TED2011
Harvey Fineberg: Are we ready for neo-evolution?
Harvey Fineberg: Czy jesteśmy gotowi na neo-ewolucję?
Filmed:
Readability: 4.4
1,108,576 views
Etyk medycyny, Harvey Fineberg, przedstawia trzy możliwe scenariusze dla stale rozwijającego się gatunku ludzkiego: zatrzymanie rozwoju, rozwój naturalny lub kontrolę kolejnych etapów ludzkiej ewolucji za pomocą genetycznej modyfikacji, abyśmy byli mądrzejsi, szybsi, lepsi. Neo-ewolucja jest w zasięgu ręki. Co z nią zrobimy?
Harvey Fineberg - Health policy expert
Harvey Fineberg studies medical decisionmaking -- from how we roll out new medical technology, to how we cope with new illnesses and threatened epidemics. Full bio
Harvey Fineberg studies medical decisionmaking -- from how we roll out new medical technology, to how we cope with new illnesses and threatened epidemics. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
How would you like to be better than you are?
0
0
4000
W czym chcielibyście być lepsi?
00:19
Suppose I said
1
4000
2000
Powiedzmy, że
00:21
that, with just a few changes in your genes,
2
6000
2000
dzięki kilku zmianom w waszych genach
00:23
you could get a better memory --
3
8000
2000
możecie mieć lepszą pamięć...
00:25
more precise,
4
10000
2000
dokładniejszą i szybszą.
00:27
more accurate and quicker.
5
12000
3000
dokładniejszą i szybszą.
00:30
Or maybe you'd like to be more fit, stronger,
6
15000
3000
A może chcecie mieć lepszą formę,
00:33
with more stamina.
7
18000
2000
być silniejszymi i bardziej wytrzymałymi.
00:35
Would you like to be more attractive and self-confident?
8
20000
4000
Chcielibyście być bardziej atrakcyjni i pewni siebie?
00:39
How about living longer with good health?
9
24000
3000
A co powiecie na dłuższe życie w dobrym zdrowiu?
00:42
Or perhaps you're one of those
10
27000
2000
A może zawsze marzyliście
00:44
who's always yearned for more creativity.
11
29000
3000
o większej kreatywności?
00:47
Which one would you like the most?
12
32000
3000
Czego chcielibyście najbardziej?
00:51
Which would you like, if you could have just one?
13
36000
2000
Co wybralibyście, gdyby można było mieć tylko jedno?
00:53
(Audience Member: Creativity.)
14
38000
2000
(Ktoś z publiczności: Kreatywność.)
00:55
Creativity.
15
40000
2000
Kreatywność.
00:57
How many people would choose creativity?
16
42000
2000
Ilu wybrałoby kreatywność?
00:59
Raise your hands. Let me see.
17
44000
2000
Podnieście ręce. Niech zobaczę.
01:01
A few. Probably about as many as there are creative people here.
18
46000
3000
Kilku. Pewnie mniej więcej tylu, ile jest tu kreatywnych osób.
01:04
(Laughter) That's very good.
19
49000
2000
To bardzo dobrze.
01:06
How many would opt for memory?
20
51000
3000
Ilu jest za pamięcią?
01:09
Quite a few more.
21
54000
2000
Kilku więcej.
01:11
How about fitness?
22
56000
2000
A co z kondycją?
01:13
A few less.
23
58000
2000
Kilku mniej.
01:15
What about longevity?
24
60000
2000
A długowieczność?
01:17
Ah, the majority. That makes me feel very good as a doctor.
25
62000
3000
Ah, większość. Dla mnie jako lekarza to dobra wiadomość.
01:21
If you could have any one of these,
26
66000
3000
Jeśli moglibyście mieć cokolwiek z tego,
01:24
it would be a very different world.
27
69000
2000
świat byłby zupełnie inny.
01:26
Is it just imaginary?
28
71000
2000
Czy to tylko fikcja?
01:28
Or, is it, perhaps, possible?
29
73000
3000
A może realna możliwość?
01:31
Evolution has been a perennial topic
30
76000
3000
Ewolucja to coroczny temat
01:34
here at the TED Conference,
31
79000
3000
na konferencji TED.
01:37
but I want to give you today
32
82000
2000
Dzisiaj chcę wam przedstawić
01:39
one doctor's take on the subject.
33
84000
2000
opinię jednego z doktorów na ten temat.
01:41
The great 20th-century geneticist,
34
86000
2000
Wspaniały dwudziestowieczny genetyk,
01:43
T.G. Dobzhansky,
35
88000
2000
T.G. Dobzhansky,
01:45
who was also a communicant
36
90000
2000
który przyjmował też komunię
01:47
in the Russian Orthodox Church,
37
92000
2000
w Rosyjskim Kościele Prawosławnym,
01:49
once wrote an essay that he titled
38
94000
3000
napisał kiedyś esej zatytułowany
01:52
"Nothing in Biology Makes Sense
39
97000
3000
"Nic w biologii nie ma sensu
01:55
Except in the Light of Evolution."
40
100000
3000
jeśli jest rozpatrywane w oderwaniu od ewolucji."
01:58
Now if you are one of those
41
103000
2000
Jeśli ktoś z was należy do tych,
02:00
who does not accept the evidence for biological evolution,
42
105000
3000
którzy nie przyjmują dowodów na ewolucję biologiczną,
02:03
this would be a very good time to turn off your hearing aid,
43
108000
3000
to jest właśnie dobry moment, żeby wyłączyć aparaty słuchowe
02:06
take out your personal communications device --
44
111000
2000
i wyjąć osobiste urządzenia komunikacyjne--
02:08
I give you permission --
45
113000
2000
Pozwalam wam--
02:10
and perhaps take another look at Kathryn Schultz's book on being wrong,
46
115000
3000
i może rzućcie okiem na książkę Kathryn Schultz o byciu w błędzie,
02:13
because nothing in the rest of this talk
47
118000
2000
bo cała reszta tego wykładu
02:15
is going to make any sense whatsoever to you.
48
120000
3000
nie będzie miała dla was żadnego sensu.
02:18
(Laughter)
49
123000
2000
(Śmiech)
02:20
But if you do accept
50
125000
2000
Lecz jeśli akceptujecie
02:22
biological evolution,
51
127000
3000
ewolucję biologiczną,
02:25
consider this:
52
130000
2000
rozważcie:
02:27
is it just about the past,
53
132000
2000
czy to tylko kwestia przeszłości,
02:29
or is it about the future?
54
134000
2000
czy może przyszłości?
02:31
Does it apply to others,
55
136000
2000
Czy to dotyczy innych,
02:33
or does it apply to us?
56
138000
3000
czy to dotyczy nas?
02:36
This is another look at the tree of life.
57
141000
3000
To jeszcze jedno spojrzenie na drzewo życia.
02:39
In this picture,
58
144000
2000
Na tym obrazku
02:41
I've put a bush with a center branching out in all directions,
59
146000
3000
przedstawiłem krzew z centrum rozgałęziającym się we wszystkie strony,
02:44
because if you look at the edges
60
149000
2000
ponieważ jeśli spojrzycie na krawędzie
02:46
of the tree of life,
61
151000
2000
tego drzewa życia,
02:48
every existing species
62
153000
2000
każdy istniejący gatunek,
02:50
at the tips of those branches
63
155000
2000
który widzimy na szczycie gałęzi
02:52
has succeeded in evolutionary terms:
64
157000
2000
odniósł ewolucyjny sukces:
02:54
it has survived;
65
159000
2000
przetrwał;
02:56
it has demonstrated a fitness
66
161000
2000
wykazał się dobrą kondycją
02:58
to its environment.
67
163000
2000
w stosunku do otoczenia.
03:00
The human part of this branch,
68
165000
3000
Ludzka część gałęzi,
03:03
way out on one end,
69
168000
3000
daleko na jednym z końców,
03:06
is, of course, the one that we are most interested in.
70
171000
4000
jest oczywiście tą, która interesuje nas najbardziej.
03:10
We branch off of a common ancestor
71
175000
2000
Nasza gałąź rozwidliła się od wspólnego przodka
03:12
to modern chimpanzees
72
177000
2000
do współczesnego szympansa
03:14
about six or eight million years ago.
73
179000
3000
około sześciu do ośmiu milionów lat temu.
03:17
In the interval,
74
182000
2000
W tym odstępie czasu
03:19
there have been perhaps 20 or 25
75
184000
2000
wystąpiło 20-25
03:21
different species of hominids.
76
186000
3000
różnych gatunków naczelnych.
03:24
Some have come and gone.
77
189000
3000
Niektóre pojawiły się i przeminęły.
03:27
We have been here for about 130,000 years.
78
192000
4000
Jesteśmy tu od około 130.000 lat.
03:31
It may seem like we're quite remote
79
196000
2000
Może się wydawać, że jesteśmy znacznie oddaleni
03:33
from other parts of this tree of life,
80
198000
3000
od innych części tego drzewa życia,
03:36
but actually, for the most part,
81
201000
3000
ale właściwie
03:39
the basic machinery of our cells
82
204000
3000
podstawowy mechanizm naszych komórek
03:42
is pretty much the same.
83
207000
2000
jest mniej więcej ten sam.
03:44
Do you realize that we can take advantage
84
209000
3000
Czy zdajecie sobie sprawę, że możemy wykorzystać
03:47
and commandeer the machinery of a common bacterium
85
212000
3000
i organizować mechanizm wspólnej bakterii,
03:50
to produce the protein of human insulin
86
215000
3000
aby wytworzyć białko ludzkiej insuliny
03:53
used to treat diabetics?
87
218000
2000
używane w leczeniu cukrzycy?
03:55
This is not like human insulin;
88
220000
2000
To nie jest podobne do ludzkiej insuliny;
03:57
this is the same protein
89
222000
2000
to jest to samo białko,
03:59
that is chemically indistinguishable
90
224000
2000
które niczym się nie różni pod względem chemicznym
04:01
from what comes out of your pancreas.
91
226000
4000
od tego, które wydziela trzustka.
04:06
And speaking of bacteria,
92
231000
2000
A skoro mowa o bakteriach:
04:08
do you realize that each of us carries in our gut
93
233000
3000
wiecie, że każdy nosi w jelitach
04:11
more bacteria
94
236000
2000
więcej bakterii niż znajduje się
04:13
than there are cells in the rest of our body?
95
238000
2000
komórek w całej reszcie naszego ciała?
04:15
Maybe 10 times more.
96
240000
2000
Może 10 razy więcej.
04:17
I mean think of it,
97
242000
2000
Pomyślcie:
04:19
when Antonio Damasio asks about your self-image,
98
244000
3000
kiedy Antonio Damasio pyta o obraz was samych,
04:22
do you think about the bacteria?
99
247000
3000
to bierzecie pod uwagę bakterie?
04:26
Our gut is a wonderfully hospitable environment
100
251000
2000
Jelita to niezwykle przyjazne środowisko
04:28
for those bacteria.
101
253000
2000
dla tych bakterii.
04:30
It's warm, it's dark, it's moist,
102
255000
2000
Jest ciepło, ciemno, wilgotno,
04:32
it's very cozy.
103
257000
2000
bardzo przytulnie.
04:34
And you're going to provide all the nutrition that they could possibly want
104
259000
2000
Dostarczacie im wszystkich składników odżywczych, jakie potrzebują,
04:36
with no effort on their part.
105
261000
2000
bez żadnego wysiłku z ich strony.
04:38
It's really like an Easy Street for bacteria,
106
263000
3000
To bardzo dobre warunki dla bakterii,
04:41
with the occasional interruption
107
266000
3000
z wyjątkiem sporadycznych przerw
04:44
of the unintended forced rush to the exit.
108
269000
2000
na mimowolny ruch w kierunku wyjścia.
04:46
But otherwise,
109
271000
3000
Lecz poza tym
04:49
you are a wonderful environment for those bacteria,
110
274000
3000
wy zapewniacie bakteriom doskonałe środowisko,
04:52
just as they are essential to your life.
111
277000
3000
a one są istotne w waszym życiu.
04:55
They help in the digestion of essential nutrients,
112
280000
3000
Pomagają w trawieniu podstawowych składników.
04:58
and they protect you against certain diseases.
113
283000
3000
Chronią przed niektórymi chorobami.
05:02
But what will come in the future?
114
287000
2000
Ale co będzie w przyszłości?
05:04
Are we at some kind of evolutionary equipoise
115
289000
3000
Czy jako gatunek osiągnęliśmy
05:07
as a species?
116
292000
2000
pewną ewolucyjną równowagę?
05:09
Or, are we destined
117
294000
2000
A może naszym przeznaczeniem
05:11
to become something different --
118
296000
2000
jest stanie się czymś innym...
05:13
something, perhaps, even better adapted
119
298000
3000
co może jeszcze lepiej przystosować się
05:16
to the environment?
120
301000
2000
do środowiska?
05:18
Now let's take a step back in time
121
303000
3000
A teraz cofnijmy się w czasie
05:21
to the Big Bang, 14 billion years ago --
122
306000
3000
do Wielkiego Wybuchu, 14 miliardów lat temu--
05:24
the Earth, the solar system,
123
309000
2000
Ziemia, układ słoneczny,
05:26
about four and a half billion years --
124
311000
3000
około 4 i pół miliarda lat--
05:29
the first signs of proto-life,
125
314000
2000
pierwsze oznaki pra-życia,
05:31
maybe three to four billion years ago on Earth --
126
316000
2000
może od trzech do czterech miliardów lat temu na Ziemi--
05:33
the first multi-celled organisms,
127
318000
3000
pierwsze organizmy wielokomórkowe,
05:36
perhaps as much
128
321000
2000
możliwe, że
05:38
as 800 or a billion years ago --
129
323000
3000
800 milionów lub miliard lat temu...
05:41
and then the human species,
130
326000
2000
i potem w końcu zaczął pojawiać się
05:43
finally emerging
131
328000
2000
gatunek ludzki
05:45
in the last 130,000 years.
132
330000
3000
w ciągu ostatnich 130.000 lat.
05:48
In this vast unfinished symphony of the universe,
133
333000
3000
W tej bezmiernej, nieskończonej symfonii wszechświata,
05:51
life on Earth is like a brief measure;
134
336000
3000
życie na Ziemi jest krótkim taktem;
05:54
the animal kingdom,
135
339000
2000
królestwo zwierząt
05:56
like a single measure;
136
341000
3000
pojedynczym taktem;
05:59
and human life,
137
344000
2000
a życie ludzkie
06:01
a small grace note.
138
346000
2000
małym ozdobnikiem.
06:03
That was us.
139
348000
3000
To byliśmy my.
06:06
That also constitutes the entertainment portion of this talk,
140
351000
2000
To była także rozrywkowa część tego wykładu,
06:08
so I hope you enjoyed it.
141
353000
2000
więc mam nadzieję, że bawiliście się dobrze.
06:10
(Laughter)
142
355000
2000
(Śmiech)
06:12
Now when I was a freshman in college,
143
357000
3000
Kiedy byłem studentem pierwszego roku,
06:15
I took my first biology class.
144
360000
2000
poszedłem na pierwszy wykład z biologii.
06:17
I was fascinated
145
362000
2000
Byłem zafascynowany
06:19
by the elegance and beauty of biology.
146
364000
3000
jej elegancją i pięknem.
06:22
I became enamored of the power of evolution,
147
367000
3000
Byłem pod wrażeniem siły ewolucji
06:25
and I realized something very fundamental:
148
370000
2000
i uświadomiłem sobie coś istotnego:
06:27
in most of the existence of life
149
372000
2000
przez większą część istnienia życia
06:29
in single-celled organisms,
150
374000
2000
w organizmach jednokomórkowych
06:31
each cell simply divides,
151
376000
2000
dzieli się po prostu każda komórka
06:33
and all of the genetic energy of that cell
152
378000
3000
i cała jej genetyczna energia
06:36
is carried on in both daughter cells.
153
381000
3000
jest zachowywana w obu komórkach potomnych.
06:39
But at the time multi-celled organisms come online,
154
384000
4000
Lecz wówczas uaktywniają się organizmy wielokomórkowe,
06:43
things start to change.
155
388000
2000
wszystko zaczyna się zmieniać.
06:45
Sexual reproduction enters the picture.
156
390000
3000
Rozmnażanie płciowe wchodzi w grę.
06:48
And very importantly,
157
393000
2000
I co bardzo ważne:
06:50
with the introduction of sexual reproduction
158
395000
3000
wraz z rozmnażaniem płciowym,
06:53
that passes on the genome,
159
398000
2000
dzięki któremu genom zostaje przekazany,
06:55
the rest of the body
160
400000
2000
pozostała część ciała
06:57
becomes expendable.
161
402000
2000
staje się bezużyteczna.
06:59
In fact, you could say
162
404000
3000
Właściwie można powiedzieć, że
07:02
that the inevitability of the death of our bodies
163
407000
3000
nieuchronność śmierci naszych ciał
07:05
enters in evolutionary time
164
410000
2000
wchodzi w fazę ewolucyjną
07:07
at the same moment
165
412000
2000
w tym samym momencie
07:09
as sexual reproduction.
166
414000
2000
co rozmnażanie płciowe.
07:11
Now I have to confess,
167
416000
2000
Muszę przyznać, że
07:13
when I was a college undergraduate,
168
418000
2000
kiedy byłem studentem myślałem tak:
07:15
I thought, okay, sex/death, sex/death, death for sex --
169
420000
4000
seks-śmierć, seks-śmierć, śmierć za seks --
07:19
it seemed pretty reasonable at the time,
170
424000
3000
wtedy wydawało mi się to całkiem logiczne,
07:22
but with each passing year,
171
427000
2000
lecz z każdym kolejnym rokiem
07:24
I've come to have increasing doubts.
172
429000
2000
miałem coraz więcej wątpliwości.
07:26
I've come to understand the sentiments of George Burns,
173
431000
3000
Zacząłem rozumieć nastroje Georga Burns'a.
07:29
who was performing still in Las Vegas
174
434000
2000
Wciąż występował w Las Vegas
07:31
well into his 90s.
175
436000
2000
nawet kiedy miał ponad 90 lat.
07:33
And one night, there's a knock at his hotel room door.
176
438000
2000
Aż w końcu jednej nocy usłyszał pukanie do hotelowych drzwi.
07:35
He answers the door.
177
440000
2000
Otworzył.
07:37
Standing before him is a gorgeous, scantily clad showgirl.
178
442000
3000
Stała przed nim prześliczna, skąpo odziana tancerka.
07:40
She looks at him and says,
179
445000
2000
Spojrzała na niego i powiedziała:
07:42
"I'm here for super sex."
180
447000
3000
"Przyszłam na super seks."
07:45
"That's fine," says George, "I'll take the soup."
181
450000
3000
"W porządku", odparł George, "Ja biorę zupę."
07:48
(Laughter)
182
453000
4000
(Śmiech)
07:52
I came to realize,
183
457000
2000
Uświadomiłem sobie
07:54
as a physician,
184
459000
2000
jako lekarz
07:56
that I was working toward a goal
185
461000
3000
że dążyłem do celu,
07:59
which was different from the goal of evolution --
186
464000
3000
który różnił się od celu ewolucji...
08:02
not necessarily contradictory, just different.
187
467000
3000
może nie był z nim sprzeczny, a po prostu inny.
08:05
I was trying to preserve the body.
188
470000
2000
Próbowałem zachować ciało.
08:07
I wanted to keep us healthy.
189
472000
2000
Chciałem, abyśmy byli zdrowi.
08:09
I wanted to restore health from disease.
190
474000
3000
Chciałem przywracać zdrowie.
08:12
I wanted us to live long and healthy lives.
191
477000
3000
Chciałem, abyśmy wiedli długie i zdrowe życie.
08:15
Evolution is all about passing on the genome
192
480000
3000
Ewolucja polega na przekazywaniu genomu
08:18
to the next generation,
193
483000
2000
następnej generacji,
08:20
adapting and surviving
194
485000
3000
przystosowaniu i przetrwaniu
08:23
through generation after generation.
195
488000
2000
z generacji na generację.
08:25
From an evolutionary point of view,
196
490000
3000
Z ewolucyjnego punktu widzenia
08:28
you and I are like the booster rockets
197
493000
2000
jesteśmy jak silnik startowy,
08:30
designed to send the genetic payload
198
495000
2000
który ma wysłać genetyczny ładunek
08:32
into the next level of orbit
199
497000
2000
na następny poziom orbity,
08:34
and then drop off into the sea.
200
499000
3000
a następnie spaść morza.
08:37
I think we would all understand the sentiment that Woody Allen expressed
201
502000
3000
Myślę, że wszyscy zrozumielibyśmy przesłanie Woodiego Allena:
08:40
when he said, "I don't want to achieve immortality through my work.
202
505000
4000
"Nie chcę osiągać nieśmiertelności poprzez moją pracę.
08:44
I want to achieve it through not dying."
203
509000
2000
Chcę ją osiągnąć nie umierając."
08:46
(Laughter)
204
511000
3000
(Śmiech)
08:49
Evolution does not necessarily
205
514000
3000
Ewolucja niekoniecznie
08:52
favor the longest-lived.
206
517000
2000
sprzyja najdłużej żyjącym.
08:54
It doesn't necessarily favor the biggest
207
519000
2000
Niekoniecznie sprzyja największym,
08:56
or the strongest or the fastest,
208
521000
2000
najsilniejszym, najszybszym,
08:58
and not even the smartest.
209
523000
2000
ani nawet najmądrzejszym.
09:00
Evolution favors
210
525000
2000
Ewolucja sprzyja istotom
09:02
those creatures best adapted
211
527000
3000
najlepiej przystosowanym
09:05
to their environment.
212
530000
2000
do ich środowiska.
09:07
That is the sole test
213
532000
2000
To jest jedyny test
09:09
of survival and success.
214
534000
2000
na przetrwanie i sukces.
09:11
At the bottom of the ocean,
215
536000
2000
Na dnie oceanu
09:13
bacteria that are thermophilic
216
538000
2000
lubiące ciepło bakterie
09:15
and can survive at the steam vent heat
217
540000
3000
potrafią przetrwać w szczelinach geotermalnych,
09:18
that would otherwise produce, if fish were there,
218
543000
3000
w których ryby ugotowałyby się
09:21
sous-vide cooked fish,
219
546000
2000
metodą sous-vide.
09:23
nevertheless, have managed
220
548000
2000
Mimo to zdołały tam stworzyć
09:25
to make that a hospitable environment for them.
221
550000
5000
przyjazne dla siebie środowisko.
09:30
So what does this mean,
222
555000
3000
Co to oznacza
09:33
as we look back at what has happened in evolution,
223
558000
3000
jeśli spojrzymy znów na to, co dzieje się w ewolucji
09:36
and as we think about the place again
224
561000
3000
lub jeśli zastanowimy się nad miejscem
09:39
of humans in evolution,
225
564000
3000
ludzi w ewolucji,
09:42
and particularly as we look ahead
226
567000
3000
a szczególnie kiedy pomyślimy
09:45
to the next phase,
227
570000
2000
o jej kolejnej fazie?
09:47
I would say
228
572000
2000
Powiedziałbym,
09:49
that there are a number of possibilities.
229
574000
3000
że jest wiele możliwości.
09:52
The first is that we will not evolve.
230
577000
5000
Pierwszą z nich jest koniec ewolucji.
09:57
We have reached
231
582000
2000
Już osiągnęliśmy coś na kształt
09:59
a kind of equipoise.
232
584000
2000
równowagi.
10:01
And the reasoning behind that would be,
233
586000
2000
Oto argumenty uzasadniające tę tezę:
10:03
first, we have, through medicine,
234
588000
3000
po pierwsze, dzięki medycynie
10:06
managed to preserve a lot of genes
235
591000
2000
udało nam się zachować wiele genów,
10:08
that would otherwise be selected out
236
593000
2000
które w innym wypadku zostałyby
10:10
and be removed from the population.
237
595000
2000
wykluczone z populacji.
10:12
And secondly, we as a species
238
597000
2000
Po drugie, jako gatunek
10:14
have so configured our environment
239
599000
3000
tak ukształtowaliśmy nasze środowisko,
10:17
that we have managed to make it adapt to us
240
602000
3000
że ono przystosowało się do nas tak,
10:20
as well as we adapt to it.
241
605000
3000
jak my przystosowaliśmy się do niego.
10:23
And by the way, we immigrate and circulate
242
608000
2000
A poza tym rozpowszechniamy się po świecie
10:25
and intermix so much
243
610000
2000
i mieszamy ze sobą tak bardzo,
10:27
that you can't any longer
244
612000
2000
że nie można już
10:29
have the isolation that is necessary
245
614000
2000
osiągnąć izolacji niezbędnej
10:31
for evolution to take place.
246
616000
3000
dla zaistnienia ewolucji.
10:34
A second possibility
247
619000
2000
Drugą możliwością jest
10:36
is that there will be evolution of the traditional kind,
248
621000
3000
że będzie miała miejsce tradycyjna ewolucja,
10:39
natural, imposed by the forces of nature.
249
624000
5000
naturalna, wywołana siłami natury.
10:44
And the argument here would be
250
629000
2000
Argumentem potwierdzającym tę możliwość jest fakt,
10:46
that the wheels of evolution grind slowly,
251
631000
3000
że ewolucja zachodzi powoli,
10:49
but they are inexorable.
252
634000
2000
ale jest nieubłagana.
10:51
And as far as isolation goes,
253
636000
2000
I tam, gdzie nastąpi izolacja,
10:53
when we as a species
254
638000
2000
kiedy jako gatunek zaczniemy
10:55
do colonize distant planets,
255
640000
2000
kolonizować odległe planety,
10:57
there will be the isolation and the environmental changes
256
642000
3000
zajdą zmiany środowiskowe niezbędne
11:00
that could produce evolution
257
645000
3000
do zaistnienia ewolucji
11:03
in the natural way.
258
648000
2000
w sposób naturalny.
11:05
But there's a third possibility,
259
650000
2000
Lecz istnieje też trzecia możliwość,
11:07
an enticing, intriguing and frightening possibility.
260
652000
3000
pociągająca, intrygująca, a zarazem przerażająca.
11:10
I call it neo-evolution --
261
655000
2000
Ja nazywam to neo-ewolucją --
11:12
the new evolution
262
657000
2000
nową ewolucją,
11:14
that is not simply natural,
263
659000
2000
która nie jest naturalna,
11:16
but guided and chosen
264
661000
3000
lecz kierowana i wybrana przez
11:19
by us as individuals
265
664000
3000
nas jako jednostki,
11:22
in the choices that we will make.
266
667000
2000
podejmujące decyzje indywidualnie.
11:24
Now how could this come about?
267
669000
3000
Jak to może się stać?
11:27
How could it be possible that we would do this?
268
672000
3000
Jak to możliwie, że moglibyśmy tego dokonać?
11:30
Consider, first, the reality
269
675000
3000
Rozważcie najpierw fakt,
11:33
that people today, in some cultures,
270
678000
3000
że dziś w niektórych kulturach
11:36
are making choices about their offspring.
271
681000
3000
ludzie dokonują wyborów dotyczących ich potomstwa.
11:39
They're, in some cultures,
272
684000
2000
Niektóre kultury
11:41
choosing to have more males than females.
273
686000
3000
chcą mieć więcej chłopców niż dziewczynek.
11:44
It's not necessarily good for the society,
274
689000
2000
Nie zawsze jest to korzystne dla społeczeństwa,
11:46
but it's what the individual and the family are choosing.
275
691000
4000
ale to decyzja jednostki i rodziny.
11:50
Think also,
276
695000
2000
A co by było,
11:52
if it were possible ever
277
697000
4000
gdybyście kiedyś mogli
11:56
for you to choose, not simply to choose the sex of your child,
278
701000
3000
nie tylko wybrać płeć waszego dziecka,
11:59
but for you in your body
279
704000
3000
ale genetycznie dostosować
12:02
to make the genetic adjustments
280
707000
3000
wasze ciała tak,
12:05
that would cure or prevent diseases.
281
710000
2000
aby wyleczyć lub zapobiec chorobom?
12:07
What if you could make the genetic changes
282
712000
3000
A gdybyście mogli dokonać genetycznych zmian,
12:10
to eliminate diabetes or Alzheimer's
283
715000
3000
aby wyeliminować cukrzycę, Alzheimera,
12:13
or reduce the risk of cancer
284
718000
2000
zmniejszyć ryzyko raka
12:15
or eliminate stroke?
285
720000
2000
albo udaru?
12:17
Wouldn't you want
286
722000
2000
Nie chcielibyście
12:19
to make those changes
287
724000
2000
dokonać takich zmian
12:21
in your genes?
288
726000
2000
w swoich genach?
12:23
If we look ahead,
289
728000
2000
W przyszłości
12:25
these kind of changes
290
730000
2000
takie modyfikacje
12:27
are going to be increasingly possible.
291
732000
5000
będą coraz bardziej osiągalne.
12:32
The Human Genome Project
292
737000
2000
Projekt Poznania Ludzkiego Genomu
12:34
started in 1990,
293
739000
2000
ruszył w 1990
12:36
and it took 13 years.
294
741000
2000
i trwał 13 lat.
12:38
It cost 2.7 billion dollars.
295
743000
5000
Kosztował 2,7 miliarda dolarów.
12:43
The year after it was finished in 2004,
296
748000
3000
Rok po jego zakończeniu, w 2004,
12:46
you could do the same job
297
751000
2000
można było dokonać tego samego
12:48
for 20 million dollars in three to four months.
298
753000
3000
za 20 milionów dolarów w ciągu 3-4 miesięcy.
12:51
Today, you can have a complete sequence
299
756000
3000
Dziś możesz poznać pełną sekwencję
12:54
of the three billion base pairs in the human genome
300
759000
2000
trzech miliardów par zasad ludzkiego genomu
12:56
at a cost of about 20,000 dollars
301
761000
3000
za około 20,000 dolarów
12:59
and in the space of about a week.
302
764000
2000
w ciągu około tygodnia.
13:01
It won't be very long
303
766000
2000
W niedługim czasie
13:03
before the reality will be
304
768000
2000
tysiąc dolarów za ludzki genom
13:05
the 1,000-dollar human genome,
305
770000
2000
stanie się faktem
13:07
and it will be increasingly available for everyone.
306
772000
3000
i coraz więcej ludzi będzie miało do tego dostęp.
13:11
Just a week ago,
307
776000
2000
Zaledwie tydzień temu
13:13
the National Academy of Engineering
308
778000
2000
Narodowa Akademia Inżynierii
13:15
awarded its Draper Prize
309
780000
2000
przyznała nagrodę Draper
13:17
to Francis Arnold and Willem Stemmer,
310
782000
2000
Francis Arndold i Willemowi Stemmerowi,
13:19
two scientists who independently developed techniques
311
784000
4000
dwóm naukowcom, którzy niezależnie opracowali techniki
13:23
to encourage the natural process of evolution to work faster
312
788000
4000
przyśpieszające naturalny proces ewolucji
13:27
and to lead to desirable proteins
313
792000
2000
oraz efektywniejsze metody
13:29
in a more efficient way --
314
794000
2000
uzyskania pożądanego białka. --
13:31
what Frances Arnold calls "directed evolution."
315
796000
4000
Frances Arnold nazywa to "sterowaną ewolucją".
13:35
A couple of years ago, the Lasker Prize
316
800000
3000
Kilka lat temu naukowiec Shinya Yamanaka
13:38
was awarded to the scientist Shinya Yamanaka
317
803000
3000
otrzymał nagrodę Laskar Prize
13:41
for his research
318
806000
2000
za badanie,
13:43
in which he took an adult skin cell,
319
808000
2000
w którym pobrał dojrzałą komórkę skórną,
13:45
a fibroblast,
320
810000
2000
fibroblast,
13:47
and by manipulating just four genes,
321
812000
3000
i dokonując zmian w zaledwie 4 genach
13:50
he induced that cell
322
815000
2000
przywrócił ją do stanu
13:52
to revert to a pluripotential stem cell --
323
817000
4000
pluripotentnej komórki macierzystej --
13:56
a cell potentially capable
324
821000
3000
komórki, która potencjalnie
13:59
of becoming any cell in your body.
325
824000
3000
może stać się każdą komórką w twoim ciele.
14:02
These changes are coming.
326
827000
2000
Te zmiany nadchodą.
14:04
The same technology
327
829000
2000
Ta sama technologia,
14:06
that has produced the human insulin in bacteria
328
831000
2000
dzięki której ludzka insulina została wytworzona w bakterii,
14:08
can make viruses
329
833000
2000
może tworzyć wirusy,
14:10
that will not only protect you against themselves,
330
835000
3000
które nie tylko ochronią cię przed nimi samymi,
14:13
but induce immunity against other viruses.
331
838000
2000
lecz wykształcą odporność na inne.
14:15
Believe it or not,
332
840000
2000
Wierzcie lub nie,
14:17
there's an experimental trial going on
333
842000
2000
ale trwają teraz badania
14:19
with vaccine against influenza
334
844000
3000
nad szczepionką przeciw grypie,
14:22
that has been grown in the cells of a tobacco plant.
335
847000
4000
którą wychodowano z komórek tytoniu.
14:26
Can you imagine something good coming out of tobacco?
336
851000
4000
Czy uwierzylibyście, że z tytoniu może powstać coś dobrego?
14:30
These are all reality today,
337
855000
3000
To wszystko jest dziś rzeczywistością,
14:33
and [in] the future, will be evermore possible.
338
858000
3000
a w przyszłości możliwości będzie więcej.
14:36
Imagine then
339
861000
2000
Wyobraźcie sobie
14:38
just two other little changes.
340
863000
3000
kolejne dwie małe zmiany.
14:41
You can change the cells in your body,
341
866000
2000
Możecie modyfikować komórki waszych ciał,
14:43
but what if you could change the cells in your offspring?
342
868000
4000
a co z komórkami waszego potomstwa?
14:47
What if you could change the sperm and the ova,
343
872000
2000
A gdybyście mogli zmienić spermę i jajeczko
14:49
or change the newly fertilized egg,
344
874000
3000
albo zapłodnione jajeczko,
14:52
and give your offspring a better chance
345
877000
2000
żeby dać swemu dziecku szansę
14:54
at a healthier life --
346
879000
2000
na zdrowsze życie --
14:56
eliminate the diabetes, eliminate the hemophilia,
347
881000
2000
wyeliminować cukrzycę, hemofilię,
14:58
reduce the risk of cancer?
348
883000
2000
zmniejszyć ryzyko raka?
15:00
Who doesn't want healthier children?
349
885000
3000
Kto nie chce mieć zdrowszych dzieci?
15:03
And then, that same analytic technology,
350
888000
3000
I znów ta sama technologia analityczna,
15:06
that same engine of science
351
891000
2000
ta sama machina naukowa,
15:08
that can produce
352
893000
2000
która może dokonywać zmian
15:10
the changes to prevent disease,
353
895000
2000
zapobiegających chorobom,
15:12
will also enable us
354
897000
3000
umożliwi nam przyjęcie
15:15
to adopt super-attributes,
355
900000
2000
nadzwyczajnych właściwości i
15:17
hyper-capacities --
356
902000
2000
zdolności--
15:19
that better memory.
357
904000
2000
tą lepszą pamięć.
15:21
Why not have the quick wit
358
906000
2000
Czemu nie mielibyśmy mieć
15:23
of a Ken Jennings,
359
908000
2000
bystrego umysłu Kena Jenninga,
15:25
especially if you can augment it
360
910000
2000
szczególnie, gdybyśmy mogli się
15:27
with the next generation of the Watson machine?
361
912000
3000
uczyć od nowego superkomputera Watson?
15:30
Why not have the quick twitch muscle
362
915000
3000
Dlaczego mielibyśmy nie mieć silnych mięśni
15:33
that will enable you to run faster and longer?
363
918000
3000
pozwalających nam biegać szybciej i dłużej?
15:36
Why not live longer?
364
921000
4000
Dlaczego mielibyśmy nie żyć dłużej?
15:40
These will be irresistible.
365
925000
2000
To byłoby porywyjące.
15:42
And when we are at a position
366
927000
3000
I skoro będziemy w stanie
15:45
where we can pass it on to the next generation,
367
930000
2000
przekazywać te geny następnym pokoleniom
15:47
and we can adopt the attributes we want,
368
932000
3000
i przyjmować cechy, które chcemy,
15:50
we will have converted
369
935000
3000
to staroświecka ewolucja
15:53
old-style evolution
370
938000
2000
przejdzie w
15:55
into neo-evolution.
371
940000
2000
neo-ewolucję.
15:57
We'll take a process
372
942000
2000
Przeprowadzimy proces
15:59
that normally might require 100,000 years,
373
944000
2000
który normalnie zajmuje 100.000 lat
16:01
and we can compress it down to a thousand years --
374
946000
3000
i skompresujemy go do tysiąca lat--
16:04
and maybe even in the next 100 years.
375
949000
3000
a może nawet i do 100 lat.
16:07
These are choices
376
952000
2000
To są wybory, których
16:09
that your grandchildren,
377
954000
2000
wasze wnuki, albo
16:11
or their grandchildren,
378
956000
2000
ich wnuki
16:13
are going to have before them.
379
958000
3000
będą dokonywać.
16:16
Will we use these choices
380
961000
3000
Czy będziemy dokonywać tych wyborów
16:19
to make a society that is better,
381
964000
3000
by uczynić społeczeństwo lepszym,
16:22
that is more successful, that is kinder?
382
967000
3000
bardziej sukcesywnym lub milszym?
16:25
Or, will we selectively choose different attributes
383
970000
3000
Czy będziemy selekcjonować poszczególne cechy
16:28
that we want for some of us
384
973000
2000
które chcemy dla niektórych,
16:30
and not for others of us?
385
975000
2000
ale nie dla wszystkich?
16:32
Will we make a society
386
977000
3000
Czy stworzymy społeczeństwo
16:35
that is more boring and more uniform,
387
980000
3000
które będzie nudne, jednolite
16:38
or more robust and more versatile?
388
983000
3000
czy silne i wszechstronne?
16:41
These are the kinds of questions
389
986000
2000
Tego typu pytania musimy
16:43
that we will have to face.
390
988000
2000
sobie zadać.
16:45
And most profoundly of all,
391
990000
2000
I najważniejsze,
16:47
will we ever be able to develop the wisdom,
392
992000
3000
czy będziemy w stanie posiąść mądrosć
16:50
and to inherit the wisdom,
393
995000
2000
i ją odziedziczyć
16:52
that we'll need to make these choices wisely?
394
997000
3000
aby podejmować te decyzje mądrze?
16:55
For better or worse,
395
1000000
2000
Lepiej czy gorzej,
16:57
and sooner than you may think,
396
1002000
2000
ale szybciej niż wam się wydaje
16:59
these choices will be up to us.
397
1004000
3000
te pytania staną przed nami.
17:02
Thank you.
398
1007000
2000
Dziękuję.
17:04
(Applause)
399
1009000
10000
(Aplauz)
ABOUT THE SPEAKER
Harvey Fineberg - Health policy expertHarvey Fineberg studies medical decisionmaking -- from how we roll out new medical technology, to how we cope with new illnesses and threatened epidemics.
Why you should listen
As president of the Institute of Medicine, Harvey Fineberg thinks deeply about new medicine, both its broad possibilities and the moral and philosophical questions that each new treatment brings. How do we decide which treatment to use in a tricky case -- both individually and as a community? Is it fair that the richest hospitals get the best healthcare? Who should bear the risk (and gain the reward) of trying the newest treatments?
Fineberg helped found and served as president of the Society for Medical Decision Making and also served as consultant to the World Health Organization. He was provost of Harvard from 1997 to 2001, following thirteen years as Dean of the Harvard School of Public Health. He has devoted most of his academic career to the fields of health policy and medical decision making. His past research has focused on the process of policy development and implementation, assessment of medical technology, evaluation and use of vaccines, and dissemination of medical innovations.
Harvey Fineberg | Speaker | TED.com