TEDxExeter
Harry Baker: A love poem for lonely prime numbers
Harry Baker: Bài thơ tình về những con số nguyên tố cô đơn
Filmed:
Readability: 3.2
1,612,256 views
Nhà trình diễn thơ (và cũng là sinh viên khoa Toán) Harry Baker làm ra một bài thơ tình về những con số cậu yêu thích - những con số nguyên tố cô đơn, bị tình yêu ruồng bỏ. Hãy cùng ở lại và thưởng thức thêm hai bài thơ truyền cảm và đầy sống động từ nhà thơ rất đáng yêu này.
Harry Baker - Poet physician
2012 World Poetry Slam Champion Harry Baker has travelled the world off the strength of his way with words. He combines the nerdiness of being a math student with the hopefulness of being a human. Full bio
2012 World Poetry Slam Champion Harry Baker has travelled the world off the strength of his way with words. He combines the nerdiness of being a math student with the hopefulness of being a human. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
My name is Harry Baker.
Harry Baker is my name.
Harry Baker is my name.
0
646
3318
Tên tôi là Harry Baker.
Harry Baker là tên tôi.
Harry Baker là tên tôi.
00:15
If your name was Harry Baker,
then our names would be the same.
then our names would be the same.
1
3964
4903
Nếu bạn cũng tên là Harry Baker
thì chúng ta cùng tên rồi đấy.
thì chúng ta cùng tên rồi đấy.
00:20
(Laughter)
2
8867
1440
(Cười lớn)
00:22
It's a short introductory part.
3
10307
2187
Vừa rồi là một màn giới thiệu ngắn.
00:24
Yeah, I'm Harry.
4
12954
1532
Vâng, tôi là Harry.
00:26
I study maths. I write poetry.
5
14486
2577
Tôi nghiên cứu toán học. Tôi sáng tác thơ.
00:29
So I thought I'd start
with a love poem about prime numbers.
with a love poem about prime numbers.
6
17063
4203
Vì thế tôi nghĩ mình nên bắt đầu
bằng một bài thơ tình về các số nguyên tố.
bằng một bài thơ tình về các số nguyên tố.
00:33
(Laughter)
7
21266
1649
(Cười lớn)
00:36
This is called "59."
8
24055
2226
Bài thơ mang tên "59".
00:38
I was going to call it
"Prime Time Loving."
"Prime Time Loving."
9
26281
2890
Tôi định đặt tên nó là
"Phút yêu đương của số nguyên tố".
"Phút yêu đương của số nguyên tố".
00:41
That reaction is why I didn't.
10
29171
1900
Phản ứng đó là lý do tôi quyết định thôi.
00:43
(Laughter)
11
31071
1489
(Cười lớn)
00:44
So, "59."
12
32560
2276
Nên sau đây là bài "59".
00:48
59 wakes up on the wrong
side of the bed.
side of the bed.
13
36736
2623
59 thức dậy và cáu gắt.
00:51
Realizes all his hair is
on one side of his head.
on one side of his head.
14
39359
2551
Nhận ra tóc mình bị lệch qua một bên.
00:53
Takes just under a minute to work out that
it’s because of the way that he slept.
it’s because of the way that he slept.
15
41910
3887
Và trong phút chốc anh hiểu ra
đó là do cách anh ta ngủ đêm qua.
đó là do cách anh ta ngủ đêm qua.
00:57
He finds some clothes and gets dressed.
16
45797
1916
Anh đi tìm quần áo và ăn vận chỉnh chu.
00:59
He can’t help but look in the mirror
and be subtly impressed
and be subtly impressed
17
47713
2826
Anh không cưỡng lại được
mà nhìn vào gương và tự thấy ấn tượng
mà nhìn vào gương và tự thấy ấn tượng
01:02
How he looks rough around the edges
and yet casually messed.
and yet casually messed.
18
50539
2833
Bởi dáng người thô cứng
nhưng quần áo lại phóng khoáng.
nhưng quần áo lại phóng khoáng.
01:05
And as he glances out the window, he
sees the sight that he gets blessed with
sees the sight that he gets blessed with
19
53372
3621
Liếc nhìn ra cửa sổ,
anh thấy một cảnh tượng tuyệt vời
anh thấy một cảnh tượng tuyệt vời
01:08
of 60 from across the street.
20
56993
1502
là nàng 60 ở bên kia đường.
01:10
Now 60 was beautiful.
21
58495
1793
Và 60 trông thật xinh đẹp.
01:12
With perfectly trimmed cuticles,
dressed in something suitable.
dressed in something suitable.
22
60288
3028
Với đường nét tròn trịa,
khoác lên mình bộ cánh trang nhã.
khoác lên mình bộ cánh trang nhã.
01:15
Never rude or crude at all.
23
63316
1437
Không bao giờ thô lỗ hay cộc cằn.
01:16
Unimprovable, right on time as usual,
more on cue than a snooker ball
more on cue than a snooker ball
24
64753
3283
Hoàn hảo, vẫn đúng giờ như mọi khi,
chính xác hơn cả trái banh bi-da.
chính xác hơn cả trái banh bi-da.
01:20
but liked to play it super cool.
25
68036
2147
nhưng lại thích tỏ ra
lạnh lùng và điềm tĩnh.
lạnh lùng và điềm tĩnh.
01:22
59 wanted to tell her
that he knew her favorite flower.
that he knew her favorite flower.
26
70183
3307
59 muốn nói với cô rằng
anh biết loài hoa cô thích.
anh biết loài hoa cô thích.
01:25
He thought of her every second,
every minute, every hour.
every minute, every hour.
27
73490
2672
Anh nghĩ về cô mỗi giây,
mỗi phút, mỗi giờ.
mỗi phút, mỗi giờ.
01:28
But he knew it wouldn’t work,
he’d never get the girl.
he’d never get the girl.
28
76162
2639
Nhưng anh biết mọi thứ
sẽ chẳng đi đến đâu.
sẽ chẳng đi đến đâu.
01:30
Because although she lived
across the street
across the street
29
78801
2110
Vì dù nàng ở ngày bên kia đường
01:32
they came from different worlds.
30
80911
1540
nhưng họ ở hai thế giới khác
01:34
While 59 admired 60’s
perfectly round figure,
perfectly round figure,
31
82451
2430
Dù cho 59 ngưỡng mộ
vẻ ngoài đầy đặn tuyệt vời của 60,
vẻ ngoài đầy đặn tuyệt vời của 60,
01:36
60 thought 59 was odd.
(Laughter)
(Laughter)
32
84881
4716
60 lại nghĩ 59 thật kì cục.
(Cười lớn)
(Cười lớn)
01:43
One of his favorite films
was "101 Dalmatians."
was "101 Dalmatians."
33
91957
3795
Một trong những bộ phim ưa thích của anh
là "101 chú chó đốm".
là "101 chú chó đốm".
01:47
She preferred the sequel.
34
95752
3002
Còn cô lại thích phần 2 hơn.
01:50
He romanticized the idea
they were star-crossed lovers.
they were star-crossed lovers.
35
98754
3116
Anh lãng mạn tưởng tượng rằng
họ là Ngưu Lang Chức Nữ
họ là Ngưu Lang Chức Nữ
01:53
They could overcome the odds
and evens because they had each other.
and evens because they had each other.
36
101870
3173
Họ có thể vượt mọi rào cản vì họ có nhau.
01:57
While she maintained the strict views
imposed on her by her mother
imposed on her by her mother
37
105043
3200
Cô thì giữ quan niệm khắt khe
do ảnh hưởng từ người mẹ, rằng
do ảnh hưởng từ người mẹ, rằng
02:00
That separate could not be equal.
38
108243
1797
Khác biệt thì không thể ngang hàng.
02:02
And though at the time he felt
stupid and dumb
stupid and dumb
39
110040
2168
Và lúc anh cảm thấy ngu ngốc và khờ dại
02:04
For trying to love a girl controlled
by her stupid mum,
by her stupid mum,
40
112208
2642
Vì đã cố yêu một cô gái
bị chi phối bởi bà mẹ cổ hủ,
bị chi phối bởi bà mẹ cổ hủ,
02:06
He should have been comforted
by the simple sum.
by the simple sum.
41
114850
2389
Anh nên cảm thấy nhẹ lòng
bởi bài toán đơn giản.
bởi bài toán đơn giản.
02:09
Take 59 away from 60,
and you’re left with the one.
and you’re left with the one.
42
117239
2430
Lấy 59 khỏi 60,
thì bạn sẽ kiếm được ý trung nhân.
thì bạn sẽ kiếm được ý trung nhân.
02:11
Sure enough after two months
of moping around,
of moping around,
43
119669
2528
Chỉ sau hai tháng u sầu,
02:14
61 days later, 61 was who he found,
44
122197
2452
61 ngày sau, anh gặp được 61.
02:16
He had lost his keys
and his parents were out.
and his parents were out.
45
124649
2222
Anh mất chìa khóa
còn bố mẹ thì vắng nhà.
còn bố mẹ thì vắng nhà.
02:18
So one day after school
he went into a house
he went into a house
46
126871
2122
Nên một ngày, sau giờ học
anh vào một căn nhà
anh vào một căn nhà
02:20
As he noticed the slightly wonky
numbers on the door,
numbers on the door,
47
128993
2513
Với những con số bị lệch trên cửa.
02:23
He wondered why he’d never
introduced himself before,
introduced himself before,
48
131506
2485
Anh thắc mắc sao anh chưa từng
tự giới thiệu trước đó,
tự giới thiệu trước đó,
02:25
As she let him in, his jaw
dropped in awe.
dropped in awe.
49
133991
2128
Lúc cô mời anh vào,
anh vô cùng ngạc nhiên.
anh vô cùng ngạc nhiên.
02:28
61 was like 60, but a little bit more.
(Laughter)
(Laughter)
50
136119
3189
61 rất giống 60, thậm chí còn đẹp hơn.
(Cười lớn)
(Cười lớn)
02:31
She had prettier eyes,
and an approachable smile,
and an approachable smile,
51
139308
3402
Cô ấy có đôi mắt đẹp hơn
và nụ cười dễ gần,
và nụ cười dễ gần,
02:34
And like him, rough around
the edges, casual style,
the edges, casual style,
52
142710
2426
Và giống anh, thô ráp,
phong cách giản dị
phong cách giản dị
02:37
And like him, everything
was in disorganized piles,
was in disorganized piles,
53
145136
2376
Và giống anh, mọi thứ đều trong
một đống lộn xộn,
một đống lộn xộn,
02:39
And like him, her mum didn’t mind
if friends stayed a while.
if friends stayed a while.
54
147512
2833
Và giống anh, mẹ cô không phiền
nếu bạn bè có ở lại chơi.
nếu bạn bè có ở lại chơi.
02:42
Because she was like him,
and he liked her.
and he liked her.
55
150345
2095
Và bởi vì cô giống anh, nên anh thích cô.
02:44
He reckoned she would like him
if she knew he was like her,
if she knew he was like her,
56
152440
2758
Anh nghĩ cô sẽ thích anh
nếu cô biết anh rất giống cô.
nếu cô biết anh rất giống cô.
02:47
And it was different this time.
I mean, this girl was wicked,
I mean, this girl was wicked,
57
155198
2878
Và lần này chuyện sẽ khác.
Ý tôi là cô gái này rất khác biệt.
Ý tôi là cô gái này rất khác biệt.
02:50
So he plucked up the courage
and asked for her digits.
and asked for her digits.
58
158076
2560
Nên anh lấy hết dũng cảm và hỏi tên của cô
02:52
She said, "I'm 61."
He grinned, said, "I'm 59."
He grinned, said, "I'm 59."
59
160636
4714
Cô nói, "Em là 61."
Anh cười toe toét, "Anh là 59."
Anh cười toe toét, "Anh là 59."
02:57
Today I’ve had a really nice time,
60
165350
1633
Hôm nay anh đã có một
khoảng thời gian tuyệt vời.
khoảng thời gian tuyệt vời.
02:58
So tomorrow if you wanted
you could come over to mine?
you could come over to mine?
61
166983
2573
Vậy ngày mai em có muốn
ghé qua chỗ anh không?
ghé qua chỗ anh không?
03:01
She said, "Sure."
62
169556
863
Cô đáp, "Vâng"
03:02
She loved talking to someone
just as quirky,
just as quirky,
63
170419
2184
Cô thích nói chuyện
với người cũng kỳ quặc như cô.
với người cũng kỳ quặc như cô.
03:04
She agreed to this unofficial first date.
64
172603
1948
Cô đồng ý buổi hẹn hò không chính thức này
03:06
In the end he was only
ready one minute early,
ready one minute early,
65
174551
2160
Cuối cùng anh chỉ
sẵn sàng xong trước một phút
sẵn sàng xong trước một phút
03:08
But it didn’t matter because
she arrived one minute late.
she arrived one minute late.
66
176711
2724
Nhưng điều đó không quan trọng
bởi cô tới trễ một phút.
bởi cô tới trễ một phút.
03:11
And from that moment on
there was nonstop chatter,
there was nonstop chatter,
67
179435
2444
Và sau thời khắc đó là
cuộc chuyện trò không ngừng.
cuộc chuyện trò không ngừng.
03:13
How they loved "X Factor,"
how they had two factors,
how they had two factors,
68
181879
2475
Rằng họ yêu "Nhân tố bí ẩn",
rằng họ có hai nhân tố,
rằng họ có hai nhân tố,
03:16
How that did not matter,
distinctiveness made them better,
distinctiveness made them better,
69
184354
4100
Rằng điều đó không quan trọng,
sự khác biệt khiến họ tốt hơn.
sự khác biệt khiến họ tốt hơn.
03:20
By the end of the night they knew
they were meant together.
they were meant together.
70
188454
2785
Khi đêm tan, họ biết rằng
họ sinh ra là dành cho nhau.
họ sinh ra là dành cho nhau.
03:23
And one day she was talking
about stuck-up 60,
about stuck-up 60,
71
191239
2974
Và một ngày cô nói về cô nàng 60 vênh váo.
03:26
She noticed that 59 looked a bit shifty.
72
194213
1927
Cô nhận ra 59 thoáng chút buồn.
03:28
He blushed, told her of his crush:
73
196140
1697
Anh đỏ mặt kể rằng anh từng thích cổ
03:29
“The best thing that never happened
because it led to us.”
because it led to us.”
74
197837
2767
"Điều tuyệt vời nhất là
chuyện đó đã đưa chúng ta đến với nhau.
chuyện đó đã đưa chúng ta đến với nhau.
03:32
61 was clever, see,
not prone to jealousy,
not prone to jealousy,
75
200604
2842
61 thông minh chứ không hề ghen tuông.
03:35
She looked him in the eyes
and told him quite tenderly,
and told him quite tenderly,
76
203446
2702
Cô nhìn vào mắt anh và khẽ nói.
03:38
"You’re 59, I’m 61, together we combine
to become twice what 60 could ever be."
to become twice what 60 could ever be."
77
206148
4992
"Anh là 59, em là 61,
cùng nhau chúng ta hơn gấp hai lần 60"
cùng nhau chúng ta hơn gấp hai lần 60"
03:43
(Laughter)
78
211140
3343
(Cười lớn)
03:46
At this point 59 had tears in his eyes,
79
214483
2287
Vào thời khắc đó, 59 đã khóc,
03:48
Was so glad to have
this one-of-a-kind girl in his life.
this one-of-a-kind girl in his life.
80
216770
2618
Anh rất vui khi đã có được
người phụ nữ của đời anh.
người phụ nữ của đời anh.
03:51
He told her the very
definition of being prime
definition of being prime
81
219388
2200
Anh kể cho cô ý nghĩa
của việc trở thành số nguyên tố
của việc trở thành số nguyên tố
03:53
Was that with only one
and himself could his heart divide,
and himself could his heart divide,
82
221588
2757
Rằng tim anh chỉ cho mình và
một người nữa thôi,
một người nữa thôi,
03:56
And she was the one he wanted
to give his heart to,
to give his heart to,
83
224345
2424
Và cô là người anh muốn trao cả trái tim,
03:58
She said she felt the same
and now she knew the films were half true.
and now she knew the films were half true.
84
226769
3329
Cô nói cô cũng thấy vậy
và giờ cô biết rằng phim chỉ nửa thật.
và giờ cô biết rằng phim chỉ nửa thật.
04:02
Because that wasn't real love,
that love was just a sample,
that love was just a sample,
85
230098
2821
Vì đó không phải tình yêu thật sự,
đó chỉ là tình yêu kiểu mẫu,
đó chỉ là tình yêu kiểu mẫu,
04:04
When it came to real love,
they were a prime example.
they were a prime example.
86
232919
3274
Để nói đến tình yêu thật sự,
họ mới chính là ví dụ hoàn hảo.
họ mới chính là ví dụ hoàn hảo.
04:08
Cheers.
87
236193
1695
Hoan hô.
04:09
(Applause)
88
237888
4760
(Vỗ tay)
04:20
That was the first poem that I wrote
89
248522
1812
Đó là bài thơ đầu tiên tôi viết
04:22
and it was for a prime number-themed
poetry night -- (Laughter) --
poetry night -- (Laughter) --
90
250334
4419
để dành cho đêm thơ về số nguyên tố.
04:26
which turned out to be
a prime number-themed poetry competition.
a prime number-themed poetry competition.
91
254753
3220
và sau đó trở thành
cuộc thi thơ về số nguyên tố.
cuộc thi thơ về số nguyên tố.
04:29
And I became a prime number-themed
poetry competition winner,
poetry competition winner,
92
257973
3227
Cuối cùng tôi trở thành
người thắng cuộc thi thơ về số nguyên tố.
người thắng cuộc thi thơ về số nguyên tố.
04:33
or as I like to call it,
a prime minister. (Laughter)
a prime minister. (Laughter)
93
261200
3509
hay tôi còn thích gọi mình là
bộ trưởng số nguyên tố. (Cười lớn)
bộ trưởng số nguyên tố. (Cười lớn)
04:36
And this is how I discovered
these things called poetry slams,
these things called poetry slams,
94
264709
2948
Và đó là cách tôi phát hiện ra
những cuộc đấu thơ,
những cuộc đấu thơ,
04:39
and if you don't know what
a poetry slam is,
a poetry slam is,
95
267657
2134
và nếu bạn không biết đấu thơ là gì,
04:41
it was a format come up with
in America 30 years ago
in America 30 years ago
96
269791
2694
thì đấu thơ
ra đời ở Mỹ 30 năm trước,
ra đời ở Mỹ 30 năm trước,
04:44
as a way of tricking people
into going to poetry events
into going to poetry events
97
272485
2972
một cách để khiến mọi người
tới các sự kiện thơ văn
tới các sự kiện thơ văn
04:47
by putting an exciting word
like "slam" on the end.
like "slam" on the end.
98
275457
2855
là thêm từ "đấu".
04:50
(Laughter)
99
278312
1394
(Cười lớn)
04:51
And each performer got
three minutes to perform
three minutes to perform
100
279706
2902
Mỗi thí sinh có ba phút để trình diễn
04:54
and then random audience members
would hold up scorecards,
would hold up scorecards,
101
282608
2795
sau đó khán giả ngẫu nhiên
sẽ giơ bảng điểm lên,
sẽ giơ bảng điểm lên,
04:57
and they would end up
with a numerical score,
with a numerical score,
102
285403
2127
và thí sinh đó sẽ có một điểm số,
04:59
and what this meant is,
103
287530
1208
và điều này có ý là để
05:00
it kind of broke down the barrier
between performer and audience
between performer and audience
104
288738
3205
xóa bỏ rào cản
giữa nhà thơ và khán giả
giữa nhà thơ và khán giả
05:03
and encouraged the kind
of connection with the listener.
of connection with the listener.
105
291943
2710
và kết nối
với người nghe.
với người nghe.
05:06
And what it also means is you can win.
106
294653
2028
Và nó cũng có nghĩa bạn cũng có thể thắng.
05:08
And if you win a poetry slam,
you can call yourself a slam champion
you can call yourself a slam champion
107
296681
4340
Và nếu bạn thắng,
bạn có thể tự xưng là nhà vô địch đấu thơ
bạn có thể tự xưng là nhà vô địch đấu thơ
05:13
and pretend you're a wrestler,
108
301021
2391
và vờ như mình là một đấu sỹ,
05:15
and if you lose a poetry slam you can say,
"Oh, what? Poetry's a subjective art form,
"Oh, what? Poetry's a subjective art form,
109
303412
4064
còn nếu thua, bạn có thể nói,
"Gì cơ? Thơ là nghệ thuật,
"Gì cơ? Thơ là nghệ thuật,
05:19
you can't put numbers on such things."
110
307476
2298
bạn không thể đo đếm nó bằng số được."
05:21
(Laughter)
111
309774
1693
(Cười lớn)
05:23
But I loved it, and I
got involved in these slams,
got involved in these slams,
112
311467
2347
Nhưng tôi rất thích đấu thơ,
05:25
and I became the U.K. slam champion
113
313814
2299
và rồi trở thành nhà vô địch của Anh
05:28
and got invited to
the Poetry World Cup in Paris,
the Poetry World Cup in Paris,
114
316113
3065
và được mời tham dự
giải Vô địch Thơ Thế Giới ở Pháp,
giải Vô địch Thơ Thế Giới ở Pháp,
05:31
which was unbelievable.
115
319178
1439
thật vô cùng khó tin nhỉ.
05:32
It was people from all around the world
speaking in their native languages
speaking in their native languages
116
320617
3516
Các thí sinh đến từ nhiều nơi
với nhiều thứ tiếng
với nhiều thứ tiếng
05:36
to be judged by five French strangers.
117
324133
2452
và được chấm điểm
bởi năm người Pháp lạ mặt.
bởi năm người Pháp lạ mặt.
05:38
(Laughter)
118
326585
2159
(Cười lớn)
05:40
And somehow, I won, which was great,
119
328744
3971
Vậy mà bằng cách nào đó mà tôi lại thắng,
05:44
and I've been able
to travel the world since doing it,
to travel the world since doing it,
120
332715
3134
và nhờ thi đấu thơ
mà tôi được đi vòng quanh thế giới,
mà tôi được đi vòng quanh thế giới,
05:47
but it also means that this next piece
121
335849
2043
điều đó cũng có nghĩa là bài thơ tiếp theo
05:49
is technically the best poem in the world.
122
337892
3483
sẽ là bài thơ hay nhất thế giới.
05:53
(Laughter)
123
341375
3994
(Cười lớn)
05:57
So...
124
345369
1416
Thế nên...
05:58
(Applause)
125
346785
4853
(Vỗ tay)
06:03
According to five French strangers.
126
351638
2995
Theo lời năm người Pháp lạ mặt đó.
06:06
So this is "Paper People."
127
354633
3924
Đây là bài thơ "Người giấy."
06:10
I like people.
128
358557
2079
Tôi thích mọi người.
06:12
I'd like some paper people.
129
360636
2356
Tôi muốn có một vài người giấy.
06:14
They’d be purple paper people.
Maybe pop-up purple paper people.
Maybe pop-up purple paper people.
130
362992
3181
Có thể là người giấy tím.
Hoặc người giấy nổi tím.
Hoặc người giấy nổi tím.
06:18
Proper pop-up purple paper people.
131
366173
2740
Người giấy nổi tím thực thụ.
06:20
"How do you prop up
pop-up purple paper people?"
pop-up purple paper people?"
132
368913
2926
"Bạn làm thế nào để dựng lên
những người giấy nổi tím?"
những người giấy nổi tím?"
06:23
I hear you cry. Well I ...
133
371839
2414
Tôi nghe thấy bạn khóc. Thế thì...
06:26
I’d probably prop up proper
pop-up purple paper people
pop-up purple paper people
134
374253
2758
Có thể tôi sẽ dựng lên
những người giấy nổi tím thực thụ
những người giấy nổi tím thực thụ
06:29
with a proper pop-up
purple people paperclip,
purple people paperclip,
135
377011
3651
bằng một cái ghim giấy nổi
màu tím thực thụ,
màu tím thực thụ,
06:32
but I’d pre-prepare appropriate
adhesives as alternatives,
adhesives as alternatives,
136
380662
2737
nhưng tôi cũng chuẩn bị trước cả
chất dán phù hợp khác nữa,
chất dán phù hợp khác nữa,
06:35
a cheeky pack of Blu Tack
just in case the paper slipped.
just in case the paper slipped.
137
383399
2772
một gói keo dán Blu Tack
phòng khi cái ghim bị tuột.
phòng khi cái ghim bị tuột.
06:38
Because I could build a pop-up metropolis.
138
386171
2083
Vì có thể tôi sẽ dựng lên
một đô thị lớn.
một đô thị lớn.
06:40
but I wouldn’t wanna deal with all the
paper people politics.
paper people politics.
139
388254
2881
nhưng tôi chẳng muốn đối phó với
các chính trị gia giấy
các chính trị gia giấy
06:43
paper politicians with their
paper-thin policies,
paper-thin policies,
140
391135
2361
các chính trị gia giấy với
các chính sách mỏng như giấy,
các chính sách mỏng như giấy,
06:45
broken promises
without appropriate apologies.
without appropriate apologies.
141
393496
2224
không giữ được lời hứa
cũng chẳng thèm xin lỗi.
cũng chẳng thèm xin lỗi.
06:47
There’d be a little paper me.
And a little paper you.
And a little paper you.
142
395720
3855
Sẽ có một người giấy nhỏ là tôi.
và cả một người giấy nhỏ là bạn.
và cả một người giấy nhỏ là bạn.
06:51
And we could watch paper TV
and it would all be pay-per-view.
and it would all be pay-per-view.
143
399575
3224
Và ta sẽ cùng xem TV giấy
và ta sẽ phải trả tiền mỗi lần xem.
và ta sẽ phải trả tiền mỗi lần xem.
06:54
(Laughter)
144
402799
1474
(Cười lớn)
06:56
We’d see the poppy paper rappers
rap about their paper package
rap about their paper package
145
404273
3266
Ta sẽ xem những rapper giấy
rap về bao bì giấy của họ
rap về bao bì giấy của họ
06:59
or watch paper people carriers
get stuck in paper traffic on the A4.
get stuck in paper traffic on the A4.
146
407539
4970
hay xem giao thông của người giấy
bị tắc nghẽn trên tờ A4.
bị tắc nghẽn trên tờ A4.
07:04
(Laughter) Paper.
147
412509
2739
(Cười lớn) Giấy.
07:07
There’d be a paper princess Kate
but we’d all stare at paper Pippa,
but we’d all stare at paper Pippa,
148
415248
5154
Sẽ có công chúa giấy Kate
nhưng ta sẽ chỉ ngắm cô nàng giấy Pippa,
nhưng ta sẽ chỉ ngắm cô nàng giấy Pippa,
07:12
and then we’d all live in fear of
killer Jack the Paper-Ripper,
killer Jack the Paper-Ripper,
149
420402
2983
ta sẽ sống trong nỗi sợ
tên giết người Jack kẻ Rạch-Giấy,
tên giết người Jack kẻ Rạch-Giấy,
07:15
because the paper propaganda
propagates the people's prejudices,
propagates the people's prejudices,
150
423385
3054
vì cuộc tuyên truyền giấy
truyền bá định kiến của con người,
truyền bá định kiến của con người,
07:18
papers printing pictures of the
photogenic terrorists.
photogenic terrorists.
151
426439
2656
và cả nhiều bức hình của
những kẻ khủng bố ăn ảnh.
những kẻ khủng bố ăn ảnh.
07:21
A little paper me.
And a little paper you.
And a little paper you.
152
429095
2520
Một người giấy nhỏ là tôi.
Cùng người giấy nhỏ là bạn.
Cùng người giấy nhỏ là bạn.
07:23
And in a pop-up population
people’s problems pop up too.
people’s problems pop up too.
153
431615
2673
Trong thời đại dân số bùng nổ
ta gặp nhiều khó khăn hơn.
ta gặp nhiều khó khăn hơn.
07:26
There’d be a pompous paper parliament
who remained out of touch,
who remained out of touch,
154
434288
3007
Sẽ có quốc hội giấy phô trương
mà chẳng bao giờ ta liên lạc được,
mà chẳng bao giờ ta liên lạc được,
07:29
and who ignored the people's protests
about all the paper cuts,
about all the paper cuts,
155
437295
2987
và những kẻ lơ là những cuộc biểu tình
về những cắt giảm vô lý,
về những cắt giảm vô lý,
07:32
then the peaceful paper protests
would get blown to paper pieces,
would get blown to paper pieces,
156
440282
3242
rồi những cuộc biểu tình hoà bình
bị đánh nổ thành mớ hỗn độn,
bị đánh nổ thành mớ hỗn độn,
07:35
by the confetti cannons
manned by pre-emptive police.
manned by pre-emptive police.
157
443524
2540
bởi những khẩu pháo hoa giấy
của cảnh sát phòng vệ.
của cảnh sát phòng vệ.
07:38
And yes there’d still be paper money,
so there’d still be paper greed,
so there’d still be paper greed,
158
446064
3575
Và dĩ nhiên sẽ vẫn có tiền giấy,
nên những người giấy tham lam sẽ vẫn còn,
nên những người giấy tham lam sẽ vẫn còn,
07:41
and the paper piggy bankers
pocketing more than they need,
pocketing more than they need,
159
449639
2719
và cả những chủ ngân hàng giấy béo ú
đút túi nhiều hơn họ cần,
đút túi nhiều hơn họ cần,
07:44
purchasing the potpourri
to pepper their paper properties,
to pepper their paper properties,
160
452358
2748
và mua hoa khô thơm tho
để tài sản giấy của họ toả hương,
để tài sản giấy của họ toả hương,
07:47
others live in poverty
and ain’t acknowledged properly.
and ain’t acknowledged properly.
161
455106
2670
trong khi nhiều người nghèo
chẳng được quan tâm tới.
chẳng được quan tâm tới.
07:49
A proper poor economy
where so many are proper poor,
where so many are proper poor,
162
457776
2472
Một nền kinh tế nghèo nàn
với nhiều người thực sự nghèo khó,
với nhiều người thực sự nghèo khó,
07:52
but while their needs are ignored
the money goes to big wars.
the money goes to big wars.
163
460248
2905
thế mà tiền chỉ để đổ vào chiến tranh
mặc kệ nhu cầu của họ.
mặc kệ nhu cầu của họ.
07:55
Origami armies
unfold plans for paper planes
unfold plans for paper planes
164
463153
2092
Quân đội giấy
đề ra kế hoạch cho máy bay giấy
đề ra kế hoạch cho máy bay giấy
07:57
and we remain imprisoned
in our own paper chains,
in our own paper chains,
165
465245
2360
còn ta vẫn bị giam hãm
bởi chính xiềng xích giấy của mình
bởi chính xiềng xích giấy của mình
07:59
but the greater shame
is that it always seems to stay the same,
is that it always seems to stay the same,
166
467605
3659
nhưng điều xấu hổ hơn cả
là dường như chẳng có gì thay đổi bao giờ,
là dường như chẳng có gì thay đổi bao giờ,
08:03
what changes is who’s in power
choosing how to lay the blame,
choosing how to lay the blame,
167
471264
2908
điều thay đổi là người nắm quyền
lựa chọn cách nào để đổ lỗi,
lựa chọn cách nào để đổ lỗi,
08:06
they’re naming names,
forgetting these are names of people,
forgetting these are names of people,
168
474172
3439
họ đưa ra nhiều cái tên
mà quên mất đây là tên của người khác,
mà quên mất đây là tên của người khác,
08:09
because in the end
it all comes down to people.
it all comes down to people.
169
477611
3086
vì cuối cùng thì tất cả đều do con người.
08:12
I like people.
170
480697
1447
Tôi thích con người.
08:14
'Cause even when the situation’s dire,
171
482144
1821
Vì kể cả khi hoàn cảnh có tàn khốc,
08:15
it is only ever people
who are able to inspire,
who are able to inspire,
172
483965
2259
chỉ có con người mới có thể
truyền cảm hứng,
truyền cảm hứng,
08:18
and on paper,
it’s hard to see how we all cope.
it’s hard to see how we all cope.
173
486224
3235
và khó có thể thấy được ta đương đầu
như thế nào trên giấy tờ
như thế nào trên giấy tờ
08:21
But in the bottom of Pandora’s box
there’s still hope,
there’s still hope,
174
489459
2661
Nhưng dưới đáy hộp Pandora
vẫn còn hi vọng,
vẫn còn hi vọng,
08:24
and I still hope
'cause I believe in people.
'cause I believe in people.
175
492120
2833
và tôi vẫn hi vọng
vì tôi tin vào con người.
vì tôi tin vào con người.
08:26
People like my grandparents.
176
494953
2322
Những người như ông bà tôi.
08:29
Who every single day since I was born,
177
497275
1815
Ngày ngày kể từ khi tôi sinh ra
08:31
have taken time out of their morning
to pray for me.
to pray for me.
178
499090
3215
lúc nào cũng dành thời gian mỗi sớm
để cầu nguyện cho tôi.
để cầu nguyện cho tôi.
08:34
That’s 7892 days straight
of someone checking I’m okay,
of someone checking I’m okay,
179
502305
3414
Đó là 7892 ngày liên tiếp
của một người luôn xem chừng tôi có ổn,
của một người luôn xem chừng tôi có ổn,
08:37
and that’s amazing.
180
505719
1994
và điều đó thật tuyệt vời.
08:39
People like my aunt who puts on
plays with prisoners.
plays with prisoners.
181
507713
2704
Những người như dì tôi thì diễn kịch
với tù nhân.
với tù nhân.
08:42
People who are capable
of genuine forgiveness.
of genuine forgiveness.
182
510417
2184
Những người có lòng vị tha thật sự.
08:44
People like the persecuted Palestinians.
183
512601
1919
Những người dân Palestin bị ngược đãi.
08:46
People who go out of their way
to make your life better,
to make your life better,
184
514520
2654
Những người làm mọi cách
để cuộc sống của bạn tốt hơn,
để cuộc sống của bạn tốt hơn,
08:49
and expect nothing in return.
185
517174
1694
mà chẳng mong được đáp trả gì.
08:50
You see, people have potential
to be powerful.
to be powerful.
186
518868
2175
Các bạn thấy đấy, con người
có tiềm năng trở nên mạnh mẽ
có tiềm năng trở nên mạnh mẽ
08:53
Just because the people in power
tend to pretend to be victims
tend to pretend to be victims
187
521043
3155
Đừng chỉ vì những người nắm quyền
thường giả làm nạn nhân
thường giả làm nạn nhân
08:56
we don’t need to succumb to that system.
188
524198
2052
mà ta phải chịu thua
hệ thống đó.
hệ thống đó.
08:58
And a paper population is no different.
189
526250
2345
Và dân số người giấy chẳng khác biệt mấy.
09:00
There’s a little paper me.
And a little paper you.
And a little paper you.
190
528595
3718
Có một người giấy nhỏ là tôi.
Và một người giấy nhỏ là bạn.
Và một người giấy nhỏ là bạn.
09:04
And in a pop-up population
people's problems pop up too,
people's problems pop up too,
191
532313
2628
Trong thời đại dân số bùng nổ
ta gặp nhiều khó khăn hơn.
ta gặp nhiều khó khăn hơn.
09:06
but even if the whole world fell apart
then we’d still make it through.
then we’d still make it through.
192
534941
3383
thế nhưng nếu cả thế giới sụp đổ
ta vẫn sẽ cùng nhau vượt qua.
ta vẫn sẽ cùng nhau vượt qua.
09:10
Because we’re people.
193
538324
2461
Bởi vì chúng ta là con người.
09:12
Thank you.
194
540785
2462
Cám ơn các bạn.
09:15
(Applause)
195
543247
4249
(Vỗ tay)
09:30
Thank you very much.
I've just got time for one more.
I've just got time for one more.
196
558688
2855
Cám ơn rất nhiều.
Tôi vẫn còn đủ thời gian cho một bài nữa.
Tôi vẫn còn đủ thời gian cho một bài nữa.
09:33
For me, poetry has been the ultimate way
of ideas without frontiers.
of ideas without frontiers.
197
561543
3495
Đối với tôi, thơ ca thật tuyệt
cho ý tường được bộc lộ không rào cản.
cho ý tường được bộc lộ không rào cản.
09:37
When I first started,
198
565038
1002
Khi tôi bắt đầu,
09:38
the people who inspired me
were the ones with the amazing stories,
were the ones with the amazing stories,
199
566040
3105
những người truyền cảm hứng cho tôi
có những câu chuyện tuyệt vời,
có những câu chuyện tuyệt vời,
09:41
and I thought, as an 18-year-old
with a happy life, it was too normal,
with a happy life, it was too normal,
200
569145
4136
và tôi nghĩ, là một thanh niên 18 tuổi
với cuộc sống vui vẻ thì tầm thường quá
với cuộc sống vui vẻ thì tầm thường quá
09:45
but I could create these worlds
where I could talk about my experiences
where I could talk about my experiences
201
573281
3726
nhưng tôi lại có thể tạo ra các thế giới
để kể về những trải nghiệm của mình,
để kể về những trải nghiệm của mình,
09:49
and dreams and beliefs.
202
577007
1324
giấc mơ và niềm tin của mình.
09:50
So it's amazing to be here
in front of you today.
in front of you today.
203
578331
2995
Thế nên hôm nay đứng tại đây
trước các bạn là một điều tuyệt vời.
trước các bạn là một điều tuyệt vời.
09:53
Thank you for being here.
204
581326
1416
Cám ơn các bạn đã tới.
09:54
If you weren't here,
205
582742
1277
Nếu các bạn không tới dự,
09:56
it would be pretty much
like the sound check yesterday.
like the sound check yesterday.
206
584019
2740
thì hôm nay chẳng khác gì
buổi thử âm thanh hôm qua.
buổi thử âm thanh hôm qua.
09:58
(Laughter)
207
586759
2067
(Cười lớn)
10:00
And this is more fun.
208
588826
2577
Và thế này vui hơn.
10:03
So this last one is called
"The Sunshine Kid."
"The Sunshine Kid."
209
591403
2160
Bài thơ cuối cùng có tên là
"Cậu bé Ánh Nắng"
"Cậu bé Ánh Nắng"
10:05
Thank you very much for listening.
210
593563
3134
Cám ơn rất nhiều vì đã lắng nghe.
10:08
Old man sunshine was proud of his sun,
211
596697
3390
Ông già nắng rất tự hào về
mặt trời của ông,
mặt trời của ông,
10:12
And it brightened his day
to see his little boy run,
to see his little boy run,
212
600087
2466
Cả ngày của ông toả sáng
khi nhìn cậu bé chạy,
khi nhìn cậu bé chạy,
10:14
Not because of what he’d done,
nor the problems overcome,
nor the problems overcome,
213
602553
2666
Không phải vì cậu đã làm gì,
hay vấn đề gì đã giải quyết
hay vấn đề gì đã giải quyết
10:17
But that despite that his disposition
remained a sunny one.
remained a sunny one.
214
605219
2915
Mà vì dù chuyện gì xảy ra
cậu lúc nào cũng vui vẻ.
cậu lúc nào cũng vui vẻ.
10:20
It hadn’t always been like this.
215
608134
2596
Trước đây cậu không hề như thế.
10:22
There’d been times when he’d tried
to hide his brightness,
to hide his brightness,
216
610730
2731
Đã có lúc cậu đã từng cố giấu đi
ánh sáng của mình,
ánh sáng của mình,
10:25
You see, every star
hits periods of hardship,
hits periods of hardship,
217
613461
2136
Mỗi ngôi sao đều vấp phải
những lúc khó khăn
những lúc khó khăn
10:27
It takes a brighter light
to inspire them through the darkness.
to inspire them through the darkness.
218
615597
3204
Và phải có ánh sáng sáng hơn
để đưa họ ra khỏi bóng tối.
để đưa họ ra khỏi bóng tối.
10:30
If we go back to when
he was born in a nebula,
he was born in a nebula,
219
618801
2354
Nếu ta nhớ lại khi cậu sinh ra ở tinh vân,
10:33
We know that he never
was thought of as regular,
was thought of as regular,
220
621155
2319
Ta biết rằng cậu chẳng được xem
là bình thường,
là bình thường,
10:35
Because he had a flair about him,
221
623474
1736
Vì cậu rất tinh ranh,
10:37
To say the Midas touch is wrong
222
625210
1555
Nói cái chạm của vua Midas là sai
10:38
But all he went near
seemed to turn a little bronze,
seemed to turn a little bronze,
223
626765
2438
Vì mỗi khi cậu tới gần
mọi thứ như có màu đồng,
mọi thứ như có màu đồng,
10:41
Yes this sun was loved
by some more than others,
by some more than others,
224
629203
2644
Vâng, một số người thích mặt trời này
hơn một số khác,
hơn một số khác,
10:43
It was a case of Joseph
and his dreamcoat and his brothers
and his dreamcoat and his brothers
225
631847
2732
Cũng như Joseph
và các anh trai cùng chiếc áo ước mơ
và các anh trai cùng chiếc áo ước mơ
10:46
Because standing out from the crowd
had its pros and its cons,
had its pros and its cons,
226
634579
2937
Bởi vì nổi bật trong đám đông
có mặt lợi và lẫn mặt hại,
có mặt lợi và lẫn mặt hại,
10:49
And jealousy created enemies
in those he outshone
in those he outshone
227
637516
2590
Và sự ghen tị tạo ra nhiều kẻ thù
kém hơn cậu
kém hơn cậu
10:52
Such as the Shadow People.
228
640106
1311
Ví như những người Bóng.
10:53
Now the Shadow People
didn’t like the Sunshine Kid,
didn’t like the Sunshine Kid,
229
641417
2401
Giờ người Bóng không thích
cậu bé Ánh Nắng,
cậu bé Ánh Nắng,
10:55
Because he showed up the dark things
the Shadow People did,
the Shadow People did,
230
643818
2767
Vì cậu chiếu rõ những đen tối
mà người Bóng làm
mà người Bóng làm
10:58
And when he shone he showed
the places where the Shadow People hid,
the places where the Shadow People hid,
231
646585
3150
Và khi cậu toả sáng cậu chiếu rõ
những nơi người Bóng lẩn trốn
những nơi người Bóng lẩn trốn
11:01
So the Shadow People had
an evil plan to get rid of him,
an evil plan to get rid of him,
232
649735
2618
Vì thế người Bóng lập kế hoạch đen tối
để loại bỏ cậu bé
để loại bỏ cậu bé
11:04
First up -- they made fun of his sunspots,
233
652353
2354
Đầu tiên, họ chế nhạo vệt đen của mặt trời
11:06
Shooting his dreams from the sky,
their words were gunshots,
their words were gunshots,
234
654707
2818
Bắn rụng ước mơ từ trên trời của cậu,
bằng lời nói của mình,
bằng lời nói của mình,
11:09
Designed to remind him
he wasn’t very cool
he wasn’t very cool
235
657525
2578
Để nhắc nhở cậu
rằng cậu chẳng có gì hay
rằng cậu chẳng có gì hay
11:12
And he didn’t fit in with any
popular kids at school.
popular kids at school.
236
660103
2484
Và cậu chả hoà nhập được với
bất kì ai ở trường.
bất kì ai ở trường.
11:14
They said his head was up in space
and they would bring him down to Earth,
and they would bring him down to Earth,
237
662587
3565
Họ nói đầu óc cậu ở trên mây
nên họ kéo cậu xuống đất
nên họ kéo cậu xuống đất
11:18
Essentially he came from nothing
and that is what he was worth,
and that is what he was worth,
238
666152
2991
Về bản chất cậu chẳng là gì
và đó là giá trị của cậu,
và đó là giá trị của cậu,
11:21
He’d never get to go
to university to learn,
to university to learn,
239
669143
2134
Cậu chẳng có cơ hội được đi học đại học,
11:23
Only degrees he’d ever show
would be the first degree burns
would be the first degree burns
240
671277
2769
Bằng cấp duy nhất cậu có
là độ bỏng cấp 1 thôi
là độ bỏng cấp 1 thôi
11:26
From those that came too close,
241
674046
1708
Những người đến quá gần cậu bảo
11:27
they told him he was too bright,
242
675754
1588
rằng cậu ấy chói sáng quá,
11:29
That’s why no one ever
looked him in the eyes,
looked him in the eyes,
243
677342
2177
Thế nên chẳng có ai
dám nhìn thẳng vào mắt cậu,
dám nhìn thẳng vào mắt cậu,
11:31
His judgment became clouded
244
679519
1472
Lương tri của cậu dần bị lu mờ
11:32
So did the sky,
With evaporated tears
With evaporated tears
245
680991
1924
Như mây bao phủ bầu trời
Bằng nước mưa
Bằng nước mưa
11:34
as the sun started to cry.
246
682915
1243
khi mặt trời bắt đầu khóc.
11:36
Because the sunshine kid was bright,
with a warm personality,
with a warm personality,
247
684158
5247
Bởi vì cậu bé mặt trời rất rực rỡ,
với trái tim ấm áp,
với trái tim ấm áp,
11:41
And inside he burned savagely
248
689405
1927
Và bên trong cậu bùng cháy dữ dội
11:43
Hurt by the words and curses
of the shadowy folk
of the shadowy folk
249
691332
2369
Đau đớn bởi lời nói và chửi rủa
của người Bóng
của người Bóng
11:45
who spoke holes in his soul
and left cavities,
and left cavities,
250
693701
2577
Xỉa xói vào tâm hồn cậu
và làm nó tổn thương,
và làm nó tổn thương,
11:48
And as his heart hardened,
his spark darkened,
his spark darkened,
251
696278
3738
Và khi trái tim cậu trở nên cứng rắn,
hào quang của cậu tắt dần
hào quang của cậu tắt dần
11:52
Every time they called him names
it cooled his flames,
it cooled his flames,
252
700016
2584
Mỗi lần bị xúc phạm
ngọn lửa của cậu lại nguội đi
ngọn lửa của cậu lại nguội đi
11:54
He thought they might like him
if he kept his light dim
if he kept his light dim
253
702600
2677
Cậu nghĩ chúng có khi sẽ yêu quý cậu
nếu cậu bớt rực rỡ
nếu cậu bớt rực rỡ
11:57
But they were busy telling lightning
she had terrible aim,
she had terrible aim,
254
705277
3191
Nhưng chúng bận trêu chọc Sấm Sét
rằng cô ấy có tầm ngắm thật tệ,
rằng cô ấy có tầm ngắm thật tệ,
12:00
He couldn’t quite get to grips
with what they said,
with what they said,
255
708468
2786
Cậu chẳng thể bắt kịp
những điều chúng nói
những điều chúng nói
12:03
So he let his light be eclipsed
by what they said,
by what they said,
256
711254
2842
Nên cậu để ánh sáng của mình bị át đi
bởi những lời nói ấy,
bởi những lời nói ấy,
12:06
He fell into a Lone Star State like Texas,
257
714096
2139
Cậu bắt đầu giống
Bang ngôi sao cô độc Texas,
Bang ngôi sao cô độc Texas,
12:08
And felt like he’d been punched
in his solar plexus.
in his solar plexus.
258
716235
2426
Và cảm thấy mình như bị
đấm vào đám rối dương.
đấm vào đám rối dương.
12:10
But that’s when
Little Miss Sunshine came along
Little Miss Sunshine came along
259
718661
4057
Nhưng rồi đó là khi
cô bé Ánh Dương xuất hiện
cô bé Ánh Dương xuất hiện
12:14
Singing her favorite song
about how we’re made to be strong,
about how we’re made to be strong,
260
722718
2932
Hát bài ca yêu thích của mình
rằng chúng ta mạnh mẽ như nào,
rằng chúng ta mạnh mẽ như nào,
12:17
And you don’t have to be wrong to belong,
Just be true to who you are,
Just be true to who you are,
261
725650
3506
Và bạn không phải cố thay đổi để hoà nhập,
Hãy cứ là chính mình,
Hãy cứ là chính mình,
12:21
because we are all stars at heart.
262
729156
2206
vì chúng ta thực chất
đều là những ngôi sao.
đều là những ngôi sao.
12:23
Little Miss Sunshine was hot stuff,
263
731362
3831
Cô bé Ánh Dương rất được yêu thích,
12:27
The kind of girl when you looked at her
264
735193
2265
Mẫu người mà khi bạn nhìn cô ấy
12:29
you forgot stuff,
265
737458
1716
Bạn quên đi mọi thứ,
12:31
But for him, there was no forgetting her,
266
739174
1990
Nhưng với cậu,
quên cô là điều không thể,
quên cô là điều không thể,
12:33
The minute he saw her
her image burned in his retina,
her image burned in his retina,
267
741164
2481
Ngay khi thấy cô
hình ảnh cô chói loà đôi mắt
hình ảnh cô chói loà đôi mắt
12:35
She was out of this world,
and she accepted him,
and she accepted him,
268
743645
2312
Cô quá tầm với của cậu,
song lại chấp nhận cậu,
song lại chấp nhận cậu,
12:37
Something about this girl meant he knew
whenever she was next to him,
whenever she was next to him,
269
745957
3263
Có điều gì đó về cô mà cậu biết rắng
bất cứ khi nào cô bên cậu
bất cứ khi nào cô bên cậu
12:41
Things weren’t as dark as they seemed,
and he dared to dream,
and he dared to dream,
270
749220
2901
Mọi thứ không tối tăm như trước nữa,
và cậu dám ước mơ,
và cậu dám ước mơ,
12:44
Shadows were nowhere to be seen;
when she was there he beamed,
when she was there he beamed,
271
752121
2934
Bóng tối không còn thấy quanh đây;
khi cô ở đó cậu toả sáng,
khi cô ở đó cậu toả sáng,
12:47
His eyes would light up
in ways that can’t be faked,
in ways that can’t be faked,
272
755055
2473
Ánh mắt cậu sẽ sáng lên
theo cách không thể giả vờ,
theo cách không thể giả vờ,
12:49
When she grinned her rays erased
the razor-tipped words of hate,
the razor-tipped words of hate,
273
757528
3139
Khi cô cười ánh sáng của cô
xóa tan những lời độc địa ghét bỏ,
xóa tan những lời độc địa ghét bỏ,
12:52
They gave each other nicknames,
they were "cool star" and "fun sun,"
they were "cool star" and "fun sun,"
274
760667
3198
Họ đặt biệt danh cho nhau,
"ngôi sao thú vị" và "mặt trời vui vẻ",
"ngôi sao thú vị" và "mặt trời vui vẻ",
12:55
And gradually the shadowy
damage became undone,
damage became undone,
275
763865
2750
Và dần dần những tổn thương
tăm tối lành lại,
tăm tối lành lại,
12:58
She was one in a septillion,
and she was brilliant,
and she was brilliant,
276
766615
3937
Cô tỏa sáng trong vô vàn người,
là người duy nhất
là người duy nhất
13:02
Could turn the coldest blooded
reptilians vermillion,
reptilians vermillion,
277
770552
2819
Có thể biến con loài bò sát
máu lạnh tàn nhẫn nhất,
máu lạnh tàn nhẫn nhất,
13:05
Loved by billions,
from Chileans to Brazilians,
from Chileans to Brazilians,
278
773371
2667
Được yêu thương,
từ người Chile đến người Brazil,
từ người Chile đến người Brazil,
13:08
And taught the Sunshine Kid
the meaning of resilience.
the meaning of resilience.
279
776038
2692
Và dạy cho cậu bé Ánh Nắng
ý nghĩa của sự phục hồi.
ý nghĩa của sự phục hồi.
13:10
She said: “All the darkness in the world
280
778730
2832
Cô bảo: "Mọi bóng đêm trên thế giới
13:13
cannot put out the light
from a single candle
from a single candle
281
781562
3274
không thể làm tắt đi ánh sáng
từ thậm chí một ngọn nến duy nhất
từ thậm chí một ngọn nến duy nhất
13:16
So how the hell can they
handle your light?
handle your light?
282
784836
2110
Vậy thì sao chúng
tắt được ánh sáng của cậu?
tắt được ánh sáng của cậu?
13:18
Only you can choose to dim it,
and the sky is the limit,
and the sky is the limit,
283
786946
2929
Chỉ có cậu có thể chọn làm mờ nhạt nó,
chẳng có gì là giới hạn
chẳng có gì là giới hạn
13:21
so silence the critics by burning.”
284
789875
1817
nên hãy tắt lời chỉ trích
và tỏa sáng"
và tỏa sáng"
13:23
And if eyes are windows to the soul
then she drew back the curtains
then she drew back the curtains
285
791692
3169
Và nếu đôi mắt là cửa sổ tâm hồn
thì cô sẽ khép màn lại
thì cô sẽ khép màn lại
13:26
And let the sun shine
through the hurting.
through the hurting.
286
794861
1980
Để mặt trời soi rọi
những tổn thương.
những tổn thương.
13:28
In a universe of adversity
these stars stuck together,
these stars stuck together,
287
796841
2588
Trong một vũ trụ đầy trắc trở,
hai vì sao này kết với nhau,
hai vì sao này kết với nhau,
13:31
And though days became nights
the memories would last forever,
the memories would last forever,
288
799429
2906
Và dù ngày trở thành đêm
những ký ức sẽ tồn tại mãi mãi,
những ký ức sẽ tồn tại mãi mãi,
13:34
Whether the weatherman
said it or not, it would be fine,
said it or not, it would be fine,
289
802335
2696
Dù dự báo thời tiết có nói
hay không, tất cả rồi sẽ ổn,
hay không, tất cả rồi sẽ ổn,
13:37
'Cause even behind the clouds
the kid could still shine.
the kid could still shine.
290
805031
2637
Bởi vì cả khi ẩn sau mây
cậu bé vẫn có thể tỏa sáng.
cậu bé vẫn có thể tỏa sáng.
13:39
Yes, the Sunshine Kid was bright,
with a warm personality,
with a warm personality,
291
807668
2863
Vâng, cậu bé Ánh Nắng rất rực rỡ,
với một trái tim ấm áp,
với một trái tim ấm áp,
13:42
And inside he burned savagely,
292
810531
1657
Và bên trong cậu bùng cháy dữ dội,
13:44
Fueled by the fire
inspired across galaxies
inspired across galaxies
293
812188
3344
Được hun đúc từ ngọn lửa
được truyền cảm vượt thiên hà
được truyền cảm vượt thiên hà
13:47
By the girl who showed him belief.
294
815532
2786
Bởi cô gái đã cho cậu thấy niềm tin là gì.
13:50
Thank you very much.
295
818318
2740
Cảm ơn các bạn rất nhiều.
13:53
(Applause)
296
821058
6664
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Harry Baker - Poet physician2012 World Poetry Slam Champion Harry Baker has travelled the world off the strength of his way with words. He combines the nerdiness of being a math student with the hopefulness of being a human.
Why you should listen
Harry Baker has always loved words. He’s been blessed enough to travel round the world with them, winning the Poetry Slam World Cup in 2012 and currently using a maths degree as an excuse to live in Germany and find heaps more new words to play with. With two 5-star Edinburgh Fringe festival shows under his belt, his latest milestone is his 2014 book, The Sunshine Kid.
Harry Baker | Speaker | TED.com