ABOUT THE SPEAKER
Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com
TED2013

Elon Musk: The mind behind Tesla, SpaceX, SolarCity ...

ئیلۆن مەسک: ئەو ژیریەی کە لە پشت تێسلا و سپەیس ئێکس و شاری سۆلار هەیە.

Filmed:
6,155,263 views

خاوەن کار ئیلۆن مەسک، کەسێکە پڕ لە پلان. دروستکەری پەی پاڵ و تێسلا و سپەیس ئێکس لەگەڵ پێشکەشکاری تێد کریس ئەندریسۆن دادەنیشێت بۆ باسکردنی وردەکاریەکانی پرۆژە خەونئاساکانی، کە بریتین لە: ئۆتۆمبێلێکی بە بازارکراوی کارەبایی، کۆمپانیایەکی بەکرێدانی پانێڵی وزەی خۆر وە کەشتیەکی ئاسمانی کە دووبارە بەکاردەهێنرێتەوە.
- Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX). Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:16
Chris Anderson: Elon, what kind of crazy dream
0
354
3132
ئێلۆن ئەوە چ خەونێکی شێتانە بوو
وای لە تۆ کرد بۆ ئەوەی
00:19
would persuade you to think of trying
1
3486
2156
هەوڵ بدەیت دەست بگریت
00:21
to take on the auto industry and build an all-electric car?
2
5642
3358
بەسەر پیشەسازی ئوتۆمۆبیل و
ئوتۆمبیلێکی کارەبایی دروست بکەیت؟
00:24
Elon Musk: Well, it goes back to when I was in university.
3
9000
3402
لە ڕاستیدا ئەمە دەگەڕێتەوە بۆ کاتی
زانکۆ بیرم لەو کێشانە دەکردەوە
00:28
I thought about, what are the problems that are most likely
4
12402
2152
00:30
to affect the future of the world or the future of humanity?
5
14554
3072
کاریگەریان لەسەر داهاتووی
جیهان و مرۆڤایەتی دەبێت
00:33
I think it's extremely important that we have sustainable transport
6
17626
3492
من وا دەبینم کە زۆر گرنگە کە سیستەمێکی
هاتووچۆی بە‌هێزمان هەبێت
00:37
and sustainable energy production.
7
21118
2359
لەگەڵ بەرهەمهێنانی وزەی بەردەوام
00:39
That sort of overall sustainable energy problem
8
23477
2045
بۆ چارەسەرکردنی کێشەی بەردەوامی وزە
00:41
is the biggest problem that we have to solve this century,
9
25522
2499
گەورەترین کێشەی ئەم سەدەیە
کە پێویستە چارەسەری بکەین
00:43
independent of environmental concerns.
10
28021
2205
تەنانەت ئەگەر بەرهەمێنانی دوانە ئۆکسیدی
کاربۆن سوودی هەبێت بۆ ژینگە هەرچەندە کە وا
00:46
In fact, even if producing CO2 was good for the environment,
11
30226
2917
00:49
given that we're going to run out of hydrocarbons,
12
33143
3080
بەرەو نەمانی
سوتەمەنیە هایدرۆکاربۆنیەکان دەڕۆین
00:52
we need to find some sustainable means of operating.
13
36223
4055
پێویستە بۆ ئەوەی کە سەرچاوەیەکی
بەردەوامی کارپێکردن.
00:56
CA: Most of American electricity comes from
14
40278
4010
زۆربەی کارەبای ماڵەکانی ئەمریکا
سەرچاوەی سوتەمەنییە بەبەردبووەکانە
01:00
burning fossil fuels.
15
44288
1662
01:01
How can an electric car that plugs into that electricity help?
16
45950
4615
چۆن ئۆتۆمبیلێکی کارەبایی کە بە ئەو
ڕێگەیە وزە وەردەگرێت چارەسەرێکی باشە؟
01:06
EM: Right. There's two elements to that answer.
17
50565
2959
باشە، دوو بار هەیە بۆ ئەم وەڵامە
یەکەم ئەوە کە تۆ ئەگەر هەمان سەرچاوەی
01:09
One is that, even if you take the same source fuel
18
53524
2960
وزە وەربگریت و بەکاری بهێنیت
بۆ بارگاوی کردنی ئۆتۆمبیلی کارەبایی
01:12
and produce power at the power plant
19
56484
1989
01:14
and use it to charge electric cars, you're still better off.
20
58473
2894
ئەوە هێشتا باشترە
01:17
So if you take, say, natural gas,
21
61367
1979
گازی سروشتی بەکاربهێنیت کە یەکێکە
لە سەرچاوەکانی هایدررۆکاربۆن
01:19
which is the most prevalent hydrocarbon source fuel,
22
63346
2608
01:21
if you burn that in a modern
23
65954
2998
وە بیسوتێنیت لە تۆرباینێکی
جێنێرال ئەلیکتریک
01:24
General Electric natural gas turbine,
24
68952
2195
01:27
you'll get about 60 percent efficiency.
25
71147
1838
ئەوا ٦٠% ی توانای ئەو تۆرباینە وەردەگریت
01:28
If you put that same fuel in an internal combustion engine car,
26
72985
2711
وە ئەگەر هەمان سووتەمەنی لە نێو
ئۆتۆمبیلێک بێت ئەوا
01:31
you get about 20 percent efficiency.
27
75696
1900
٢٠% ی ئەو سوتەمەنیە بە باشی بەکاردێت
01:33
And the reason is, in the stationary power plant,
28
77596
1580
هۆکارەکەی ئەوەیە
لە وێستگەیەکی لەکارەبای جێگیر
01:35
you can afford to have something that weighs a lot more,
29
79176
2368
کە بەشەکانی گەورەترە وزە و
گەرمیەکی زۆر بەفیڕۆ دەدات
01:37
is voluminous,
30
81544
1715
01:39
and you can take the waste heat
31
83259
1454
01:40
and run a steam turbine and generate
32
84713
1369
بەو وزە بەفێڕۆدراوە دەتوانی
دەزگایەکی وزەی تر دروست بکەیت
01:41
a secondary power source.
33
86082
1784
01:43
So in effect, even after you've taken transmission loss into account and everything,
34
87866
3786
لە دەرئەنجامدا لە جێگەی ئەوەی کە ئەم
سووتەمەنیە دووجار بەکاربهێنیت
01:47
even using the same source fuel, you're at least twice as better off
35
91652
3404
ئەوا باشترە کە
01:50
charging an electric car, then burning it at the power plant.
36
95056
2472
ئۆتۆمبیلێکی کارەبایی بارگاوی بکەیتەوە بە
بەکارهێنانی وێستگەیەکی وزەی سوتەمەنی
01:53
CA: That scale delivers efficiency.
37
97528
2111
تا ئەوەندە کارامەیی دەبەخشێت؟
01:55
EM: Yes, it does.
38
99639
1739
بەڵێ، وە خاڵێکی تر ئەوەیە
دەبێت ئێمە توانایەکی بەردەوامی
01:57
And then the other point is, we have to have sustainable means
39
101378
3018
02:00
of power generation anyway, electricity generation.
40
104396
2403
بەرهەمهێنانی کارەبامان هەبێت
02:02
So given that we have to solve sustainable electricity generation,
41
106799
3069
وە ئێستە کە چارەسەری
کارەبای بەردەواممان هەیە
02:05
then it makes sense for us to have electric cars
42
109868
3465
زۆر باشە بۆ ئێمە کە ئۆتۆمبیلی
کارەبایی بەکاربێنین بۆ هاتوچۆ
02:09
as the mode of transport.
43
113333
2575
02:11
CA: So we've got some video here
44
115908
1435
ئێمە چەند ڤیدیۆیەکی ئۆتۆمبێلی
تێسلامان هەیە لە کاتی دروستکردندا
02:13
of the Tesla being assembled,
45
117343
2491
02:15
which, if we could play that first video --
46
119834
2714
چ شتێکی ئەم ئۆتۆمبیلە داهێنەرانەیە؟
02:18
So what is innovative about this process in this vehicle?
47
122548
4944
02:23
EM: Sure. So, in order to accelerate the advent of electric transport,
48
127492
3576
بۆ ئەوەی بەرەوپێشچونی
ئۆتۆمبێلی کارەبایی خێراتر بکەین
02:26
and I should say that I think, actually,
49
131068
2070
یان دەتوانم بڵێم بۆ هەموو
ڕێگەکانی هاتووچۆ دەبن بە
02:29
all modes of transport will become fully electric
50
133138
2458
کارەبایی، جگە لە ئەو کەشتیانەی
کە بۆ بۆشایی ئاسمان دەنێردرێن
02:31
with the ironic exception of rockets.
51
135596
5067
"پێکەنین"
لەبەر ئەوەی هیچ ڕێگەیەک نیە بۆ
دەرچوون لە یاسای سێهەمی نیوتن
02:36
There's just no way around Newton's third law.
52
140663
2757
ئەو پرسیارەی کە چۆن دەتوانی بەرەوپێشچوونی
02:39
The question is how do you accelerate
53
143420
3452
بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێلی کارەبایی
خێرا دەکەیت
02:42
the advent of electric transport?
54
146872
1580
بۆ ئەوەی ئەوە بکرێت بۆ ئۆتۆمبیلێک پێویستە
کە زۆر بە کارامەیی وزە بەکاربهێنێت
02:44
And in order to do that for cars, you have to come up with
55
148452
2448
02:46
a really energy efficient car,
56
150900
2327
ئەمەش ئەوە دەگەێنێت کە دەبێت بە کێشێکی
کەم دروست بکرێت، ئەوەی لێرە دەیبینیت
02:49
so that means making it incredibly light,
57
153227
1857
02:50
and so what you're seeing here
58
155084
1026
کە تەنها ئۆتۆمبیلە کە لە باشوری ئەمریکا
دروست دەکرێت و بونیادەکەی لە ئەلەمنێۆمە.
02:52
is the only all-aluminum body and chassis car
59
156110
2746
02:54
made in North America.
60
158856
1586
لە ڕاستیدا چەندین تەکنیکی دروستکردنی
02:56
In fact, we applied a lot of rocket design techniques
61
160442
2688
موشەکەکانمان بەکارهێناوە بۆ
دروستکردنی ئەم ئۆتۆمبیلە
02:59
to make the car light despite having a very large battery pack.
62
163130
3617
لەگەڵ ئەوەشدا کە کە پاتریەکی گەورەی هەیە
لەگەڵ ئەوەشدا کەمترین هاوکۆلکەی بەرگری
هەوای لەچاو ئەو ئۆتۆمبیلانەی
03:02
And then it also has the lowest drag coefficient
63
166747
2160
03:04
of any car of its size.
64
168907
1368
کە لە کێشی خۆیدان
03:06
So as a result, the energy usage is very low,
65
170275
3665
لە دەرئەنجامدا وزەیەکی
زۆر کەم بەکاردەهێنێت
پێشکەوتوترین پاتری هەیە کە ئەوەش
وادەکات بوارێکی ڕۆشتنی زۆری هەبێت
03:09
and it has the most advanced battery pack,
66
173940
2216
03:12
and that's what gives it the range that's competitive,
67
176156
2584
زۆر پێشکەوتووە و مەوداکەی
03:14
so you can actually have on the order of a 250-mile range.
68
178740
2939
سنوری ٥٠ میلی تێکشکاندووە
03:17
CA: I mean, those battery packs are incredibly heavy,
69
181679
3589
ئەو پاتریانە زۆر قورسن، بەڵام تۆ بە
بیرکاریانە باوەڕت وایە کە سەردەگرێت
03:21
but you think the math can still work out intelligently --
70
185268
3271
بە زیرەکانە و بە ئاوێتەکردنی بونیادێکی
کێش سووک بە پاتریەکی قورس هێشتا دەتوانی
03:24
by combining light body, heavy battery,
71
188539
2136
کارامەییەکی بەرز بەدەست بهێنیت
03:26
you can still gain spectacular efficiency.
72
190675
2273
بە تەواوی وایە، بەشەکانی
تری ئۆتۆمبیلەکە دەبێت
03:28
EM: Exactly. The rest of the car has to be very light
73
192948
1832
زۆر کیشیان کەمبێت بۆ هاوسەنگی
لەگەڵ بارستەی پاتریەکان.
03:30
to offset the mass of the pack,
74
194780
1761
03:32
and then you have to have a low drag coefficient so that you have good highway range.
75
196541
3029
لە دواییشدا، هاوکۆلکەی بەرگری هەوای کەم
وا دەکات کە مەودایەکی.
03:35
And in fact, customers of the Model S
76
199570
3725
باشی هەبێت بۆ ڕێگە سەرەکییەکان
(S)لە ڕاستیدا کڕیارەکانی مۆدێلی
لەگەڵ یەکدا پێشبڕکێ دەکەن
03:39
are sort of competing with each other
77
203295
1079
بۆ گەشتن بە بەرزترین مەودا
03:40
to try to get the highest possible range.
78
204374
3019
وابزانم یەکێک توانی ٤٢٠ میل لە یەک
جار بارگاویکردن بەدەستبهێنێت
03:43
I think somebody recently got 420 miles out of a single charge.
79
207393
3530
03:46
CA: Bruno Bowden, who's here, did that,
80
210923
3088
برۆنۆ باودن، کە لێرەیە ئەو ئەوەی کرد
ڕیکۆردی جیهانی شکاند: ٤٢٠ میل
03:49
broke the world record.EM: Congratulations.
81
214011
2590
ئەمەیان هەواڵە خۆشەکە بوو، هەواڵە ناخۆشەکە
ئەوەبوو کە دەبوایە بە خێرایی
03:52
CA: That was the good news. The bad news was that
82
216601
1612
03:54
to do it, he had to drive at 18 miles an hour constant speed
83
218213
2814
١٨ میل لە کاتژمێرێکدا بڕوات
03:56
and got pulled over by the cops. (Laughter)
84
221027
3912
لەلایەن پۆلیسەوە دەستگیرکرا
"پێکەنین"
04:00
EM: I mean, you can certainly drive --
85
224939
3890
ئەگەر لە بارودۆخی ئاسایی و بە خێرایی ٦٥
میل لە کاتژمێرێکدا بەڕێکەویت
04:04
if you drive it 65 miles an hour,
86
228829
2638
04:07
under normal conditions,
87
231467
1964
ئەوا مەودای ٢٥٠ ژمارەیەکی گونجاوە
04:09
250 miles is a reasonable number.
88
233431
1884
04:11
CA: Let's show that second video
89
235315
1138
ئەم ڤیدیۆیەی تر پیشاندەدەین کە ڕۆشتنی
تێسلا نیشان دەدات لەسەر سەهۆڵ
04:12
showing the Tesla in action on ice.
90
236453
2846
04:15
Not at all a dig at The New York Times, this, by the way.
91
239299
2668
بەم بۆنەیەوە، هیچ جێگەی پێکەنین نەبوو
لە ڕۆژنامەی نیویوڕک تایمز.
04:17
What is the most surprising thing about the experience
92
241967
2415
سەرنجڕاکێشترین شت لەکاتی
شۆفێری کردنی ئەم ئۆتۆمبیلە چییە؟
04:20
of driving the car?
93
244382
1508
04:21
EM: In creating an electric car,
94
245890
1478
لە دروستکردنی ئۆتۆمبێلی کارەبایی
وەڵامدانەوەکانی زۆر سەرسامکەرن
04:23
the responsiveness of the car is really incredible.
95
247368
2398
04:25
So we wanted really to have people feel as though
96
249766
2687
04:28
they've almost got to mind meld with the car,
97
252453
2103
ئێمە ویستمان کە خەڵکی وا هەست
بکەن کە دەبن بە یەک لەگەڵ سەیارەکە
04:30
so you just feel like you and the car are kind of one,
98
254556
3174
وا هەست دەکەیت کە تۆ و ئۆتۆمبیلەکە یەک
شتن کاتێک کە خێرا دەبیت یان پێچ دەکەیتەوە
04:33
and as you corner and accelerate, it just happens,
99
257730
4046
هەیە ESP هەر زۆر بە ئاسانی ڕوودەدات
لەبەر ئەوەی ئۆتۆمبیلەکە
04:37
like the car has ESP.
100
261776
1834
دەتوانیت ئەمە تەنها لەگەڵ ئۆتۆمبیلێکی
کارەبایی دەکرێت بەهۆی
04:39
You can do that with an electric car because of its responsiveness.
101
263610
2496
ئەوەی وەڵامدانەوەکەی خێرایە
04:42
You can't do that with a gasoline car.
102
266106
2127
بەڵام ناتوانیت بە ئۆتۆمبیلێکی
بەنزین وابکەیت.
04:44
I think that's really a profound difference,
103
268233
1982
ئەوە جیاوازیە گەورەکەی نێوانیانە
کە زۆر بە دیاری ئەزموون دەکرێت
04:46
and people only experience that when they have a test drive.
104
270215
2787
04:48
CA: I mean, this is a beautiful but expensive car.
105
273002
4294
ئەم ئۆتۆمبێلە زۆر جوانە بەڵام زۆریش گرانە
هیچ کاتێکی دیاریکراوە هەیە بۆ ئەوەی ئەم
04:53
Is there a road map where this becomes
106
277296
3575
ئۆتۆمبێلە بچێتە بازاری گشتیەوە؟
04:56
a mass-market vehicle?
107
280871
1579
04:58
EM: Yeah. The goal of Tesla has always been
108
282450
2560
بەڵێ، ئامانجی تێسلا هەموو
کات پلانێکی ٣ هەنگاو بووە
05:00
to have a sort of three-step process,
109
285010
2272
05:03
where version one was an expensive car at low volume,
110
287282
3766
کە هەنگاوی یەکەم بە ئۆتۆمبێلێکی گران
بە قەبارەیەکی کەم بەرهەم دەهێنرێت
هەنگاوی دوو: نرخێکی ناوەند
بە قەبارەیەکی بەرهەمهێنانی ناوەند
05:06
version two is medium priced and medium volume,
111
291048
3065
هەنگاوی سێهەمیش بە نرخێکی کەم
قەبارەیەکی بەرهەمهێنانی زۆر
05:10
and then version three would be low price, high volume.
112
294113
2289
05:12
So we're at step two at this point.
113
296402
1683
لە ئێستەدا ئێمە لە هەنگاوی دووهەمداین
05:13
So we had a $100,000 sports car, which was the Roadster.
114
298085
2950
ئۆتۆمبێلێکی وەرزشی خێرامان هەیە
بە بڕی سەد هەزار دۆلار بە ناوی ڕۆدستەر
05:16
Then we've got the Model S, which starts at around 50,000 dollars.
115
301035
2999
مان هەیە کە لە ٥٠ هەزار
دۆلارەوە دەستپێدەکات (S)مۆدێلی
05:19
And our third generation car, which should hopefully
116
304034
2104
نەوەی سێهەمی ئۆتۆمبێلەکانمان کە بە هیوای
ئەوەین ٣- ٤ ساڵی تر لە ناو بازاردا بێت
05:22
be out in about three or four years
117
306138
1729
05:23
will be a $30,000 car.
118
307867
2655
لە نزیکی ٣٠ هەزار دۆلاردا دەبێت
هەرکاتێک کە تەکنەلۆجیایەکی نوێت هەبێت
05:26
But whenever you've got really new technology,
119
310522
2482
05:28
it generally takes about three major versions
120
313004
2094
بە گشتی ٣ نەوەی دەوێت بۆ ئەوەی ببێت بە
05:30
in order to make it a compelling mass-market product.
121
315098
3220
بەرهەمێکی بازاری گەورە
05:34
And so I think we're making progress in that direction,
122
318318
2724
وا دەبینم کە ئێمە
بەرەوپێشچوونەکانمان بەرەو ئەوێیە
05:36
and I feel confident that we'll get there.
123
321042
2272
زۆر دڵنیام بە ئەوە دەگەین
05:39
CA: I mean, right now, if you've got a short commute,
124
323314
1909
لە ئێستەدا ، ئەگەر ڕێگەیەکی ڕۆژانەی کورتت
هەبێت ئەوە دەتوانی شۆفێری بکەیت
05:41
you can drive, you can get back, you can charge it at home.
125
325223
3748
لە ماڵەوە بارگاوی بکەیت
05:44
There isn't a huge nationwide network of charging stations now that are fast.
126
328971
4247
لەبەر ئەوەی لە ئێستەدا تۆڕێک نییە لە
دەوڵەتەکماندا بۆ وێستگەی بارگاوی کردن
05:49
Do you see that coming, really, truly,
127
333218
2840
ئەوە دەبینیت گەورەتر ببێت یان تەنها
لە ڕێگە سەرەکییەکان دەبینرێن؟
05:51
or just on a few key routes?
128
336058
2253
05:54
EM: There actually are far more charging stations
129
338311
2875
لە ڕاستیدا وێستگەی زۆر لەوە
زیاتر هەیە کە خەڵکی بیردەکاتەوە
05:57
than people realize,
130
341186
2225
05:59
and at Tesla we developed something
131
343411
2359
لەگەڵ ئەوەشدا تەکنەلۆجیای بارگاوی
کردنی خێرا و ئەو ئۆفەرەمان هەیە کە
06:01
called a Supercharging technology,
132
345770
2208
06:03
and we're offering that if you buy a Model S
133
347978
3312
بکڕیت (S) ئەگەر مۆدێلی
هەتا هەتایە بە خۆراییە
06:07
for free, forever.
134
351290
1465
06:08
And so this is something that maybe a lot of people don't realize.
135
352755
2655
ئەمەش شتێکی ترە کە زۆر
کەس ئاگاداری نییە
ئێمە هەموو کالیفۆرنیا و
نیڤادامان ڕێک خستووە
06:11
We actually have California and Nevada covered,
136
355410
2830
06:14
and we've got the Eastern seaboard
137
358240
2274
دەریای ڕۆژهەڵاتی لە بۆستنەوە
تا پایتەخت بە هەمان شێوە
06:16
from Boston to D.C. covered.
138
360514
2252
لە کۆتایی ڕێکخستنەکەدا دەتوانیت لە
لۆس ئەنجلیس تا نیویۆرک شۆفێری بکەیت
06:18
By the end of this year, you'll be able to drive
139
362766
1382
06:20
from L.A. to New York
140
364148
2143
تەنها بە بەکارهێنانی تۆڕی
بارگاوی کردنی خێرا
06:22
just using the Supercharger network,
141
366291
1602
06:23
which charges at five times the rate of anything else.
142
367893
4217
کە ٥ ئەوەندە لە بارگاویکردنەکانی
تر خێراتر کار دەکات
06:28
And the key thing is to have a ratio of drive to stop,
143
372110
4426
شتە سەرەکییەکە ئەوەیە کە
ڕێژەی وەستان لە ٦ بۆ ٧ جاربێت
06:32
to stop time, of about six or seven.
144
376536
2999
06:35
So if you drive for three hours,
145
379535
2230
ئەگەر تۆ بۆ ٣ کاتژمێر شۆفێری بکەیت
ئەوە بۆ ٢٠-٣٠ خولەک پشوو دەدەیت
06:37
you want to stop for 20 or 30 minutes,
146
381765
1638
06:39
because that's normally what people will stop for.
147
383403
2497
لەبەرئەوەی بە ئاسایی
خەڵکی ئەوەندە پشوو دەدات
06:41
So if you start a trip at 9 a.m.,
148
385900
2120
ئەگەر لە ٩ ی بەیانی گەشتەکەت دەستپێکرد
ئەوا بۆ نیوەڕۆ دەتەوێت نانبخۆیت
06:43
by noon you want to stop to have a bite to eat,
149
388020
2538
06:46
hit the restroom, coffee, and keep going.
150
390558
1739
برۆێت بۆ تەوالێت، و
قاوەبخۆیتەوەو بەڕێبکەویت
06:48
CA: So your proposition to consumers is, for the full charge, it could take an hour.
151
392297
3357
کەواتە داواکارێەکی تۆ ئەوەیە کە
بارگاویکردنێک یەک کاتژمێری دەوێت
06:51
So it's common -- don't expect to be out of here in 10 minutes.
152
395654
3976
چاوەڕێ ئەوە مەکە کە لە ١٠ خولەک
کۆتایی بێت دەبێت کاتژمێرێت بێت
06:55
Wait for an hour, but the good news is,
153
399630
1967
بەڵام هەواڵە باشەکە ئەوەی کە تۆ یارمەتی
دەدەیت بۆ ڕزگارکردنی هەسارەکەمان
06:57
you're helping save the planet,
154
401597
1439
06:58
and by the way, the electricity is free. You don't pay anything.
155
403036
2693
وە بارگاویکردنەوەکەش بە بێ بەرامبەرە
07:01
EM: Actually, what we're expecting is for people
156
405729
1864
لە ڕاستیدا ئێمە چاوەڕێی ئەوەین کە خەڵکی
٢٠ تا ٣٠ خولەک چاوەڕێ بکەن
07:03
to stop for about 20 to 30 minutes, not for an hour.
157
407593
3525
نەوەک کاتژمێرێک
07:07
It's actually better to drive for about maybe 160, 170 miles
158
411118
7728
ئەوە باشترە کە
بۆ ١٦٠- ١٧٠ میل شۆفێری بکەیت
07:14
and then stop for half an hour
159
418846
2098
و بۆ نیو کاتژمێر چاوەڕێبکەیت
07:16
and then keep going.
160
420944
1365
وە ئینجا بەردەوامی بدەیت
07:18
That's the natural cadence of a trip.
161
422309
3282
ئەوە کاتێکی ئاساییە بۆ چاوەڕێکردن
باشە. ئەمە تەنها یەک تیرە لە
کەوانەکانی بەرهەمهێنانی وزەکانت
07:21
CA: All right. So this is only one string to your energy bow.
162
425591
4381
لە ئێستەدا تۆ لەسەر کۆمپانیایەکی
07:25
You've been working on this solar company SolarCity.
163
429972
2642
بەرهەمهێنانی وزەی خۆر
کار دەکەیت، شاری سۆلار
07:28
What's unusual about that?
164
432614
2512
چ شتێکی نائاسایی هەیە سەبارەت بە ئەوە؟
07:31
EM: Well, as I mentioned earlier,
165
435126
2360
وەک پێشتر ئاماژەم پێداوە، پێویستە ئێمە
سەرچاوەیەکی بەرهەمهێنانی
07:33
we have to have sustainable electricity production
166
437486
3640
کارەبای بەردەواممان هەبێت
07:37
as well as consumption,
167
441126
1648
هەروەها بەکارهێنانێکیش
07:38
so I'm quite confident that the primary means
168
442774
3822
زۆر دڵنیام کە سەرەکیترین سەرچاوەی
بەرهەمهێنانی ئەم وزەیە
07:42
of power generation will be solar.
169
446596
2481
)دەگەڕێتەوە بۆ خۆر(سۆلار
بە ڕاستی خۆی ئەمە ناوکە
یەکگرتنێکی نا ڕاستەوخۆیە
07:44
I mean, it's really indirect fusion, is what it is.
170
449077
2335
ئێمە یەک وێستگەی بەرهەمهێنانی یەکگرتنی
ناوکەکانمان هەیە لە ئاسمان بە ناوی خۆر
07:47
We've got this giant fusion generator in the sky called the sun,
171
451412
3234
07:50
and we just need to tap a little bit of that energy
172
454646
2892
تەنها کەمێکی ئەو وزەیەمان دەوێت
بۆ پێداویستەکانی مرۆڤایەتی
07:53
for purposes of human civilization.
173
457538
2876
07:56
What most people know but don't realize they know
174
460414
2006
زۆربەی خەڵک ئەمە دەزانن بەڵام
هەست ناکەن کە جیهان لە خۆیدا
07:58
is that the world is almost entirely solar-powered already.
175
462420
3354
بە وزەی خۆر کار دەکات
08:01
If the sun wasn't there, we'd be a frozen ice ball
176
465774
3240
ئەگەر خۆر نەبوایە ئەوا بەستەڵەکەکانمان
لە پلەی گەرمی ٣ کێلڤن بەستبوویان
08:04
at three degrees Kelvin,
177
469014
2162
هەر خۆرە سیستەمی بارانبارین تاو دەدات
08:07
and the sun powers the entire system of precipitation.
178
471176
3798
08:10
The whole ecosystem is solar-powered.
179
474974
2656
هەموو سیستەمە ژینگەییەکانمان
بە وزەی خۆر کار دەکەن
08:13
CA: But in a gallon of gasoline, you have,
180
477630
2351
بەڵام لە یەک گالۆن گاز دا
وزەی هەزارانساڵی خۆرت
08:15
effectively, thousands of years of sun power
181
479981
2264
08:18
compressed into a small space,
182
482245
2065
کردوەتە نێو شوێنێکی بچوکەوە
08:20
so it's hard to make the numbers work right now on solar,
183
484310
2979
زۆر زەحمەتە کە ژمارەکان
ڕێکبخەین لە وزەی خۆردا
08:23
and to remotely compete with, for example, natural gas,
184
487289
3089
تا بتوانێت بە نزیکیش شانبەشانی
گازی سروشتی کار بکات
08:26
fracked natural gas. How are you going to build a business here?
185
490378
3444
ئەی چۆن تۆ بازارێک لە ئەمە دروست دەکەیت؟
08:29
EM: Well actually, I'm confident that solar
186
493822
3309
لە ڕاستیدا باوەڕم وایە کە وزەی خۆر
پشتی هەموو سەرچاوەکانی تر دەشکێنێت
08:33
will beat everything, hands down, including natural gas.
187
497131
3916
تەنانەت گازی سروشتیش
08:36
(Applause)CA: How?
188
501047
2387
چۆن؟
"چەپڵە"
08:39
EM: It must, actually. If it doesn't, we're in deep trouble.
189
503434
3573
دەبێت وابکات ئەگەر نا
ئەوە ئێمە لە کێشەیەکی گەورەداین
08:42
CA: But you're not selling solar panels to consumers.
190
507007
3034
تۆ پانێڵی وزەی خۆر نافرۆشیت
بە کڕیاران ئەی چی دەکەیت؟
08:45
What are you doing?
191
510041
1151
08:47
EM: No, we actually are. You can buy a solar system
192
511192
3248
نەخێر لە ڕاستیدا وا دەکەین دەتوانیت
سیستەمێکی سۆلار بکڕیت یان
08:50
or you can lease a solar system.
193
514440
1542
تەنانەت بە کرێی بگریت
08:51
Most people choose to lease.
194
515982
1990
زۆربەی خەڵکی بە کرێ دەیگرن
08:53
And the thing about solar power is that
195
517972
2066
باشترین شتی وزەی خۆر ئەوەیە کە تێچووی
بەکاربردنی نییە یان ناوەستێت بۆ پڕ بوونەوە
08:55
it doesn't have any feed stock or operational costs,
196
520038
2751
08:58
so once it's installed, it's just there.
197
522789
3225
هەرکاتێک دادەنرێت
دەتوانێت بۆ دەیان ساڵ کاربکات
09:01
It works for decades. It'll work for probably a century.
198
526014
4501
لەوانەیە بۆ سەد ساڵیش کار بکات
لەبەر ئەوە تەنها شتی گرنگ ئەوەیە
تێچووی دانانی سیستەمەکە کەمبێت
09:06
So therefore, the key thing to do is to get the cost
199
530515
2938
09:09
of that initial installation low,
200
533453
1975
09:11
and then get the cost of the financing low,
201
535428
2635
لەگەڵ ئەوەشدا ئابووریەکی کەمی دەوێت
09:13
because that interest -- those are the two factors that drive the cost of solar.
202
538063
3624
لەبەر ئەوەی ئەوە تەنها دوو هۆکارن
پاڵنەری تێچووی وزەی سۆلارن
09:17
And we've made huge progress in that direction,
203
541687
3416
ئێمەش چەندین پێشکەوتنمان دیوە بەو ڕێگەیە
09:21
and that's why I'm confident we'll actually beat natural gas.
204
545103
3568
لە ئەوەش دڵنیام کە دەتوانین پێشی
گازی سروشتی بدەینەوە
09:24
CA: So your current proposition to consumers is,
205
548671
2777
کەواتە، یەکەم داواکاریت بۆ کڕیار ئەوەیە:
09:27
don't pay so much up front.
206
551448
2216
پارەی زۆری پێشەکی
مەدە بەڵکو هیچ پارەیەک مەدە
09:29
EM: Zero.CA: Pay zero up front.
207
553664
2680
09:32
We will install panels on your roof.
208
556344
2639
ئێمە ئەو پانێڵانە دادەنێن لەسەر ماڵەکانتان
09:34
You will then pay, how long is a typical lease?
209
558983
3601
تۆش بە کرێیەکی کەم دەیدەیت
کرێەکی ئاسایی چەندی پێ دەچێت؟
09:38
EM: Typical leases are 20 years,
210
562584
3244
کڕێی کڕینی ئاسایی بۆ ماوەی ٢٠ ساڵە
بەڵام داواکاری بەهاکەی زۆر دەستپێشخەرە
09:41
but the value proposition is, as you're sort of alluding to, quite straightforward.
211
565828
4663
09:46
It's no money down, and your utility bill decreases.
212
570491
4150
هیچ بڕێک پارە وەرناگیرێت
کرێی کارەبای ماڵەکەت کەم دەبێتەوە
09:50
Pretty good deal.
213
574641
1880
ئەوە ڕێککەوتنێکی زۆر باشە
09:52
CA: So that seems like a win for the consumer.
214
576521
1913
ئەوە زۆر باشە و هیچ مەترسیەکی تێدا نابینیت
09:54
No risk, you'll pay less than you're paying now.
215
578434
2455
کەمتر پارە دەدەیت کە لە ئێستەدا هەیە
09:56
For you, the dream here then is that --
216
580889
2395
بەڵام بۆتۆ، خەونەکە ئەوەیە کە
کێ خاوەنی ئەو کارەبایەی پانێڵەکانە
09:59
I mean, who owns the electricity from those panels for the longer term?
217
583284
4775
بۆ مەودایەکی دوور چۆن
کۆمپانیاکەت قازانج دەکات؟
10:03
I mean, how do you, the company, benefit?
218
588059
3182
10:07
EM: Well, essentially,
219
591241
3542
شاری سۆلار شێوەیەک لە سەرمایەداری
دروست دەکات لە کۆمپانیایەک یان بانکێک
10:10
SolarCity raises a chunk of capital
220
594783
5887
10:16
from say, a company or a bank.
221
600670
3670
10:20
Google is one of our big partners here.
222
604340
2213
گووگڵ یەکێکە لە هاوبەشە گەورەکانمان
10:22
And they have an expected return on that capital.
223
606553
2424
چاوەڕوانی سەرمایەیەکی
گەورەن کە بگەڕێتەوە بۆیان
10:24
With that capital, SolarCity purchases and installs the panel on the roof
224
608977
4386
بە ئەو سەرمایەیە شاری سۆلار
دەتوانێت پانێڵەکان لەسەر ماڵەکان دادەنێت
10:29
and then charges the homeowner or business owner
225
613363
3446
کرێەکی مانگانە دەسەنێت
لە خاوەن ماڵ یان کۆمپانیا.
10:32
a monthly lease payment, which is less than the utility bill.
226
616809
3710
کە کەمترە لە کرێی مانگانەی کارەبا
10:36
CA: But you yourself get a long-term commercial benefit from that power.
227
620519
3513
تۆش سودێکی بازاڕکردن
دەبینیت لە ئەم پانێڵانە
10:39
You're kind of building a new type of distributed utility.
228
624032
3764
کە خۆت جۆرێک لە خزمەتگوزاری بڵاو دەکەیتەوە
10:43
EM: Exactly. What it amounts to
229
627796
1675
ڕاستە، ئەوە مانای ئەوەیە کە من
خزمەتگوزاریەکی گەورەی بەربڵاوم دەبێت
10:45
is a giant distributed utility.
230
629471
3341
وا دەبینم شتێکی باشە، لەبەر ئەوەی
داگیرکردنێکی زۆر بەرچاو
10:48
I think it's a good thing, because utilities
231
632812
2883
هەیە بۆ ئەو خزمەتگوزاریانە
10:51
have been this monopoly, and people haven't had any choice.
232
635695
2837
خەڵکی هیچ بڕیارێکیشی بە دەست نەبووە
10:54
So effectively it's the first time
233
638532
2095
وە ئەمە یەکەم جارە کە پێشبڕکێیەک
هەیە بۆ داگیرکردنی ئەم بوارە
10:56
there's been competition for this monopoly,
234
640627
3265
10:59
because the utilities have been the only ones
235
643892
3000
لەبەر ئەوەی خزمەتگوزاریەکان تەنها
لە ڕێگەی هێڵەکانی کارەباوە هەبوون
11:02
that owned those power distribution lines, but now it's on your roof.
236
646892
2647
بەڵام ئێستە ئەوانە لەسەر ماڵەکەت دەبن
ئەوە زۆر دەسەڵاتێکی زیاتری هەیە
11:05
So I think it's actually very empowering
237
649539
1891
11:07
for homeowners and businesses.
238
651430
2637
بۆ خاوەن ماڵ و کارەکان
11:09
CA: And you really picture a future
239
654067
1358
وە تۆ دەتوانی وێنای داهاتوویەک بکەیت
کە زۆربەی سەرچاوەی وزەی ئەمریکا
11:11
where a majority of power in America,
240
655425
3919
11:15
within a decade or two, or within your lifetime, it goes solar?
241
659344
4702
لە نێوان دە بۆ بیس ساڵی داهاتوو،
یان لە تەمەنی تۆدا، ببێت بە وزەی خۆر؟
11:19
EM: I'm extremely confident that solar will be at least a plurality of power,
242
664046
5798
من زۆر دڵنیام کە وزەی خۆر دەبێت
بە کۆتا شێوەی بەرهەمهێنانی وزە
11:25
and most likely a majority,
243
669844
2112
زۆربەی بەکاری دەهێنێت
11:27
and I predict it will be a plurality in less than 20 years.
244
671956
5260
چاوەڕوانی ئەوە دەکەم کە زۆرینەیەک
دەبن لە ماوەی ٢٠ ساڵی داهاتوودا
11:33
I made that bet with someone —CA: Definition of plurality is?
245
677216
3468
پێناسەی زۆرینە ئەوەیە کە.....؟
11:36
EM: More from solar than any other source.
246
680684
1746
وزەی خۆر لە زۆربەی
سەرچاوەکانی زیاتر بەکاربێت
11:38
CA: Ah. Who did you make the bet with?
247
682430
3758
ئەمەت لەگەڵ کێ کرد؟
11:42
EM: With a friend who will remain nameless.
248
686188
3400
هاوڕێەک کە ناوی نابرێت
11:45
CA: Just between us. (Laughter)
249
689588
4320
تەنها لە نێوان منو تۆدا بێت
11:49
EM: I made that bet, I think, two or three years ago,
250
693908
2792
ئەوە ٢ - ٣ ساڵ لەمەو پێش
کردم لەوانەی ١٨ ساڵی تر
11:52
so in roughly 18 years,
251
696700
1803
11:54
I think we'll see more power from solar than any other source.
252
698503
3557
وزەی سۆلار لە هەموو
سەرچاوەکانی تر زیاتر دەبێت
11:57
CA: All right, so let's go back to another bet that you made
253
702060
1769
با بگەڕێینەوە بۆ سەر گرەوێکی
تر کە لەگەڵ خۆتا کردووتە
11:59
with yourself, I guess, a kind of crazy bet.
254
703829
2216
جۆرێک لە قومارێکی شێتانە بوو
پارەیەکی زۆر پەیاکرد لە فرۆشتنی(پەی پاڵ)؟
12:01
You'd made some money from the sale of PayPal.
255
706045
4777
12:06
You decided to build a space company.
256
710822
2436
بەو پارەیە بڕیارت دا
کۆمپانیایەکی تایبەت
12:09
Why on Earth would someone do that?
257
713258
2073
بە بۆشایی ئاسمان دروست
بکەیت تەنها پێم بڵێ بۆ؟
12:11
(Laughter)
258
715331
2180
"پێکەنین"
12:13
EM: I got that question a lot, that's true.
259
717511
2813
ئەو پرسیارەم زۆر لێدەکەن، ڕاستە..
12:16
People would say, "Did you hear the joke about the guy
260
720324
2259
ئەو نوکتەیەت بیستەوە لەسەر
کەسێتک کە سامانێکی
12:18
who made a small fortune in the space industry?"
261
722583
2901
بچوک دروست دەکات لە ڕێی کارکردن
لە بازرگانی کەشتیە ئاسمانییەکان؟
12:21
Obviously, "He started with a large one," is the punchline.
262
725484
4248
ئەو بە یەک وتە دەستی پێکرد.
"بە گەورەیی دەستم پێکرد"
12:25
And so I tell people, well, I was trying to figure out
263
729732
2546
منیش بە خەڵکی دەڵێم، هەوڵم دەدا بۆ ئەوەی
12:28
the fastest way to turn a large fortune into a small one.
264
732278
2287
خێراترین ڕێگە بدۆزم بۆ
ئەوەی سامانە گەورەکەم
12:30
And they'd look at me, like, "Is he serious?"
265
734565
3041
بکەم بە سەرمایەیەکی بچوکتر.
وە زۆر بە سەرسامیەوە
سەیریان دەکردم "بەڕاستتە"؟
12:33
CA: And strangely, you were. So what happened?
266
737606
5062
"پێکەنین"
وە کەمێکی وابوو ئەوەت بەسەر بێت
12:38
EM: It was a close call. Things almost didn't work out.
267
742668
3182
نزیک بوو. هەمووشتەکان بەو شێوەیە نەبوون
،وە زۆر نزیک بوو لە شکست
12:41
We came very close to failure,
268
745850
1750
12:43
but we managed to get through that point in 2008.
269
747600
3134
بەڵام توانیمان ئەو خاڵە
تێبپەڕێنین لە ٢٠٠٨دا
12:46
The goal of SpaceX is to try to advance rocket technology,
270
750734
6150
ئامانجی سپەیس ئێکس ئەوەیەیە تەکنەلۆجیای
موشەکی بۆشایی ئاسمان بەرەوپێش ببات
هەوڵ بدات کێشەیەک چارەسەر بکەت
کە زۆر گرنگە بۆ مرۆڤایەتی
12:52
and in particular to try to crack a problem
271
756884
1954
12:54
that I think is vital
272
758838
1584
ئەوەش ئەوەیە ببین بە کۆمەڵگەیەک
بە بۆشایی ئاسماندا هاتووچۆ بکات
12:56
for humanity to become a space-faring civilization,
273
760422
2027
12:58
which is to have a rapidly and fully reusable rocket.
274
762449
4884
بە هەبوونی گەشتیەکی ئاسمانی
بتوانرێت بە خێرایی بەکار بێتەوە
ئایا مرۆڤایەتی دەبێت بە کۆمەڵگەیەکی
گەردوونی گەڕ؟
13:03
CA: Would humanity become a space-faring civilization?
275
767333
3091
13:06
So that was a dream of yours, in a way, from a young age?
276
770424
4014
ئایا ئەوە خەونی تۆ بوو
لە منداڵیەوە یان خەونت
بە ڕۆشتن بۆ مەریخ
دوای ئەویش؟
13:10
You've dreamed of Mars and beyond?
277
774438
3379
13:13
EM: I did build rockets when I was a kid,
278
777817
2136
من بە منداڵی موشەکم دروست دەکرد، بەڵام
هەرگیز باوەڕم نەدەکرد ئەم کارە بکەم
13:15
but I didn't think I'd be involved in this.
279
779953
1396
13:17
It was really more from the standpoint of
280
781349
1985
بەڕاستی لەو شوێنەوە بوو
ئەوەیە دەبێت چی ڕووبدات
13:19
what are the things that need to happen in order for
281
783334
3870
بۆ ئەوەی داهاتوو ببێت بە
سەرسامکەر و سەرنجڕاکێش؟
13:23
the future to be an exciting and inspiring one?
282
787204
2820
13:25
And I really think there's a fundamental difference,
283
790024
4089
وا دەبینم کە جیاوازیەکی زۆر
گەوەرە هەیە ئەگەر سەیری داهاتوو بکەی
13:30
if you sort of look into the future,
284
794113
1396
13:31
between a humanity that is a space-faring civilization,
285
795509
3457
لە نێوان ئەوەی کە مرۆڤایەتی
ئەستێرەو هەساری نوێ بدۆزێرەوە
13:34
that's out there exploring the stars, on multiple planets,
286
798966
3115
باوەڕم وایە زۆر
سەرنج ڕاکێشە بە بەراورد
13:37
and I think that's really exciting,
287
802081
2212
13:40
compared with one where we are forever confined to Earth
288
804293
3171
بە ئەوەی کە هەتا هەتایە لە
زەویدا بەسترابین
13:43
until some eventual extinction event.
289
807464
2288
هەتا ئەوەی کە کۆتاییمان پێبێت.
13:45
CA: So you've somehow slashed the cost of building
290
809752
1752
تۆ بە شێوەیەک بڕی تێچووی کەشتیەکی
ئاسمانییت بە ٧٥٪ کەم کردۆتەوە
13:47
a rocket by 75 percent, depending on how you calculate it.
291
811504
3344
بە پێی ئەوەی کە تۆ هەژمارت کردووە.
چۆن دەتوانیت ئەوە بکەیت؟
13:50
How on Earth have you done that?
292
814848
2279
13:53
NASA has been doing this for years. How have you done this?
293
817127
3111
ناسا چەندین ساڵە ئەمە دەکات.
تۆ چۆن توانیت ئەمە بکەیت؟
13:56
EM: Well, we've made significant advances
294
820238
2401
چەندین پێشکەوتنمان لە بونیادی بەرگری
هەوا کردووە، لەگەڵ بزوێنەری موشەکەکە
13:58
in the technology of the airframe, the engines,
295
822639
2763
14:01
the electronics and the launch operation.
296
825402
3221
وە ئەلیکترۆنیەکان وە پرۆسەی دەرچوون
14:04
There's a long list of innovations
297
828623
2721
لیستێکی دوور و درێژی داهێنانە کە
کە کراون و ئەستەمە
14:07
that we've come up with there
298
831344
2168
14:09
that are a little difficult to communicate in this talk, but --
299
833512
5675
لە ئێرە باسبکرێن
لەبەر ئەوەی هەموویانت بە
فەرمی نەکردەوە دەترسی لێت ببەن
14:15
CA: Not least because you could still get copied, right?
300
839187
3413
14:18
You haven't patented this stuff. It's really interesting to me.
301
842600
2615
14:21
EM: No, we don't patent.CA: You didn't patent because you think it's
302
845215
2240
وا هەست دەکەی داهێنان
فەرمی بکرێت خراپە یان نا؟
14:23
more dangerous to patent than not to patent.
303
847455
2748
لەبەر ئەوەی یەکەمین کێبڕکێکارمان حوکمەتە
14:26
EM: Since our primary competitors are national governments,
304
850203
2696
14:28
the enforceability of patents is questionable.(Laughter) (Applause)
305
852899
4469
هێزی بە فەرمیکردنی داهێنانەکان
کەمێک گومانلێکراوە
"پێکەنین"
14:33
CA: That's really, really interesting.
306
857368
3419
زۆر سەرنجڕاکێشە.
14:36
But the big innovation is still ahead,
307
860787
2629
بەڵام داهێنانە گەورەکان هێشتا ماویانە،
وە ئێستە ئێمە کاری لەسەر دەکەین
14:39
and you're working on it now. Tell us about this.
308
863416
2739
باسی ئەوەمان بۆ بکە
14:42
EM: Right, so the big innovation—
309
866155
1689
14:43
CA: In fact, let's roll that video and you can talk us through it, what's happening here.
310
867844
4237
با ئەم ڤیدیۆیە نیشان بدەین و دەتوانیت
باسبکەیت کە چی ڕوودەدات لە ئێرەدا
14:47
EM: Absolutely. So the thing about rockets is that
311
872081
4074
بە دڵنیاییەوە
شتێک هەیە دەربارەی موشەکەکان
کە هەموویان دەکرێت نەمێنن
14:52
they're all expendable.
312
876155
1542
هەر موشەکێک لە ئێستەدا بە ئاسمانەوە بێت
بە تەواوی دواتر فڕێ دەدرێت
14:53
All rockets that fly today are fully expendable.
313
877697
2262
موشەکی فرۆکە ئاسا هەوڵێک بوو بۆ
دروستکردنی موشەکێک کە بەکار بهێنرێتەوە
14:55
The space shuttle was an attempt at a reusable rocket,
314
879959
2134
14:57
but even the main tank of the space shuttle was thrown away every time,
315
882093
2926
بەڵام تەنانەت تەنکیە
سەرەکییەکە هەمووکات فڕێ دەدرا
15:00
and the parts that were reusable
316
885019
2096
ئەو پارچانەی کە بەکاردەهێنرانەوە
گروپێکی ١٠ هەزار کەسی و
15:03
took a 10,000-person group nine months to refurbish for flight.
317
887115
5056
٩ مانگی دەویست بۆ ئەوەی
چاک بکرێنەوە بۆ بەکارهێنان
لەبەر ئەوەش موشەکی فرۆکە ئاسا ١ ملیار
دۆلاری دەویست بۆ هەر فڕینێک
15:08
So the space shuttle ended up costing a billion dollars per flight.
318
892171
3586
.....ئەوەش زۆر باش نییە بۆ
15:11
Obviously that doesn't work very well for —
319
895757
2182
15:13
CA: What just happened there? We just saw something land?
320
897939
3220
ئەوە چی ڕویدا؟
ئێمە ئەو شتەمان دی نیشتەوە؟
15:17
EM: That's right. So it's important that the rocket stages
321
901159
4331
ڕاستە، ئەوە زۆر گرنگە کە بتوانین
کەشتیەکەو بەشەکانی بگەڕێنینەوە
15:21
be able to come back, to be able to return to the launch site
322
905490
3365
بتوانین بەکاری بهێنینەوە
15:24
and be ready to launch again within a matter of hours.
323
908855
3017
لە ماوی چەندکاتژمێرێکدا
15:27
CA: Wow. Reusable rockets.EM: Yes. (Applause)
324
911872
4683
کەشتیەک کە بەکار دەهێنرێتەوە!؟
بەڵێ
15:32
And so what a lot of people don't realize is,
325
916555
3208
ئەوەی دەمەوێت بیزانیت ئەوەیە
کە کرێی تێچووی سوتەمەنییەکە
15:35
the cost of the fuel, of the propellant, is very small.
326
919763
2598
وەک فڕۆکەیەکی ئاسایی کەمە
15:38
It's much like on a jet.
327
922361
1704
15:39
So the cost of the propellant is about .3 percent
328
924065
3516
بە نزیکی تێچووی ئەو
سوتەمەنییە ٠،٣٪ ی تێچووی موشەکەکەیە
15:43
of the cost of the rocket.
329
927581
1902
15:45
So it's possible to achieve, let's say,
330
929483
2152
لەبەر ئەوە دەتوانی بۆ سەد ئەوەندە تێچووی
15:47
roughly 100-fold improvement in the cost of spaceflight
331
931635
2840
کەشتیوانی ئاسمانی کەم بکەیتەوە
ئەگەر بتوانتیت بە کارامەیی بەکاری بهێنیت
15:50
if you can effectively reuse the rocket.
332
934475
3080
15:53
That's why it's so important.
333
937555
1440
ئەوەش بۆیە زۆر گرنگە
15:54
Every mode of transport that we use,
334
938995
2222
هەر ڕێگەیەکی هاتووچۆ لە فڕۆکە و
ئۆتۆمبێل و شەمەندەفەر و پاسکیل
15:57
whether it's planes, trains, automobiles, bikes, horses,
335
941217
2930
ئەسب بەکار دەهێنرێتەوە
بەڵام کەشتی ئاسمانی نا.
16:00
is reusable, but not rockets.
336
944147
2336
لەبەر ئەوە پێویستە ئەو
کێشەیە چارەسەر بکەین
16:02
So we must solve this problem in order to become a space-faring civilization.
337
946483
3288
بۆ ئەوەی کۆمەڵگەکەمان
بە بۆشایی ئاسمان بناسێنین
16:05
CA: You asked me the question earlier
338
949771
1467
پێشتر لە منت پرسی ئایا تا
چەند گەشتێک بەناوبانگ دەبێت
16:07
of how popular traveling on cruises would be
339
951238
3795
16:10
if you had to burn your ships afterward.EM: Certain cruises are apparently highly problematic.
340
955033
6135
ئەگەر تێیدا گەشتیەکەت بسوتێت
هەندێک لەو گەشتانە پڕن لە کێشە
16:17
CA: Definitely more expensive.
341
961168
2195
زۆر گران دەبن
16:19
So that's potentially absolutely disruptive technology,
342
963363
3971
لەبەر ئەوەی ئەو تەکنەلۆجیایە دەبێت ببێت بە
تەکنەلۆجیایەکی بازاری ستراتیجەیتی تێکدەر
16:23
and, I guess, paves the way for your dream to actually take,
343
967334
4173
ڕێگە دروست دەکات بۆ خەونەکەت
مرۆڤایەتی بگەنە
مەریخ بە شێوەیەی کۆمەڵگە
16:27
at some point, to take humanity to Mars at scale.
344
971507
3797
16:31
You'd like to see a colony on Mars.
345
975304
2282
16:33
EM: Yeah, exactly. SpaceX, or some combination
346
977601
3537
ڕاستە، سپەیس ئێکس یان
ئاوێتەیەک لە کۆمپانیاکان و حوکمەت
16:37
of companies and governments, needs to make progress
347
981138
3033
پێویستە پێشکەوتنێک دروس بکەن
بۆ ئەوەی ژیان فرە هەسارەیی بێت
16:40
in the direction of making life multi-planetary,
348
984171
2959
16:43
of establishing a base on another planet,
349
987130
3632
دروستکردنی شوێنێک لەسەر هەسارەیەک
مەریخ تەنها بژاردەی ڕاستە بۆ ئەوەی بکرێت
16:46
on Mars -- being the only realistic option --
350
990762
2345
16:49
and then building that base up
351
993107
1382
لە دروستکردنی ئەو شوێنانە هەتا
دەبین بە توخمێک لە مرۆڤی فرە هەسارە
16:50
until we're a true multi-planet species.
352
994489
2949
16:53
CA: So progress on this "let's make it reusable,"
353
997438
2973
لەبەر ئەوە یەکەم پێشکەوتن ئەوەیەکە
با دووبارە بەکاریبهێنینەوە
16:56
how is that going? That was just a simulation video we saw.
354
1000411
3819
ئەوە چۆن دەڕوات؟
لەبەر ئەوەی ئەمە تەنها دروستکراوبوو
ئەی ئەو کارەتان چۆنە؟
17:00
How's it going?
355
1004230
1105
17:01
EM: We're actually, we've been making some good progress recently
356
1005335
3164
لەم دواییەدا چەندین
پێشکەوتنمان بە خۆمانەوە دیوە
17:04
with something we call the Grasshopper Test Project,
357
1008499
2584
پرۆژەیەکی تاقیکردنەومان
هەیە بە ناوی "Grasshopper test project"
17:06
where we're testing the vertical landing portion of the flight,
358
1011083
4176
لە ئیستەدا تاقیکردنەوەی
نیشتنەوەی ستوونی دەکەین
17:11
the sort of terminal portion which is quite tricky.
359
1015259
2749
کە زۆر ترسناکە. لەگەڵ ئەوەشدا چەندین
دەرئەنجامی باش هەبووە بۆ ئەو تاقیکردنەوانە
17:13
And we've had some good tests.
360
1018008
3036
17:16
CA: Can we see that?EM: Yeah.
361
1021044
2061
دەتوانی بینینین؟
تەنها بۆ ئەوەی هەست بە پێوەرەکە بکەین
کاوبۆیەکمان وەک جۆنی کاش داناوە
17:19
So that's just to give a sense of scale.
362
1023105
1643
17:20
We dressed a cowboy as Johnny Cash
363
1024748
1440
17:22
and bolted the mannequin to the rocket. (Laughter)
364
1026188
3855
!وە هەڵمان دا بۆ ئاسمان
بە موشەکە ئاسمانیەکەوە
"پێکەنین"
17:25
CA: All right, let's see that video then,
365
1030043
1952
زۆر باشە، با ئەو ڤیدۆیە ببینین
17:27
because this is actually amazing when you think about it.
366
1031995
2031
لەبەر ئەوەی هەرگیز ئەمەت نەدیوە
زۆر سەرنج ڕاکێشە کە دەیبینیت
17:29
You've never seen this before. A rocket blasting off and then --
367
1034026
5707
موشەکێک هەڵدەدرێت و
17:35
EM: Yeah, so that rocket is about the size
368
1039733
1918
موشەکەکەش وەک تەلارێکی ١٢ نهۆمییە
17:37
of a 12-story building.
369
1041651
2626
17:40
(Rocket launch)
370
1044277
5970
17:50
So now it's hovering at about 40 meters,
371
1055098
3973
وە لە ئێستەدا لە بەرزی ٤٠ مەتر
بەرزە و بە بەردەوامی
17:54
and it's constantly adjusting
372
1059071
1876
گۆشەی بزوێنەری ناوەندی دەگۆڕێت
17:56
the angle, the pitch and yaw of the main engine,
373
1060947
2961
17:59
and maintaining roll with coal gas thrusters.
374
1063908
3631
سوڕانەوەکە کۆنترۆڵ
دەکات بە بزوێنەرە گازیەکان
18:09
CA: How cool is that? (Applause)
375
1074046
6313
18:16
Elon, how have you done this?
376
1080359
4674
ئیلۆن، چۆن توانیت ئەمە بکەیت؟
18:20
These projects are so -- Paypal, SolarCity,
377
1085033
5314
"پێکەنین"
ئەو پرۆژانەت زۆر... پەی پاڵ،
شاری سۆلار سپەیس ئێکس
18:26
Tesla, SpaceX, they're so spectacularly different,
378
1090347
2678
زۆر جیاوازن وە هەر یەکەیان پڕن لە پەرۆشی
18:28
they're such ambitious projects at scale.
379
1093025
2585
18:31
How on Earth has one person
380
1095610
2464
چۆن کەسێک دەتوانێت ئاوها
داهێنەرانە بێت؟ تۆ چۆن ئاوا دەبیت؟
18:33
been able to innovate in this way?
381
1098074
2475
18:36
What is it about you?
382
1100549
1837
18:38
EM: I don't know, actually.
383
1102386
5396
.بە ڕاستی نازانم
18:43
I don't have a good answer for you.
384
1107782
2240
وەڵامێکی زۆر باشم نیە بۆ ئەوە
زۆر بە سەرسەختی کار دەکەم
18:45
I work a lot. I mean, a lot.
385
1110022
3635
من تیۆریەکم هەیە
18:49
CA: Well, I have a theory.EM: Okay. All right.
386
1113657
2313
18:51
CA: My theory is that you
387
1115970
3564
باوەڕم وایە ئەگەر سیستەمی دیزاینێک
دروست بکەیت و بیری لێبکەیتەوە
18:55
have an ability to think at a system level of design
388
1119534
4156
18:59
that pulls together design, technology and business,
389
1123690
3643
بەیەکەوە تەکنەلۆجیا و دیزاین و بزنسەکە
بەیەک پاکێجی تایبەت بهێنرێتە پێشەوە
19:03
so if TED was TBD, design, technology and business,
390
1127333
3476
19:06
into one package,
391
1130809
2497
19:09
synthesize it in a way that very few people can and --
392
1133306
2359
بە شێوەیەک کە کەم کەس بتوانێت ئەوە بکات
زۆریش باوەڕت بە خۆتە
19:11
and this is the critical thing -- feel so damn confident
393
1135665
4094
لە دروستکردنی ئەو پاکێجانە
چەندیی سەرکێشی شێتانە دەکەیت
19:15
in that clicked-together package that you take crazy risks.
394
1139759
4616
19:20
You bet your fortune on it, and you seem to have done that multiple times.
395
1144375
4879
گرەوی سامانێک لەسەر ئەو کارانە دەکەیت
چەند جارێکێش ئەمەت کردووە
کەس ناتوانێت ئەوە بکات
19:25
I mean, almost no one can do that.
396
1149254
2097
19:27
Is that -- could we have some of that secret sauce?
397
1151351
3272
ئەم سەرچاوە نهێنیەی تۆ چییە
دەتوانین بیکەینە سیستەمی پەروەردەوە؟
19:30
Can we put it into our education system? Can someone learn from you?
398
1154623
3424
ئایا یەکێک دەتوانێت لە تۆوە فێربێت؟
لەبەر ئەوەی کارەکانت زۆر گرنگن
19:33
It is truly amazing what you've done.
399
1158047
1739
19:35
EM: Well, thanks. Thank you.
400
1159786
2009
زۆر سوپاس.
19:37
Well, I do think there's a good framework for thinking.
401
1161795
4810
لە ڕاستیدا من وا دەبینم کە بیرکردنەوە لە
نێو سنوری فیزیا زۆر گرنگە
19:42
It is physics. You know, the sort of first principles reasoning.
402
1166605
2624
بەهۆی ئەوەی کە سەرەتاییترین بنەمای
ژیربێژیە
19:45
Generally I think there are -- what I mean by that is,
403
1169229
4738
ئەوەی من دەڵێم ئەوەیە کە پێویستە شتەکان
بگەڕێنیتەوە سەر ڕاستیە بناغەییەکانیان
19:49
boil things down to their fundamental truths
404
1173983
3375
19:53
and reason up from there,
405
1177358
1391
لە ئەوێوە بیرۆکەکانت دروست
بکە نەوەک بە جیاوازی کردن
19:54
as opposed to reasoning by analogy.
406
1178749
2586
بە درێژایی ژیانمان زۆربەی
ژیری و تێگەشتنمان.
19:57
Through most of our life, we get through life
407
1181335
2214
بە هاوتاکردنی شتەکان دروست دەکەین
19:59
by reasoning by analogy,
408
1183549
1088
20:00
which essentially means copying what other people do with slight variations.
409
1184637
3538
ئەوەش بە واتای ئەوەیە کە شتی خەڵکی تر
دووبارە دەکەینەوە بە جیاوازیەکی کەم
20:04
And you have to do that.
410
1188175
1480
دەبێت ئەوەش بکەیت لەبەر ئەوەی
بۆ ڕێکخستنی کاری ڕۆژانەت
20:05
Otherwise, mentally, you wouldn't be able to get through the day.
411
1189655
4574
20:10
But when you want to do something new,
412
1194229
2144
بەڵام کە دەتەوێت نزیک ببیتەوە لە شتێکی نوێ
ئەوکاتە دەبێت فیزیا بەکاربهێنیت
20:12
you have to apply the physics approach.
413
1196373
3732
لە ڕاستیدا فیزیا بۆ دۆزینەوەی
20:16
Physics is really figuring out how to discover
414
1200105
2248
ئەو شتە نوێانە بەکاردێت کە زۆر
جیاوازن لە بیرکردنەوەی باو
20:18
new things that are counterintuitive, like quantum mechanics.
415
1202353
2645
وەک ئەوەی کە لە میکانیکی کوانتەم هەیە زۆر
دژی بیرکردنەوەی باوی خەڵکە
20:20
It's really counterintuitive.
416
1204998
1903
20:22
So I think that's an important thing to do,
417
1206901
2521
لەبەر ئەوە من وا دەبینم ئەوە
شتێکی زۆر گرنگە
20:25
and then also to really pay attention to negative feedback,
418
1209422
4558
گرنگی زۆر بدە بە سەرنجی
نەرێنی وە بەکاری بهێنە
20:29
and solicit it, particularly from friends.
419
1213980
2121
بە تایبەتی سەرنجی هاوڕێکانت
20:32
This may sound like simple advice,
420
1216101
3466
ئەمە لەوە دەچێت کە ئامۆژگاریەکی
سادە بێت وە کەس نایکات
20:35
but hardly anyone does that,
421
1219567
2422
20:37
and it's incredibly helpful.
422
1221989
2352
بەڵام زۆر یارمەتیدەرە
20:40
CA: Boys and girls watching, study physics.
423
1224341
3362
بۆ ئەو کچ و کوڕانەی کە سەیر دەکەن
فیزیا بخوێنن و لەم پیاوەوە فێربن
20:43
Learn from this man.
424
1227703
1284
ئیلۆن مەسک، ئاواتە خوازبووم
هەموو ڕۆژمان هەبێت
20:44
Elon Musk, I wish we had all day, but thank you so much for coming to TED.
425
1228987
3490
زۆر سوپاس بۆ هاتنت ئەمڕۆ
20:48
EM: Thank you. CA: That was awesome. That was really, really cool.
426
1232477
3410
سوپاس
20:51
Look at that. (Applause)
427
1235887
2261
20:54
Just take a bow. That was fantastic.
428
1238148
4827
خۆت بچەمێنەرەوە! ئەوە ناياب بوو.
زۆر سوپاس
20:58
Thank you so much.
429
1242975
1461
Translated by Qaiwan University
Reviewed by Halo Fariq

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Elon Musk - Serial entrepreneur
Elon Musk is the CEO and product architect of Tesla Motors and the CEO/CTO of Space Exploration Technologies (SpaceX).

Why you should listen

At SpaceX, Musk oversees the development of rockets and spacecraft for missions to Earth orbit and ultimately to other planets. In 2008, SpaceX’s Falcon 9 rocket and Dragon spacecraft won the NASA contract to provide cargo transport to space. In 2012, SpaceX became the first commercial company to dock with the International Space Station and return cargo to Earth with the Dragon.

At Tesla, Musk has overseen product development and design from the beginning, including the all-electric Tesla Roadster, Model S and Model X, and the rollout of Supercharger stations to keep the cars juiced up. (Some of the charging stations use solar energy systems from SolarCity, of which Musk is the non-executive chair.) Transitioning to a sustainable energy economy, in which electric vehicles play a pivotal role, has been one of his central interests for almost two decades. He co-founded PayPal and served as the company's chair and CEO.

More profile about the speaker
Elon Musk | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee