TEDxTelAviv 2010
Shimon Steinberg: Natural pest control ... using bugs!
Shimon Steiberg: Kiểm soát sâu hại bằng ... côn trùng!
Filmed:
Readability: 4.4
437,077 views
Tại TEDxTelAviv, Shimon Steinberg đề cập đến sự khác nhau giữa sâu hại và côn trùng -- và cho ví dụ về việc sử dụng côn trùng có ích để chống lại sâu hại cũng như hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu hóa học trong khi quá trình cải thiện sản lượng nông nghiệp.
Shimon Steinberg - Entomologist
Shimon Steinberg's biotech lab researches ways to harness the natural benefits of insects on a massive scale. Full bio
Shimon Steinberg's biotech lab researches ways to harness the natural benefits of insects on a massive scale. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I'm a bug lover, myself --
0
0
2000
Tôi yêu côn trùng --
00:17
not from childhood, by the way,
1
2000
2000
nói luôn là không phải thích từ hồi bé đâu,
00:19
but rather late.
2
4000
2000
mà mãi về sau này.
00:21
When I bachelored,
3
6000
2000
Khi học đại học
00:23
majoring in zoology in Tel Aviv University,
4
8000
3000
ngành động vật học ở trường Tel Aviv,
00:26
I kind of fell in love with bugs.
5
11000
2000
và tôi tự nhiên "phải lòng" các loài côn trùng.
00:28
And then, within zoology,
6
13000
2000
Và rồi, trong ngành động vật học,
00:30
I took the course or the discipline of entomology,
7
15000
3000
tôi chọn phân ngành côn trùng học
00:33
the science of insects.
8
18000
3000
ngành khoa học nghiên cứu côn trùng.
00:36
And then I thought, myself, how can I be practical
9
21000
3000
Và khi đó tôi tự hỏi mình có thể ứng dụng như thế nào,
00:39
or help in the science of entomology?
10
24000
3000
hoặc giúp ích gì cho ngành côn trùng học
00:42
And then I moved to the world of plant protection --
11
27000
3000
Rồi sau đó tôi chuyển sang ngành bảo vệ thực vật --
00:45
plant protection from insects,
12
30000
3000
bảo vệ thực vật khỏi côn trùng,
00:48
from bad bugs.
13
33000
2000
khỏi các loài sâu hại.
00:50
And then within plant protection,
14
35000
2000
Rồi trong ngành bảo vệ thực vật,
00:52
I came into the discipline
15
37000
2000
tôi đi sâu vào chuyên ngành
00:54
of biological pest control
16
39000
2000
kiểm soát sâu bệnh bằng phương pháp sinh học
00:56
which we actually define
17
41000
2000
mà chúng tôi định nghĩa
00:58
as the use of living organisms
18
43000
3000
là việc sử dụng các sinh vật
01:01
to reduce populations
19
46000
2000
để hạn chế số lượng
01:03
of noxious plant pests.
20
48000
3000
các loài sâu hại trên cây trồng.
01:06
So it's a whole discipline in plant protection
21
51000
3000
Đây là cả một chuyên ngành thuộc ngành bảo vệ thực vật
01:09
that's aiming at the reduction of chemicals.
22
54000
3000
nhằm hạn chế các loại thuốc trừ sâu hóa học.
01:13
And biological pest control, by the way,
23
58000
2000
Mà kiểm soát sâu hại bằng phương pháp sinh học
01:15
or these good bugs that we are talking about,
24
60000
3000
cũng như các loài côn trùng có ích được đề cập ở đây
01:18
they've existed in the world for thousands and thousands of years,
25
63000
3000
đã tồn tại trên trái đất hàng nghìn năm
01:21
for a long, long time.
26
66000
2000
từ rất xa xưa.
01:23
But only in the last 120 years
27
68000
3000
Nhưng mới chỉ trong 120 năm trở lại đây
01:26
people started,
28
71000
3000
con người mới bắt đầu
01:29
or people knew more and more how to exploit, or how to use,
29
74000
3000
hay mới biết khai thác và sử dụng
01:32
this biological control phenomenon,
30
77000
3000
hiện tượng kiểm soát sinh học
01:35
or in fact, natural control phenomenon,
31
80000
3000
hay nói đúng hơn, là hiện tượng kiểm soát tự nhiên
01:38
to their own needs.
32
83000
3000
để phục vụ nhu cầu của mình.
01:41
Because biological control phenomenon,
33
86000
2000
Bởi vì những hiện tượng kiểm soát sinh học này,
01:43
you can see it in your backyard.
34
88000
2000
diễn ra ngay trong vườn sau nhà bạn.
01:45
Just take a magnifying glass. You see what I have here?
35
90000
2000
Chỉ cần một cái kính lúp như cái này.
01:47
That's a magnifier times 10.
36
92000
2000
Một cái kính lúp có độ phóng đại 10 lần
01:49
Yeah, times 10.
37
94000
2000
Vâng, nhân 10 lên.
01:51
Just open it.
38
96000
2000
Nào, mở nó ra.
01:53
You just twist leaves, and you see a whole new world
39
98000
3000
và lật những cái lá lên, và bạn sẽ thấy cả một thế giới mới lạ
01:56
of minute insects,
40
101000
2000
của các loài côn trùng bé nhỏ,
01:58
or little spiders of one millimeter, one and a half,
41
103000
3000
hay của những con nhện chỉ dài 1-1.5 mm,
02:01
two millimeters long,
42
106000
2000
hay dài 2 mm,
02:03
and you can distinguish between the good ones and the bad ones.
43
108000
3000
và bạn có thể phân biệt con nào có ích và con nào gây hại.
02:06
So this phenomenon of natural control
44
111000
2000
Hiện tượng kiểm soát tự nhiên như thế này
02:08
exists literally everywhere.
45
113000
2000
tồn tại ở mọi nơi.
02:10
Here, in front of this building, I'm sure.
46
115000
2000
Tôi dám chắc, ngay ở trước tòa nhà này thôi,
02:12
Just have a look at the plants.
47
117000
2000
Cứ thử quan sát mấy cái cây mà xem.
02:14
So it's everywhere,
48
119000
2000
Nó ở khắp nơi,
02:16
and we need to know how to exploit it.
49
121000
3000
và chúng ta cần biết làm thế nào để lợi dụng nó.
02:19
Well let us go hand by hand
50
124000
2000
Nào, hãy cùng tôi
02:21
and browse through just a few examples.
51
126000
3000
xem qua vài ví dụ.
02:24
What is a pest?
52
129000
2000
Sâu hại là gì?
02:26
What damage [does] it actually inflict on the plant?
53
131000
3000
Chúng gây tổn thương gì cho cây trồng?
02:29
And what is the natural enemy,
54
134000
2000
và thế nào là thiên địch,
02:31
the biologically controlled agent,
55
136000
2000
là nhân tố kiểm soát tự nhiên,
02:33
or the good bug, that we are talking about?
56
138000
2000
hay các loài côn trùng có ích mà ta đang nói đến ở đây?
02:35
In general, I'm going to talk
57
140000
2000
Để tiện theo dõi, tôi sẽ trình bày
02:37
about insects and spiders,
58
142000
3000
về những loài côn trùng và nhện
02:40
or mites, let us call them.
59
145000
3000
hoặc ta có thể gọi là những con bọ.
02:43
Insects, those six-legged organisms
60
148000
2000
Côn trùng -- những sinh vật có 6 chân
02:45
and spiders or mites,
61
150000
2000
và nhện hay bọ,
02:47
the eight-legged organisms.
62
152000
2000
thì có 8 chân.
02:49
Let's have a look at that.
63
154000
2000
Hãy cùng quan sát hình này.
02:51
Here is a pest, devastating pest, a spider mite,
64
156000
3000
Đây là một loài côn trùng phá hoại, con nhện đỏ,
02:54
because it does a lot of webbing like a spider.
65
159000
3000
nó cũng giăng tơ giống như nhện thông thường.
02:57
You see the mother in between
66
162000
2000
Con mẹ ở giữa
02:59
and two daughters, probably on the left and right,
67
164000
2000
ở hai bên có lẽ là hai con con,
03:01
and a single egg on the right-hand side.
68
166000
3000
và một quả trứng ở bên phải.
03:04
And then you see what kind of damage it can inflict.
69
169000
2000
Và nó phá hoại thế này đây,
03:06
On your right-hand side you can see a cucumber leaf,
70
171000
2000
Bên phải màn hình là lá cây dưa chuột (dưa leo)
03:08
and on the middle, cotton leaf,
71
173000
2000
ở giữa là lá cây bông vải,
03:10
and on the left a tomato leaf with these little stipplings.
72
175000
3000
và bên trái là lá cây cà chua,
03:13
They can literally turn from green to white
73
178000
3000
đúng nghĩa là chúng có thể chuyển màu từ xanh sang trắng
03:16
because of the sucking, piercing
74
181000
2000
vì những bộ phận đục, hút
03:18
mouthparts
75
183000
2000
trên miệng
03:20
of those spiders.
76
185000
2000
của mấy con nhện đỏ.
03:22
But here comes nature
77
187000
2000
Nhưng tự nhiên
03:24
that provides us with a good spider.
78
189000
2000
đã cho chúng ta một loài bọ có ích.
03:26
This is a predatory mite -- just as small as a spider mite, by the way,
79
191000
3000
Đây là con nhện bắt mồi -- cũng chỉ nhỏ như con nhện đỏ mà thôi,
03:29
one millimeter, two millimeters long, not more than that,
80
194000
3000
dài không quá 1-2 mm,
03:32
running quickly, hunting,
81
197000
3000
chúng chạy rất nhanh, đuổi theo
03:35
chasing the spider mites.
82
200000
2000
và bắt những con nhện đỏ.
03:37
And here you can see this lady in action
83
202000
2000
Cô nàng này đang hành động đây
03:39
on your left-hand side --
84
204000
2000
ở bên trái bạn --
03:41
just pierces, sucks
85
206000
2000
nó chọc vào phía trái
03:43
the body fluids on the left-hand side of the pest mite.
86
208000
3000
khoang bụng của con nhện đỏ.
03:46
And after five minutes, this is what you see:
87
211000
3000
Và sau 5 phút, bạn sẽ thấy
03:49
just a typical dead corpse,
88
214000
2000
một cái xác điển hình --
03:51
shriveled, sucked-out,
89
216000
2000
quắt lại và bị hút kiệt,
03:53
dead corpse of the spider mite,
90
218000
2000
xác của con nhện đỏ,
03:55
and next to it, two satiated individuals
91
220000
2000
và ngay cạnh nó là hai cá thể
03:57
of predatory mites,
92
222000
2000
nhện bắt mồi đã no nê.
03:59
a mother on the left-hand side,
93
224000
2000
con mẹ ở bên trái
04:01
a young nymph on the right-hand side.
94
226000
2000
con non ở bên phải.
04:03
By the way, a meal for them for 24 hours
95
228000
3000
Nhân tiện, một bữa ăn đủ cho chúng trong 24 giờ
04:06
is about five individuals
96
231000
2000
là khoảng năm con nhện đỏ
04:08
of the spider mites, of the bad mites,
97
233000
3000
loài sâu hại ấy,
04:11
or 15 to 20 eggs
98
236000
2000
hoặc 15-20 quả trứng
04:13
of the pest mites.
99
238000
2000
của nhện đỏ.
04:15
By the way, they are hungry always.
100
240000
3000
Mà phải nói là lúc nào chúng cũng đói.
04:18
(Laughter)
101
243000
2000
(cười)
04:20
And there is another example: aphids.
102
245000
2000
Đây là một ví dụ khác: con rệp vừng.
04:22
By the way, it's springtime now in Israel.
103
247000
2000
Nhân tiện, bây giờ đang là mùa xuân ở Israel,
04:24
When temperature rises sharply,
104
249000
3000
nhiệt độ đang tăng cao đột ngột.
04:27
you can see those bad ones, those aphids, all over the plants,
105
252000
3000
Bạn có thể thấy rệp vừng ở khắp nơi,
04:30
in your hibiscus, in your lantana,
106
255000
3000
trên cây dâm bụt, cây hoa ngũ sắc (thơm ổi),
04:33
in the young, fresh foliage
107
258000
2000
hay trên những tán lá tươi non
04:35
of the spring flush, so-called.
108
260000
2000
của đám cỏ mùa xuân, và nhiều nữa.
04:37
By the way, with aphids you have only females,
109
262000
2000
Mà ở rệp vừng chỉ có con cái thôi nhé,
04:39
like Amazons.
110
264000
2000
giống như các Nữ chiến binh Amazon.
04:41
Females giving rise to females giving rise to other females.
111
266000
3000
Con cái sinh ra những con cái, để sinh ra những con cái khác.
04:44
No males at all.
112
269000
2000
Hoàn toàn không có con đực.
04:46
Parthenogenesis, [as it] was so called.
113
271000
2000
Gọi là sinh sản đơn tính.
04:48
And they are very happy with that, apparently.
114
273000
3000
Và có vẻ như chúng rất hạnh phúc với việc đó.
04:51
Here we can see the damage.
115
276000
2000
Chúng gây hại như thế này.
04:53
Those aphids secrete
116
278000
2000
Rệp vừng tiết ra
04:55
some sticky, sugary liquid
117
280000
3000
một chất dịch ngọt và dính
04:58
called honeydew,
118
283000
2000
gọi là "dịch ngọt"
05:00
and this just globs
119
285000
2000
và dính đầy
05:02
the upper parts of the plant.
120
287000
2000
ở phần ngọn cây.
05:04
Here you see a typical cucumber leaf
121
289000
2000
Cái lá dưa chuột (dưa leo) này
05:06
that turned actually from green to black
122
291000
2000
đã chuyển từ màu xanh sang đen
05:08
because of a black fungus, sooty mold,
123
293000
2000
vì bị mốc đen
05:10
which is covering it.
124
295000
2000
bao phủ.
05:12
And here comes the salvation
125
297000
3000
Và "đấng cứu rỗi" đã tới
05:15
through this parasitic wasp.
126
300000
3000
trong hình hài ong bắp cày kí sinh.
05:18
Here we are not talking about a predator.
127
303000
2000
Đây không phải là loài săn mồi.
05:20
Here we are talking a parasite --
128
305000
2000
mà là một loài kí sinh,
05:22
not a two-legged parasite,
129
307000
2000
không phải loài kí sinh 2 chân nhé,
05:24
but an eight-legged parasite, of course.
130
309000
3000
mà tất nhiên là 6 chân.
05:27
This is a parasitic wasp,
131
312000
2000
Con ong bắp cày kí sinh,
05:29
again, two millimeters long, slender,
132
314000
2000
cũng rất nhỏ bé và mảnh dẻ, chỉ dài khoảng 2mm,
05:31
a very quick
133
316000
2000
và là một phi công nhanh nhẹn
05:33
and sharp flier.
134
318000
2000
và nhạy bén.
05:35
And here you can see this parasite in action,
135
320000
2000
Ong kí sinh khi hành động đây,
05:37
like in an acrobatic maneuver.
136
322000
3000
giống như trong màn trình diễn xiếc nhào lộn.
05:40
She stands vis-a-vis
137
325000
2000
Nó đứng gập người
05:42
in front of the victim at the right-hand side,
138
327000
2000
đối diện nạn nhân của nó, về bên phải,
05:44
bending its abdomen
139
329000
2000
cong bụng
05:46
and inserting a single egg,
140
331000
2000
và đặt một quả trứng,
05:48
a single egg into the body fluids
141
333000
2000
đúng một quả, vào khoang bụng
05:50
of the aphid.
142
335000
2000
của con rệp vừng.
05:52
By the way, the aphid tries to escape.
143
337000
3000
Phải nói là con rệp cũng cố gắng để thoát ra.
05:55
She kicks and bites
144
340000
2000
Nó giãy đạp, cắn xé
05:57
and secretes different liquids,
145
342000
2000
và tiết các loại dịch,
05:59
but nothing will happen, in fact.
146
344000
2000
nhưng thực ra chẳng có chuyện gì xảy ra.
06:01
Only the egg of the parasite
147
346000
2000
Ngoài việc một quả trứng của ong kí sinh
06:03
will be inserted into the body fluids of the aphid.
148
348000
3000
được gửi vào khoang bụng của con rệp.
06:06
And after a few days, depending upon temperature,
149
351000
3000
Và sau vài ngày, tùy thuộc và nhiệt độ,
06:09
the egg will hatch
150
354000
2000
quả trứng sẽ nở,
06:11
and the larva of this parasite
151
356000
2000
và ấu trùng của ong kí sinh
06:13
will eat the aphid from the inside.
152
358000
3000
sẽ ăn thịt con rệp từ trong ra.
06:16
This is all natural. This is all natural.
153
361000
3000
Đó là tự nhiên. Hoàn toàn tự nhiên.
06:19
This is not fiction, nothing at all.
154
364000
2000
Đây hoàn toàn không phải tiểu thuyết.
06:21
Again, in your backyard,
155
366000
2000
Tôi nhắc lại là ở ngay vườn sau nhà bạn,
06:23
in your backyard.
156
368000
3000
ngay sau vườn.
06:26
But this is the end result.
157
371000
2000
Nhưng đây chính là kết quả.
06:28
This is the end result:
158
373000
2000
Kết cục là đây:
06:30
Mummies --
159
375000
2000
Những xác ướp --
06:32
M-U-M-M-Y.
160
377000
2000
X-A-C U-O-P
06:34
This is the visual result of a dead aphid
161
379000
3000
đây là hình ảnh của một con rệp vừng đã chết.
06:37
encompassing inside,
162
382000
2000
Hãy nhìn vào phía trong xem.
06:39
in fact, a developing parasitoid
163
384000
3000
Thực ra, đây chính là một con ong kí sinh đang lớn dần
06:42
that after a few minutes you see halfway out.
164
387000
3000
và sau vài phút, nó đã chui ra được nửa người.
06:45
The birth is almost complete.
165
390000
2000
"Cuộc sinh nở" gần xong rồi.
06:47
You can see, by the way, in different movies, etc.,
166
392000
3000
Bạn có thể thấy trong đoạn phim.
06:50
it takes just a few minutes.
167
395000
2000
Chỉ mất vài phút.
06:52
And if this is a female, she'll immediately mate with a male
168
397000
3000
Và nếu đây là một con cái, nó sẽ kết đôi với một con đực ngay lập tức,
06:55
and off she goes because time is very short.
169
400000
3000
rồi nó bay đi, vì đời ngắn lắm,
06:58
This female can live only three to four days,
170
403000
3000
Con ong này chỉ sống được 3-4 ngày,
07:01
and she needs to give rise
171
406000
2000
và nó phải sinh được
07:03
to around 400 eggs.
172
408000
2000
khoảng 400 trứng.
07:05
That means she has 400 bad aphids
173
410000
3000
Cũng có nghĩa là nó sẽ tìm 400 con rệp vừng
07:08
to put her eggs
174
413000
2000
để ấp trứng của nó
07:10
into their body fluids.
175
415000
2000
vào trong khoang bụng.
07:12
And this is of course not the end of it.
176
417000
2000
Và tất nhiên đây không phải là tất cả.
07:14
There is a whole wealth of other natural enemies
177
419000
2000
Có cả một kho tàng các loài thiên địch khác
07:16
and this is just the last example.
178
421000
2000
và đây là ví dụ cuối cùng.
07:18
Again, we'll start first with the pest:
179
423000
2000
Ta lại bắt đầu bằng loài sâu hại:
07:20
the thrips.
180
425000
2000
con bọ trĩ (bù lạch)
07:22
By the way, all these weird names --
181
427000
2000
Phải nói thêm về những tên gọi kì quặc này --
07:24
I didn't bother you with the Latin names of these creatures,
182
429000
3000
Các bạn không cần bận tâm với tên Latin của những sinh vật này nhé,
07:27
okay, just the popular names.
183
432000
2000
tôi chỉ dùng tên thông thường thôi.
07:29
But this is a nice, slender,
184
434000
2000
Đây là một loài côn trùng đẹp, mảnh mai.
07:31
very bad pest.
185
436000
2000
nhưng cực kì có hại.
07:33
If you can see this, sweet peppers.
186
438000
2000
Hãy quan sát những quả ớt chuông này.
07:35
This is not just an exotic, ornamental sweet pepper.
187
440000
3000
Không phải ớt chuông cảnh mới lạ đâu,
07:38
This is a sweet pepper which is not consumable
188
443000
3000
mà là những quả ớt không ăn được nữa,
07:41
because it is suffering from a viral disease
189
446000
3000
vì chúng đã bị nhiễm một loại virus
07:44
transmitted by those thrip adults.
190
449000
3000
do bọ trĩ trưởng thành lây truyền.
07:47
And here comes the natural enemy,
191
452000
2000
Còn đây là loài thiên địch,
07:49
minute pirate bug,
192
454000
2000
bọ hải tặc tí hon,
07:51
"minute" because it is rather small.
193
456000
3000
gọi là tí hon vì nó bé xíu,
07:54
Here you can see the adult, black, and two young ones.
194
459000
3000
Ở đây là con trưởng thành, màu đen, và 2 con non.
07:57
And again, in action.
195
462000
2000
Và một lần nữa, chúng đang hành động.
07:59
This adult pierces the thrips,
196
464000
3000
Con trưởng thành này đâm vào bụng con bọ trĩ,
08:02
sucking it within just several minutes,
197
467000
2000
và hút kiệt nó chỉ trong vài phút,
08:04
just going to the other prey,
198
469000
2000
rồi lại tìm đến con mồi khác,
08:06
continuing all over the place.
199
471000
2000
tiếp tục như vậy khắp mọi nơi.
08:08
And if we spread those minute pirate bugs, the good ones,
200
473000
4000
Và nếu chúng ta rải những con nhện hải tặc có ích này,
08:12
for example, in a sweet pepper plot,
201
477000
2000
trên một vườn ớt chuông chẳng hạn,
08:14
they go to the flowers.
202
479000
3000
chúng sẽ bay đến những bông hoa.
08:17
And look, this flower is flooded
203
482000
2000
Hãy nhìn bông hoa này
08:19
with predatory bugs, with the good ones
204
484000
3000
nó có đầy những con côn trùng bắt mồi có ích,
08:22
after wiping out the bad ones, the thrips.
205
487000
3000
sau khi đã tiêu diệt hết bọ trĩ.
08:25
So this is a very positive situation, by the way.
206
490000
3000
Đây là một trường hợp tích cực,
08:28
No harm to the developing fruit. No harm to the fruit set.
207
493000
3000
không gây hại cho quả đang lớn, cũng không ảnh hưởng đến quá trình đậu quả.
08:31
Everything is just fine under these circumstances.
208
496000
3000
Mọi việc tốt đẹp theo đúng tiến trình.
08:34
But again, the question is,
209
499000
2000
Nhưng một lần nữa, câu hỏi đặt ra là,
08:36
here you saw them on a one-to-one basis --
210
501000
2000
ở đây bạn thấy chúng ở mức độ một kèm một --
08:38
the pest, the natural enemy.
211
503000
3000
một loài sâu hại và một loài thiên địch.
08:41
What we do is actually this.
212
506000
3000
Còn chúng tôi thì đang thực hiện những việc này.
08:44
In Northeast Israel,
213
509000
2000
Ở miền đông bắc Israel,
08:46
in Kibbutz Sde Eliyahu,
214
511000
2000
ở kibbutz Sde Eliyahu,
08:48
there is a facility
215
513000
2000
có một nhà máy
08:50
that mass-produces those natural enemies.
216
515000
2000
sản xuất hàng loạt các loài thiên địch.
08:52
In other words, what we do there,
217
517000
2000
Nói cách khác, những gì chúng tôi đang làm ở đó,
08:54
we amplify,
218
519000
2000
là khuyếch đại,
08:56
we amplify the natural control,
219
521000
3000
chúng tôi khuyếch đại sự kiểm soát tự nhiên,
08:59
or the biological control phenomenon.
220
524000
2000
hay hiện tượng kiểm soát sinh học.
09:01
And in 30,000 square meters
221
526000
3000
Và trên 35 nghìn mét vuông
09:04
of state-of-the-art greenhouses,
222
529000
2000
nhà kính tối tân,
09:06
there, we are mass-producing those predatory mites,
223
531000
3000
chúng tôi đang sản xuất hàng loạt những con nhện bắt mồi,
09:09
those minute pirate bugs,
224
534000
2000
những con bọ hải tắc tí hon,
09:11
those parasitic wasps, etc., etc.
225
536000
2000
những con ong bắp cày kí sinh, vân vân.
09:13
Many different parts.
226
538000
2000
Nhiều bộ phận sản xuất khác nhau.
09:15
By the way, they have a very nice landscape --
227
540000
2000
Nhân tiện, phong cảnh ở đó rất đẹp.
09:17
you see the Jordanian Mountains on the one hand
228
542000
3000
Một bên là dãy núi Jordani,
09:20
and the Jordan Valley on the other hand,
229
545000
2000
còn bên kia là thung lũng Jordan,
09:22
and a good, mild winter
230
547000
2000
mùa đông thì ôn hòa
09:24
and a nice, hot summer,
231
549000
2000
mùa hè thì nóng
09:26
which is an excellent condition
232
551000
2000
đó là điều kiện lý tưởng
09:28
to mass-produce those creatures.
233
553000
2000
để sản xuất các loài thiên địch.
09:30
And by the way, mass-production --
234
555000
2000
Nhân tiện xin nói là sản xuất hàng loạt,
09:32
it is not genetic manipulation.
235
557000
2000
chứ không phải liệu pháp biến đổi gene nhé.
09:34
There are no GMOs --
236
559000
2000
Không hề có chuyện biến đổi gene,
09:36
Genetically Modified Organisms -- whatsoever.
237
561000
2000
hay bất kì sinh vật biến đổi di truyền nào.
09:38
We take them from nature,
238
563000
2000
Chúng tôi bắt chúng từ môi trường tự nhiên,
09:40
and the only thing that we do,
239
565000
2000
và điều duy nhất chúng tôi làm
09:42
we give them the optimal conditions,
240
567000
2000
là cho chúng điều kiện tối ưu,
09:44
under the greenhouses or in the climate rooms,
241
569000
3000
trong nhà kính hay phòng kiểm soát khí hậu,
09:47
in order to proliferate,
242
572000
2000
để chúng tăng trưởng,
09:49
multiply and reproduce.
243
574000
2000
phát triển, và sinh sản.
09:51
And that's what we get, in fact.
244
576000
2000
Và thành quả chính là đây,
09:53
You see under a microscope.
245
578000
2000
Nếu bạn nhìn dưới kính hiển vi.
09:55
You see in the upper left corner, you see a single predatory mite.
246
580000
3000
Ở góc trên bên trái một con nhện bắt mồi.
09:58
And this is the whole bunch of predatory mites.
247
583000
3000
còn đây là cả bầy nhện.
10:01
You see this ampoule. You see this one.
248
586000
3000
Bạn thấy cái lọ này không?
10:04
I have one gram of those predatory mites.
249
589000
3000
Trong này là 1 gram nhện bắt mồi.
10:07
One gram's 80,000 individuals,
250
592000
3000
1 gram, 80 nghìn cá thể,
10:10
80,000 individuals
251
595000
3000
TÁM MƯƠI NGHÌN CON NHỆN
10:13
are good enough
252
598000
2000
thế là đủ
10:15
to control one acre, 4,000 square meters,
253
600000
3000
để bảo vệ trên 4 nghìn mét vuông
10:18
of a strawberry plot
254
603000
2000
vườn dâu
10:20
against spider mites for the whole season
255
605000
3000
chống lại nhện đỏ cho cả một vụ mùa,
10:23
of almost one year.
256
608000
3000
cho gần một năm.
10:26
And we can produce from this, believe you me,
257
611000
3000
Và từ nhà máy này, tin tôi đi nhé,
10:29
several dozens of kilograms
258
614000
2000
chúng tôi sản xuất được hàng chục kilogram
10:31
on an annual basis.
259
616000
3000
mỗi năm.
10:34
So this is what I call
260
619000
2000
Cho nên, tôi gọi cái này là
10:36
amplification of the phenomenon.
261
621000
2000
sự khuếch đại của một hiện tượng.
10:38
And no, we do not disrupt the balance.
262
623000
3000
Mà chúng tôi không làm mất cân bằng sinh thái.
10:41
On the contrary,
263
626000
2000
mà thực ra là làm ngược lại.
10:43
because we bring it to every cultural plot
264
628000
3000
Bởi vì trên những luống đất này
10:46
where the balance was already disrupted
265
631000
2000
sự cân bằng đã bị phá vỡ
10:48
by the chemicals.
266
633000
2000
vì thuốc trừ sâu hóa học,
10:50
Here we come with those natural enemies
267
635000
2000
bây giờ chúng tôi đem đến những loài thiên địch
10:52
in order to reverse a little bit of the wheel
268
637000
3000
cố gắng quay ngược bánh xe một chút
10:55
and to bring more natural balance
269
640000
2000
và tạo thêm sự cân bằng sinh thái
10:57
to the agricultural plot by reducing those chemicals.
270
642000
3000
cho những mảnh ruộng bằng cách hạn chế thuốc trừ sâu.
11:00
That's the whole idea.
271
645000
2000
Đó là toàn bộ ý tưởng.
11:02
And what is the impact?
272
647000
2000
Thế còn tác động trên thực tế thì sao?
11:04
In this table, you can actually see what is an impact
273
649000
3000
Bảng tóm tắt này cho thấy tác dụng
11:07
of a successful biological control
274
652000
2000
của việc kiểm soát sinh học thành công
11:09
by good bugs.
275
654000
2000
bằng thiên địch.
11:11
For example, in Israel,
276
656000
2000
Ví dụ như ở Israel,
11:13
where we employ
277
658000
2000
chúng tôi dùng
11:15
more than 1,000 hectares --
278
660000
3000
hơn một nghìn hecta --
11:18
10,000 dunams in Israeli terms --
279
663000
2000
hay mười nghìn dunam theo đơn vị của Israel --
11:20
of biological pest controlling sweet pepper
280
665000
3000
để trồng ớt chuông được bảo vệ
11:23
under protection,
281
668000
2000
bằng kiểm soát sinh học
11:25
75 percent of the pesticides
282
670000
2000
75% thuốc trừ sâu
11:27
were actually reduced.
283
672000
2000
đã được giảm bớt.
11:29
And Israeli strawberries, even more --
284
674000
2000
Còn với dâu Israel, thậm chí còn tốt hơn,
11:31
80 percent of the pesticides,
285
676000
2000
80% thuốc trừ sâu,
11:33
especially those aimed against pest mites in strawberries.
286
678000
4000
đặc biệt là thuốc chống nhện đỏ ở cây dâu.
11:37
So the impact is very strong.
287
682000
3000
Như vậy, tác động là rất lớn.
11:40
And there goes the question,
288
685000
3000
Và câu hỏi còn lại là,
11:43
especially if you ask growers, agriculturists:
289
688000
3000
nhất là nếu hỏi người nông dân:
11:46
Why biological control?
290
691000
2000
Tại sao lại sử dụng kiểm soát sinh học?
11:48
Why good bugs?
291
693000
2000
Tại sao lại dùng thiên địch?
11:50
By the way, the number of answers you get
292
695000
2000
Tôi báo trước là mỗi người
11:52
equals the number of people you ask.
293
697000
3000
sẽ trả lời mỗi kiểu đấy.
11:56
But if we go, for example, to this place,
294
701000
2000
Nhưng nếu ta đến đây chẳng hạn,
11:58
Southeast Israel,
295
703000
2000
Đông nam Israel,
12:00
the Arava area above the Great Rift Valley,
296
705000
3000
vùng Arava ngay phía trên thung lũng Great Rift.
12:03
where the really top-notch --
297
708000
2000
nền nông nghiệp ở đây thực sự là hàng đầu --
12:05
the pearl of the Israeli agriculture
298
710000
2000
là viên ngọc của nền nông nghiệp Israel
12:07
is located,
299
712000
2000
là viên ngọc của nền nông nghiệp Israel
12:09
especially under greenhouse conditions, or under screenhouse conditions --
300
714000
3000
đặc biệt là trong điều kiện nhà kính hoặc nhà lưới --
12:12
if you drive all the way to Eilat, you see this
301
717000
3000
trên đường đến Eliat,
12:15
just in the middle of the desert.
302
720000
2000
ngay giữa sa mạc.
12:17
And if you zoom in,
303
722000
2000
Nếu nhìn cận cảnh
12:19
you can definitely watch this,
304
724000
2000
chắc chắn bạn sẽ thấy
12:21
grandparents with their grandchildren,
305
726000
2000
ông bà và cháu
12:23
distributing the natural enemies, the good bugs,
306
728000
3000
đang rải những loài thiên địch,
12:26
instead of wearing special clothes
307
731000
2000
thay vì phải mặc đồ bảo hộ
12:28
and gas masks and applying chemicals.
308
733000
3000
và mặt nạ khí độc để phun thuốc trừ sâu.
12:31
So safety, with respect to the application,
309
736000
3000
Như vậy, độ an toàn
12:34
this is the number one answer that we get from growers,
310
739000
3000
là lý do hàng đầu,
12:37
why biological control.
311
742000
3000
để áp dụng kiểm soát sinh học.
12:40
Number two, many growers
312
745000
2000
Thứ hai, nhiều nông dân
12:42
are in fact petrified
313
747000
2000
đã thực sự sợ chết khiếp
12:44
from the idea of resistance,
314
749000
3000
khi nhắc đến sự kháng thuốc,
12:47
that the pests will become resistant
315
752000
3000
khi mà sâu hại trở nên đề kháng
12:50
to the chemicals,
316
755000
2000
với thuốc trừ sâu,
12:52
just in our case that bacteria
317
757000
2000
cũng giống bệnh dại ở con người
12:54
becomes resistant to antibiotics.
318
759000
2000
đã kháng lại thuốc kháng sinh.
12:56
It's the same, and it can happen very quickly.
319
761000
3000
Côn trùng cũng vậy, và chúng kháng rất nhanh.
13:00
Fortunately, in either biological control
320
765000
2000
May sao, trong kiểm soát sinh học,
13:02
or even natural control,
321
767000
2000
hay ngay cả kiểm soát tự nhiên,
13:04
resistance is extremely rare.
322
769000
3000
sự đề kháng cực kì hiếm.
13:07
It hardly happens.
323
772000
2000
Hầu như không có.
13:09
Because this is evolution,
324
774000
2000
Bởi vì đó là kết quả của sự tiến hóa;
13:11
this is the natural ratio,
325
776000
2000
của tỉ lệ tự nhiên,
13:13
unlike resistance,
326
778000
2000
khác sự kháng thuốc
13:15
which happens in the case of chemicals.
327
780000
2000
như với thuốc trừ sâu.
13:17
And thirdly, public demand.
328
782000
3000
Và lý do thứ ba là đòi hỏi của cộng đồng.
13:20
Public demand -- the more the public
329
785000
3000
Nếu cộng đồng dân cư
13:23
demands the reduction of chemicals,
330
788000
2000
càng đòi hỏi hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu,
13:25
the more growers become aware of the fact
331
790000
3000
thì nông dân càng để tâm đến thực tế là
13:28
they should, wherever they can and wherever possible,
332
793000
3000
nếu điều kiện cho phép, họ nên
13:31
replace the chemical control
333
796000
2000
thay thế ngay thuốc trừ sâu
13:33
with biological control.
334
798000
2000
bằng kiểm soát sinh học.
13:35
Even here, there is another grower,
335
800000
2000
Còn ở đây, một nông dân nữa,
13:37
you see, very interested in the bugs,
336
802000
2000
rất quan tâm đến côn trùng,
13:39
the bad ones and the good ones,
337
804000
2000
sâu hại cũng như thiên địch,
13:41
wearing this magnifier already on her head,
338
806000
2000
đeo kính lúp sẵn trên trán,
13:43
just walking safely
339
808000
2000
và bước đi thong thả
13:45
in her crop.
340
810000
2000
trong vườn của mình.
13:47
Finally, I want to get actually to my vision,
341
812000
3000
Cuối cùng, tôi thực sự muốn vẽ ra một viễn cảnh,
13:50
or in fact, to my dream.
342
815000
2000
hay chính xác hơn là mơ ước của tôi.
13:52
Because, you see, this is the reality.
343
817000
2000
Bởi vì bạn thấy đấy, đây là thực tế.
13:54
Have a look at the gap.
344
819000
2000
Hãy nhìn vào sự khác biệt này.
13:56
If we take the overall turnover
345
821000
2000
Nếu tổng doanh thu
13:58
of the biocontrol industry worldwide,
346
823000
2000
của ngành công nghiệp kiểm soát sinh học,
14:00
it's 250 million dollars.
347
825000
3000
là 250 triệu USD.
14:03
And look at the overall pesticide industry
348
828000
3000
thì tổng doanh thu của ngành công nghiệp thuốc trừ sâu
14:06
in all the crops throughout the world.
349
831000
3000
phục vụ các vụ mùa trên toàn thế giới,
14:09
I think it's times 100 or something like that.
350
834000
3000
ước tính cao gấp 100 lần,
14:12
Twenty-five billion.
351
837000
2000
25 tỉ USD.
14:14
So there is a huge gap to bridge.
352
839000
3000
Đó là khoảng cách khổng lồ cần được lấp đầy.
14:17
So actually, how can we do it?
353
842000
2000
Vậy chúng ta phải làm sao đây?
14:19
How can we bridge, or let's say, narrow, this gap
354
844000
3000
Làm thế nào để lấp đầy, hoặc ít nhất là thu hẹp
14:22
in the course of the years?
355
847000
2000
khoảng cách này, trong vòng vài năm?
14:24
First of all, we need to find more robust,
356
849000
3000
Trước tiên, cần phải tìm ra những giải pháp sinh học
14:27
good and reliable biological solutions,
357
852000
3000
tốt hơn, thiết thực hơn và đáng tin cậy hơn,
14:30
more good bugs
358
855000
2000
và thêm nhiều loài thiên địch nữa
14:32
that we can either mass-produce
359
857000
3000
ta có thể sản xuất chúng hàng loạt,
14:35
or actually conserve in the field.
360
860000
3000
hay tốt hơn là bảo tồn chúng ngay trên đồng ruộng.
14:38
Secondly, to create even more
361
863000
2000
Thứ hai, cần phải vận động
14:40
intensive and strict public demand
362
865000
2000
những đòi hỏi mạnh mẽ và chặt chẽ hơn nữa từ cộng đồng
14:42
to reduction of chemicals
363
867000
2000
để giảm thiểu thuốc trừ sâu hóa học
14:44
in the agricultural fresh produce.
364
869000
3000
trong sản phẩm nông nghiệp tươi sống.
14:47
And thirdly, also to increase awareness by the growers
365
872000
3000
Thứ ba, cần phải lưu ý người nông dân
14:50
to the potential of this industry.
366
875000
3000
về tiềm năng của ngành công nghiệp này.
14:53
And this gap really narrows.
367
878000
2000
Và thực sự, khoảng cách này đang thu hẹp dần
14:55
Step by step, it does narrow.
368
880000
3000
và hẹp dần từng bước một.
14:59
So I think my last slide is:
369
884000
2000
Có lẽ đây là slide cuối cùng:
15:01
All we are saying, we can actually sing it:
370
886000
3000
Tất cả chúng ta đang nói, hoặc hát rằng:
15:04
Give nature a chance.
371
889000
2000
"Hãy cho thiên nhiên một cơ hội"
15:06
So I'm saying it on behalf of all the biocontrol
372
891000
2000
Vậy thì tôi xin thay mặt tất cả những người kiến nghị
15:08
petitioners and implementers,
373
893000
2000
và những người đang thực thi kiểm soát sinh học,
15:10
in Israel and abroad,
374
895000
2000
tại Israel và các nước khác, tha thiết kêu gọi các bạn
15:12
really give nature a chance.
375
897000
2000
"HÃY CHO THIÊN NHIÊN MỘT CƠ HỘI"
15:14
Thank you.
376
899000
2000
Xin cám ơn.
15:16
(Applause)
377
901000
2000
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Shimon Steinberg - EntomologistShimon Steinberg's biotech lab researches ways to harness the natural benefits of insects on a massive scale.
Why you should listen
Shimon Steinberg is chief scientist at Bio-Bee, a world leader in mass production of the world's best natural, biological control agents: bugs. (Beneficial bugs are replacing the use of chemical sprays in greenhouse vegetables and open field crops, producing pesticide-free food and eliminating hazardous exposure of millions of workers in third world countries.) These insects are shipped worldwide, where they go to work protecting thousands of hectares of greenhouses and open fields, in vegetables, field crops, fruit trees, ornamental plants and more.
Shimon Steinberg | Speaker | TED.com