TEDGlobal 2009
Julian Treasure: The 4 ways sound affects us
Julian Treasure chỉ ra 4 cách thức âm thanh tác động đến chúng ta
Filmed:
Readability: 3.4
1,971,759 views
Cho phát các hiệu ứng âm thanh cả êm dịu và kinh dị, Julian Treasure chứng minh âm thanh ảnh hưởng đáng kể tới chúng ta theo 4 cách thức. Các bạn hãy lắng nghe một sự thật phũ phàng về các văn phòng không gian mở nhé.
Julian Treasure - Sound consultant
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Julian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
Over the next five minutes,
0
0
2000
Trong 5 phút tới đây,
00:17
my intention is to transform your relationship with sound.
1
2000
4000
mục tiêu tôi đề ra là làm sao để thay đổi mối quan hệ giữa các bạn với âm thanh.
00:21
Let me start with the observation that most of the sound around us is accidental,
2
6000
3000
Tôi xin bắt đầu với sự thật rằng hầu hết âm thanh quanh ta đều do con người tình cờ nghe được.
00:24
and much of it is unpleasant. (Traffic noise)
3
9000
2000
Và đa phần là rất phiền nhiễu. (Tiếng ồn giao thông)
00:26
We stand on street corners, shouting over noise like this,
4
11000
2000
Chúng ta đứng trên góc phố, cố hét to để át tiếng ồn
00:28
and pretending that it doesn't exist.
5
13000
3000
và giả vờ như nó không tồn tại.
00:31
Well, this habit of suppressing sound has meant that our
6
16000
2000
Thói quen át âm thanh nghĩa là
00:33
relationship with sound has become largely unconscious.
7
18000
3000
mối quan hệ giữa chúng ta và âm thanh đã trở thành vô thức.
00:36
There are four major ways sound is affecting you all the time,
8
21000
3000
Âm thanh ảnh hưởng tới con người theo 4 cách chính,
00:39
and I'd like to raise them in your consciousness today.
9
24000
3000
và đó cũng là trọng tâm của buổi diễn thuyết hôm nay.
00:42
First is physiological. (Loud alarm clocks)
10
27000
5000
Trước hết là sinh lý. (Chuông đồng hồ báo thức)
00:47
Sorry about that. I've just given you a shot of cortisol, your fight/flight hormone.
11
32000
3000
Xin lỗi về tiếng ồn đó. Tôi vừa mới đánh thức hoocmon chiến binh của bạn, cortisol.
00:50
Sounds are affecting your hormone secretions all the time,
12
35000
3000
Âm thanh tác động đến việc bài tiết hooc-môn,
00:53
but also your breathing, your heart rate -- which I just also did --
13
38000
3000
và cả nhịp thở, nhịp tim như tôi vừa làm,
00:56
and your brainwaves.
14
41000
2000
và các các sóng não của bạn.
00:58
It's not just unpleasant sounds like that that do it.
15
43000
2000
Không chỉ có các âm thanh loại này mới gây khó chịu.
01:00
This is surf. (Ocean waves)
16
45000
2000
Đây là tiếng sóng vỗ. (Tiếng sóng biển)
01:02
It has the frequency of roughly 12 cycles per minute.
17
47000
2000
Tần số vào khoảng 12 chu kỳ/ phút.
01:04
Most people find that very soothing,
18
49000
2000
Hầu hết ai cũng thấy tiếng sóng vỗ rất dịu êm và dễ chịu,
01:06
and, interestingly, 12 cycles per minute
19
51000
2000
thú vị thay, 12 chu kỳ/phút
01:08
is roughly the frequency of the breathing of a sleeping human.
20
53000
3000
cũng xấp xỉ tần số hít thở đều đặn của người khi ngủ.
01:11
There is a deep resonance with being at rest.
21
56000
2000
Vậy là cả 2 đều hài hòa với nhau trong tình trạng nghỉ ngơi.
01:13
We also associate it with being stress-free
22
58000
2000
Chúng ta cũng liên hệ nó với việc xả stress
01:15
and on holiday.
23
60000
2000
và trong các kỳ nghỉ.
01:17
The second way in which sound affects you is psychological.
24
62000
3000
Một cách thứ hai mà âm thanh ảnh hưởng đến chúng ta là tâm lý.
01:20
Music is the most powerful form of sound that we know
25
65000
3000
Âm nhạc là hình thức âm thanh mạnh mẽ nhất
01:23
that affects our emotional state. (Albinoni's Adagio)
26
68000
2000
mà chúng ta đều biết nó ảnh hưởng đến tình trạng cảm xúc. (Bản Adagio của Albinoni)
01:25
This is guaranteed to make most of you feel pretty sad
27
70000
2000
Nếu tôi để các bạn nghe tiếp,
01:27
if I leave it on.
28
72000
2000
đảm bảo bạn nào cũng thấy buồn da diết.
01:29
Music is not the only kind of sound, however, which affects your emotions.
29
74000
3000
Tuy nhiên, âm nhạc không phải dạng âm thanh duy nhất ảnh hưởng đến cảm xúc.
01:32
Natural sound can do that too.
30
77000
2000
Âm thanh tự nhiên cũng có tác động tương tự.
01:34
Birdsong, for example, is a sound which most people
31
79000
2000
Ví dụ, tiếng chim hót là âm thanh
01:36
find reassuring. (Birds chirping)
32
81000
2000
mà hầu hết mọi người cảm thấy an tâm.(Tiếng chim hót líu lo)
01:38
There is a reason for that. Over hundreds of thousands of years
33
83000
2000
Có một lý do để giải thích điều đó. Trong hàng trăm nghìn năm qua,
01:40
we've learned that when the birds are singing, things are safe.
34
85000
3000
chúng ta đã học được rằng khi chim hót có nghĩa mọi thứ đều an toàn và bình yên.
01:43
It's when they stop you need to be worried.
35
88000
2000
Khi nào chim thôi hót chính là lúc bạn cần lo lắng.
01:45
The third way in which sound affects you is cognitively.
36
90000
3000
Cách thứ 3 là nhận thức.
01:48
You can't understand two people talking at once ("If you're listening to this version of")
37
93000
2000
Bạn không thể hiểu 2 người nói cùng một lúc ("Nếu bạn đang lắng nghe phiên bản của")
01:50
("me you're on the wrong track.") or in this case one person talking twice.
38
95000
2000
("tôi, bạn đang đi sai đường.") hoặc trong trường hợp này, một người nói hai lần.
01:52
Try and listen to the other one. ("You have to choose which me you're going to listen to.")
39
97000
3000
Hãy thử nghe người còn lại. ("Các bạn phải chọn xem sẽ lắng nghe tôi hay tôi' nhé.")
01:55
We have a very small amount of bandwidth for processing auditory input,
40
100000
3000
Chúng ta có một lượng rất nhỏ băng thông để xử lý đầu vào âm thanh,
01:58
which is why noise like this -- (Office noise) --
41
103000
2000
đó là lý do tại sao tiếng ồn như thế này -- (Tiếng ôn nơi công sở) --
02:00
is extremely damaging for productivity.
42
105000
3000
có tác động cực kỳ xấu đến hiệu suất làm việc.
02:03
If you have to work in an open-plan office like this,
43
108000
3000
Nếu phải làm việc trong một văn phòng không gian mở như thế này
02:06
your productivity is greatly reduced.
44
111000
2000
thì hiệu suất làm việc của bạn sẽ giảm đáng kể.
02:08
And whatever number you're thinking of, it probably isn't as bad as this.
45
113000
3000
Và mức độ giảm thiểu xấu nhất bạn có thể nghĩ đến cũng không tệ như thế này.
02:11
(Ominous music)
46
116000
4000
(Tiếng nhạc tang thương)
02:15
You are one third as productive in open-plan offices as in quiet rooms.
47
120000
3000
Khi làm việc trong văn phòng không gian mở, hiệu quả làm việc chỉ bằng 1/3 so với văn phòng yên tĩnh.
02:18
And I have a tip for you. If you have to work in spaces like that,
48
123000
3000
Và tôi có một lời khuyên cho bạn. Nếu phải làm việc trong các không gian như thế
02:21
carry headphones with you, with a soothing sound like birdsong.
49
126000
3000
hãy đeo headphone, nghe âm thanh êm dịu như tiếng chim hót chẳng hạn.
02:24
Put them on and your productivity goes back up to triple what it would be.
50
129000
3000
Hiệu quả làm việc sẽ tăng gấp 3 lần.
02:27
The fourth way in which sound affects us is behaviorally.
51
132000
4000
Cách thứ 4 là hành vi.
02:31
With all that other stuff going on, it would be amazing
52
136000
2000
Nghe âm thanh đó mà hành vi của chúng ta không thay đổi
02:33
if our behavior didn't change.
53
138000
2000
thì mới lạ.
02:35
(Techno music inside a car) So, ask yourself: Is this person ever going to drive
54
140000
2000
(Nhạc Techno trong xe) Vậy, hãy tự hỏi: Liệu người này
02:37
at a steady 28 miles per hour? I don't think so.
55
142000
4000
có lái xe với vận tốc 28 dặm/giờ không? Tôi không nghĩ thế.
02:41
At the simplest, you move away from unpleasant sound
56
146000
3000
Đơn giản thôi, các bạn sẽ phải chuyển từ âm thanh kinh khủng
02:44
and towards pleasant sounds.
57
149000
2000
sang các âm thanh dễ chịu.
02:46
So if I were to play this -- (Jackhammer) --
58
151000
3000
Nên, nếu tôi bật bản này --(Jackhammer) --
02:49
for more than a few seconds, you'd feel uncomfortable;
59
154000
2000
trong vài giây, các bạn sẽ thấy khó chịu;
02:51
for more than a few minutes, you'd be leaving the room in droves.
60
156000
3000
trong vài phút, các bạn sẽ chuồn khỏi phòng ngay.
02:54
For people who can't get away from noise like that,
61
159000
2000
Với những người không thể trốn khỏi các tiếng ồn như thế,
02:56
it's extremely damaging for their health.
62
161000
2000
thì sức khỏe của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
02:58
And that's not the only thing that bad sound damages.
63
163000
3000
Đó không phải tác hại duy nhất của âm thanh kinh dị.
03:01
Most retail sound is inappropriate and accidental, and even hostile,
64
166000
3000
Phần lớn các âm thanh biểu tượng cho cửa hàng bán lẻ đều bất hợp lý, ngẫu nhiên, thậm chí chối tai,
03:04
and it has a dramatic effect on sales.
65
169000
3000
gây ảnh hưởng xấu đến việc kinh doanh.
03:07
For those of you who are retailers, you may want to look away
66
172000
2000
Đối với những bạn là các nhà bán lẻ có thể sẽ muốn quay mặt đi
03:09
before I show this slide.
67
174000
3000
trước khi tôi chiếu slide này.
03:12
They are losing up to 30 percent of their business
68
177000
2000
Họ đang mất 30% doanh thu
03:14
with people leaving shops faster, or just turning around on the door.
69
179000
3000
vì khách hàng ra khỏi cửa hàng nhanh hơn, hoặc mới đặt chân vào cửa đã quay đi.
03:17
We all have done it, leaving the area
70
182000
2000
Chúng ta đều rời khỏi cửa hàng
03:19
because the sound in there is so dreadful.
71
184000
3000
vì âm thanh ở đó quá kinh dị.
03:22
I want to spend just a moment talking about
72
187000
2000
Tôi muốn dành một chút thời gian nói về
03:24
the model that we've developed, which allows us to start at the top
73
189000
2000
mô hình chúng ta đã phát triển, cho phép chúng ta bắt đầu trên đỉnh điểm
03:26
and look at the drivers of sound, analyze the soundscape
74
191000
3000
và xem xét các yếu tố điều khiển âm thanh, phân tích hệ sinh thái âm thanh,
03:29
and then predict the four outcomes I've just talked about.
75
194000
2000
và dự đoán 4 hệ quả tôi vừa nhắc tới.
03:31
Or start at the bottom,
76
196000
2000
Hoặc ngược lại,
03:33
and say what outcomes do we want,
77
198000
2000
nói về các hệ quả chúng ta mong muốn,
03:35
and then design a soundscape to have a desired effect.
78
200000
2000
sau đó thiết kế một hệ sinh thái âm thanh để đạt được hiệu quả mong muốn.
03:37
At last we've got some science we can apply.
79
202000
2000
Cuối cùng chúng ta cũng có một số kiến thức khoa học để áp dụng.
03:39
And we're in the business of designing soundscapes.
80
204000
3000
Công việc của chúng ta là thiết kế hệ sinh thái âm thanh.
03:42
Just a word on music. Music is the most powerful sound there is,
81
207000
3000
Xin nói đôi điều về âm nhạc. Âm nhạc là âm thanh có tác động mạnh nhất,
03:45
often inappropriately deployed.
82
210000
2000
nhưng thường được sử dụng thiếu hợp lý.
03:47
It's powerful for two reasons. You recognize it fast,
83
212000
3000
Có 2 nhân tố giúp âm nhạc mạnh mẽ. Các bạn nhận ra nhanh thôi.
03:50
and you associate it very powerfully.
84
215000
2000
Và các bạn có thể liên hệ rất chắc chắn.
03:52
I'll give you two examples. (First chord of The Beatles' "A Hard Day's Night")
85
217000
3000
Tôi sẽ đưa ra 2 ví dụ. (Hợp âm đầu tiên của bài hát "A Hard Day's Night" do ban nhạc The Beatles thể hiện)
03:55
Most of you recognize that immediately.
86
220000
2000
Hầu như ai cũng có thể nhận ra ngay lập tức.
03:57
The younger, maybe not. (Laughter)
87
222000
3000
Những người trẻ tuổi có thể không nhận ra. (Tiếng cười)
04:00
(First two notes of "Jaws" theme) And most of you associate that with something!
88
225000
3000
(Hai nốt đầu tiên của bản "Jaws") Và hầu hết các bạn có thể liên hệ nó với cái gì đó!
04:03
Now, those are one-second samples of music.
89
228000
2000
Nào, đó là bản nhạc thứ 1 và thứ 2.
04:05
Music is very powerful. And unfortunately
90
230000
2000
Âm nhạc cực kỳ mãnh liệt. Buồn thay
04:07
it's veneering commercial spaces, often inappropriately.
91
232000
3000
nó đang che phủ các không gian thương mại.
04:10
I hope that's going to change over the next few years.
92
235000
3000
Tôi hy vọng điều đó sẽ thay đổi trong vài năm tới.
04:13
Let me just talk about brands for a moment,
93
238000
2000
Tôi xin nói đôi điều về các nhãn hiệu,
04:15
because some of you run brands. Every brand is out there
94
240000
2000
vì một số người có thể đang điều hành một nhãn hàng nào đó.
04:17
making sound right now.
95
242000
2000
Mọi nhãn hiệu hiện nay đang gắn với âm thanh.
04:19
There are eight expressions of a brand in sound.
96
244000
2000
Một nhãn hiệu có 8 biểu hiện bằng âm thanh.
04:21
They are all important. And every brand needs to have guidelines at the center.
97
246000
3000
Chúng đều quan trọng cả. Và mỗi nhãn hiệu cần nhận chỉ đạo từ trung tâm.
04:24
I'm glad to say that is starting to happen now.
98
249000
2000
Tôi muốn nói rằng việc đó đang bắt đầu diễn ra.
04:26
(Intel ad jingle)
99
251000
3000
(Quảng cáo có tiếng chuông của Intel)
04:29
You all recognize that one. (Nokia ringtone) This is the
100
254000
2000
Các bạn đều nhận ra nó chứ? (Chuông điện thoại Nokia)
04:31
most-played tune in the world today.
101
256000
2000
Đây là đoạn nhạc được phát nhiều nhất thế giới hiện nay.
04:33
1.8 billion times a day, that tune is played.
102
258000
4000
Đoạn nhạc đó được phát 1.8 triệu lần/ngày.
04:37
And it cost Nokia absolutely nothing.
103
262000
3000
Và Nokia chả tốn xu nào.
04:40
Just leave you with four golden rules, for those of you who run businesses,
104
265000
2000
Tôi sẽ đưa ra 4 quy tắc vàng cho những người đang kinh doanh,
04:42
for commercial sound.
105
267000
2000
về âm thanh thương mại.
04:44
First, make it congruent,
106
269000
2000
Một, hợp lý hóa âm thanh,
04:46
pointing in the same direction as your visual communication.
107
271000
2000
nhất quán với thông điệp hình ảnh mà bạn đưa ra.
04:48
That increases impact by over 1,100 percent.
108
273000
3000
Nó sẽ gia tăng ảnh hưởng lên hơn 1,100%.
04:51
If your sound is pointing the opposite direction, incongruent,
109
276000
4000
Nếu âm thanh không ăn nhập với hình ảnh
04:55
you reduce impact by 86 percent.
110
280000
2000
bạn sẽ giảm hiệu quả tới 86%.
04:57
That's an order of magnitude, up or down.
111
282000
2000
Đó là một trật tự lớn nhỏ, lên xuống.
04:59
This is important.
112
284000
2000
Rất quan trọng.
05:01
Secondly, make it appropriate to the situation.
113
286000
3000
Hai là, thống nhất âm thanh với hoàn cảnh.
05:04
Thirdly, make it valuable. Give people something with the sound.
114
289000
2000
Ba là, nâng giá trị âm thanh. Cùng với âm thanh, hãy cho mọi người cái gì đó kèm theo.
05:06
Don't just bombard them with stuff.
115
291000
2000
Đừng chỉ khủng bố họ với sản phẩm mình cần bán.
05:08
And, finally, test and test it again.
116
293000
2000
Và cuối cùng, hãy thử nghiệm nó nhiều lần.
05:10
Sound is complex. There are many countervailing influences.
117
295000
2000
Âm thanh rất phức tạp. Có nhiều ảnh hưởng bù trừ.
05:12
It can be a bit like a bowl of spaghetti:
118
297000
2000
Nó có thể giống một đĩa mỳ Ý:
05:14
sometimes you just have to eat it and see what happens.
119
299000
4000
đôi khi bạn phải ăn để xem chuyện gì sẽ xảy ra.
05:18
So I hope this talk has raised sound in your consciousness.
120
303000
2000
Nên tôi mong rằng cuộc nói chuyện này đã khiến các bạn chú ý đến âm thanh.
05:20
If you're listening consciously,
121
305000
2000
Nếu chăm chú lắng nghe,
05:22
you can take control of the sound around you.
122
307000
2000
các bạn có thể kiểm soát được âm thanh xung quanh mình.
05:24
It's good for your health. It's good for your productivity.
123
309000
2000
Điều đó có lợi cho sức khỏe và hiệu quả làm việc của bạn.
05:26
If we all do that we move to a state
124
311000
2000
Nếu làm được, chúng ta sẽ chuyển tới một vùng
05:28
that I like to think will be sound living in the world.
125
313000
3000
theo tôi là đáng sống trên thế giới.
05:31
I'm going to leave you with a little bit more birdsong. (Birds chirping)
126
316000
2000
Cuối cùng, các bạn sẽ nghe một đoạn tiếng chim hót. (Tiếng chim líu lo)
05:33
I recommend at least five minutes a day, but there is no maximum dose.
127
318000
3000
Ít nhất chúng ta nên nghe 5 phút một ngày, hoặc nhiều hơn thì càng tốt.
05:36
Thank you for lending me your ears today.
128
321000
2000
Xin cảm ơn vì đã lắng nghe.
05:38
(Applause)
129
323000
3000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Julian Treasure - Sound consultantJulian Treasure studies sound and advises businesses on how best to use it.
Why you should listen
Julian Treasure is the chair of the Sound Agency, a firm that advises worldwide businesses -- offices, retailers, airports -- on how to design sound in their physical spaces and communication. He asks us to pay attention to the sounds that surround us. How do they make us feel: productive, stressed, energized, acquisitive?
Treasure is the author of the book Sound Business, a manual for effective sound use in every aspect of business. His most recent book, How to be Heard: Secrets for Powerful Speaking and Listening, based on his TED Talk, offers practical exercises to improve communication skills and an inspiring vision for a sonorous world of effective speaking, conscious listening and understanding. He speaks globally on this topic.
Julian Treasure | Speaker | TED.com