TED@State
Paul Collier: New rules for rebuilding a broken nation
Paul Collier: Çökmüş bir milletin tekrar inşası için yeni kurallar
Filmed:
Readability: 4.9
458,202 views
Uzun süren çatışmalar bir ülkeye ağır hasar vererek geriye sadece fakirlik ve kaos bırakır. Peki savaşların yıprattığı ülkelerin yeniden inşası için doğru yol nedir? TED@State'te konuşan Paul Collier, bugün kullanılan çatışma sonrası yardım planlarının sorunlarını açıklıyor ve daha iyi bir yaklaşım için 3 fikir öneriyor.
Paul Collier - Economist
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Paul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to talk about post-conflict recovery
0
0
6000
Çatışma sonrası toparlanma
süreci ve bu süreci
süreci ve bu süreci
00:22
and how we might do post-conflict recovery better.
1
6000
5000
nasıl daha iyi yönetebileceğimizle
ilgili konuşacağım.
ilgili konuşacağım.
00:27
The record on post-conflict recovery is not very impressive.
2
11000
5000
Çatışma sonrası toparlanmanın
tarihçesi çok iç açıcı değil.
tarihçesi çok iç açıcı değil.
00:32
40 percent of all post-conflict situations,
3
16000
4000
Kayıtlara göre çatışma sonrası
durumların yüzde 40'ı,
durumların yüzde 40'ı,
00:36
historically, have reverted back to conflict within a decade.
4
20000
4000
on sene içinde tekrar çatışmaya dönmüş.
00:40
In fact, they've accounted for half of all civil wars.
5
24000
5000
Öyle ki, bunlar iç savaşların
yarısına sebep gösteriliyor.
yarısına sebep gösteriliyor.
00:45
Why has the record been so poor?
6
29000
3000
Durum neden bu kadar kötü?
00:48
Well, the conventional approach
7
32000
3000
Çatışma sonrası durumlara
00:51
to post-conflict situations
8
35000
2000
uygulanan geleneksel müdehaleler
00:53
has rested on, on kind of, three principles.
9
37000
4000
hep üç ilkeye dayanır.
00:57
The first principle is: it's the politics that matters.
10
41000
5000
Birincisi, asıl önemli olan politikadır.
01:02
So, the first thing that is prioritized is politics.
11
46000
3000
Yani, öncelik politikaya verilmelidir.
01:05
Try and build a political settlement first.
12
49000
5000
İlk olarak siyasi yapı inşa edilmelidir.
01:10
And then the second step is to say,
13
54000
3000
Ve ikinci adımda şu denir:
01:13
"The situation is admittedly dangerous, but only for a short time."
14
57000
3000
Durum oldukça tehlikeli,
ama kısa bir süre için.
ama kısa bir süre için.
01:16
So get peacekeepers there, but get them home as soon as possible.
15
60000
5000
Barış koruyucularını sevk edin,
ama en kısa sürede geri çekin.
ama en kısa sürede geri çekin.
01:21
So, short-term peacekeepers.
16
65000
3000
Yani, kısa dönem barış koruyucuları.
01:24
And thirdly, what is the exit strategy for the peacekeepers?
17
68000
4000
Ve üçüncüsü, barış koruyucularının
çıkış stratejileri nedir?
çıkış stratejileri nedir?
01:28
It's an election.
18
72000
2000
Bir seçim.
01:30
That will produce a legitimate and accountable government.
19
74000
5000
Bu seçim, meşru ve güvenilir
bir hükumet üretecektir.
bir hükumet üretecektir.
01:35
So that's the conventional approach.
20
79000
3000
Geleneksel yaklaşım budur.
01:38
I think that approach denies reality.
21
82000
4000
Bence bu yaklaşım gerçeği göz ardı ediyor.
01:42
We see that there is no quick fix.
22
86000
4000
Görüyoruz ki bu durumun
hızlı bir çözümü yok.
hızlı bir çözümü yok.
01:46
There's certainly no quick security fix.
23
90000
3000
Kesinlikle hızlı bir
güvenlik çözümü de yok.
güvenlik çözümü de yok.
01:49
I've tried to look at the risks of reversion to conflict,
24
93000
3000
Bizim kendi çatışma sonrası on yılımızda,
01:52
during our post-conflict decade.
25
96000
2000
çatışmaya geri dönüşün
risklerini inceledim.
risklerini inceledim.
01:54
And the risks stay high throughout the decade.
26
98000
4000
Ve risk on sene boyunca
hep yüksek seyretti.
hep yüksek seyretti.
01:58
And they stay high regardless of the political innovations.
27
102000
7000
Ve politik reformlara
rağmen hep yüksek kaldı.
rağmen hep yüksek kaldı.
02:05
Does an election produce an accountable and legitimate government?
28
109000
5000
Seçim, güvenilir ve yasal
bir hükumet üretebilir mi?
bir hükumet üretebilir mi?
02:10
What an election produces is a winner and a loser.
29
114000
5000
Seçim sadece bir kazanan
ve bir kaybeden üretir.
ve bir kaybeden üretir.
02:15
And the loser is unreconciled.
30
119000
5000
Ve kaybedenle uzlaşı sağlanmamıştır.
02:20
The reality is that we need to reverse the sequence.
31
124000
4000
Gerçek şu ki bu sırayı
tersine çevirmemiz gerek.
tersine çevirmemiz gerek.
02:24
It's not the politics first;
32
128000
2000
Politika önce değil,
02:26
it's actually the politics last.
33
130000
3000
en son halledilmelidir.
Eğer kalkınmaya güvenlik
ve ekonomik gelişmeye dayalı
ve ekonomik gelişmeye dayalı
02:29
The politics become easier as the decade progresses
34
133000
3000
02:32
if you're building on a foundation
35
136000
3000
bir temelden başlarsanız,
02:35
of security and economic development --
36
139000
5000
on sene içerisinde,
02:40
the rebuilding of prosperity.
37
144000
2000
politika da kolaylaşacaktır.
02:42
Why does the politics get easier?
38
146000
2000
Neden politika kolaylaşır?
02:44
And why is it so difficult initially?
39
148000
2000
Ve neden ilk etapta bu kadar zordur?
02:46
Because after years of stagnation and decline,
40
150000
4000
Çünkü yıllar süren tıkanma
ve düşüşün ardından,
ve düşüşün ardından,
02:50
the mentality of politics is that it's a zero-sum game.
41
154000
6000
politik düşünce sıfıra sıfır
elde var sıfırdır.
elde var sıfırdır.
02:56
If the reality is stagnation,
42
160000
2000
Eğer tıkanıklık varsa,
02:58
I can only go up if you go down.
43
162000
3000
ben sadece sen düşünce yükselebilirim.
03:01
And that doesn't produce a productive politics.
44
165000
5000
Ve bu durum yapıcı bir politika üretemez.
03:06
And so the mentality has to shift from
45
170000
3000
Yani mantalite elde var sıfırdan
03:09
zero-sum to positive-sum
46
173000
2000
pozitif toplama kayarsa
03:11
before you can get a productive politics.
47
175000
4000
üretken politikalar elde edebilirsiniz.
03:15
You can only get positive, that mental shift,
48
179000
2000
Eğer refah gerçekten kuruluyorsa,
03:17
if the reality is that prosperity is being built.
49
181000
4000
ancak o zaman pozitif
mantalite elde edersiniz.
mantalite elde edersiniz.
03:21
And in order to build prosperity, we need security in place.
50
185000
5000
Ve kalkınmanın gerçekleşmesi için,
güvenliğin sağlanması gerek.
güvenliğin sağlanması gerek.
03:26
So that is what you get when you face reality.
51
190000
2000
Gerçeklerle yüzleşince
elimizdekiler bunlar.
elimizdekiler bunlar.
03:28
But the objective of facing reality
52
192000
2000
Ama gerçeklerle yüzleşmenin amacı
03:30
is to change reality.
53
194000
2000
gerçekliği değiştirmektir.
03:32
And so now let me suggest
54
196000
2000
Onun için şimdi izninizle
03:34
two complimentary approaches
55
198000
4000
bu durumun gerçekliğini değiştirmek için
03:38
to changing the reality of the situations.
56
202000
3000
iki alternatif yaklaşım sunmak istiyorum.
03:41
The first is to recognize the interdependence
57
205000
4000
Birincisi, üç ana oyuncunun, ki bunlar
03:45
of three key actors, who are different actors,
58
209000
5000
farklı oyuncular ve şu
anda koordineli değiller,
anda koordineli değiller,
bunların birbirine bağımlılığının
tanınması gerekmektedir.
tanınması gerekmektedir.
03:50
and at the moment are uncoordinated.
59
214000
3000
03:53
The first actor is the Security Council.
60
217000
3000
Birinci oyuncu güvenlik meclisi.
03:56
The Security Council typically has the responsibility
61
220000
4000
Güvenlik meclisinin görevi,
güvenliği sağlayan barış koruyucularını
04:00
for providing the peacekeepers
62
224000
2000
04:02
who build the security.
63
226000
3000
temin etmektir.
04:05
And that needs to be recognized,
64
229000
2000
Ve öncelikle barış gücünün
04:07
first of all, that peacekeeping works.
65
231000
3000
işe yaradığı onaylanmalıdır.
04:10
It is a cost-effective approach.
66
234000
2000
Bu uygun maliyetli bir yaklaşımdır.
04:12
It does increase security.
67
236000
3000
Güvenliği artırır.
04:15
But it needs to be done long-term.
68
239000
2000
Ama bunun uzun vadeli olması gerekir.
04:17
It needs to be a decade-long approach,
69
241000
2000
Bunun, sadece bir kaç senelik değil,
04:19
rather than just a couple of years.
70
243000
2000
on senelik bir girişim olması gerekir.
04:21
That's one actor, the Security Council.
71
245000
3000
Bu sadece bir oyuncu, güvenlik meclisi.
04:24
The second actor, different cast of guys,
72
248000
3000
İkinci oyuncu, önceki
gruptan farklı olarak,
gruptan farklı olarak,
04:27
is the donors.
73
251000
2000
bağışçılardır.
04:29
The donors provide post-conflict aid.
74
253000
3000
Bağışçılar kargaşa sonrası yardım sağlar.
04:32
Typically in the past,
75
256000
3000
Şu ana kadar genellikle,
04:35
the donors have been interested in the first couple of years,
76
259000
3000
bağışçılar ilk bir iki yıl ilgili oldular,
04:38
and then they got bored.
77
262000
2000
sonra sıkıldılar.
Başka bir olaya yoğunlaştılar.
04:40
They moved on to some other situation.
78
264000
3000
Kargaşa sonrası ekonomik toplarlanma
04:43
Post-conflict economic recovery
79
267000
2000
04:45
is a slow process.
80
269000
2000
yavaş bir süreçtir.
04:47
There are no quick processes in economics
81
271000
3000
Ekonomide hızlı işleyen bir süreç yoktur
04:50
except decline.
82
274000
2000
düşüş dışında.
04:52
You can do that quite fast.
83
276000
2000
Oldukça hızlı düşebilirsiniz.
04:54
(Laughter)
84
278000
1000
(Gülüşmeler)
04:55
So the donors have to stick with this situation
85
279000
5000
Bağışçılar eldeki duruma en azından
05:00
for at least a decade.
86
284000
4000
on sene katılmalıdırlar.
05:04
And then the third key actor
87
288000
2000
Ve üçüncü oyuncu
05:06
is the post-conflict government.
88
290000
3000
kargaşa sonrası hükumetidir.
Ve bu hükumetin yapacağı
iki önemli şey vardır.
iki önemli şey vardır.
05:09
And there are two key things it's got to do.
89
293000
2000
05:11
One is it's got to do economic reform,
90
295000
4000
İlk olarak ekonomik reform yapmalıdır,
05:15
not fuss about the political constitution.
91
299000
3000
anayasal politikalarla
zaman kabetmemelidir.
zaman kabetmemelidir.
05:18
It's got to reform economic policy.
92
302000
2000
Ekonomi politikasını oturtmalıdır.
05:20
Why? Because during conflict
93
304000
3000
Neden? Çünkü kargaşa sırasında
05:23
economic policy typically deteriorates.
94
307000
3000
ekonomi politikası çöker.
05:26
Governments snatch short-term opportunities
95
310000
4000
Hükumetler kısa vadeli
fırsatlara atlarlar,
fırsatlara atlarlar,
05:30
and, by the end of the conflict, the chickens have come home to roost.
96
314000
4000
ve kargaşanın sonunda,
yapılan bu hataların cezası çekilir.
yapılan bu hataların cezası çekilir.
05:34
So this legacy of conflict is really bad economic policy.
97
318000
3000
Yani kargaşanın mirası gerçekten
kötü bir ekonomi politikasıdır.
kötü bir ekonomi politikasıdır.
05:37
So there is a reform agenda, and there is an inclusion agenda.
98
321000
4000
Şimdi bir yanda reform planları var,
bir yandan da kenetlenme planları.
bir yandan da kenetlenme planları.
05:41
The inclusion agenda doesn't come from elections.
99
325000
3000
Kenetlenme planları
seçimlerle elde edilmez.
seçimlerle elde edilmez.
05:44
Elections produce a loser, who is then excluded.
100
328000
5000
Seçimler kaybeden çıkarır, o da dışlanır.
05:49
So the inclusion agenda means genuinely
101
333000
3000
Yani kenetlenme planı gerçek anlamıyla
05:52
bringing people inside the tent.
102
336000
3000
tarafları masaya çağırmak demektir.
05:55
So those three actors.
103
339000
2000
Evet bu üç oyuncu,
05:57
And they are interdependent
104
341000
2000
ve uzun vadede birbirlerine
05:59
over a long term.
105
343000
3000
bağımlıdırlar.
06:02
If the Security Council doesn't commit to security
106
346000
4000
Eğer güvenlik meclisi
on sene boyunca kendini
on sene boyunca kendini
06:06
over the course of a decade,
107
350000
2000
güvenliğe adamazsa,
06:08
you don't get the reassurance which produces private investment.
108
352000
4000
özel sermayeyi çekmek için
teminat ortamı oluşmaz.
teminat ortamı oluşmaz.
06:12
If you don't get the policy reform and the aid,
109
356000
4000
Eğer politika reformu
ve yardımlar gelmezse,
ve yardımlar gelmezse,
06:16
you don't get the economic recovery,
110
360000
2000
ekonomik düzelme sağlanamaz
06:18
which is the true exit strategy for the peacekeepers.
111
362000
4000
ve ekonomi düzelmezse
barış koruyucuları için çıkış olmaz.
barış koruyucuları için çıkış olmaz.
06:22
So we should recognize that interdependence,
112
366000
4000
Yani bu birbirine bağımlılığı, resmi,
karşılıklı taahhütlerle
tanımamız gereklidir.
tanımamız gereklidir.
06:26
by formal, mutual commitments.
113
370000
3000
06:29
The United Nations actually has a language
114
373000
3000
Birleşmiş Milletler'in aslında
bu karşılıklı sorumlulukların
tanınması için bir sözleşmesi var.
tanınması için bir sözleşmesi var.
06:32
for these mutual commitments, the recognition of mutual commitments;
115
376000
3000
06:35
it's called the language of compact.
116
379000
4000
Buna sözleşme dili deniyor.
Bizim kargaşa sonrası
sözleşmeye ihtiyacımız var.
sözleşmeye ihtiyacımız var.
06:39
And so we need a post-conflict compact.
117
383000
3000
06:42
The United Nations even has an agency which could broker these compacts;
118
386000
3000
BM bünyesinde bu sözleşmeleri
yöneten bir birim bile var,
yöneten bir birim bile var,
06:45
it's called the Peace Building Commission.
119
389000
4000
Barış İnşa Komisyonu.
06:49
It would be ideal to have a standard set of norms
120
393000
5000
Kargaşa sonrasında bu üç tarafı
06:54
where, when we got to a post-conflict situation,
121
398000
3000
bir araya getirmesi beklenen
06:57
there was an expectation of these mutual commitments
122
401000
4000
standart kurallar olması
07:01
from the three parties.
123
405000
3000
elbette en ideali olurdu.
07:04
So that's idea one:
124
408000
3000
Evet, bu ilk fikirdi:
07:07
recognize interdependence.
125
411000
3000
Birbirine bağlılığı tanıma.
07:10
And now let me turn to the second approach, which is complimentary.
126
414000
4000
Şimdi buna alternatif ikinci
yaklaşıma geçmek istiyorum.
yaklaşıma geçmek istiyorum.
07:14
And that is to focus on a few critical objectives.
127
418000
9000
Bazı kritik amaçlar üzerine odaklanacağız.
07:23
Typical post-conflict situation is a zoo
128
427000
3000
Kargaşa sonrası elimizdekiler,
farklı öncelikleri olan
farklı öncelikleri olan
07:26
of different actors with different priorities.
129
430000
4000
çeşitli oyuncuların
olduğu bir kalabalıktır.
olduğu bir kalabalıktır.
07:30
And indeed, unfortunately, if you navigate by needs
130
434000
4000
Eğer ihtiyaçlardan yola çıkarsanız
07:34
you get a very unfocused agenda,
131
438000
3000
sonuca odaklanan bir plan kuramazsınız,
07:37
because in these situations, needs are everywhere,
132
441000
3000
çünkü bu gibi durumlarda,
ihtiyaç her alandadır,
ihtiyaç her alandadır,
07:40
but the capacity to implement change is very limited.
133
444000
4000
ama değişiklik uygulama
kapasitesi sınırlıdır.
kapasitesi sınırlıdır.
07:44
So we have to be disciplined and focus on things that are critical.
134
448000
5000
Yani disiplinli ve kritik noktalara
odaklanmış olmamız gerekiyor.
odaklanmış olmamız gerekiyor.
07:49
And I want to suggest that in the typical post-conflict situation
135
453000
3000
Ve bence çatışma sonrası bir durumda
07:52
three things are critical.
136
456000
3000
üç şey kritik önem arz eder.
07:55
One is jobs.
137
459000
2000
İş imkanları.
07:57
One is improvements in basic services --
138
461000
2000
Temel hizmetlerin geliştirilmesi --
07:59
especially health, which is a disaster during conflict.
139
463000
4000
özellikle sağlık, çünkü çatışma
sırasında çökmüştür.
sırasında çökmüştür.
08:03
So jobs, health, and clean government.
140
467000
5000
Yani, iş, sağlık ve temiz hükümet.
08:08
Those are the three critical priorities.
141
472000
4000
Bunlar üç önemli önceliktir.
08:12
So I'm going to talk a little about each of them.
142
476000
2000
Şimdi her biri hakkında
birazcık konuşacağım.
birazcık konuşacağım.
08:14
Jobs.
143
478000
2000
İş.
08:16
What is a distinctive approach
144
480000
3000
Çatışma sonrası durumlarda
08:19
to generating jobs in post-conflict situations?
145
483000
3000
iş olanakları yaratmak için
en bariz yöntem nedir?
en bariz yöntem nedir?
08:22
And why are jobs so important?
146
486000
2000
Ve iş neden bu kadar önemlidir?
08:24
Jobs for whom? Especially jobs for young men.
147
488000
5000
Kim için iş? Özellikle
genç adamlar için iş.
genç adamlar için iş.
08:29
In post-conflict situations,
148
493000
2000
Çatışma sonrası durumlarda,
08:31
the reason that they so often revert to conflict,
149
495000
4000
durumun tekrar çatışmaya
yönelmesinin sebebi
yönelmesinin sebebi
08:35
is not because elderly women get upset.
150
499000
3000
yaşlı kadınlar öfkeli
olduğu için değildir.
olduğu için değildir.
08:38
It's because young men get upset.
151
502000
3000
Genç adamlar öfkeli olduğu içindir.
08:41
And why are they upset? Because they have nothing to do.
152
505000
3000
Ve neden öfkeli olurlar?
Çünkü bir uğraşları yoktur.
Çünkü bir uğraşları yoktur.
08:44
And so we need a process of generating jobs,
153
508000
6000
Yani genç adamların istihdam
edileceği iş olanakları
edileceği iş olanakları
08:50
for ordinary young men, fast.
154
514000
3000
yaratmak için yöntemler lazım.
08:53
Now, that is difficult.
155
517000
3000
Ve bu zordur.
08:56
Governments in post-conflict situation
156
520000
2000
Çatışma sonrası durumlarda hükümetler
08:58
often respond by puffing up the civil service.
157
522000
4000
genellikle kamu hizmetlerini şişirirler.
09:02
That is not a good idea.
158
526000
2000
Bu iyi bir fikir değil.
09:04
It's not sustainable.
159
528000
2000
Sürdürülebilir değil.
09:06
In fact, you're building a long-term liability
160
530000
3000
Aslında kamu hizmetleri şişirilerek
09:09
by inflating civil service.
161
533000
2000
uzun vadeli sorumluluk altına girilir.
09:11
But getting the private sector to expand is also difficult,
162
535000
4000
Özel sektörü genişlemeye
yöneltmek de zordur,
yöneltmek de zordur,
09:15
because any activity which is open to international trade
163
539000
5000
çünkü çatışma sonrası durumlarda,
09:20
is basically going to be uncompetitive
164
544000
2000
uluslararası ticarete
açık her tür aktivite,
açık her tür aktivite,
09:22
in a post-conflict situation.
165
546000
2000
rekabetten uzak olacaktır.
09:24
These are not environments where you can build export manufacturing.
166
548000
5000
Bunlar ihracat üretimine
uygun ortamlar değildir.
uygun ortamlar değildir.
Ama uluslararası ticarete
açılmayan bir sektör vardır ki,
açılmayan bir sektör vardır ki,
09:29
There's one sector which isn't exposed to international trade,
167
553000
5000
09:34
and which can generate a lot of jobs,
168
558000
3000
ki bir sürü de iş olanağı yaratabilir,
09:37
and which is, in any case, a sensible sector
169
561000
2000
ve çatışma sonrası durumda,
09:39
to expand, post-conflict,
170
563000
2000
gelişmeye oldukça açık bir sektördür,
09:41
and that is the construction sector.
171
565000
4000
inşaat sektörü.
09:45
The construction sector has a vital role,
172
569000
3000
İnşaat sektörü, bariz bir şekilde,
09:48
obviously, in reconstruction.
173
572000
3000
yeniden kurulum için hayati bir sektördür.
09:51
But typically that sector has withered away during conflict.
174
575000
5000
Ama genellikle bu sektör
çatışma sırasında söner gider.
çatışma sırasında söner gider.
Çatışma sırasında insanlar
yıkmakla meşguldür.
yıkmakla meşguldür.
09:56
During conflict people are doing destruction.
175
580000
2000
09:58
There isn't any construction going on. And so the sector shrivels away.
176
582000
4000
Etrafta inşaat yapılmaz
ve sektör sönüp gider.
ve sektör sönüp gider.
10:02
And then when you try and expand it,
177
586000
2000
Ve tekrardan genişletmeye çalıştığınızda,
10:04
because it's shriveled away,
178
588000
2000
pörsüdüğünden dolayı,
10:06
you encounter a lot of bottlenecks.
179
590000
3000
bir çok engelle karşılaşılır.
10:09
Basically, prices soar
180
593000
2000
En başta, fiyatlar uçar
10:11
and crooked politicians then milk the rents from the sector,
181
595000
4000
ve yozlaşmış politikacılar
kiralardan nemalanmaya başlar.
kiralardan nemalanmaya başlar.
10:15
but it doesn't generate any jobs.
182
599000
2000
Ama hiç istihdam sağlanmaz.
10:17
And so the policy priority is to break the bottlenecks
183
601000
3000
Yani izlenecek politikanın önceliği,
inşaat sektörünün önündeki
bu engelleri kaldırmak olmalı.
bu engelleri kaldırmak olmalı.
10:20
in expanding the construction sector.
184
604000
3000
10:23
What might the bottlenecks be?
185
607000
2000
Bu engeller neler olabilir?
10:25
Just think what you have to do
186
609000
3000
Yoğun iş gücü kullanarak, bir yapıyı
10:28
successfully to build a structure, using a lot of labor.
187
612000
3000
başarılı bir şekilde inşa
etmek için neler gereklidir?
etmek için neler gereklidir?
10:31
First you need access to land.
188
615000
2000
Öncelikle araziye erişim gerekir.
10:33
Often the legal system is broken down
189
617000
2000
Genellikle yasal sistem çökmüştür
10:35
so you can't even get access to land.
190
619000
2000
ve bu yüzden araziye bile erişemezsiniz.
10:37
Secondly you need skills,
191
621000
2000
İkinci olarak inşaat sektörünün
10:39
the mundane skills of the construction sector.
192
623000
4000
sıradan işleri için bile ustalık lazım.
10:43
In post-conflict situations we don't just need Doctors Without Borders,
193
627000
4000
Çatışma sonrası durumlarda
ustaları tekrar toplamak için
ustaları tekrar toplamak için
10:47
we need Bricklayers Without Borders,
194
631000
2000
sadece Sınır Tanımayan Doktorlar değil,
10:49
to rebuild the skill set.
195
633000
3000
Sınır Tanımayan Tuğlacılar da gerekir.
10:52
We need firms. The firms have gone away.
196
636000
3000
Firmalar gerekir.
Öncekiler silinip gitmiştir.
Öncekiler silinip gitmiştir.
10:55
So we need to encourage the growth of local firms.
197
639000
3000
Yani yerel firmaların
gelişmesi teşvik edilmelidir.
gelişmesi teşvik edilmelidir.
10:58
If we do that, we not only get the jobs,
198
642000
3000
Bunu yaparsak, sadece
iş yaratmakla kalmaz,
iş yaratmakla kalmaz,
11:01
we get the improvements in public infrastructure,
199
645000
3000
milli altyapıyı da iyileştirir
11:04
the restoration of public infrastructure.
200
648000
3000
ve güçlendiririz.
11:07
Let me turn from jobs to the second objective,
201
651000
6000
İş konusundan diğer konuya geçelim,
11:13
which is improving basic social services.
202
657000
4000
temel sosyal hizmetleri geliştirmek.
11:17
And to date, there has been a sort of a schizophrenia
203
661000
4000
Ve şimdiye kadar, bağışçılar arasında
11:21
in the donor community,
204
665000
2000
çatışma sonrası temel hizmetlerin
11:23
as to how to build basic services
205
667000
3000
nasıl kurulacağı konusunda
11:26
in post-conflict sectors.
206
670000
2000
şizofrenik bir yaklaşım oluştu.
11:28
On the one hand it pays lip service
207
672000
2000
Ancak 1950ler İskandinavya'sında görülecek
11:30
to the idea of rebuild an effective state
208
674000
4000
etkili bir devlet yapılanması
oluşturmak için
oluşturmak için
11:34
in the image of Scandinavia in the 1950s.
209
678000
3000
sözde bir çaba başlatıyorlar.
11:37
Lets develop line ministries of this, that, and the other,
210
681000
3000
"Haydi bütün bu işler için sorumlu olacak
11:40
that deliver these services.
211
684000
3000
bakanlıklar kuralım."
Ve bu şizofreniktir, çünkü bağışçılar
11:43
And it's schizophrenic because in their hearts
212
687000
3000
içten içe bunun gerçekçi
bir plan olmadığını bilirler
bir plan olmadığını bilirler
11:46
donors know that's not a realistic agenda,
213
690000
3000
ve bir de komple kestirmeden giderler:
11:49
and so what they also do is the total bypass:
214
693000
3000
11:52
just fund NGOs.
215
696000
4000
Sadece sivil toplum
örgütlerini destekleyelim.
örgütlerini destekleyelim.
11:56
Neither of those approaches is sensible.
216
700000
3000
Bu yaklaşımlardan ikisi de mantıklı değil.
11:59
And so what I'd suggest
217
703000
4000
Bu yüzden benim önerim:
12:03
is what I call Independent Service Authorities.
218
707000
3000
Bağımsız Hizmet Yetkilileri.
12:06
It's to split the functions of a monopoly line ministry up into three.
219
710000
5000
Sorumlu bakanlığın işlevini üçe bölelim.
12:11
The planning function and policy function stays with the ministry;
220
715000
4000
Planlama ve idare bakanlıkta kalsın;
12:15
the delivery of services on the ground,
221
719000
3000
hizmetlerin ulaştırılması için ise
12:18
you should use whatever works --
222
722000
2000
en etkili yol ne ise onu kullanalım.
12:20
churches, NGOs, local communities,
223
724000
3000
Kiliseler, sivil toplum
kuruluşları, yerel topluluklar,
kuruluşları, yerel topluluklar,
12:23
whatever works.
224
727000
2000
hangisi işe yarıyorsa.
12:25
And in between, there should be a public agency,
225
729000
3000
Ve bu arada, bir halk temsilcisi olmalı,
12:28
the Independent Service Authority,
226
732000
2000
halk bütçesini
12:30
which channels public money,
227
734000
2000
ve özellikle bağış bütçesini,
12:32
and especially donor money,
228
736000
2000
tedarikçilere dağıtan
12:34
to the retail providers.
229
738000
3000
Bağımsız Hizmet Yetkilisi.
Böylece sivil toplum örgütleri de
halkın hükümet sisteminden
halkın hükümet sisteminden
12:37
So the NGOs become part of a public government system,
230
741000
5000
12:42
rather than independent of it.
231
746000
3000
bağımsız olmak yerine,
onun bir parçası olurlar.
onun bir parçası olurlar.
12:45
One advantage of that is that you can allocate money coherently.
232
749000
4000
Bunun bir avantajı da,
parayı tutarlı paylaştırmaktır.
parayı tutarlı paylaştırmaktır.
12:49
Another is, you can make NGOs accountable.
233
753000
3000
Bir diğeri, sivil toplum örgütlerini
sorumlu hale getirmektir.
sorumlu hale getirmektir.
12:52
You can use yardstick competition,
234
756000
2000
Kaynaklara ulaşmak için
12:54
so they have to compete against each other
235
758000
3000
birbirlerine karşı yarışacakları
12:57
for the resources.
236
761000
2000
müsabakalar yaratabilirsiniz.
12:59
The good NGOs, like Oxfam, are very keen on this idea.
237
763000
3000
Oxfam gibi iyi sivil toplum
örgütleri bu fikre sıcak bakıyor.
örgütleri bu fikre sıcak bakıyor.
13:02
They want to have the discipline and accountability.
238
766000
6000
Bu disiplin ve sorumluluğu
üstlenmeye istekliler.
üstlenmeye istekliler.
13:08
So that's a way to get basic services scaled up.
239
772000
3000
Temel hizmetleri artırmanın
bir yolu da buydu.
bir yolu da buydu.
13:11
And because the government would be funding it,
240
775000
3000
Ve bu fon hükümet
tarafından sağlanacağı için
tarafından sağlanacağı için
13:14
it would be co-branding these services.
241
778000
2000
bu hizmetleri üstlenmiş de olacak.
13:16
So they wouldn't be provided thanks to
242
780000
4000
Yani Birleşmiş Devletler ve birtakım
13:20
the United States government and some NGO.
243
784000
4000
sivil toplum kuruluşu sayesinde olmayacak.
13:24
They would be co-branded
244
788000
2000
Tamamen ülkenin kendi
çatışma sonrası hükümeti
çatışma sonrası hükümeti
13:26
as being done by the post-conflict government, in the country.
245
790000
5000
tarafından sağlanmış olacak.
13:31
So, jobs, basic services, finally, clean government.
246
795000
6000
Yani, iş, temel hizmetler
ve sonunda temiz hükümet.
ve sonunda temiz hükümet.
13:37
Clean means follow their money.
247
801000
3000
Temiz, yani takip edilen para.
13:40
The typical post-conflict government is so short of money
248
804000
5000
Her çatışma sonrası hükümeti,
öyle meteliksizdir ki, yaşam desteği için
13:45
that it needs our money
249
809000
2000
13:47
just to be on a life-support system.
250
811000
3000
bizim paramıza ihtiyaç duyar.
Bu ülkelerin çekirdek
bütçelerine para koymazsak
bütçelerine para koymazsak
13:50
You can't get the basic functions of the state done
251
814000
3000
13:53
unless we put money into the core budget of these countries.
252
817000
4000
devlet temel fonksiyonlarını
dahi yerine getiremez.
dahi yerine getiremez.
13:57
But, if we put money into the core budget,
253
821000
4000
Fakat çekirdek bütçelerine
para koyduğumuzda
para koyduğumuzda
14:01
we know that there aren't the budget systems with integrity
254
825000
7000
paranın doğru harcandığını
kontrol edecek dürüst
kontrol edecek dürüst
14:08
that mean that money will be well spent.
255
832000
3000
bütçe sistemleri olmadığını da biliyoruz.
14:11
And if all we do is put money in and close our eyes
256
835000
4000
Ve yalnızca para verip
gözlerimizi kaparsak
gözlerimizi kaparsak
14:15
it's not just that the money is wasted --
257
839000
2000
sadece para boşa gitmekle kalmaz --
14:17
that's the least of the problems --
258
841000
2000
bu problemlerimizin en küçüğü --
14:19
it's that the money is captured.
259
843000
3000
para ele de geçirilir.
Para, politik problemin kalbindeki
fırsatçılar tarafından ele geçirilir.
fırsatçılar tarafından ele geçirilir.
14:22
It's captured by the crooks who are at the heart of the political problem.
260
846000
6000
Böylece gücü istemeden problemi
oluşturan insanlara vermiş oluruz.
oluşturan insanlara vermiş oluruz.
14:28
And so inadvertently we empower the people who are the problem.
261
852000
5000
Yani temiz hükümet kurmak demek,
14:33
So building clean government means, yes, provide money
262
857000
3000
evet, bütçeye para sağlamak,
14:36
to the budget,
263
860000
2000
14:38
but also provide a lot of scrutiny,
264
862000
5000
fakat aynı zamanda para
akışını kontrol edecek
akışını kontrol edecek
14:43
which means a lot of technical assistance that follows the money.
265
867000
3000
denetleme mekanizması sağlamaktır.
14:46
Paddy Ashdown, who was the grand high nabob of Bosnia
266
870000
5000
Birleşmiş Milletler'e göre Bosna'nın
en zenginlerinden biri olan
en zenginlerinden biri olan
14:51
to the United Nations,
267
875000
2000
Paddy Ashdown,
14:53
in his book about his experience, he said,
268
877000
2000
kitabında kendi deneyimini
şöyle anlatmıştı;
şöyle anlatmıştı;
14:55
"I realize what I needed
269
879000
3000
"Esas ihtiyacım olanın,
14:58
was accountants without borders,
270
882000
4000
o paranın peşine düşecek sınır
tanımayan muhasebeciler olduğunu
tanımayan muhasebeciler olduğunu
15:02
to follow that money."
271
886000
2000
farkettim."
15:04
So that's the -- let me wrap up,
272
888000
3000
Yani özetle,
15:07
this is the package.
273
891000
3000
çözüm paketi bu.
15:10
What's the goal?
274
894000
2000
Amaç nedir?
15:12
If we follow this, what would we hope to achieve?
275
896000
4000
Bunu takip edersek, neyi
başarmayı umuyoruz?
başarmayı umuyoruz?
15:16
That after 10 years,
276
900000
3000
10 yıl sonra,
15:19
the focus on the construction sector
277
903000
3000
inşaat sektöründeki yoğunlaşma
15:22
would have produced both jobs
278
906000
2000
hem iş,
15:24
and, hence, security --
279
908000
2000
hem de güvenlik sağlamış olur
15:26
because young people would have jobs --
280
910000
2000
-- çünkü gençler iş sahibi olmuştur --
15:28
and it would have reconstructed the infrastructure.
281
912000
4000
ve altyapı tekrar kurulmuştur.
15:32
So that's the focus on the construction sector.
282
916000
3000
İnşaat sektörüne odaklanmak budur.
15:35
The focus on the basic service delivery
283
919000
2000
Bağımsız hizmet yetkilileri aracılığıyla
15:37
through these independent service authorities
284
921000
3000
temel hizmet sağlanmasına odaklanmak da,
15:40
would have rescued basic services
285
924000
3000
hem temel hizmetleri
düştükleri felaket seviyeden kurtaracak,
15:43
from their catastrophic levels,
286
927000
3000
hem de sıradan halka
15:46
and it would have given ordinary people
287
930000
3000
15:49
the sense that the government was doing something useful.
288
933000
4000
hükümetin işe yaradığı hissini verecektir.
15:53
The emphasis on clean government
289
937000
3000
Temiz hükümet üzerindeki vurgu ile
15:56
would have gradually squeezed out the political crooks,
290
940000
3000
yozlaşmış politikacılardan da
gitgide arınılacaktır,
gitgide arınılacaktır,
15:59
because there wouldn't be any money
291
943000
4000
çünkü politika işinde
paraya yer kalmayacaktır.
16:03
in taking part in the politics.
292
947000
2000
16:05
And so gradually the selection,
293
949000
2000
Ve politikacıların belirlenmesi
16:07
the composition of politicians,
294
951000
2000
ve seçimi, yavaş yavaş
16:09
would shift from the crooked to the honest.
295
953000
5000
yozlaşmıştan dürüste doğru evrilecektir.
16:14
Where would that leave us?
296
958000
3000
Bu bize ne sağlar?
16:17
Gradually it would shift
297
961000
2000
Yavaş yavaş
16:19
from a politics of plunder
298
963000
3000
yağmacılık politikasından
16:22
to a politics of hope. Thank you.
299
966000
3000
umut politikasına geçilecektir.
Teşekkürler.
16:25
(Applause)
300
969000
5000
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Paul Collier - EconomistPaul Collier’s book The Bottom Billion shows what is happening to the poorest people in the world, and offers ideas for opening up opportunities to all.
Why you should listen
Paul Collier studies the political and economic problems of the very poorest countries: 50 societies, many in sub-Saharan Africa, that are stagnating or in decline, and taking a billion people down with them. His book The Bottom Billion identifies the four traps that keep such countries mired in poverty, and outlines ways to help them escape, with a mix of direct aid and external support for internal change.
From 1998 to 2003, Collier was the director of the World Bank's Development Research Group; he now directs the Centre for the Study of African Economies at Oxford, where he continues to advise policymakers.
Paul Collier | Speaker | TED.com