TEDWomen 2013
Paula Johnson: His and hers ... health care
Paula Johnson: Sağlık hizmeti... erkeklerinki ve kadınlarınki
Filmed:
Readability: 3.9
1,178,652 views
İnsan vücudundaki her hücrenin bir cinsiyeti vardır; bu kadın ve erkeklerin hücresel düzeyden itibaren farklı olduğu anlamına gelir. Ancak yinede sık sık, araştırmalar ve tıp bu anlayışı göz ardı ediyor-- ve sık sık şaşırtıcı biçimde farklı cinsiyetler bir hastalığa ya da tedaviye farklı yollarla cevap veriyor. Bu alanda öncü hekim Paula Johnson bu kışkırtıcı konuşmasında, herkesi bir araya toplayarak kadınların sağlığını nasıl şansa bıraktığımızı anlatıyor. Yeniden düşünmenin vakti geldi.
Paula Johnson - Women's-health expert
Dr. Paula Johnson is a pioneer in looking at health from a woman's perspective. Full bio
Dr. Paula Johnson is a pioneer in looking at health from a woman's perspective. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Some of my most wonderful memories of childhood
0
706
2711
Çocuklugumun en mükemmel anılarından bazıları
00:15
are of spending time with my grandmother, Mamar,
1
3417
3551
ananem Mamar ile geçirdiğim zamanlar
00:18
in our four-family home in Brooklyn, New York.
2
6968
3800
Brooklyn, New york'daki dörtlü aile evimizdeydi.
00:22
Her apartment was an oasis.
3
10768
3075
Onun dairesi bir vahaydı.
00:25
It was a place where I could sneak a cup of coffee,
4
13843
2045
Orası bir fincan çok sıcak süt ve bir tutam kafeinli kahveyi
00:27
which was really warm milk
with just a touch of caffeine.
with just a touch of caffeine.
5
15888
3881
gizlice alabileceğim bir yerdi.
00:31
She loved life.
6
19769
2534
O hayatı çok severdi.
00:34
And although she worked in a factory,
7
22303
2495
Bir fabrikada çalışmış olmasına rağmen
00:36
she saved her pennies and she traveled to Europe.
8
24798
3172
parasını kuruş kuruş biriktirdi ve Avrupayı gezdi.
00:39
And I remember poring over those pictures with her
9
27970
3329
O fotoğraflara birlikte baktığımızı hatırlıyorum
00:43
and then dancing with her to her favorite music.
10
31299
4112
ve sonrada onun favori şarkısında dans ettiğimizi.
00:47
And then, when I was eight and she was 60,
11
35411
4622
Ve sonra, ben sekiz, o altmış yaşındayken
00:52
something changed.
12
40033
2053
bir şey değişti.
00:54
She no longer worked or traveled.
13
42086
2354
O artık ne çalışmaya devam etti ne de seyahat etmeye.
00:56
She no longer danced.
14
44440
1691
O artık dans etmiyordu.
00:58
There were no more coffee times.
15
46131
2753
Artık kahve saatleri de yoktu.
01:00
My mother missed work and took her to doctors
16
48884
2184
Annem işi astı ve onu doktorlara götürdü
01:03
who couldn't make a diagnosis.
17
51068
2386
ancak tanı konulamadı.
01:05
And my father, who worked at night,
would spend every afternoon with her,
would spend every afternoon with her,
18
53454
5337
Ve geceleri çalışan babam, tüm öğleden sonrasını onunla geçirirdi
01:10
just to make sure she ate.
19
58791
3085
onun yemek yediğinden emin olmak için.
01:13
Her care became all-consuming for our family.
20
61876
4700
Onun bakımı tüm ailemizi tüketen bir hale geldi.
01:18
And by the time a diagnosis was made,
21
66576
1647
Ve bir tanı koyuluncaya kadar,
01:20
she was in a deep spiral.
22
68223
2705
o derin bir sarmalın içindeydi.
01:22
Now many of you will recognize her symptoms.
23
70928
3561
Bugün bir çoğunuz onun semptomlarını bilirsiniz.
01:26
My grandmother had depression.
24
74489
2663
Büyükannem depresyondaydı.
01:29
A deep, life-altering depression,
25
77152
3320
Derin, insanın hayatını değiştiren depresyon
01:32
from which she never recovered.
26
80472
3090
ki o asla iyileşemedi.
01:35
And back then, so little
was known about depression.
was known about depression.
27
83562
3691
Ve o zamanlar, depresyonla ilgili çok az şey biliniyordu.
01:39
But even today, 50 years later,
28
87253
3405
Fakat bugün bile, 50 yıl sonra,
01:42
there's still so much more to learn.
29
90658
3274
hala daha öğrenilecek çok sey var.
01:45
Today, we know that women
are 70 percent more likely
are 70 percent more likely
30
93932
4908
Bugün,erkeklere oranla kadınların hayatları boyunca
01:50
to experience depression over their lifetimes
31
98840
2991
%70 daha fazla depresyon yaşama
01:53
compared with men.
32
101831
2281
ihtimalleri vardır
01:56
And even with this high prevalence,
33
104112
2840
Ve bu yüksek yaygınlık oranına rağmen
01:58
women are misdiagnosed between
30 and 50 percent of the time.
30 and 50 percent of the time.
34
106952
6287
kadınlara %30 - %50 oranında yanlış tanı koyuluyor.
02:05
Now we know that women are more likely
35
113239
2933
Bugün kadınlar tükenmişlik semptomları, uyku bozukluğu,
02:08
to experience the symptoms
of fatigue, sleep disturbance,
of fatigue, sleep disturbance,
36
116172
5388
ağrı ve kaygı semptomlarını erkeklere kıyasla
02:13
pain and anxiety compared with men.
37
121560
2545
daha fazla yaşama eğilimindedir.
02:16
And these symptoms are often overlooked
38
124105
2699
Ve bu semptomlar genelde
02:18
as symptoms of depression.
39
126804
2963
depresyon belirtileri olarak gözden kaçırılır.
02:21
And it isn't only depression in which
these sex differences occur,
these sex differences occur,
40
129767
3783
Bu cinsiyet farklılıkları sadece depresyonda değil;
02:25
but they occur across so many diseases.
41
133550
4519
bir çok hastalıkta da ortaya çıkmaktadır.
02:30
So it's my grandmother's struggles
42
138069
1995
Böylece büyükannemin mücadelesi
02:32
that have really led me on a lifelong quest.
43
140064
3733
beni hayat boyu bir arayışa itti.
02:35
And today, I lead a center in which the mission
44
143797
3228
Ve bugün, ben orataya çıkan bu cinsiyet farklılıklarını keşfetmeyi
02:39
is to discover why these sex differences occur
45
147025
3779
ve bu bilgiyi kadın sağlığını geliştirmek için
02:42
and to use that knowledge
46
150804
2102
kullanmayı amaçlayan bir
02:44
to improve the health of women.
47
152906
2959
merkezin başındayım.
02:47
Today, we know that every cell has a sex.
48
155865
4133
Bugün, her hücrenin bir cinsiyeti olduğunu biliyoruz.
02:51
Now, that's a term coined
by the Institute of Medicine.
by the Institute of Medicine.
49
159998
3953
Şimdi, bu terim Tıp Enstitüsü tarafından bulunmuştur.
02:55
And what it means is that
men and women are different
men and women are different
50
163951
3761
Ve buna göre kadın ve erkek
02:59
down to the cellular and molecular levels.
51
167712
4442
hücresel ve moleküler seviyelerde birbirinden farklıdır.
03:04
It means that we're different
across all of our organs.
across all of our organs.
52
172154
4940
Bunun anlamı tüm organlarımız genelinde farklı olduğumuzdur.
03:09
From our brains to our hearts, our lungs, our joints.
53
177094
5495
Beyinlerimizden kalplerimize, ciğerlerimize, eklemlerimize.
03:14
Now, it was only 20 years ago
54
182589
3884
Sadece 20 yıl önce,
03:18
that we hardly had any data on women's health
55
186473
3827
biz kadınların sağlığı hakkında üreme fonksiyonlarının haricinde
03:22
beyond our reproductive functions.
56
190300
2883
çok az veriye sahiptik.
03:25
But then in 1993,
57
193183
2901
Fakat, sonra 1993 te,
03:28
the NIH Revitalization Act was signed into law.
58
196084
4612
NIH(Ulusal sağlık enstitüsü) Yeniden Canlandırma Yasına imza attı.
03:32
And what this law did was it mandated
59
200696
2603
Ve bu yasa Ulusal Sağlık enstitüsü tarafından finanse edilen
03:35
that women and minorities
be included in clinical trials
be included in clinical trials
60
203299
4473
klinik araştırmalara kadınların ve azınlıkların
03:39
that were funded by the National Institutes of Health.
61
207772
4051
dahil edilmesini zorunlu kılmıştı.
03:43
And in many ways, the law has worked.
62
211823
2927
Ve bir çok açıdan, bu yasa işe yaradı.
03:46
Women are now routinely
included in clinical studies,
included in clinical studies,
63
214750
3670
Şimdi kadınlar rutin olarak klinik araştırmalara dahil ediliyor
03:50
and we've learned that there are major differences
64
218420
2251
ve artık biliyoruz ki kadınların ve erkeklerin
03:52
in the ways that women and men
65
220671
2093
hastalık deneyimleri bir çok açıdan
03:54
experience disease.
66
222764
2536
önemli farklılıklar barındırıyor.
03:57
But remarkably,
67
225300
2165
Ancak göze çarpan şey ise,
03:59
what we have learned about these
differences is often overlooked.
differences is often overlooked.
68
227465
5094
bu farklılıkların sıklıkla göz ardı edildiğini öğrenmemizdi.
04:04
So, we have to ask ourselves the question:
69
232559
3825
Bu sebeple, kendimize şu soruyu sormalıyız:
04:08
Why leave women's health to chance?
70
236384
4513
Neden kadınların sağlığını şansa bırakalım?
04:12
And we're leaving it to chance in two ways.
71
240897
2643
Ve biz bunu iki şekilde şansa bırakıyoruz.
04:15
The first is that there is so much more to learn
72
243540
3697
Birincisi, öğrenilecek çok şey var
04:19
and we're not making the investment
73
247237
2409
ve bu cinsiyet farklılıklarının
04:21
in fully understanding the extent
of these sex differences.
of these sex differences.
74
249646
4168
tam olarak anlaşılması için yatırım yapmıyoruz.
04:25
And the second is that we aren't
taking what we have learned,
taking what we have learned,
75
253814
4722
Ve ikinci olarak da öğrendiklerimizden faydalanmıyor
04:30
and routinely applying it in clinical care.
76
258536
3704
ve bunları rutin olarak klinik bakımda uygulamaya koymuyoruz.
04:34
We are just not doing enough.
77
262240
3989
Biz yeteri kadar çaba harcamıyoruz.
04:38
So, I'm going to share with you three examples
78
266229
2259
Bu yüzden, sizinle kadınların sağlığını
04:40
of where sex differences have
impacted the health of women,
impacted the health of women,
79
268488
3706
cinsiyet farklılıklarının etkilediği üç örnek paylaşacağım
04:44
and where we need to do more.
80
272194
2670
ve nerede daha fazla çaba harcamız gerektiğini anlatacağım.
04:46
Let's start with heart disease.
81
274864
2012
Kalp hastalığıyla başlayalım.
04:48
It's the number one killer of women
in the United States today.
in the United States today.
82
276876
5202
Bugün Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların bir numaralı ölüm sebebi.
04:54
This is the face of heart disease.
83
282078
2896
Bu kalp hastalığının görünüşü.
04:56
Linda is a middle-aged woman,
84
284974
2281
Linda, orta yaşlı
04:59
who had a stent placed in one of the arteries
85
287255
2585
kalbine giden bir atardamarına stent takılmış
05:01
going to her heart.
86
289840
2100
bir kadın.
05:03
When she had recurring symptoms
she went back to her doctor.
she went back to her doctor.
87
291940
3251
Tekrarlayan semptomları olduğunda, yeniden doktoruna gitti.
05:07
Her doctor did the gold standard test:
88
295191
2638
Doktoru ona tanı koymak için test yaptı:
05:09
a cardiac catheterization.
89
297829
2287
kalp kateterizasyonu.
05:12
It showed no blockages.
90
300116
2417
Test hiçbir tıkanıklık bulmadı.
05:14
Linda's symptoms continued.
91
302533
2072
Linda'nın semptomları devam etti.
05:16
She had to stop working.
92
304605
2473
İşini bırakmak zorunda kaldı.
05:19
And that's when she found us.
93
307078
2752
Ve işte o zaman Linda bizi buldu.
05:21
When Linda came to us, we did
another cardiac catheterization
another cardiac catheterization
94
309830
4148
Linda bize geldiğinde, tekrar kalp kateterizasyonu yaptık
05:25
and this time, we found clues.
95
313978
3417
ve bu seferkinde bazı ipuçları bulduk.
05:29
But we needed another test
96
317395
2474
Fakat tanı koyabilmek için
05:31
to make the diagnosis.
97
319869
2594
başka bir test daha yapmalıydık.
05:34
So we did a test called an intracoronary ultrasound,
98
322463
4580
Böylece ışık dalgaları kullanarak atardamara
05:39
where you use soundwaves to look at the artery
99
327043
2305
içten dışa doğru bakılan bir test uyguladık:
05:41
from the inside out.
100
329348
2731
testin adı: atardamar içi ultrason.
05:44
And what we found
101
332079
1938
Ve bulduğumuz ise
05:46
was that Linda's disease didn't look like
102
334017
2451
Linda nın hastalığı
05:48
the typical male disease.
103
336468
3070
tipik erkek hastalığı gibi değildi.
05:51
The typical male disease looks like this.
104
339538
3196
Tipik erkek hastalığı böyle görünür.
05:54
There's a discrete blockage or stenosis.
105
342734
3312
Ayrık bir tıkanıklık veya daralma var.
05:58
Linda's disease, like the disease of so many women,
106
346046
4301
Linda nın hastalığı, birçok kadının hastalığında olduğu gibi,
06:02
looks like this.
107
350347
1842
böyle görünüyor.
06:04
The plaque is laid down more evenly, more diffusely
108
352189
3537
Plak daha eşit uzanmış, atardamar boyunca
06:07
along the artery, and it's harder to see.
109
355726
3972
daha dağınık ve görmesi daha zor.
06:11
So for Linda, and for so many women,
110
359698
3406
Bu sebeple Linda ve birçok kadın için,
06:15
the gold standard test wasn't gold.
111
363104
3692
tanı koyma testi, tanı koymuyordu.
06:18
Now, Linda received the right treatment.
112
366796
2987
Şimdi Linda doğru tedaviyi gördü.
06:21
She went back to her life and, fortunately, today
113
369783
2178
Hayatına geri döndü ve şükür ki, bugün
06:23
she is doing well.
114
371961
1752
Linda iyi durumda.
06:25
But Linda was lucky.
115
373713
1606
Fakat Linda şanslıydı.
06:27
She found us, we found her disease.
116
375319
2626
O bizi buldu, bizde onun hastalığını.
06:29
But for too many women, that's not the case.
117
377945
2911
Fakat birçok kadın için, durum böyle değil.
06:32
We have the tools.
118
380856
2315
Bizim araç gereçlerimiz var.
06:35
We have the technology to make the diagnosis.
119
383171
3681
Bizim tanı koymak için teknolojimiz var.
06:38
But it's all too often that these sex diffferences
120
386852
3397
Fakat, bu cinsiyet farklılıkları oldukça sık
06:42
are overlooked.
121
390249
2304
göz ardı ediliyor.
06:44
So what about treatment?
122
392553
2173
Peki tedaviden ne haber?
06:46
A landmark study that was published two years ago
123
394726
2710
2 yıl önce yayınlanan çığır açan bir araştırma
06:49
asked the very important question:
124
397436
2422
çok önemli bir soruyu sordu:
06:51
What are the most effective treatments
for heart disease in women?
for heart disease in women?
125
399858
5055
Kalp hastalığı olan kadınlar için en etkili tedavi yöntemleri nelerdir?
06:56
The authors looked at papers
written over a 10-year period,
written over a 10-year period,
126
404913
3659
Araştırmacılar 10 yıllık bir süreçte yazılan makaleleri incelediler
07:00
and hundreds had to be thrown out.
127
408572
2478
ve yüzlercesinin reddedilmesi gerekiyor.
07:03
And what they found out was that
of those that were tossed out,
of those that were tossed out,
128
411050
4773
Ve reddedilenler arasında %65 i hariç tutuldu;
07:07
65 percent were excluded
129
415823
3654
çünkü kadınlar araştırmalara dahil edilmiş olsada
07:11
because even though women
were included in the studies,
were included in the studies,
130
419477
4364
analizlerin kadın ve erkek arasında
07:15
the analysis didn't differentiate
between women and men.
between women and men.
131
423841
6356
bir fark bulmadığını gördüler.
07:22
What a lost opportunity.
132
430197
3221
Ne kadar da heba edilmiş bir fırsat.
07:25
The money had been spent
133
433418
2031
Paralar harcandı
07:27
and we didn't learn how women fared.
134
435449
2147
ve kadınların nasıl üstesinden geldiğini öğrenemedik.
07:29
And these studies could not contribute one iota
135
437596
2801
Ve bu çalışmalar çok çok önemli bir soruya
07:32
to the very, very important question,
136
440397
2417
zerre katkı sağlamadı,
07:34
what are the most effective treatments
137
442814
2391
ki bu soru kalp hastalığı olan kadınlar için
07:37
for heart disease in women?
138
445205
2895
en etkili tedavi yöntemleri nelerdir sorusuydu.
07:40
I want to introduce you to
Hortense, my godmother,
Hortense, my godmother,
139
448100
5492
Size Hortense i, vaftiz annem,
07:45
Hung Wei, a relative of a colleague,
140
453592
3443
Hung Wei yi, bir iş arkadaşımın akrabası,
07:49
and somebody you may recognize --
141
457035
2191
ve tanıyabileceğiniz birini
07:51
Dana, Christopher Reeve's wife.
142
459226
3647
Dana, Christopher Reeve in karısını tanıştırmak isterim.
07:54
All three women have something
very important in common.
very important in common.
143
462873
4360
Bu 3 kadınında çok önemli bir ortak noktası var.
07:59
All three were diagnosed with lung cancer,
144
467233
3575
Üçüde, bugün Amerika Birleşik Devletleri nde
08:02
the number one cancer killer of women
145
470808
2929
kadınların bir numaralı ölüm sebebi olan
08:05
in the United States today.
146
473737
2701
akciğer kanseri tanısını aldı.
08:08
All three were nonsmokers.
147
476438
3876
Üçü de sigara içmiyordu.
08:12
Sadly, Dana and Hung Wei died of their disease.
148
480314
5166
Maalesef, Dana ve Hung Wei bu hastalık yüzünden hayatını kaybetti.
08:17
Today, what we know is that women who are
nonsmokers are three times more likely
nonsmokers are three times more likely
149
485480
6140
Bugün, sigara içmeyen kadınların, sigara içmeyen erkeklere kıyasla
08:23
to be diagnosed with lung cancer than are men
150
491620
2737
üç kat daha fazla akciğer kanserine yakalanma riski
08:26
who are nonsmokers.
151
494357
1986
taşıdığını biliyoruz.
08:28
Now interestingly, when women are
diagnosed with lung cancer,
diagnosed with lung cancer,
152
496343
3690
ilginç olan, kadınlar akciğer kanseri tanısı aldığında,
08:32
their survival tends to be better than that of men.
153
500033
3179
kurtulma şansları erkeklerden daha yüksek.
08:35
Now, here are some clues.
154
503212
1875
Şimdi, bazı ipuçları:
08:37
Our investigators have found that there are
155
505087
2399
Araştırmacılarımız hem kadın hem de erkeklerde
08:39
certain genes in the lung tumor
cells of both women and men.
cells of both women and men.
156
507486
4672
akciğer tümör hücrelerinde belirli genlerin var olduğunu buldu.
08:44
And these genes are activated
157
512158
2192
Ve bu genler çoğunlukla
08:46
mainly by estrogen.
158
514350
2090
östrojen tarafından harekete geçiriliyordu.
08:48
And when these genes are over-expressed,
159
516440
2818
Ve bu genlerin aşırı üremesi,
08:51
it's associated with improved survival
160
519258
2731
sadece genç kadınların
08:53
only in young women.
161
521989
2667
hayatta kalması ihtimaliyle bağlantılı.
08:56
Now this is a very early finding
162
524656
1674
Fakat bu çok yeni bir buluş
08:58
and we don't yet know whether it has relevance
163
526330
3643
ve bunun klinik bakıma uygun olup olmadığını
09:01
to clinical care.
164
529973
2441
henüz bilmiyoruz.
09:04
But it's findings like this that may provide hope
165
532414
3859
Fakat bu gibi bulgular umut verici olabilir
09:08
and may provide an opportunity to save lives
166
536273
2767
ve hem erkeklerin hemde kadınların
09:11
of both women and men.
167
539040
2547
hayatını kurtarma fırsatı sağlayabilir.
09:13
Now, let me share with you an example
168
541587
1381
Şimdi size cinsiyet farklılıklarını göz önüne alırken
09:14
of when we do consider sex differences,
it can drive the science.
it can drive the science.
169
542968
3978
bilime götürecek bir örnekten bahsedeceğim.
09:18
Several years ago a new lung cancer drug
170
546946
2328
Birkaç yıl önce yeni bir akciğer kanseri ilacı
09:21
was being evaluated,
171
549274
1646
değerlendiriliyordu
09:22
and when the authors looked
at whose tumors shrank,
at whose tumors shrank,
172
550920
4372
ve araştırmacılar küçülen tümörlere baktıklarında
09:27
they found that 82 percent were women.
173
555292
3433
%82 sinin kadınların olduğunu buldurlar.
09:30
This led them to ask the question: Well, why?
174
558725
2963
Bu bulgu onları şu soruyu sormaya itti: Peki neden?
09:33
And what they found
175
561688
1555
Ve buldukları
09:35
was that the genetic mutations
that the drug targeted
that the drug targeted
176
563243
3480
ilacın hedeflediği genetik mutasyonun
09:38
were far more common in women.
177
566723
2727
kadınlarda daha yaygın olduğuydu.
09:41
And what this has led to
178
569450
1699
Ve bu da cinsiyetinde dahil olduğu,
09:43
is a more personalized approach
179
571149
2182
akciğer kanserine yönelik
09:45
to the treatment of lung cancer
that also includes sex.
that also includes sex.
180
573331
4154
daha kişiselleştirilmiş bir tedaviye yaklaşımına yol açtı.
09:49
This is what we can accomplish
181
577485
2095
İşte kadınların sağlığını şansa bırakmadığımızda
09:51
when we don't leave women's health to chance.
182
579580
3826
bunları başarabiliriz.
09:55
We know that when you invest in research,
183
583406
3208
Biliyoruz ki eğer araştırmaya yatırım yaparsak,
09:58
you get results.
184
586614
1526
sonuç alırız.
10:00
Take a look at the death rate
from breast cancer over time.
from breast cancer over time.
185
588140
4508
Zamanla göğüs kanserinden ölüm oranına bir bakın.
10:04
And now take a look at the death rates
186
592648
1925
Ve şimdide zamanla akciğer kanseri olan kadınların
10:06
from lung cancer in women over time.
187
594573
3332
ölüm oranlarına bir bakın.
10:09
Now let's look at the dollars
invested in breast cancer --
invested in breast cancer --
188
597905
3610
Şimdi göğüs kanserine yatırılmış paralara bir bakın--
10:13
these are the dollars invested per death --
189
601515
2969
bu paralar ölüm başına yatırılmış--
10:16
and the dollars invested in lung cancer.
190
604484
4228
ve akciğer kanserine yatırılmış paralar.
10:20
Now, it's clear that our investment in breast cancer
191
608712
4921
Açıkça görülüyor ki göğüs kanserine yatırımımız
10:25
has produced results.
192
613633
1789
sonuçlar ortaya çıkardı.
10:27
They may not be fast enough,
193
615422
2333
Bunlar pek hızlı olmayabilir,
10:29
but it has produced results.
194
617755
2226
ancak yinede bir sonuç alındı.
10:31
We can do the same
195
619981
1804
Aynı şeyi akciğer kanseri veya
10:33
for lung cancer and for every other disease.
196
621785
4991
herhangi bir hastalık içinde yapabiliriz.
10:38
So let's go back to depression.
197
626776
3326
Şimdi depresyona geri dönelim.
10:42
Depression is the number one cause
198
630102
2310
Depresyon dünyada kadınların bir numaralı
10:44
of disability in women in the world today.
199
632412
4592
iş göremezlik, işlevselliği yitirme, sebebi.
10:49
Our investigators have found
200
637004
2135
Araştırmacılarımız kadın ve erkeklerin beyinlerinin
10:51
that there are differences in the brains
201
639139
1816
ruh haliyle bağlantılı bölümlerinin
10:52
of women and men
202
640955
1477
kadın ve erkek beyinlerinde
10:54
in the areas that are connected with mood.
203
642432
3119
farklılıklar gösterdiğini buldu.
10:57
And when you put men and women
204
645551
2073
Ve kadın ve erkekleri
10:59
in a functional MRI scanner --
205
647624
1875
fMRI- beyinin aktif olduğunda nasıl çalıştığını gösteren bir tarayıcı--
11:01
that's the kind of scanner that shows how the brain is functioning when it's activated --
206
649499
4547
cihazına soktuğumuzda
11:06
so you put them in the scanner
and you expose them to stress.
and you expose them to stress.
207
654046
4043
onları cihaza sokuyoruz ve strese maruz bırakıyoruz.
11:10
You can actually see the difference.
208
658089
3887
Burada gerçektende de bir fark görebilirsiniz.
11:13
And it's findings like this
209
661976
2529
Ve depresyonda neden bu belirgin
11:16
that we believe hold some of the clues
210
664505
2981
cinsiyet farklılıklarını gördüğümüze dair
11:19
for why we see these very significant sex differences
211
667486
3753
bazı ipuçlarına sahip olduğunu düşündüğümüz
11:23
in depression.
212
671239
2254
bulgulardır bunlar.
11:25
But even though we know
213
673493
1558
Ama yine de biz biliyoruz ki
11:27
that these differences occur,
214
675051
2867
erkek ya da dişi hayvanlarla yapılan
11:29
66 percent
215
677918
2653
ya da hayvanların cinsiyetinin belirtilmediği,
11:32
of the brain research that begins in animals
216
680571
3996
beyin araştırmalarının
11:36
is done in either male animals
217
684567
2326
%66 sında
11:38
or animals in whom the sex is not identified.
218
686893
4347
bu farklılıklar ortaya çıkıyor.
11:43
So, I think we have to ask again the question:
219
691240
3619
Bu sebeple, bence soruyu tekrar sormalıyız:
11:46
Why leave women's health to chance?
220
694859
4802
Kadınların sağlığını neden şansa bırakalım?
11:51
And this is a question that haunts those of us
221
699661
2828
Ve bu soru bilim ve tıp alanından,
11:54
in science and medicine
222
702489
1811
kadınların sağlığını önemli ölçüde
11:56
who believe that we are on the verge
of being able to dramatically improve
of being able to dramatically improve
223
704300
6359
geliştirebilmenin eşiğinde olduğumuza inanan
12:02
the health of women.
224
710659
1676
kişilerin aklından çıkmıyor.
12:04
We know that every cell has a sex.
225
712335
2486
Biz her hücrenin bir cinsiyeti olduğunu biliyoruz.
12:06
We know that these differences
are often overlooked.
are often overlooked.
226
714821
2942
Biz bu farklılıkların göz ardı edildiğini biliyoruz.
12:09
And therefore we know that women
are not getting the full benefit
are not getting the full benefit
227
717763
4288
Ve bu nedenle kadınların, bugün modern bilimden ve
12:14
of modern science and medicine today.
228
722051
3899
tıptan tam anlamıyla yararlanamadığını biliyoruz.
12:17
We have the tools
229
725950
1651
Biz araç gerece sahibiz;
12:19
but we lack the collective will and momentum.
230
727601
3882
fakat ortak irade ve hareket gücünden yoksunuz.
12:23
Women's health is an equal rights issue
231
731483
2744
Kadınların sağlığı tıpkı eşit ücret politikası kadar önemli bir
12:26
as important as equal pay.
232
734227
3554
eşit hak konusudur.
12:29
And it's an issue of the quality
233
737781
2184
Ve bu aynı zamanda bir kalite ve
12:31
and the integrity of science and medicine.
234
739965
3155
tıp ve bilimin doğruluğu, dürüstlüğüyle ilgili bir konudur.
12:35
(Applause)
235
743120
7463
(Alkışlar)
12:42
So imagine the momentum we could achieve
236
750583
4545
Eğer bu araştırma tasarlamanın başında
12:47
in advancing the health of women
237
755128
2111
bu değişikliklerin olup olmadığını dikkate alırsak,
12:49
if we considered whether these
sex differences were present
sex differences were present
238
757239
2859
kadınların sağlığını geliştirmede
12:52
at the very beginning of designing research.
239
760098
3589
ne kadar güç elde edebileceğimizi bir hayal edin.
12:55
Or if we analyzed our data by sex.
240
763687
3879
Ya da verilerimizi cinsiyete göre analiz ettiğimizde.
12:59
So, people often ask me:
241
767566
1948
İnsanlar bana sık sık soruyor:
13:01
What can I do?
242
769514
1771
Ben ne yapabilirim?
13:03
And here's what I suggest:
243
771285
2334
ve bende şunu öneriyorum:
13:05
First, I suggest that you think about women's health
244
773619
4173
İlk olarak, kadın sağlığını
13:09
in the same way
245
777792
1743
tıpkı senin için önemli olan ve değer verdiğin
13:11
that you think and care about other
causes that are important to you.
causes that are important to you.
246
779535
6045
diğer nedenler gibi düşünmeni öneririm.
13:17
And second, and equally as important,
247
785580
3182
Ve ikinci olarak ve aynı derecede önemli olarak,
13:20
that as a woman,
248
788762
2212
bir kadın olarak
13:22
you have to ask your doctor
249
790974
2641
doktoruna sormalısın
13:25
and the doctors who are caring
for those who you love:
for those who you love:
250
793615
4412
ve sevdiklerine bakım veren doktorlara da sormalısın
13:30
Is this disease or treatment different in women?
251
798027
4876
Bu hastalık ya da tedavi kadınlar için farklılık gösteriyor mu?
13:34
Now, this is a profound question
because the answer is likely yes,
because the answer is likely yes,
252
802903
3588
Şimdi bu çok derin bir soru; çünkü cevap büyük ihtimalle evet,
13:38
but your doctor may not know
the answer, at least not yet.
the answer, at least not yet.
253
806491
3697
fakat doktorunuz cevabı bilmiyor olabilir, en azından henüz.
13:42
But if you ask the question,
your doctor will very likely
your doctor will very likely
254
810188
4376
Ancak eğer soruyu sorarsanız doktorunuz büyük ihtimalle
13:46
go looking for the answer.
255
814564
2282
cevabı aramaya koyulacaktır.
13:48
And this is so important,
256
816846
2337
Ve bu çok önemli,
13:51
not only for ourselves,
257
819183
2162
sadece kendimiz için değil,
13:53
but for all of those whom we love.
258
821345
2653
tüm sevdiklerimiz için.
13:55
Whether it be a mother, a daughter, a sister,
259
823998
4484
İster bir anne, kız, kardeş
14:00
a friend or a grandmother.
260
828482
3697
bir arkadaş ya da büyük anne olsun.
14:04
It was my grandmother's suffering
261
832179
2143
Kadınların sağlığını geliştirmede
14:06
that inspired my work
262
834322
1933
benim çabalarıma ilham veren
14:08
to improve the health of women.
263
836255
2985
büyükannemin mücadelesiydi.
14:11
That's her legacy.
264
839240
2350
Bu onun mirası.
14:13
Our legacy can be to improve the health of women
265
841590
4669
Bizim mirasımızda hem bu jenerasyon
14:18
for this generation
266
846259
2139
hemde gelecek jenerasyonlar için
14:20
and for generations to come.
267
848398
3022
kadın sağlığının geliştirilmesi olabilir.
14:23
Thank you.
268
851420
2149
Teşekkürler.
14:25
(Applause)
269
853569
3282
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Paula Johnson - Women's-health expertDr. Paula Johnson is a pioneer in looking at health from a woman's perspective.
Why you should listen
Ever think you were having a heart attack? It turns out that many of the well-known early symptoms, such as chest pain and pressure from left arm to jaw, are more typically experienced by men. Women are more likely to experience shortness of breath, unusual perspiration and abdominal discomfort. Dr. Paula Johnson was one of the first to ask big questions about women's experience of cardiac care -- and their access to care that meets their needs.
Johnson and her team at Brigham and Women's Hospital in Boston focus on mentoring, measuring and bringing together expertise from practicing clinicians and academics to improve women's health. She says: "One of our core responsibilities will be to address critical questions ... such as, 'How do sex and gender impact health and health outcomes?' and 'How can health disparities among different groups of women be eliminated?'"
Paula Johnson | Speaker | TED.com