TED2011
Edward Tenner: Unintended consequences
Έντουαρντ Τέννερ: Αθέλητες συνέπειες
Filmed:
Readability: 4.4
873,460 views
Κάθε καινούρια εφεύρεση αλλάζει τον κόσμο -- τόσο σκοπίμως όσο και αθέλητα. Ο ιστορικός Έντουαρντ Τέννερ διηγείται ιστορίες που τονίζουν το υποεκτιμημένο κενό μεταξύ της ικανότητάς μας να καινοτομήσουμε και της ικανότητάς μας να προβλέψουμε τις συνέπειες.
Edward Tenner - Historian of technology and culture
Edward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change. Full bio
Edward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I didn't always love unintended consequences,
0
0
3000
Δεν μου άρεσαν πάντα οι αθέλητες συνέπειες
00:18
but I've really learned to appreciate them.
1
3000
2000
αλλά τελικά έμαθα να τις εκτιμώ.
00:20
I've learned that they're really the essence
2
5000
2000
Έμαθα ότι είναι η ουσία
00:22
of what makes for progress,
3
7000
2000
της προόδου
00:24
even when they seem to be terrible.
4
9000
3000
ακόμα κι όταν φαίνονται τραγικές.
00:27
And I'd like to review
5
12000
2000
Και θα ήθελα να ξαναδούμε
00:29
just how unintended consequences
6
14000
3000
με ποιο τρόπο αυτές οι αθέλητες συνέπειες
00:32
play the part that they do.
7
17000
3000
παίζουν το ρόλο που παίζουν.
00:35
Let's go to 40,000 years before the present,
8
20000
5000
Πάμε λοιπόν 40.000 χρόνια πίσω
00:40
to the time of the cultural explosion,
9
25000
4000
στην εποχή της πολιτισμικής έκρηξης
00:44
when music, art, technology,
10
29000
5000
όταν η μουσική , η τέχνη, η τεχνολογία,
00:49
so many of the things that we're enjoying today,
11
34000
2000
τόσα πολλά απ' αυτά που απολαμβάνουμε σήμερα,
00:51
so many of the things that are being demonstrated at TED
12
36000
3000
τόσα πολλά απ' αυτά που παρουσιάζονται στο TED
00:54
were born.
13
39000
2000
γεννήθηκαν.
00:56
And the anthropologist Randall White
14
41000
3000
Ο ανθρωπολόγος Ράνταλ Γουάιτ
00:59
has made a very interesting observation:
15
44000
3000
έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση:
01:02
that if our ancestors
16
47000
2000
αν οι πρόγονοί μας
01:04
40,000 years ago
17
49000
2000
40.000 χρόνια πριν
01:06
had been able to see
18
51000
3000
μπορούσαν να δουν τι
01:09
what they had done,
19
54000
2000
είχαν κάνει
01:11
they wouldn't have really understood it.
20
56000
2000
δεν θα το είχαν πολυκαταλάβει.
01:13
They were responding
21
58000
2000
Εκείνη τη στιγμή φρόντιζαν να ικανοποιήσουν
01:15
to immediate concerns.
22
60000
3000
τις άμεσες ανάγκες τους.
01:18
They were making it possible for us
23
63000
2000
Μπόρεσαν να κάνουν για μας
01:20
to do what they do,
24
65000
2000
αυτό που κάναν
01:22
and yet, they didn't really understand
25
67000
2000
αλλά χωρίς να πολυκαταλαβαίνουν
01:24
how they did it.
26
69000
2000
το πώς.
01:26
Now let's advance to 10,000 years before the present.
27
71000
5000
Πάμε λοιπόν τώρα 10.000 χρόνια πίσω,
01:31
And this is when it really gets interesting.
28
76000
2000
τότε που αρχίζει να γίνεται πολύ ενδιαφέρον.
01:33
What about the domestication of grains?
29
78000
3000
Τι συνέβη με την πρώτη καλλιέργεια σιτηρών;
01:36
What about the origins of agriculture?
30
81000
3000
Τι συνέβη με την προέλευση της γεωργίας;
01:39
What would our ancestors 10,000 years ago
31
84000
3000
Τι θα λέγαν οι πρόγονοί μας 10.000
01:42
have said
32
87000
2000
χρόνια πριν
01:44
if they really had technology assessment?
33
89000
2000
αν είχαν την εκτίμηση της τεχνολογίας;
01:46
And I could just imagine the committees
34
91000
2000
Μπορώ να φανταστώ διάφορες επιτροπές
01:48
reporting back to them
35
93000
2000
να τους κάνουν αναφορές
01:50
on where agriculture was going to take humanity,
36
95000
3000
για το πού θα οδηγήσει η γεωργία την ανθρωπότητα
01:53
at least in the next few hundred years.
37
98000
3000
μέσα στις επόμενες εκαντοταετίες.
01:56
It was really bad news.
38
101000
2000
Θα ήταν άσχημα νέα.
01:58
First of all, worse nutrition,
39
103000
2000
Καταρχήν σήμαινε χειρότερη διατροφή,
02:00
maybe shorter life spans.
40
105000
2000
ίσως μικρότερη διάρκεια ζωής.
02:02
It was simply awful for women.
41
107000
2000
Ήταν απλά τραγικό για τις γυναίκες.
02:04
The skeletal remains from that period
42
109000
2000
Τα απομεινάρια των σκελετών από εκείνη την περίοδο
02:06
have shown that they were grinding grain morning, noon and night.
43
111000
5000
έχουν δείξει ότι ταλαιπωρούνταν όλη μέρα κι όλη νύχτα.
02:11
And politically, it was awful.
44
116000
3000
Και από πολιτική άποψη ήταν τραγικά.
02:14
It was the beginning of a much higher degree
45
119000
3000
Ήταν η αρχή της δημιουργίας μεγαλύτερων
02:17
of inequality among people.
46
122000
3000
ανισοτήτων μεταξύ των ανθρώπων.
02:20
If there had been rational technology assessment then,
47
125000
3000
Aν είχε γίνει μία ορθολογική εκτίμηση της τεχνολογίας τότε
02:23
I think they very well might have said,
48
128000
2000
νομίζω πως θα είχαν πει,
02:25
"Let's call the whole thing off."
49
130000
3000
"Ας το αφήσουμε καλύτερα."
02:28
Even now, our choices are having unintended effects.
50
133000
4000
Ακόμη και σήμερα οι επιλογές μας έχουν αθέλητες συνέπειες.
02:32
Historically, for example,
51
137000
2000
Για παράδειγμα,
02:34
chopsticks -- according to one Japanese anthropologist
52
139000
3000
η χρήση των τσόπστικς -- σύμφωνα με έναν Γιαπωνέζο ανθρωπολόγο
02:37
who wrote a dissertation about it
53
142000
2000
που έγραψε μια διατριβή σχετικά με αυτά
02:39
at the University of Michigan --
54
144000
2000
στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν --
02:41
resulted in long-term changes
55
146000
3000
οδήγησε μακροχρόνια σε αλλαγές
02:44
in the dentition, in the teeth,
56
149000
2000
στην οδοντοφυΐα
02:46
of the Japanese public.
57
151000
2000
των Γιαπωνέζων.
02:48
And we are also changing our teeth right now.
58
153000
3000
Τα δόντια μας εξακολουθούν και τώρα να αλλάζουν.
02:51
There is evidence
59
156000
2000
Υπάρχουν στοιχεία ότι
02:53
that the human mouth and teeth
60
158000
2000
το ανθρώπινο στόμα και τα δόντια
02:55
are growing smaller all the time.
61
160000
2000
μικραίνουν όσο εξελισσόμαστε.
02:57
That's not necessarily a bad unintended consequence.
62
162000
3000
Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα μία αρνητική αθέλητη συνέπεια.
03:00
But I think from the point of view of a Neanderthal,
63
165000
2000
Αλλά νομίζω πως ένας Νεάντερταλ
03:02
there would have been a lot of disapproval
64
167000
2000
δε θα ενέκρινε και πολύ
03:04
of the wimpish choppers that we now have.
65
169000
3000
αυτούς τους ξενέρωτους κόφτες που έχουμε.
03:07
So these things are kind of relative
66
172000
3000
Κάποια πράγματα λοιπόν είναι σχετικά,
03:10
to where you or your ancestors happen to stand.
67
175000
4000
ανάλογα με το που βρισκόμαστε.
03:14
In the ancient world
68
179000
2000
Στον αρχαίο κόσμο
03:16
there was a lot of respect for unintended consequences,
69
181000
3000
υπήρχε σεβασμός προς τις αθέλητες συνέπειες,
03:19
and there was a very healthy sense of caution,
70
184000
3000
και υπήρχε μία υγιής αίσθηση του κινδύνου
03:22
reflected in the Tree of Knowledge,
71
187000
2000
που απεικονιζόταν στο Δέντρο της Γνώσης,
03:24
in Pandora's Box,
72
189000
2000
στο Κουτί της Πανδώρας,
03:26
and especially in the myth of Prometheus
73
191000
2000
και προπαντώς στο μύθο του Προμηθέα
03:28
that's been so important
74
193000
2000
ο οποίος έχει υπάρξει καθοριστικός
03:30
in recent metaphors about technology.
75
195000
2000
σε σύγχρονες μεταφορές για την τεχνολογία.
03:32
And that's all very true.
76
197000
3000
Κι αυτό είναι αλήθεια.
03:35
The physicians of the ancient world --
77
200000
2000
Οι γιατροί του αρχαίου κόσμου
03:37
especially the Egyptians,
78
202000
2000
ειδικά οι Αιγύπτιοι
03:39
who started medicine as we know it --
79
204000
2000
που ξεκίνησαν την ιατρική όπως την ξέρουμε σήμερα
03:41
were very conscious
80
206000
2000
είχαν συνείδηση
03:43
of what they could and couldn't treat.
81
208000
2000
του τι μπορούσαν και τι δεν μπορούσαν να διαχειριστούν.
03:45
And the translations of the surviving texts say,
82
210000
5000
Και οι μεταφράσεις των κειμένων τους λένε
03:50
"This I will not treat. This I cannot treat."
83
215000
2000
"Αυτό δεν θα το θεραπεύσω. Αυτό δεν μπορώ να το θεραπεύσω."
03:52
They were very conscious.
84
217000
2000
Είχαν αίσθηση.
03:54
So were the followers of Hippocrates.
85
219000
2000
Έτσι και οι ακόλουθοι του Ιπποκράτη.
03:56
The Hippocratic manuscripts also --
86
221000
2000
Τα γραπτά του
03:58
repeatedly, according to recent studies --
87
223000
3000
επίσης επανειλημμένα σύμφωνα με σύγχρονες έρευνες,
04:01
show how important it is not to do harm.
88
226000
3000
δείχνουν πόσο σημαντικό είναι το να μην κάνεις κακό.
04:04
More recently,
89
229000
2000
Πιο πρόσφατα
04:06
Harvey Cushing,
90
231000
2000
ο Χάρβεϊ Κούσινγκ
04:08
who really developed neurosurgery as we know it,
91
233000
2000
που πραγματικά ανέπτυξε τη νευροχειρουργική όπως την ξέρουμε σήμερα
04:10
who changed it from a field of medicine
92
235000
3000
αλλάζοντάς την από πεδίο της ιατρικής
04:13
that had a majority of deaths resulting from surgery
93
238000
4000
με πληθώρα θανάτων λόγω των εγχειρήσεων
04:17
to one in which there was a hopeful outlook,
94
242000
3000
σε πεδίο στο οποίο μπορούσε κανείς να βασιστεί,
04:20
he was very conscious
95
245000
2000
είχε πλήρη επίγνωση
04:22
that he was not always going to do the right thing.
96
247000
3000
ότι δεν θα έκανε πάντα το σωστό.
04:25
But he did his best,
97
250000
2000
Αλλά έβαλε τα δυνατά του
04:27
and he kept meticulous records
98
252000
2000
και κράτησε αναλυτικά αρχεία
04:29
that let him transform that branch of medicine.
99
254000
3000
που του επέτρεψαν να μεταμορφώσει αυτό τον ιατρικό κλάδο.
04:32
Now if we look forward a bit
100
257000
3000
Τώρα αν προχωρήσουμε λίγο
04:35
to the 19th century,
101
260000
2000
στον 19ο αιώνα,
04:37
we find a new style of technology.
102
262000
2000
βρίσκουμε ένα νέο στυλ τεχνολογίας.
04:39
What we find is,
103
264000
2000
Δεν βρίσκουμε πλέον
04:41
no longer simple tools,
104
266000
3000
απλά εργαλεία
04:44
but systems.
105
269000
2000
αλλά συστήματα.
04:46
We find more and more
106
271000
2000
Βρίσκουμε όλο και πιο
04:48
complex arrangements of machines
107
273000
2000
πολύπλοκους συσχετισμούς μηχανών
04:50
that make it harder and harder
108
275000
2000
που κάνουν όλο και δυσκολότερο
04:52
to diagnose what's going on.
109
277000
2000
το να καταλαβαίνεις τι πάει στραβά.
04:54
And the first people who saw that
110
279000
2000
Και οι πρώτοι που το είδαν αυτό
04:56
were the telegraphers of the mid-19th century,
111
281000
3000
ήταν οι τηλεγραφητές στα μέσα του 19ου αιώνα
04:59
who were the original hackers.
112
284000
2000
που ήταν και οι πρώτοι χάκερς.
05:01
Thomas Edison would have been very, very comfortable
113
286000
3000
Ο Τόμας Έντισον θα ταίριαζε άνετα
05:04
in the atmosphere of a software firm today.
114
289000
3000
με το κλίμα μιας εταιρείας λογισμικού σήμερα.
05:07
And these hackers had a word
115
292000
3000
Οι χάκερς εκείνοι είχαν μία λέξη
05:10
for those mysterious bugs in telegraph systems
116
295000
3000
για εκείνα τα μυστήρια σφάλματα στα τηλεγραφικά συστήματα
05:13
that they called bugs.
117
298000
2000
που τα ονόμαζαν «ιούς».
05:15
That was the origin of the word "bug."
118
300000
4000
Έτσι ξεκίνησε η λέξη «ιός».
05:19
This consciousness, though,
119
304000
2000
Αυτή η επίγνωση ωστόσο
05:21
was a little slow to seep through the general population,
120
306000
3000
ήταν κάπως δύσκολο να περάσει στο γενικότερο πληθυσμό
05:24
even people who were very, very well informed.
121
309000
3000
ακόμα και σε άτομα πολύ καλά πληροφορημένα.
05:27
Samuel Clemens, Mark Twain,
122
312000
2000
Ο Σάμιουελ Κλέμενς, ο γνωστός μας Μαρκ Τουαίην,
05:29
was a big investor
123
314000
2000
επένδυσε πολλά χρήματα
05:31
in the most complex machine of all times --
124
316000
3000
στην πιο περίπλοκη μηχανή όλων των εποχών --
05:34
at least until 1918 --
125
319000
2000
μέχρι το 1918 τουλάχιστον --
05:36
registered with the U.S. Patent Office.
126
321000
2000
που καταγράφηκε στo Αμερικάνικο Γραφείο Πατέντας.
05:38
That was the Paige typesetter.
127
323000
2000
Και αυτό ήταν ο στοιχειοθέτης Πέιτζ.
05:40
The Paige typesetter
128
325000
2000
Αυτό το μηχάνημα
05:42
had 18,000 parts.
129
327000
2000
αποτελούνταν από 18.000 κομμάτια.
05:44
The patent had 64 pages of text
130
329000
3000
Η πατέντα είχε 64 σελίδες κειμένου
05:47
and 271 figures.
131
332000
4000
και 271 εικόνες.
05:51
It was such a beautiful machine
132
336000
2000
Ήταν τόσο υπέροχο μηχάνημα
05:53
because it did everything that a human being did
133
338000
3000
γιατί έκανε ό,τι και ένας άνθρωπος
05:56
in setting type --
134
341000
2000
στη στοιχειοθέτηση
05:58
including returning the type to its place,
135
343000
2000
συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής του στοιχείου στην αρχική του θέση
06:00
which was a very difficult thing.
136
345000
2000
που ήταν πολύ δύσκολο.
06:02
And Mark Twain, who knew all about typesetting,
137
347000
2000
Και ο Μαρκ Τουαίην που ήξερε τα πάντα για τη στοιχειοθέτηση
06:04
really was smitten by this machine.
138
349000
3000
ήταν πραγματικά συνεπαρμένος από αυτή τη μηχανή.
06:07
Unfortunately, he was smitten in more ways than one,
139
352000
3000
Δυστυχώς όμως τον συνεπήρε το μηχάνημα κι απ' την ανάποδη
06:10
because it made him bankrupt,
140
355000
2000
αφού τον οδήγησε στη χρεωκοπία
06:12
and he had to tour the world speaking
141
357000
2000
και αναγκάστηκε να γυρίζει τον κόσμο δίνοντας ομιλίες
06:14
to recoup his money.
142
359000
3000
για να ρεφάρει.
06:17
And this was an important thing
143
362000
2000
Και αυτό ήταν πολύ σημαντικό
06:19
about 19th century technology,
144
364000
2000
για την τεχνολογία του 19ου αιώνα,
06:21
that all these relationships among parts
145
366000
2000
ο συσχετισμός όλων των επιμέρους μερών μεταξύ τους
06:23
could make the most brilliant idea fall apart,
146
368000
4000
μπορούσε να καταστρέψει την καλύτερη ιδέα,
06:27
even when judged by the most expert people.
147
372000
2000
ακόμα κι όταν οι ειδικότεροι των ειδικών είχαν δώσει την έγκρισή τους.
06:29
Now there is something else, though, in the early 20th century
148
374000
3000
Στις αρχές του 20ου αιώνα έγινε και κάτι άλλο
06:32
that made things even more complicated.
149
377000
3000
που περιέπλεξε τα πράγματα περισσότερο.
06:35
And that was that safety technology itself
150
380000
3000
Και αυτό ήταν ότι ακόμα και η ίδια η τεχνολογία ασφάλειας
06:38
could be a source of danger.
151
383000
2000
μπορούσε να είναι πηγή κινδύνων.
06:40
The lesson of the Titanic, for a lot of the contemporaries,
152
385000
3000
Το μάθημα του Τιτανικού για πολλούς σύγχρονους
06:43
was that you must have enough lifeboats
153
388000
2000
ήταν ότι οι σωστικές λέμβοι του πλοίου πρέπει
06:45
for everyone on the ship.
154
390000
2000
να επαρκούν για όλους.
06:47
And this was the result
155
392000
3000
Και αυτό ήταν το αποτέλεσμα
06:50
of the tragic loss of lives
156
395000
2000
της τραγικής απώλειας ζωών
06:52
of people who could not get into them.
157
397000
2000
ανθρώπων που δεν μπορούσαν να μπουν στις λέμβους.
06:54
However, there was another case, the Eastland,
158
399000
3000
Ωστόσο υπήρχε άλλη μια περίπτωση, το Ίστλαντ,
06:57
a ship that capsized in Chicago Harbor in 1915,
159
402000
4000
ένα πλοίο που τουμπάρισε στο λιμάνι του Σικάγου το 1915
07:01
and it killed 841 people --
160
406000
3000
σκοτώνοντας 841 άτομα --
07:04
that was 14 more
161
409000
2000
14 περισσότερους
07:06
than the passenger toll of the Titanic.
162
411000
3000
απ' ότι οι επιβάτες του Τιτανικού που πνίγηκαν.
07:09
The reason for it, in part, was
163
414000
2000
Ο λόγος γι' αυτό εν μέρει ήταν
07:11
the extra life boats that were added
164
416000
3000
οι έξτρα σωστικές λέμβοι που προστέθηκαν
07:14
that made this already unstable ship
165
419000
3000
οι οποίες έκαναν αυτό το ήδη ασταθές πλοίο
07:17
even more unstable.
166
422000
2000
ακόμα πιο ασταθές.
07:19
And that again proves
167
424000
2000
Κι αυτό πάλι αποδεικνύει
07:21
that when you're talking about unintended consequences,
168
426000
3000
ότι όταν μιλάμε για αθέλητες συνέπειες
07:24
it's not that easy to know
169
429000
2000
δεν είναι εύκολο να ξέρεις
07:26
the right lessons to draw.
170
431000
2000
ποια είναι τα σωστά μαθήματα που πρέπει να πάρεις.
07:28
It's really a question of the system, how the ship was loaded,
171
433000
3000
Είναι βασική ερώτηση πώς το πλοίο φορτώθηκε
07:31
the ballast and many other things.
172
436000
3000
με τόση σαβούρα.
07:35
So the 20th century, then,
173
440000
3000
Έτσι ο 20ος αιώνας πλέον
07:38
saw how much more complex reality was,
174
443000
2000
μας έδειξε πόσο περίπλοκη είναι η πραγματικότητα
07:40
but it also saw a positive side.
175
445000
3000
αλλά μας έδειξε και μια θετική πλευρά.
07:43
It saw that invention
176
448000
3000
Έδειξε πως μια εφεύρεση
07:46
could actually benefit from emergencies.
177
451000
2000
μπορεί να επωφεληθεί από επείγοντα περιστατικά.
07:48
It could benefit
178
453000
2000
Πως μπορεί να επωφεληθεί
07:50
from tragedies.
179
455000
3000
από τραγωδίες.
07:53
And my favorite example of that --
180
458000
2000
Και το αγαπημένο μου παράδειγμα πάνω σ' αυτό
07:55
which is not really widely known
181
460000
2000
που δεν είναι ευρέως γνωστό
07:57
as a technological miracle,
182
462000
2000
ως τεχνολογικό θαύμα
07:59
but it may be one of the greatest of all times,
183
464000
3000
αλλά ίσως είναι ένα απ' τα μεγαλύτερα όλων των εποχών
08:02
was the scaling up of penicillin in the Second World War.
184
467000
4000
ήταν η αύξηση της πενικιλίνης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
08:06
Penicillin was discovered in 1928,
185
471000
3000
Η πενικιλίνη ανακαλύφθηκε το 1928
08:09
but even by 1940,
186
474000
2000
αλλά μέχρι το 1940
08:11
no commercially and medically useful quantities of it
187
476000
3000
δεν παράγονταν σεβαστές ποσότητες είτε για εμπόριο
08:14
were being produced.
188
479000
2000
είτε για ιατρικούς λόγους.
08:16
A number of pharmaceutical companies were working on it.
189
481000
3000
Αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες δούλευαν πάνω στην πενικιλίνη.
08:19
They were working on it independently,
190
484000
2000
Δούλευαν ανεξάρτητα
08:21
and they weren't getting anywhere.
191
486000
2000
και δεν οδηγούνταν πουθενά.
08:23
And the Government Research Bureau
192
488000
2000
Το Κυβερνητικό Γραφείο Έρευνας
08:25
brought representatives together
193
490000
2000
μάζεψε τους αντιπροσώπους
08:27
and told them that this is something
194
492000
2000
και τους είπε ότι αυτό είναι κάτι
08:29
that has to be done.
195
494000
2000
που πρέπει να γίνει.
08:31
And not only did they do it,
196
496000
2000
Και όχι μόνο το κάναν
08:33
but within two years,
197
498000
2000
αλλά μέσα σε 2 χρόνια
08:35
they scaled up penicillin
198
500000
2000
αύξησαν την παραγωγή πενικιλίνης
08:37
from preparation in one-liter flasks
199
502000
3000
από φλασκιά του ενός λίτρου
08:40
to 10,000-gallon vats.
200
505000
4000
σε κάδους των 10.000 γαλονιών.
08:44
That was how quickly penicillin was produced
201
509000
4000
Έτσι έγινε και αυξήθηκε η παραγωγή πενικιλίνης
08:48
and became one of the greatest medical advances of all time.
202
513000
4000
και έγινε ένα απ' τα μεγαλύτερα ιατρικά επιτεύγματα όλων των εποχών.
08:52
In the Second World War, too,
203
517000
2000
Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο επίσης
08:54
the existence
204
519000
2000
η ύπαρξη
08:56
of solar radiation
205
521000
2000
της ηλιακής ακτινοβολίας
08:58
was demonstrated by studies of interference
206
523000
3000
φαινόταν μέσα από μελέτες παρεμβολών
09:01
that was detected by the radar stations of Great Britain.
207
526000
4000
που είχαν ανιχνευθεί από σταθμούς ραντάρ στη Μ. Βρετανία.
09:05
So there were benefits in calamities --
208
530000
3000
Υπήρχαν λοιπόν ωφέλειες μέσα από καταστροφές
09:08
benefits to pure science,
209
533000
2000
ωφέλειες στη θεωρητική
09:10
as well as to applied science
210
535000
2000
αλλά και στην εφαρμοσμένη επιστήμη
09:12
and medicine.
211
537000
3000
και την ιατρική.
09:15
Now when we come to the period after the Second World War,
212
540000
3000
Την περίοδο μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο
09:18
unintended consequences get even more interesting.
213
543000
4000
οι αθέλητες συνέπειες γίνονται ακόμα πιο ενδιαφέρουσες.
09:22
And my favorite example of that
214
547000
2000
Και το αγαπημένο μου παράδειγμα
09:24
occurred beginning in 1976,
215
549000
3000
συνέβη στις αρχές του 1976
09:27
when it was discovered
216
552000
2000
όταν ανακαλύφθηκε
09:29
that the bacteria causing Legionnaires disease
217
554000
3000
ότι το βακτήριο που προκαλούσε τη νόσο των Λεγεωνάριων
09:32
had always been present in natural waters,
218
557000
3000
υπήρχε πάντα στο νερό
09:35
but it was the precise temperature of the water
219
560000
4000
αλλά ήταν η θερμοκρασία του νερού
09:39
in heating, ventilating and air conditioning systems
220
564000
3000
κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες ζέστης και εξαερισμού
09:42
that raised the right temperature
221
567000
4000
που δημιουργούσε τις κατάλληλες συνθήκες
09:46
for the maximum reproduction
222
571000
3000
για την αναπαραγωγή
09:49
of Legionella bacillus.
223
574000
2000
του βακτηριδίου της λεγεωνέλλας.
09:51
Well, technology to the rescue.
224
576000
2000
Η τεχνολογία λοιπόν ήρθε ως σωτήρας.
09:53
So chemists got to work,
225
578000
2000
Οι χημικοί έπιασαν δουλειά
09:55
and they developed a bactericide
226
580000
2000
και ανέπτυξαν ένα βακτηριοκτόνο
09:57
that became widely used in those systems.
227
582000
3000
που χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε αυτά τα συστήματα.
10:00
But something else happened in the early 1980s,
228
585000
4000
Αλλά κάτι άλλο συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του '80
10:04
and that was that there was a mysterious epidemic
229
589000
2000
και αυτό ήταν μια μυστηριώδης επιδημία
10:06
of failures of tape drives
230
591000
3000
προβλημάτων των οδηγών δισκέτας
10:09
all over the United States.
231
594000
2000
στις ΗΠΑ.
10:11
And IBM, which made them,
232
596000
3000
Η ΙΒΜ που έφτιαχνε τους οδηγούς
10:14
just didn't know what to do.
233
599000
3000
δεν ήξερε τι να κάνει.
10:17
They commissioned a group of their best scientists
234
602000
3000
Συγκρότησε μια ομάδα με τους καλύτερους επιστήμονές της
10:20
to investigate,
235
605000
2000
για να ψάξει το θέμα
10:22
and what they found was
236
607000
2000
και αυτό που ανακάλυψε ήταν ότι
10:24
that all these tape drives
237
609000
2000
όλοι αυτοί οι οδηγοί δισκετών
10:26
were located near ventilation ducts.
238
611000
3000
ήταν τοποθετημένοι δίπλα σε αεραγωγούς.
10:29
What happened was the bactericide was formulated
239
614000
3000
Το βακτηριοκτόνο λοιπόν σχηματιζόταν
10:32
with minute traces of tin.
240
617000
2000
με μικροσκοπικά ίχνη κασσίτερου.
10:34
And these tin particles were deposited on the tape heads
241
619000
3000
Και αυτά τα μόρια κασσίτερου κάθονταν στις κεφαλές δισκετών
10:37
and were crashing the tape heads.
242
622000
3000
καταστρέφοντάς τες.
10:40
So they reformulated the bactericide.
243
625000
3000
Ξαναέφτιαξαν λοιπόν το βακτηριοκτόνο.
10:43
But what's interesting to me
244
628000
2000
Αλλά το πιο ενδιαφέρον για μένα
10:45
is that this was the first case
245
630000
2000
είναι πως αυτή ήταν η πρώτη περίπτωση
10:47
of a mechanical device
246
632000
2000
μιας μηχανικής συσκευής
10:49
suffering, at least indirectly, from a human disease.
247
634000
3000
που υπέφερε από ανθρώπινη ασθένεια.
10:52
So it shows that we're really all in this together.
248
637000
3000
Όλοι μαζί το περνάμε αυτό λοιπόν.
10:55
(Laughter)
249
640000
2000
(Γέλια)
10:57
In fact, it also shows something interesting,
250
642000
3000
Στην πραγματικότητα δείχνει κάτι άλλο επίσης ενδιαφέρον,
11:00
that although our capabilities and technology
251
645000
3000
παρότι οι ικανότητές μας και η τεχνολογία
11:03
have been expanding geometrically,
252
648000
2000
αυξάνονται γεωμετρικά,
11:05
unfortunately, our ability to model their long-term behavior,
253
650000
3000
δυστυχώς η ικανότητά μας να προβλέψουμε την πορεία τους μακροπρόθεσμα
11:08
which has also been increasing,
254
653000
2000
αυξάνεται επίσης
11:10
has been increasing only arithmetically.
255
655000
3000
αλλά αυξάνεται αριθμητικά.
11:13
So one of the characteristic problems of our time
256
658000
3000
Έτσι ένα από τα χαρακτηριστικότερα προβλήματα της εποχής μας
11:16
is how to close this gap
257
661000
2000
είναι το πώς να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα
11:18
between capabilities and foresight.
258
663000
3000
μεταξύ των ικανοτήτων μας και της δυνατότητας να προβλέπουμε τις συνέπειες.
11:21
One other very positive consequence
259
666000
3000
Μια άλλη πολύ θετική συνέπεια
11:24
of 20th century technology, though,
260
669000
3000
της τεχνολογίας του 20oυ αιώνα
11:27
was the way in which other kinds of calamities
261
672000
4000
ήταν ο τρόπος με τον οποίο άλλων ειδών καταστροφές
11:31
could lead to positive advances.
262
676000
3000
μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόοδο.
11:34
There are two historians of business
263
679000
3000
Υπάρχουν δύο ιστορικοί της επιχειρηματικότητας
11:37
at the University of Maryland,
264
682000
2000
στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ,
11:39
Brent Goldfarb and David Kirsch,
265
684000
2000
ο Μπρεντ Γκόλντφαρμπ και ο Ντέιβιντ Κιρς
11:41
who have done some extremely interesting work,
266
686000
2000
οι οποίοι έχουν κάνει απίστευτα ενδιαφέρουσα δουλειά
11:43
much of it still unpublished,
267
688000
3000
το μεγαλύτερο μέρος της οποίας είναι ακόμα αδημοσίευτο,
11:46
on the history of major innovations.
268
691000
2000
σχετικά με την ιστορία των μεγάλων καινοτομιών.
11:48
They have combined the list of major innovations,
269
693000
3000
Συνδύασαν τη λίστα των μεγαλύτερων καινοτομιών
11:51
and they've discovered that the greatest number, the greatest decade,
270
696000
3000
και ανακάλυψαν ότι η σημαντικότερη δεκαετία (σε αριθμό)
11:54
for fundamental innovations,
271
699000
2000
για θεμελιώδεις καινοτομίες
11:56
as reflected in all of the lists that others have made --
272
701000
4000
όπως απεικονίζεται σε όλες τις λίστες που έχουν γίνει κατα καιρούς από άλλους --
12:00
a number of lists that they have merged --
273
705000
2000
λίστες τις οποίες έχουν συνενώσει
12:02
was the Great Depression.
274
707000
3000
ήταν η Μεγάλη Ύφεση.
12:05
And nobody knows just why this was so,
275
710000
3000
Και κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει το γιατί
12:08
but one story can reflect something of it.
276
713000
3000
αλλά υπάρχει μια ιστορία που μπορεί να προσφέρει μία ένδειξη.
12:11
It was the origin of the Xerox copier,
277
716000
3000
Είναι η αρχή του φωτοαντιγραφικού της Ζίροξ
12:14
which celebrated its 50th anniversary
278
719000
3000
που γιόρτασε τα 50 της χρόνια
12:17
last year.
279
722000
2000
πέρσι.
12:19
And Chester Carlson, the inventor,
280
724000
5000
Και ο Τσέστερ Κάρλσον, ο εφευρέτης,
12:24
was a patent attorney.
281
729000
3000
ήταν δικηγόρος για πατέντες.
12:27
He really was not intending
282
732000
3000
Στην πραγματικότητα δεν σκόπευε
12:30
to work in patent research,
283
735000
2000
να δουλέψει πάνω σε πατέντες
12:32
but he couldn't really find an alternative technical job.
284
737000
4000
αλλά δεν μπορούσε να βρει εναλλακτική τεχνική δουλειά.
12:36
So this was the best job he could get.
285
741000
2000
Αυτή ήταν η καλύτερη επιλογή του.
12:38
He was upset by the low quality and high cost
286
743000
4000
Τον εκνεύριζε η χαμηλή ποιότητα και το υψηλό κόστος
12:42
of existing patent reproductions,
287
747000
3000
των υφιστάμενων αντιγράφων πατέντας,
12:45
and so he started to develop
288
750000
3000
έτσι ξεκίνησε να αναπτύσσει
12:48
a system of dry photocopying,
289
753000
3000
ένα σύστημα ξηρής φωτοαντιγράφισης
12:51
which he patented in the late 1930s --
290
756000
3000
που πατεντάρισε στα τέλη της δεκαετίας του '30 --
12:54
and which became the first dry photocopier
291
759000
4000
και έγινε το πρώτο εμπορεύσιμο
12:58
that was commercially practical
292
763000
2000
ξηρό φωτοαντιγραφικό μηχάνημα
13:00
in 1960.
293
765000
2000
το 1960.
13:02
So we see that sometimes,
294
767000
2000
Βλέπουμε λοιπόν κάποιες φορές
13:04
as a result of these dislocations,
295
769000
2000
με αφορμή τέτοιες δυσλειτουργίες
13:06
as a result of people
296
771000
2000
και εξαιτίας τέτοιων ανθρώπων
13:08
leaving their original intended career
297
773000
3000
που εγκαταλείπουν την αρχική τους καριέρα
13:11
and going into something else
298
776000
2000
και ασχολούνται με κάτι άλλο
13:13
where their creativity could make a difference,
299
778000
2000
όπου η δημιουργικότητά τους μπορεί να κάνει τη διαφορά,
13:15
that depressions
300
780000
2000
ότι οι υφέσεις
13:17
and all kinds of other unfortunate events
301
782000
3000
και άλλα παρόμοια ατυχή γεγονότα
13:20
can have a paradoxically stimulating effect
302
785000
3000
μπορεί παραδόξως να θέτουν σε λειτουργία
13:23
on creativity.
303
788000
2000
τη δημιουργικότητα.
13:25
What does this mean?
304
790000
2000
Τι σημαίνει αυτό;
13:27
It means, I think,
305
792000
2000
Σημαίνει, νομίζω
13:29
that we're living in a time of unexpected possibilities.
306
794000
2000
πως ζούμε σε εποχές απρόβλεπτων δυνατοτήτων.
13:31
Think of the financial world, for example.
307
796000
3000
Σκεφτείτε τον κόσμο του χρήματος, για παράδειγμα.
13:34
The mentor of Warren Buffett, Benjamin Graham,
308
799000
3000
Ο μέντορας του Γουόρεν Μπάφετ, ο Μπέντζαμιν Γκράχαμ,
13:37
developed his system of value investing
309
802000
5000
ανέπτυξε το σύστημα της αγοράς σε χαμηλότερη αξία απ' την πραγματική (value investing)
13:42
as a result of his own losses
310
807000
2000
εξαιτίας των δικών του ζημιών
13:44
in the 1929 crash.
311
809000
2000
στο κραχ του 1929.
13:46
And he published that book
312
811000
2000
Και δημοσίευσε αυτό το βιβλίο
13:48
in the early 1930s,
313
813000
3000
στις αρχές της δεκαετίας του '30
13:51
and the book still exists in further editions
314
816000
2000
και το βιβλίο κυκλοφορεί ακόμα σε νεώτερες εκδόσεις
13:53
and is still a fundamental textbook.
315
818000
2000
και αποτελεί ακόμα θεμελιώδες εγχειρίδιο.
13:55
So many important creative things can happen
316
820000
4000
Όταν οι άνθρωποι μαθαίνουν μέσα από τις καταστροφές
13:59
when people learn from disasters.
317
824000
3000
η δημιουργικότητα μπορεί να ανθίσει.
14:02
Now think of the large and small plagues that we have now --
318
827000
4000
Σκεφτείτε τις μεγάλες και τις μικρές πληγές που μας ταλαιπωρούν σήμερα --
14:06
bed bugs, killer bees, spam --
319
831000
5000
κοριοί, μέλισσες δολοφόνοι, σπαμ --
14:11
and it's very possible that the solutions to those
320
836000
3000
είναι πολύ πιθανό οι λύσεις σε αυτά τα θέματα
14:14
will really extend well beyond the immediate question.
321
839000
3000
να επεκταθούν και πέρα απ' την απάντηση στο άμεσο ερώτημα.
14:17
If we think, for example, of Louis Pasteur,
322
842000
3000
Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τον Λουί Παστέρ
14:20
who in the 1860s
323
845000
2000
που στα 1860
14:22
was asked to study
324
847000
2000
του ζητήθηκε απ΄τη βιομηχανία μεταξιού να μελετήσει
14:24
the diseases of silk worms for the silk industry,
325
849000
4000
τις ασθένειες των μεταξοσκώληκων
14:28
and his discoveries were really the beginning
326
853000
3000
και οι ανακαλύψεις του αποτέλεσαν την αρχή
14:31
of the germ theory of disease.
327
856000
2000
της θεωρίας των μικροβίων στις ασθένειες.
14:33
So very often, some kind of disaster --
328
858000
3000
Έτσι πολύ συχνά μια καταστροφή κάποιου είδους
14:36
sometimes the consequence, for example,
329
861000
3000
ή η συνέπειά της - για παράδειγμα
14:39
of over-cultivation of silk worms,
330
864000
3000
της υπερβολικής καλλιέργειας μεταξοσκώληκων
14:42
which was a problem in Europe at the time --
331
867000
2000
που αποτέλουσε πρόβλημα για την Ευρώπη εκείνη την εποχή -
14:44
can be the key to something much bigger.
332
869000
2000
μπορεί να είναι το κλειδί που ανοίγει κάτι μεγαλύτερο.
14:46
So this means
333
871000
2000
Αυτό λοιπόν σημαίνει
14:48
that we need to take a different view
334
873000
2000
πως έχουμε ανάγκη από μια διαφορετική οπτική γωνία
14:50
of unintended consequences.
335
875000
2000
των αθέλητων συνεπειών.
14:52
We need to take a really positive view.
336
877000
3000
Πρέπει να κρατάμε θετική στάση.
14:55
We need to see what they can do for us.
337
880000
3000
Πρέπει να δούμε τι μπορούν να κάνουν για μας.
14:58
We need to learn
338
883000
2000
Πρέπει να μάθουμε
15:00
from those figures that I mentioned.
339
885000
2000
μέσα απ΄αυτά τα παραδείγματα που ανέφερα.
15:02
We need to learn, for example, from Dr. Cushing,
340
887000
3000
Πρέπει να μάθουμε για παράδειγμα απ΄τον Δρ. Κούσινγκ,
15:05
who killed patients
341
890000
2000
που σκότωσε ασθενείς
15:07
in the course of his early operations.
342
892000
2000
στη διάρκεια των πρώτων εγχειρήσεών του.
15:09
He had to have some errors. He had to have some mistakes.
343
894000
3000
Έπρεπε να αστοχήσει κάποιες φορές. Έπρεπε να κάνει κάποια λάθη.
15:12
And he learned meticulously from his mistakes.
344
897000
3000
Και διδάχθηκε μέσα από τα λάθη του.
15:15
And as a result,
345
900000
2000
Και ως αποτέλεσμα
15:17
when we say, "This isn't brain surgery,"
346
902000
3000
όταν λέμε "Αυτό δεν είναι εγχείρηση εγκεφάλου"
15:20
that pays tribute to how difficult it was
347
905000
3000
αποδίδουμε φόρο τιμής στο πόσο δύσκολο είναι
15:23
for anyone to learn from their mistakes
348
908000
2000
για οποιονδήποτε να διδαχθεί μέσα απ΄τα λάθη του
15:25
in a field of medicine
349
910000
2000
σε ένα πεδίο της ιατρικής
15:27
that was considered so discouraging in its prospects.
350
912000
3000
που θεωρούνταν τόσο αποθαρρυντικό ως προς τις προοπτικές του.
15:30
And we can also remember
351
915000
3000
Και μπορούμε επίσης να θυμηθούμε
15:33
how the pharmaceutical companies
352
918000
2000
πώς οι φαρμακευτικές εταιρείες
15:35
were willing to pool their knowledge,
353
920000
2000
είναι πρόθυμες να συγκεντρώσουν τη γνώση τους,
15:37
to share their knowledge,
354
922000
2000
να μοιραστούν τη γνώση τους,
15:39
in the face of an emergency,
355
924000
2000
για να αντιμετωπίσουν μία επείγουσα ανάγκη,
15:41
which they hadn't really been for years and years.
356
926000
3000
κάτι που δεν έκαναν για χρόνια στο παρελθόν.
15:44
They might have been able to do it earlier.
357
929000
3000
Μπορεί και να μπορούσαν να το κάνουν νωρίτερα.
15:47
The message, then, for me,
358
932000
3000
Τότε για μένα το μήνυμα
15:50
about unintended consequences
359
935000
2000
σχετικά με τις αθέλητες συνέπειες
15:52
is chaos happens;
360
937000
3000
είναι ότι το χάος συμβαίνει.
15:55
let's make better use of it.
361
940000
2000
Ας το εκμεταλλευτούμε όσο καλύτερα μπορούμε.
15:57
Thank you very much.
362
942000
2000
Σας ευχαριστώ πολύ
15:59
(Applause)
363
944000
4000
(Χειροκρότημα)
ABOUT THE SPEAKER
Edward Tenner - Historian of technology and cultureEdward Tenner is an independent writer, speaker, and editor analyzing the cultural aspects of technological change.
Why you should listen
Edward Tenner is an independent writer and speaker on the history of technology and the unintended consequences of innovation. He writes for The Atlantic on history and current events, and was a founding advisor of Smithsonian's Lemelson Center, where he remains a senior research associate. He was executive editor for physical science and history at Princeton University Press, he has been a visiting lecturer at Princeton and has held visiting research positions at the Institute for Advanced Study, Woodrow Wilson International Center for Scholars, and the Princeton Center for Information Technology Policy. He is now a visiting scholar in the Rutgers School of Communication and Information and an affiliate of the Center for Arts and Cultural Policy of Princeton's Woodrow Wilson School.
Edward Tenner | Speaker | TED.com