TEDxMidAtlantic
Charles Limb: Your brain on improv
چارلس لیمب: مێشکی ئێوە لە گەشەدا
Filmed:
Readability: 4.4
1,351,678 views
میوسیک ژەن و لێکۆڵەرەوە، چارلس لیمب تێڕاماوە لەوەی کە ئاخۆ مێشک چون کار دەکات لەو کاتانەی کە میوزیک دەژەنین، بۆیە میوسیک ژەنێکی جاز و میوزیک ڕاپەرێکی هێنا و ( MRI)کردنیە ناو ئامێری پشکنەری
ئەوەی کە ئەو و تیمەکەی بۆیان دەرکەوت، کاریگەری دەبێت لەسەر تێگەیشتنی ئێمە بۆ داهێنان
Charles Limb - Researcher
Charles Limb is a doctor and a musician who researches the way musical creativity works in the brain. Full bio
Charles Limb is a doctor and a musician who researches the way musical creativity works in the brain. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
So I am a surgeon who studies creativity,
0
0
3000
من پزیشکێکی نۆژدارم کە لە توانای داهێنان دەکۆڵمەوە
00:18
and I have never had a patient tell me
1
3000
3000
هەرگیز نەخۆشێکم نەبووە داوام لێ بکات
00:21
that "I really want you to be creative during surgery,"
2
6000
3000
دکتۆر بەڕاستی دەمەوێت داهێنان بکەیت لە کاتی نەشتەرگەریدا
00:24
and so I guess there's a little bit of irony to it.
3
9000
3000
جا لەبەر ئەوە وا دەزانم ئەو کارەی من تۆزێک لە گاڵتە پێکردنی تێدا بیت
00:27
I will say though that, after having done surgery a lot,
4
12000
3000
دەڵێم لەگەڵ ئەوەی ناشتەرگەریم زۆر کردووە
00:30
it's somewhat similar to playing a musical instrument.
5
15000
2000
بەڵام بە جۆرێک لە جۆرەکان هاوشێوەیە لەگەل لێدانی ئامێرێکی مۆسیقا
00:32
And for me, this sort of deep and enduring fascination with sound
6
17000
3000
بۆ من ئەم سەرنج ڕاکێشانە بەردەوامەی دەنگ
00:35
is what led me to both be a surgeon
7
20000
2000
ببمە هەریەک لە پزیشکێکی نۆژدار و
00:37
and also to study the science of sound, particularly music.
8
22000
2000
هەروەها لێکۆڵەرەوەیەک لە دەنگ و بەتایبەتی مۆسیقا
00:39
And so I'm going to try to talk to you over the next few minutes
9
24000
2000
لەبەر ئەوەی بۆ ماوەی ئەم چەند دەقیقەیەی داهاتوو
00:41
about my career
10
26000
2000
دەربارەی ئیشەکەم بۆتان دەدوێم
00:43
in terms of how I'm able to actually try to study music
11
28000
2000
دەربارەی ئەوەی چۆن هەوڵ بدەم لە میوزیک بکۆڵمەوە و
00:45
and really try to grapple with all these questions
12
30000
2000
هەوڵیش بدەم وەڵام بۆ پرسیار گەلێک بدۆزمەوە
00:47
of how the brain is able to be creative.
13
32000
3000
وەک چۆن مێشکی مرۆڤ دەتوانێت داهێنەر بێت
00:50
I've done most of this work at Johns Hopkins University,
14
35000
2000
زۆربەی کارەکانم لە زانکۆی جۆنس هۆپکینس ڕاپەڕاندووە
00:52
but also at the National Institute of Health where I was previously.
15
37000
2000
هەروەها لە پەیمانگای نێودەوڵەتی تەندروستی لە ڕابردودا کارم لێ دەکرد
00:54
I'm going to go over some science experiments
16
39000
2000
هەول دەدەم باسی چەند تاقیکردنەوەیەکی زانستیتان بۆ بکەم
00:56
and try to cover three musical experiments.
17
41000
2000
وە با تایبەت ٣ تاقیکردنەوەیان کە میوزیکن
00:58
I'm going to start off by playing a video for you.
18
43000
2000
بە نمایش کردنی ڤیدۆیەک بۆتان دەست پێ دەکەم
01:00
And this video is a video of Keith Jarrett, who's a well-known jazz improviser
19
45000
3000
وە ئەم ڤیدۆیە دەربارەی میوزیک ژەنی جازی بەناوبانگ کیس جارێتە
01:03
and probably the most well-known, iconic example
20
48000
3000
وە لەوانەشە ئەوە باشترین نمونەی ناسراو بێت
01:06
of someone who takes improvisation to a really higher level.
21
51000
2000
بۆ ئەو کەسانەی چۆن شتی سەر پێی بەرزدەکەنەوە بۆ ئاستێکی تر
01:08
And he'll improvise entire concerts
22
53000
2000
وە بە جۆرێک کۆنسێرتەکان ئەنجام دەدات کە
01:10
off the top of his head,
23
55000
2000
هەمووی لە مێشکی خۆیەوە دەهێنێت و
01:12
and he'll never play it exactly the same way again,
24
57000
2000
هەرگیز بە هەمان شێوە لێیان ناداتەوە
01:14
and so, as a form of intense creativity,
25
59000
2000
وەکو شێوەیەک لە شێوەکانی داهێنانە مەزنەکان
01:16
I think this is a great example.
26
61000
2000
لەوبڕوایەدام ئەم میوزک ژەنە باشترین نموونە بێت
01:18
And so why don't we go and click the video.
27
63000
2000
کەواتە با کرتە لەسەر ڤیدۆکە بکەین
01:21
(Music)
28
66000
4000
میوزیک
02:17
It's really a remarkable, awesome thing that happens there.
29
122000
3000
ئەوەی لێرەدا روو دەدات بەڕاستی شتێکی زۆر سەرسوڕهێنەر و جوانە
02:20
I've always -- just as a listener, as just a fan --
30
125000
2000
هەموو کات وەکو گوێکریک، هەوادارێک کە
02:22
I listen to that, and I'm just astounded.
31
127000
2000
گوێ لەمە دەگرم بەتەواوەتی سەرسام دەبم
02:24
I think -- how can this possibly be?
32
129000
2000
بیر لەوە دەکەمەوە ئەمە چۆن دەبێت؟
02:26
How can the brain generate that much information,
33
131000
2000
چۆن دەکرێت مێشک ئەو هەموو زانیارییانە بەرهەم بهێنێت
02:28
that much music, spontaneously?
34
133000
2000
ئە هەموو میوزیکە لە خۆیەوە؟
02:30
And so I set out with this concept, scientifically,
35
135000
3000
وە لەبەر ئەوە ئەم چەمکە زانستییەم دانا
02:33
that artistic creativity, it's magical, but it's not magic,
36
138000
3000
کە داهینان زانستێکە ، شتێکی سحرییە، بەڵام سحر نییە
02:36
meaning that it's a product of the brain.
37
141000
2000
مانای ئەوەیە ئەو داهێنانانە بەرهەمی مێشکن
02:38
There's not too many brain-dead people creating art.
38
143000
3000
بۆیە نابینی زۆر کەس لەوانە مێشکیان مردووە هونەر بەرهەم بهێنن
02:41
And so with this notion that artistic creativity
39
146000
2000
لەبەر ئەوە لەم بیرۆکەیەوە داهێنانی هونەری
02:43
is in fact a neurologic product,
40
148000
2000
لە ڕاستیدا بەرهەمێکی دەماری مێشکییە
02:45
I took this thesis that we could study it
41
150000
3000
بۆم دەرکەوت کە دەتوانین لێکۆڵینەوەی لەبارەوە بکەین
02:48
just like we study any other complex neurologic process.
42
153000
3000
هەروەکو چۆن لە هەریەکێک لە پڕۆسە دەمارییە ئاڵۆزەکانی تری مێشک دەکۆڵینەوە
02:51
And I think there's some sub-questions there that I put there.
43
156000
2000
وە هەندێ پرسیار هەبوون کە لەوێدا کردمانن بۆ نمونە
02:53
Is it truly possible to study creativity scientifically?
44
158000
2000
ئایا بەڕاستی دەکرێت زانستانە لێکۆڵینەوە بکەین دەربارەی داهێنان
02:55
And I think that's a good question.
45
160000
2000
لەو بڕوایەدام ئەوە پرسیارێکی باشە
02:57
And I'll tell you that most scientific studies of music,
46
162000
3000
پێشتان دەڵێم کە زۆرینەی لێکۆڵینەوە زانستییەکان دەربارەی میوزیک
03:00
they're very dense,
47
165000
2000
زۆر چڕوپڕن
03:02
and when you actually go through them, it's very hard to recognize the music in it.
48
167000
3000
کاتێک با ناویاندا دەگەڕێیت زۆر قورسە میوزیکەکەیان تێدا بدۆزیتەوە
03:05
In fact, they seem to be very unmusical entirely
49
170000
2000
لە ڕاستیدا وا دەردەکەون کە بەهیچ شێوەیەک هیچ پەیوەندییەکیان بە میوزیکەوە نەبێ و
03:07
and to miss the whole point of the music.
50
172000
2000
خەسڵەتە میوزیکییەکەیان لەدەست دابێت
03:09
And so it brings the second question:
51
174000
2000
کە وابێت ئەمە پرسیاری دووەم دەهێنێتە پێشەوە
03:11
Why should scientists study creativity?
52
176000
2000
بۆ دەبێت زانست لێکۆڵینەوە بکات دەربارەی داهێنان؟
03:13
Maybe we're not the right people to do it.
53
178000
2000
خۆ لەوانەیە ئێمە کەسی گونجاو نەبیین بۆ وەها لێکۆڵینەوەیەک
03:15
Well it may be,
54
180000
2000
یان لەوانەیە وابین
03:17
but I will say that, from a scientific perspective --
55
182000
2000
بەڵام ئەوەی کە من دەیڵێم لە ڕوانگەی زانستییەوە
03:19
we talked a lot about innovation today --
56
184000
2000
ئێمە لەمڕۆدا زۆر باسی نوێکردنەوە دەکەین
03:21
the science of innovation,
57
186000
2000
زانستی داهێنان نوێکردنەوە
03:23
how much we understand about how the brain is able to innovate
58
188000
2000
چەندێک لەوە تیدەگەین مێشک چۆن لە توانایدا هەیە داهێنان بکات
03:25
is in its infancy,
59
190000
2000
لەکاتەکانی سەرەتایدا
03:27
and truly, we know very little about how we are able to be creative.
60
192000
3000
لە ڕاستیدا ئێمە زۆر کەم دەربارەی ئەوە دەزانین چۆن بتوانین داهێنەر بین
03:30
And so I think that we're going to see
61
195000
2000
وە لەو بڕوایەدام لە ماوەی
03:32
over the next 10, 20, 30 years
62
197000
2000
١٠، ٢٠، ٣٠ ساڵی داهاتوودا ئەوە دەبینین
03:34
a real science of creativity that's burgeoning and is going to flourish.
63
199000
3000
وەک چۆن زانستی داهێنان لە گەشەکردندایە
03:37
Because we now have new methods that can enable us
64
202000
2000
لەبەر ئەوەی ئێمە ئێستا مێثۆدی تازەمان هەیە یارمەتیمان دەدات
03:39
to take this process of something like this,
65
204000
2000
پڕۆسەیەکی وەک ئەمە
03:41
complex jazz improvisation, and study it rigorously.
66
206000
2000
وەکو ئەوەی میوزیکی جاز کە ئاڵۆزە و ئەکرێ بە وردی لێی بکۆڵرێتەوە
03:43
And so it gets down to the brain.
67
208000
2000
وە دێتە سەر مێشک
03:45
And so all of us have this remarkable brain,
68
210000
2000
هەموومان ئەم مێشکە سەر سوڕهێنەرەمان هەیە
03:47
which is poorly understood to say the least.
69
212000
3000
کە بەداخەوە بڕوا وایە بچوکترین بەشە
03:50
I think that neuroscientists
70
215000
2000
لەو بڕوایەدام کە زانایانی مێشک
03:52
have many more questions than answers,
71
217000
2000
پرسیاریان زۆرترە وەک لە وەڵام
03:54
and I myself, I'm not going to give you many answers today,
72
219000
2000
هەروەها منیش ئەمڕۆ وەڵامی زۆرتان نادەمێ
03:56
just ask a lot of questions.
73
221000
2000
.تەنها پرسیار زۆر دەکەم
03:58
And fundamentally that's what I do in my lab.
74
223000
2000
وە لە بنەڕەتدا هەمان شت دەکەم لە تاقیگەکەمدا
04:00
I ask questions about what is this brain doing to enable us to do this.
75
225000
2000
پرسیار لەسەر ئەوە دەکەم کە مێشک چی دەکات توانا دەدات بە ئێمە ئەم شتانە بکەین
04:02
This is the main method that I use. This is called functional MRI.
76
227000
3000
ئەمە مێثودی سەرەکی ئیشەکەمە کە کاری لەسەر ئەکەم پێی دەوترێت MRI کرداری
04:05
If you've been in an MRI scanner, it's very much the same,
77
230000
3000
ئەگەر تیشکی تەنوریان کردبێت ئەوا ئەمەش هەمان شتە
04:08
but this one is outfitted in a special way
78
233000
2000
تاکە شتی تایبەتمەند و جیاواز تیایادا ئەوەیە کە
04:10
to not just take pictures of your brain,
79
235000
2000
تەنها وێنەی مێشکت ناگرێت
04:12
but to also take pictures of active areas of the brain.
80
237000
3000
بەڵکو وێنەی بەشە چالاکەکانی مێشکیش دەگرێت
04:15
Now the way that's done is by the following.
81
240000
2000
چۆنییەتی کارکردنیشی بەم شێوەیەیە
04:17
There's something called BOLD imaging,
82
242000
2000
شتێک هەیە پێی دەوترێت خەیاڵکردنی گەورە
04:19
which is Blood Oxygen Level Dependent imaging.
83
244000
2000
کە پشت دەبەستێت بە ڕێژەی ئۆکسجین لە خوێندا
04:21
Now when you're in an fMRI scanner,
84
246000
2000
ئێستا کاتێك تۆ لەناو پشکنەرەکەدایت
04:23
you're in a big magnet
85
248000
2000
لەناو کێڵگەیەکی موگناتیسی گەورەدایت
04:25
that's aligning your molecules in certain areas.
86
250000
2000
کا هاوئاهەنگی دەکات لەگەڵ شانەکانی مێشکی تۆدا لە چەند ناوچەیەکی تایبەتی دا
04:27
When an area of the brain is active, meaning a neural area is active,
87
252000
3000
کاتێ بەشێکی مێشک چالاکە، واتە بەشێکی دەماری ئێمە چالاکە
04:30
it gets blood flow shunted to that area.
88
255000
3000
خوێن بە هێزەوە دەچێت بۆ ئەو ناوچەیەی مێشک
04:33
That blood flow causes an increase
89
258000
2000
ڕۆشتنی خوێنەکە دەبێتە هۆی زۆر بوونی
04:35
in local blood to that area
90
260000
2000
لەگەڵ چونی خوێندا بۆ ئەو بەشەی مێشک
04:37
with a deoxyhemoglobin change in concentration.
91
262000
3000
گۆڕان لە دیئۆکسیایدی هیمۆگڵۆبیندا ڕوودەدات
04:40
Deoxyhemoglobin can be detected by MRI,
92
265000
2000
وە دیۆکسیادی هیمۆگڵۆبینیش بە تیشکی تەنوری دەبینرێت
04:42
whereas oxyhemoglobin can't.
93
267000
2000
بەڵام ئۆکسی هیمۆگڵۆبین نابینێ
04:44
So through this method of inference --
94
269000
2000
جا لە ڕێگای ئەم مێتۆدەوەی دەستمان دەکەوێت و
04:46
and we're measuring blood flow, not neural activity --
95
271000
2000
بە پێوانە کردنی ڕۆشتنی خوێن نەک چالاکییە دەمارییەکان
04:48
we say that an area of the brain that's getting more blood
96
273000
2000
دەتوانین بڵێین ئەو بەشەی مێشک کە زۆر خوێنی بۆ دەچێت
04:50
was active during a particular task,
97
275000
2000
چالاک بووە لەکاتی ئەرکێکی تایبەتیدا
04:52
and that's the crux of how fMRI works.
98
277000
2000
ئەوەش بناغەی چۆنییەتی ئیش کردنی تیشکی تەنورییە
04:54
And it's been used since the '90s
99
279000
2000
لە ساڵی نەوەدەکانەوە بەکاردێت
04:56
to study really complex processes.
100
281000
3000
بۆ لێکۆڵینەوە لە پڕۆسەیەکی تەواو ئاڵۆز
04:59
Now I'm going to review a study that I did,
101
284000
2000
ئێستا من لێکۆڵینەوەیەکی خۆمتان بۆ دەخەمە ڕوو
05:01
which was jazz in an fMRI scanner.
102
286000
2000
کە بریتی بوو لە میوزیکی جاز لەناو پشکنەری تیشکی تەنوریدا
05:03
And this was done with a colleague of mine, Alan Braun, at the NIH.
103
288000
2000
وە ئەمە لەلایەن هاوکارێکی خۆمەوە لە NIH کراوە
05:05
This is a short video of how we did this project.
104
290000
3000
ئەم ڤیدۆییە کورتە دەربارەی چۆنیەتی بە ئەنجام گەیاندنی پڕۆژەکەمانە
05:08
(Video) Charles Limb: This is a plastic MIDI piano keyboard
105
293000
2000
ئەمە MIDI یەی کیبۆردێکی پیانۆیی پلاستیکە
05:10
that we use for the jazz experiments.
106
295000
2000
کە بۆ تاقیکردنەوەی میوزیکی جازەکە بەکارمان هێنا
05:12
And it's a 35-key keyboard
107
297000
2000
پێک هاتووە لە ٣٥ کلیل
05:14
that is designed to fit both inside the scanner,
108
299000
2000
وا دیزاین کراوە کە گونجاو بێت بۆ ناو پشکنەرەکە
05:16
be magnetically safe,
109
301000
2000
بۆ ئەوەی لە لایانی موگناتیسییەوە بێ مەترسی بێت و
05:18
have minimal interference
110
303000
2000
توشی کەمترین دەستێوەردان بێت
05:20
that would contribute to any artifact
111
305000
2000
کە ببێتە هۆی تێکدانی هەر پارچەیەکی ئەم پیانۆیە
05:22
and have this cushion so that it can rest on the players' legs
112
307000
3000
وە کوشنێکی هەیە لەسەر لاقەکانی ئەو کەسە بۆ ئەوەی کیبۆردەکەی لەسەر دابنێت
05:25
while they're lying down in the scanner, playing on their back.
113
310000
3000
کاتێک پاڵکەوتون لەناو پشکنەرەکەدا و میوزیك لێدەدەن
05:28
And it works like this -- this doesn't actually produce any sound.
114
313000
3000
بەم شیوەیە کار دەکات ، لە ڕاستیدا ئەمە هیچ دەنگێک بەرهەم ناهێنێت
05:31
It sends out what's called a MIDI signal --
115
316000
2000
وە هێمایەک دادەنرێت و پێی دەڵێن هێمای MIDI
05:33
or a Musical Instrument Digital Interface --
116
318000
2000
یاخود ئامێرێکی میوزیکی دیجیتاڵی کە بە هۆی وایەرەوە بەسترا بێت
05:35
through these wires into the box and then the computer,
117
320000
3000
بە بۆکسێکەوە پاشان کۆمپیتەرەکە
05:38
which then trigger high-quality piano samples like this.
118
323000
3000
دەبێتە هۆی بەرهەم هێنانی میوزیکێک بە ئامێری پیانۆ بەم کوالێتیە
05:41
(Music)
119
326000
3000
میوزیك
05:47
(Music)
120
332000
20000
میوزیك
06:09
CL: Okay, so it works.
121
354000
2000
باشە کەواتە ئیش دەکات
06:11
And so through this piano keyboard,
122
356000
2000
کەواتە لەڕێگەی ئەم کیبۆڕدی پیانۆیەوە
06:13
we now have the means to take a musical process and study it.
123
358000
2000
ئێستا ئێمە ڕێگەیەکمان هەیە تا وەکو ئەم پڕۆسە میوزیکییە وەربگرین و کاری لەسەر بکەین
06:15
So what do you do now that you have this cool piano keyboard?
124
360000
3000
کەواتە ئێستا تۆ چی دەکەیت ئەگەر کیبۆردێکی پیانۆیی باشی وەک ئەمە هەبێت؟
06:18
You can't just sort of -- "It's great we've got this keyboard."
125
363000
2000
ناتوانین هەروا بڵێین شتێکی باشە ئێمە کیبۆردێکی وەک ئەمەمان هەبێت
06:20
We actually have to come up with a scientific experiment.
126
365000
2000
بەڵکو دەبێت تاقیکردنەوەیەکی زانستیانە لەسەر بکەیت
06:22
And so the experiment really rests on the following:
127
367000
3000
تاقیکردنەوەکەش لەسەر ئەمانە بەندە
06:26
What happens in the brain during something that's memorized and over-learned,
128
371000
3000
چی ڕوو دەدات کاتێک مشک هەڵدەستێت بە کردنی کارێک کە لەوە و پێش لەبەر کرابێت
06:29
and what happens in the brain during something
129
374000
2000
وە چی ڕوو دەدات کاتێ مێشک کارێک بکات
06:31
that is spontaneously generated, or improvised,
130
376000
2000
کە خۆکارانە دروست دەبێت یان گەشەی پێ دەدرێت
06:33
in a way that's matched motorically
131
378000
2000
لە کاتێکدا کە ئەم دوو کردارە لە ڕووی فیزیاییەوە هاوشێوەی یەکن
06:35
and in terms of lower-level sensory motor features?
132
380000
3000
لە کاتێکدا کە کەمترین جوڵەی تێدا بکەین
06:38
And so, I have here what we call the "paradigms."
133
383000
3000
لێرەدا ئەوەی لەبەر دەستمدایە نەخشەیەکە
06:41
There's a scale paradigm, which is just playing a scale up and down, memorized.
134
386000
3000
لێرەدا نەخشەیەکمان هەیە، "ڕێژەیان هەیە" کە دەتوانن گەورەو بچوک بکرێن
پارچە میوزیکێکمان هەیە کە لەبەر کراوە
پارچە میوزیکێکمان هەیە کە لەبەر کراوە
06:44
And then there's improvising on a scale --
135
389000
2000
دواتر لەرینەوە دەکەوێتە سەر پێوەرەکە
06:46
quarter notes, metronome, right hand --
136
391000
2000
پارچە میوزیکی ڕوبع، میوزیکی خێرا، میوزیک ژەنین بە دەستی ڕاست
06:48
scientifically very safe,
137
393000
2000
زانستییانە زۆر بێ مەترسییە
06:50
but musically really boring.
138
395000
2000
بەڵام میوزیکیانە زۆر بێتامە
06:52
And then there's the bottom one, which is called the jazz paradigm.
139
397000
2000
دواتریش نەخشەیەکی ترمان هەیە، پێی دەوترێت نەخشەی جاز
06:54
And so what we did was we brought professional jazz players to the NIH,
140
399000
2000
چەند میوزیک ژەنێکی پڕۆفیشناڵی جازمان هێنا بۆ دامەزراوەی تەندرووستی جیهانی
06:56
and we had them memorize this piece of music on the left, the lower-left --
141
401000
3000
داوامان لێکردن ئەم پارچە میوزیکە جازە لەبەر بکەن، ئەوەی کە لەبەشی خوارەوە
لە لای چەپی لاپەڕەکەیە
لە لای چەپی لاپەڕەکەیە
06:59
which is what you heard me playing --
142
404000
2000
کە گوێتان لێم بوودەمژەنی
07:01
and then we had them improvise to the same exact chord changes.
143
406000
3000
دواتر پێمان وتن کە پەرەی پێ بەن لەسەر هەمان ژێی میوزیکی
07:04
And if you can hit that lower-right sound icon,
144
409000
2000
ئەگەر بتوانین ئەو ئایکۆنە دەنگییەی لای ڕاستی بەشی خوارەوە لێبدەیت
07:06
that's an example of what was recorded in the scanner.
145
411000
2000
وەک نمونەیەک بۆ ئەوەی کە تۆمارمان کرد لەناو پشکنەرەکەدا
07:08
(Music)
146
413000
5000
میوزیک
07:36
So in the end, it's not the most natural environment,
147
441000
2000
لە کۆتایدا ئەوە ژینگەیەکی ئاسایی نییە کە میوزیکی تیادا بژەنن
07:38
but they're able to play real music.
148
443000
2000
بەڵام هەر دەتوانین میوزیکێکی ڕاستەقینە بژەنن
07:40
And I've listened to that solo 200 times,
149
445000
2000
من ٢٠٠ جار گوێم لەم میوزیکی سۆلۆیە گرتووە
07:42
and I still like it.
150
447000
2000
هێشتاش حەزم لێیەتی
07:44
And the musicians, they were comfortable in the end.
151
449000
2000
هەروەها میوزیک ژەنەکانیش لە کۆتایدا ئاسودە بوون
07:46
And so we first measured the number of notes.
152
451000
2000
لە پێشدا ژمارەی نۆتەکانمان بژارد
07:48
Were they in fact just playing a lot more notes when they were improvising?
153
453000
2000
ئایا لە ڕاستیدا نۆتەی زیاتریان لێدەدا وەک لەوەی کە دواتر گەشەی پێدرابوو ؟
07:50
That was not what was going on.
154
455000
2000
لە ڕاستیدا نەخێر ئەوە ڕوی نەدا
07:52
And then we looked at the brain activity.
155
457000
2000
دواتر سەیری چالاکییەکانی مێشکمان کرد
07:54
I'm going to try to condense this for you.
156
459000
2000
من هەوڵ دەدەم ئەمەتان بۆ کورت بکەمەوە
07:56
These are contrast maps that are showing subtractions
157
461000
3000
ئەم نەخشانە، جیاوازییەکان زیاتر نیشان دەدەن
07:59
between what changes when you're improvising
158
464000
2000
لە نێوان ئەوەی چی ڕوو دەدات کاتێک تۆ شتیک دەکەیت
08:01
versus when you're doing something memorized.
159
466000
2000
کە پێچەوانەی ئەوە بێت کە لەبەرت کردووە
08:03
In red is an area that active in the prefrontal cortex,
160
468000
2000
سور هێمایە بۆ ئەو ناوچانەی بەشی پێشەوەی مێشک کە چالاکن
08:05
the frontal lobe of the brain,
161
470000
2000
ئەو بەشەی پێشەوەی مێشک
08:07
and in blue is this area that was deactivated.
162
472000
2000
شینەکانیش، ڕەنگی ئەو ناوچانەن کە لەکار کەوتوون
08:09
And so we had this focal area called the medial prefrontal cortex
163
474000
2000
ئەم خاڵەمان دەست نیشان کرد کە ناوی
دیوی ناوەوەی توێکڵی مێشک
دیوی ناوەوەی توێکڵی مێشک
08:11
that went way up in activity.
164
476000
2000
کە زۆر چالاکن
08:13
We had this broad patch of area called the lateral prefrontal cortex
165
478000
3000
ئەم خاڵەمان هەیە لەم ناوچەیەی مێشکدا ناونراوە
لا تەنیشتی توێکڵی مێشک
لا تەنیشتی توێکڵی مێشک
08:16
that went way down in activity, and I'll summarize that for you here.
166
481000
3000
بەم شێوەیە لەسەر چالاکی بەردەوام بووە، منیش لێرەدا ئەمەتان بۆ کوورت دەکەمەوە
08:19
Now these are multifunctional areas of the brain.
167
484000
2000
وە ئێستا ئەم ناوچانەی مێشک فرە کردارین
08:21
As I like to say, these are not the "jazz areas" of the brain.
168
486000
3000
پێمخۆشە بڵێم ئەمانە ناوچەی میوزیکی جاز نین لە مێشکدا
08:24
They do a whole host of things
169
489000
2000
کۆمەڵێک شت دەکەن
08:26
that have to do with self-reflection,
170
491000
2000
کە پەیوەندییان هەیە بە پەرچ دانەوەی خۆییەوە
08:28
introspection, working memory and so forth.
171
493000
2000
دەرون پشکنین، کارکردن لەسەر بیرەوەری و هتد
08:30
Really, consciousness is seated in the frontal lobe.
172
495000
3000
لە ڕاستیدا، بەشی پێشەوەی مێشک بەرپرسیارە لە بەئاگایی
08:33
But we have this combination
173
498000
2000
بەڵام ئێمە ئەم کۆمەڵەیەمان هەیە
08:35
of an area that's thought to be involved in self-monitoring, turning off,
174
500000
3000
تایبەت بەو بەشەی مێشک کە بڕوا وا بووە پەیوەندی هەبێت بە ڕوانگەی خۆیەتییەوە
08:38
and this area that's thought to be autobiographical,
175
503000
2000
ئەم ناوچەیە کە وا باوەڕ بووە پەیوەندی هەبێت بە ژیانی کەسەکانەوە
08:40
or self-expressive, turning on.
176
505000
2000
یاخود بە دەربڕینی کەسێتییەوە
08:42
And we think, at least in this preliminary --
177
507000
2000
وە لەو بڕواوایەدان تەنانەت لەم ماوە تەمهیدییەدایە
08:44
it's one study; it's probably wrong,
178
509000
2000
تاکە لێکۆڵینەوە کە لەوانەیە هەڵە بێت
08:46
but it's one study --
179
511000
2000
بەڵام تاکە لێکۆڵینەوەیە
08:48
we think that at least a reasonable hypothesis
180
513000
3000
لەو بڕوایەداین کە گریمانەیەکی بەجێیە
08:51
is that, to be creative,
181
516000
2000
ئەویش ئەوەیە، ئەگەر بتەوێ داهێنەر بیت
08:53
you have to have this weird dissociation in your frontal lobe.
182
518000
2000
ئەبێ ئەم جیاکردنەوە سەرسوڕهێنەرەت لە مێشکتدا هەبێت
08:55
One area turns on, and a big area shuts off,
183
520000
2000
ناوچەیەک دادەگیرسێت و ناوچەیەک دەکوژێتەوە
08:57
so that you're not inhibited, so that you're willing to make mistakes,
184
522000
3000
لەکاتێکدا تۆ جێگیر نیت ، کەواتە ئەگەری ئەوە دەبێت کە هەڵە بکەیت
09:00
so that you're not constantly shutting down
185
525000
2000
بۆ ئەوەی بە بەردەوامی لە کار نەکەوێت
09:02
all of these new generative impulses.
186
527000
3000
ئەم هەموو لێدانە بەرهەم هێنەرانە
09:05
Now a lot of people know that music is not always a solo activity --
187
530000
3000
لە ئێستادا زۆرینەی خەڵک دەزانن کە میوزیک هەموو کات چالاکییەکی- سۆلۆ-نییە
09:08
sometimes it's done communicatively.
188
533000
2000
زۆر جار بە بەردەوامی ڕوو دەدات
09:10
And so the next question was:
189
535000
2000
وە لەبەر ئەمە پرسیاری دووەم ئەمە بوو
09:12
What happens when musicians are trading back and forth,
190
537000
2000
چی ڕوو دەدات کاتێ میوزیک ژەنەکان دەچنە پێشەوە و دێنە دواوە
09:14
something called "trading fours,"
191
539000
2000
شتێکە پێی دەڵێن : ترەیدینگ فۆرس
09:16
which is something they do normally in a jazz experiment?
192
541000
2000
کە ئایا ئەمە شتێکی نۆرماڵە لە ئاوازی جازدا؟
09:18
So this is a twelve-bar blues.
193
543000
2000
کەواتە ئەمە نەخشەی نۆتەکانە
09:20
And I've broken it down into four-bar groups here,
194
545000
2000
وە من شکاندومن بۆ گروپێکی ٤ بەشی
09:22
so you would know how you would trade.
195
547000
2000
بە جۆرێک کە پێشتر بزانین چۆن مامەڵە دەکەین
09:24
Now what we did was we brought a musician into the scanner -- same way --
196
549000
2000
ئەوەی کردمان ئەوە بوو میوزیک ژەنێکمان هێنا بۆ ناو پشکنەرەکە
09:26
had them memorize this melody
197
551000
2000
بەڵام پێمان وتن میلۆدییەکان لەبەر بکەن
09:28
and then had another musician out in the control room
198
553000
2000
میوزیک ژەنێکی ترمان هێنایە ژوری کۆنتڕۆڵەکە
09:30
trading back and forth interactively.
199
555000
3000
کە بێتە پێش و بچێتە دوواوە بە شێوەیەکی کاریگەر
09:33
So this is a musician, Mike Pope,
200
558000
2000
ئەمە میوزیک زانێکە، مایک پۆپ
09:35
one of the world's best bassists and a fantastic piano player.
201
560000
3000
یەکێک لە هەرە سەرسوڕهێنترین پیانۆژەنەکانی جیهان
09:43
So he's now playing the piece
202
568000
2000
وە ئێستا پارچە میوزیکەکە دەژەنێت
09:45
that we just saw
203
570000
2000
ئەوەی کە ئێستا دەیبینین
09:47
just a little better than I wrote it.
204
572000
2000
تەنها تۆزێک باشتر لەوەی کە من نوسیبوم
09:49
(Video) CL: Mike, come on in. Mike Pope: May the force be with you.
205
574000
2000
مایک وەرە ژورەوە
مایک هیوادارم بەهێز بیت
مایک هیوادارم بەهێز بیت
09:51
Nurse: Nothing's in your pockets, right Mike?
206
576000
2000
پەرستار: مایک هیچ شتێک لە گیرفانەکاندا نییە، وانییە؟
09:53
MP: Nope. Nothing's in my pockets. Nurse: Okay.
207
578000
3000
مایک: نەخێر هیچیان تێدا نییە
پەرستار: باشە
پەرستار: باشە
10:05
CL: You have to have the right attitude to agree to it.
208
590000
2000
دەبێت بە شێوەیەکی باش بیژەنیت بکەین
10:07
(Laughter)
209
592000
2000
پێکەنین
10:09
It's kind of fun actually.
210
594000
2000
لە ڕاستیدا شتێکی پێکەنیناوییە
10:11
And so now we're playing back and forth.
211
596000
3000
ئێستا میوزیک دەژەنین
10:14
He's in there. You can see his legs up there.
212
599000
3000
ئەو لەناوەوەیە، دەتوانیت لاقەکانی ببیت
10:18
And then I'm in the control room here, playing back and forth.
213
603000
3000
منیش لێرەوە و لەژوری کۆنتڕۆڵەوە میوزیکەکە دەژەنم
10:21
(Music)
214
606000
3000
میوزیک
10:33
(Video) Mike Pope: This is a pretty good representation
215
618000
3000
مایک پۆپ: ئەمە کارێکی باشە
10:36
of what it's like.
216
621000
2000
وەک ئەوەی کە هەیە
10:38
And it's good that it's not too quick.
217
623000
2000
ئەوەشی باشە کە زۆر خێرا نییە
10:40
The fact that we do it over and over again
218
625000
2000
لە ڕاستیدا ئێمە جار دوای جار دووبارەی دەکەینەوە
10:42
lets you acclimate to your surroundings.
219
627000
3000
وات لێ دەکات لەگەل دەور و بەرەکەتدا ڕابێت
10:46
So the hardest thing for me was the kinesthetic thing,
220
631000
3000
قورسترین شت بۆ من جوڵانەوە بوو
10:49
of looking at my hands
221
634000
2000
لە کاتی سەیرکردنی دەستەکانمدا
10:51
through two mirrors,
222
636000
2000
لە ڕێگای دوو ئاوێنەوە
10:53
laying on my back
223
638000
2000
کە لە پشتمەوە بوون
10:55
and not able to move at all except for my hand.
224
640000
2000
هیچ توانای جوڵەم نەبووە جگە لە دەستەکانم
10:57
That was challenging.
225
642000
2000
ئەوە بەرەنگاربونەوەیەک بوو
10:59
But again,
226
644000
2000
بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا
11:01
there were moments, for sure,
227
646000
3000
بێگومان هەندێ کات هەیە
11:04
there were moments
228
649000
2000
کات هەبوو
11:06
of real, honest-to-God musical interplay, for sure.
229
651000
4000
بەڕاستی وەکو کارلێکردن لەگەڵ خودایەکی میوزیکدا
11:10
CL: At this point, I'll take a few moments.
230
655000
2000
لەم خاڵەدا چەند دەقەیەک دەبەم
11:12
And so what you're seeing here --
231
657000
2000
ئەوەی کە لێرەدا دەیبینن
11:14
and I'm doing a cardinal sin in science,
232
659000
2000
هەڵەیەکی بنەڕەتییە لە زانست کە من دەیکەم
11:16
which is to show you preliminary data.
233
661000
2000
بۆ ئەوەی داتا سەرەتاییەکانتان نیشان بدەین
11:18
This is one subject's data.
234
663000
2000
ئەمە داتای بابەتێکە
11:20
This is, in fact, Mike Pope's data.
235
665000
2000
لەڕاستیدا ئەمە داتای مایکە
11:22
So what am I showing you here?
236
667000
2000
کەواتە من لێرەدا چیتان نیشان دەدەم؟
11:24
When he was trading fours with me, improvising versus memorized,
237
669000
3000
لە کاتێکدا میوزیکی دەژەند لەگەڵ مندا
11:27
his language areas lit up, his Broca's area,
238
672000
3000
ئەو بەشانە مێشکی کە پەیوەندیدارە بە زمانەوە ڕوناک دەبونەوە
11:30
which is inferior frontal gyrus on the left.
239
675000
2000
کە لە بەشی پێشەوەی چەپی مێشکدان
11:32
He actually had it also homologous on the right.
240
677000
2000
بە هەمان شێوەی ئەوانەی هەبوو لەلای ڕاستی مێشکدا
11:34
This is an area thought to be involved in expressive communication.
241
679000
3000
ئەم ناوچەیە بەرپرسیارە لە پەیوەندییە دەرەکیەکان
11:37
This whole notion that music is a language --
242
682000
2000
ئەو بیر و ڕایەی کە تیایدا میوزیک زمانێکە
11:39
well maybe there's a neurologic basis to it in fact after all,
243
684000
3000
لەوانەیە سەرچاوەیەکی دەماری هەبێت
11:42
and we can see it when two musicians are having a musical conversation.
244
687000
3000
دەتوانین ئەوە ببینین کاتێک دوو میوزیک ژەن گفت و گۆیەکی میوزیکی دەکەن
11:45
And so we've done this actually on eight subjects now,
245
690000
2000
لەڕاستیدا ئەمەمان لەسەر ٨ بابەت پەیڕەو کردووە و
11:47
and we're just getting all the data together,
246
692000
2000
هەموو داتاکانمان پێکەوە هێناوە
11:49
so hopefully we'll have something to say about it meaningfully.
247
694000
2000
هیوادارم شتێکی مانادارمان دەست بکەوێت پێتان بڵێین
11:51
Now when I think about improvisation and the language, well what's next?
248
696000
3000
ئێستا بیر لە زمان دەکەمەوە، ئەی چی هەیە لە داهاتودا؟
11:54
Rap, of course, rap --
249
699000
2000
ڕاپ، بێ گومان ڕاپ
11:56
free-style.
250
701000
2000
ستایلی ئازادانە
11:58
And so I've always been fascinated by free-style.
251
703000
2000
هەموو کاتێک سەرم سوڕماوە بە ستایڵی ئازادی ڕاپ
12:00
And let's go ahead and play this video here.
252
705000
2000
کەواتە بفەرموون با ئەم ڤیدۆیە لێ بدەین
12:02
(Video) Mos Def: ♫ ... brown skin I be, standing five-ten I be ♫
253
707000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:04
♫ Rockin' it when I be, in your vicinity ♫
254
709000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:07
♫ Whole-style synergy, recognize symmetry ♫
255
712000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:09
♫ Go and try to injure me, broke 'em down chemically ♫
256
714000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:12
♫ Ain't the number 10 MC, talk about how been I be ♫
257
717000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:14
♫ Styled it like Kennedy, late like a 10 to three ♫
258
719000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:17
♫ When I say when I be, girls say bend that key cut ♫
259
722000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
12:20
CL: And so there's a lot of analogy
260
725000
2000
کەواتە لێکچونێکی زۆر هەیە
12:22
between what takes place in free-style rap and jazz.
261
727000
2000
ئەوەی ڕوو دەدات لە نێوان ستایڵی ئازادی ڕاپ و جازدا
12:24
There are, in fact, a lot of correlations between the two forms of music
262
729000
2000
هاوبەشی زۆر هەیە لە نێوان ئەم دوو شێوە میوزیکەدا
12:26
I think in different time periods.
263
731000
2000
لەو بڕوایەدام کە تەنانەت لە سەردەمە جیاوازەکانیشدا هەیان بووبێت
12:28
In a lot a ways, rap serves the same social function
264
733000
2000
لە زۆر ڕێگەوە "ڕاپ "خزمەتی هەمان بەشی کۆمەڵگە دەدات
12:30
that jazz used to serve.
265
735000
2000
کە جاز خزمەتی دەکرد
12:32
So how do you study rap scientifically?
266
737000
2000
کەواتە چۆن زانستیانە لە "ڕاپ "دەکۆڵیتەوە؟
12:34
And my colleagues kind of think I'm crazy,
267
739000
2000
هاوپۆلەکانم وا دەزانن من شێت بووم
12:36
but I think it's very viable.
268
741000
2000
بەڵام من لەو بڕوایەدام کە گونجاو بێت بۆ جێبەجێکردن
12:38
And so this is what you do: you have a free-style artist
269
743000
2000
کەواتە بەم جۆرە کارەکە دەکەین
هونەرمەندێکی ستایڵی ئازادت هەیە
هونەرمەندێکی ستایڵی ئازادت هەیە
12:40
come in and memorize a rap that you write for them,
270
745000
2000
وەرە و ئەو ڕاپەی کە نوسیوتە بۆیان لەبەریبکە
12:42
that they've never heard before,
271
747000
2000
بە جۆرێک کە ئەوان هەرگیز گوێیان لێ نەبوبێ
12:44
and then you have them free-style.
272
749000
2000
پاشان شێوەیەکی ئازادی دەداتێ
12:46
So I told my lab members that I would rap for TED,
273
751000
2000
بە ئەندامانی تاقیگەکەم وت ڕاپ دەنوسم بۆ تید
12:48
and they said, "No, you won't."
274
753000
2000
ووتیان نەخێر شتی وا ناکەیت
12:50
And then I thought --
275
755000
2000
دواتر بیرم کردەوە
12:52
(Applause)
276
757000
6000
چەپڵە
12:58
But here's the thing.
277
763000
2000
بەڵام ئەمەیە شتەکە
13:00
With this big screen, you can all rap with me. Okay?
278
765000
3000
بەم شاشە گەورەیە، ئێوە هەموتان دەتوانن ڕاپم لەگەڵ بڵێن باشە؟
13:03
So what we had them do
279
768000
2000
ئەوەی کە پێیان وتن بیکەن
13:05
was memorize this lower-left sound icon, please.
280
770000
2000
ئەوە بوو تکایە، دەنگی ئایکۆنی چەپی خوارەوە لەبەر بکەن
13:07
This is the control condition. This is what they memorized.
281
772000
3000
ئەمە حاڵەتیکی کۆنتڕۆڵ کراوە، ئەمەش ئەوەیە کە لەبەریان کردووە
13:10
Computer: ♫ Memory, thump. ♫
282
775000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:12
CL: ♫ Thump of the beat in a known repeat ♫
283
777000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:15
♫ Rhythm and rhyme, they make me complete ♫
284
780000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:18
♫ The climb is sublime when I'm on the mic ♫
285
783000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:20
♫ Spittin' rhymes that hit you like a lightning strike ♫
286
785000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:23
♫ I search for the truth in this eternal quest ♫
287
788000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:25
♫ My passion's not fashion, you can see how I'm dressed ♫
288
790000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:28
♫ Psychopathic words in my head appear ♫
289
793000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:31
♫ Whisper these lyrics only I can hear ♫
290
796000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:34
♫ The art of discovering and that which is hovering ♫
291
799000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:36
♫ Inside the mind of those unconfined ♫
292
801000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:39
♫ All of these words keep pouring out like rain ♫
293
804000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:42
♫ I need a mad scientist to check my brain ♫
294
807000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
13:45
(Applause)
295
810000
9000
چەپڵە
13:54
I guarantee you that will never happen again.
296
819000
3000
دڵنیاتان دەکەم کە ئەم گۆرانی وتنە هەرگیز ڕوو ناداتەوە
13:57
(Laughter)
297
822000
2000
پێکەنین
13:59
So now, what's great about these free-stylers,
298
824000
2000
کەواتە ئێستا چ شتێک هەیە دەربارەی ئەم ستایڵە ئازادە کە زۆر گەورە و گرنگە
14:01
they will get cued different words.
299
826000
2000
ووشەی جیا جیا بەکاردەهێنن
14:03
They don't know what's coming, but they'll hear something off the cuff.
300
828000
2000
نازانین چی بەڕێوەیە بێت، بەڵام گوێیان لێی دەبێت
14:05
Go ahead and hit that right sound icon.
301
830000
2000
بفەرمون و ئایکۆنە دەنگییەکانی لای ڕاست لێ بدە
14:07
They are going to be cued these three square words: "like," "not" and "head."
302
832000
3000
ئەوان دەبێت لە نێوان ئەو سێ وشەیەدا هەڵبژێرن
ئارەزوو، نا، سەر
ئارەزوو، نا، سەر
14:10
He doesn't know what's coming.
303
835000
2000
نازانێت چی بەڕێوەیە
14:12
Free-styler: ♫ I'm like some kind of [unclear] ♫
304
837000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:14
♫ [unclear] extraterrestrial, celestial scene ♫
305
839000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:17
♫ Back in the days, I used to sit in pyramids and meditate ♫
306
842000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:20
♫ With two microphones hovering over my head ♫
307
845000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:23
♫ See if I could still listen, spittin' off the sound ♫
308
848000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:26
♫ See what you grinning ♫
309
851000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:28
♫ I teach the children in the back of the classroom ♫
310
853000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:30
♫ About the message of apocalyptical ♫
311
855000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:33
♫ Not really though, 'cause I've got to keep it simple ♫
312
858000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:36
♫ [unclear] instrumental ♫
313
861000
2000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:38
♫ Detrimental playing Super Mario ♫
314
863000
3000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:41
♫ [unclear] boxes [unclear] hip hop ♫
315
866000
4000
گۆرانی ڕاپ ♫
14:45
CL: So again, it's an incredible thing that's taking place.
316
870000
2000
کەواتە جارێکی تر ئەمە شتێکی سەرسوڕهێنەرە ڕوو دەدات
14:47
It's doing something that, neurologically, is remarkable.
317
872000
2000
شتێک دەکات کە لە ڕووی ئەقڵییەوە زۆر سەرنج ڕاکێشە
14:49
Whether or not you like the music is irrelevant.
318
874000
2000
کە ئایا حەزت لە میوزیک بێت یان نا
14:51
Creatively speaking, it's just a phenomenal thing.
319
876000
2000
لە ڕووی داهێنانەوە باسی بکەین ئەمە تەنها شتێکی دەنگییە
14:53
This is a short video of how we actually do this in a scanner.
320
878000
3000
ئەمە ڤیدۆیەکی کوورتە دەربارەی ئەوەی ءێمە چۆن لەناو سکانەرەکەدا ئەمە دەکەین
14:56
(Laughter)
321
881000
3000
پێکەنین
14:59
(Video) CL: We're here with Emmanuel.
322
884000
2000
ئێمە ئێستا لێرەین لەگەڵ ئیمانوێڵ
15:01
CL: That was recorded in the scanner, by the way.
323
886000
2000
بەو بۆنەیەشەوە ئەوە لەناو سکانەرەکەدا تۆمار کردوە
15:03
(Video) CL: That's Emmanuel in the scanner.
324
888000
2000
ئەوە ئیمانوێڵە لەناو سکانەرەکەدا
15:06
He's just memorized a rhyme for us.
325
891000
3000
تەنها ئاوازێکی لەبەر کردووە بۆمان
15:12
Emmanuel: ♫ Top of the beat with no repeat ♫
326
897000
3000
گۆرانی
15:15
♫ Rhythm and rhyme make me complete ♫
327
900000
3000
گۆرانی
15:18
♫ Climb is sublime when I'm on the mic ♫
328
903000
3000
گۆرانی
15:21
♫ Spittin' rhymes that'll hit you like a lightning strike ♫
329
906000
2000
گۆرانی
15:23
♫ I search for the truth in this eternal quest ♫
330
908000
3000
گۆرانی
15:26
♫ I'm passing on fashion; you can see how I'm dressed ♫
331
911000
3000
گۆرانی
15:29
CL: Okay. So I'm going to stop that there. So what do we see in his brain?
332
914000
3000
باشە لێرەدا ئەوە دەوەستێنم کەواتە ئێوە چی دەبینن لە مێشکیدا
15:32
Well, this is actually four rappers' brains.
333
917000
2000
لە ڕاستیدا ئەمە مێشکی ٤ ڕاپەرن
15:34
And what we see, we do see language areas lighting up,
334
919000
2000
ئەوەی دەیبینین ئەوەیە ناوچەکانی زمان لە مێشکیاندا ڕووناک بۆتەوە
15:36
but then -- eyes closed --
335
921000
2000
بەڵام دواتر چاو دوا خراوە
15:38
when you are free-styling versus memorizing,
336
923000
3000
لە کاتێکدا تۆ ستایڵی ئازاد دەڵێیت لە بەرامبەر ئەوەی شت لەبەر بکەیت
15:41
you've got major visual areas lighting up.
337
926000
2000
ناوچەی سەرەکییەکانی مێشکت ڕوناک دەکاتەوە
15:43
You've got major cerebellar activity, which is involved in motor coordination.
338
928000
3000
چالاکییەکی زۆرت هەیە لەناو مێشکۆڵەی مێشکدا
15:46
You have heightened brain activity when you're doing a comparable task,
339
931000
3000
کاتێک چالاکییەکی وەکو ئەمە دەکەیت چالاکییەکانی مێشکت بەهێزتر و بەرزتر دەکەیتەوە
15:49
when that one task is creative and the other task is memorized.
340
934000
3000
لە کاتێکا یەکێک لە ئارکەکانت داهێنەرانەیە و ئەوی تریان لەبەرکردنە
15:53
It's very preliminary, but I think it's kind of cool.
341
938000
2000
زۆر شتێکی سەرەتاییە بەڵام لەو بڕوایەدام شتێکی ناخۆشە
15:55
So just to conclude, we've got a lot of questions to ask,
342
940000
3000
کەواتە بۆ ئەوەی ئەنجاممان دەست بکەوێت پرسیاری زۆرمان هەیە بیکەین
15:58
and like I said, we'll ask questions here, not answer them.
343
943000
3000
هەروەک وتم ئێمە لێرەدا پرسیار دەکەین نەوەک وەڵام بدەینەوە
16:01
But we want to get at the root of what is creative genius, neurologically,
344
946000
3000
بەڵام دەمانەوێت لەوە تێ بگەین کە ئایا، توانای داهێنان و بلینمەتی چییە؟
16:04
and I think, with these methods, we're getting close to being there.
345
949000
3000
وە لەو بڕوایەدام ئەمم میثۆدانە بمانگەیەننە نزیکی ئەوەی ئەمانەوێت
16:07
And I think hopefully in the next 10, 20 years
346
952000
2000
هیوادارم لە ١٠ - ٢٠ ساڵی داهاتوودا
16:09
you'll actually see real, meaningful studies
347
954000
2000
بەڕاستی لێکۆڵینەوەی مانادار دەبینین
16:11
that say science has to catch up to art,
348
956000
4000
کە دەڵێت دەبێت زانست و هونەر یەک بگرنەوە
16:15
and maybe we're starting now to get there.
349
960000
2000
وە لەوانەشە ئێستا خەریک بێت بگەینە ئەوە
16:17
And so I want to thank you for your time. I appreciate it.
350
962000
2000
ئەمەوێ سوپاستان بکەم بۆ کاتەکانتان، من پێی دەزانم
16:19
(Applause)
351
964000
5000
چەپڵە
ABOUT THE SPEAKER
Charles Limb - ResearcherCharles Limb is a doctor and a musician who researches the way musical creativity works in the brain.
Why you should listen
Charles Limb is the Francis A. Sooy, MD Professor and Chief of Otology/Neurotology and Skull Base Surgery at the University of California, San Francisco, and he's a Faculty Member at the Peabody Conservatory of Music. He combines his two passions to study the way the brain creates and perceives music. He's a hearing specialist and surgeon at Johns Hopkins who performs cochlear implantations on patients who have lost their hearing. And he plays sax, piano and bass.
In search of a better understanding of how the mind perceives complex auditory stimuli such as music, he's been working with Allen Braun to look at the brains of improvising musicians and study what parts of the brain are involved in the kind of deep creativity that happens when a musician is really in the groove.
Read our Q&A about hip-hop studies with Charles Limb on the TED Blog >>
Plus our quick catchup Q&A at TEDMED 2011 -- including his top 5 songs of all time >>
Read the 2014 paper "Neural Substrates of Interactive Musical Improvisation: An fMRI Study of ‘Trading Fours’ in Jazz" >>
Charles Limb | Speaker | TED.com