TEDGlobal 2014
Robert Swan: Let's save the last pristine continent
Robert Swan: Ocalmy ostatni nieskażony kontynent
Filmed:
Readability: 3.6
1,037,570 views
2041 będzie kluczowym rokiem dla naszej planety. Wtedy dobiegnie końca umowa o 50-letnim wstrzymaniu eksploatacji Antarktydy, ostatniego dziewiczego kontynentu Ziemi. Robert Swan, pierwszy człowiek, który dotarł zarówno na południowy jak i północny biegun, zamierza dopilnować przedłużenia Traktatu Antarktycznego. Z pasją i energią prosi, abyśmy opowiedzieli się za ochroną Antarktyki dla naszego własnego przetrwania.
Robert Swan - Polar explorer
Robert Swan has explored both poles, and wants to make sure that Antarctica, the world's last great wilderness, is never exploited. Full bio
Robert Swan has explored both poles, and wants to make sure that Antarctica, the world's last great wilderness, is never exploited. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Let's go south.
0
764
3330
Chodźmy na południe.
00:16
All of you are actually going south.
1
4094
6445
Wszyscy tam właściwie idziecie.
00:22
This is the direction of south, this way,
2
10539
4690
To ten kierunek, w tę stronę.
00:27
and if you go 8,000 kilometers
out of the back of this room,
out of the back of this room,
3
15229
6520
8 tysięcy kilometrów na południe stąd
00:33
you will come to as far south
as you can go anywhere on Earth,
as you can go anywhere on Earth,
4
21749
5233
osiągniemy kres południa Ziemi,
00:38
the Pole itself.
5
26982
2411
sam biegun południowy.
00:41
Now, I am not an explorer.
6
29393
3808
Nie jestem odkrywcą
00:45
I'm not an environmentalist.
7
33201
3552
ani ekologiem.
00:48
I'm actually just a survivor,
8
36753
3529
Jestem właściwie ocaleńcem.
00:52
and these photographs
that I'm showing you here are dangerous.
that I'm showing you here are dangerous.
9
40282
5569
Te fotografie pokazują zagrożenie.
00:57
They are the ice melt
of the South and North Poles.
of the South and North Poles.
10
45851
6125
To topniejące lodowce z obu biegunów.
01:03
And ladies and gentlemen,
11
51976
1540
Panie i panowie,
01:05
we need to listen to what
these places are telling us,
these places are telling us,
12
53516
6428
wsłuchajmy się w to,
co te miejsca chcą nam powiedzieć,
co te miejsca chcą nam powiedzieć,
01:11
and if we don't, we will end up
with our own survival situation
with our own survival situation
13
59944
6246
albo staniemy w obliczu zagłady,
01:18
here on planet Earth.
14
66190
3446
tu, na Ziemi.
01:21
I have faced head-on these places,
15
69636
6032
Zmierzyłem się z tymi miejscami.
01:27
and to walk across a melting ocean of ice
16
75668
4528
Pokonywanie oceanu topniejącego lodu,
01:32
is without doubt
the most frightening thing
the most frightening thing
17
80196
3134
było najbardziej
przerażającym doświadczeniem
przerażającym doświadczeniem
01:35
that's ever happened to me.
18
83330
3787
w moim życiu.
01:39
Antarctica is such a hopeful place.
19
87117
5947
Antarktyda napawa nadzieją.
01:45
It is protected by
the Antarctic Treaty, signed in 1959.
the Antarctic Treaty, signed in 1959.
20
93064
6631
Chroni ją Traktat Antarktyczny
z 1959 roku.
z 1959 roku.
01:52
In 1991, a 50-year agreement
was entered into
was entered into
21
100845
6255
W 1991 roku zawarto 50-letnią umowę
01:59
that stops any exploitation in Antarctica,
22
107100
5755
wstrzymującą eksploatację Antarktydy.
02:04
and this agreement could be altered,
23
112855
4840
Umowa ta może zostać zmieniona,
02:09
changed, modified, or even abandoned
24
117695
5363
a nawet unieważniona,
02:15
starting in the year 2041.
25
123058
4849
już w roku 2041.
Panie i panowie,
02:21
Ladies and gentlemen,
26
129527
2772
02:24
people already far up north
from here in the Arctic
from here in the Arctic
27
132299
5968
ludzie daleko na północy, w Arktyce,
02:30
are already taking advantage
28
138267
3111
już wykorzystują topnienie lodu.
02:33
of this ice melt,
29
141378
3947
02:37
taking out resources from areas
already that have been covered in ice
already that have been covered in ice
30
145325
6228
Wydobywają zasoby z obszarów
dawniej pokrytych lodem,
dawniej pokrytych lodem,
02:43
for the last 10, 20, 30,000,
31
151553
3408
10, 20, 30,
02:46
100,000 years.
32
154961
3344
czy nawet 100 tysięcy lat temu.
02:50
Can they not join the dots
33
158305
3273
Czy tak trudno się zorientować
02:53
and think, "Why is the ice
actually melting?"
actually melting?"
34
161578
6362
dlaczego lód topnieje?
02:59
This is such an amazing place,
35
167940
3344
Antarktyka to niesamowite miejsce.
03:03
the Antarctic, and I have worked hard
36
171284
3854
Ostatnie 23 lata poświęciłem misji
03:07
for the last 23 years on this mission
37
175138
5155
mającej zapewnić,
03:12
to make sure that what's happening
up here in the North
up here in the North
38
180293
4004
że to, co dzieje się na północy,
03:16
does never happen,
cannot happen in the South.
cannot happen in the South.
39
184297
5419
nigdy nie wydarzy się na południu.
03:21
Where did this all begin?
40
189716
1792
Kiedy to wszystko się zaczęło?
03:23
It began for me at the age of 11.
41
191508
2949
Kiedy miałem 11 lat.
03:26
Check out that haircut.
It's a bit odd. (Laughter)
It's a bit odd. (Laughter)
42
194457
2995
Zobaczcie tę dziwną fryzurę.
(Śmiech)
03:29
And at the age of 11,
I was inspired by the real explorers
I was inspired by the real explorers
43
197452
5104
Zainspirowali mnie prawdziwi odkrywcy,
03:34
to want to try to be the first
to walk to both Poles.
to walk to both Poles.
44
202556
4764
chciałem jako pierwszy zdobyć oba bieguny.
03:39
I found it incredibly inspiring
45
207320
4365
Ponad to pomysł zostania polarnikiem
03:43
that the idea of becoming a polar traveler
46
211685
3878
podobał się dziewczynom
na imprezach czasów studenckich.
na imprezach czasów studenckich.
03:47
went down pretty well with girls
at parties when I was at university.
at parties when I was at university.
47
215563
4347
03:51
That was a bit more inspiring.
48
219910
1968
To dodatkowo mnie zachęcało.
03:53
And after years, seven
years of fundraising,
years of fundraising,
49
221878
3622
Po siedmiu latach zbierania pieniędzy
03:57
seven years of being told no,
50
225500
2647
i siedmiu latach odmów,
04:00
seven years of being told
by my family to seek counseling
by my family to seek counseling
51
228147
6246
sugestii rodziny,
by szukać pomocy psychiatrycznej,
04:06
and psychiatric help,
52
234393
3762
(Śmiech)
04:10
eventually three of us found ourselves
marching to the South Geographic Pole
marching to the South Geographic Pole
53
238155
5957
pomaszerowałem z dwiema osobami
na biegun południowy.
na biegun południowy.
04:16
on the longest unassisted march
ever made anywhere on Earth in history.
ever made anywhere on Earth in history.
54
244112
6028
Najdłuższy jak dotąd marsz bez asysty.
04:22
In this photograph,
we are standing in an area
we are standing in an area
55
250140
3734
Na tym zdjęciu jesteśmy na obszarze
04:25
the size of the United States of America,
56
253874
3738
wielkości Stanów Zjednoczonych,
zdani tylko na siebie.
04:29
and we're on our own.
57
257612
1324
Nie mamy radia, żadnego wsparcia.
04:30
We have no radio
communications, no backup.
communications, no backup.
58
258936
3531
04:34
Beneath our feet,
90 percent of all the world's ice,
90 percent of all the world's ice,
59
262467
6814
Stoimy na 90% lodu całego świata,
04:42
70 percent of all the world's fresh water.
60
270220
4133
70% wody pitnej świata,
04:46
We're standing on it.
61
274353
1742
Stoimy na tym.
04:48
This is the power of Antarctica.
62
276095
4667
Oto moc Antarktydy.
04:52
On this journey, we faced
the danger of crevasses,
the danger of crevasses,
63
280762
3506
Podczas marszu trafialiśmy
na niebezpieczne szczeliny
na niebezpieczne szczeliny
04:56
intense cold,
64
284268
2298
i dotkliwy chłód,
04:58
so cold that sweat turns
to ice inside your clothing,
to ice inside your clothing,
65
286566
5480
który mrozi pot pod ubraniem,
05:04
your teeth can crack,
66
292046
1788
potrafi kruszyć zęby
05:05
water can freeze in your eyes.
67
293834
2159
i zmrozić wilgoć w oczach.
05:07
Let's just say it's a bit chilly.
(Laughter)
(Laughter)
68
295993
3065
Troszkę tam chłodno.
(Śmiech)
(Śmiech)
05:11
And after 70 desperate days,
we arrive at the South Pole.
we arrive at the South Pole.
69
299058
4171
Po 70 trudnych dniach
dotarliśmy do bieguna południowego.
dotarliśmy do bieguna południowego.
05:15
We had done it.
70
303229
1748
Udało się.
05:16
But something happened to me
on that 70-day journey in 1986
on that 70-day journey in 1986
71
304977
5719
Ale podczas 70-dniowego marszu
w 1986 roku coś mi się przytrafiło,
w 1986 roku coś mi się przytrafiło,
05:22
that brought me here, and it hurt.
72
310696
2804
przez to jestem tutaj.
05:25
My eyes changed color
in 70 days through damage.
in 70 days through damage.
73
313500
5115
Przez te 70 dni uszkodzenia
zmieniły mi kolor oczu.
zmieniły mi kolor oczu.
05:30
Our faces blistered out.
74
318615
2037
Twarze pokryły się nam pęcherzami,
05:32
The skin ripped off
and we wondered why.
and we wondered why.
75
320652
4992
skóra schodziła płatami
i nie wiedzieliśmy dlaczego.
i nie wiedzieliśmy dlaczego.
05:37
And when we got home,
we were told by NASA
we were told by NASA
76
325644
3529
Po powrocie do domu usłyszeliśmy od NASA,
05:41
that a hole in the ozone
had been discovered
had been discovered
77
329173
2856
że nad biegunem południowym
05:44
above the South Pole,
78
332029
1533
odkryto dziurę ozonową.
05:45
and we'd walked underneath it
the same year it had been discovered.
the same year it had been discovered.
79
333562
5363
A my chodziliśmy pod nią.
05:50
Ultraviolet rays down, hit the ice,
bounced back, fried out the eyes,
bounced back, fried out the eyes,
80
338925
5971
Promienie UV odbijały się
od lodu i wypalały nam oczy,
od lodu i wypalały nam oczy,
twarze.
05:56
ripped off our faces.
81
344896
3131
06:00
It was a bit of a shock --
(Laughter) --
(Laughter) --
82
348027
3344
To był niezły szok.
(Śmiech)
(Śmiech)
Dało mi to do myślenia.
06:03
and it started me thinking.
83
351371
3506
W 1989 roku ruszyliśmy na północ.
06:06
In 1989, we now head north.
84
354877
3227
60 dni, każdy krok przez zamarznięty ocean
06:10
Sixty days, every step away
from the safety of land
from the safety of land
85
358104
4639
oddalał nas od bezpiecznego lądu.
06:14
across a frozen ocean.
86
362743
1886
Znów było rozpaczliwie zimno.
06:16
It was desperately cold again.
87
364629
2225
06:18
Here's me coming in from washing
naked at -60 Celsius.
naked at -60 Celsius.
88
366854
6083
Tu ja po kąpieli nago
przy -60 stopniach Celsjusza.
przy -60 stopniach Celsjusza.
Jeśli ktoś kiedyś mi powie: "Zimno mi"...
06:25
And if anybody ever says to you,
"I am cold" -- (Laughter) --
"I am cold" -- (Laughter) --
89
373823
4481
(Śmiech)
06:30
if they look like this,
they are cold, definitely.
they are cold, definitely.
90
378305
5735
...i będzie tak wyglądać,
to faktycznie mu uwierzę.
to faktycznie mu uwierzę.
(Brawa)
06:36
(Applause)
91
384040
2918
06:38
And 1,000 kilometers away
from the safety of land,
from the safety of land,
92
386958
6024
Tysiąc kilometrów od bezpiecznego lądu,
06:44
disaster strikes.
93
392982
2664
spotyka nas katastrofa.
06:47
The Arctic Ocean melts beneath our feet
four months before it ever had in history,
four months before it ever had in history,
94
395646
7755
Ocean Arktyczny topnieje nam pod nogami
o cztery miesiące za wcześnie,
o cztery miesiące za wcześnie,
a nam brakuje 1000 kilometrów
do bezpiecznej przystani.
do bezpiecznej przystani.
06:55
and we're 1,000 kilometers from safety.
95
403401
3509
Lód wokół nas pęka, kruszy się.
Boję się, że zginiemy.
Boję się, że zginiemy.
06:58
The ice is crashing around us, grinding,
and I'm thinking, "Are we going to die?"
and I'm thinking, "Are we going to die?"
96
406910
5774
07:05
But something clicked
in my head on this day,
in my head on this day,
97
413411
4203
Coś tego dnia zrozumiałem.
07:09
as I realized we, as a world,
are in a survival situation,
are in a survival situation,
98
417614
7092
Zdałem sobie sprawę,
że świat stoi na krawędzi zagłady.
07:16
and that feeling has never gone away
for 25 long years.
for 25 long years.
99
424706
4364
To uczucie nie opuszcza mnie
od 25 długich lat.
od 25 długich lat.
Wtedy mieliśmy do wyboru
maszerować albo umrzeć.
maszerować albo umrzeć.
07:21
Back then, we had to march or die.
100
429070
4473
07:25
And we're not some TV survivor program.
101
433543
3808
To nie był jakiś
reality show o rozbitkach.
reality show o rozbitkach.
Gdyby coś poszło nie tak, śmierć.
07:29
When things go wrong for us,
it's life or death,
it's life or death,
102
437351
2931
07:32
and our brave African-American Daryl,
103
440282
3314
Nasz dzielny Afroamerykanin Daryl,
07:35
who would become the first American
to walk to the North Pole,
to walk to the North Pole,
104
443596
3878
pierwszy Amerykanin,
który zdobył biegun północny,
który zdobył biegun północny,
po 200 kilometrach odmroził sobie piętę.
07:39
his heel dropped off
from frostbite 200 klicks out.
from frostbite 200 klicks out.
105
447474
4590
Musiał iść dalej, i poszedł,
07:44
He must keep going, he does,
106
452071
2160
07:46
and after 60 days on the ice,
we stood at the North Pole.
we stood at the North Pole.
107
454231
4830
a po 60 dniach na lodzie,
staliśmy na biegunie.
staliśmy na biegunie.
Udało się.
07:51
We had done it.
108
459061
1494
07:52
Yes, I became the first person in history
stupid enough to walk to both Poles,
stupid enough to walk to both Poles,
109
460555
5270
Jestem pierwszą osobą w historii
na tyle głupią, by zdobyć oba bieguny.
na tyle głupią, by zdobyć oba bieguny.
07:57
but it was our success.
110
465825
2392
To był nasz sukces.
08:01
And sadly, on return home,
111
469387
3860
Niestety, podczas powrotu do domu,
08:05
it was not all fun.
112
473247
3135
nie było już tak zabawnie.
08:08
I became very low.
113
476382
1741
Byłem bardzo zdołowany.
08:10
To succeed at something is often harder
than actually making it happen.
than actually making it happen.
114
478123
6289
Czasem ciężej znieść sukces
niż dążenie do niego.
niż dążenie do niego.
08:16
I was empty, lonely,
financially destroyed.
financially destroyed.
115
484412
4113
Czułem pustkę, byłem samotny,
spłukany finansowo.
spłukany finansowo.
08:20
I was without hope,
116
488525
2345
Straciłem nadzieję.
08:22
but hope came in the form
of the great Jacques Cousteau,
of the great Jacques Cousteau,
117
490870
3715
Wróciła w postaci
wielkiego Jacques'a Cousteau.
wielkiego Jacques'a Cousteau.
08:26
and he inspired me to take on
the 2041 mission.
the 2041 mission.
118
494585
5396
Zainspirował mnie do podjęcia misji 2041.
08:31
Being Jacques, he gave me
clear instructions:
clear instructions:
119
499981
3172
Jacques dał mi jasne instrukcje:
08:35
Engage the world leaders,
talk to industry and business,
talk to industry and business,
120
503153
4397
wciągnąć światowych liderów,
przemysłowców i biznesmenów,
przemysłowców i biznesmenów,
08:39
and above all, Rob, inspire young people,
121
507550
3939
a przede wszystkim młodych ludzi,
08:43
because they will choose the future
of the preservation of Antarctica.
of the preservation of Antarctica.
122
511489
4855
bo to oni wybiorą
przyszłość ochrony Antarktydy.
przyszłość ochrony Antarktydy.
08:48
For the world leaders, we've been
to every world Earth Summit,
to every world Earth Summit,
123
516344
4386
Co do wspomnianych liderów,
byłem na wszystkich Szczytach Ziemi.
byłem na wszystkich Szczytach Ziemi.
08:52
all three of them,
with our brave yacht, 2041,
with our brave yacht, 2041,
124
520730
4365
Na wszystkie trzy
dotarliśmy jachtem "2041",
dotarliśmy jachtem "2041",
08:57
twice to Rio, once in '92, once in 2012,
125
525095
4830
dwa razy w Rio, w 1992 i 2012 roku,
09:01
and for the Earth Summit in Johannesburg,
126
529925
3622
oraz w Johannesburgu.
09:05
we made the longest overland voyage
ever made with a yacht,
ever made with a yacht,
127
533547
7312
Pokonaliśmy najdłuższą na świecie
trasę naziemną jachtem,
trasę naziemną jachtem,
09:12
13,000 kilometers around
the whole of Southern Africa
the whole of Southern Africa
128
540861
4179
13 tysięcy kilometrów
dookoła Afryki Południowej,
dookoła Afryki Południowej,
09:17
doing our best to inspire
over a million young people in person
over a million young people in person
129
545040
6478
by zainspirować
ponad milion młodych ludzi
ponad milion młodych ludzi
09:23
about 2041 and about their environment.
130
551518
5062
tematyką roku 2041
i środowiska naturalnego.
i środowiska naturalnego.
09:28
For the last 11 years,
we have taken over 1,000 people,
we have taken over 1,000 people,
131
556580
6915
Przez ostatnie 11 lat zabraliśmy
na Antarktydę ponad tysiąc osób,
na Antarktydę ponad tysiąc osób,
09:35
people from industry and business,
women and men from companies,
women and men from companies,
132
563499
3019
przemysłowców, biznesmenów,
kobiety i mężczyzn,
kobiety i mężczyzn,
09:38
students from all over the world,
down to Antarctica,
down to Antarctica,
133
566518
4375
studentów z całego świata.
09:42
and during those missions,
we've managed to pull out
we've managed to pull out
134
570893
3109
W trakcie tych misji udało nam się zebrać
09:46
over 1,500 tons of twisted metal
left in Antarctica.
left in Antarctica.
135
574002
5650
ponad 1500 ton złomu
pozostawionego na Antarktydzie.
pozostawionego na Antarktydzie.
09:51
That took eight years,
and I'm so proud of it
and I'm so proud of it
136
579652
3459
Zajęło nam to osiem lat.
Jestem ogromnie dumny,
09:55
because we recycled all of it
back here in South America.
back here in South America.
137
583111
7135
bo wszystko, co zebraliśmy,
udało się przetworzyć.
udało się przetworzyć.
10:02
I have been inspired
ever since I could walk
ever since I could walk
138
590246
3508
Od małego mama
wpajała mi zasady recyklingu.
wpajała mi zasady recyklingu.
10:05
to recycle by my mum.
139
593754
3297
10:09
Here she is, and my mum --
140
597051
2477
Oto ona.
(Brawa)
10:11
(Applause) --
141
599528
3647
10:15
my mum is still recycling,
142
603175
2697
Robi to do dziś, a ma 100 lat.
10:17
and as she is in her 100th year,
isn't that fantastic?
isn't that fantastic?
143
605872
4975
Czy to nie wspaniałe.
10:22
(Applause)
144
610847
2350
(Brawa)
10:25
And when -- I love my mum.
145
613197
3242
Kocham moją mamę.
10:28
(Laughter)
146
616439
1120
(Śmiech)
10:29
But when Mum was born,
147
617559
3221
Kiedy mama przyszła na świat
na świecie było 1,8 miliarda ludzi.
na świecie było 1,8 miliarda ludzi.
10:32
the population of our planet
was only 1.8 billion people,
was only 1.8 billion people,
148
620780
6339
10:39
and talking in terms of billions,
149
627119
1951
Mówiąc o miliardach,
nadmienię, że w misjach
brali udział młodzi przedsiębiorcy
brali udział młodzi przedsiębiorcy
10:41
we have taken young people
from industry and business
from industry and business
150
629070
3668
10:44
from India, from China.
151
632738
2206
z Indii i Chin.
10:46
These are game-changing nations,
and will be hugely important
and will be hugely important
152
634944
5780
To narody, które będą mieć ogromny wpływ
na decyzje odnośnie ochrony Antarktydy.
10:52
in the decision about
the preservation of the Antarctic.
the preservation of the Antarctic.
153
640724
4820
10:57
Unbelievably, we've engaged and inspired
women to come from the Middle East,
women to come from the Middle East,
154
645544
6849
Udało nam się zaangażować i zainspirować
kobiety Bliskiego Wschodu,
kobiety Bliskiego Wschodu,
11:04
often for the first time they've
represented their nations in Antarctica.
represented their nations in Antarctica.
155
652393
6158
często reprezentujące
swoje kraje na Antarktydzie
swoje kraje na Antarktydzie
po raz pierwszy.
11:10
Fantastic people, so inspired.
156
658551
2515
Niesamowici ludzie, pełni inspiracji.
11:13
To look after Antarctica,
157
661066
3256
Żeby chronić Antarktydę,
11:16
you've got to first engage people
with this extraordinary place,
with this extraordinary place,
158
664322
6336
trzeba zainteresować ludzi
tym niesamowitym miejscem,
tym niesamowitym miejscem,
11:22
form a relationship, form a bond,
159
670658
4200
zbudować związki, więzy,
11:26
form some love.
160
674858
2763
rozkochać ich.
11:29
It is such a privilege
to go to Antarctica,
to go to Antarctica,
161
677621
3459
To ogromny zaszczyt
pojechać na Antarktydę.
pojechać na Antarktydę.
11:33
I can't tell you.
162
681080
1347
To trudno opisać.
11:34
I feel so lucky,
163
682427
1579
Uważam się za szczęśliwca,
11:36
and I've been 35 times in my life,
164
684006
3227
byłem tam 35 razy.
11:39
and all those people who come with us
return home as great champions,
return home as great champions,
165
687233
4718
Ludzie, którzy z nami jeżdżą,
wracają do domu jako orędownicy
wracają do domu jako orędownicy
11:43
not only for Antarctica,
166
691951
1948
nie tylko Antarktydy,
11:45
but for local issues
back in their own nations.
back in their own nations.
167
693899
3644
ale też lokalnych problemów
swoich krajów.
swoich krajów.
11:49
Let's go back to where we began:
the ice melt of the North and South Poles.
the ice melt of the North and South Poles.
168
697543
6348
Wracając do tematu,
pokrywa lodowa biegunów topnieje.
pokrywa lodowa biegunów topnieje.
11:55
And it's not good news.
169
703891
2542
To nie jest dobra wiadomość.
11:59
NASA informed us six months ago
170
707713
3976
NASA poinformowało 6 miesięcy temu,
12:03
that the Western Antarctic Ice Shelf
is now disintegrating.
is now disintegrating.
171
711689
4999
że rozpada się
Lodowiec Szelfowy Larsena.
Lodowiec Szelfowy Larsena.
12:08
Huge areas of ice --
172
716688
2425
To ogromne połacie lodu.
12:11
look how big Antarctica is
even compared to here --
even compared to here --
173
719113
4272
Popatrzmy na rozmiary
w porównaniu z Ameryką Południową.
w porównaniu z Ameryką Południową.
12:15
Huge areas of ice
are breaking off from Antarctica,
are breaking off from Antarctica,
174
723385
4541
Urywają się części lodowca
wielkości małych państw
wielkości małych państw
12:19
the size of small nations.
175
727926
2835
12:22
And NASA have calculated
that the sea level will rise,
that the sea level will rise,
176
730761
4405
NASA oszacowało,
że średni poziom wód podniesie się,
że średni poziom wód podniesie się,
12:27
it is definite,
177
735166
2174
bez wątpliwości,
12:29
by one meter in the next 100 years,
178
737340
3413
o 1 metr w przeciągu stulecia.
12:32
the same time that my mum
has been on planet Earth.
has been on planet Earth.
179
740753
3535
To tyle, ile przeżyła moja mama.
12:36
It's going to happen,
180
744288
1690
To się wydarzy.
12:37
and I've realized that
the preservation of Antarctica
the preservation of Antarctica
181
745978
4331
A ochrona Antarktydy
12:43
and our survival here on Earth are linked.
182
751649
4545
i nasze przetrwanie na Ziemi
łączą się ze sobą.
łączą się ze sobą.
12:48
And there is a very simple solution.
183
756194
1894
Rozwiązanie jest proste.
12:50
If we are using more renewable energy
in the real world,
in the real world,
184
758088
5519
Jeśli będziemy używać odnawialnej energii,
12:55
if we are being more efficient
with the energy here,
with the energy here,
185
763607
5862
będziemy bardziej wydajni,
13:01
running our energy mix in a cleaner way,
186
769469
4296
będziemy wytwarzać energię zieloną,
13:05
there will be no financial reason
to go and exploit Antarctica.
to go and exploit Antarctica.
187
773765
4846
nie będzie się opłacała
eksploatacja Antarktydy.
eksploatacja Antarktydy.
13:10
It won't make financial sense,
188
778611
2059
Straci sens.
13:12
and if we manage our energy better,
we also may be able to slow down,
we also may be able to slow down,
189
780670
6696
Jeśli będziemy mądrze zarządzać energią,
może uda nam się zwolnić,
a nawet całkowicie zastopować,
13:20
maybe even stop,
190
788366
2140
13:22
this great ice melt that threatens us.
191
790506
3041
to groźne dla nas topnienie lodowców.
13:25
It's a big challenge, and what
is our response to it?
is our response to it?
192
793547
3550
To ogromne wyzwanie. Jak na nie odpowiemy?
13:29
We've got to go back one last time,
193
797097
3972
Pod koniec przyszłego roku
wrócimy jeszcze raz
13:33
and at the end of next year,
194
801069
1896
13:34
we will go back to the
South Geographic Pole,
South Geographic Pole,
195
802965
3835
na biegun południowy,
13:38
where we arrived 30 years ago on foot,
196
806800
4252
tam, gdzie dotarliśmy pieszo 30 lat temu.
13:43
and retrace our steps of 1,600 kilometers,
197
811052
5725
Przejdziemy tą samą trasą 1600 kilometrów,
13:48
but this time only using
renewable energy to survive.
renewable energy to survive.
198
816777
6050
tym razem używając do przeżycia
tylko energii odnawialnej.
tylko energii odnawialnej.
13:54
We will walk across those icecaps,
which far down below are melting,
which far down below are melting,
199
822827
5559
Przejdziemy po pokrywach lodowych,
które pod spodem topnieją,
które pod spodem topnieją,
14:00
hopefully inspiring some
solutions on that issue.
solutions on that issue.
200
828386
4909
w nadziei, że zainspirujemy
jakieś rozwiązania.
jakieś rozwiązania.
14:05
This is my son, Barney.
201
833295
2425
To mój syn, Barney.
14:07
He is coming with me.
202
835720
2791
Będzie maszerować ze mną,
14:10
He is committed to walking
side by side with his father,
side by side with his father,
203
838511
4750
ramię w ramię z ojcem,
14:15
and what he will do is
to translate these messages
to translate these messages
204
843261
4014
aby później zaszczepić te idee
14:19
and inspire these messages
to the minds of future young leaders.
to the minds of future young leaders.
205
847275
5625
w głowach przyszłych młodych liderów.
14:24
I'm extremely proud of him.
206
852900
2039
Jestem z niego niezwykle dumny.
14:26
Good on him, Barney.
207
854939
3482
Świetnie, Barney.
14:31
Ladies and gentlemen,
a survivor -- and I'm good --
a survivor -- and I'm good --
208
859623
5986
Panie i panowie, ponieważ ocalałem,
14:38
a survivor sees a problem
and doesn't go, "Whatever."
and doesn't go, "Whatever."
209
866198
7337
widzę problem i nie mogę
przejść obok niego obojętnie,
przejść obok niego obojętnie,
14:46
A survivor sees a problem
and deals with that problem
and deals with that problem
210
874686
4160
pozwalając, by urósł do rangi zagrożenia.
14:50
before it becomes a threat.
211
878846
3073
14:53
We have 27 years
to preserve the Antarctic.
to preserve the Antarctic.
212
881919
6048
Mamy 27 lat, by uratować Antarktydę.
Należy do nas wszystkich.
14:59
We all own it.
213
887967
2515
15:02
We all have responsibility.
214
890482
2780
Wszyscy jesteśmy za to odpowiedzialni.
15:05
The fact that nobody owns it
maybe means that we can succeed.
maybe means that we can succeed.
215
893262
4970
Nikt nie ma jej na własność,
więc może się uda.
więc może się uda.
15:10
Antarctica is a moral line in the snow,
216
898232
4819
Antarktyda to moralny drogowskaz
wyryty w śniegu,
wyryty w śniegu,
należy o to zawalczyć,
15:15
and on one side of that line
we should fight,
we should fight,
217
903051
3547
15:18
fight hard for this one beautiful,
pristine place left alone on Earth.
pristine place left alone on Earth.
218
906598
5713
Walczyć ostro o to ostatnie, piękne
i nieskażone miejsce Ziemi.
i nieskażone miejsce Ziemi.
15:24
I know it's possible.
219
912311
2161
Wiem, że to możliwe.
15:26
We are going to do it.
220
914472
2020
Zrobimy to.
Zostawię was ze słowami Goethego.
15:28
And I'll leave you with
these words from Goethe.
these words from Goethe.
221
916492
3878
To moje życiowe motto.
15:32
I've tried to live by them.
222
920370
2127
"Jeśli możesz działać
lub marzysz, że możesz,
lub marzysz, że możesz,
15:35
"If you can do, or dream you can,
223
923977
5881
zabierz się za to.
15:43
begin it now,
224
931262
2972
Śmiałość ma w sobie geniusz, moc i magię.
15:46
for boldness has genius,
power and magic in it."
power and magic in it."
225
934234
6792
15:53
Good luck to you all.
226
941026
1564
Powodzenia.
15:54
Thank you very much.
227
942590
2160
Dziękuję bardzo.
(Brawa)
15:56
(Applause)
228
944750
4365
ABOUT THE SPEAKER
Robert Swan - Polar explorerRobert Swan has explored both poles, and wants to make sure that Antarctica, the world's last great wilderness, is never exploited.
Why you should listen
When Robert Swan, OBE, set foot on the North Pole in 1989, he entered the history books as the first person to walk to both poles. But the South Pole, which he had reached in 1984, inspired his life's work -- to preserve Antarctica in the face of climate change.
Swan's organization 2041 (named for the date when the world’s moratoriums on mining and drilling in Antarctica will expire) leads expeditions of the world's most influential people to the continent in hopes that it will ignite their passion for preservation. The hope: to affect real and lasting environmental policy changes.
Robert Swan | Speaker | TED.com