TED2009
Cameron Sinclair: The refugees of boom-and-bust
ကင်မရွန်း ဆင်ကလဲယား : ဖြစ်မြန်ပျက်မြန် စီးပွားရေးရဲ့ ဒုက္ခသည်များ
Filmed:
Readability: 4.5
443,150 views
TED Global U တွင် ကင်မရွန်း ဆင်ကလဲယား က မဟာအိမ်ရာစီမံကိန်းများပျက်စီးမှုနောက်ကွယ်မှ လျစ်လျူရှုခံထားရသည့် အမှန်တကယ်ပေးဆပ်လိုက်ရသောတန်ဖိုးကို ဖော်ထုတ်ပြခဲ့သည်။ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ရွေ့ပြောင်းဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်သမားများမှာ အခြေအနေမဲ့ သုံးစရာငွေမဲ့ဖြစ်ကာ ကျန်ခဲ့လေသည်။ ဤအရေးကို လူကျင့်ဝတ်ရှုထောင့်ကနေသာ တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် ဗိသုကာပညာရှင်များကို ၎င်းကပြောကြားလိုက်သည်။
Cameron Sinclair - Co-founder, Architecture for Humanity
2006 TED Prize winner Cameron Sinclair is co-founder of Architecture for Humanity, a nonprofit that seeks architecture solutions to global crises -- and acts as a conduit between the design community and the world's humanitarian needs. Full bio
2006 TED Prize winner Cameron Sinclair is co-founder of Architecture for Humanity, a nonprofit that seeks architecture solutions to global crises -- and acts as a conduit between the design community and the world's humanitarian needs. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:18
A few years ago, my eyes were opened
0
0
3000
လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်အနည်းငယ်တုန်းက ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရဲ့
00:21
to the dark side of the construction industry.
1
3000
3000
အနိဌာရုံအမှောင်ဘက်ခြမ်းကို ကျွန်တော် မျက်စိအစုံဖွင့် ကြည့်နေခဲ့တယ်
00:24
In 2006, young Qatari students
2
6000
3000
၂၀၀၆ ခုနှစ်တုန်းက ကာတာကျောင်းသားလူငယ်တွေက ကျွန်တော့်ကို
00:27
took me to go and see the migrant worker camps.
3
9000
2000
ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား စခန်းဆီ လိုက်ပြဖူးပါတယ်
00:29
And since then I've followed the unfolding issue of worker rights.
4
11000
5000
အဲဒီကတည်းကစလို့ အလုပ်သမားအခွင့် အရေးများဆိုင်ရာ များလှတဲ့ ပြဿနာတွေကို လေ့လာစောင့်ကြည့်ခဲ့ပါတယ်
00:34
In the last six months, more than 300 skyscrapers
5
16000
2000
လွန်ခဲ့တဲ့ ခြောက်လအတွင်း ယူအေအီး နိုင်ငံထဲက မိုးမျှော်တိုက် ၃၀၀ ကျော် စီမံကိန်းတွေကို
00:36
in the UAE have been put on hold or canceled.
6
18000
3000
ရပ်ဆိုင်း ဒါမှမဟုတ် ဖျက်သိမ်းလိုက်ပါတယ်
00:39
Behind the headlines that lay behind these buildings
7
21000
3000
ဒီအဆောက်အအုံတွေ ဆိုင်ရာ ခေါင်းစဉ်သတင်းရဲ့နောက်ကွယ်မှာကတော့
00:42
is the fate of the often-indentured construction worker.
8
24000
4000
အလုပ်သင် ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်သမားတွေရဲ့ ကံကြမ္မာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်
00:46
1.1 million of them.
9
28000
2000
အလုပ်သမားပေါင်း ၁.၁ သန်းပါ
00:48
Mainly Indian, Pakistani, Sri Lankan
10
30000
3000
များသောအားဖြင့် အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ သီရိလင်္ကာနဲ့ နီပေါနိုင်ငံသားတွေပါ
00:51
and Nepalese, these laborers risk everything
11
33000
2000
အမိနု်င်ငံမှာ ကျန်ခဲ့တဲ့မိသားစုအတွက် ငွေရှာနိုင်ဖို့
00:53
to make money for their families back home.
12
35000
3000
ဘာမဆို အရဲစွန့်ကြတယ်
00:56
They pay a middle-man thousands of dollars to be there.
13
38000
2000
ဒီကိုရောက်လာဖို့ ပွဲစားကို ဒေါ်လာထောင်ချီ ပေးခဲ့ရဲ့ပါတယ်
00:58
And when they arrive, they find themselves in labor camps with no water,
14
40000
4000
ဒီကိုလည်းရောက်ရော ရေမရှိတဲ့ တန်းလျားမှာနေရပါတယ်
01:02
no air conditioning, and their passports taken away.
15
44000
4000
လေအေးပေးစက်မရှိ သူတိုရဲ့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တွေတောင် အသိမ်းခံလိုက်ရပါတယ်
01:06
While it's easy to point the finger at local officials and higher authorities,
16
48000
4000
အဲဒါ့အတွက် ဒေသခံအရာရှိတွေနဲ့ အာဏာပိုင်တွေကို လက်ညှိုးထိုးပြရတာလွယ်ပါတယ်
01:10
99 percent of these people are hired by the private sector,
17
52000
4000
ဒီအလုပ်သမားတွေရဲ့ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းကို ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းတွေက ငှားထားတာပါ
01:14
and so therefore we're equally, if not more, accountable.
18
56000
3000
ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့မှာလည်း မပိုရင်တောင် ထပ်တူထပ်မျှ တာဝန်ရှိပါတယ်
01:17
Groups like Buildsafe UAE have emerged,
19
59000
3000
"Buildsafe UAE" လိုအဖွဲ့မျိုးတွေတော့ ပေါ်လာပါပြီ
01:20
but the numbers are simply overwhelming.
20
62000
2000
ဒါပေမဲ့ ကိန်းကဏန်းတွေက တုန်လှုပ်စရာပါ
01:22
In August 2008,
21
64000
2000
၂၀၀၈ ဩဂုတ်လက
01:24
UAE public officials noted
22
66000
2000
ယူအေအီး အစိုးရအရာရှိတွေ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြတာက
01:26
that 40 percent of the country's 1,098 labor camps
23
68000
4000
နိုင်ငံအတွင်းက ၁၀၉၈ ခုသော အလုပ်သမားစခန်းတွေရဲ့ ၄၀ ရာနှုန်းဟာ
01:30
had violated minimum health and fire safety regulations.
24
72000
3000
အနည်းဆုံး ရှိသင့်တဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ မီးဘေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းတွေကို ချိုးဖောက်ထားတယ်လို့ပါ
01:33
And last summer, more than 10,000 workers
25
75000
3000
ပြီးခဲ့တဲ့ နွေမှာ အလုပ်သမား တစ်သောင်းကျော်က
01:36
protested for the non-payment of wages,
26
78000
3000
လစာ ထုတ်မပေးမှု အစားအသောက် အရည်အသွေး ညံ့ဖျင်းမှု
01:39
for the poor quality of food, and inadequate housing.
27
81000
3000
နေစရာအိမ် မဆီလျော်မှုတွေကို ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်
01:42
And then the financial collapse happened.
28
84000
3000
အဲဒီ့နောက် ဘဏ္ဍာရေး ပြိုလဲမှုကြီး ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်
01:45
When the contractors have gone bust,
29
87000
2000
ကန်ထရိုက်သမားတွေလည်း စီးပွားပျက်ရော
01:47
as they've been overleveraged like everyone else,
30
89000
2000
သူတို့ကလည်း အများနည်းတူ လုပ်ငန်းကို အဆမတန် ငွေချေးယူ လုပ်နေခဲ့ကြတာပါ
01:49
the difference is everything goes missing,
31
91000
3000
အဲဒီတော့ နောက်ဆုံး ကြုံရတာက အကုန်ပျောက်ဆုံးသွားပါပြီ
01:52
documentation, passports,
32
94000
2000
စာတမ်းစာရွက်တွေ ပတ်စ်ပို့စ်တွေ
01:54
and tickets home for these workers.
33
96000
2000
ဒီအလုပ်သမားတွေ အိမ်ပြန်စရာ လက်မှတ်တွေရောပေါ့
01:56
Currently, right now, thousands of workers are abandoned.
34
98000
4000
လက်ရှိမှာတော့ အလုပ်သမား ထောင်ချီတို့ဟာ စွန့်ပစ်ခံထားရပါတယ်
02:00
There is no way back home.
35
102000
2000
အိမ်ပြန်စရာ နည်းလမ်း မရှိပါဘူး
02:02
And there is no way, and no proof of arrival.
36
104000
3000
ပြီးတော့ ဒီနိုင်ငံကို ဘယ်လိုရောက်ကြောင်း ဘာအထောက်အထားမှလည်း မရှိပါဘူး
02:05
These are the boom-and-bust refugees.
37
107000
3000
ဒီလူတွေဟာ ဖြစ်မြန်ပျက်မြန် စီးပွားရေးရဲ့ ဒုက္ခသည်တွေပါ
02:08
The question is, as a building professional,
38
110000
3000
ဆောက်လုပ်ရေး ပညာရှင်တစ်ဦး ဗိသုကာ ပညာရှင်တစ်ဦး
02:11
as an architect, an engineer, as a developer,
39
113000
2000
အင်ဂျင်နီယာတစ်ဦး ဖွံ့ဖြိုးရေးကို ဆောင်ရွက်သူ တစ်ဦးအနေနဲ့ မေးချင်တာက
02:13
if you know this is going on,
40
115000
2000
အပတ်တိုင်း ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တွေကို သွားနေတယ်ပဲဆိုတော့
02:15
as we go to the sights every single week,
41
117000
3000
ဒီလိုဖြစ်ပျက်နေတာတွေကို ခင်ဗျားတို့သိရင်
02:18
are you complacent or complicit
42
120000
2000
သိရက်နဲ့ လျစ်လျူရှုထားမှာလား ဒါမှမဟုတ် ကြံရာပါ ဖြစ်ချင်သလား ဆိုတဲ့မေးခွန်းပါပဲ
02:20
in the human rights violations?
43
122000
2000
အဲဒါက လူ့ရပိုင်ခွင့်များ ချိုးဖောက်ခံရမှုပဲ မဟုတ်ပါလား?
02:22
So let's forget your environmental footprint.
44
124000
3000
ခင်ဗျားရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ခြေရာကို မေ့ပစ်လိုက်ကြရအောင်
02:25
Let's think about your ethical footprint.
45
127000
2000
လူ့ကျင့်ဝတ် ကိစ္စကိုပဲ စဉ်းစားကြည့်ရအောင်နော်
02:27
What good is it
46
129000
3000
ကာဗွန်ထုတ်လုပ်မှုမဲ့ စွမ်းအင်ကို အထိရောက်ဆုံးသုံးနိုင်တဲ့ အဆောက်အအုံကြီးတွေဖြစ်တဲ့
02:30
to build a zero-carbon, energy efficient complex,
47
132000
3000
ဒီလို ဗိသုကာ ရတနာလက်ရာကို ထုတ်လုပ်ပေးလိုက်တဲ့
02:33
when the labor producing this architectural gem
48
135000
3000
လုပ်အားကျတော့ လူကျင့်ဝတ်နဲ့ မကိုက်ညီဘူးဆိုရင်
02:36
is unethical at best?
49
138000
3000
ဘာများ အကျိုးကျေးဇူးရှိမှာလဲခင်ဗျာ
02:39
Now, recently I've been told I've been taking the high road.
50
141000
2000
မကြာခင်တုန်းကပဲ ကျွန်တော် ရွေးလိုက်တဲ့ လမ်းက သိပ်မြင့်နေတယ်လို့ ကျွန်တော့်ကို ပြောကြပါတယ်
02:41
But, quite frankly, on this issue,
51
143000
2000
ဒါပေမဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ဒီပြဿနာမှာ
02:43
there is no other road.
52
145000
2000
ဒီ့အပြင် ရွေးစရာ လမ်းရယ်လို့ မရှိနိုင်ပါဘူး
02:45
So let's not forget who is really paying the price of this financial collapse.
53
147000
4000
ဒီတော့ ဘဏ္ဍာရေး ပြိုလဲမှုကြီးရဲ့ဒဏ် အတွက် တကယ် ပေးဆပ်လိုက်ရတာ ဘယ်သူတွေလဲဆိုတာ မေ့မထားလိုက်ကြပါနဲ့
02:49
And that as we worry about our next job in the office,
54
151000
3000
ကျွန်တော်တို့တွေရုံးမှာ နောက်အလုပ် နောက်ရလာမယ့် ဒီဇိုင်းတစ်ခုအတွက်
02:52
the next design that we can get, to keep our workers.
55
154000
4000
ကိုယ့်အလုပ်သမားတွေကို ဆက်အလုပ်ပေးဖို့အတွက် စိတ်ပူကြသလိုမျိုး
02:56
Let's not forget these men, who are truly dying to work.
56
158000
3000
အလုပ်ကို အသေအလဲလိုနေတဲ့ ဒီလူတွေကိုလည်း မေ့မထားကြပါနဲ့ခင်ဗျား
02:59
Thank you.
57
161000
2000
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်
03:01
(Applause)
58
163000
2000
( လက်ခုပ်သံများ )
ABOUT THE SPEAKER
Cameron Sinclair - Co-founder, Architecture for Humanity2006 TED Prize winner Cameron Sinclair is co-founder of Architecture for Humanity, a nonprofit that seeks architecture solutions to global crises -- and acts as a conduit between the design community and the world's humanitarian needs.
Why you should listen
After training as an architect, Cameron Sinclair (then age 24) joined Kate Stohr to found Architecture for Humanity, a nonprofit that helps architects apply their skills to humanitarian efforts. Starting with just $700 and a simple web site in 1999, AFH has grown into an international hub for humanitarian design, offering innovative solutions to housing problems in all corners of the globe.
Whether rebuilding earthquake-ravaged Bam in Iran, designing a soccer field doubling as an HIV/AIDS clinic in Africa, housing refugees on the Afghan border, or helping Katrina victims rebuild, Architecture for Humanity works by Sinclair's mantra: "Design like you give a damn." (Sinclair and Stohr cowrote a book by the same name, released in 2006.)
A regular contributor to the sustainability blog Worldchanging.com, Sinclair is now working on the Open Architecture Network, born from the wish he made when he accepted the 2006 TED Prize: to build a global, open-source network where architects, governments and NGOs can share and implement design plans to house the world.
Cameron Sinclair | Speaker | TED.com