TEDGlobal 2012
Candy Chang: Before I die I want to ...
Candy Chang: Trước khi tôi chết, tôi muốn...
Filmed:
Readability: 3.2
5,640,247 views
Trong khu dân cư New Orleans của mình, người nghệ sĩ và Hội viên TED Candy Chang đã chuyển một căn nhà bị bỏ hoang thành một bảng phấn khổng lồ với câu hỏi điền-vào-chỗ trống: "Trước khi tôi chết tôi muốn___." Những câu trả lời của các hàng xóm của cô -- ngạc nhiên, chua chát, ngộ nghĩnh -- trả thành một tấm gương ngoài mong đợi của cộng đồng. (Câu trả lời của bạn là gì?)
Candy Chang - Artist, designer, urban planner
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Candy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
There are a lot of ways the people around us
0
608
3700
Có rất nhiều cách mà những người ở xung quanh chúng ta
00:20
can help improve our lives.
1
4308
2127
có thể giúp cải thiện cuộc sống của chúng ta
00:22
We don't bump into every neighbor,
2
6435
1492
Chúng ta không đụng vào mỗi người xung quanh,
00:23
so a lot of wisdom never gets passed on,
3
7927
2950
vì vậy có rất nhiều sự thông thái không bao giờ được biết tới,
00:26
though we do share the same public spaces.
4
10877
2882
dù chúng ta cùng chia sẻ những không gian công cộng.
00:29
So over the past few years, I've tried ways to share more
5
13759
3128
Vì vậy vài năm qua, tôi đang cố gắng nhiều cách để chia sẻ nhiều hơn
00:32
with my neighbors in public space,
6
16887
2340
với các hàng xóm của tôi ở không gian công cộng,
00:35
using simple tools like stickers, stencils and chalk.
7
19227
3342
sử dụng các công cụ đơn giản như giấy dán, giấy đục lỗ và phấn.
00:38
And these projects came from questions I had, like,
8
22569
2947
Và những dự án này đến từ những câu hỏi tôi đặt ra, như là,
00:41
how much are my neighbors paying for their apartments?
9
25516
3960
hàng xóm của tôi phải trả bao nhiêu tiền cho những căn hộ của họ?
00:45
(Laughter) How can we lend and borrow more things
10
29476
2925
(Cười) Làm thế nào chúng ta cho mượn và mượn nhiều thứ hơn
00:48
without knocking on each other's doors at a bad time?
11
32401
3825
mà không gõ cửa nhà của nhau vào thời điểm xấu?
00:52
How can we share more of our memories
12
36226
2704
Làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những kí ức của chúng ta
00:54
of our abandoned buildings,
13
38930
1865
về những tòa nhà bị bỏ hoang,
00:56
and gain a better understanding of our landscape?
14
40795
3558
và thu nhận hiểu biết tốt hơn về cảnh quan của chúng ta?
01:00
And how can we share more of our hopes
15
44353
2342
Và làm thế nào chúng ta chia sẻ nhiều hơn những hy vọng của chúng ta
01:02
for our vacant storefronts, so our communities
16
46695
3144
cho các cửa hàng mặt tiền còn trống, như vậy các cộng đồng của chúng ta
01:05
can reflect our needs and dreams today?
17
49839
4269
có thể phản ánh nhu cầu và mơ ước của chúng ta hiện nay?
01:10
Now, I live in New Orleans,
18
54108
2621
Hiện tại, tôi sống ở New Orleans,
01:12
and I am in love with New Orleans.
19
56729
2341
và tôi đang yêu New Orleans,
01:14
My soul is always soothed by the giant live oak trees,
20
59070
4410
Tâm hồn tôi luôn luôn được xoa dịu bởi những cây sồi còn sống khổng lồ,
01:19
shading lovers, drunks and dreamers
21
63480
2758
phủ bóng lên những kẻ đang yêu, những kẻ say và những kẻ mơ mộng
01:22
for hundreds of years, and I trust a city
22
66238
3115
hàng trăm năm, và tôi tin tưởng vào thành phố
01:25
that always makes way for music. (Laughter)
23
69353
2542
mà luôn tạo chỗ cho âm nhạc. (Cười)
01:27
I feel like every time someone sneezes,
24
71895
2161
Tôi cảm thấy giống mỗi lần ai đó hắt xì,
01:29
New Orleans has a parade. (Laughter)
25
74056
2813
New Orleans có cả một cuộc diễu hành. (Cười)
01:32
The city has some of the most beautiful architecture
26
76869
2373
Thành phố có một số công trình kiến trúc đẹp nhất
01:35
in the world, but it also has one of the highest amounts
27
79242
2233
trên thế giới, nhưng nó cũng có một số lượng lớn nhất
01:37
of abandoned properties in America.
28
81475
2335
những giá trị bị bỏ phế ở Mỹ.
01:39
I live near this house, and I thought about how I could
29
83810
3169
Tôi sống gần căn nhà này, và tôi nghĩ làm sao tôi có thể
01:42
make it a nicer space for my neighborhood,
30
86979
2678
làm nó trở thành nơi đẹp hơn cho khu dân cư của tôi,
01:45
and I also thought about something
31
89657
2103
và tôi cũng nghĩ về một thứ gì đó
01:47
that changed my life forever.
32
91760
4546
có thể thay đổi cuộc đời tôi mãi mãi.
01:52
In 2009, I lost someone I loved very much.
33
96306
4411
Vào năm 2009, tôi mất đi một người tôi vô cùng yêu quý.
01:56
Her name was Joan, and she was a mother to me,
34
100717
3857
Tên bà là Joan, và bà là một người mẹ đối với tôi,
02:00
and her death was sudden and unexpected.
35
104574
4036
và cái chết của bà là sự bất ngờ và không lường được.
02:07
And I thought about death a lot,
36
111291
3545
Và tôi đã nghĩ về cái chết rất nhiều,
02:13
and
37
117251
2558
và
02:15
this made me feel deep gratitude for the time I've had,
38
119809
3985
điều này làm tôi cảm giác biết ơn sâu đậm cho những thời gian tôi đã có,
02:19
and
39
123794
2401
và
02:23
brought clarity to the things that are meaningful
40
127154
2633
mang lại sự rõ ràng cho những điều có ý nghĩa
02:25
to my life now.
41
129787
3518
cho cuộc đời tôi bây giờ
02:30
But I struggle to maintain this perspective in my daily life.
42
134850
4668
Nhưng tôi đấu tranh để duy trì góc nhìn này trong cuộc sống hàng ngày của mình.
02:35
I feel like it's easy to get caught up in the day-to-day,
43
139518
2779
Tôi cảm giác như thật dễ để nắm bắt được theo ngày qua ngày,
02:38
and forget what really matters to you.
44
142297
2512
và quên mất điều thực sự có ý nghĩa với bạn.
02:40
So with help from old and new friends,
45
144809
2325
Vì vậy với sự giúp đỡ của những người bạn cũ và mới,
02:43
I turned the side of this abandoned house
46
147134
2060
tôi chuyển một bên của tòa nhà bỏ hoang này
02:45
into a giant chalkboard and stenciled it
47
149194
2419
thành một bảng phấn khổng lồ và tô khuôn nó
02:47
with a fill-in-the-blank sentence:
48
151613
2330
với một câu điền-vào-chỗ-trống:
02:49
"Before I die, I want to ... "
49
153943
4241
"Trước khi tôi chết, tôi muốn..."
02:54
So anyone walking by can pick up a piece of chalk,
50
158184
3284
để bất kì ai đi ngang qua có thể nhặt một mảnh phấn,
02:57
reflect on their lives, and share their personal aspirations
51
161468
2938
phản ánh cuộc đời của họ, và chia sẻ khát vọng cá nhân của họ
03:00
in public space.
52
164406
2530
trong không gian công cộng.
03:02
I didn't know what to expect from this experiment,
53
166936
3668
Tôi không biết phải trông đợi điều gì từ cuộc thử nghiệm này,
03:06
but by the next day, the wall was entirely filled out,
54
170604
2622
nhưng vào ngày hôm sau, bức tường đã hoàn toàn được phủ kín,
03:09
and it kept growing.
55
173226
2158
và nó cứ tiếp tục phát triển (bao phủ thêm).
03:11
And I'd like to share a few things
56
175384
1780
Và tôi muốn chia sẻ một vài điều
03:13
that people wrote on this wall.
57
177164
4780
về cái mọi người viết trên bức tường đó.
03:17
"Before I die, I want to be tried for piracy." (Laughter)
58
181944
9544
"Trước khi tôi chết, tôi muốn thử ăn cướp." (Cười)
03:27
"Before I die, I want to straddle the International Date Line."
59
191488
6318
"Trước khi tôi chết, tôi muốn được dang chân trên Đường Đổi ngày Quốc tế."
03:33
"Before I die, I want to sing for millions."
60
197806
4334
"Trước khi tôi chết, tôi muốn được hát cho hàng triệu người."
03:38
"Before I die, I want to plant a tree."
61
202140
6730
"Trước khi tôi chết, tôi muốn trồng một cái cây."
03:44
"Before I die, I want to live off the grid."
62
208870
4480
"Trước khi tôi chết, tôi muốn sống ngoài khuôn phép."
03:49
"Before I die, I want to hold her one more time."
63
213350
6053
"Trước khi tôi chết, tôi muốn được ôm cô ấy một lần nữa."
03:55
"Before I die, I want to be someone's cavalry."
64
219403
5800
"Trước khi tôi chết, tôi muốn thành kị binh của ai đó"
04:01
"Before I die, I want to be completely myself."
65
225205
5561
"Trước khi tôi chết, tôi muốn hoàn toàn là chính mình."
04:09
So this neglected space became a constructive one,
66
233525
4445
Vậy không gian bị bỏ bê này đã trở thành một không gian kiến tạo,
04:13
and people's hopes and dreams
67
237970
2247
và những hy vọng và những ước mơ của mọi người
04:16
made me laugh out loud, tear up,
68
240217
2435
khiến tôi cười phá lên, chảy nước mắt,
04:18
and they consoled me during my own tough times.
69
242652
3454
và chúng an ủi tôi trong suốt những thời gian khó khăn của mình.
04:22
It's about knowing you're not alone.
70
246106
2438
Đó là về biết rằng bạn không chỉ có một mình.
04:24
It's about understanding our neighbors
71
248544
1489
Đó là về hiểu những người xung quanh chúng ta
04:25
in new and enlightening ways.
72
250033
2304
theo những cách mới và sáng sủa.
04:28
It's about making space for reflection and contemplation,
73
252337
3286
Đó là về tạo ra không gian cho phản ánh và chiêm nghiệm,
04:31
and remembering what really matters most to us
74
255623
2743
và nhớ rằng điều gì thực sự ý nghĩa nhất với chúng ta
04:34
as we grow and change.
75
258366
3256
khi chúng ta trưởng thành và thay đổi.
04:37
I made this last year, and started receiving
76
261622
2922
Tôi làm dự án này năm ngoái, và bắt đầu nhận được
04:40
hundreds of messages from passionate people
77
264544
2295
hàng trăm lá thư từ những người nhiệt thành
04:42
who wanted to make a wall with their community,
78
266839
2441
những người muốn làm một bức tường ở cộng đồng của họ,
04:45
so my civic center colleagues and I made a tool kit, and now
79
269280
3364
vì vậy các đồng nghiệp dân cư trung tâm và tôi làm một công cụ, và bây giờ
04:48
walls have been made in countries around the world,
80
272644
2678
những bức tường đã đang được làm ở các đất nước trên thế giới,
04:51
including Kazakhstan, South Africa,
81
275322
5863
bao gồm Kazakhstan, Nam Phi,
04:57
Australia,
82
281185
2616
Úc,
04:59
Argentina and beyond.
83
283801
2700
Ác-hen-ti-na và nhiều hơn nữa.
05:02
Together, we've shown how powerful our public spaces
84
286501
2701
Cùng nhau, chúng ta đã chỉ ra những không gian công cộng của chúng ta có sức mạnh đến thế nào
05:05
can be if we're given the opportunity to have a voice
85
289202
2858
có thể nếu chúng ta được cho cơ hội để có một tiếng nói
05:07
and share more with one another.
86
292060
3093
và chia sẻ nhiều hơn với một người khác.
05:13
Two of the most valuable things we have are time
87
297246
3454
Hai điều quan trọng nhất chúng ta có là thời gian
05:16
and our relationships with other people.
88
300700
3047
và mối quan hệ với những người khác.
05:19
In our age of increasing distractions,
89
303747
2907
Trong kỉ nguyên gia tăng sự phân tán của chúng ta,
05:22
it's more important than ever to find ways to maintain
90
306654
2876
điều này còn quan trọng hơn bao giờ hết để tìm ra cách duy trì
05:25
perspective and remember that life is brief and tender.
91
309530
4669
góc nhìn và nhớ rằng cuộc sống là ngắn ngủi và mềm mại.
05:30
Death is something that we're often discouraged
92
314199
2189
Cái chết là một cái gì đó chúng ta thường không được khuyến khích
05:32
to talk about or even think about, but
93
316388
2074
để nói đến hoặc thậm chí là nghĩ đến, nhưng
05:34
I've realized that preparing for death
94
318462
2596
tôi đã đang nhận ra rằng chuẩn bị cho cái chết
05:36
is one of the most empowering things you can do.
95
321058
2694
là một trong những điều quyền lực nhất bạn có thể làm.
05:39
Thinking about death clarifies your life.
96
323752
3590
Suy nghĩ về cái chết làm cuộc sống của bạn rõ ràng.
05:45
Our shared spaces can better reflect what matters to us
97
329711
2913
Những không gian được chia sẻ của chúng ta có thể tốt hơn được phản ánh về những điều xảy ra cho chúng ta
05:48
as individuals and as a community,
98
332624
3020
như là những cá thể và như là một cộng đồng,
05:51
and with more ways to share our hopes, fears and stories,
99
335644
3903
và với nhiều cách hơn để chia sẻ hy vọng, nỗi sợ hãi và những câu chuyện,
05:55
the people around us can not only help us
100
339547
2229
những người xung quanh chúng ta không chỉ có thể giúp chúng ta
05:57
make better places, they can help us lead better lives.
101
341776
4436
làm những nơi tốt đẹp hơn, họ có thể giúp chúng ta dẫn dắt cuộc sống tốt hơn.
06:02
Thank you. (Applause)
102
346212
2595
Cảm ơn. (Vỗ tay)
06:04
(Applause)
103
348807
3251
(Vỗ tay)
06:07
Thank you. (Applause)
104
352058
2757
Cảm ơn (Vỗ tay)
06:10
(Applause)
105
354815
3862
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Candy Chang - Artist, designer, urban plannerCandy Chang creates art that prompts people to think about their secrets, wishes and hopes -- and then share them. She is a TED Senior Fellow.
Why you should listen
Candy Chang is an artist, designer, and urban planner who explores making cities more comfortable and contemplative places. She believes in the potential of introspection and collective wisdom in public space to improve our communities and help us lead better lives.
Recent projects include Before I Die, where she transformed an abandoned house in her neighborhood in New Orleans into an interactive wall for people to share their hopes and dreams -- a project The Atlantic called “one of the most creative community projects ever.” Other projects include I Wish This Was, a street art project that invites people to voice what they want in vacant storefronts, and Neighborland, an online tool that helps people self-organize and shape the development of their communities. She is a TED Senior Fellow, an Urban Innovation Fellow, and was named a “Live Your Best Life” Local Hero by Oprah magazine. By combining street art with urban planning and social activism, she has been recognized as a leader in developing new strategies for the design of our cities. She is co-founder of Civic Center, an art and design studio in New Orleans. See more at candychang.com.
Coming up: Before I Die ... the book!
Candy Chang | Speaker | TED.com