TED2016
Tabetha Boyajian: The most mysterious star in the universe
Tabetha Boyajian: Evrendeki en gizemli yıldız
Filmed:
Readability: 4.2
7,280,951 views
Dünya’nın kabaca 1.000 katı kadar kocaman bir şey uzaktaki KIC 8462852 yıldızından gelen ışığı engelliyor ve kimse ne olduğundan pek emin değil. Astronom olan Tabetha Boyajian bu dev, düzensiz nesnenin ne olabileceğini araştırdı, bir meslektaşı sıra dışı bir şey önerdi: Bu şey uzaylıların inşa ettiği dev bir yapı olabilir mi? Böyle olağanüstü bir fikir olağanüstü kanıtlar gerektirirdi. Bu konuşmada Boyajian, bilinmeyen bir şeyle karşılaşıldığı zaman, bilimcilerin varsayımları nasıl aradıkları ve nasıl test ettikleri üzerine görüşlerini sunuyor.
Tabetha Boyajian - Astronomer
Tabetha Boyajian is best known for her research on KIC 8462852, a puzzling celestial body that has inspired otherwise sober scientists to brainstorm outlandish hypotheses. Full bio
Tabetha Boyajian is best known for her research on KIC 8462852, a puzzling celestial body that has inspired otherwise sober scientists to brainstorm outlandish hypotheses. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
Extraordinary claims
require extraordinary evidence,
require extraordinary evidence,
0
760
4496
Sıra dışı iddialar,
sıra dışı kanıtlar gerektirir
sıra dışı kanıtlar gerektirir
ve benim görevim, sorumluluğum ise
00:17
and it is my job,
my responsibility, as an astronomer
my responsibility, as an astronomer
1
5280
4696
bir astronom olarak uzaylı hipotezinin,
00:22
to remind people that alien hypotheses
should always be a last resort.
should always be a last resort.
2
10000
6320
son çare olması gerektiğini
insanlara hatırlatmak.
insanlara hatırlatmak.
00:29
Now, I want to tell you
a story about that.
a story about that.
3
17440
2136
Şimdi size bununla ilgili
bir hikaye anlatayım.
bir hikaye anlatayım.
00:31
It involves data from a NASA mission,
4
19600
3576
Sıradan insanlar ve galaksimizdeki
en sıra dışı yıldızlarla ilgili
en sıra dışı yıldızlarla ilgili
00:35
ordinary people and one of the most
extraordinary stars in our galaxy.
extraordinary stars in our galaxy.
5
23200
4960
NASA özel görevinden bilgiler içeriyor.
00:41
It began in 2009 with the launch
of NASA's Kepler mission.
of NASA's Kepler mission.
6
29800
3600
Bu görev 2009’da,
NASA’nın Kepler çalışmasını
fırlatmasıyla başladı.
fırlatmasıyla başladı.
Kepler’in ana bilimsel amacı,
00:46
Kepler's main scientific objective
7
34000
2056
güneş sistemimiz dışındaki
gezegenleri bulmaktı.
gezegenleri bulmaktı.
00:48
was to find planets
outside of our solar system.
outside of our solar system.
8
36080
2976
Görevine gökyüzündeki
tek bir alana bakarak başladı,
tek bir alana bakarak başladı,
00:51
It did this by staring
at a single field in the sky,
at a single field in the sky,
9
39080
3576
00:54
this one, with all the tiny boxes.
10
42680
1840
buradaki küçük kutucuklarla.
00:57
And in this one field,
11
45480
1416
Bu tek alanda,
00:58
it monitored the brightness
of over 150,000 stars
of over 150,000 stars
12
46920
4416
150 binden fazla yıldızın parlaklığını
4 yıl boyunca sürekli,
01:03
continuously for four years,
13
51360
2416
01:05
taking a data point every 30 minutes.
14
53800
2640
her 30 dakikada bir,
veri noktası alarak izledi.
veri noktası alarak izledi.
01:10
It was looking for what
astronomers call a transit.
astronomers call a transit.
15
58480
3016
Astronomların geçiş dediği şeyi arıyordu.
01:13
This is when the planet's orbit
is aligned in our line of sight,
is aligned in our line of sight,
16
61520
5016
Gezegenin uydusunun,
bizim görüş hattımızda hizalandığı an bu,
01:18
just so that the planet
crosses in front of a star.
crosses in front of a star.
17
66560
4136
böylece yıldızın önünden geçiyor.
01:22
And when this happens,
it blocks out a tiny bit of starlight,
it blocks out a tiny bit of starlight,
18
70720
4376
Bu olduğu sırada,
yıldız ışığının bir kısmını engelliyor,
eğrideki çökme olarak gördüğünüz şey.
01:27
which you can see as a dip in this curve.
19
75120
2720
01:31
And so the team at NASA
had developed very sophisticated computers
had developed very sophisticated computers
20
79600
4416
Bu nedenle NASA’daki takım,
Kepler verilerinde geçişleri aramak için
çok yönlü bir bilgisayar geliştirdi.
01:36
to search for transits
in all the Kepler data.
in all the Kepler data.
21
84040
2720
01:40
At the same time
of the first data release,
of the first data release,
22
88160
3896
İlk verilerin yayınlandığı sıralarda,
01:44
astronomers at Yale
were wondering an interesting thing:
were wondering an interesting thing:
23
92080
3120
Yale’deki astronomlar
ilginç bir şeyi merak ediyordu;
01:48
What if computers missed something?
24
96240
3360
ya bilgisayarlar bir şeyi
gözden kaçırdıysa?
gözden kaçırdıysa?
01:53
And so we launched the citizen
science project called Planet Hunters
science project called Planet Hunters
25
101040
3680
Böylece, Gezegen Avcıları adındaki
yurttaş bilim projesini,
yurttaş bilim projesini,
insanlar aynı verilere
baksın diye başlattık.
baksın diye başlattık.
01:57
to have people look at the same data.
26
105760
3200
02:01
The human brain has an amazing ability
for pattern recognition,
for pattern recognition,
27
109600
3776
İnsan beyni şekil tanıma anlamında
şaşırtıcı bir yeteneğe sahip,
şaşırtıcı bir yeteneğe sahip,
02:05
sometimes even better than a computer.
28
113400
2216
hatta bazen bilgisayardan bile daha iyi.
02:07
However, there was a lot
of skepticism around this.
of skepticism around this.
29
115640
2536
Ancak bu konuda çok fazla
şüpheci yaklaşım var.
şüpheci yaklaşım var.
02:10
My colleague, Debra Fischer,
founder of the Planet Hunters project,
founder of the Planet Hunters project,
30
118200
3536
Meslektaşım Debra Fischer,
Gezegen Avcıları Projesi’nin kurucusu,
Gezegen Avcıları Projesi’nin kurucusu,
02:13
said that people at the time were saying,
31
121760
1976
insanların o sırada
şöyle dediğini aktardı;
şöyle dediğini aktardı;
02:15
"You're crazy. There's no way
that a computer will miss a signal."
that a computer will miss a signal."
32
123760
3120
"Sen delisin. Bir bilgisayarın bir sinyali
kaçırma şansı yok."
kaçırma şansı yok."
02:19
And so it was on, the classic
human versus machine gamble.
human versus machine gamble.
33
127560
4216
Böylece klasik insan vs. makine
bahsi açılmış oldu.
bahsi açılmış oldu.
02:23
And if we found one planet,
we would be thrilled.
we would be thrilled.
34
131800
3176
Eğer bir gezegen keşfetseydik,
heyecanlanmış olurduk.
4 yıl önce takıma katıldığımda,
02:27
When I joined the team four years ago,
35
135000
2456
02:29
we had already found a couple.
36
137480
1440
çoktan 2 tane keşfetmiştik.
02:32
And today, with the help
of over 300,000 science enthusiasts,
of over 300,000 science enthusiasts,
37
140360
4656
Bugün 300 binden fazla
bilim meraklısının yardımıyla,
düzinelerce keşfettik.
02:37
we have found dozens,
38
145040
1776
02:38
and we've also found
one of the most mysterious stars
one of the most mysterious stars
39
146840
3256
Ayrıca galaksimiz en gizemli
yıldızlarından birini keşfettik.
yıldızlarından birini keşfettik.
02:42
in our galaxy.
40
150120
1200
02:45
So to understand this,
41
153040
1456
Bunu anlamak için,
02:46
let me show you what a normal transit
in Kepler data looks like.
in Kepler data looks like.
42
154520
3200
Kepler verilerindeki normal bir geçişin
neye benzediğini göstereyim.
02:50
On this graph on the left-hand side
you have the amount of light,
you have the amount of light,
43
158680
3376
Bu grafikte sol tarafta ışık miktarı,
alt tarafta ise zaman var.
02:54
and on the bottom is time.
44
162080
1856
02:55
The white line
is light just from the star,
is light just from the star,
45
163960
3056
Beyaz çizgi astronomların
ışık eğrisi dediği,
ışık eğrisi dediği,
sadece yıldızdan gelen ışık.
02:59
what astronomers call a light curve.
46
167040
2376
03:01
Now, when a planet transits a star,
it blocks out a little bit of this light,
it blocks out a little bit of this light,
47
169440
3856
Bir gezegen bir yıldızı geçtiğinde,
bu ışığın birazını engelliyor
03:05
and the depth of this transit
reflects the size of the object itself.
reflects the size of the object itself.
48
173320
5456
ve bu geçişin derinliği,
nesnenin boyutunu kendisine yansıtıyor.
03:10
And so, for example, let's take Jupiter.
49
178800
2616
Mesela Jüpiter’i ele alalım.
03:13
Planets don't get
much bigger than Jupiter.
much bigger than Jupiter.
50
181440
2136
Gezegenler Jüpiter’den büyük olamaz.
03:15
Jupiter will make a one percent drop
in a star's brightness.
in a star's brightness.
51
183600
3776
Jüpiter yıldızın parlaklığında
yüzde 1 düşüş gerçekleştirecek.
03:19
Earth, on the other hand,
is 11 times smaller than Jupiter,
is 11 times smaller than Jupiter,
52
187400
4176
Bunun yanı sıra
Dünya Jüpiter’den 11 kat daha küçük
ve veriler içinde sinyal
zar zor görülüyor.
zar zor görülüyor.
03:23
and the signal
is barely visible in the data.
is barely visible in the data.
53
191600
2816
03:26
So back to our mystery.
54
194440
1280
Pekala gizemimize geri dönelim.
Bir kaç yıl önce,
03:28
A few years ago, Planet Hunters were
sifting through data looking for transits,
sifting through data looking for transits,
55
196520
3880
Gezegen Avcıları geçişleri ararken
verileri derinlemesine inceliyordu,
03:33
and they spotted a mysterious signal
coming from the star KIC 8462852.
coming from the star KIC 8462852.
56
201200
5960
"KIC 8462852" yıldızından gelen
gizemli bir sinyali tespit ettiler.
03:39
The observations in May of 2009
were the first they spotted,
were the first they spotted,
57
207920
4016
2009 Mayıs’ındaki gözlemler,
tespit ettikleri ilkiydi
03:43
and they started talking about this
in the discussion forums.
in the discussion forums.
58
211960
2858
ve tartışma forumlarında
bunun hakkında konuşmaya başladılar.
03:47
They said and object like Jupiter
59
215320
2096
Dediler ki; Jüpiter gibi nesneler,
03:49
would make a drop like this
in the star's light,
in the star's light,
60
217440
2896
yıldızın ışığında böyle bir
düşüş gerçekleştirebilir.
düşüş gerçekleştirebilir.
03:52
but they were also saying it was giant.
61
220360
3336
Ayrıca büyük olduğunu söylüyorlardı.
Geçişler normal olarak
bir kaç saat sürüyor,
bir kaç saat sürüyor,
03:55
You see, transits normally
only last for a few hours,
only last for a few hours,
62
223720
3216
03:58
and this one lasted for almost a week.
63
226960
2120
bu geçiş ise neredeyse 1 hafta sürmüş.
04:01
They were also saying
that it looks asymmetric,
that it looks asymmetric,
64
229880
3536
Ayrıca asimetrik
göründüğünü söylüyorlardı,
göründüğünü söylüyorlardı,
04:05
meaning that instead of the clean,
U-shaped dip that we saw with Jupiter,
U-shaped dip that we saw with Jupiter,
65
233440
4256
düzgün yerine Jüpiter’de gördüğümüz
U şekilli çökme anlamında.
U şekilli çökme anlamında.
Jüpiter sol tarafta gördüğünüz
04:09
it had this strange slope
that you can see on the left side.
that you can see on the left side.
66
237720
3496
garip bir eğime sahipti.
04:13
This seemed to indicate
67
241240
1336
Araya giren ve
04:14
that whatever was getting in the way
and blocking the starlight
and blocking the starlight
68
242600
3376
yıldız ışığını engelleyen her neyse,
bir gezegen gibi dairesel
olmadığı görülüyordu.
olmadığı görülüyordu.
04:18
was not circular like a planet.
69
246000
1920
04:21
There are few more dips that happened,
70
249240
1896
Gerçekleşen bir kaç tane daha çökme var
04:23
but for a couple of years,
it was pretty quiet.
it was pretty quiet.
71
251160
2360
ama bir kaç yıldır oldukça sakin.
04:26
And then in March of 2011, we see this.
72
254400
4160
Ve sonra Mart 2011’de,
bunu görüyoruz.
04:31
The star's light drops
by a whole 15 percent,
by a whole 15 percent,
73
259120
4096
Yıldızın ışığı tam
%15 oranında düşüyor
%15 oranında düşüyor
sadece %1’lik bir düşüş
yapabilen bir gezegene kıyasla
yapabilen bir gezegene kıyasla
04:35
and this is huge compared to a planet,
74
263240
2176
04:37
which would only make a one percent drop.
75
265440
2000
bu çok büyük.
04:40
We described this feature
as both smooth and clean.
as both smooth and clean.
76
268480
3536
Bu özelliği sorunsuz ve
düzgün olarak tanımladık.
düzgün olarak tanımladık.
04:44
It also is asymmetric,
77
272040
2016
Aynı zamanda asimetrik,
neredeyse 1 hafta sürecek
04:46
having a gradual dimming
that lasts almost a week,
that lasts almost a week,
78
274080
2656
kademeli bir karartmaya sahipken,
04:48
and then it snaps right back up to normal
in just a matter of days.
in just a matter of days.
79
276760
3160
eski haline birkaç günde
çok çabuk dönüyor.
çok çabuk dönüyor.
04:52
And again, after this, not much happens
80
280920
4256
Yine bundan sonra,
pek bir şey olmuyor,
04:57
until February of 2013.
81
285200
3696
ta ki Şubat 2013’e kadar.
05:00
Things start to get really crazy.
82
288920
2616
İşler çılgın bir hal almaya başladı.
05:03
There is a huge complex of dips
in the light curve that appear,
in the light curve that appear,
83
291560
4496
Görünen ışık eğrisinde
kocaman karmaşık bir çökme var
ve yaklaşık 100 gün sürüyor,
05:08
and they last for like a hundred days,
84
296080
2136
05:10
all the way up
into the Kepler mission's end.
into the Kepler mission's end.
85
298240
2240
Kepler görevinin bitişine kadar.
05:13
These dips have variable shapes.
86
301280
1976
Bu çökmeler değişken şekillere sahip.
05:15
Some are very sharp, and some are broad,
87
303280
2216
Bazıları çok keskin, bazıları düz
05:17
and they also have variable durations.
88
305520
2256
ve ayrıca değişken süreleri var.
05:19
Some last just for a day or two,
and some for more than a week.
and some for more than a week.
89
307800
3160
Bazıları 1 ya da 2 gün sürüyor,
bazıları 1 haftadan fazla.
05:24
And there's also up and down trends
within some of these dips,
within some of these dips,
90
312120
3336
Ayrıca bazı çökmelerin içinde,
yukarı ve aşağı yönelimler mevcut
05:27
almost like several independent events
were superimposed on top of each other.
were superimposed on top of each other.
91
315480
4680
neredeyse bir çok bağımsız olay
birbiri üzerine bindirilmiş gibi.
05:32
And at this time, this star drops
in its brightness over 20 percent.
in its brightness over 20 percent.
92
320920
6216
Bu sırada, yıldız parlaklığını
%20’den fazla düşürüyor.
Bunun anlamı şu,
05:39
This means that whatever
is blocking its light
is blocking its light
93
327160
2143
onun ışığını engelleyen şey
her ne ise,
her ne ise,
05:41
has an area of over 1,000 times
the area of our planet Earth.
the area of our planet Earth.
94
329327
4440
dünyamızdan 1.000 kat
daha fazla alan kaplıyor.
05:46
This is truly remarkable.
95
334200
2240
Bu gerçekten dikkat çekici.
05:49
And so the citizen scientists,
when they saw this,
when they saw this,
96
337360
2376
Yurttaş bilimciler bunu gördüklerinde,
05:51
they notified the science team
that they found something weird enough
that they found something weird enough
97
339760
3696
araştırmaya değecek
tuhaf bir şey bulduklarını
bilim ekibine haber verdiler.
05:55
that it might be worth following up.
98
343480
2440
05:58
And so when the science team looked at it,
99
346680
2056
Bilim ekibi göz attığında,
"Tamam, muhtemelen verilerde
bir sorun var" dedik.
bir sorun var" dedik.
06:00
we're like, "Yeah, there's probably
just something wrong with the data."
just something wrong with the data."
100
348760
3381
06:04
But we looked really, really, really hard,
101
352165
2531
Ancak gerçekten çok dikkatli baktık
06:06
and the data were good.
102
354720
2400
ve veriler normaldi.
06:10
And so what was happening
had to be astrophysical,
had to be astrophysical,
103
358680
3096
Olan şey neyse astrofiziksel olmalıydı,
06:13
meaning that something in space
was getting in the way
was getting in the way
104
361800
3656
uzaydaki bir şey yörüngeye girip
yıldız ışığını engelliyordu.
yıldız ışığını engelliyordu.
06:17
and blocking starlight.
105
365480
1400
06:20
And so at this point,
106
368240
1216
Bu noktada,
06:21
we set out to learn
everything we could about the star
everything we could about the star
107
369480
2576
ne olduğu hakkında
ipucu bulabilir miyiz diye görmek için
06:24
to see if we could find any clues
to what was going on.
to what was going on.
108
372080
2920
yıldızlar hakkında her şeyi
öğrenmeye başladık.
öğrenmeye başladık.
06:27
And the citizen scientists
who helped us in this discovery,
who helped us in this discovery,
109
375720
3176
Bu bulguda bize yardım eden
yurttaş bilimciler,
yurttaş bilimciler,
06:30
they joined along for the ride
110
378920
1536
ilk elden bilimi izlesinler diye
bize katıldılar.
bize katıldılar.
06:32
watching science in action firsthand.
111
380480
3080
İlk önce birisi şöyle dedi;
06:37
First, somebody said, you know,
what if this star was very young
what if this star was very young
112
385000
5456
"Ya bu yıldız çok gençse
ve onu çevreleyen
ve onu çevreleyen
06:42
and it still had the cloud of material
it was born from surrounding it.
it was born from surrounding it.
113
390480
3600
doğduğu madde bulutuna hala sahipse?”
06:47
And then somebody else said,
114
395040
1416
Başka birisi ise,
06:48
well, what if the star
had already formed planets,
had already formed planets,
115
396480
2776
"Yıldız gezegenleri çoktan oluşturduysa
ve gezegenlerden ikisi
ve gezegenlerden ikisi
06:51
and two of these planets had collided,
116
399280
2216
Dünya-Ay oluşum şekline
benzer çarpıştıysa?"
benzer çarpıştıysa?"
06:53
similar to the Earth-Moon forming event.
117
401520
2120
06:56
Well, both of these theories
could explain part of the data,
could explain part of the data,
118
404440
3536
Bu 2 teori
verilerin bir kısmını açıklayabilirdi
07:00
but the difficulties were that the star
showed no signs of being young,
showed no signs of being young,
119
408000
3416
ancak yıldızın genç olmak adına
hiçbir işaret göstermemesi
hiçbir işaret göstermemesi
07:03
and there was no glow
from any of the material
from any of the material
120
411440
2936
ve yıldız ışığından ısınan
bir maddeye dair bir parıltı
olmaması sıkıntıydı.
olmaması sıkıntıydı.
07:06
that was heated up by the star's light,
121
414400
2096
07:08
and you would expect this
if the star was young
if the star was young
122
416520
2856
Yıldız genç olsaydı ya da
07:11
or if there was a collision
and a lot of dust was produced.
and a lot of dust was produced.
123
419400
3560
çarpışma olup bir sürü
toz oluştursaydı
toz oluştursaydı
bunu bekleyebilirdiniz.
07:15
And so somebody else said,
124
423800
1616
Başka birisi ise şöyle dedi;
07:17
well, how about a huge swarm of comets
125
425440
4976
"Peki ya yıldızın önünden geçip giden
çok eliptik yörüngedeki
büyük kuyruklu yıldız kümeleri?"
büyük kuyruklu yıldız kümeleri?"
07:22
that are passing by this star
in a very elliptical orbit?
in a very elliptical orbit?
126
430440
3656
07:26
Well, it ends up that this is actually
consistent with our observations.
consistent with our observations.
127
434120
4400
Bunun gözlemlerimizle
gerçekten tutarlı olmasıyla
gerçekten tutarlı olmasıyla
olay bitiyor.
07:32
But I agree, it does feel
a little contrived.
a little contrived.
128
440000
3256
Bunun biraz uydurma gibi
göründüğüne katılıyorum.
07:35
You see, it would take hundreds of comets
129
443280
3296
Gözlemlediğimiz şeyi kopyalamak
yüzlerce kuyruklu yıldız alırdı.
07:38
to reproduce what we're observing.
130
446600
1640
07:41
And these are only the comets
131
449200
1576
Bunlar sadece bizim ve yıldız arasından
07:42
that happen to pass
between us and the star.
between us and the star.
132
450800
2616
geçmekte olan kuyruklu yıldızlar.
07:45
And so in reality, we're talking
thousands to tens of thousands of comets.
thousands to tens of thousands of comets.
133
453440
6456
Gerçekte binlerce, on binlerce kadar
kuyruklu yıldızdan bahsediyoruz.
07:51
But of all the bad ideas we had,
134
459920
3456
Ancak aldığımız bütün kötü fikirlerde,
07:55
this one was the best.
135
463400
2136
bu en iyisiydi.
07:57
And so we went ahead
and published our findings.
and published our findings.
136
465560
2936
Devam ettik ve bulgularımızı yayınladık.
08:00
Now, let me tell you, this was one
of the hardest papers I ever wrote.
of the hardest papers I ever wrote.
137
468520
4216
Bunun yazdığım en zor yayınlardan
biri olduğunu söyleyeyim.
08:04
Scientists are meant to publish results,
138
472760
2336
Bilimciler sonuçları yayınlamak içindir
08:07
and this situation was far from that.
139
475120
2160
ve bu durum bundan çok uzakta.
08:09
And so we decided
to give it a catchy title,
to give it a catchy title,
140
477960
3136
Akılda kalıcı bir başlık
vermeye karar verdik
vermeye karar verdik
08:13
and we called it: "Where's The Flux?"
141
481120
2176
ve dedik ki: "Gelgit Nerede?"
08:15
I will let you work out the acronym.
142
483320
2080
Kısaltmasını çözmenize yardım edeyim.
08:18
(Laughter)
143
486160
3720
(Gülüşmeler)
08:22
So this isn't the end of the story.
144
490840
1696
Hikayenin sonu bu değil.
08:24
Around the same time
I was writing this paper,
I was writing this paper,
145
492560
2176
Bu yayını yazdığım sıralarda,
takım arkadaşım
Jason Wright ile karşılaştım.
Jason Wright ile karşılaştım.
08:26
I met with a colleague
of mine, Jason Wright,
of mine, Jason Wright,
146
494760
2136
Kepler verileri üzerine
08:28
and he was also writing a paper
on Kepler data.
on Kepler data.
147
496920
2216
bir yayın yazıyordu.
08:31
And he was saying that with Kepler's
extreme precision,
extreme precision,
148
499160
4176
Şöyle diyordu;
Kepler’in aşırı hassasiyeti sayesinde
yıldızların etrafındaki
dev uzaylı yapılarını
dev uzaylı yapılarını
08:35
it could actually detect
alien megastructures around stars,
alien megastructures around stars,
149
503360
4856
gerçekten algılayabilirdi,
ancak yapmadı.
08:40
but it didn't.
150
508240
1200
08:42
And then I showed him this weird data
that our citizen scientists had found,
that our citizen scientists had found,
151
510520
3960
Sonra ona yurttaş bilimcilerin bulduğu
bu garip verileri gösterdim
08:47
and he said to me,
152
515559
1216
ve bana dedi ki,
08:48
"Aw crap, Tabby.
153
516799
1777
"Kahretsin Tabby!
Şimdi yayınımı yeniden
yazmak zorundayım."
yazmak zorundayım."
08:50
Now I have to rewrite my paper."
154
518600
1959
08:54
So yes, the natural
explanations were weak,
explanations were weak,
155
522440
2200
Evet, doğal açıklamalar zayıftı,
08:58
and we were curious now.
156
526480
1576
biz de meraklıydık.
09:00
So we had to find a way
to rule out aliens.
to rule out aliens.
157
528080
3176
Uzaylıları elemek için
bir yol bulmalıydık.
09:03
So together, we convinced
a colleague of ours
a colleague of ours
158
531280
2856
Dünyadışı Zeka Arayışı, SETI’de çalışan
09:06
who works on SETI, the Search
for Extraterrestrial Intelligence,
for Extraterrestrial Intelligence,
159
534160
3256
arkadaşlarımızdan birini ikna ettik,
09:09
that this would be
an extraordinary target to pursue.
an extraordinary target to pursue.
160
537440
2920
peşinde koşulacak
sıradışı bir hedef olacaktı.
sıradışı bir hedef olacaktı.
09:14
We wrote a proposal to observe the star
161
542480
2376
Green Bank Observatory’deki,
dünyanın en büyük radyo teleskobuyla
09:16
with the world's largest radio telescope
at the Green Bank Observatory.
at the Green Bank Observatory.
162
544880
4176
yıldızı gözlemlemek için
bir teklif yazdık.
09:21
A couple months later,
163
549080
1376
Birkaç ay sonra,
09:22
news of this proposal
got leaked to the press
got leaked to the press
164
550480
4240
teklif haberleri basına sızdı.
09:27
and now there are thousands of articles,
165
555760
3456
Şimdi sadece bu yıldız hakkında,
binlerce, on binden fazla makale var.
09:31
over 10,000 articles, on this star alone.
166
559240
3136
09:34
And if you search Google Images,
167
562400
1840
Google Görseller’de arama yaparsanız,
09:36
this is what you'll find.
168
564920
1200
bulacağınız sonuç bu.
09:39
Now, you may be wondering,
OK, Tabby, well,
OK, Tabby, well,
169
567600
2496
Merak ediyor olabilirsiniz.
Peki Tabby,
09:42
how do aliens actually explain
this light curve?
this light curve?
170
570120
3856
uzaylılar bu ışık eğrisini
gerçekte nasıl açıklıyor?
gerçekte nasıl açıklıyor?
Tamam pekala,
09:46
OK, well, imagine a civilization
that's much more advanced than our own.
that's much more advanced than our own.
171
574000
5296
Bizimkinden daha ileride olan
bir medeniyeti hayal edin.
09:51
In this hypothetical circumstance,
172
579320
2320
Bu varsayımsal durumda,
09:54
this civilization would have exhausted
the energy supply of their home planet,
the energy supply of their home planet,
173
582680
4656
bu medeniyet kendi gezegeninin
enerji kaynağını tüketmiştir,
09:59
so where could they get more energy?
174
587360
2176
o zaman daha fazla enerjiyi
nereden alabildiler?
nereden alabildiler?
10:01
Well, they have a host star
just like we have a sun,
just like we have a sun,
175
589560
2800
Pekala, bizim güneşimiz gibi
yönetici yıldızları var.
10:05
and so if they were able
to capture more energy from this star,
to capture more energy from this star,
176
593240
4056
Bu yıldızdan daha fazla enerji
yakalamışlarsa eğer,
onların enerji ihtiyacını karşılamıştır.
10:09
then that would solve their energy needs.
177
597320
1960
10:11
So they would go
and build huge structures.
and build huge structures.
178
599800
3416
Böylece gidip dev yapılar
inşa etmişlerdir.
inşa etmişlerdir.
Devasa güneş panelleri gibi
olan bu dev yapılar
olan bu dev yapılar
10:15
These giant megastructures,
179
603240
2776
10:18
like ginormous solar panels,
are called Dyson spheres.
are called Dyson spheres.
180
606040
3720
Dyson küreleri olarak adlandırılır.
10:22
This image above
181
610440
1296
Yukarıdaki görseller,
10:23
are lots of artists' impressions
of Dyson spheres.
of Dyson spheres.
182
611760
3176
artistlerin Dyson küreleri
gösteriminin bir çoğu.
gösteriminin bir çoğu.
10:26
It's really hard to provide perspective
on the vastness of these things,
on the vastness of these things,
183
614960
5016
Bu şeylerin genişlikleri hakkında
bakış açısı sağlamak gerçekten çok zor.
10:32
but you can think of it this way.
184
620000
1816
Ancak şöyle düşünebilirsiniz;
10:33
The Earth-Moon distance
is a quarter of a million miles.
is a quarter of a million miles.
185
621840
3040
Dünya-Ay mesafesi
1,6 milyon kilometrenin
çeyreği kadar.
çeyreği kadar.
10:38
The simplest element
on one of these structures
on one of these structures
186
626040
3896
Bu yapıların üzerindeki en basit eleman
10:41
is 100 times that size.
187
629960
2440
bu boyutun 100 katı kadar.
10:45
They're enormous.
188
633400
1320
Devasa yapılar.
10:48
And now imagine one of these structures
in motion around a star.
in motion around a star.
189
636080
4416
Bu yapılardan birinin,
bir yıldız etrafında hareket halinde
olduğunu düşünün.
10:52
You can see how it would produce
anomalies in the data
anomalies in the data
190
640520
3096
Düzensiz ve yapay görünen çökmeler gibi,
verilerde nasıl anormallikler doğururdu
10:55
such as uneven, unnatural looking dips.
191
643640
3216
anlayabilirsiniz.
10:58
But it remains that even
alien megastructures
alien megastructures
192
646880
3976
Ancak uzaylı dev yapılarının dahi
11:02
cannot defy the laws of physics.
193
650880
2416
fizik kurallarına karşı koyamayacağı
süregelen bir gerçek.
11:05
You see, anything that uses
a lot of energy
a lot of energy
194
653320
3440
Çok fazla enerji harcayan bir şey
11:09
is going to produce heat,
195
657800
1760
ısı üretecektir
11:12
and we don't observe this.
196
660840
1976
ve biz bunu gözlemlemiyoruz.
11:14
But it could be something as simple
197
662840
1696
Ama başka bir yöne doğru ışın saçan
11:16
as they're just reradiating it away
in another direction,
in another direction,
198
664560
3456
basit bir şey olabilir,
sadece dünyaya doğru değil.
11:20
just not at Earth.
199
668040
1200
Benim favorim olan diğer bir fikir ise,
11:23
Another idea that's one
of my personal favorites
of my personal favorites
200
671000
2440
11:26
is that we had just witnessed
an interplanetary space battle
an interplanetary space battle
201
674320
3776
gezegenler arası bir uzay savaşına
ve bir gezegenin ölümcül yıkımına
11:30
and the catastrophic
destruction of a planet.
destruction of a planet.
202
678120
3000
şahit olduğumuzdu.
11:34
Now, I admit that this
would produce a lot of dust
would produce a lot of dust
203
682520
3256
Bunun gözlemlemediğimiz çok fazla toz
üreteceğini kabul ediyorum.
11:37
that we don't observe.
204
685800
1896
11:39
But if we're already invoking aliens
in this explanation,
in this explanation,
205
687720
4336
Ancak bu açıklamada
uzaylılara başvuruyorsak,
uzaylılara başvuruyorsak,
11:44
then who is to say they didn't
efficiently clean up all this mess
efficiently clean up all this mess
206
692080
3696
bütün bu pisliği geri dönüşüm için
verimli biçimde temizlemedikleri ne malum?
11:47
for recycling purposes?
207
695800
1536
11:49
(Laughter)
208
697360
1016
(Gülüşmeler)
11:50
You can see how this quickly
captures your imagination.
captures your imagination.
209
698400
2960
Hayal gücünüzü ne kadar çabuk
çalıştırdığını görüyorsunuz.
11:55
Well, there you have it.
210
703760
1256
Anlamadığımız doğal bir olguyu
11:57
We're in a situation that could unfold
211
705040
3216
ya da bir uzaylı teknolojisini
12:00
to be a natural phenomenon
we don't understand
we don't understand
212
708280
3416
ortaya çıkarabilecek bir durumdayız.
12:03
or an alien technology
we don't understand.
we don't understand.
213
711720
2560
12:07
Personally, as a scientist,
my money is on the natural explanation.
my money is on the natural explanation.
214
715600
5240
Şahsen bir bilimci olarak
doğal açıklamalara güvenirim.
Beni yanlış anlamayın,
12:14
But don't get me wrong, I do think
it would be awesome to find aliens.
it would be awesome to find aliens.
215
722040
3320
uzaylıları bulmak müthiş olurdu.
12:18
Either way, there is something new
and really interesting to discover.
and really interesting to discover.
216
726800
4520
Her halükarda oralarda keşfedilecek
yeni ve gerçekten ilginç şeyler var.
Peki sonra ne olacak?
12:24
So what happens next?
217
732040
1856
12:25
We need to continue to observe this star
218
733920
2656
Neler olduğu hakkında
daha fazla şey öğrenmek için
12:28
to learn more about what's happening.
219
736600
2416
bu yıldızı gözlemeye devam etmeliyiz.
Ancak benim gibi profesyonel astronomlar
12:31
But professional astronomers, like me,
220
739040
2576
bu tarz şeyler için
kısıtlı kaynaklara sahip,
kısıtlı kaynaklara sahip,
12:33
we have limited resources
for this kind of thing,
for this kind of thing,
221
741640
2816
12:36
and Kepler is on to a different mission.
222
744480
1920
ve Kepler başka bir görevle meşgul.
12:39
And I'm happy to say that once again,
223
747400
4216
Bunu söyleyeceğim için mutluyum;
tekrardan
12:43
citizen scientists have come in
and saved the day.
and saved the day.
224
751640
3120
Yurttaş bilimciler gelip günü kurtardılar.
12:47
You see, this time,
225
755880
2456
Bu kez bahçe teleskoplu amatör astronomlar
12:50
amateur astronomers
with their backyard telescopes
with their backyard telescopes
226
758360
2880
hemen harekete geçtiler
12:54
stepped up immediately
and started observing this star nightly
and started observing this star nightly
227
762120
3976
ve kendi tesislerinde her gece
bu yıldızı gözlemlemeye başladı.
12:58
at their own facilities,
228
766120
1496
Bulacakları şeyi görmek için ise
12:59
and I am so excited to see what they find.
229
767640
2800
çok heyecanlıyım.
13:03
What's amazing to me is that this star
would have never been found by computers
would have never been found by computers
230
771520
4176
Beni heyecanlandıran şey şu;
bu yıldız bilgisayarlar tarafından
hiç bulunmamış olabilirdi
13:07
because we just weren't looking
for something like this.
for something like this.
231
775720
2640
çünkü biz bu tarz bir şey aramıyorduk.
13:11
And what's more exciting
232
779400
4256
Daha heyecan verici şey ise
13:15
is that there's more data to come.
233
783680
1640
gelecek çok veri olması.
13:18
There are new missions that are coming up
234
786200
1976
Yaklaşan ve milyonlarca
yıldızı gözlemleyen
yıldızı gözlemleyen
13:20
that are observing millions more stars
235
788200
2680
yeni görevler var,
13:23
all over the sky.
236
791840
1400
bütün gökyüzünde.
13:26
And just think: What will it mean
when we find another star like this?
when we find another star like this?
237
794280
5520
Sadece düşünün;
bunun gibi başka bir yıldız bulduğumuzda
bu ne anlama gelecek?
13:32
And what will it mean
if we don't find another star like this?
if we don't find another star like this?
238
800520
4080
Bunun gibi başka bir yıldız bulmazsak,
bu ne anlama gelecek?
Teşekkürler.
13:37
Thank you.
239
805280
1216
(Alkışlar)
13:38
(Applause)
240
806520
6921
ABOUT THE SPEAKER
Tabetha Boyajian - AstronomerTabetha Boyajian is best known for her research on KIC 8462852, a puzzling celestial body that has inspired otherwise sober scientists to brainstorm outlandish hypotheses.
Why you should listen
Planet hunter Tabetha Boyajian studies KIC 8462852 (dubbed "Tabby's star" after her team's research): a star exhibiting bizarre (and thus far unique) variations in brightness. These fluctuations have led scientists to postulate causes ranging from comet dust (Boyajian's most likely scenario) to alien megastructures. The latest studies of Tabby's star have proved even more baffling: KIC 8462852 has been gradually dimming over the last century, a strikingly short period of time on an astronomical scale.
Boyajian currently serves as a postdoc with the Yale Exoplanet group, whose research is assisted by the Planet Hunters -- a citizen science group that combs data from the NASA Kepler Space Mission for evidence of exoplanets and other unusual interstellar activity.
More profile about the speakerBoyajian currently serves as a postdoc with the Yale Exoplanet group, whose research is assisted by the Planet Hunters -- a citizen science group that combs data from the NASA Kepler Space Mission for evidence of exoplanets and other unusual interstellar activity.
Tabetha Boyajian | Speaker | TED.com