TED2012
Brené Brown: Listening to shame
Brené Brown: Wsłuchując się we wstyd
Filmed:
Readability: 3.2
13,362,658 views
Wstyd to przemilczana epidemia, leżąca u źródeł wielu patologicznych zachowań. Brené Brown, której wcześniejszy wykład na temat wrażliwości bił w internecie rekordy popularności, zastanawia się, jakie efekty w życiu ludzi może przynieść uczciwa konfrontacja ze wstydem. Z każdego jej słowa przebija szczerość, wrażliwość i poczucie humoru.
Brené Brown - Vulnerability researcher
Brené Brown studies vulnerability, courage, authenticity, and shame. Full bio
Brené Brown studies vulnerability, courage, authenticity, and shame. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm going to tell you a little bit
0
0
3000
Opowiem o swoim wykładzie na TEDxHouston.
00:18
about my TEDxHouston Talk.
1
3000
2000
Opowiem o swoim wykładzie na TEDxHouston.
00:20
I woke up the morning after I gave that Talk
2
5000
4000
Otworzyłam się, a nazajutrz
00:24
with the worst vulnerability hangover
3
9000
3000
obudziłam się z potwornym kacem moralnym.
00:27
of my life.
4
12000
2000
obudziłam się z potwornym kacem moralnym.
00:29
And I actually didn't leave my house
5
14000
3000
Nie wychodziłam z domu przez trzy dni.
00:32
for about three days.
6
17000
2000
Nie wychodziłam z domu przez trzy dni.
00:34
The first time I left was to meet a friend for lunch.
7
19000
4000
Po raz pierwszy wyszłam na lunch z koleżanką.
00:38
And when I walked in, she was already at the table.
8
23000
2000
Zastałam ją przy stoliku.
00:40
And I sat down, and she said,
9
25000
2000
Gdy usiadłam, stwierdziła, że wyglądam okropnie.
00:42
"God, you look like hell."
10
27000
2000
Gdy usiadłam, stwierdziła, że wyglądam okropnie.
00:44
I said, "Thanks. I feel really --
11
29000
2000
Podziękowałam
00:46
I'm not functioning."
12
31000
3000
i przyznałam, że jestem w rozsypce.
00:49
And she said, "What's going on?"
13
34000
2000
Gdy spytała dlaczego,
00:51
And I said, "I just told
14
36000
2000
odpowiedziałam, że 500 osób usłyszało właśnie,
00:53
500 people
15
38000
3000
odpowiedziałam, że 500 osób usłyszało właśnie,
00:56
that I became a researcher
16
41000
2000
że zostałam naukowcem,
00:58
to avoid vulnerability.
17
43000
2000
by uniknąć okazywania wrażliwości,
01:00
And that when being vulnerable
18
45000
2000
a kiedy z moich badań wynikło,
01:02
emerged from my data,
19
47000
2000
a kiedy z moich badań wynikło,
01:04
as absolutely essential
20
49000
3000
że wrażliwość to cecha absolutnie niezbędna
01:07
to whole-hearted living,
21
52000
2000
że wrażliwość to cecha absolutnie niezbędna
01:09
I told these 500 people
22
54000
2000
do życia pełną piersią,
01:11
that I had a breakdown.
23
56000
2000
przeżyłam załamanie.
01:13
I had a slide that said Breakdown.
24
58000
2000
Pokazałam im nawet slajd z napisem "Załamanie".
01:15
At what point did I think that was a good idea?"
25
60000
3000
Pokazałam im nawet slajd z napisem "Załamanie".
01:18
(Laughter)
26
63000
3000
Dlaczego uznałam, że to dobry pomysł? (Śmiech)
01:21
And she said, "I saw your Talk live-streamed.
27
66000
2000
Ona na to, że widziała wykład na żywo w internecie
01:23
It was not really you.
28
68000
2000
Ona na to, że widziała wykład na żywo w internecie
01:25
It was a little different than what you usually do.
29
70000
2000
i że nie byłam sobą,
01:27
But it was great."
30
72000
2000
ale poszło mi świetnie.
01:29
And I said,
31
74000
2000
Oznajmiłam, że nie mogę pozwolić,
01:31
"This can't happen.
32
76000
2000
by wykład znalazł się na YouTube
01:33
YouTube, they're putting this thing on YouTube.
33
78000
2000
bo zobaczy go nawet 600-700 osób.
01:35
And we're going to be talking about 600, 700 people."
34
80000
4000
bo zobaczy go nawet 600-700 osób.
01:39
(Laughter)
35
84000
4000
(Śmiech)
01:43
And she said, "Well, I think it's too late."
36
88000
3000
Ona: "Jest już chyba za późno".
01:46
And I said, "Let me ask you something."
37
91000
2000
Zapytałam, czy pamięta,
01:48
And she said, "Yeah."
38
93000
2000
jak byłyśmy szalonymi studentkami
01:50
And I said, "Do you remember when we were in college
39
95000
2000
jak byłyśmy szalonymi studentkami
01:52
and really wild and kind of dumb?"
40
97000
2000
i nagrałyśmy głupią
01:54
And she said, "Yeah."
41
99000
2000
wiadomość na sekretarce
01:56
And I said, "Remember when we'd leave a really bad message
42
101000
2000
jednego z naszych byłych chłopaków?
01:58
on our ex-boyfriend's answering machine?
43
103000
2000
jednego z naszych byłych chłopaków?
02:00
Then we'd have to break into his dorm room
44
105000
2000
A potem włamałyśmy się do jego pokoju
02:02
and then erase the tape?"
45
107000
2000
żeby ją skasować?
02:04
(Laughter)
46
109000
2000
(Śmiech)
02:06
And she goes, "Uh ... no."
47
111000
3000
Odparła, że chyba nie.
02:09
(Laughter)
48
114000
2000
(Śmiech)
02:11
So of course, the only thing I could think of to say at that point was,
49
116000
3000
Miałam na to tylko jedną odpowiedź:
02:14
"Yeah, me neither.
50
119000
2000
"Ja też nie".
02:16
That ... me neither."
51
121000
3000
"Ja też nie".
02:20
And I'm thinking to myself,
52
125000
2000
Pomyślałam:
02:22
"Brene, what are you doing? What are you doing?
53
127000
3000
"Brené, co ty wygadujesz?
02:25
Why did you bring this up? Have you lost your mind?
54
130000
3000
Po co o tym wspominasz? Zgłupiałaś?
02:28
Your sisters would be perfect for this."
55
133000
3000
Twoje siostry świetnie by się do tego nadawały".
02:32
So I looked back up and she said,
56
137000
3000
Podniosłam wzrok, a ona spytała,
02:35
"Are you really going to try to break in
57
140000
3000
czy naprawdę zamierzam
02:38
and steal the video
58
143000
2000
wykraść to nagranie
02:40
before they put it on YouTube?"
59
145000
3000
zanim udostępnią je na YouTube?
02:43
And I said, "I'm just thinking about it a little bit."
60
148000
3000
Przyznałam, że przeszło mi to przez myśl.
02:46
(Laughter)
61
151000
2000
(Śmiech)
02:48
She said, "You're like the worst vulnerability role model ever."
62
153000
4000
Stwierdziła, że dostarczam fatalnych
wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)
wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)
02:52
(Laughter)
63
157000
3000
Stwierdziła, że dostarczam fatalnych
wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)
wzorców wrażliwym ludziom. (Śmiech)
02:55
And then I looked at her and I said something
64
160000
2000
Moja reakcja wydawała się histeryczna,
02:57
that at the time felt a little dramatic,
65
162000
2000
Moja reakcja wydawała się histeryczna,
02:59
but ended up being more prophetic than dramatic.
66
164000
2000
jednak okazała się prorocza:
03:01
I said,
67
166000
2000
powiedziałam,
03:03
"If 500 turns into 1,000
68
168000
4000
że jeżeli z 500 widzów zrobi się tysiąc, albo dwa,
03:07
or 2,000,
69
172000
2000
że jeżeli z 500 widzów zrobi się tysiąc, albo dwa,
03:09
my life is over."
70
174000
2000
będzie po mnie.
03:11
(Laughter)
71
176000
2000
Planu awaryjnego na wypadek 4 mln nie miałam.
03:13
I had no contingency plan for four million.
72
178000
3000
Planu awaryjnego na wypadek 4 mln nie miałam.
03:16
(Laughter)
73
181000
3000
(Śmiech)
03:20
And my life did end when that happened.
74
185000
3000
I rzeczywiście było po mnie.
03:23
And maybe the hardest part about my life ending
75
188000
4000
Najtrudniejsze było to,
03:27
is that I learned something hard about myself,
76
192000
4000
czego przy okazji dowiedziałam się o sobie:
03:31
and that was that,
77
196000
3000
mimo że za wszelką cenę
03:34
as much as I would frustrated
78
199000
2000
chciałam pokazać światu
03:36
about not being able to get my work out to the world,
79
201000
2000
efekty mojej pracy,
03:38
there was a part of me that was working very hard
80
203000
3000
część mnie za wszelką cenę
03:41
to engineer staying small,
81
206000
3000
chciała pozostać niewidzialna.
03:44
staying right under the radar.
82
209000
3000
chciała pozostać niewidzialna.
03:48
But I want to talk about what I've learned.
83
213000
2000
W ciągu minionego roku
03:50
There's two things that I've learned in the last year.
84
215000
3000
nauczyłam się dwóch rzeczy.
03:54
The first is
85
219000
4000
Pierwsza:
03:58
vulnerability is not weakness.
86
223000
4000
wrażliwość nie jest oznaką słabości.
04:02
And that myth
87
227000
2000
To bardzo niebezpieczny mit.
04:04
is profoundly dangerous.
88
229000
2000
To bardzo niebezpieczny mit.
04:06
Let me ask you honestly --
89
231000
2000
Powiedzcie szczerze,
04:08
and I'll give you this warning,
90
233000
2000
z zawodu jestem terapeutą
04:10
I'm trained as a therapist,
91
235000
2000
i mogę czekać na odpowiedź,
04:12
so I can out-wait you uncomfortably --
92
237000
3000
aż poczujecie się skrępowani...
04:15
so if you could just raise your hand that would be awesome --
93
240000
3000
podnieście rękę, jeśli uważacie,
04:18
how many of you honestly,
94
243000
2000
że zrobienie lub powiedzenie czegoś,
04:20
when you're thinking about doing something vulnerable
95
245000
2000
że zrobienie lub powiedzenie czegoś,
04:22
or saying something vulnerable,
96
247000
2000
co demaskuje wrażliwość,
04:24
think, "God, vulnerability's weakness. This is weakness?"
97
249000
2000
jest oznaką słabości.
04:26
How many of you think of vulnerability and weakness synonymously?
98
251000
3000
Kto utożsamia wrażliwość ze słabością?
04:29
The majority of people.
99
254000
2000
Większość.
04:31
Now let me ask you this question:
100
256000
2000
Podczas tej tygodniowej
04:33
This past week at TED,
101
258000
3000
konferencji TED, kto z was,
04:36
how many of you, when you saw vulnerability up here,
102
261000
3000
widząc na scenie przejaw wrażliwości,
04:39
thought it was pure courage?
103
264000
2000
dostrzegł w niej odwagę?
04:43
Vulnerability is not weakness.
104
268000
3000
Wrażliwość nie jest słabością.
04:46
I define vulnerability
105
271000
2000
Dla mnie wrażliwość to emocjonalne ryzyko,
04:48
as emotional risk,
106
273000
3000
Dla mnie wrażliwość to emocjonalne ryzyko,
04:51
exposure, uncertainty.
107
276000
3000
okazanie uczuć, niepewność.
04:54
It fuels our daily lives.
108
279000
2000
To napędowa siła życia.
04:56
And I've come to the belief --
109
281000
2000
Przekonałam się,
04:58
this is my 12th year doing this research --
110
283000
2000
a badam ją od 12 lat,
05:00
that vulnerability
111
285000
2000
że wrażliwość
05:02
is our most accurate measurement
112
287000
3000
jest najbardziej rzetelną miarą odwagi.
05:05
of courage --
113
290000
3000
jest najbardziej rzetelną miarą odwagi:
05:08
to be vulnerable, to let ourselves be seen,
114
293000
3000
do otwarcia się przed innymi,
05:11
to be honest.
115
296000
2000
do bycia szczerym.
05:13
One of the weird things that's happened
116
298000
2000
Zaskoczyło mnie,
05:15
is, after the TED explosion,
117
300000
2000
że po wykładzie na TEDxHuston
05:17
I got a lot of offers to speak all over the country --
118
302000
3000
proponowano mi wystąpienia w całym kraju:
05:20
everyone from schools and parent meetings
119
305000
3000
w szkołach, na zebraniach rodziców,
05:23
to Fortune 500 companies.
120
308000
3000
nawet w firmach z rankingu Fortune 500.
05:26
And so many of the calls went like this,
121
311000
2000
Wiele propozycji brzmiało tak:
05:28
"Hey, Dr. Brown. We loved your TEDTalk.
122
313000
2000
"Dr Brown, świetny wykład.
05:30
We'd like you to come in and speak.
123
315000
2000
Zapraszamy do nas.
05:32
We'd appreciate it
124
317000
2000
Wolelibyśmy jednak,
05:34
if you wouldn't mention vulnerability or shame."
125
319000
3000
aby nie wspominała pani o wrażliwości ani wstydzie".
05:37
(Laughter)
126
322000
4000
(Śmiech)
05:41
What would you like for me to talk about?
127
326000
3000
To o czym miałabym mówić?
05:44
There's three big answers.
128
329000
2000
Trzy główne odpowiedzi,
05:46
This is mostly, to be honest with you, from the business sector:
129
331000
3000
przeważnie z branży związanej z biznesem to:
05:49
innovation, creativity
130
334000
2000
przeważnie z branży związanej z biznesem to:
05:51
and change.
131
336000
3000
o innowacji, kreatywności i zmianie.
05:55
So let me go on the record
132
340000
2000
Ustalmy raz na zawsze:
05:57
and say,
133
342000
2000
wrażliwość to matka
05:59
vulnerability is the birthplace
134
344000
2000
wrażliwość to matka
06:01
of innovation, creativity and change.
135
346000
3000
innowacji, kreatywności i zmiany.
06:04
(Applause)
136
349000
5000
(Oklaski)
06:12
To create is to make something
137
357000
3000
Stworzyć znaczy zrobić coś,
06:15
that has never existed before.
138
360000
3000
co dotąd nie istniało.
06:18
There's nothing more vulnerable than that.
139
363000
3000
To esencja wrażliwości.
06:21
Adaptability to change
140
366000
2000
Zdolność adaptacji
06:23
is all about vulnerability.
141
368000
2000
jest związana z wrażliwością.
06:25
The second thing,
142
370000
2000
Nauczyłam się też,
06:27
in addition to really finally understanding
143
372000
4000
że aby naprawdę zrozumieć
06:31
the relationship between vulnerability and courage,
144
376000
2000
związek wrażliwości z odwagą
06:33
the second thing I learned is this:
145
378000
3000
związek wrażliwości z odwagą
06:36
We have to talk about shame.
146
381000
3000
musimy poruszyć temat wstydu.
06:41
And I'm going to be really honest with you.
147
386000
2000
Będę z wami szczera.
06:43
When I became a "vulnerability researcher"
148
388000
4000
Okrzyknięto mnie "badaczem wrażliwości"
06:47
and that became the focus because of the TEDTalk --
149
392000
3000
po moim wystąpieniu w Houston,
06:50
and I'm not kidding.
150
395000
2000
nie żartuję.
06:52
I'll give you an example.
151
397000
2000
Wyjaśnię.
06:54
About three months ago, I was in a sporting goods store
152
399000
2000
Trzy miesiące temu byłam w sklepie sportowym
06:56
buying goggles and shin guards
153
401000
2000
po gogle i ochraniacze
06:58
and all the things that parents buy at the sporting goods store.
154
403000
3000
i inny sprzęt sportowy dla dzieci.
07:01
About from a hundred feet away, this is what I hear:
155
406000
3000
Z odległości 30 metrów ktoś krzyknął:
07:04
"Vulnerability TED! Vulnerability TED!"
156
409000
3000
"Wykład TED o wrażliwości!"
07:07
(Laughter)
157
412000
8000
(Śmiech)
07:15
I'm a fifth generation Texan.
158
420000
2000
Jestem Teksanką w piątym pokoleniu.
07:17
Our family motto is "Lock and load."
159
422000
3000
Motto naszej rodziny to "Gotowi? Do dzieła!".
07:20
I am not a natural vulnerability researcher.
160
425000
4000
Badanie wrażliwości nie przychodzi mi łatwo.
07:25
So I'm like,
161
430000
2000
Powiedziałam sobie:
07:27
just keep walking, she's on my six.
162
432000
2000
"Zignoruj ją, jest za tobą".
07:29
(Laughter)
163
434000
2000
(Śmiech)
07:31
And then I hear, "Vulnerability TED!"
164
436000
4000
Znów krzyknęła: "Wykład TED o wrażliwości!"
07:35
I turn around, I go, "Hi."
165
440000
3000
Odwróciłam się i przywitałam.
07:38
She's right here and she said,
166
443000
2000
Ona zaczęła:
07:40
"You're the shame researcher who had the breakdown."
167
445000
3000
"Jesteś tą badaczką wstydu, która
przeżyła załamanie!" (Śmiech)
przeżyła załamanie!" (Śmiech)
07:43
(Laughter)
168
448000
4000
"Jesteś tą badaczką wstydu, która
przeżyła załamanie!" (Śmiech)
przeżyła załamanie!" (Śmiech)
07:47
At this point
169
452000
2000
W tym momencie
07:49
parents are, like, pulling their children close.
170
454000
3000
rodzice przyciągnęli do siebie dzieci.
07:53
"Look away."
171
458000
2000
"Odwróć się".
07:57
And I'm so worn out at this point in my life,
172
462000
2000
Byłam psychicznie wyczerpana,
07:59
I look at her and I actually say,
173
464000
2000
spojrzałam na nią, i odparłam:
08:01
"It was a frickin' spiritual awakening."
174
466000
3000
"To było cholernie duchowe przebudzenie".
08:04
(Laughter)
175
469000
2000
(Śmiech)
08:06
(Applause)
176
471000
2000
(Oklaski)
08:08
And she looks back and does this,
177
473000
2000
Odpowiedziała, że wie,
08:10
"I know."
178
475000
2000
Odpowiedziała, że wie,
08:12
And she said,
179
477000
2000
i że obejrzała mój wykład
08:14
"We watched your TEDTalk in my book club.
180
479000
3000
z koleżankami w klubie czytelniczym.
08:17
Then we read your book
181
482000
2000
Przeczytały też moją książkę
08:19
and we renamed ourselves
182
484000
2000
i okrzyknęły się
08:21
'The Breakdown Babes.'"
183
486000
3000
"Załamanymi laskami".
08:24
And she said, "Our tagline is:
184
489000
2000
Ich motto to:
08:26
'We're falling apart and it feels fantastic.'"
185
491000
4000
"Jesteśmy załamane i jest wspaniale".
08:30
(Laughter)
186
495000
3000
(Śmiech)
08:33
You can only imagine
187
498000
2000
Możecie sobie wyobrazić
08:35
what it's like for me in a faculty meeting.
188
500000
3000
jak czuję się na zebraniach wydziału.
08:40
So when I became Vulnerability TED,
189
505000
2000
Po tym jak okrzyknięto mnie
08:42
like an action figure --
190
507000
3000
"TEDem wrażliwości", superbohaterką,
08:45
like Ninja Barbie, but I'm Vulnerability TED --
191
510000
4000
niczym Barbie Ninja.
08:49
I thought, I'm going to leave that shame stuff behind,
192
514000
3000
Myślałam, że nie wrócę już do tematu wstydu.
08:52
because I spent six years studying shame
193
517000
3000
Zajmowałam się nim przez 6 lat,
08:55
before I really started writing and talking about vulnerability.
194
520000
3000
zanim zaczęłam pisać i mówić o wrażliwości.
08:58
And I thought, thank God, because shame is this horrible topic,
195
523000
3000
Odpowiadało mi to, bo wstyd to trudny temat,
09:01
no one wants to talk about it.
196
526000
2000
o którym nikt nie chce rozmawiać.
09:03
It's the best way to shut people down on an airplane.
197
528000
2000
Można skutecznie ucinać pogawędki.
09:05
"What do you do?" "I study shame." "Oh."
198
530000
2000
- Co robisz? - Badam wstyd. - Aha. (Śmiech)
09:07
(Laughter)
199
532000
2000
- Co robisz? - Badam wstyd. - Aha. (Śmiech)
09:09
And I see you.
200
534000
2000
Nie dziwię się.
09:11
(Laughter)
201
536000
6000
(Śmiech)
09:17
But in surviving this last year,
202
542000
3000
Wtedy przypomniano mi
09:20
I was reminded of a cardinal rule --
203
545000
3000
o podstawowej zasadzie:
09:23
not a research rule,
204
548000
3000
nie badawczej,
09:26
but a moral imperative
205
551000
2000
ale moralnej,
09:28
from my upbringing --
206
553000
2000
zasadzie, którą wyniosłam z domu:
09:30
you've got to dance with the one who brung ya.
207
555000
4000
rób to, w czym jesteś dobra.
09:34
And I did not learn about vulnerability
208
559000
2000
O otwieraniu się, odwadze,
09:36
and courage and creativity and innovation
209
561000
3000
kreatywności i innowacji
09:39
from studying vulnerability.
210
564000
3000
nie nauczyłam się badając wrażliwość.
09:42
I learned about these things
211
567000
2000
Nauczyłam się o nich badając wstyd.
09:44
from studying shame.
212
569000
2000
Nauczyłam się o nich badając wstyd.
09:46
And so I want to walk you in
213
571000
2000
Dlatego chcę wam opowiedzieć o wstydzie.
09:48
to shame.
214
573000
2000
Dlatego chcę wam opowiedzieć o wstydzie.
09:50
Jungian analysts call shame
215
575000
3000
Psychoanalitycy szkoły Junga
09:53
the swampland of the soul.
216
578000
3000
nazywają wstyd bagnem duszy.
09:56
And we're going to walk in.
217
581000
2000
Wejdziemy w nie.
09:58
And the purpose is not to walk in
218
583000
2000
Nie po to, by się w nim taplać
10:00
and construct a home and live there.
219
585000
2000
albo zadomowić.
10:02
It is to put on some galoshes
220
587000
4000
Ale po to, by przejść przez nie w kaloszach
10:06
and walk through and find our way around.
221
591000
3000
i znaleźć wyjście.
10:11
Here's why.
222
596000
2000
Oto dlaczego.
10:15
We heard the most compelling call ever
223
600000
2000
Wcześniej apelowano tu
10:17
to have a conversation in this country,
224
602000
3000
o podjęcie debaty,
10:20
and I think globally,
225
605000
2000
krajowej i światowej,
10:22
around race, right?
226
607000
2000
na temat rasy.
10:24
Yes? We heard that.
227
609000
2000
Pamiętamy, prawda?
10:26
Yes?
228
611000
2000
Pamiętamy, prawda?
10:28
Cannot have that conversation without shame,
229
613000
3000
Tej kwestii nie poruszymy bez wstydu,
10:31
because you cannot talk about race without talking about privilege.
230
616000
3000
bo nie da się pominąć kwestii przywilejów,
10:34
And when people start talking about privilege,
231
619000
3000
których wspomnienie
10:37
they get paralyzed by shame.
232
622000
2000
wywołuje paraliżujący wstyd.
10:39
We heard a brilliant simple solution
233
624000
2000
Usłyszeliśmy też, że można zapobiec
10:41
to not killing people in surgery,
234
626000
2000
śmierci pacjenta na stole operacyjnym
10:43
which is have a checklist.
235
628000
2000
korzystając z prostej listy.
10:45
You can't fix that problem without addressing shame,
236
630000
3000
Problem dotyczy wstydu,
10:48
because when they teach those folks how to suture,
237
633000
4000
Problem dotyczy wstydu,
10:52
they also teach them how to stitch their self-worth
238
637000
3000
bo przyszłym lekarzom wpaja się poczucie nieomylności,
10:55
to being all-powerful.
239
640000
2000
bo przyszłym lekarzom wpaja się poczucie nieomylności,
10:57
And all-powerful folks don't need checklists.
240
642000
4000
a nieomylni nie potrzebują list sprawdzających.
11:02
And I had to write down the name of this TED Fellow
241
647000
2000
Nazwisko tego członka TED
11:04
so I didn't mess it up here.
242
649000
2000
musiałam zapisać,
11:06
Myshkin Ingawale,
243
651000
2000
żeby go nie przekręcić:
11:08
I hope I did right by you.
244
653000
2000
Myshkin Ingawale.
11:10
(Applause)
245
655000
3000
(Oklaski)
11:13
I saw the TED Fellows my first day here.
246
658000
2000
Pierwszego dnia konferencji
11:15
And he got up and he explained
247
660000
2000
Myshkin opowiedział
11:17
how he was driven to create
248
662000
2000
o próbach stworzenia
11:19
some technology to help test for anemia
249
664000
2000
technologii do diagnozowania anemii,
11:21
because people were dying unnecessarily.
250
666000
2000
która pozwoli ratować życie ludzkie.
11:23
And he said, "I saw this need.
251
668000
2000
"Zbudowałem to urządzenie,
11:25
So you know what I did? I made it."
252
670000
2000
bo było potrzebne".
11:27
And everybody just burst into applause, and they were like "Yes!"
253
672000
3000
Wszyscy bili brawo.
11:30
And he said, "And it didn't work.
254
675000
3000
On dodał: "Urządzenie nie działało.
11:33
And then I made it 32 more times,
255
678000
4000
Zadziałało po 32 próbach".
11:37
and then it worked."
256
682000
2000
Zadziałało po 32 próbach".
11:39
You know what the big secret about TED is?
257
684000
2000
Co jest tajemnicą konferencji TED?
11:41
I can't wait to tell people this.
258
686000
2000
Nie mogę się doczekać,
11:43
I guess I'm doing it right now.
259
688000
2000
żeby ją wam wyjawić.
11:45
(Laughter)
260
690000
2000
(Śmiech)
11:47
This is like the failure conference.
261
692000
2000
Jest poświęcona niepowodzeniom.
11:49
No, it is.
262
694000
2000
Poważnie.
11:51
(Applause)
263
696000
3000
(Oklaski)
11:54
You know why this place is amazing?
264
699000
3000
Dlaczego jest wspaniała?
11:57
Because very few people here
265
702000
2000
Bo niewielu tu obecnych
11:59
are afraid to fail.
266
704000
2000
boi się porażki.
12:01
And no one who gets on the stage, so far that I've seen, has not failed.
267
706000
4000
Wszyscy, którzy tu przemawiają jej doświadczyli.
12:05
I've failed miserably, many times.
268
710000
3000
Znam smak gorzkiej porażki.
12:08
I don't think the world understands that
269
713000
3000
Ale świat tego nie rozumie.
12:11
because of shame.
270
716000
2000
Uniemożliwia to wstyd.
12:13
There's a great quote that saved me this past year
271
718000
2000
Uratował mnie
12:15
by Theodore Roosevelt.
272
720000
3000
cytat Theodore'a Roosevelta,
12:18
A lot of people refer to it as the "Man in the Arena" quote.
273
723000
3000
szerzej znany jako "Człowiek na arenie".
12:21
And it goes like this:
274
726000
2000
Brzmi tak:
12:23
"It is not the critic who counts.
275
728000
2000
"Nie krytyk się liczy,
12:25
It is not the man who sits and points out
276
730000
3000
nie człowiek, który wskazuje jak potykają się silni,
12:28
how the doer of deeds could have done things better
277
733000
2000
nie człowiek, który wskazuje jak potykają się silni,
12:30
and how he falls and stumbles.
278
735000
2000
albo co mogliby zrobić lepiej.
12:32
The credit goes to the man in the arena
279
737000
3000
Chwała należy się człowiekowi na arenie,
12:35
whose face is marred
280
740000
2000
którego twarz jest umazana błotem,
12:37
with dust and blood and sweat.
281
742000
3000
potem i krwią.
12:40
But when he's in the arena,
282
745000
2000
Ten który walczy,
12:42
at best he wins,
283
747000
3000
w najlepszym wypadku wygrywa,
12:45
and at worst he loses,
284
750000
3000
w najgorszym przegrywa.
12:48
but when he fails, when he loses,
285
753000
2000
Przegrywa jednak
12:50
he does so daring greatly."
286
755000
3000
z wielką odwagą".
12:53
And that's what this conference, to me, is about.
287
758000
3000
Dla mnie jest to istota tej konferencji.
12:56
That's what life is about, about daring greatly,
288
761000
2000
W życiu liczy się wielka odwaga, bycie na arenie.
12:58
about being in the arena.
289
763000
2000
W życiu liczy się wielka odwaga, bycie na arenie.
13:00
When you walk up to that arena and you put your hand on the door,
290
765000
3000
Kiedy wchodzisz na ową arenę
13:03
and you think, "I'm going in and I'm going to try this,"
291
768000
2000
i myślisz: "Wejdę i spróbuję"
13:05
shame is the gremlin
292
770000
2000
w twojej głowie niczym chochlik
13:07
who says, "Uh, uh.
293
772000
2000
odzywa się wstyd:
13:09
You're not good enough.
294
774000
2000
"Nie jesteś wystarczająco dobry.
13:11
You never finished that MBA. Your wife left you.
295
776000
3000
Nie skończyłeś studiów. Zostawiła cię żona.
13:14
I know your dad really wasn't in Luxembourg,
296
779000
2000
Ojciec nie był w Luksemburgu,
13:16
he was in Sing Sing.
297
781000
4000
tylko w więzieniu Sing Sing.
13:20
I know those things that happened to you growing up.
298
785000
3000
Wiem o twoim dzieciństwie.
13:23
I know you don't think that you're pretty enough
299
788000
2000
Myślisz, że jesteś niewystarczająco
13:25
or smart enough or talented enough or powerful enough.
300
790000
3000
atrakcyjny, inteligentny, utalentowany, i za słaby.
13:28
I know your dad never paid attention, even when you made CFO."
301
793000
4000
Ojciec zawsze cię lekceważył, nawet gdy zostałeś prezesem".
13:32
Shame is that thing.
302
797000
3000
To jest właśnie wstyd.
13:35
And if we can quiet it down and walk in
303
800000
3000
Gdy go uciszymy i wejdziemy na arenę,
13:38
and say, "I'm going to do this,"
304
803000
4000
aby oznajmić, że chcemy się czegoś podjąć
13:42
we look up and the critic that we see
305
807000
2000
odzywa się krytyk,
13:44
pointing and laughing,
306
809000
2000
wyśmiewa i wytyka palcem.
13:46
99 percent of the time is who?
307
811000
3000
Kim jest w 99% przypadków?
13:49
Us.
308
814000
3000
To my sami.
13:52
Shame drives two big tapes --
309
817000
2000
Wstyd napędza dwie myśli:
13:54
"never good enough"
310
819000
2000
"Niewystarczająco dobry"
13:56
and, if you can talk it out of that one,
311
821000
2000
A jeśli umiesz ją odeprzeć, to:
13:58
"who do you think you are?"
312
823000
3000
"Za kogo ty się uważasz?"
14:02
The thing to understand about shame is it's not guilt.
313
827000
2000
Wstyd to nie poczucie winy,
14:04
Shame is a focus on self, guilt is a focus on behavior.
314
829000
3000
jest związany z ego, poczucie winy - z zachowaniem.
14:07
Shame is "I am bad."
315
832000
2000
Wstyd mówi: "Jestem zły".
14:09
Guilt is "I did something bad."
316
834000
3000
Poczucie winy: "Zrobiłem coś złego".
14:12
How many of you,
317
837000
2000
Ilu z was,
14:14
if you did something that was hurtful to me,
318
839000
2000
gdybyście wyrządzili mi przykrość,
14:16
would be willing to say, "I'm sorry. I made a mistake?"
319
841000
2000
zdobyłoby się na przeprosiny i przyznanie do błędu?
14:18
How many of you would be willing to say that?
320
843000
3000
zdobyłoby się na przeprosiny i przyznanie do błędu?
14:21
Guilt: I'm sorry. I made a mistake.
321
846000
3000
Poczucie winy: "Wybacz, popełniłem błąd".
14:24
Shame: I'm sorry. I am a mistake.
322
849000
4000
Wstyd: "Jestem błędem".
14:28
There's a huge difference between shame and guilt.
323
853000
2000
Różnica między wstydem
14:30
And here's what you need to know.
324
855000
2000
a poczuciem winy jest ogromna.
14:32
Shame is highly, highly correlated
325
857000
3000
Wstyd jest powiązany
14:35
with addiction, depression, violence, aggression,
326
860000
3000
z uzależnieniem, depresją, przemocą,
14:38
bullying, suicide, eating disorders.
327
863000
4000
prześladowaniem, samobójstwem, zaburzeniami odżywiania.
14:42
And here's what you even need to know more.
328
867000
2000
Powinniście też wiedzieć,
14:44
Guilt, inversely correlated with those things.
329
869000
3000
że istnieje odwrotna korelacja z poczuciem winy.
14:49
The ability to hold something we've done or failed to do
330
874000
3000
Odnoszenie naszych dokonań i błędów,
14:52
up against who we want to be
331
877000
2000
do tego kim chcielibyśmy być,
14:54
is incredibly adaptive.
332
879000
2000
choć bywa nieprzyjemne, bardzo pomaga
w dostosowaniu się do otoczenia.
w dostosowaniu się do otoczenia.
14:56
It's uncomfortable, but it's adaptive.
333
881000
3000
choć bywa nieprzyjemne, bardzo pomaga
w dostosowaniu się do otoczenia.
w dostosowaniu się do otoczenia.
15:02
The other thing you need to know about shame
334
887000
2000
Musicie też wiedzieć,
15:04
is it's absolutely organized by gender.
335
889000
3000
że wstyd podlega prawom płci.
15:07
If shame washes over me and washes over Chris,
336
892000
3000
Jeśli Chris i ja doświadczamy wstydu,
15:10
it's going to feel the same.
337
895000
3000
to odczuwamy to samo.
15:13
Everyone sitting in here knows the warm wash of shame.
338
898000
3000
Każdy z was zna to uczucie.
15:16
We're pretty sure that the only people who don't experience shame
339
901000
2000
Wydaje nam się, że wstydu
15:18
are people who have no capacity
340
903000
2000
nie doświadczają tylko ci,
15:20
for connection or empathy.
341
905000
2000
którzy nie odczuwają empatii.
15:22
Which means, yes, I have a little shame;
342
907000
2000
Odczuwam wstyd,
15:24
no, I'm a sociopath.
343
909000
2000
więc nie jestem socjopatą.
15:26
So I would opt for, yes, you have a little shame.
344
911000
3000
Zakładam zatem, że odczuwacie wstyd.
15:32
Shame feels the same for men and women,
345
917000
2000
Wstydu doświadczają kobiety i mężczyźni,
15:34
but it's organized by gender.
346
919000
2000
ale są róźnice.
15:36
For women,
347
921000
2000
W przypadku kobiet,
15:38
the best example I can give you
348
923000
2000
najlepszym przykładem
15:40
is Enjoli
349
925000
2000
jest reklama perfum Enjoli:
15:42
the commercial:
350
927000
2000
"Mogę wywiesić pranie,
15:44
"I can put the wash on the line,
351
929000
2000
przygotować drugie śniadanie,
15:46
pack the lunches, hand out the kisses
352
931000
2000
rozdać buziaki
15:48
and be at work at five to nine.
353
933000
2000
i pracować na pełen etat.
15:50
I can bring home the bacon, fry it up in the pan
354
935000
3000
Przyniosę do domu kasę i nie pozwolę
15:53
and never let you forget you're a man."
355
938000
3000
byś zapomniał, że jesteś mężczyzną".
15:56
For women, shame is do it all,
356
941000
2000
Wstyd motywuje kobiety do perfekcji.
15:58
do it perfectly
357
943000
2000
Wstyd motywuje kobiety do perfekcji.
16:00
and never let them see you sweat.
358
945000
3000
I nikt nie może zauważyć, że przy okazji się pocą.
16:03
I don't know how much perfume that commercial sold,
359
948000
3000
Nie wiem jak skuteczna była ta reklama,
16:06
but I guarantee you,
360
951000
2000
ale zapewniam was,
16:08
it moved a lot of antidepressants and anti-anxiety meds.
361
953000
2000
że podniosła sprzedaż antydepresantów.
(Śmiech)
(Śmiech)
16:10
(Laughter)
362
955000
3000
że podniosła sprzedaż antydepresantów.
(Śmiech)
(Śmiech)
16:14
Shame, for women, is this web
363
959000
3000
Dla kobiet wstyd to splot
16:17
of unobtainable, conflicting, competing expectations
364
962000
3000
niemożliwych do pogodzenia i nieosiągalnych oczekiwań.
16:20
about who we're supposed to be.
365
965000
3000
niemożliwych do pogodzenia i nieosiągalnych oczekiwań.
16:24
And it's a straight-jacket.
366
969000
2000
To kajdany.
16:26
For men,
367
971000
2000
Mężczyźni nie mierzą się ze splotem sprzecznych oczekiwań,
16:28
shame is not a bunch of competing, conflicting expectations.
368
973000
3000
Mężczyźni nie mierzą się ze splotem sprzecznych oczekiwań,
16:31
Shame is one,
369
976000
2000
ale z jednym oczekiwaniem:
16:33
do not be perceived as what?
370
978000
3000
Nie pozwól by uważano cię za słabeusza.
16:36
Weak.
371
981000
2000
Nie pozwól by uważano cię za słabeusza.
16:38
I did not interview men for the first four years of my study.
372
983000
3000
Nie rozmawiałam z mężczyznami przez 4 lata badań.
16:41
And it wasn't until a man looked at me one day after a book signing,
373
986000
2000
Aż pewnego dnia, gdy podpisywałam książki,
16:43
said, "I love what you have to say about shame,
374
988000
2000
jakiś mężczyzna pochwalił moje uwagi na temat wstydu,
16:45
I'm curious why you didn't mention men."
375
990000
2000
ale zapytał, czemu nie wspominam o mężczyznach.
16:47
And I said, "I don't study men."
376
992000
3000
Odpowiedziałam, że nie badam mężczyzn.
16:50
And he said, "That's convenient."
377
995000
2000
Stwierdził, że to wygodne.
16:52
(Laughter)
378
997000
3000
(Śmiech)
16:55
And I said, "Why?"
379
1000000
2000
Zapytany dlaczego,
16:57
And he said, "Because you say to reach out,
380
1002000
3000
odpowiedział: "Zachęcasz,
17:00
tell our story,
381
1005000
2000
by dzielić się doświadczeniami,
17:02
be vulnerable.
382
1007000
3000
i otwierać się.
17:05
But you see those books you just signed
383
1010000
2000
Te książki podpisałaś
17:07
for my wife and my three daughters?"
384
1012000
2000
dla mojej żony i córek...
17:09
I said, "Yeah."
385
1014000
2000
a one raczej wolałyby,
17:11
"They'd rather me die on top of my white horse
386
1016000
3000
bym poległ na białym koniu
17:14
than watch me fall down.
387
1019000
3000
niż bym z niego spadł.
17:17
When we reach out and be vulnerable
388
1022000
3000
Gdy wyciągamy do kogoś rękę i otwieramy się
17:20
we get the shit beat out of us.
389
1025000
2000
pozwalamy by nas zmiażdżono.
17:22
And don't tell me
390
1027000
2000
Nie mów mi,
17:24
it's from the guys and the coaches and the dads,
391
1029000
4000
że to wina facetów, trenerów i ojców,
17:28
because the women in my life are harder on me than anyone else."
392
1033000
4000
bo kobiety w moim życiu krytykują mnie
bardziej niż ktokolwiek inny".
bardziej niż ktokolwiek inny".
17:32
So I started interviewing men
393
1037000
2000
Zaczęłam więc rozmawiać z mężczyznami
17:34
and asking questions.
394
1039000
2000
i zadawać im pytania.
17:36
And what I learned is this:
395
1041000
3000
Oto czego się dowiedziałam:
17:39
You show me a woman who can actually sit with a man
396
1044000
2000
Kobieta, która potrafi siedzieć z mężczyzną,
17:41
in real vulnerability and fear,
397
1046000
2000
który przeżywa strach i niepewność
17:43
I'll show you a woman who's done incredible work.
398
1048000
4000
to kobieta, która wykonała kawał roboty nad sobą.
17:47
You show me a man who can sit with a woman
399
1052000
2000
Mężczyzna, który potrafi usiąść z kobietą
17:49
who's just had it,
400
1054000
2000
która ma dość,
17:51
she can't do it all anymore,
401
1056000
3000
i nie ma na nic siły,
17:54
and his first response is not,
402
1059000
2000
i który zamiast poinformować ją,
17:56
"I unloaded the dishwasher,"
403
1061000
3000
że opróżnił zmywarkę,
17:59
but he really listens --
404
1064000
3000
po prostu ją wysłucha,
18:02
because that's all we need --
405
1067000
2000
po prostu ją wysłucha,
18:04
I'll show you a guy who's done a lot of work.
406
1069000
2000
to mężczyzna, który odwalił kawał dobrej roboty.
18:06
Shame is an epidemic in our culture.
407
1071000
3000
Wstyd to epidemia naszej kultury.
18:11
And to get out from underneath it,
408
1076000
5000
Aby się z niej wygrzebać
18:16
to find our way back to each other,
409
1081000
2000
i odnaleźć drogę do siebie nawzajem,
18:18
we have to understand how it affects us
410
1083000
2000
musimy zrozumieć jak na nas wpływa:
18:20
and how it affects the way we're parenting,
411
1085000
3000
na to jak wychowujemy dzieci,
18:23
the way we're working, the way we're looking at each other.
412
1088000
4000
jak pracujemy, jak odnosimy się do siebie.
18:27
Very quickly, some research by Mahalik at Boston College.
413
1092000
4000
W skrócie, badania Mahalika z Boston College,
18:31
He asked, what do women need to do to conform to female norms?
414
1096000
3000
który pytał o oczekiwania jakie muszą spełnić kobiety.
18:34
The top answers in this country:
415
1099000
4000
Najczęstsze odpowiedzi w naszym kraju:
18:38
nice, thin, modest
416
1103000
2000
miła, szczupła, skromna,
18:40
and use all available resources for appearance.
417
1105000
3000
zawsze dbająca o wygląd.
18:43
When he asked about men,
418
1108000
2000
Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.
18:45
what do men in this country need to do
419
1110000
2000
Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.
18:47
to conform with male norms,
420
1112000
2000
Zadawał te same pytania na temat mężczyzn.
18:49
the answers were:
421
1114000
2000
Odpowiedzi były takie:
18:51
always show emotional control, work is first,
422
1116000
3000
trzymanie emocji w ryzach, praca priorytetem,
18:54
pursue status and violence.
423
1119000
3000
troska o status i siła.
18:57
If we're going to find our way back to each other,
424
1122000
3000
Jeśli chcemy odnaleźć do siebie nawzajem drogę,
19:00
we have to understand and know empathy,
425
1125000
3000
musimy się nauczyć empatii,
19:03
because empathy's the antidote to shame.
426
1128000
2000
która stanowi antidotum na wstyd.
19:05
If you put shame in a Petri dish,
427
1130000
2000
Gdybyśmy umieścili wstyd w próbówce,
19:07
it needs three things to grow exponentially:
428
1132000
3000
do wzrostu będzie potrzebował
19:10
secrecy, silence and judgment.
429
1135000
2000
tajemnicy, ciszy i oceny.
19:12
If you put the same amount of shame in a Petri dish and douse it with empathy,
430
1137000
3000
Ten sam wstyd podlany empatią - nie przeżyje.
19:15
it can't survive.
431
1140000
2000
Ten sam wstyd podlany empatią - nie przeżyje.
19:17
The two most powerful words when we're in struggle:
432
1142000
3000
Dwa najpotężniejsze słowa dla kogoś, kto cierpi:
19:20
me too.
433
1145000
2000
"Ja też".
19:22
And so I'll leave you with this thought.
434
1147000
3000
Zakończę pewną myślą.
19:25
If we're going to find our way
435
1150000
2000
Jeśli mamy na nowo odnaleźć do siebie drogę,
19:27
back to each other,
436
1152000
3000
Jeśli mamy na nowo odnaleźć do siebie drogę,
19:30
vulnerability is going to be that path.
437
1155000
4000
powiedzie ona przez wrażliwość.
19:34
And I know it's seductive to stand outside the arena,
438
1159000
2000
Kuszące jest stać z boku areny.
19:36
because I think I did it my whole life,
439
1161000
2000
Sama tak robiłam,
19:38
and think to myself,
440
1163000
2000
myśląc sobie:
19:40
I'm going to go in there and kick some ass
441
1165000
2000
"Wejdę na ring i przywalę komuś,
19:42
when I'm bulletproof and when I'm perfect.
442
1167000
4000
kiedy już będę silna".
19:46
And that is seductive.
443
1171000
2000
To bardzo kuszące,
19:48
But the truth is that never happens.
444
1173000
3000
ale nigdy się nie zdarza.
19:51
And even if you got as perfect as you could
445
1176000
2000
Nawet gdybyśmy osiągnęli ową perfekcję,
19:53
and as bulletproof as you could possibly muster
446
1178000
2000
Nawet gdybyśmy osiągnęli ową perfekcję,
19:55
when you got in there,
447
1180000
2000
gdy się tam znajdziemy,
19:57
that's not what we want to see.
448
1182000
4000
to nie jej będziemy najbardziej potrzebować.
20:01
We want you to go in.
449
1186000
3000
Musimy tam wejść,
20:04
We want to be with you and across from you.
450
1189000
3000
chcemy być tam razem,
20:07
And we just want,
451
1192000
2000
i chcemy, by ludzie nam bliscy,
20:09
for ourselves and the people we care about
452
1194000
2000
ci na których nam zależy,
20:11
and the people we work with,
453
1196000
2000
z którymi pracujemy,
20:13
to dare greatly.
454
1198000
2000
byli pięknie odważni.
20:15
So thank you all very much. I really appreciate it.
455
1200000
3000
Bardzo wam wszystkim dziękuję.
20:18
(Applause)
456
1203000
14000
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Brené Brown - Vulnerability researcherBrené Brown studies vulnerability, courage, authenticity, and shame.
Why you should listen
Brené Brown is a research professor at the University of Houston Graduate College of Social Work. She has spent the past ten years studying vulnerability, courage, authenticity, and shame. She spent the first five years of her decade-long study focusing on shame and empathy, and is now using that work to explore a concept that she calls Wholeheartedness. She poses the questions:
How do we learn to embrace our vulnerabilities and imperfections so that we can engage in our lives from a place of authenticity and worthiness? How do we cultivate the courage, compassion, and connection that we need to recognize that we are enough – that we are worthy of love, belonging, and joy?
Brené Brown | Speaker | TED.com