TEDxPortofSpain
Afra Raymond: Three myths about corruption
Afra Raymond: Ba lầm tưởng về tham nhũng
Filmed:
Readability: 4.1
941,105 views
Trinidad và Tobago đã từng tích lũy được nhiều của cải nhờ có dầu mỏ vào những năm 1970. Nhưng vào năm 1982, một sự thật bất ngờ đã được hé lộ -- đó là 2 trong số 3 đồng đô la được dành việc phát triển đất nước bị cướp hay lãng phí. Điều này ám ảnh Afra Raymond trong suốt 30 năm trời. Hé mở một câu chuyện lịch sử vẫn còn đang tiếp diễn về tham nhũng chính phủ, Raymond giúp chúng ta hiểu được tội ác tài chính. (Ghi hình tại TEDxPortofSpain.)
Afra Raymond - Transparency activist
A leading expert in the fields of property valuation and project management, Afra Raymond is battling the government corruption rampant in his country, Trinidad and Tobago. Full bio
A leading expert in the fields of property valuation and project management, Afra Raymond is battling the government corruption rampant in his country, Trinidad and Tobago. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Okay, this morning I'm speaking
0
806
1775
Vâng, hôm nay tôi sẽ bàn
00:18
on the question of corruption.
1
2581
3189
về vấn đề tham nhũng.
00:21
And corruption is defined
2
5770
2160
Và tham nhũng được định nghĩa
00:23
as the abuse of a position of trust
3
7930
5736
như là việc lạm dụng sự tín nhiệm
00:29
for the benefit of yourself -- or, in the case of our context,
4
13666
3640
để tư lợi -- hoặc,
trong trường hợp của chúng ta,
trong trường hợp của chúng ta,
00:33
your friends, your family or your financiers.
5
17306
2623
bạn bè, người thân
hoặc những người cung cấp tài chính cho bạn.
hoặc những người cung cấp tài chính cho bạn.
00:35
Okay? Friends, family and financiers.
6
19929
4523
Vâng? Bạn bè, gia đình
và những người cung cấp tài chính.
và những người cung cấp tài chính.
00:40
But we need to understand what we understand about corruption,
7
24452
4015
Nhưng chúng ta cần phải biết
mình đã hiểu gì về tham nhũng,
mình đã hiểu gì về tham nhũng,
00:44
and we need to understand that
8
28467
2798
và chúng ta cần biết rằng
00:47
we have been miseducated about it, and we have to admit that.
9
31265
3349
chúng ta đã được giáo dục sai lệch về vấn đề này,
và chúng ta phải thừa nhận điều đó.
và chúng ta phải thừa nhận điều đó.
00:50
We have to have the courage to admit that
10
34614
1557
Chúng ta phải có can đảm để thành thực
00:52
to start changing how we deal with it.
11
36171
2445
để bắt đầu thay đổi
cách mà chúng ta đối phó với nó.
cách mà chúng ta đối phó với nó.
00:54
The first thing is that the big myth, number one,
12
38616
2923
Điều đầu tiên
là lầm tưởng lớn nhất, số một,
là lầm tưởng lớn nhất, số một,
00:57
is that in fact it's not really a crime.
13
41539
2371
đó là, trên thực tế,
tham nhũng không hoàn toàn là một tội ác.
tham nhũng không hoàn toàn là một tội ác.
00:59
When we get together with friends and family
14
43910
1790
Khi chúng ta quây quần với bạn bè và gia đình
01:01
and we discuss crime in our country,
15
45700
1879
và chúng ta thảo luận về tội ác trong nước,
01:03
crime in Belmont or crime in Diego or crime in Marabella,
16
47579
3593
tội ác ở Belmont hoặc Diego hoặc Maranbella,
01:07
nobody's speaking about corruption.
17
51172
1530
không ai nói về tham nhũng.
01:08
That's the honest truth.
18
52702
1550
Đó là sự thật.
01:10
When the Commissioner of Police comes on TV to talk about crime,
19
54252
3037
Khi Ủy viên Cảnh sát xuất hiện trên TV
để nói về tội phạm,
để nói về tội phạm,
01:13
he isn't speaking about corruption.
20
57289
2010
ông không nói về tham nhũng.
01:15
And we know for sure when the Minister of National Security
21
59299
2316
Và chúng ta biết chắc rằng
khi Bộ trưởng Bộ an ninh quốc gia
khi Bộ trưởng Bộ an ninh quốc gia
01:17
is speaking about crime, he's not talking about corruption either.
22
61615
3875
nói về tội phạm,
ông cũng không nói về tham nhũng.
ông cũng không nói về tham nhũng.
01:21
The point I'm making is that it is a crime.
23
65490
2615
Điều mà tôi muốn đề cập
đó là tham nhũng là một tội.
đó là tham nhũng là một tội.
01:24
It is an economic crime, because we're involving the looting of taxpayers' money.
24
68105
4850
Nó là dạng tội phạm kinh tế, vì ta đang đề cập đến
việc cướp tiền của người đóng thuế.
việc cướp tiền của người đóng thuế.
01:28
Public and private corruption is a reality.
25
72955
2768
Tham nhũng của công và tư
là một thực trạng.
là một thực trạng.
01:31
As somebody who comes from the private sector,
26
75723
1731
Nếu ai đó ở đây đến từ khu vực tư nhân,
01:33
I can tell you there's a massive amount of corruption
27
77454
2396
tôi có thể nói với bạn rằng
hiện trạng tham nhũng tràn lan
hiện trạng tham nhũng tràn lan
01:35
in the private sector that has nothing to do with government.
28
79850
2779
đang diễn ra trong khu vực tư nhân
mà không có liên quan gì đến chính phủ.
mà không có liên quan gì đến chính phủ.
01:38
The same bribes and backhanders and things that take place under the table,
29
82629
2842
Hối lộ hoặc tiền bôi trơn
hay những việc làm phi pháp tương tự
hay những việc làm phi pháp tương tự
01:41
it all takes place in the private sector.
30
85471
2468
tất cả đều diễn ra trong khu vực tư nhân.
01:43
Today, I'm focusing on public sector corruption,
31
87939
3601
Hôm nay, tôi sẽ tập trung
vào tham nhũng ở khu vực công,
vào tham nhũng ở khu vực công,
01:47
which the private sector also participates in.
32
91540
3135
nơi mà cũng có sự tham gia
của khu vực tư nhân.
của khu vực tư nhân.
01:50
The second important myth to understand --
33
94675
2296
Lầm tưởng thứ 2 cần được làm rõ --
01:52
because we have to destroy these myths,
34
96971
1734
bởi vì chúng ta cần phải
loại bỏ những lầm tưởng này,
loại bỏ những lầm tưởng này,
01:54
dismantle them and destroy them and ridicule them --
35
98705
2460
chấm dứt chúng,
tiêu diệt chúng và nhạo báng chúng --
tiêu diệt chúng và nhạo báng chúng --
01:57
the second important myth to understand
36
101165
1946
lầm tưởng thứ hai cần được tìm hiểu
01:59
is the one that says
37
103111
2492
đó là
02:01
that in fact corruption is only a small problem --
38
105603
3269
thực tế mà nói
tham nhũng chỉ là một vấn đề nhỏ --
tham nhũng chỉ là một vấn đề nhỏ --
02:04
if it is a problem, it's only a small problem,
39
108872
2330
nếu nó là vấn đề,
nó chỉ là một vấn đề nhỏ mà thôi,
nó chỉ là một vấn đề nhỏ mà thôi,
02:07
that in fact it's only a little 10 or 15 percent,
40
111202
3694
và thực tế thì nó chỉ chiếm 10 hay 15%,
02:10
it's been going on forever, it probably will continue forever,
41
114896
3891
nếu nó cứ tiếp diễn mãi,
nó sẽ tiếp tục mãi mãi nhu thế
nó sẽ tiếp tục mãi mãi nhu thế
02:14
and there's no point passing any laws, because there's little we can do about it.
42
118787
3784
sẽ không có ý nghĩa gì khi thông qua các điều luật,
bởi vì chúng ta không thể làm gì khác.
bởi vì chúng ta không thể làm gì khác.
02:18
And I want to demonstrate that that, too,
43
122571
2360
Và tôi muốn chứng minh rằng
02:20
is a dangerous myth, very dangerous.
44
124931
1937
điều đó là một sai lầm
nghiêm trọng và nguy hiểm.
nghiêm trọng và nguy hiểm.
02:22
It's a piece of public mischief.
45
126868
2421
Nó là một mối hại chung.
02:25
And I want to speak a little bit,
46
129289
2594
Và tôi muốn nói một chút về,
02:27
take us back about 30 years.
47
131883
2248
quay trở lại 30 năm trước.
02:30
We're coming out today from Trinidad and Tobago,
48
134131
1994
Chúng ta ngày hôm nay
đến từ Trinidad và Tobago,
đến từ Trinidad và Tobago,
02:32
a resource-rich, small Caribbean country,
49
136125
3198
một đất nước vùng Ca-ri-bê
nhỏ nhắn và giàu tài nguyên,
nhỏ nhắn và giàu tài nguyên,
02:35
and in the early 1970s we had a massive increase in the country's wealth,
50
139323
5046
và đầu những năm 1970,
của cải quốc gia chúng ta tăng trưởng mạnh
của cải quốc gia chúng ta tăng trưởng mạnh
02:40
and that increase was caused by the increase in world oil prices.
51
144369
3493
và sự tăng trưởng này
là do sự gia tăng của giá dầu thế giới.
là do sự gia tăng của giá dầu thế giới.
02:43
We call them petrodollars. The treasury was bursting with money.
52
147862
3035
Chúng ta gọi chúng là những đồng đô la dầu mỏ.
Ngân khố chất đầy những tiền.
Ngân khố chất đầy những tiền.
02:46
And it's ironic, because
53
150897
3688
Và điều này thật nực cười, bởi vì
02:50
we're standing today in the Central Bank.
54
154585
2038
ngày hôm nay,
chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương.
chúng ta đang đứng tại Ngân hàng Trung ương.
02:52
You see, history's rich in irony.
55
156623
2196
Bạn có thể thấy đấy,
lịch sử luôn đầy ắp những điều châm biếm.
lịch sử luôn đầy ắp những điều châm biếm.
02:54
We're standing today in the Central Bank,
56
158819
1822
Chúng ta đang đứng
tại Ngân hàng Trung ương,
tại Ngân hàng Trung ương,
02:56
and the Central Bank is responsible for a lot of the things I'm going to be speaking about.
57
160641
3378
và Ngân hàng Trung ương chịu trách nhiệm
cho phần lớn những điều mà tôi sẽ đề cập tới đây.
cho phần lớn những điều mà tôi sẽ đề cập tới đây.
02:59
Okay? We're talking about irresponsibility in public office.
58
164019
3325
Vâng. Chúng ta đang bàn về
sự vô trách nhiêm của văn phòng nhà nước.
sự vô trách nhiêm của văn phòng nhà nước.
03:03
We're speaking about the fact that across the terrace,
59
167344
2748
Chúng ta đang nói về sự thật
rằng đi dọc dãy nhà
rằng đi dọc dãy nhà
03:05
the next tower is the Ministry of Finance,
60
170092
2039
thì tòa nhà tiếp theo là Bộ Tài chính,
03:08
and there's a lot of connection with us today,
61
172131
1688
và nó có mối liên hệ lớn
tới chúng ta ngày nay,
tới chúng ta ngày nay,
03:09
so we're speaking within your temple today. Okay?
62
173819
2850
thế nên chúng ta chỉ đề cập đến
trong phạm vi khả năng của mình thôi. Được không?
trong phạm vi khả năng của mình thôi. Được không?
03:12
(Applause)
63
176669
4900
(Vỗ tay)
03:17
The first thing I want to talk about is that
64
181569
2242
Điều đầu tiên tôi muốn nói tới đó là
03:19
when all of this money flowed into our country about 40 years ago,
65
183811
3696
khi tất cả số tiền trên
chảy vào nước ta 40 năm trước,
chảy vào nước ta 40 năm trước,
03:23
we embarked, the government of the day embarked
66
187507
2087
chúng ta tham gia,
chính phủ thời bấy giờ tham gia
chính phủ thời bấy giờ tham gia
03:25
on a series of government-to-government arrangements
67
189594
2110
vào một chuỗi sự dàn xếp
từ chính phủ đến chính phủ
từ chính phủ đến chính phủ
03:27
to have rapidly develop the country.
68
191704
2034
để nhanh chóng phát triển đất nước.
03:29
And some of the largest projects in the country
69
193738
2266
Và một vài dự án lớn nhất
03:31
were being constructed through government-to-government arrangements
70
196004
3198
được xây dựng từ sự dàn xếp trên
03:35
with some of the leading countries in the world,
71
199202
1816
với một vài đất nước đi đầu trên thế giới,
03:36
the United States and Britain and France and so on and so on.
72
201018
2708
Mỹ và Anh và Pháp...
03:39
As I said, even this building we're standing in -- that's one of the ironies --
73
203726
3068
Thậm chí tòa nhà chúng ta đang đứng đây
-- một trong những điều châm biếm là--
-- một trong những điều châm biếm là--
03:42
this building was part of that series of complexes,
74
206794
1684
tòa nhà này
là một phần của một chuỗi liên hợp,
là một phần của một chuỗi liên hợp,
03:44
what they called the Twin Towers.
75
208478
4108
cái mà chúng ta gọi là
Tòa Tháp Đôi.
Tòa Tháp Đôi.
03:48
It became so outrageous, the whole situation,
76
212586
2960
Toàn bộ vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn
03:51
that in fact a commission of inquiry was appointed,
77
215546
2880
khi thực tế một Ủy ban điều tra
được lập ra,
được lập ra,
03:54
and it reported in 1982, 30 years ago it reported --
78
218426
4003
và báo cáo rằng
trong năm 1982, 30 năm về trước --
trong năm 1982, 30 năm về trước --
03:58
the Ballah Report -- 30 years ago,
79
222429
2749
bài báo cáo Ballah -- 30 năm trước,
04:01
and immediately the government-to-government arrangements were stopped.
80
225178
3936
và ngay lập tức, sự dàn xếp
giữa các chính phủ ngừng hoạt động,
giữa các chính phủ ngừng hoạt động,
04:05
The then-Prime Minister went to Parliament
81
229114
1908
Thủ tướng đến Quốc hội
đã phát biểu về ngân sách
đã phát biểu về ngân sách
04:06
to give a budget speech, and he said some things that I'll never forget.
82
231022
3197
và ông đã chia sẻ một vài điều
mà tôi sẽ không bao giờ quên.
mà tôi sẽ không bao giờ quên.
04:10
They went right in here. I was a young man at the time.
83
234219
2297
Tôi vẫn nhớ như in.
Lúc bấy giờ tôi mới chỉ là một thanh niên.
Lúc bấy giờ tôi mới chỉ là một thanh niên.
04:12
It went right into my heart.
84
236516
1380
Bài nói đã đi sâu vào trái tim tôi.
04:13
And he said that, in fact — Let me see if this thing works.
85
237896
4757
Và ông nói rằng, sự thật thì
---- Để tôi xem cái này có hoạt động không.
---- Để tôi xem cái này có hoạt động không.
04:18
Are we getting a, yeah?—
86
242653
2477
Có phải chúng ta đang có slides, vâng? ----
04:21
That's what he told us.
87
245130
1999
Đó là những gì ông đã nói với chúng tôi.
04:23
He told us that, in fact,
88
247129
4140
Ông kể rằng, sự thật thì
04:27
two out of every three dollars of our petrodollars
89
251269
2922
2 trong 3 đồng đô la từ dầu mỏ
04:30
that we spent, the taxpayers' money,
90
254191
2384
mà chúng ta chi tiêu,
tiền của người đóng thuế,
tiền của người đóng thuế,
04:32
was wasted or stolen.
91
256575
2084
bị lãng phí hoặc lấy trộm.
04:34
So the 10 or 15 percent is pure mischief.
92
258659
4043
Thế nên 10 hay 15%
rõ ràng là tội ác.
rõ ràng là tội ác.
04:38
As we say, it's a nancy-story. Forget it.
93
262702
2109
Như ta đã nói, đó là một câu chuyện dân gian.
Thôi đừng bận tâm làm gì.
Thôi đừng bận tâm làm gì.
04:40
That's for little children. We are big people,
94
264811
1695
Nó chỉ dành cho trẻ con mà thôi.
Còn chúng ta đã là người lớn rồi,
Còn chúng ta đã là người lớn rồi,
04:42
and we're trying to deal with what's happening in our society.
95
266506
2787
và chúng ta đều đang cố gắng giải quyết
những điều đang xảy ra với xã hội của mình.
những điều đang xảy ra với xã hội của mình.
04:45
Okay? This is the size of the problem.
96
269293
2145
Được chứ?
Đây chính là quy mô của vấn đề.
Đây chính là quy mô của vấn đề.
04:47
Okay? Two thirds of the money stolen or wasted.
97
271438
3012
Vâng? Hai phần ba số tiền
bị đánh cắp hay lãng phí.
bị đánh cắp hay lãng phí.
04:50
That was 30 years ago. 1982 was Ballah.
98
274450
3442
Đó là 30 năm về trước.
1982 là Ballah.
1982 là Ballah.
04:53
So what has changed?
99
277892
2059
Thế điều gì đã thay đổi?
04:55
I don't like to bring up embarrassing secrets
100
279951
1687
Tôi không muốn nói ra
những bí mật đáng xấu hổ
những bí mật đáng xấu hổ
04:57
to an international audience, but I have to.
101
281638
2559
cho khán giả quốc tế,
nhưng tôi cần phải làm điều đó.
nhưng tôi cần phải làm điều đó.
05:00
Four months ago, we suffered a constitutional outrage in this country.
102
284197
3513
Khoảng 4 tháng trước, chúng ta phải chịu đựng
sự vi phạm hiến pháp trắng trợn trên đất nước mình.
sự vi phạm hiến pháp trắng trợn trên đất nước mình.
05:03
We call it the Section 34 fiasco, the Section 34 fiasco,
103
287710
4898
Chúng ta gọi đó
là thảm họa Phần 34, thảm họa Phần 34
là thảm họa Phần 34, thảm họa Phần 34
05:08
a suspicious piece of law, and I'm going to say it like it is,
104
292608
2646
một điều mập mờ,
và tôi sẽ nói sự thật về vấn đề này,
và tôi sẽ nói sự thật về vấn đề này,
05:11
a suspicious piece of law
105
295254
1355
một định luật mập mờ
05:12
was passed at a suspicious time
106
296609
2143
được thông qua vào một thời điểm mập mờ
05:14
to free some suspects. (Laughter)
107
298752
1898
để thả tự do cho những kẻ bị tình nghi. (Cười)
05:16
And it was called, those people are called
108
300650
6733
Và đó là,
05:23
the Piarco Airport accused.
109
307383
1574
hãng hàng không Piarco bị buộc tội.
05:24
I'm going to have my own lexicon speaking here today.
110
308957
2877
Tôi sẽ có một bài nói
sử dụng những thuật ngữ của riêng mình.
sử dụng những thuật ngữ của riêng mình.
05:27
They are the Piarco Airport accused.
111
311834
1827
Hãng hàng không Piarce bị buộc tội.
05:29
It was a constitutional outrage of the first order,
112
313661
2893
Đó là sự vi phạm hiến pháp cấp cao nhất
05:32
and I have labeled it the Plot to Pervert Parliament.
113
316554
4056
và tôi gọi đó
là âm mưu của một quốc hội sai trái.
là âm mưu của một quốc hội sai trái.
05:36
Our highest institution in our country was perverted.
114
320610
3099
Hiến pháp tối cao của đất nước ta
bị phá hoại.
bị phá hoại.
05:39
We are dealing with perverts here
115
323709
1973
Chúng ta đang đối mặt
với những kẻ phá hoại ở đây
với những kẻ phá hoại ở đây
05:41
of an economic and financial nature.
116
325682
1722
trong bản chất kinh tế và tài chính.
05:43
Do you get how serious this problem is?
117
327404
1849
Bạn có nhận thấy
mức độ nghiêm trọng của vấn đề không?
mức độ nghiêm trọng của vấn đề không?
05:45
There was massive protest. A lot of us in this room
118
329253
2110
Đã có cuộc biểu tình rầm rộ.
Rất nhiều người trong khán phòng này
Rất nhiều người trong khán phòng này
05:47
took part in the protest in different forms.
119
331363
2710
đã tham gia vào biểu tình
dưới nhiều hình thức khác nhau.
dưới nhiều hình thức khác nhau.
05:49
Most importantly, the American embassy complained,
120
334073
2819
Quan trọng nhất,
đại sứ quán Mỹ đã phàn nàn,
đại sứ quán Mỹ đã phàn nàn,
05:52
so Parliament was swiftly reconvened,
121
336892
2487
nên Quốc hội được triệu tập ngay lập tức,
05:55
and the law was reversed, it was repealed.
122
339379
1905
và điều luật đã bị đảo ngược,
nó bị bãi bỏ.
nó bị bãi bỏ.
05:57
That's the word lawyers use. It was repealed.
123
341284
1947
Đó là từ mà các luật sư đã dùng,
Điều luật bị bãi bỏ.
Điều luật bị bãi bỏ.
05:59
But the point is
124
343231
3117
Nhưng vấn đề là
06:02
that Parliament was outwitted in the whole course of events,
125
346348
3695
vì Quốc hội đã bị đánh lừa
trong toàn bộ sự việc,
trong toàn bộ sự việc,
06:05
because what really happened is that,
126
350043
2486
bởi vì những gì thực sự xảy ra đó là,
06:08
because of the suspicious passage of that law,
127
352529
3074
bởi vì sự thông qua mập mờ
của một điều luật,
của một điều luật,
06:11
the law was actually passed into effect
128
355603
2321
điều luật đã thực sự có hiệu lực
06:13
on the weekend we celebrated our 50th anniversary of independence,
129
357924
3258
vào cuối tuần
mà chúng ta kỉ niệm 50 năm độc lập,
mà chúng ta kỉ niệm 50 năm độc lập,
06:17
our jubilee of independence.
130
361182
1560
lễ kỉ niệm 50 năm độc lập của chúng ta.
06:18
So that is the kind of outrage of the thing.
131
362742
2022
Điều đó là sự xúc phạm lớn nhất.
06:20
It was kind of a nasty way to get maturation, but we got it,
132
364764
3411
Đó là một cách bẩn thỉu để có được sự phát triển,
nhưng chúng ta đã có nó,
nhưng chúng ta đã có nó,
06:24
because we all understood it,
133
368175
1687
bởi tất cả chúng ta đều hiểu,
06:25
and for the first time that I could remember,
134
369862
1758
và lần đầu tiên mà tôi có thể nhớ,
06:27
there were mass protests against this corruption.
135
371620
3550
đã có rất nhiều cuộc biểu tình lớn
chống lại sự tham nhũng này.
chống lại sự tham nhũng này.
06:31
And that gave me a lot of hope. Okay?
136
375170
2191
Và điều đó mang lại cho tôi
rất nhiều hy vọng,
rất nhiều hy vọng,
06:33
Those of us who are, sometimes you feel like
137
377361
1863
Có những người trong số chúng ta đây,
thỉnh thoảng cảm thấy
thỉnh thoảng cảm thấy
06:35
you're a little bit on your own doing some of this work.
138
379224
3369
chỉ có mình mình
đang thực hiện công việc này.
đang thực hiện công việc này.
06:38
That passage of the law and the repeal of the law
139
382593
3448
Việc thông qua luật và việc bãi bỏ luật
06:41
fortified the case of the Piarco Airport accused.
140
386041
3976
củng cố vụ án của hãng hàng không Piarco.
06:45
So it was one of those really superior double bluff kind of things that took place.
141
390017
4611
Thế nên một trong những sự lừa phỉnh cao cấp này
xảy ra.
xảy ra.
06:50
But what were they accused of?
142
394628
1896
Thế nhưng họ bị buộc tội vì cái gì?
06:52
What was it that they were accused of?
143
396524
1103
Họ bị buộc tội vì điều gì?
06:53
I'm being a bit mysterious for those of you out there. What were they accused of?
144
397627
3279
Tôi có vẻ như đang quá bí hiểm với các bạn ngồi đây.
Họ bị buộc tội vì điều gì?
Họ bị buộc tội vì điều gì?
06:56
We were trying to build, or reconstruct largely,
145
400906
2582
Chúng tôi đã cố gắng
xây dựng hay tái hiện
xây dựng hay tái hiện
06:59
an airport that had grown outdated.
146
403488
2602
một sân bay đã cũ kĩ quá rồi.
07:01
The entire project cost about 1.6 billion dollars,
147
406090
3790
Toàn bộ dự án trị giá khoảng 1.6 tỉ đô la,
07:05
Trinidad and Tobago dollars,
148
409880
2567
đô la Trinida và Tobago,
07:08
and in fact, we had a lot of bid-rigging
149
412447
3163
và thực tế, chúng ta
có rất nhiều gian lận trong đấu thầu
có rất nhiều gian lận trong đấu thầu
07:11
and suspicious activity, corrupt activity took place.
150
415610
3187
và hoạt động đáng ngờ
và tham nhũng đã diễn ra.
và tham nhũng đã diễn ra.
07:14
And to get an idea of what it consisted of,
151
418797
4090
Và để hiểu toàn bộ vấn đề liên quan,
07:18
and to put it in context in relationship to this whole
152
422887
2880
và để đặt nó vào đúng ngữ cảnh
trong mối quan hệ với toàn bộ
trong mối quan hệ với toàn bộ
07:21
second myth about it being no big thing,
153
425767
2433
lầm tưởng thứ 2 về việc
tham nhũng không phải là vấn đề nghiêm trọng,
tham nhũng không phải là vấn đề nghiêm trọng,
07:24
we can look at this second slide here.
154
428200
2771
chúng ta có thể nhìn vào slide thứ 2 ở đây.
07:26
And what we have here -- I am not saying so,
155
430971
3693
Và những gì chúng ta có ở đây
-- không phải tôi đang nói như vậy,
-- không phải tôi đang nói như vậy,
07:30
this is the Director of Public Prosecutions in a written statement. He said so.
156
434664
4807
đây là người đứng đầu công tố viên
trong một tuyên bố bằng văn bản. Ông đã nói vậy.
trong một tuyên bố bằng văn bản. Ông đã nói vậy.
07:35
And he's telling us that for the $1.6 billion cost of the project,
157
439471
4474
Và ông nói với chúng ta rằng
trong 1.6 tỉ đô la chi phí cho dự án,
trong 1.6 tỉ đô la chi phí cho dự án,
07:39
one billion dollars has been traced
158
443945
2192
1 tỉ đô la được truy ra
07:42
to offshore bank accounts.
159
446137
1763
từ tài khoản ngân hàng nước ngoài.
07:43
One billion dollars of our taxpayers' money
160
447900
2163
1 tỉ đô la tiền thuế
07:45
has been located in offshore bank accounts.
161
450063
3398
được đặt tại những tài khoản
ngân hàng nước ngoài.
ngân hàng nước ngoài.
07:49
Being the kind of suspicious person I am,
162
453461
2113
Tôi là một người đa nghi,
07:51
I am outraged at that, and I'm going to pause here,
163
455574
2717
tôi rất tức giận về điều đố,
và tôi sẽ tạm ngưng ở đây,
và tôi sẽ tạm ngưng ở đây,
07:54
I'm going to pause now and again and bring in different things.
164
458291
2496
tôi sẽ tạm ngưng lại bây giờ
và sau đó nói về những điều khác.
và sau đó nói về những điều khác.
07:56
I'm going to pause here and bring in something I saw
165
460787
1814
Tôi sẽ dừng lại ở đây
và nói về một điều tôi đã chứng kiến
và nói về một điều tôi đã chứng kiến
07:58
in November last year at Wall Street. I was at Zuccotti Park.
166
462601
3744
vào tháng 11 năm ngoái ở Phố Wall.
Tôi ở Công viên Zucotti.
Tôi ở Công viên Zucotti.
08:02
It was autumn. It was cool. It was damp. It was getting dark.
167
466345
4192
Vào mùa thu. Trời mát mẻ. Ẩm ướt.
Và đang trở tối.
Và đang trở tối.
08:06
And I was walking around with the protesters
168
470537
1933
Và tôi đang đi cùng với những người biểu tình
08:08
looking at the One Wall Street, Occupy Wall Street movement walking around.
169
472470
4293
nhìn vào phong trào One Wall Street,
Occupy Wall Street.
Occupy Wall Street.
08:12
And there was a lady with a sign, a very simple sign,
170
476763
2320
Và có một người phụ nữ với biển hiệu,
một biển hiệu rất nhỏ
một biển hiệu rất nhỏ
08:14
a kind of battered-looking blonde lady,
171
479083
2424
một phụ nữ tóc vàng bơ phờ,
08:17
and the sign was made out of Bristol board, as we say in these parts,
172
481507
2823
và biển hiệu được làm từ tấm bảng Bristol,
theo cách gọi của chúng ta là như thế,
theo cách gọi của chúng ta là như thế,
08:20
and it was made with a marker.
173
484330
1992
và nó còn đi kèm với một con dấu.
08:22
And what it said on that sign hit me right in the center.
174
486322
2521
Những gì được viết trên tấm biển
thực sự tác động lớn tới tôi.
thực sự tác động lớn tới tôi.
08:24
It said, "If you're not outraged, you haven't been paying attention."
175
488843
4407
Nó nói rằng: nếu bạn không cảm thấy bị xúc phạm
thì bạn chưa đủ chú ý.
thì bạn chưa đủ chú ý.
08:29
If you're not outraged by all of this, you haven't been paying attention.
176
493250
2982
Nếu bạn cảm thấy bị xúc phạm
bởi tất cả những điều này, bạn chưa thực sự chú ý.
bởi tất cả những điều này, bạn chưa thực sự chú ý.
08:32
So listen up, because we're getting into even deeper waters.
177
496232
4131
Vậy lắng nghe này,
bởi vì chúng ta đang đi sâu hơn vào vấn đề.
bởi vì chúng ta đang đi sâu hơn vào vấn đề.
08:36
My brain started thinking.
178
500363
2157
Trí óc tôi bắt đầu suy nghĩ.
08:38
Well, what if --
179
502520
2891
Ồ, nếu --
08:41
because I'm suspicious like that. I read a lot of spy novels and stuff.
180
505411
3206
bởi vì tôi đa nghi thế này.
Tôi đọc rất nhiều tiểu thuyết trinh thám và tương tự.
Tôi đọc rất nhiều tiểu thuyết trinh thám và tương tự.
08:44
What if -- (Laughter)
181
508617
1678
Điều gì xảy ra nếu -- (cười)
08:46
But to make it in these wrongs,
182
510295
2524
Nhưng để hiểu được
những điều trên là sai trái,
những điều trên là sai trái,
08:48
you have to read a lot of spy novels
183
512819
1625
bạn phải đọc thật nhiều tiểu thuyết trinh thám
08:50
and follow some of that stuff, right? (Laughter)
184
514444
2567
và dõi theo những điều đó, được chứ? (Cười)
08:52
But what if this wasn't the first time?
185
517011
4567
Nhưng nếu đây
không phải là lần đầu tiên thì sao?
không phải là lần đầu tiên thì sao?
08:57
What if this is just the first time
186
521578
2587
Nếu đây chỉ là lần đầu tiên
09:00
that the so-and-sos had been caught?
187
524165
2335
những điều này bị bắt gặp?
09:02
What if it had happened before? How would I find out?
188
526500
5126
Nếu nó đã từng xảy ra trước đây rồi?
Làm thế nào để tôi tìm ra?
Làm thế nào để tôi tìm ra?
09:07
Now, the previous two examples I gave
189
531626
2490
Bây giờ, 2 ví dụ trên tôi đưa ra
09:10
were to do with construction sector corruption, okay?
190
534116
4056
có liên quan đến tham nhũng
trong khu vực xây dựng, được chứ?
trong khu vực xây dựng, được chứ?
09:14
And I have the privilege at this time
191
538172
2031
Và lần này tôi có đặc quyền
09:16
to lead the Joint Consultative Council, which is a not-for-profit.
192
540203
3378
dẫn đầu Hội đông Tư vấn,
đây không phải là tổ chức phi lợi nhuận.
đây không phải là tổ chức phi lợi nhuận.
09:19
We're at jcc.org.tt, and we have the -- we are the leaders
193
543581
3597
Địa chỉ của chúng tôi là jcc.org.tt,
và chúng tôi là những người lãnh đạo
và chúng tôi là những người lãnh đạo
09:23
in the struggle to produce a new public procurement system
194
547178
3226
trong cuộc đấu tranh
thành lập hệ thống đấu thầu công
thành lập hệ thống đấu thầu công
09:26
about how public money is transacted.
195
550404
2160
về cách thức mà tiền công được giao dịch.
09:28
So those of you interested in finding out more about it,
196
552564
2205
Nêu nếu mà trong số các bạn ở đây
ai có hứng thú về nó, hay tham gia cùng chúng tôi
ai có hứng thú về nó, hay tham gia cùng chúng tôi
09:30
or joining us or signing up on any of our petitions, please get involved.
197
554769
4280
hoặc đăng kí vào bất cứ kiến nghị nào của chúng tôi,
Hãy cùng tham gia nhé.
Hãy cùng tham gia nhé.
09:34
But I'm going to segue to another thing that relates,
198
559049
2259
Nhưng tôi sẽ chuyển đến
một vấn đề khác có liên quan,
một vấn đề khác có liên quan,
09:37
because one of my private campaigns I've been conducting
199
561308
2776
bởi vì một trong những chiến dịch
mà tôi từng điều hành
mà tôi từng điều hành
09:39
for over three and a half years
200
564084
2336
trong suốt hơn 3 năm rưỡi qua
09:42
is for transparency and accountability
201
566420
2489
là ủng hộ sự minh bạch và trách nhiệm
09:44
around the bailout of CL Financial.
202
568909
3099
xung quanh gói cứu trợ cho Tài chính CL.
09:47
CL Financial is the Caribbean's largest ever conglomerate, okay?
203
572008
5001
Tài chính cL là một tập đoàn Caribbean lớn nhất
từ trước đến nay.
từ trước đến nay.
09:52
And without getting into all of the details,
204
577009
2923
Và nếu không đi vào chi tiết,
09:55
it is said to have collapsed — I'm using my words very carefully —
205
579932
3016
tập đoàn được cho là sẽ sụp đổ
-- Tôi đang dùng từ rất cẩn thận ---
-- Tôi đang dùng từ rất cẩn thận ---
09:58
it's said to have collapsed in January of '09,
206
582948
2827
nó được cho là sụp đổ
vào tháng 1 năm 09,
vào tháng 1 năm 09,
10:01
which is just coming up to nearly four years.
207
585775
3678
chỉ gần 4 năm tiếp theo.
10:05
In an unprecedented fit of generosity --
208
589453
2812
Trong một sự rộng lượng chưa từng có --
10:08
and you have to be very suspicious about these people --
209
592265
2483
và bạn phải thực sự nghi ngờ
về những người này --
về những người này --
10:10
in an unprecedented — and I'm using that word carefully —
210
594748
2631
trong một sự kiện chưa từng có
-- và tôi đang sử dụng từ đó rất cẩn thận --
-- và tôi đang sử dụng từ đó rất cẩn thận --
10:13
unprecedented fit of generosity, the government of the day
211
597379
3884
sự rộng lượng chưa từng có,
chính phủ thời đấy
chính phủ thời đấy
10:17
signed, made a written commitment, to repay all of the creditors.
212
601263
3655
đã kí kết, tạo ra một cam kết bằng văn bản,
trả hết số nợ cho những người cho vay.
trả hết số nợ cho những người cho vay.
10:20
And I can tell you without fear of contradiction
213
604918
2322
Và tôi có thể nói với bạn
mà không cảm thấy mâu thuẫn
mà không cảm thấy mâu thuẫn
10:23
that hasn't happened anywhere else on the planet.
214
607240
3182
đã không xảy ra ở bất cứ nơi đâu
trên hành tinh.
trên hành tinh.
10:26
Let's understand, because we lack context.
215
610422
1911
Hãy hiểu rằng,
bởi vì chúng ta không có ngữ cảnh.
bởi vì chúng ta không có ngữ cảnh.
10:28
People are telling us it's just like Wall Street. It's not just like Wall Street.
216
612333
3005
Mọi người đang nói với chúng ta rằng
đó chỉ như là Phố Wall. Nó không chỉ như phố Wall.
đó chỉ như là Phố Wall. Nó không chỉ như phố Wall.
10:31
Trinidad and Tobago is like a place with different laws of physics or biology or something.
217
615338
4489
Trinidad và Tobago cũng giống như một nơi
với luật về vật lý hay sinh học hay gì đó khác biêt.
với luật về vật lý hay sinh học hay gì đó khác biêt.
10:35
It's not just like anywhere. (Applause)
218
619827
4744
Nó không giống bất cứ đâu. (Vỗ tay)
10:40
It's not just like anywhere. It's not just like anywhere.
219
624571
5154
Nó chỉ là không giống bất cứ đâu.
Nó chỉ là không giống bất cứ đâu.
Nó chỉ là không giống bất cứ đâu.
10:45
Here is here, and out there is out there. Okay?
220
629725
2831
Nơi đây là nơi đây, ngoài kia là ngoài kia.
Được chứ?
Được chứ?
10:48
I'm serious now.
221
632556
1330
Tôi đang nghiêm túc đấy.
10:49
Listen. They've had bailouts on Wall Street.
222
633886
2983
Nghe này.
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Phố Wall.
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính ở Phố Wall.
10:52
They've had bailouts in London.
223
636869
1951
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính
ở London.
ở London.
10:54
They've had bailouts in Europe.
224
638820
2137
Họ đều có các cuộc cứu trợ tài chính
ở Châu Âu.
ở Châu Âu.
10:56
In Africa, they've had bailouts. In Nigeria, six of the major
225
640957
2670
Ở Châu Phi cũng có.
Ở Nigeria, 6 trong số các ngân hàng thương mại lớn
Ở Nigeria, 6 trong số các ngân hàng thương mại lớn
10:59
commercial banks collapsed at the same time as ours, eh?
226
643627
2565
sụp đổ cùng một lúc cũng như chúng ta vậy?
11:02
It's interesting to parallel how the Nigerian experience has --
227
646192
2241
Thật thú vị khi so sánh sự kiện ở Nigeria --
11:04
how they've treated it, and they've treated it
228
648433
2390
cách họ giải quyết nó,
và họ đã giải quyết
và họ đã giải quyết
11:06
very well compared to us.
229
650823
1871
rất tốt so với chúng ta.
11:08
Nowhere on the planet
230
652694
1932
Không nơi đâu trên hành tinh
11:10
have all the creditors been bailed out
231
654626
2706
mà tất cả người cho vay
đều được cứu trợ
đều được cứu trợ
11:13
in excess of what their statutory entitlements were.
232
657332
2292
vượt quá quyền được luật pháp quy định.
11:15
Only here. So what was the reason for the generosity?
233
659624
3582
Chỉ có ở đây thôi.
Vậy thì lý do gì cho sự rộng lượng này?
Vậy thì lý do gì cho sự rộng lượng này?
11:19
Is our government that generous? And maybe they are.
234
663206
2805
Có thật là chính phủ của chúng ta
hào phóng thế không? Và có thể là thật.
hào phóng thế không? Và có thể là thật.
11:21
Let's look at it. Let's look into it.
235
666011
2016
Hãy nhìn vào nó.
Hãy quan sát thật kĩ.
Hãy quan sát thật kĩ.
11:23
So I started digging and writing and so and so on,
236
668027
2768
Vây nên tôi bắt đầu thu thập
và viết và cứ thế,
và viết và cứ thế,
11:26
and that work can be found, my personal work
237
670795
1812
công việc đó có thể được tìm thấy,
công việc cá nhân của tôi
công việc cá nhân của tôi
11:28
can be found at AfraRaymond.com, which is my name.
238
672607
3380
có thể được tìm thấy ở AfraRaymond.com,
đây là tên tôi.
đây là tên tôi.
11:31
It's a not-for-profit blog that I run.
239
675987
2872
Và là trang mạng xã hội phi lợi nhuận của tôi.
11:34
Not as popular as some of the other people, but there you go.
240
678859
2524
Không phổ biến như blog của những người khác
tại đây, nhưng thế đấy.
tại đây, nhưng thế đấy.
11:37
(Laughter)
241
681383
2258
(Cười)
11:39
But the point is that the bitter experience of Section 34,
242
683641
4489
Nhưng vấn đề nằm ở
kinh nghiệm cay đắng của Nghị quyết số 34,
kinh nghiệm cay đắng của Nghị quyết số 34,
11:44
that plot to pervert Parliament, that bitter experience
243
688130
2457
âm mưa của Quốc hội xấu xa,
sự kiện cay đắng
sự kiện cay đắng
11:46
that took place in August,
244
690587
3086
diễn ra vào tháng tám,
11:49
when we were supposed to be celebrating our independence,
245
693673
2898
khi mà mọi người đáng ra có lẽ
đang kỷ niệm ngày độc lập,
đang kỷ niệm ngày độc lập,
11:52
going into September, forced me to check myself
246
696571
4664
vào tháng chín tới,
buộc tôi phải kiểm điểm lại bản thân
buộc tôi phải kiểm điểm lại bản thân
11:57
and recalculate my bearings,
247
701235
2059
và xem xét lại vấn đề,
11:59
and to go back into some of the work, some of the stuff I'd written
248
703294
2222
và quay trở lại công viêc,
một số điều tôi đã viết ra
một số điều tôi đã viết ra
12:01
and some of the exchanges I'd had with the officials
249
705516
2269
và một số trao đổi với các nhà lãnh đạo
12:03
to see what was really what.
250
707785
2004
để xem mọi chuyện là như thế nào.
12:05
As we say in Trinidad and Tobago, who is who and what is what?
251
709789
4110
Như chúng ta thưởng nói ở Trinidad và Tobago,
ai là ai và cái gì là cái gì?
ai là ai và cái gì là cái gì?
12:09
Okay? We want to try to recalculate.
252
713899
1824
Vâng, chúng ta cố gắng để tính toán lại.
12:11
And I made a Freedom of Information application
253
715723
2424
Và tôi đã soạn đơn về Tự do thông tin
12:14
in May this year to the Ministry of Finance.
254
718147
3914
vào tháng năm trong năm nay
để gửi lên Bộ Tài chính.
để gửi lên Bộ Tài chính.
12:17
The Ministry of Finance is the next tower over.
255
722061
2058
Bộ Tài chính là toà nhà nằm bên kia.
12:20
This is the other context.
256
724119
1675
Đây là trường hợp khác.
12:21
The Ministry of Finance, we are told,
257
725794
2076
Bộ Tài chính, theo ta được biết,
12:23
is subject to the provisions of the Freedom of Information Act.
258
727870
3829
phụ thuộc vào các điều khoản
của Bộ luật về tự do thông tin.
của Bộ luật về tự do thông tin.
12:27
I'm going to take you through a worked example of whether that's really so.
259
731699
3304
Tôi sẽ nói cho các bạn rõ hơn về ví dụ của việc
bộ luật này có thực sự như thế không.
bộ luật này có thực sự như thế không.
12:30
The Central Bank in which we stand this morning
260
735003
2888
Ngân hàng Trung ương
nơi mà chúng ta đứng sáng nay
nơi mà chúng ta đứng sáng nay
12:33
is immune from the provisions of the Freedom of Information Act.
261
737891
4197
miễn nhiễm khỏi các điều khoản
trong bộ luật Tự do thông tin.
trong bộ luật Tự do thông tin.
12:37
So in fact, you can't ask them anything,
262
742088
1679
Nên thực tế, bạn không thể chất vấn họ
12:39
and they don't have to answer anything.
263
743767
1693
và họ cũng không phải trả lời bất cứ điều gì.
12:41
That is the law since 1999.
264
745460
2822
Đó là luật từ năm 1999.
12:44
So I plunged into this struggle, and I asked four questions.
265
748282
3576
Tôi bắt đầu lao vào cuộc chiến này,
và tôi đã hỏi 4 câu hỏi.
và tôi đã hỏi 4 câu hỏi.
12:47
And I'll relate the questions to you in the short form with the reply,
266
751858
3689
Và tôi sẽ đưa câu hỏi ngắn ngọn
và kèm câu trả lời cho các bạn
và kèm câu trả lời cho các bạn
12:51
so you could understand, as I said, where we are.
267
755547
2615
để bạn có thể hiểu chúng ta đang đứng ở đâu,
như tôi đã nói đây.
như tôi đã nói đây.
12:54
Here is not like anywhere else.
268
758162
1521
\không giống bất cứ nơi đâu cả.
12:55
Question number one:
269
759683
2978
Câu hỏi số 1:
12:58
I asked to see the accounts of CL Financial,
270
762661
2590
Tôi yêu cầu được xem tài khoản của CL Financial,
13:01
and if you can't show me the accounts --
271
765251
2472
và nếu không thể cho tôi xem ---
13:03
the Minister of Finance is making statements,
272
767723
1965
bộ trưởng bộ Tài chính khẳng định,
13:05
passing new laws and giving speeches and so on.
273
769688
2615
đưa luật mới vào hoạt động
và đưa ra những bài nói và cứ thế.
và đưa ra những bài nói và cứ thế.
13:08
What are the figures he's relying on?
274
772303
2291
Vậy ông ấy đang dựa vào con số nào?
13:10
It's like that joke: I want whatever he's drinking.
275
774594
2620
Nó cũng giống như câu chuyện đùa:
Tôi gọi bất cứ cái gì ông ta đang uống.
Tôi gọi bất cứ cái gì ông ta đang uống.
13:13
And they wrote back and said to me,
276
777214
1599
Và họ hồi đáp và nói với tôi rằng,
13:14
well what do you really mean?
277
778813
1711
thế thực sự ý của anh là gì?
13:16
So they hit my question with a question.
278
780524
2391
Vâng họ trả lời tôi bằng một câu hỏi.
13:18
Second point: I want to see
279
782915
3121
Điểm thứ 2: Tôi muốn xem
13:21
who are the creditors of the group who have been repaid?
280
786036
3699
những ai trong nhóm chủ nợ
được trả tiền?
được trả tiền?
13:25
Let me pause here to point out to you all
281
789735
2004
Để tôi dừng lạimột chút
để chỉ cho các bạn thấy
để chỉ cho các bạn thấy
13:27
that 24 billion dollars of our money has been spent on this.
282
791739
3681
24 tỷ đô la tiền của chúng ta
đã được dành cho điều này.
đã được dành cho điều này.
13:31
That is about three and a half billion U.S. dollars
283
795420
2399
Tổng số khoảng 3 tỷ rưỡi đô la Mỹ
13:33
coming out of a small -- we used to be resource-rich --
284
797819
3496
bị thất thoát khỏi đất nước Caribbean
13:37
Caribbean country. Okay?
285
801315
2372
vốn từng là đất nước giàu tài nguyên ấy.
13:39
And I asked the question,
286
803687
1548
Và tôi đã đặt câu hỏi,
13:41
who was getting that three and a half billion dollars?
287
805235
4146
ai là người nhận được số tiền 3 tỉ rưỡi đó?
13:45
And I want to pause again to bring up context,
288
809381
2257
Và tôi xin dừng lại một lần nữa
để làm rõ ngữ cảnh,
để làm rõ ngữ cảnh,
13:47
because context helps us to get clarity understanding this thing.
289
811638
3403
bởi ngữ cảnh giúp chúng ta
hiểu rõ hơn vấn đề này.
hiểu rõ hơn vấn đề này.
13:50
There's a particular individual who is in the government now.
290
815041
2570
Có một nhân vật đặc biệt
hiện đang thuộc chính phủ.
hiện đang thuộc chính phủ.
13:53
The name of the person doesn't matter.
291
817611
1720
Tên của nhân vật này không quan trọng.
13:55
And that person made a career
292
819331
2552
Và người này xây dựng sự nghiệp
13:57
out of using the Freedom of Information Act
293
821883
2361
bằng việc sử dụng Bộ luật Tự do thông tin
14:00
to advance his political cause.
294
824244
2119
và để thúc đẩy động lực chính trị của mình.
14:02
Okay? His name isn't important.
295
826363
3243
Tên của nhân vật này không quan trọng.
14:05
I wouldn't dignify it. I'm on a point.
296
829606
2333
Tôi sẽ không bàn về nó.
Tôi sẽ đi vào vấn đề chính.
Tôi sẽ đi vào vấn đề chính.
14:07
The point is, that person made a career out of using
297
831939
2420
Vấn đề đó là,
nhân vật này có được công việc nhờ sử dụng
nhân vật này có được công việc nhờ sử dụng
14:10
the Freedom of Information Act to advance his cause.
298
834359
2964
Bộ luật Tự do thông tin
để thúc đẩy động cơ của anh ta.
để thúc đẩy động cơ của anh ta.
14:13
And the most famous case
299
837323
2314
Và trường hợp nổi tiếng nhất
14:15
was what we came to call the Secret Scholarship Scandal,
300
839637
2893
mà chúng ta vẫn gọi là
Vụ bê bối học bổng bí mật,
Vụ bê bối học bổng bí mật,
14:18
where in fact there was about 60 million dollars in government money
301
842530
2889
vụ này thực tế liên quan đến việc
60 triệu đô la tiền chính phủ
60 triệu đô la tiền chính phủ
14:21
that had been dispersed in a series of scholarships,
302
845419
2872
được phân phát vào một chuỗi các học bổng,
14:24
and the scholarships hadn't been advertised, and so and so on and so on.
303
848291
2724
và những học bổng này
không hề được quảng cáo, và cứ như thế.
không hề được quảng cáo, và cứ như thế.
14:26
And he was able to get the court, using that act of Parliament,
304
851015
2991
Và anh ta có thể đưa ra tòa án,
sử dụng bộ luật của chính phủ,
sử dụng bộ luật của chính phủ,
14:29
Freedom of Information Act,
305
854006
1633
luật tự do thông tin.
14:31
to release the information,
306
855639
1977
để đăng thông tin,
14:33
and I thought that was excellent.
307
857616
3365
và tôi đã nghĩ điều này thật tuyệt vời.
14:36
Fantastic.
308
860981
3166
Quá tuyệt vời.
14:40
But you see, the question is this:
309
864147
1950
Nhưng bạn thấy đấy, câu hỏi đặt ra là:
14:41
If it's right and proper for us to use the Freedom of Information Act
310
866097
4213
Nếu chúng ta có quyền
được sử dụng Luật Tự do thông tin
được sử dụng Luật Tự do thông tin
14:46
and to use the court
311
870310
3730
và sử dụng tòa án
14:49
to force a disclosure about 60 million dollars in public money,
312
874040
4742
để phanh phui số tiền công
60 triệu đô la đó,
60 triệu đô la đó,
14:54
it must be right and proper
313
878782
1691
điều này chắc hẳn đúng đắn và hợp lí
14:56
for us to force a disclosure about 24 billion dollars.
314
880473
4141
khi chúng ta phanh phui
về vụ 24 tỉ đô la.
về vụ 24 tỉ đô la.
15:00
You see? But the Ministry of Finance,
315
884614
2588
Bạn đã nắm rõ vấn đề chưa?
Thế nhưng bộ Tài chính,
Thế nhưng bộ Tài chính,
15:03
the Permanent Secretary of the Ministry of Finance,
316
887202
1602
ban thư ký hiện thời của Bộ Tài chính,
15:04
wrote me and said to me, that information is exempt too.
317
888804
3057
đã viết cho tôi và nói rằng,
thông tin được miễn truy tố.
thông tin được miễn truy tố.
15:07
You see? This is what we're dealing with, okay?
318
891861
2989
Bạn thấy không? Đây không phải là vấn đề
mà chúng ta cần giải quyết.
mà chúng ta cần giải quyết.
15:10
The third thing I will tell you
319
894850
2134
Điều thứ 3 tôi sẽ nói với các bạn
15:12
is that I also asked
320
896984
3005
đó là tôi cũng đã chất vấn
15:15
for the directors of CL Financial,
321
899989
2996
các giám đốc của CL Financial,
15:18
whether in fact they were making filings under our Integrity in Public Life Act.
322
902985
4345
liệu trên thực tế họ có đang làm những hồ sơ
theo Luật Minh bạch trong hoạt động công.
theo Luật Minh bạch trong hoạt động công.
15:23
We have an Integrity in Public Life Act
323
907330
1618
Chúng ta có Luật Minh bạch
trong hoạt động công
trong hoạt động công
15:24
as part of our framework supposed to safeguard the nation's interest.
324
908948
4749
như một phần cơ cấu
để bảo toàn quyền lợi quốc gia.
để bảo toàn quyền lợi quốc gia.
15:29
And public officials are supposed to file
325
913697
2288
Và những công chức nhà nước
đáng ra phải trình báo
đáng ra phải trình báo
15:31
to say what it is they have in terms of assets and liabilities.
326
915985
6465
tất cả tài sản và nợ.
15:38
And of course I've since discovered that they're not filing,
327
922450
2415
Và tất nhiên từ khi tôi khám phá ra rằng
họ không trình báo
họ không trình báo
15:40
and in fact the Minister of Finance has not even asked them to file.
328
924865
2879
và thực tế là Bộ trưởng Bộ tài chính
thậm chí không yêu cầu họ phải làm như thế.
thậm chí không yêu cầu họ phải làm như thế.
15:43
So here we have it. We have a situation where
329
927744
4917
Thế mới dẫn đến điều chúng ta đang bàn.
Chúng ta đang có một tình huống khi mà
Chúng ta đang có một tình huống khi mà
15:48
the basic safeguards of integrity and accountability
330
932661
4894
sự bảo toàn cơ bản của sự trung thực
và trách nhiệm pháp lý
và trách nhiệm pháp lý
15:53
and transparency have all been discarded.
331
937555
1993
và minh bạch đều bị gạt đi hết.
15:55
I've asked the question in the legal and required fashion.
332
939548
2244
Tôi đặt ra câu hỏi này
theo một cách hợp pháp và cần thiết.
theo một cách hợp pháp và cần thiết.
15:57
It's been ignored.
333
941792
2488
Và nó bị phớt lờ.
16:00
The sort of thing that motivated us around Section 34,
334
944280
3175
Điều khiến chúng ta
quan tâm đến nghị định 34,
quan tâm đến nghị định 34,
16:03
we need to continue to work on that. We can't forget it.
335
947455
2602
chúng ta cần tiếp tục giải quyết nó.
Chúng ta không thể bỏ quên nó được.
Chúng ta không thể bỏ quên nó được.
16:05
I have defined this as the single largest expenditure in the country's history.
336
950057
3598
Tôi đã định nghĩa chuyện này
như một sự chi tiêu lớn nhất trong lịch sử đất nước.
như một sự chi tiêu lớn nhất trong lịch sử đất nước.
16:09
It's also the single largest example
337
953655
2581
Đây cũng là một ví dụ lớn nhất
16:12
of public corruption according to this equation.
338
956236
5012
về tham nhũng công nếu xét theo phương trình này.
16:17
And this is my reality check.
339
961248
2969
Và đây là bài kiểm tra trên thực tế của tôi.
16:20
Where you have an expenditure of public money
340
964217
2346
Nơi bạn tiêu tiền công
16:22
and it is without accountability
341
966563
2955
và không cần giải trình
16:25
and it's without transparency,
342
969518
1640
và không cần sự minh bạch,
16:27
it will always be equal to corruption,
343
971158
2256
điều này luôn đồng nghĩa với tham nhũng,
16:29
whether you're in Russia or Nigeria or Alaska,
344
973414
3205
dù bạn ở Nga, Nigeria hay Alaska,
16:32
it will always be equal to corruption, and that is what we are dealing with here.
345
976619
4200
điều đó luôn đồng nghĩa với tham nhũng,
và đó là những gì chúng ta đang bàn đến ở đây.
và đó là những gì chúng ta đang bàn đến ở đây.
16:36
I'm going to continue the work
346
980819
2311
Tôi sẽ tiếp tục công việc
16:39
to press on, to get some resolution
347
983130
4346
thúc giục để tìm ra giải pháp
16:43
of those matters at the Ministry of Finance.
348
987476
1710
cho những vấn đề tại Bộ Tài chính.
16:45
If it is I have to go to court personally, I will do that.
349
989186
2552
Nếu mà phải đến tòa án, tôi cũng sẽ làm.
16:47
We will continue to press on.
350
991738
1188
Chúng ta sẽ tiếp dục thúc giục.
16:48
We will continue to work within JCC.
351
992926
1951
Chúng ta sẽ tiếp tục làm việc với JCC.
16:50
But I want to step back from the Trinidad and Tobago context
352
994877
2701
Nhưng tôi muốn ra khỏi ngữ cảnh
của Trinidad và Tobago tại đây
của Trinidad và Tobago tại đây
16:53
and bring something new to the table
353
997578
1919
để đề cập đến vấn đề mới hơn
16:55
in terms of an international example.
354
999497
1826
khi xét về ví dụ quốc tế.
16:57
We had the journalist [Heather] Brooke speaking
355
1001323
2901
Chúng ta đã có nhà báo [Heather] Brooke nói
17:00
about her battle against government corruption,
356
1004224
2317
về cuộc đấu tranh của cô
chống lại tham nhũng trong chính phủ
chống lại tham nhũng trong chính phủ
17:02
and she introduced me to this website, Alaveteli.com.
357
1006541
5437
và cô đã giới thiệu cho tôi trang web này,
Alaveteli.com.
Alaveteli.com.
17:07
And Alaveteli.com is a way for us to have an open database
358
1011978
4670
Và Alaveteli.com là một cách
để chúng ta có thể có một dữ liệu mở
để chúng ta có thể có một dữ liệu mở
17:12
for Freedom of Information applications,
359
1016648
2779
cho những ứng dụng của Tự do thông tin,
17:15
and speak with each other.
360
1019427
2116
và nói chuyện với nhau.
17:17
I could see what you're applying for.
361
1021543
2237
Tôi có thể thấy những gì
các bạn đang áp dụng.
các bạn đang áp dụng.
17:19
You could see what I applied for and what replies I got.
362
1023780
3532
Bạn có thể thấy những gì tôi áp dụng
và những câu trả lời mà tôi nhận được.
và những câu trả lời mà tôi nhận được.
17:23
We can work on it together. We need to build a collective database
363
1027312
2936
Chúng ta có thể cùng nhau giải quyết nó.
cùng nhau xây dựng một bộ dữ liệu công cộng
cùng nhau xây dựng một bộ dữ liệu công cộng
17:26
and a collective understanding of where we are to go to the next point.
364
1030248
3304
và cùng nhau tìm hiểu về
viễn cảnh mà chúng ta sẽ đi đến.
viễn cảnh mà chúng ta sẽ đi đến.
17:29
We need to increase the consciousness.
365
1033552
1640
Chúng ta cần nâng cao nhận thức.
17:31
The final thing I want to say is in relation to this one,
366
1035192
4054
Điều cuối cùng tôi muốn nói
đó là mối quan hệ với điều này,
đó là mối quan hệ với điều này,
17:35
which is a lovely website from India
367
1039246
1778
đó là một trang web đáng yêu từ Ấn Độ,
17:36
called IPaidABribe.com.
368
1041024
2442
có tên gọi là IPAidABribe.com.
17:39
They have international branches,
369
1043466
1786
Chúng có những chi nhánh quốc tế,
17:41
and it's important for us to tune into this one.
370
1045252
2444
và rất quan trọng cho chúng ta khi truy cập vào.
17:43
IPaidABribe.com is really important,
371
1047696
2456
IPaidABribe.com thực sự rất quan trọng,
17:46
a good one to log on to and see.
372
1050152
2416
một trang web để truy cập và tìm hiểu thông tin
17:48
I'm going to pause there. I'm going to ask you for your courage.
373
1052568
2627
Tôi sẽ dừng lại tại đây.
Tôi sẽ đòi hỏi ở bạn sự dũng cảm.
Tôi sẽ đòi hỏi ở bạn sự dũng cảm.
17:51
Discard the first myth; it is a crime.
374
1055195
2221
Loại bỏ lầm tưởng đầu tiên;
nó là một tội ác.
nó là một tội ác.
17:53
Discard the second myth; it is a big thing.
375
1057416
2318
Loại bỏ lầm tưởng thứ hai;
nó là điều quan trọng.
nó là điều quan trọng.
17:55
It's a huge problem. It's an economic crime.
376
1059734
2498
Nó là một vấn đề lớn.
Nó là một tội ác kinh tế.
Nó là một tội ác kinh tế.
17:58
And let us continue working together
377
1062232
2048
Và để chúng ta tiếp tục làm việc với nhau
18:00
to betterment in this situation,
378
1064280
1467
để làm tình huống tốt đẹp hơn,
18:01
stability and sustainability in our society. Thank you.
379
1065747
3810
đẩy mạnh sự ổn định và phát triển bền vững
trong xã hội. Xin cảm ơn.
trong xã hội. Xin cảm ơn.
ABOUT THE SPEAKER
Afra Raymond - Transparency activistA leading expert in the fields of property valuation and project management, Afra Raymond is battling the government corruption rampant in his country, Trinidad and Tobago.
Why you should listen
Afra Raymond calls out government corruption, demanding more transparency and accountability from the leaders of Trinidad and Tobago. His work in recent years has focused on the CL Financial collapse of 2009 and subsequent government bailout, which Raymond says operated “with different laws of physics” than bailouts of financial institutions in other countries. Writing on topics like white-collar crime, good governance and national development, Raymond shows that corruption shouldn't be a given. He wrote the column “Property Matters” in The Business Guardian from 2004 through 2012. Now, he writes on his own website, AfraRaymond.com.
Raymond looks at corruption through his lens as an expert in the fields of property valuation, project appraisal, development planning and management. He is a Chartered Surveyor and Managing Director of Raymond & Pierre Limited and was elected a Fellow of the Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) in January 2011. He has served on a number of Boards in various positions including Executive Member of the Federation of Black Housing Organizations (FBHO) in London, Board member of the Trinidad Building & Loan Association (TBLA), Director of EPL Properties Limited (EPL), a wholly-owned subsidiary of Eastern Credit Union (ECU) and Immediate Past-President of the Institute of Surveyors of Trinidad & Tobago (ISTT).
Afra Raymond | Speaker | TED.com