ABOUT THE SPEAKER
Halla Tómasdóttir - Change catalyst
Icelandic entrepreneur Halla Tómasdóttir believes that if you’re going to change things, you have to do it from the inside. She infused the world of finance with “feminine values," which helped her survive the financial meltdown in Iceland and nearly made her president.

Why you should listen

Tómasdóttir's philosophy is simple: (1) the challenges we're facing today won't be solved by testosterone alone; (2) the world would be a better, safer, more sustainable place if we could infuse finance, business and politics with more gender balance; and (3) it's easier to change things from the inside.

True to this philosophy, Tómasdóttir co-founded Audur Capital in 2008, the world's first investment firm based on "feminine values." Audur was one of few financial companies in Iceland to survive the crash. Tómasdóttir has since been an active change catalyst, advocating for principle-based leadership and more women around decision-making tables.

In 2016, responding to popular demand (and a viral Facebook campaign), Tómasdóttir ran for president of Iceland. A woman in a man's race. Polls initially put Tómasdóttir as an outsider, predicting 1 percent of the vote. A few weeks later, against all odds, Tómasdóttir came in second supported by 28 percent of Icelanders.

More profile about the speaker
Halla Tómasdóttir | Speaker | TED.com
TEDWomen 2016

Halla Tómasdóttir: It's time for women to run for office

Халла Томасдоттир: Эмэгтэйчүүд нэр дэвших цаг нь болсон

Filmed:
1,023,888 views

Халла Томасдоттир энэхүү дотно, бас хөгжилтэй илтгэлдээ хэрхэн мэдээллийн тэнцвэргүй байдлыг даван туулж, улс төрийн мэтгэлцээний өнгө аясыг өөрчилж, Исландын ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшихдээ улс даяар гайхшрал төрүүлсэн ч, ирээдүй хойч үеийн манлайлагчиддаа урам зориг өгсөн талаараа хуваалцаж байна. Тэр хэлэхдээ: "Бид харж байгаа бүхнээ өөрсдөө ч хийж чадна. Эмэгтэйчүүд нэрээ дэвшүүлэх нь л чухал" гэсэн юм.
- Change catalyst
Icelandic entrepreneur Halla Tómasdóttir believes that if you’re going to change things, you have to do it from the inside. She infused the world of finance with “feminine values," which helped her survive the financial meltdown in Iceland and nearly made her president. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
I feel incredibly lucky
0
760
2776
Би хувьдаа
эмэгтэй хүнд хамгийн таатай
00:15
to be from a country
1
3560
1856
00:17
that's generally considered
to be the best place in the world
2
5440
3856
оронд төрсөндөө
өөрийгөө маш азтай гэж боддог.
00:21
to be a woman.
3
9320
1440
00:24
In 1975, when I was seven years old,
4
12720
3736
1975 онд намайг долоон настай байхад
00:28
women in Iceland went on a strike.
5
16480
2480
Исландын эмэгтэйчүүд ажил хаялт хийсэн.
00:31
They did no work that day,
6
19600
2016
Тэд мэргэжлийн ажил хийдэг ч бай,
00:33
whether they held professional jobs
7
21640
2776
гэрийн ажил хийдэг ч бай ялгаагүй
00:36
or had the work of the home.
8
24440
2120
бүгд тэр өдөр ажиллаагүй.
00:39
They marched into
the center of Reykjavík --
9
27160
2616
Нийт эмэгтэйчүүдийн 90 хувь нь
00:41
90 percent of women participated --
10
29800
2575
Рейкьявик хотын төв рүү алхацгааж
00:44
and peacefully and in solidarity
11
32400
3776
тайван, хүндэтгэлтэйгээр
00:48
asked for equality.
12
36200
1840
эрх тэгш байдлыг хүссэн.
00:51
Nothing worked in Iceland that day,
13
39720
2360
Тэр өдөр Исландад юу ч ажиллаагүй,
00:54
because nothing works
when women are not at work.
14
42800
2936
учир нь эмэгтэйчүүд ажиллахгүй бол
ямар ч ажил явахгүй.
00:57
(Applause)
15
45760
2280
(Алга ташилт)
01:05
Five years later,
Icelanders had the courage
16
53800
3536
Таван жилийн дараа исландчууд
01:09
to be the first country in the world
17
57360
2136
ардчилсан сонгуулиар
01:11
to democratically elect a woman
as their president.
18
59520
4416
эмэгтэй ерөнхийлөгчтэй болж чадсан.
01:15
I will never forget this day,
19
63960
2816
Бидний нэрээр нь дуудаж заншсанаар,
Ерөнхийлөгч Вигдис
01:18
that President Vigdís,
as we know her by her first name,
20
66800
4176
өрх толгойлсон эх байсан ч
01:23
stepped out on the balcony
of her own home,
21
71000
3376
охинтойгоо хамт сонгуульд ялсныхаа дараа
гэрийнхээ тагтан дээр гарсан
01:26
a single mom with her daughter
by her side as she had won.
22
74400
4216
тэр өдрийг би хэзээ ч мартахгүй.
01:30
(Applause)
23
78640
2480
(Алга ташилт)
01:37
This woman was an incredible role model
24
85320
2376
Энэ эмэгтэй тухайн үед өсч хүмүүжиж байсан
01:39
for me and everyone
growing up at that time,
25
87720
4336
бүх хүүхдүүдэд гайхалтай
үлгэр дууриалал байсан.
01:44
including boys.
26
92080
1200
Хөвгүүдийн хувьд ч адил.
01:45
She frequently shares the story
of how a young boy approached her
27
93840
4056
Түүнийг ажлаа аваад хэсэг хугацаа
өнгөрсний дараа өөр дээр нь ирж
"Хөвгүүд ч бас том болоод
ерөнхийлөгч болж болох уу?"
01:49
after a couple of terms in office
28
97920
2016
01:51
and asked, "Can boys
really grow up to be president?"
29
99960
3896
гэж асуусан хөвгүүний тухай тэр үе үе
дурсан ярьдаг.
01:55
(Laughter)
30
103880
2136
(Инээд)
01:58
Role models really matter,
31
106040
2776
Үлгэр дууриалал үнэхээр чухал,
02:00
but even with such strong role models
32
108840
2816
гэвч ийм хүчирхэг, маш их талархаж явдаг
02:03
who I am so grateful for,
33
111680
2296
үлгэр дууриалалтай байсан ч,
02:06
when I was encouraged
to run for president,
34
114000
2856
надад анх ерөнхийлөгчид
нэр дэвшихийг санал болгоход
02:08
my first reaction was,
"Who am I to run for president?
35
116880
5336
"Би ерөнхийлөгчид өрсөлдөх хэн юм бэ?
Би ерөнхийлөгч болох
хэн юм бэ?" гэж хэлж байсан.
02:14
Who am I to be president?"
36
122240
2360
02:17
It turns out that women
37
125640
2375
Үнэн хэрэгтээ, нэр дэвших талаар бодох нь
02:20
are less likely
to consider running than men.
38
128039
2561
эмэгтэйчүүдийн хувьд эрчүүдээс
бага байдаг байна.
02:23
So a study done in the US in 2011
39
131600
3376
АНУ-д 2011 онд хийсэн судалгаагаар
02:27
showed that 62 percent of men
had considered running for office,
40
135000
5240
эрчүүдийн 62 хувь нь сонгуульд нэр
дэвших талаар бодож үзсэн байхад,
02:33
but 45 percent of women.
41
141360
2736
эмэгтэйчүүдийн 45 хувь нь л бодсон байдаг.
02:36
That's gap of 16 percentage points,
42
144120
3376
Энэ бол 16 хувийн ялгаа ба
02:39
and it's the same gap
that existed a decade earlier.
43
147520
3480
10 жилийн өмнөхтэй адил байна.
02:44
And it really is a shame,
44
152000
2296
Энэ бол зүгээр л ичгэвтэр явдал.
02:46
because I am so convinced that the world
is in real need for women leaders
45
154320
5016
Учир нь дэлхий дахинд
эмэгтэй удирдагчид болон
02:51
and more principle-based leadership
46
159360
2056
зарчимч манлайллаар дутдаг гэдэгт
02:53
in general.
47
161440
1200
би гүнээ итгэдэг.
02:56
So my decision to run
48
164080
2520
Ингээд миний нэр дэвших шийдвэр бол
02:59
ultimately came down to the fact
49
167680
3456
улс төрийн туршлагагүй байсан ч хамаагүй
03:03
that I felt
50
171160
1200
өөрийнхөө хувь нэмрийг оруулах хэрэгтэй,
03:05
that I had to do my bit,
51
173360
2280
бас хүүхдүүдэд маань утга учраар дүүрэн,
03:09
even if I had no political experience,
52
177640
2400
тогтвортой хөгжлөөр хангагдсан,
03:12
to step up and try to be part
of creating the world
53
180920
3640
охин ч бай, хүү ч бай ялгаагүй
03:17
that will make sense and be sustainable
54
185560
2816
том болоод жинхэнэ утгаар нь
03:20
for our kids,
55
188400
1536
хүссэнээ хийх боломжтой
03:21
and a world where we truly allow
both our boys and girls
56
189960
5376
тийм орчинг бий болгоход
өөрийн хувь нэмрээ оруулах
хүслээс минь шалтгаалсан.
03:27
to be all they can be.
57
195360
1880
03:31
And it was the journey of my life.
58
199080
4360
Ингээд амьдралынхаа
том адал явдалтай би учирсан даа.
03:36
It was amazing.
59
204280
1600
Үнэхээр гайхалтай байсан.
03:39
The journey started with potentially
as many as 20 candidates.
60
207040
4536
Аялал маань 20 нэр дэвшигчтэй эхэлсэн.
03:43
It boiled down to
nine candidates qualifying,
61
211600
3416
Удалгүй 9 хүн тэнцэж,
03:47
and ultimately the race
came down to four of us,
62
215040
3240
эцэст нь надтай нийлээд 4 хүн үлдсэн.
03:51
three men and me.
63
219120
1896
3 эрэгтэй, тэгээд би.
03:53
(Applause)
64
221040
2680
(Алга ташилт)
03:59
But that's not all the drama yet.
65
227760
2696
Гэхдээ энэ гол зангилаа нь
хараахан биш байлаа.
04:02
You may think you have drama in the US,
66
230480
2256
Та нар Америкт л адал явдал
байдаг гэж боддог байх,
04:04
but I can --
67
232760
1216
гэхдээ...
04:06
(Laughter)
68
234000
1440
(Инээд)
04:08
I can assure you
we had our own drama in Iceland.
69
236280
3776
Манай Исландад ч бас өөрсдийн
адал явдал байсан.
04:12
So our sitting president of 20 years
70
240080
2936
20 жил эрх барьсан
тухайн үеийн ерөнхийлөгч
04:15
announced initially
that he was not going to run,
71
243040
2656
эхлээд нэр дэвшихгүй гэж
мэдэгдсэн байсан ба
04:17
which is probably what gave rise
72
245720
1576
магадгүй энэ нь тийм олон хүн
04:19
to so many candidates considering running.
73
247320
2400
дэвших талаар бодоход хүргэсэн байх.
04:22
Then later he changed his mind
74
250880
2216
Харин дараа нь манай ерөнхий сайд болон
04:25
when our prime minister resigned
75
253120
3536
түүний гэр бүлийнхэн
Панамын баримтуудтай холбогдож,
04:28
following the infamous Panama Papers
76
256680
3255
улмаар огцроход нь
04:31
that implicated him and his family.
77
259959
2897
ерөнхийлөгч маань бодлоо өөрчилсөн.
04:34
And there was a popular
protest in Iceland,
78
262880
2056
Исландад эсэргүүцлийн жагсаал
04:36
so the sitting president thought
they needed a trusted leader.
79
264960
5280
нилээн газар авсан учир итгэлтэй
удирдагч хэрэгтэй гэж тэр бодсон хэрэг.
04:43
A few days later, relations
to his wife and her family's companies
80
271040
3976
Хэд хоногийн дараа түүний эхнэр,
эхнэрийн гэр бүлийн компаниуд
04:47
were also discovered in the Panama Papers,
81
275040
2200
Панамын баримтуудад олдсон болохоор
04:50
and so he withdrew from the race again.
82
278000
2640
тэр дахин өрсөлдөхөөс татгалзав.
04:53
Before doing so, he said he was doing that
83
281680
2616
Ингэх болсноо тэр тайлбарлахдаа
04:56
because now there were two qualified men
84
284320
3120
түүнийг орлож чадах
05:00
who he felt could fill his shoes
running for office.
85
288280
3600
хоёр чадварлаг эр өрсөлдөж байна гэсэн юм.
05:05
So on May 9, 45 days before election day,
86
293040
6416
5 сарын 9 буюу сонгууль болоход 45 хоног
дутуу байхад
05:11
it was not looking too good for me.
87
299480
2200
надад тийм ч таатай үр дүн
харагдахгүй байлаа.
05:14
I did not even make the graph
in the newspaper.
88
302720
3336
Бүр сонин дээр гарсан урьдчилсан дүнгийн
графикт ч багтаагүй.
05:18
The polls had me at 1 percent,
89
306080
2976
Урьдчилсан байдлаар надад 1 хувийн
магадлал байсан нь
05:21
but that was still the highest
90
309080
1456
өмнөх эмэгтэй нэр дэвшигчдээс
05:22
that any woman announcing
her candidacy had earned.
91
310560
3040
хамгийн өндөр нь байсан.
05:27
So it would be an understatement
to say that I had to work extremely hard
92
315440
4736
Ширээн дээр суух, телевизийн нэвтрүүлэгт
оролцох боломжтой болохын тулд
05:32
to get my seat at the table
93
320200
2296
маш их ажилласан гэж
05:34
and access to television,
94
322520
2456
хэлэхэд ч багадна.
05:37
because the network decided
that they would only include
95
325000
3416
Яагаад гэвэл мэдээллийн хэрэгслүүд
урьдчилсан байдлаар
05:40
those with 2.5 percent
or more in the polls
96
328440
3416
2.5-аас дээш хувьтай оролцогчдыг
эхний халз мэтгэлцээнд
05:43
in the first TV debate.
97
331880
1720
оролцуулна гэж шийдсэн.
05:46
I found out on the afternoon
of the first TV debate
98
334680
3376
Би мэтгэлцээн болох яг тэр өдрийн
үдээс хойш л
05:50
that I would participate
along with the three men,
99
338080
3736
өөр 3 эрэгтэйн хамт оролцох эрхтэй болсноо
05:53
and I found out on live TV
100
341840
2416
телевизийн шууд мэдээгээр л олж мэдсэн нь
05:56
that I came in at exactly 2.5 percent
on the day of the first TV debate.
101
344280
5336
тэр өдөр яг 2.5 хувь хүрснийг
зарласан явдал байсан юм.
06:01
(Applause)
102
349640
3080
(Алга ташилт)
06:07
So, challenges.
103
355000
2200
Сорилтуудын тухай ярья л даа.
06:10
The foremost challenges I had to face
and overcome on this journey
104
358520
3456
Энэхүү аялалд тулгарч
даван туулсан сорилтууд
06:14
had to do with media, muscle and money.
105
362000
2896
мэдээллийн хэрэгслүүд, хүч чадал,
мөнгөтэй холбоотой байсан.
06:16
Let's start with media.
106
364920
1816
Мэдээллийн хэрэгслээс эхэлье.
06:18
There are those who say
gender doesn't matter
107
366760
2376
Мэдээлэл, улс төр хоёрт
хүйс огт хамаагүй гэж
06:21
when it comes to media and politics.
108
369160
1736
хэлдэг хүмүүс бий.
06:22
I can't say that I agree.
109
370920
1640
Би үүнтэй санал нийлж чадахгүй.
06:25
It proved harder for me
to both get access and airtime in media.
110
373440
3600
Надад мэдээллийн хэрэгслүүдийн олдоц болон
олдсон цаг нь хангалтгүй байсан.
06:29
As a matter of fact, the leading candidate
appeared in broadcast media
111
377800
3336
Үнэн хэрэгтээ, тэргүүлж байсан
өрсөлдөгчийн маань талаар
06:33
87 times in the months
leading up to the elections,
112
381160
3096
сонгууль хүртэлх хэдэн сарын дотор
87 удаа гарсан байхад
06:36
whereas I appeared 31 times.
113
384280
2120
миний талаар 31 удаа гарсан байдаг.
06:39
And I am not saying
media is doing this consciously.
114
387720
4136
Мэдээллийн хэрэгслүүд санаатай ингэдэг
гэж би хэлэх гэсэнгүй.
06:43
I think largely this has to do
with unconscious bias,
115
391880
2896
Өөрсдөө ч мэдэлгүй ингэдэг.
06:46
because in media,
much like everywhere else,
116
394800
2800
Учир нь бусад бүх л салбарын адил
06:50
we have both conscious
and unconscious bias,
117
398280
3816
санаатай болон санаандгүй
мэдээллийн тэнцвэргүй байдал гэж байдаг.
06:54
and we need to have the courage
to talk about it if we want to change it.
118
402120
4456
Бид үүнийг өөрчлөхийг хүсч л байвал
энэ тухай ярих хэрэгтэй.
06:58
When I finally got access to TV,
119
406600
2136
Надад арайхийж телевизийн нэвтрүүлэгт
оролцох боломж гарахад
07:00
the first question I got was,
"Are you going to quit?"
120
408760
3160
надаас асуусан анхны асуулт нь:
"Та нэрээ татах уу?" байлаа.
07:05
And that was a hard one.
121
413720
2616
Энэ маш хэцүү асуулт байсан.
07:08
But of course, with 1 percent
to 2.5 percent in the polls,
122
416360
2856
Гэхдээ мэдээж 1-2.5 хувийн саналтай байхад
07:11
maybe it's understandable.
123
419240
1280
энэ нь ойлгомжтой байх л даа.
07:13
But media really matters,
and every time I appeared on TV,
124
421160
3696
Мэдээллийн хэрэгсэл маш чухал,
учир нь намайг гарах бүрт
07:16
we saw and experienced
a rise in the polls,
125
424880
3216
миний санал нэмэгдэж байсан юм.
07:20
so I know firsthand how much this matters
126
428120
2616
Тиймээс хамгийн түрүүнд үүнийг
ямар чухал болохыг,
07:22
and why we have to talk about it.
127
430760
2296
яагаад ярих хэрэгтэйг би маш сайн мэднэ.
07:25
I was the only one
out of the final four candidates
128
433080
2416
Би 4 нэр дэвшигчээс
сонингийн эхний нүүрэнд
07:27
that never got a front page interview.
129
435520
2296
гараагүй ганц хүн.
07:29
I was sometimes left out of the questions
asked of all other candidates
130
437840
4096
Заримдаа бусад бүх нэр дэвшигчдээс асуусан
асуултыг надаас асуулгүй орхидог байсан,
07:33
and out of coverage about the elections.
131
441960
2120
бас сонгуулийн тухай мэдээнд
намайг дурддаггүй байлаа.
07:36
So I did face this,
132
444640
1336
Надад бэрхшээлүүд тулгарсан,
07:38
but I will say this
to compliment the Icelandic media.
133
446000
3456
гэхдээ Исландын мэдээллийн хэрэгслийн
тухай нэг сайн зүйл хэлье.
07:41
I got few if any comments
about my hair and pantsuit.
134
449480
4696
Миний үс болон хувцасны талаар
бараг дурдаагүй.
07:46
(Applause)
135
454200
2576
(Инээд)
(Алга ташилт)
07:48
So kudos to them.
136
456800
1200
Үүнд нь талархах хэрэгтэй.
07:51
But there is another experience
that's very important.
137
459640
4456
Үүнээс гадна өөр нэг чухал туршлага бий.
07:56
I ran as an independent candidate,
138
464120
2256
Би аль нэг намаас эсвэл арын албагүйгээр
07:58
not with any political party
or muscle behind me.
139
466400
3296
бие дааж нэр дэвшсэн.
08:01
That lack of experience
140
469720
2336
Надад туршлага болон хөрөнгийн
08:04
and lack of access to resources
141
472080
2256
эх үүсвэр байгаагүй нь
08:06
probably came at a cost to our campaign,
142
474360
3016
сурталчилгааны ажилд маань муугаар
нөлөөлсөн байх.
08:09
but it also allowed us to innovate
and do politics differently.
143
477400
4616
Гэхдээ энэ нь улс төрд инновацийг
хэрэгжүүлэх боломж олгосон.
08:14
We ran a positive campaign,
144
482040
2240
Бид эерэг сурталчилгаа өрнүүлснээрээ
08:17
and we probably changed the tone
of the election for others by doing that.
145
485880
5000
магадгүй бусад хүмүүсийн хувьд тухайн
сонгуулийн өнгө аясыг өөрчилсөн байх.
Энэ бас миний зурагтаар бага гарсан
шалтгаан болсон ч байж магад.
08:23
It may be the reason
why I had less airtime on TV,
146
491480
2696
08:26
because I wanted to show
other contenders respect.
147
494200
3080
Учир нь би өрсөлдөгчиддөө
хүндэтгэлтэй хандсан.
08:30
When access to media
proved to be so difficult,
148
498640
2976
Мэдээллийн хэрэгслээр гарах нь
хэцүү гэдгийг ойлгоод
08:33
we ran our own media.
149
501640
2056
бид өөрсдөө мэдээллийн хэрэгсэлтэй болсон.
08:35
I ran live Facebook sessions
150
503720
1856
Би Facebook-ээр сонгогчидтойгоо
08:37
where I took questions from voters
on anything and responded on the spot.
151
505600
5120
шууд ярилцаж, асуусан асуултанд нь
тэр дор нь хариулж байсан.
08:43
And we put all the questions I got
and all the answers on an open Facebook
152
511560
4296
Бүх асуулт, тэдгээрт өгсөн хариултаа
Facebook дээр нээлттэй байршуулсан.
08:47
because we thought
transparency is important
153
515880
3056
Учир нь хүмүүсийн итгэлийг олж авахад
ил тод байдал зайлшгүй хэрэгтэй гэж
08:50
if you want to establish trust.
154
518960
1520
бид үзсэн юм л даа.
08:53
And when reaching young voters
proved to be challenging,
155
521120
3136
Залуу сонгогчдын анхаарлыг татахад хэцүүг
ойлгосныхоо дараа
08:56
I became a Snapchatter.
156
524280
2000
би "Snapchat-чин" болсон.
08:59
I got young people
to teach me how to do that,
157
527080
2456
Би залуучуудаар яаж ашиглахыг нь
заалгаж аваад
09:01
and I used every filter on Snapchat
during the last part of the campaign.
158
529560
5256
Snapchat-ын бүх шүүлтүүрийг
сурталчилгааныхаа төгсгөлд ашигласан.
09:06
And I actually had to use a lot of humor
and humility, as I was very bad at it.
159
534840
5216
Хэдий би тийм сайн биш байсан ч шог,
даруу байдлыг хослуулах хэрэгтэй болсон.
09:12
But we grew the following
amongst young people by doing that.
160
540080
4016
Гэвч ингэсний ачаар залуу хүмүүсийн дунд
танигдаж эхэлсэн дээ.
09:16
So it's possible to run
a different type of campaign.
161
544120
3176
Тиймээс сонгуулийн сурталчилгааг
өөрөөр хийх бүрэн боломжтой шүү.
09:19
But unfortunately, one cannot talk
about politics without mentioning money.
162
547320
5080
Харамсалтай нь, улс төрийн тухай ярихад
мөнгөний тухай дурдахгүй байхын аргагүй.
09:25
I am sad that it is that way,
but it's true,
163
553600
2216
Онцгүй ч гэлээ энэ бол гашуун үнэн.
09:27
and we had less financial resources
than the other candidates.
164
555840
4080
Надад бусад нэр дэвшигчдээс харьцангуй
бага санхүүгийн эх үүсвэр байсан.
09:32
This probably was partly due to the fact
165
560760
4136
Магадгүй санхүүгийн туслалцаа хүсэхэд
09:36
that I think I had a harder time
asking for financial support.
166
564920
4096
надад илүү хүндрэлтэй байснаас
болсон байх.
09:41
And maybe I also had the ambition
to do more with less.
167
569040
5376
Бас надад бага зүйлээр ихийг хийх
хүсэл байсантай ч холбоотой байж мэднэ.
09:46
Some would call that very womanly of me.
168
574440
2960
Зарим нь үүнийг "эмэгтэйлэг" ч
гэж нэрлэдэг.
09:50
But even with one third the media,
one third the financial resources,
169
578600
5616
Бусадтай харьцуулахад хэвлэлийн 1/3,
санхүүгийн эх үүсвэрийн 1/3,
09:56
and only an entrepreneurial team,
but an amazing team,
170
584240
3536
ганцхан гэлтгүй гайхалтай энтрепренёр
багийн тусламжтайгаар
09:59
we managed to surprise everyone
on election night,
171
587800
4176
бүх хүмүүсийг сонгуулийн шөнийн
урьдчилсан үр дүнгээр
10:04
when the first numbers came in.
172
592000
1720
гайхшруулж чадсан юм.
10:06
I surprised myself,
as you may see in that photo.
173
594680
2616
Би өөрийгөө ч гайхшруулсан.
10:09
(Laughter)
174
597320
1800
(Инээд)
10:11
So the first numbers,
175
599600
1680
Урьдчилсан үр дүнгийн тухайд,
10:14
I came in neck to neck
to the leading candidate.
176
602160
2656
би ялсан нэр дэвшигчтэй
зуузай холбон орж ирсэн байлаа.
10:16
(Cheers)
177
604840
3400
(Алга ташилт)
10:24
Well, too early,
because I didn't quite pull that,
178
612520
3136
Хараахан эрт байна, яагаад гэвэл би
арай л ялж чадаагүй.
10:27
but I came in second,
179
615680
1496
Гэхдээ авсан саналаараа хоёрт орсон ба
10:29
and we went a long way
from the one percent,
180
617200
3176
1 хувийн саналаас эхлээд
нийт саналын 1/3-ийг автал
10:32
with nearly a third of the vote,
181
620400
1976
маш урт замыг туулсан.
10:34
and we beat the polls
by an unprecedented margin,
182
622400
3016
Бид сонгуулийг урьд өмнө
байгаагүй ялгаатай буюу
10:37
or 10 percentage points
above what the last poll came in at.
183
625440
3880
өмнөх сонгуулийн дүнгээс
10 хувиар илүү дуусгасан юм.
10:42
Some people call me the real winner
of the election because of this,
184
630360
3296
Үүний дараа зарим хүмүүс намайг
жинхэнэ ялагч нь байсан гэж дүгнэн
10:45
and there are many people
who encouraged me to run again.
185
633680
3200
дахиж өрсөлдөхийг зөвлөсөн.
10:49
But what really makes me proud
186
637520
2576
Гэхдээ надад хамгийн бахархмаар зүйл нь
10:52
is to know that I earned
187
640120
1656
залуучуудаас харьцангуй илүү
10:53
proportionately higher percentage
support from the young people,
188
641800
4696
өндөр хувийн санал авсанд байсан ба
10:58
and a lot of people encouraged
my daughter to run in 2040.
189
646520
5136
миний охиныг 2040 онд өрсөлдөхийг
санал болгосон.
11:03
(Applause)
190
651680
1920
(Алга ташилт)
11:10
She is 13,
191
658400
1480
Харин тэр одоо 13 настай,
11:12
and she had never been on TV before.
192
660960
2416
зурагтаар нэг ч гарч үзээгүй шүү дээ.
11:15
And on election day,
I observed her on TV repeatedly,
193
663400
4256
Сонгуулийн өдөр би түүнийг зурагтаар
гарч байхыг нь олон удаа ажигласан.
11:19
and she was smart, she was self-confident,
194
667680
3336
Тэр маш ухаалаг, өөртөө итгэлтэй байж,
11:23
she was sincere, and she was
supportive of her mother.
195
671040
3376
чин сэтгэлээсээ надад хандаж,
намайг дэмжиж байсан.
11:26
This was probably
the highlight of my campaign.
196
674440
3176
Энэ магадгүй миний сонгуулийн
сурталчилгааны оргил үе байсан байх.
11:29
(Applause)
197
677640
2560
(Алга ташилт)
11:36
But there was another one.
198
684600
1816
Бас нэг зүйл бий.
11:38
These are preschool girls out on a walk,
199
686440
2536
Цэцэрлэгийн насны эдгээр охид
11:41
and they found
a poster of me on a bus stop,
200
689000
2176
миний зурагт хуудсыг автобусны
буудал дээр хараад
11:43
and they saw the need to kiss it.
201
691200
2216
үнсмээр санагдсан байх нь.
11:45
Audience: Aw!
202
693440
1696
Үзэгчид: Хөөх!
11:47
This picture was really
enough of a win for me.
203
695160
3480
Энэ зураг надад өөрийгөө ялагч болсон гэж
бодоход хангалттай байсан.
11:51
What we see, we can be.
204
699280
2280
Бид харж байгаа бүхнээ
өөрсдөө ч хийж чадна.
11:54
So screw fear and challenges.
205
702480
2856
Айдас, сорилтуудыг бүү тоо!
11:57
(Applause)
206
705360
2376
(Алга ташилт)
11:59
It matters that women run,
207
707760
2256
Эмэгтэйчүүд нэр дэвших нь чухал,
12:02
and it's time for women to run for office,
208
710040
3936
эмэгтэйчүүд нэр дэвших цаг нь ч болсон.
12:06
be it the office of the CEO
or the office of the president.
209
714000
3920
Гүйцэтгэх захиралд ч бай,
ерөнхийлөгчид ч бай ялгаагүй.
12:11
I also managed to put an impression
on your very own "New Yorker."
210
719280
3960
Би бас танай "Нью-Йорк хүн" сэтгүүлд
гүн сэтгэгдэл төрүүлж амжсан шүү.
12:16
I earned a new title,
"A living emoji of sincerity."
211
724600
4096
Намайг "Чин сэтгэлтний
амьд эможи" гэж нэрлэсэн.
12:20
(Cheers)
212
728720
2160
(Алга ташилт)
12:24
It is possibly my proudest title yet,
213
732680
3160
Энэ миний хамгийн бахархмаар цол,
12:29
and the reason is
that women too often get penalized
214
737560
4016
учир нь эмэгтэйчүүд
сэтгэл хөдлөлөө гаргасныхаа төлөө
12:33
for using what I call
their emotional capital,
215
741600
3576
хэтэрхий их зэмлүүлдэг,
12:37
but I know from experience
that we become so good
216
745200
3896
гэхдээ зөвхөн үүн дээр л тулгуурлан
12:41
when we do just that.
217
749120
1696
бид гайхалтай сайжирдаг.
12:42
(Applause)
218
750840
2560
(Алга ташилт)
12:47
And we need more of that.
219
755720
1720
Бидэнд ингэх ч хэрэгтэй.
12:51
We celebrated as if we had won
on election night,
220
759200
3496
Сонгуулийн шөнө бид ялалт
байгуулсан юм шиг л тэмдэглэсэн.
12:54
because that's how we felt.
221
762720
1776
Үнэхээр л тийм мэдрэмж төрсөн дөө.
12:56
So you don't necessarily
have to reach that office.
222
764520
4336
Заавал ерөнхийлөгч болох албагүй.
13:00
You just have to go for it,
223
768880
1736
Зүгээр л үзээд алд,
өөрийнхөө, гэр бүлийнхээ, найзуудынхаа,
чамтай хамт ажилладаг хүн бүрийн төлөө.
13:02
and you, your family, your friends,
everyone working with you,
224
770640
3056
13:05
if you do it well, you will grow beyond
anything you will experience before.
225
773720
4520
Хэрвээ сайн хичээвэл,
чи төсөөлснөөсөө ч илүү хөгжинө.
13:12
So we had a good time,
226
780000
1480
Бид цагийг сайхан өнгөрүүлсэн,
13:14
and I learned a lot on this journey,
227
782440
2656
би ч ихийг сурсан.
13:17
probably more lessons
than I can share here
228
785120
2736
Өнөөдрийн энэ цагт багтахгүй
13:19
in the time we have today.
229
787880
1776
тийм их зүйл сурсан байх.
13:21
But rest assured, it was hard work.
230
789680
3496
Гэхдээ энэ бол маш их зүтгэл
байсан юм шүү.
13:25
I lost a lot of sleep during those months.
231
793200
2720
Би тэр хэдэн сар маш бага унтаж байсан.
13:28
It took resilience
and perseverance to not quit,
232
796800
5576
Бууж өгөхгүй байхын тулд уян хатан,
тууштай байх ёстой болсон.
13:34
but I learned something
that I knew before on the one percent day,
233
802400
4256
Харин 1 хувийн санал авдаг тэр өдөр
би нэг зүйлийг ойлгосон.
13:38
and that is that you can only be good
234
806680
3016
Энэ бол ямар нэг зүйлд сайн байхын тулд
13:41
when you are truly, authentically
listening to your own voice
235
809720
3896
жинхэнэ утгаар нь өөрийнхөө
дотоод дуу хоолойг маш сайн сонсож,
13:45
and working in alignment with that.
236
813640
2680
түүнийгээ дагах хэрэгтэй.
13:49
As a good sister of mine sometimes says,
237
817080
2616
Нэг эгчийн маань хэлдгээр
13:51
you may cheat on your intuition,
238
819720
2576
чи өөрийнхөө зөн совинг хуурч болно,
13:54
but your intuition never cheats on you.
239
822320
2440
харин чиний зөн совин
хэзээ ч чамайг хуурахгүй.
13:59
I think it's also very important,
and you all know this,
240
827640
3176
Өөр нэг чухал зүйлийг та нар ч бас
сайн мэдэх байх.
14:02
that on any journey you go on,
241
830840
1576
Энэ бол ямар ч аялалд гарсан
14:04
it's the team you take along.
242
832440
1640
чамтай хамт явах баг хамгийн чухал.
14:06
It's having people around you
who share your values, your vision,
243
834560
4816
Тэд бол чамтай адил үнэт зүйл,
алсын хараатай мөртлөө
14:11
but are different in every other way.
244
839400
2040
бусад талаараа чамаас тэс өөр байх ёстой.
14:14
That's the formula for success for me,
245
842040
2376
Энэ бол миний амжилтын нууц.
14:16
and I am blessed with an amazing husband,
246
844440
2456
Надад гайхалтай хань заяасан,
14:18
here today,
247
846920
1200
өнөөдөр энд байгаа.
14:21
an incredible family --
248
849080
1736
Сайхан гэр бүл,
14:22
(Applause)
249
850840
1936
(Алга ташилт)
14:24
and great friends,
250
852800
1216
бас гайхалтай найзууд бий.
14:26
and we came together
as entrepreneurs in the political arena,
251
854040
3376
Бид хамтдаа улс төрийн
энтрепренёрууд болж,
14:29
and pulled something off
that everyone said would be impossible.
252
857440
3816
хүн бүрийн боломжгүй гэж байсан зүйлийг
бодит болгож чадсан даа.
14:33
As a matter of fact,
the leading PR expert told me
253
861280
3176
Яг үнэндээ намайг шийдвэрээ гаргахаас өмнө
нэгэн олон нийттэй харилцах албаны
мэргэжилтэн хэлэхдээ
14:36
before I made my decision
254
864480
1736
14:38
that I would do well to get seven percent.
255
866240
2640
намайг хамгийн ихдээ
7 хувийн л санал авна гэсэн.
14:41
I appreciated his perspective,
because he was probably right,
256
869640
4216
Би түүний байр суурийг хүндэлсэн л дээ,
учир нь тэр өөрийн үнэт туршлагаар
14:45
and he was basing it
on valuable experience.
257
873880
2176
дүгнэсэн болохоор түүний зөв байсан байх.
14:48
But on the one percent day,
258
876080
1336
1 хувь авдаг тэр өдөр
14:49
I decided here to show him
that he was wrong.
259
877440
3120
би түүний буруу гэдгийг
харуулахаар шийдсэн.
14:54
It's very important to mention this,
because I did lose a lot of sleep,
260
882320
3376
Үүнийг дурдах нь их чухал, учир нь бүтэн
нойртой хонолгүй би маш шаргуу ажилласан.
14:57
and I worked hard,
and so did the people with me.
261
885720
2320
Багийнхны маань хувьд ч мөн адил.
15:00
We can never go the distance
if we forget to take care of ourselves.
262
888440
4096
Бид өөрсдийгөө хайхралгүй орхивол
хэзээ ч тэр урт замыг туулж чадахгүй.
15:04
And it's two things that I think
are very important in that,
263
892560
2856
Үүнд хоёр чухал зүйл бий.
Нэг нь чамд эрч хүч өгдөг хүмүүс болон
үйл ажиллагаагаар өөрийгөө хүрээлүүлэх.
15:07
in surrounding yourself with people
and practices that nourish you,
264
895440
3536
15:11
but it's equally important,
maybe even more important,
265
899000
2776
Харин чиний хүчийг сааруулдаг
15:13
to have the courage
to get rid of people and practices
266
901800
3736
хүмүүс, үйл ажиллагаанаас ангижрах
зоригтой байх нь
үүнтэй адилхан,
магадгүй бүр илүү чухал байх.
15:17
that take away your energy,
267
905560
2056
15:19
including the wonderful bloggers
and commentators.
268
907640
3640
Үүнд гайхалтай блогчид болон
шүүмжлэгчид орно.
15:24
I took a lot of support
from others in doing this,
269
912200
2976
Би бусдаас тусламж их авсан,
гэхдээ бусдыгаа сэтгэлээр унах үед
би өөрөө эерэг байхаар шийдсэн.
15:27
and I made the decision to go high
when others went low,
270
915200
4056
15:31
and that's partly how I kept
my energy going throughout all of this.
271
919280
4856
Энэ л намайг тэр бүхнийг туулах эрч хүчээ
алдахгүй байхад нэмэр болсон гэж боддог.
15:36
And when I lost my energy for a moment --
272
924160
2176
Их амаргүй байсан болохоор
15:38
and I did from time to time,
it wasn't easy --
273
926360
3296
заримдаа эрч хүчээ алдах үедээ
15:41
I went back to why I decided to run,
274
929680
3296
яагаад анх нэр дэвших болсноо,
хэрхэн өөрийгөө сорихоор шийдэж байснаа
15:45
and how I had decided to run my own race.
275
933000
3400
би эргээд санадаг байлаа.
15:49
I called it a 4G campaign,
276
937520
2576
Би үүнийгээ "4G" ажиллагаа гэж нэрлэсэн.
15:52
the G's representing the Icelandic words.
277
940120
2776
"G"-нүүд нь исланд үгний
эхний үсгүүд л дээ.
15:54
And the first one is called "Gagn."
278
942920
2136
Эхний үг нь "Gagn".
15:57
I ran to do good,
279
945080
2256
Би сайн үйл хийж,
бусдын төлөө зүтгэхээр дэвшсэн.
15:59
to be of service,
280
947360
1216
16:00
and I wanted servant leadership
281
948600
2496
Өөрийгөө болон багийн бусад бүх гишүүдээ
16:03
to be at the center of how I worked
and everybody else in the campaign.
282
951120
3520
бусдын төлөөх манлайллыг гол зорилтоо
болгоосой гэж би хүссэн.
16:07
Second one is "Gleði," or joy.
283
955520
2696
Дараагийн үг нь "Gleði" буюу баяр хөөр.
Би энэ замыг туулахдаа өөртөө
сайхан байлгахаар шийдсэн.
16:10
I decided to enjoy the journey.
284
958240
2096
16:12
There was a lot to be taken
out of the journey,
285
960360
2216
Эцсийн зорилгодоо хүрсэн үгүйгээс
үл хамааран
16:14
no matter if the destination
was reached or not.
286
962600
2616
энэ аяллаас сурах зүйл маш их байсан.
16:17
And I tried my utmost
to inspire others to do so as well.
287
965240
3080
Би бусдад ч ийм урам өгөхөөр
хийж чадах бүхнээ хийсэн.
16:21
Third is "Gagnsæi."
288
969200
1776
Гурав дахь үг нь "Gagnsæi".
16:23
I was open to any questions.
289
971000
1736
Би ямар ч асуултанд хариулахад
бэлэн байсан.
16:24
I kept no secrets,
290
972760
1536
Надад нуух зүйл байгаагүй.
16:26
and it was all open,
on Facebook and websites.
291
974320
3096
Бүх зүйл Facebook, цахим хуудсууд дээр
нээлттэй байсан.
16:29
Because I think if you're
choosing your president,
292
977440
2376
Учир нь хэрвээ ерөнхийлөгчөө
сонгох гэж байгаа бол
16:31
you deserve answers to your questions.
293
979840
2080
асуултынхаа хариултыг авах эрх бий
гэж би боддог.
16:34
Last but not least,
294
982840
2296
Сүүлийн үгийг энэ танхимд байгаа хүмүүст
16:37
I don't need to explain that in this room,
295
985160
2376
тайлбарлах шаардлагагүй гэж бодож байна.
16:39
we ran on the principle of Girlpower.
296
987560
2896
Бид "Girlpower" зарчмыг ашигласан.
16:42
(Cheers)
297
990480
2480
(Алга ташилт)
16:48
I am incredibly glad
298
996080
2096
Би нэр дэвшихээр зориг шулуудсандаа,
16:50
that I had the courage to run,
299
998200
2216
эрсдэлтэй ч гэсэн маш олон зүйл дээр
16:52
to risk failure but receive success
300
1000440
3056
амжилт олсондоо
16:55
on so many levels.
301
1003520
1880
үнэхээр их баяртай байгаа.
16:58
I can't tell you that it was easy,
302
1006560
3376
Үүнийг амархан байсан гэж
би хэлж чадахгүй ч,
17:01
but I can tell you,
303
1009960
2096
нэг зүйлийг би хэлж чадна.
17:04
and I think my entire team
will agree with me,
304
1012080
3656
Багийн маань бүх гишүүд ч
надтай санал нийлэх байх.
17:07
that it was worth it.
305
1015760
2040
Энэ бол маш үнэ цэнэтэй туршлага байсан.
17:10
Thank you.
306
1018600
1216
Баярлалаа.
17:11
(Applause)
307
1019840
1696
(Алга ташилт)
17:13
Thank you.
308
1021560
1200
Баярлалаа.
17:16
Thank you.
309
1024760
1216
Баярлалаа.
17:18
(Applause)
310
1026000
2480
(Алга ташилт)
17:26
Pat Mitchell: I'm not letting you go yet.
311
1034920
2010
Пэт Мичелл: Би таныг шууд явуулахгүй шүү.
17:29
Halla Tómasdóttir: What a great crowd.
312
1037880
1810
Халла Томасдоттир: Ямар гайхалтай хүмүүс
цуглаа вэ.
ПМ: Энд цугласан бүх хүн
Исланд руу нүүж очоод
17:33
PM: I can't let you go
without saying
313
1041839
2096
17:35
that probably everybody in the room
is ready to move to Iceland
314
1043960
2975
чиний төлөө саналаа өгөхөд
бэлэн байгаа байх гэдгийг хэлэлгүй
17:38
and vote for you.
315
1046960
1696
таныг явуулж чадахгүй нь.
17:40
But of course we probably
can't vote there,
316
1048680
2056
Гэвч мэдээж бид тэнд санал өгөх
боломжгүй л дээ.
17:42
but one thing we can get from Iceland
317
1050760
2376
Харин Исландаас авах, авсаар ч ирсэн
17:45
and have always gotten is inspiration.
318
1053160
2816
нэг зүйл бол урам зориг.
17:48
I mean, I'm old enough to remember 1975
319
1056000
3176
Би 1975 оныг санахаар хангалттай насалсан.
17:51
when all the Icelandic women walked out,
320
1059200
2016
Бүх эмэгтэйчүүд очиж жагссан нь
17:53
and that really was a very big factor
in launching the women's movement.
321
1061240
3576
эмэгтэйчүүдийн хөдөлгөөнийг эхлүүлэхэд
хүчтэй түлхэц болсон.
17:56
You made a reference to it earlier.
I'd love to bring the picture back up
322
1064840
3456
Та үүний тухай дурдсан шүү дээ.
Тэр зургийг дахин гаргаад
18:00
and just have us remember what it was like
when a country came to a standstill.
323
1068320
4216
аливаа улс түр зогсолт хийхэд ямар
байдгийг дахин сануулмаар санагдлаа.
18:04
And then what you may not know
324
1072560
2336
Та бүхний мэдээгүй нэг зүйл байна.
18:06
because our American media
did not report it,
325
1074920
4016
Америкийн хэвлэлээр мэдээллээгүй юм л даа.
18:10
the Icelandic women
walked out again on Monday. Right?
326
1078960
3896
Исландын эмэгтэйчүүд өнгөрсөн даваа гаригт
дахин жагссан гэсэн. Энэ үнэн үү?
18:14
HT: Yes, they did.
PM: Can you tell us about that?
327
1082880
2667
ХТ: Тийм ээ, тэгсэн.
ПМ: Үүний тухай бидэнд сонирхуулаач.
18:17
HT: Yes, so 41 years
after the original strike,
328
1085571
2805
ХТ: Анхны жагсаалаас хойш 41 жилийн дараа
18:20
we may be the best place
in the world to be a woman,
329
1088400
3256
манай улс эмэгтэйчүүдэд
хамгийн ээлтэй орон байж болох ч,
18:23
but our work isn't done.
330
1091680
2336
бидний ажил хараахан дуусаагүй байна.
18:26
So at 2:38pm on Monday,
331
1094040
2616
Тэгээд даваа гаригийн 2 цаг 38 минутанд
18:28
women in Iceland left work,
332
1096680
1696
Исландын эмэгтэйчүүд ажлаасаа явсан.
18:30
because that's when
they had earned their day's salary.
333
1098400
2896
Яагаад гэвэл тэдний нэг өдрийн цалин
яг энэ цагт эрэгтэйчүүдийнхтэй тэнцдэг.
18:33
(Applause)
334
1101320
1960
(Алга ташилт)
18:48
What's really cool about this
335
1116080
2376
Хамгийн сайхан нь
18:50
is that young women and men participated
336
1118480
3696
залуу охид болон залуучууд
18:54
in greater numbers than before,
337
1122200
2176
өмнөхөөсөө идэвхтэй оролцсон.
18:56
because it is time
that we close the pay gap.
338
1124400
3840
Учир нь цалингийн ялгааг арилгах
цаг нь болсон.
19:02
PM: So I'm not going to ask
Halla to commit right now
339
1130720
2856
ПМ: Дараагийн төлөвлөгөөгөө
яг одоо гарга гэж
19:05
to what she's doing next,
340
1133600
1256
би Халлагаас хүсэхгүй,
19:06
but I will say that you'd have
a very large volunteer army
341
1134880
3376
гэхдээ дахин хийхээр шийдвэл
19:10
should you decide to do that again.
342
1138280
2416
сайн дурын маш том баг
ард чинь байгааг сануулъя.
19:12
Thank you Halla.
343
1140720
1256
Баярлалаа, Халла.
19:14
HT: Thank you all.
344
1142000
1416
ХТ: Бүгдэд нь баярлалаа.
19:15
(Applause)
345
1143440
2395
(Алга ташилт)
Translated by Tuya Bat
Reviewed by Binderiya Oyunbaatar

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Halla Tómasdóttir - Change catalyst
Icelandic entrepreneur Halla Tómasdóttir believes that if you’re going to change things, you have to do it from the inside. She infused the world of finance with “feminine values," which helped her survive the financial meltdown in Iceland and nearly made her president.

Why you should listen

Tómasdóttir's philosophy is simple: (1) the challenges we're facing today won't be solved by testosterone alone; (2) the world would be a better, safer, more sustainable place if we could infuse finance, business and politics with more gender balance; and (3) it's easier to change things from the inside.

True to this philosophy, Tómasdóttir co-founded Audur Capital in 2008, the world's first investment firm based on "feminine values." Audur was one of few financial companies in Iceland to survive the crash. Tómasdóttir has since been an active change catalyst, advocating for principle-based leadership and more women around decision-making tables.

In 2016, responding to popular demand (and a viral Facebook campaign), Tómasdóttir ran for president of Iceland. A woman in a man's race. Polls initially put Tómasdóttir as an outsider, predicting 1 percent of the vote. A few weeks later, against all odds, Tómasdóttir came in second supported by 28 percent of Icelanders.

More profile about the speaker
Halla Tómasdóttir | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee