TEDGlobal 2012
Candy Chang: Before I die I want to ...
Кэндзі Чэнг: перад тым, як я памру, я б хацеў...
Filmed:
Readability: 3.2
5,640,247 views
У сваім наваколлі ў Новым Арлеане, мастачка і сябра супольніцтва TED Кэндзі Чэнг ператварыла закінуты будынак ў вялізную дошку для нататкаў крэйдай, пад загалоўкам: "Перад тым, як я памру, я б хацеў..." Адповедзі яе суседзяў - нечаканыя, чуллівыя, смешныя - сталі неспадзяваным люстэркам асяроддзя. (Як бы адказалі вы?)
Candy Chang - Artist, designer, urban planner
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
There are a lot of ways the people around us
0
608
3700
Людзі, што вакол нас, могуць розным чынам
00:20
can help improve our lives.
1
4308
2127
дапамагчы нам палепшыць наша жыццё.
00:22
We don't bump into every neighbor,
2
6435
1492
Мы не бачымся з усімі нашымі суседзямі,
00:23
so a lot of wisdom never gets passed on,
3
7927
2950
і таму шмат мудрасці не перадаем адно аднаму,
00:26
though we do share the same public spaces.
4
10877
2882
хоць мы і знаходзімся фізічна ў адным соцыюме.
00:29
So over the past few years, I've tried ways to share more
5
13759
3128
Цягам апошніх год я ўсяляк спрабавала дзяліцца інфармацыяй
00:32
with my neighbors in public space,
6
16887
2340
з суседзямі праз агульную сацыяльную прастору,
00:35
using simple tools like stickers, stencils and chalk.
7
19227
3342
выкарыстоўваючы простыя рэчы: стыкеры, маркеры і крэйду.
00:38
And these projects came from questions I had, like,
8
22569
2947
Праекты пачыналіся з маіх уласных пытанняў накшталт:
00:41
how much are my neighbors paying for their apartments?
9
25516
3960
«А колькі мае суседзі плоцяць за арэнду?»
00:45
(Laughter) How can we lend and borrow more things
10
29476
2925
(Смех) «Як мы можам больш даваць ці пазычаць,
00:48
without knocking on each other's doors at a bad time?
11
32401
3825
але каб гэты званок ў кватэру не прыйшоўся на ліхую гадзіну?»
00:52
How can we share more of our memories
12
36226
2704
«Як можна дзяліцца ўспамінамі пра
00:54
of our abandoned buildings,
13
38930
1865
закінутыя будынкі і такім чынам
00:56
and gain a better understanding of our landscape?
14
40795
3558
лепей разумець тое месца, дзе мы жывем?»
01:00
And how can we share more of our hopes
15
44353
2342
«Як можна распавесці адно адному пра спадзяванні адносна
01:02
for our vacant storefronts, so our communities
16
46695
3144
таго, ў што ператворыцца зачыненая крама, каб даведацца,
01:05
can reflect our needs and dreams today?
17
49839
4269
што трэба сённяшняму грамадству і на што яно спадзяецца?»
01:10
Now, I live in New Orleans,
18
54108
2621
Я жыву ў Новым Арлеане,
01:12
and I am in love with New Orleans.
19
56729
2341
і я закаханая ў гэты горад.
01:14
My soul is always soothed by the giant live oak trees,
20
59070
4410
Мая душа супакойваецца каля вялізных вечназялёных дубоў,
01:19
shading lovers, drunks and dreamers
21
63480
2758
якія стагоддзямі хаваюць у сваёй цені закаханых, выпівох
01:22
for hundreds of years, and I trust a city
22
66238
3115
і летуценнікаў. Я давяраю гораду,
01:25
that always makes way for music. (Laughter)
23
69353
2542
які заўсёды пакідае месца для музыкі. (Смех)
01:27
I feel like every time someone sneezes,
24
71895
2161
У мяне адчуванне, быццам кожны раз, калі нехта чхне,
01:29
New Orleans has a parade. (Laughter)
25
74056
2813
ў Новым Арлеане з гэтай нагоды парад. (Смех)
01:32
The city has some of the most beautiful architecture
26
76869
2373
У гэтым горадзе адна з найпрыгажэйшых архітэктур у свеце,
01:35
in the world, but it also has one of the highest amounts
27
79242
2233
але таксама і найвялікшая колькасць закінутых будынкаў,
01:37
of abandoned properties in America.
28
81475
2335
чым дзе яшчэ ў Амерыцы.
01:39
I live near this house, and I thought about how I could
29
83810
3169
Я жыву каля гэткага будынку, і я падумала,
01:42
make it a nicer space for my neighborhood,
30
86979
2678
як я б магла ўпрыгожыць яго для ўсяго наваколля.
01:45
and I also thought about something
31
89657
2103
Я таксама падумала і пра тое,
01:47
that changed my life forever.
32
91760
4546
што назаўжды змяніла мае жыццё.
01:52
In 2009, I lost someone I loved very much.
33
96306
4411
У 2009-м я згубіла чалавека, якога вельмі любіла.
01:56
Her name was Joan, and she was a mother to me,
34
100717
3857
Яе звалі Джаана, яна даводзілася мне маці,
02:00
and her death was sudden and unexpected.
35
104574
4036
і яе смерць была раптоўнай і неспадзяванай.
02:07
And I thought about death a lot,
36
111291
3545
Я шмат перадумала пра смерць,
02:13
and
37
117251
2558
і
02:15
this made me feel deep gratitude for the time I've had,
38
119809
3985
я адчула глыбокую падзяку за той час, калі яна была са мной,
02:19
and
39
123794
2401
і
02:23
brought clarity to the things that are meaningful
40
127154
2633
асэнсавала, што для мяне ў жыцці
02:25
to my life now.
41
129787
3518
з’яўляецца важным.
02:30
But I struggle to maintain this perspective in my daily life.
42
134850
4668
Але мне цяжка падтрымліваць гэткую перспектыву ў будным жыцці.
02:35
I feel like it's easy to get caught up in the day-to-day,
43
139518
2779
Мне падаецца, што лёгка згубіць сябе ў штодзённасці
02:38
and forget what really matters to you.
44
142297
2512
і запамятаць, што для цябе важна.
02:40
So with help from old and new friends,
45
144809
2325
І вось з дапамогай старых і новых сяброў
02:43
I turned the side of this abandoned house
46
147134
2060
я ператварыла сцяну гэтага закінутага будынку
02:45
into a giant chalkboard and stenciled it
47
149194
2419
ў вялізную разлінееную для нататак дошку,
02:47
with a fill-in-the-blank sentence:
48
151613
2330
пад загалоўкам
02:49
"Before I die, I want to ... "
49
153943
4241
«Перад тым, як я памру, я б хацеў…»
02:54
So anyone walking by can pick up a piece of chalk,
50
158184
3284
Кожны, хто праходзіць побач, можа ўзяць крэйду,
02:57
reflect on their lives, and share their personal aspirations
51
161468
2938
паразважаць аб сваім жыцці і падзяліцца асабістымі памкненнямі
03:00
in public space.
52
164406
2530
ў грамадскім месцы.
03:02
I didn't know what to expect from this experiment,
53
166936
3668
Я не ведала, што і чакаць ад гэтага эксперыменту,
03:06
but by the next day, the wall was entirely filled out,
54
170604
2622
але да наступнага дню дошка была цалкам запоўненная,
03:09
and it kept growing.
55
173226
2158
і працягвала запаўняцца.
03:11
And I'd like to share a few things
56
175384
1780
Я б хацела падзяліцца некаторымі ідэямі,
03:13
that people wrote on this wall.
57
177164
4780
што людзі напісалі на сценцы.
03:17
"Before I die, I want to be tried for piracy." (Laughter)
58
181944
9544
«Перад тым, як я памру, я б хацеў, каб мяне судзілі за пірацтва.» (Смех)
03:27
"Before I die, I want to straddle the International Date Line."
59
191488
6318
«Перад тым, як я памру, я б хацеў стаяць па абодвух баках лініі перамены даты.»
03:33
"Before I die, I want to sing for millions."
60
197806
4334
«Перад тым, як я памру, я б хацеў праспяваць для мільёнаў людзей.»
03:38
"Before I die, I want to plant a tree."
61
202140
6730
«Перад тым, як я памру, я б хацеў пасадзіць дрэва.»
03:44
"Before I die, I want to live off the grid."
62
208870
4480
«Перад тым, як я памру, я б хацеў пажыць, вырабляючы сваю электрычнасць.»
03:49
"Before I die, I want to hold her one more time."
63
213350
6053
«Перад тым, як я памру, я б хацеў абняць яе яшчэ адзін раз.»
03:55
"Before I die, I want to be someone's cavalry."
64
219403
5800
«Перад тым, як я памру, я б хацеў бы быць для некага героем.»
04:01
"Before I die, I want to be completely myself."
65
225205
5561
«Перад тым, як я памру, я б хацеў быць цалкам сабой.»
04:09
So this neglected space became a constructive one,
66
233525
4445
Такім чынам, гэта месца з занядбанага ператварылася ў творчае.
04:13
and people's hopes and dreams
67
237970
2247
Надзеі і мары людзей
04:16
made me laugh out loud, tear up,
68
240217
2435
даводзілі мяне да смеху ўголас, да слёз,
04:18
and they consoled me during my own tough times.
69
242652
3454
і суцяшалі мяне ў цяжкія часы.
04:22
It's about knowing you're not alone.
70
246106
2438
Праект дапамагае ўяўляць, што ты не адзін.
04:24
It's about understanding our neighbors
71
248544
1489
Ён дапамагае глядець на суседзяў
04:25
in new and enlightening ways.
72
250033
2304
па-новаму, з натхненнем.
04:28
It's about making space for reflection and contemplation,
73
252337
3286
Ён дапамагае стварыць месца для роздуму і разважання,
04:31
and remembering what really matters most to us
74
255623
2743
дапамагае не запамятаць, што для нас самае важнае
04:34
as we grow and change.
75
258366
3256
ў працэсе росту і перамен.
04:37
I made this last year, and started receiving
76
261622
2922
Я ажыццявіла гэту ідэю ў тым годзе і пачала атрымліваць
04:40
hundreds of messages from passionate people
77
264544
2295
сотні паведамленняў ад захопленых ідэяй людзей,
04:42
who wanted to make a wall with their community,
78
266839
2441
якія б хацелі зрабіць падобныя сцены ў сваім асяродку.
04:45
so my civic center colleagues and I made a tool kit, and now
79
269280
3364
Так, разам з калегамі з цэнтру грамадства мы сабралі набор рэчаў у дапамогу,
04:48
walls have been made in countries around the world,
80
272644
2678
і зараз гэтыя дошкі-сцены існуюць у розных краінах свету,
04:51
including Kazakhstan, South Africa,
81
275322
5863
уключаючы Казахстан, Паўднёвую Афрыку,
04:57
Australia,
82
281185
2616
Аўстралію,
04:59
Argentina and beyond.
83
283801
2700
Аргентыну і іншыя.
05:02
Together, we've shown how powerful our public spaces
84
286501
2701
Разам мы паказалі, наколькі ўплывовым можа быць
05:05
can be if we're given the opportunity to have a voice
85
289202
2858
соцыюм, калі ў нас ёсць магчымасць
05:07
and share more with one another.
86
292060
3093
выказацца і падзяліцца адно з адным.
05:13
Two of the most valuable things we have are time
87
297246
3454
Дзве нашыя бясцэнныя каштоўнасці – гэта час
05:16
and our relationships with other people.
88
300700
3047
і адносіны з іншымі людзьмі.
05:19
In our age of increasing distractions,
89
303747
2907
У наш час, дзе ўсё больш спосабаў адцягвання ўвагі,
05:22
it's more important than ever to find ways to maintain
90
306654
2876
больш важна, чым калі, знайсці мажлівасць не згубіць
05:25
perspective and remember that life is brief and tender.
91
309530
4669
агульнае разуменне жыцця і не запамятаваць, што жыццё кароткае і кволае.
05:30
Death is something that we're often discouraged
92
314199
2189
Размовы пра смерць часта не ўхваляюцца
05:32
to talk about or even think about, but
93
316388
2074
ў нашым грамадстве,
05:34
I've realized that preparing for death
94
318462
2596
але я прыйшла да высновы, что падрыхтоўка да смерці
05:36
is one of the most empowering things you can do.
95
321058
2694
больш чым што ўпэўнівае чалавека ў сваіх мажлівасцях.
05:39
Thinking about death clarifies your life.
96
323752
3590
Думкі пра смерць праясняюць жыццё.
05:45
Our shared spaces can better reflect what matters to us
97
329711
2913
Нашы агульныя грамадскія месцы могуць лепш адлюстраваць,
05:48
as individuals and as a community,
98
332624
3020
што важна для нас саміх і для нашых супольнасцяў.
05:51
and with more ways to share our hopes, fears and stories,
99
335644
3903
Чым больш існуе шляхоў дзяліцца нашымі спадзяваннямі, боязямі і гісторыямі,
05:55
the people around us can not only help us
100
339547
2229
тым больш людзі, што вакол нас, не толькі могуць нам дапамагчы
05:57
make better places, they can help us lead better lives.
101
341776
4436
палепшыць наша атачэнне, але і палепшыць наша жыццё.
06:02
Thank you. (Applause)
102
346212
2595
Дзякуй. (Воплескі)
06:04
(Applause)
103
348807
3251
(Воплескі)
06:07
Thank you. (Applause)
104
352058
2757
Дзякуй. (Воплескі)
06:10
(Applause)
105
354815
3862
(Воплескі)
ABOUT THE SPEAKER
Candy Chang - Artist, designer, urban plannerCandy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow.
Why you should listen
Candy Chang is an artist, designer, and urban planner who explores making cities more comfortable and contemplative places. She believes in the potential of introspection and collective wisdom in public space to improve our communities and help us lead better lives.
Recent projects include Before I Die, where she transformed an abandoned house in her neighborhood in New Orleans into an interactive wall for people to share their hopes and dreams -- a project The Atlantic called “one of the most creative community projects ever.” Other projects include I Wish This Was, a street art project that invites people to voice what they want in vacant storefronts, and Neighborland, an online tool that helps people self-organize and shape the development of their communities. She is a TED Senior Fellow, an Urban Innovation Fellow, and was named a “Live Your Best Life” Local Hero by Oprah magazine. By combining street art with urban planning and social activism, she has been recognized as a leader in developing new strategies for the design of our cities. She is co-founder of Civic Center, an art and design studio in New Orleans. See more at candychang.com.
Coming up: Before I Die ... the book!
Candy Chang | Speaker | TED.com