TEDWomen 2010
Joan Halifax: Compassion and the true meaning of empathy
Joan Halifax: Lòng trắc ẩn và ý nghĩa đích thực của sự thấu cảm
Filmed:
Readability: 4.3
1,810,433 views
Nữ lão sư Thiền tông Phật giáo Joan Halifax làm việc với những người đang ở chặng cuối cùng của cuộc đời ̣(trong nhà tế bần và trại tử tù). Bà chia sẻ những gì bà đã học được về lòng trắc ẩn từ những gương mặt đã và đang đi vào cõi chết, và một cái nhìn sâu sắc vào bản chất của sự thấu cảm.
Joan Halifax - Author, Zen priest
Known for her compassionate work with the terminally ill, Joan Halifax is a driving force of socially engaged Buddhism. Full bio
Known for her compassionate work with the terminally ill, Joan Halifax is a driving force of socially engaged Buddhism. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I want to address the issue of compassion.
0
0
3000
Tôi muốn nói về vấn đề lòng trắc ẩn.
00:18
Compassion has many faces.
1
3000
3000
Lòng trắc ẩn có nhiều bộ mặt.
00:21
Some of them are fierce; some of them are wrathful;
2
6000
3000
Một số thì mãnh liệt; một số thì phẫn nộ;
00:24
some of them are tender; some of them are wise.
3
9000
3000
Một số lại dịu dàng, và một số thì sáng suốt.
00:27
A line that the Dalai Lama once said,
4
12000
3000
Có một câu mà Dalai Latma đã từng nói,
00:30
he said, "Love and compassion are necessities.
5
15000
3000
ông nói, "Tình yêu và lòng trắc ẩn là những điều thiết yếu.
00:33
They are not luxuries.
6
18000
3000
Chúng không phải là những hàng xa xỉ.
00:36
Without them,
7
21000
2000
Thiếu chúng,
00:38
humanity cannot survive."
8
23000
2000
loài người không thể tồn tại."
00:40
And I would suggest,
9
25000
2000
Và tôi sẽ đề nghị rằng,
00:42
it is not only humanity that won't survive,
10
27000
3000
Đó không chỉ là loài người sẽ không sống sót,
00:45
but it is all species on the planet,
11
30000
2000
mà đó còn là tất cả các sinh linh trên hành tinh này
00:47
as we've heard today.
12
32000
2000
mà chúng ta đã biết đến cho tới ngày hôm nay.
00:49
It is the big cats,
13
34000
2000
Đó có thể là những con mèo lớn,
00:51
and it's the plankton.
14
36000
3000
và đó cũng có thể là những sinh vật phù du.
00:54
Two weeks ago, I was in Bangalore in India.
15
39000
3000
Hai tuần trước, tôi đã ở Banglarore tại Ấn Độ.
00:57
I was so privileged
16
42000
2000
Đó thực sự là một đặc ân cho tôi
00:59
to be able to teach in a hospice
17
44000
3000
khi tôi có thể được dạy ở một nhà tế bần
01:02
on the outskirts of Bangalore.
18
47000
2000
ở vùng ngoại ô Bangalore.
01:04
And early in the morning,
19
49000
2000
Và sáng sớm hôm đó,
01:06
I went into the ward.
20
51000
2000
tôi đã bước vào khu đó.
01:08
In that hospice,
21
53000
2000
Trong nhà tế bần đó,
01:10
there were 31 men and women
22
55000
2000
có 31 người đàn ông và phụ nữ
01:12
who were actively dying.
23
57000
2000
đang hấp hối.
01:14
And I walked up to the bedside
24
59000
2000
Tôi đã đi tới bên một giường bệnh
01:16
of an old woman
25
61000
2000
của một người phụ nữ cao tuổi
01:18
who was breathing very rapidly, fragile,
26
63000
3000
đang thở dồn dập, yếu ớt,
01:21
obviously in the latter phase
27
66000
2000
và hiển nhiên là đang ở giai đoạn sau
01:23
of active dying.
28
68000
3000
của sự hấp hối.
01:26
I looked into her face.
29
71000
2000
Tôi nhìn vào khuôn mặt bà.
01:28
I looked into the face
30
73000
2000
Tôi nhìn vào gương mặt
01:30
of her son sitting next to her,
31
75000
2000
người con trai của bà đang ở ngay cạnh,
01:32
and his face was just riven
32
77000
2000
và khuôn mặt anh ta như vừa bị xé nát
01:34
with grief and confusion.
33
79000
3000
bởi sự sầu khổ và bối rối.
01:37
And I remembered
34
82000
3000
Và tôi đã nhớ
01:40
a line from the Mahabharata,
35
85000
3000
một câu trong Mahabharata,
01:43
the great Indian epic:
36
88000
3000
thiên sử thi vĩ đại của Ấn độ:
01:46
"What is the most wondrous thing in the world, Yudhisthira?"
37
91000
5000
"Trên thế giới này điều gì kinh ngạc nhất, Yudhisthira?"
01:51
And Yudhisthira replied,
38
96000
2000
Và Yudhisthira trả lời,
01:53
"The most wondrous thing in the world
39
98000
3000
"Điều kinh ngạc nhất trên thế giới
01:56
is that all around us
40
101000
3000
là mọi nơi xung quanh chúng ta
01:59
people can be dying
41
104000
2000
mọi người đều có thể chết
02:01
and we don't realize
42
106000
2000
và chúng ta không nhận ra
02:03
it can happen to us."
43
108000
3000
điều đó cũng có thể xảy ra với chính chúng ta.
02:13
I looked up.
44
118000
3000
Tôi ngước lên.
02:17
Tending those 31 dying people
45
122000
3000
Chăm sóc 31 con người đang kề cận với cái chết đó
02:20
were young women
46
125000
2000
là những người phụ nữ trẻ
02:22
from villages around Bangalore.
47
127000
2000
đến từ những làng quê xung quanh Bangalore.
02:24
I looked into the face of one of these women,
48
129000
3000
Tôi nhìn vào gương mặt của một trong những người phụ nữ đó,
02:27
and I saw in her face
49
132000
3000
và tôi đã nhìn thấy từ gương mặt đó
02:30
the strength that arises
50
135000
2000
một sức mạnh phát sinh
02:32
when natural compassion is really present.
51
137000
3000
khi lòng trắc ẩn tự nhiên thực sự hiện hữu.
02:35
I watched her hands
52
140000
2000
Tôi theo dõi những bàn tay của cô
02:37
as she bathed an old man.
53
142000
4000
khi cô đang tắm cho một người đàn ông cao tuổi.
02:41
My gaze went to another young woman
54
146000
4000
Rồi ánh mắt chăm chú của tôi hướng về một người phụ nữ trẻ khác
02:45
as she wiped the face
55
150000
3000
khi cô đang lau mặt
02:48
of another dying person.
56
153000
2000
cho một người đàn ông đang hấp hối khác.
02:50
And it reminded me
57
155000
2000
Nó nhắc nhở tôi
02:52
of something that I had just been present for.
58
157000
2000
lý do để tôi hiện hữu ở đó.
02:54
Every year or so,
59
159000
2000
Cứ khoảng chừng mỗi năm,
02:56
I have the privilege of taking clinicians
60
161000
2000
tôi lại có đặc ân thực hiện vài nhiệm vụ
02:58
into the Himalayas and the Tibetan Plateau.
61
163000
3000
ở các vùng cao nguyên Himalayas và Tibetan.
03:01
And we run clinics
62
166000
2000
Chúng tôi mở các bệnh viện thực hành
03:03
in these very remote regions
63
168000
2000
ở những khu vực rất hẻo lánh
03:05
where there's no medical care whatsoever.
64
170000
3000
nơi không hề có bất kỳ một phương tiện chăm sóc y tế nào.
03:08
And on the first day at Simikot in Humla,
65
173000
4000
Và trong ngày đầu tiên của tôi ở Simikot tại Humla,
03:12
far west of Nepal,
66
177000
2000
xa xôi về phía tây của Nepal,
03:14
the most impoverished region of Nepal,
67
179000
3000
vùng đất kiệt quệ nhất của Nepal,
03:17
an old man came in
68
182000
2000
một người đàn ông cao tuổi bước vào
03:19
clutching a bundle of rags.
69
184000
3000
tay ôm một bọc vải rách nát.
03:22
And he walked in, and somebody said something to him,
70
187000
3000
Khi anh ta bước vào, rồi ai đó nói điều gì đó với anh ta,
03:25
we realized he was deaf,
71
190000
2000
chúng tôi đã nhận ra anh ta bị điếc,
03:27
and we looked into the rags,
72
192000
2000
rồi chúng tôi nhìn vào bọc vải,
03:29
and there was this pair of eyes.
73
194000
3000
ở đó chúng tôi thấy một cặp mắt.
03:32
The rags were unwrapped
74
197000
2000
Những miếng vải được gỡ ra
03:34
from a little girl
75
199000
2000
để lộ ra một cô bé
03:36
whose body was massively burned.
76
201000
3000
với cơ thể đã bị bỏng một cách nặng nề.
03:41
Again,
77
206000
2000
Một lần nữa,
03:43
the eyes and hands
78
208000
2000
những ánh mắt và bàn tay
03:45
of Avalokiteshvara.
79
210000
2000
của Phật Quan âm (Avalokiteshvara) xuất hiện.
03:47
It was the young women, the health aids,
80
212000
3000
Đó là những người phụ nữ trẻ, những phụ tá sức khỏe,
03:50
who cleaned the wounds of this baby
81
215000
3000
đã lau sạch,
03:53
and dressed the wounds.
82
218000
2000
và băng bó các vết thương trên người cô bé.
03:55
I know those hands and eyes;
83
220000
2000
Tôi biết những bàn tay và ánh mắt đó;
03:57
they touched me as well.
84
222000
2000
chúng cũng làm tôi xúc động.
03:59
They touched me at that time.
85
224000
2000
Chúng đã khiến tôi xúc động khi đó.
04:01
They have touched me throughout my 68 years.
86
226000
3000
Chúng đã khiến tôi xúc động trong suốt 68 năm của tôi.
04:04
They touched me when I was four
87
229000
2000
Chúng khiến tôi xúc động từ lúc tôi mới 4 tuổi
04:06
and I lost my eyesight
88
231000
2000
và bị mất thị lực,
04:08
and was partially paralyzed.
89
233000
2000
bị liệt một phần.
04:10
And my family brought in
90
235000
2000
Khi đó gia đình tôi đã dẫn tới
04:12
a woman whose mother had been a slave
91
237000
2000
một người phụ nữ có mẹ đã từng là nô lệ
04:14
to take care of me.
92
239000
3000
để chăm sóc tôi.
04:17
And that woman
93
242000
2000
Và người phụ nữ đó
04:19
did not have sentimental compassion.
94
244000
2000
không có lòng trắc ẩn ủy mị.
04:21
She had phenomenal strength.
95
246000
3000
Cô ấy có một sức mạnh nhận thức bằng giác quan.
04:24
And it was really her strength, I believe,
96
249000
2000
Và thực sự chính là sức mạnh của cô, tôi tin như vậy,
04:26
that became the kind of mudra and imprimatur
97
251000
3000
đã phát triển thành một thứ lực hấp dẫn
04:29
that has been a guiding light in my life.
98
254000
3000
soi sáng chỉ đường cho cuộc đời tôi.
04:33
So we can ask:
99
258000
3000
Vậy thì chúng ta có thể hỏi:
04:36
What is compassion comprised of?
100
261000
4000
Lòng trắc ẩn bao gồm những gì?
04:40
And there are various facets.
101
265000
2000
Và nó gồm nhiều khía cạnh khác nhau.
04:42
And there's referential and non-referential compassion.
102
267000
3000
Có lòng trắc ẩn có tham chiếu và có lòng trắc ẩn không có tham chiếu.
04:45
But first, compassion is comprised
103
270000
2000
Nhưng trước hết, lòng trắc ẩn phải bao gồm
04:47
of that capacity
104
272000
2000
năng lực
04:49
to see clearly
105
274000
2000
nhận thức rõ ràng
04:51
into the nature of suffering.
106
276000
2000
bản chất của nỗi đau.
04:53
It is that ability
107
278000
2000
Đó là khả năng
04:55
to really stand strong
108
280000
2000
có thể đứng một cách rất vững vàng
04:57
and to recognize also
109
282000
2000
để cũng nhận ra rằng
04:59
that I'm not separate from this suffering.
110
284000
2000
tôi không tách rời khỏi nỗi đau này.
05:01
But that is not enough,
111
286000
2000
Nhưng điều đó là không đủ,
05:03
because compassion,
112
288000
2000
bởi vì lòng trắc ẩn,
05:05
which activates the motor cortex,
113
290000
2000
mà kích hoạt võ não vận động,
05:07
means that we aspire,
114
292000
3000
có nghĩa là chúng ta phải thực sự khao khát,
05:10
we actually aspire to transform suffering.
115
295000
3000
chúng ta phải thực sự khao khát làm biến đổi nỗi đau.
05:13
And if we're so blessed,
116
298000
2000
Và nếu chúng ta thật may mắn,
05:15
we engage in activities
117
300000
2000
chúng ta tiến hành những hoạt động
05:17
that transform suffering.
118
302000
2000
có thể làm biến đổi nỗi đau.
05:19
But compassion has another component,
119
304000
2000
Nhưng lòng trắc ẩn còn có một nhân tố khác,
05:21
and that component is really essential.
120
306000
3000
và nhân tố đó thực sự rất cần thiết.
05:24
That component
121
309000
2000
Nhân tố này
05:26
is that we cannot be attached to outcome.
122
311000
3000
là chúng ta không thể bị trói buộc với kết quả.
05:29
Now I worked with dying people
123
314000
3000
Cho tới giờ tôi đã làm việc với những người hấp hối
05:32
for over 40 years.
124
317000
3000
được hơn 40 năm.
05:35
I had the privilege of working on death row
125
320000
3000
Tôi có đặc ân được làm việc ở những trại tử tù
05:38
in a maximum security [prison] for six years.
126
323000
3000
với sự bảo vệ tối đa trong sáu năm.
05:41
And I realized so clearly
127
326000
2000
Và tôi đã nhận ra rất rõ
05:43
in bringing my own life experience,
128
328000
2000
bằng kinh nghiệm cuộc sống của bản thân,
05:45
from working with dying people
129
330000
2000
khi làm việc với những người sắp chết
05:47
and training caregivers,
130
332000
3000
và những học viên chăm sóc
05:50
that any attachment to outcome
131
335000
2000
rằng bất cứ sự bị ảnh hưởng nào bởi kết quả
05:52
would distort deeply
132
337000
2000
sẽ bóp méo một cách sâu sắc
05:54
my own capacity to be fully present
133
339000
3000
năng lực của bản thân tôi để có thể hiện hữu một cách đầy đủ
05:57
to the whole catastrophe.
134
342000
3000
trong toàn bộ tấm thảm kịch.
06:00
And when I worked in the prison system,
135
345000
2000
Và khi tôi làm việc trong hệ thống nhà tù,
06:02
it was so clear to me, this:
136
347000
3000
tôi đã cảm nhận được một cách rất rõ ràng, rằng:
06:05
that many of us
137
350000
2000
nhiều người trong số chúng ta
06:07
in this room,
138
352000
2000
ở trong phòng này,
06:09
and almost all of the men that I worked with on death row,
139
354000
3000
và hầu hết tất cả những người mà tôi đã cùng làm việc ở trại tử tù,
06:12
the seeds of their own compassion had never been watered.
140
357000
3000
hạt giống lòng từ bi của chính họ chưa bao giờ được chăm tưới.
06:15
That compassion is actually
141
360000
2000
Lòng trắc ẩn thực sự là
06:17
an inherent human quality.
142
362000
3000
một phẩm chất mang tính di truyền của con người.
06:20
It is there within every human being.
143
365000
3000
Nó ở đó trong tất cả mọi người.
06:23
But the conditions
144
368000
2000
Nhưng những điều kiện
06:25
for compassion to be activated,
145
370000
4000
khiến cho lòng trắc ẩn được bộc lộ,
06:29
to be aroused,
146
374000
2000
được tỉnh thức,
06:31
are particular conditions.
147
376000
2000
lại là những điều kiện cụ thể.
06:33
I had that condition, to a certain extent,
148
378000
3000
Tôi có điều kiện đó, ở một chừng mực nhất định,
06:36
from my own childhood illness.
149
381000
2000
xuất phát từ sự ốm đau hồi nhỏ của tôi.
06:38
Eve Ensler, whom you'll hear later,
150
383000
3000
Eve Ensler, người mà các bạn sẽ lắng nghe tiếp theo,
06:41
has had that condition activated
151
386000
2000
cũng đã có điều kiện đó được kích hoạt
06:43
amazingly in her
152
388000
3000
một cách kinh ngạc trong cô
06:46
through the various waters of suffering
153
391000
3000
qua vô số những đau khổ
06:49
that she has been through.
154
394000
3000
mà cô đã phải trải qua.
06:52
And what is fascinating
155
397000
2000
Và một điều thú vị là
06:54
is that compassion has enemies,
156
399000
3000
lòng trắc ẩn cũng có kẻ thù,
06:57
and those enemies are things like pity,
157
402000
5000
kẻ thù đó là những thứ như sự thương hại,
07:02
moral outrage,
158
407000
3000
xúc phạm nhân phẩm,
07:05
fear.
159
410000
2000
hay sự sợ hãi.
07:07
And you know, we have a society, a world,
160
412000
3000
Và các bạn biết đấy, chúng ta đang có một xã hội, một thế giới,
07:10
that is paralyzed by fear.
161
415000
3000
bị liệt bởi nỗi sợ hãi.
07:13
And in that paralysis, of course,
162
418000
2000
Và trong sự tê liệt này, dĩ nhiên,
07:15
our capacity for compassion
163
420000
2000
khả năng thương xót của chúng ta
07:17
is also paralyzed.
164
422000
2000
cũng sẽ bị liệt.
07:19
The very word terror
165
424000
2000
Chính cái từ nỗi sợ hãi
07:21
is global.
166
426000
2000
mang tính toàn cầu
07:23
The very feeling of terror is global.
167
428000
3000
Chính cái cảm giác của nỗi sợ hãi là có tính toàn cầu.
07:26
So our work, in a certain way,
168
431000
2000
Bởi vậy công việc của chúng ta, với một cách nhất định
07:28
is to address this imago,
169
433000
2000
là nhắm tới hình tượng này,
07:30
this kind of archetype
170
435000
2000
loại khuôn mẫu này,
07:32
that has pervaded the psyche
171
437000
2000
thứ đã xâm chiếm toàn bộ tinh thần
07:34
of our entire globe.
172
439000
3000
của trái đất chúng ta.
07:38
Now we know from neuroscience
173
443000
3000
Chúng ta đã biết từ khoa học thần kinh
07:41
that compassion has
174
446000
2000
rằng lòng trắc ẩn
07:43
some very extraordinary qualities.
175
448000
2000
có những phẩm chất to lớn đặc biệt.
07:45
For example:
176
450000
2000
Ví dụ như:
07:47
A person who is cultivating compassion,
177
452000
3000
Một người khi nuôi dưỡng lòng trắc ẩn
07:50
when they are in the presence of suffering,
178
455000
3000
trong lúc họ đang sống trong nỗi đau,
07:53
they feel that suffering a lot more
179
458000
3000
họ sẽ cảm nhận được nỗi đau đó sâu sắc hơn rất nhiều
07:56
than many other people do.
180
461000
2000
so với nhiều người khác.
07:58
However,
181
463000
2000
Tuy nhiên,
08:00
they return to baseline a lot sooner.
182
465000
3000
họ cũng sẽ lấy lại thăng bằng sớm hơn rất nhiều.
08:03
This is called resilience.
183
468000
2000
Điều này gọi là khả năng hồi phục.
08:05
Many of us think that compassion drains us,
184
470000
3000
Nhiều người trong số chúng ta nghĩ rằng lòng trắc ẩn sẽ làm chúng ta kiệt sức
08:08
but I promise you
185
473000
2000
nhưng tôi cam đoan với bạn là
08:10
it is something that truly enlivens us.
186
475000
3000
chính nó là một cái gì đó có thể khiến chúng ta phấn chấn.
08:13
Another thing about compassion
187
478000
2000
Một điều khác về lòng trắc ẩn
08:15
is that it really enhances what's called neural integration.
188
480000
3000
là nó thực sự tăng cường khả năng phân tích của các nơ ron thần kinh.
08:18
It hooks up all parts of the brain.
189
483000
3000
Nó khơi dậy tất cả các ngóc ngách của bộ não.
08:22
Another, which has been discovered
190
487000
2000
Một điều nữa, mà đã được phát hiện
08:24
by various researchers
191
489000
2000
bởi nhiều nhà nghiên cứu khác nhau
08:26
at Emory and at Davis and so on,
192
491000
3000
ở Emory và ở Davis, v.v...
08:29
is that compassion enhances our immune system.
193
494000
4000
là lòng trắc ẩn khiến cho hệ miễn dịch của chúng ta mạnh hơn.
08:34
Hey,
194
499000
2000
Hey,
08:36
we live in a very noxious world.
195
501000
2000
chúng ta đang sống trong một thế giới rất độc hại.
08:38
(Laughter)
196
503000
2000
(Tiếng cười từ khán giả)
08:40
Most of us are shrinking
197
505000
2000
Hầu hết chúng ta co vào
08:42
in the face of psycho-social and physical poisons,
198
507000
3000
khi đối mặt với những chất độc tinh thần và thể chất,
08:45
of the toxins of our world.
199
510000
3000
những chất độc của xã hội chúng ta.
08:48
But compassion, the generation of compassion,
200
513000
2000
Nhưng lòng trắc ẩn, sự phát sinh của lòng trắc ẩn,
08:50
actually mobilizes
201
515000
3000
sẽ có tác dụng huy động
08:53
our immunity.
202
518000
3000
sự miễn dịch của chúng ta.
08:56
You know, if compassion is so good for us,
203
521000
3000
Bạn biết không, nếu lòng trắc ẩn thực sự có ích cho chúng ta,
08:59
I have a question.
204
524000
2000
tôi có một câu hỏi:
09:03
Why don't we train our children
205
528000
2000
Tại sao chúng ta không dạy dỗ con cái chúng ta
09:05
in compassion?
206
530000
3000
về lòng trắc ẩn?
09:08
(Applause)
207
533000
5000
(Tiếng vỗ tay)
09:13
If compassion is so good for us,
208
538000
3000
Nếu lòng trắc ẩn thực sự tốt cho chúng ta,
09:16
why don't we train our health care providers in compassion
209
541000
4000
tại sao chúng ta không đào tạo những nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về lòng trắc ẩn
09:20
so that they can do what they're supposed to do,
210
545000
3000
để họ có thể làm được những việc mà họ cần phải làm,
09:23
which is to really transform suffering?
211
548000
3000
để có thể chuyển hóa thực sự nỗi đau?
09:26
And if compassion is so good for us,
212
551000
3000
Và nếu như lòng trắc ẩn thực sự tốt cho chúng ta,
09:29
why don't we vote on compassion?
213
554000
4000
tại sao chúng ta không bầu cho nó?
09:33
Why don't we vote for people in our government
214
558000
4000
Tại sao chúng ta không bầu cho các chính khách hoạt động
09:37
based on compassion,
215
562000
2000
dựa trên lòng trắc ẩn?
09:39
so that we can have
216
564000
2000
Để chúng ta có thể có
09:41
a more caring world?
217
566000
3000
một thế giới quan tâm chu đáo hơn.
09:44
In Buddhism,
218
569000
2000
Trong đạo Phật,
09:46
we say, "it takes a strong back and a soft front."
219
571000
3000
chúng ta nói: "Hãy có một tấm lưng vững vàng và một gương mặt dịu dàng".
09:49
It takes tremendous strength of the back
220
574000
3000
Chúng ta cần có một sức mạnh to lớn phía sau
09:52
to uphold yourself in the midst of conditions.
221
577000
3000
để có thể giữ chúng ta vững vàng trước mọi hoàn cảnh.
09:55
And that is the mental quality of equanimity.
222
580000
3000
Và đó cũng là khả năng bình thản về mặt tinh thần.
09:58
But it also takes a soft front --
223
583000
3000
Nhưng chúng ta cũng cần phải có một gương mặt dịu dàng -
10:01
the capacity to really be open to the world as it is,
224
586000
3000
khả năng rộng mở tâm hồn để chấp nhận thế giới như chính nó,
10:04
to have an undefended heart.
225
589000
2000
để có thể có một trái tim không nghi kỵ đề phòng.
10:06
And the archetype of this in Buddhism
226
591000
3000
Và trong đạo Phật hình mẫu này
10:09
is Avalokiteshvara, Kuan-Yin.
227
594000
2000
là Avalokiteshvara, Phật Quan âm.
10:11
It's a female archetype:
228
596000
3000
Đó là nguyên mẫu của một người phụ nữ:
10:14
she who perceives
229
599000
2000
nghe thấu được
10:16
the cries of suffering in the world.
230
601000
4000
tiếng khóc từ những nỗi đau của thế giới.
10:23
She stands with 10,000 arms,
231
608000
4000
Bà có 1000 tay,
10:27
and in every hand,
232
612000
2000
và trong mỗi cánh tay
10:29
there is an instrument of liberation,
233
614000
3000
có một phương tiện để giải phóng nỗi đau,
10:32
and in the palm of every hand, there are eyes,
234
617000
3000
và trong lòng mỗi bàn tay có những đôi mắt,
10:35
and these are the eyes of wisdom.
235
620000
3000
đó là những đôi mắt của sự hiểu biết.
10:38
I say that, for thousands of years,
236
623000
3000
Tôi cho rằng, từ hàng ngàn năm nay,
10:41
women have lived,
237
626000
2000
những người phụ nữ đã sống như,
10:43
exemplified, met in intimacy,
238
628000
4000
là ví dụ minh chứng cho
10:47
the archetype of Avalokitesvara,
239
632000
3000
hình mẫu của Avalokitsevara,
10:50
of Kuan-Yin,
240
635000
2000
của Quan Âm,
10:52
she who perceives
241
637000
2000
người nghe thấu được
10:54
the cries of suffering in the world.
242
639000
2000
tiếng khóc đau khổ của thế giới chúng ta.
10:57
Women have manifested for thousands of years
243
642000
3000
Từ hàng ngàn năm nay, những người phụ nữ đã biểu lộ
11:00
the strength arising from compassion
244
645000
4000
sức mạnh của lòng trắc ẩn
11:04
in an unfiltered, unmediated way
245
649000
3000
theo một cách mà không qua chọn lọc, không qua trung gian
11:07
in perceiving suffering
246
652000
2000
để nghe thấu được nỗi đau
11:09
as it is.
247
654000
2000
như chính nó.
11:13
They have infused societies with kindness,
248
658000
3000
Họ đã truyền lòng tốt vào xã hội,
11:16
and we have really felt that
249
661000
2000
và chúng ta đã thực sự cảm thấy được điều đó
11:18
as woman after woman
250
663000
2000
khi nhìn những người phụ nữ
11:20
has stood on this stage
251
665000
2000
tiếp nối nhau đứng trên sân khấu này
11:22
in the past day and a half.
252
667000
3000
trong suốt một ngày rưỡi qua.
11:25
And they have actualized compassion
253
670000
2000
Họ đã hiện thực hóa lòng trắc ẩn
11:27
through direct action.
254
672000
2000
qua những hành động trực tiếp.
11:29
Jody Williams called it:
255
674000
2000
Jody Williams có nói:
11:31
It's good to meditate.
256
676000
2000
Ngồi thiền rất tốt.
11:33
I'm sorry, you've got to do a little bit of that, Jody.
257
678000
3000
Tôi xin lỗi nhưng bà phải làm một chút việc Jody.
11:36
Step back, give your mother a break, okay.
258
681000
3000
Hãy lùi lại, để cho mẹ bạn được nghỉ ngơi, okay.
11:39
(Laughter)
259
684000
2000
(Tiếng cười)
11:41
But the other side of the equation
260
686000
2000
Nhưng mặt khác của sự cân bằng
11:43
is you've got to come out of your cave.
261
688000
2000
là bạn phải thoát ra khỏi hang động của bạn.
11:45
You have to come into the world
262
690000
2000
Bạn phải bước vào thế giới
11:47
like Asanga did,
263
692000
2000
như Asanga,
11:49
who was looking to realize Maitreya Buddha
264
694000
3000
người đã mong đợi để được nhìn thấy Phật Di Lặc
11:52
after 12 years sitting in the cave.
265
697000
3000
sau 12 năm ngồi trong hang động.
11:55
He said, "I'm out of here."
266
700000
2000
Ông nói: "Tôi đã bước ra ngoài".
11:57
He's going down the path.
267
702000
2000
Rồi ông đi dọc theo con đường.
11:59
He sees something in the path.
268
704000
2000
Ông nhìn thấy một cái gì đó trên đường.
12:01
He looks, it's a dog, he drops to his knees.
269
706000
3000
Ông nhìn vào, đó là một con chó, ông bèn quỳ xuống.
12:04
He sees that the dog has this big wound on its leg.
270
709000
4000
Ông nhìn thấy con chó đó có một vết thương lớn ở chân.
12:08
The wound is just filled with maggots.
271
713000
3000
Vết thương đã bị phủ bởi đầy giòi bọ.
12:11
He puts out his tongue
272
716000
3000
Ông đã dùng lưỡi của mình
12:14
in order to remove the maggots,
273
719000
2000
để gạt những con giòi đó,
12:16
so as not to harm them.
274
721000
3000
để không làm hại chúng.
12:19
And at that moment,
275
724000
2000
Và vào thời điểm đó,
12:21
the dog transformed
276
726000
2000
con chó đã được cảm hóa
12:23
into the Buddha of love and kindness.
277
728000
3000
trở thành Phật của tình yêu và lòng tốt.
12:27
I believe
278
732000
2000
Tôi tin rằng
12:29
that women and girls today
279
734000
2000
ngày nay những người phụ nữ và các cô gái
12:31
have to partner in a powerful way with men --
280
736000
4000
cần phải kết hợp một cách mạnh mẽ với những người đàn ông ---
12:35
with their fathers,
281
740000
2000
với những người cha,
12:37
with their sons, with their brothers,
282
742000
3000
những đứa con trai, những người anh em trai,
12:40
with the plumbers, the road builders,
283
745000
2000
với những người thợ hàn chì, những người dựng cầu đường,
12:42
the caregivers, the doctors, the lawyers,
284
747000
3000
những người trông nom trẻ con và người già, các bác sĩ, luật sư,
12:45
with our president,
285
750000
2000
với tổng thống của chúng ta,
12:47
and with all beings.
286
752000
2000
và với tất cả sinh linh.
12:49
The women in this room
287
754000
2000
Những người phụ nữ đang ngồi đây
12:51
are lotuses in a sea of fire.
288
756000
3000
chính là những bông sen trong biển lửa.
12:54
May we actualize that capacity
289
759000
2000
Cầu mong sao chúng ta có thể hiện thực hóa năng lực đó
12:56
for women everywhere.
290
761000
2000
của người phụ nữ ở khắp mọi nơi.
12:58
Thank you.
291
763000
2000
Xin cảm ơn.
13:00
(Applause)
292
765000
12000
(Tiếng vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Joan Halifax - Author, Zen priestKnown for her compassionate work with the terminally ill, Joan Halifax is a driving force of socially engaged Buddhism.
Why you should listen
Activist, anthropologist, author, caregiver, ecologist, LSD researcher, teacher, and Zen Buddhism priest -- Joan Halifax is many things to many people. Yet they all seem to agree that no matter what role she plays, Halifax is consistently courageous and compassionate. Halifax runs the Upaya Zen Center in New Mexico, a Zen Peacemaker community she opened in 1990 after founding and leading the Ojai Foundation in California for ten years. Her practice focuses on socially engaged Buddhism, which aims to alleviate suffering through meditation, interfaith cooperation, and social service.
As director of the Project on Being With Dying, Halifax has helped caregivers cope with death and dying for more than three decades. Her book Being With Dying helps clergy, community activists, medical professionals, social workers and spiritual seekers remove fear from the end of life. Halifax is a distinguished invited scholar of the U.S. Library of Congress and the only woman and Buddhist on the Tony Blair Foundation’s Advisory Council.
Joan Halifax | Speaker | TED.com