Mission Blue Voyage
Kristina Gjerde: Making law on the high seas
Kristina Gjerde: Tworzenie prawa otwartych wód oceanicznych
Filmed:
Readability: 5
393,495 views
Kristina Gjerde bada prawo mórz otwartych - 64% naszych oceanów, które nie jest objęte prawem żadnego kraju. Cudowne zdjęcia pokazują ukryte światy, które wraz z innymi prawnikami stara się ochronić przed połowami i zaśmiecaniem poprzez inteligentne tworzenie reguł prawnych i zdrową dawkę PR.
Kristina Gjerde - High seas policy advisor
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Today I'm going to take you on a voyage
0
1000
2000
Dziś zabiorę was na wyprawę
00:18
to some place so deep,
1
3000
2000
do miejsc tak głębokich,
00:20
so dark, so unexplored
2
5000
3000
tak ciemnych, tak niezbadanych,
00:23
that we know less about it than we know about the dark side of the moon.
3
8000
3000
że wiemy o nich mniej niż o ciemnej stronie księżyca.
00:26
It's a place of myth and legend.
4
11000
2000
Jest to miejsce mitów i legend.
00:28
It's a place marked on ancient maps
5
13000
2000
Miejsce oznaczone na starożytnych mapach
00:30
as "here be monsters."
6
15000
3000
"Tutaj są potwory"
00:33
It is a place where each new voyage of exploration
7
18000
3000
Jest to miejsce, w którym każda nowa wyprawa naukowa
00:36
brings back new discoveries of creatures so wondrous and strange
8
21000
3000
przynosi nowe odkrycia stworzeń tak cudownych i dziwnych,
00:39
that our forefathers would have considered them monstrous indeed.
9
24000
3000
że nasi przodkowie uznaliby je rzeczywiście za potworne.
00:42
Instead, they just make me green with envy
10
27000
2000
Ja za to zielenieję z zazdrości,
00:44
that my colleague from IUCN
11
29000
2000
że mój kolega z IUCN [Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody]
00:46
was able to go on this journey to the south of Madagascar seamounts
12
31000
3000
mógł wybrać się w tą podróż na południe podwodnych gór Madagaskaru
00:49
to actually take photographs
13
34000
2000
by robić zdjęcia
00:51
and to see these wondrous creatures of the deep.
14
36000
3000
i oglądać te cudowne głębinowe stworzenia.
00:54
We are talking about the high seas.
15
39000
3000
Mówimy o otwartch wodach międzynarodowych.
00:57
The "high seas" is a legal term,
16
42000
2000
Jest to termin prawny,
00:59
but in fact, it covers 50 percent of the planet.
17
44000
3000
ale w rzeczywistości obejmuje 50% naszej planety.
01:02
With an average depth of the oceans
18
47000
2000
Przy średniej głębokości oceanów
01:04
of 4,000 meters,
19
49000
2000
rzędu 4 000 metrów,
01:06
in fact, the high seas covers and provides
20
51000
3000
te wody obejmują i zapewniają
01:09
nearly 90 percent of the habitat
21
54000
3000
niemalże 90% środowiska naturalnego
01:12
for life on this Earth.
22
57000
3000
dla życia na Ziemi.
01:15
It is, in theory, the global commons,
23
60000
2000
Są one, teoretycznie, globalnym dobrem wspólnym,
01:17
belonging to us all.
24
62000
2000
przynależnym nam wszystkim.
01:19
But in reality,
25
64000
2000
Ale w rzeczywistości
01:21
it is managed by and for
26
66000
2000
są one zarządzane przez i dla tych,
01:23
those who have the resources
27
68000
2000
którzy mają środki,
01:25
to go out and exploit it.
28
70000
3000
by je eksploatować.
01:28
So today I'm going to take you on a voyage
29
73000
2000
Więc dziś zabiorę was na wyprawę
01:30
to cast light on some of the outdated myths
30
75000
2000
by rzucić światło na niektóre przestarzale mity,
01:32
and legends and assumptions
31
77000
2000
legendy i domysły,
01:34
that have kept us as the true stakeholders
32
79000
3000
które trzymają nas, prawdziwych udziałowców
01:37
in the high seas in the dark.
33
82000
2000
wód otwartych w ciemności.
01:39
We're going to voyage to some of these special places
34
84000
3000
Podążymy do niektórych z tych wyjątkowych miejsc,
01:42
that we've been discovering in the past few years
35
87000
2000
które odkryliśmy przez ostatnich kilka lat
01:44
to show why we really need to care.
36
89000
3000
by pokazać dlaczego musimy się tym zająć.
01:47
And then finally, we're going to try
37
92000
2000
A następnie spróbujemy
01:49
to develop and pioneer a new perspective
38
94000
2000
rozwinąć i przyjąć nowe spojrzenie
01:51
on high seas governance
39
96000
2000
na zarządzanie wodami międzynarodowymi,
01:53
that's rooted in ocean-basin-wide conservation,
40
98000
3000
które wywodzi się z ochrony oceanów,
01:56
but framed in an arena of global norms
41
101000
3000
lecz sformułowane zostało w obszarze norm globalnych
01:59
of precaution and respect.
42
104000
3000
prewencji i poszanowania.
02:02
So here is a picture of the high seas
43
107000
2000
Oto zdjęcie wód międzynarodowych
02:04
as seen from above --
44
109000
2000
widzianych z góry -
02:06
that area in the darker blue.
45
111000
2000
ten obszar zaznaczony ciemniejszym niebieskim.
02:08
To me, as an international lawyer,
46
113000
2000
Dla mnie jako prawnika prawa międzynarodowego,
02:10
this scared me far more
47
115000
2000
to jest o wiele bardziej przerażające
02:12
than any of the creatures or the monsters we may have seen,
48
117000
2000
niż jakiekolwiek ze stworzeń czy potworów,
02:14
for it belies the notion that you can actually protect the ocean,
49
119000
3000
gdyż przeczy samemu założeniu, że naprawdę możemy chronić ocean,
02:17
the global ocean,
50
122000
2000
globalny ocean,
02:19
that provides us all with carbon storage,
51
124000
2000
który zapewnia nam magazyn węgla,
02:21
with heat storage, with oxygen,
52
126000
3000
magazyn gorąca, tlenu,
02:24
if you can only protect 36 percent.
53
129000
3000
jeśli możemy chronić zaledwie 36%.
02:28
This is indeed the true heart of the planet.
54
133000
3000
To jest prawdziwe serce planety.
02:32
Some of the problems that we have to confront
55
137000
2000
Niektóre z problemów, z którymi musimy się zmierzyć,
02:34
are that the current international laws --
56
139000
2000
to fakt, że obecne prawa międzynarodowe,
02:36
for example, shipping --
57
141000
2000
na przykład transport,
02:38
provide more protection
58
143000
2000
chronią bardziej
02:40
to the areas closest to shore.
59
145000
2000
obszary najbliżej brzegu.
02:42
For example, garbage discharge,
60
147000
2000
Na przykład, odprowadzanie śmieci,
02:44
something you would think just simply goes away,
61
149000
2000
coś o czym nie myśli się za wiele,
02:46
but the laws regulating
62
151000
2000
ale prawa regulujące
02:48
ship discharge of garbage
63
153000
2000
odprowadzanie śmieci ze statków
02:50
actually get weaker the further you are from shore.
64
155000
3000
słabną im dalej jesteśmy od brzegu.
02:53
As a result, we have garbage patches
65
158000
3000
Rezultatem tego mamy skupiska śmieci
02:56
the size of twice-Texas.
66
161000
3000
o obszarze dwukrotnie większym od Teksasu.
02:59
It's unbelievable.
67
164000
2000
To niewiarygodne.
03:01
We used to think the solution to pollution
68
166000
3000
Kiedyś myśleliśmy że rozwiązaniem problemu zanieczyszczenia
03:04
was dilution,
69
169000
2000
było rozcieńczenie,
03:06
but that has proved to be no longer the case.
70
171000
3000
ale to nie okazało sie rozwiązaniem.
03:09
So what we have learned from social scientists
71
174000
3000
Więc czego nauczyliśmy sie od socjologów
03:12
and economists like Elinor Ostrom,
72
177000
2000
i ekonomistów takich jak Elinor Ostrom,
03:14
who are studying the phenomenon
73
179000
2000
którzy badają zjawisko
03:16
of management of the commons on a local scale,
74
181000
2000
zarządzania dobrem wspólnym na skalę lokalną,
03:18
is that there are certain prerequisites
75
183000
3000
to to, że istnieją pewne uwarunkowania,
03:21
that you can put into place
76
186000
2000
które można wprowadzić tak,
03:23
that enable you to manage
77
188000
2000
by umożliwić zarządzanie
03:25
and access open space
78
190000
3000
i dostęp do otwartej przestrzeni
03:28
for the good of one and all.
79
193000
3000
z korzyścią jednostki i wszystkich.
03:31
And these include a sense of shared responsibility,
80
196000
3000
Wliczamy w nie poczucie współodpowiedzialności,
03:34
common norms that bind people together as a community.
81
199000
3000
wspólne normy, które łączą ludzi w społeczność.
03:37
Conditional access: You can invite people in,
82
202000
3000
Dostęp warunkowy: można zapraszać ludzi,
03:40
but they have to be able to play by the rules.
83
205000
3000
ale muszą grać zgodnie z regułami.
03:43
And of course, if you want people to play by the rules,
84
208000
2000
I oczywiście, chcąc by ludzie stosowali się do zasad,
03:45
you still need an effective system
85
210000
2000
potrzebny jest efektywny system
03:47
of monitoring and enforcement,
86
212000
2000
monitorowania i egzekwowania,
03:49
for as we've discovered,
87
214000
2000
ponieważ, jak odkryliśmy,
03:51
you can trust, but you also need to verify.
88
216000
2000
można ufać ale trzeba weryfikować.
03:53
What I'd also like to convey
89
218000
2000
Co więcej chciałabym przekazać,
03:55
is that it is not all doom and gloom
90
220000
2000
że nie tylko widoki smutku i zniechęcenia
03:57
that we are seeing in the high seas.
91
222000
2000
czekają nas w tych głębinach.
03:59
For a group of very dedicated individuals --
92
224000
3000
Grupa bardzo oddanych jednostek -
04:02
scientists, conservationists,
93
227000
2000
naukowców, ekologów,
04:04
photographers and states --
94
229000
3000
fotografów i państw -
04:07
were able to actually change a tragic trajectory
95
232000
3000
była zdolna zmienić dramatyczną trajektorię,
04:10
that was destroying fragile seascapes
96
235000
2000
niszczenia kruchych podmorskich krajobrazów,
04:12
such as this coral garden
97
237000
2000
takich jak ten ogród koralowy
04:14
that you see in front of you.
98
239000
2000
widoczny przed Państwem.
04:16
That is, we're able to save it from a fate
99
241000
2000
Chodzi o to, że jesteśmy w stanie uchronić go przed losem
04:18
of deep-sea bottom trawling.
100
243000
2000
połowów głębinowych.
04:20
And how did we do that?
101
245000
2000
Jak tego dokonaliśmy?
04:22
Well, as I said, we had a group of photographers that went out on board ships
102
247000
3000
Jak wspomniałam, mieliśmy grupę fotografów, którzy wypłynęli statkami
04:25
and actually photographed the activities in process.
103
250000
3000
i dosłownie sfotografowali to co się działo.
04:28
But we also spent many hours
104
253000
2000
Ale spędziliśmy również wiele godzin
04:30
in the basements of the United Nations,
105
255000
2000
w piwnicach ONZ,
04:32
trying to work with governments to make them understand
106
257000
3000
próbując przekonać rządy by zrozumiały,
04:35
what was going on so far away from land
107
260000
2000
że tak daleko od lądu,
04:37
that few of us had ever even imagined
108
262000
2000
z czego niewielu z nas zdawało sobie sprawę,
04:39
that these creatures existed.
109
264000
2000
istnieją te stworzenia.
04:41
So within three years,
110
266000
2000
Więc w przeciągu trzech lat.
04:43
from 2003 to 2006,
111
268000
3000
od 2003 do 2006,
04:46
we were able to get norm in place
112
271000
2000
mogliśmy wprowadzić normę,
04:48
that actually changed the paradigm
113
273000
2000
która faktycznie zmieniła standard
04:50
of how fishers went about
114
275000
2000
tego jak rybacy przeprowadzali
04:52
deep-sea bottom trawling.
115
277000
2000
połowy głębinowe.
04:54
Instead of "go anywhere, do anything you want,"
116
279000
3000
Zamiast "płyń gdzie chcesz, rób co chcesz"
04:57
we actually created a regime
117
282000
2000
wprowadziliśmy reżim,
04:59
that required prior assessment of where you're going
118
284000
3000
który wymaga wcześniejszej oceny miejsca docelowego
05:02
and a duty to prevent significant harm.
119
287000
3000
i obowiązek zapobiegania znacznym szkodom.
05:05
In 2009, when the U.N. reviewed progress,
120
290000
3000
W 2009 kiedy ONZ przeglądało postępy,
05:08
they discovered
121
293000
2000
odkryli oni,
05:10
that almost 100 million square-kilometers of seabed
122
295000
3000
że niemal 100 milionów kilometrów kwadratowych dna morskiego
05:13
had been protected.
123
298000
2000
było chronione.
05:15
This does not mean that it's the final solution,
124
300000
2000
To nie oznacza, że jest to ostateczne rozwiązanie,
05:17
or that this even provides permanent protection.
125
302000
2000
ani że to zapewnia trwałą ochronę,
05:19
But what it does mean
126
304000
2000
ale oznacza to,
05:21
is that a group of individuals can form a community
127
306000
3000
że grupa osób może stworzyć społeczność
05:24
to actually shape
128
309000
2000
tak by faktycznie kształtować
05:26
the way high seas are governed,
129
311000
2000
sposób w jaki wody międzynarodowe są zarządzane,
05:28
to create a new regime.
130
313000
2000
by stworzyć nowy reżim.
05:30
So I'm looking optimistically at our opportunities
131
315000
3000
Spoglądam optymistycznie na nasze szanse
05:33
for creating a true, blue perspective
132
318000
3000
stworzenia prawdziwie błękitnej perspektywy
05:36
for this beautiful planet.
133
321000
2000
dla naszej pięknej planety.
05:38
Sylvia's wish
134
323000
2000
Życzenie Sylwii Earle
05:40
provides us with that leverage, that access
135
325000
3000
zapewnia nam tą przewagę, ten klucz
05:43
to the heart of human beings,
136
328000
2000
do serca ludzi,
05:45
you might say,
137
330000
2000
można by rzec,
05:47
who have rarely seen places beyond their own toes,
138
332000
3000
którzy rzadko widzą miejsca poza obrębem swoich stóp,
05:50
but are now hopefully going to become interested
139
335000
3000
ale teraz, mam nadzieję, zainteresują się
05:53
in the full life-cycle of creatures like these sea turtles,
140
338000
3000
pełnym cyklem życia stworzeń takich jak te żółwie morskie,
05:56
who indeed spend most of their time in the high seas.
141
341000
3000
które faktycznie spędzają większość swojego życia w tych głębinach.
06:00
Today, we're just going to voyage to a small sampling
142
345000
3000
Dziś wybierzemy się by odwiedzić niewielką próbkę
06:03
of some of these special areas,
143
348000
2000
niektórych z tych wyjątkowych obszarów,
06:05
just to give you an idea of the flavor
144
350000
2000
tak by dać poczuć smak
06:07
of the riches and wonders they do contain.
145
352000
3000
bogactw i cudów jakie zawierają.
06:10
The Sargasso Sea, for example,
146
355000
2000
Morze Sargasowe dla przykładu,
06:12
is not a sea bounded by coastlines,
147
357000
2000
nie jest morzem wyznaczonym linią brzegową,
06:14
but it is bounded by oceanic currents
148
359000
3000
lecz przez prądy oceaniczne,
06:17
that contain and envelope
149
362000
2000
które zawierają i oskrzydlają
06:19
this wealth of sargassum
150
364000
2000
to bogactwo glonów [brunatnic],
06:21
that grows and aggregates there.
151
366000
2000
które tam rosną i mają swoje skupiska.
06:23
It's also known as the spawning ground for eels
152
368000
4000
Jest ono również znane jako tarlisko węgorzy
06:27
from Northern European
153
372000
2000
z północnoeuropejskich
06:29
and Northern American rivers
154
374000
2000
i północnoamerykańskich rzek,
06:31
that are now so dwindling in numbers
155
376000
2000
których to [węgorzy] liczebność tak maleje,
06:33
that they've actually stopped showing up in Stockholm,
156
378000
2000
że właściwie przestały docierać do Sztokholmu.
06:35
and five showed up in the U.K. just recently.
157
380000
3000
A zaledwie pięć pokazało się w Wielkiej Brytanii zupełnie niedawno.
06:38
But the Sargasso Sea,
158
383000
2000
Morze Sargassowe,
06:40
the same way it aggregates sargassum weed,
159
385000
3000
w taki sam sposób jaki gromadzi glony brunatnic,
06:43
actually is pulling in the plastic
160
388000
2000
zbiera również plastik
06:45
from throughout the region.
161
390000
2000
z całego regionu.
06:47
This picture doesn't exactly show
162
392000
2000
To zdjęcie nie pokazuje właściwie
06:49
the plastics that I would like it to show, because I haven't been out there myself.
163
394000
3000
tego plastiku, który chciałam pokazać ponieważ nie było mnie tam.
06:52
But there has just been a study
164
397000
2000
Ale istnieją badania
06:54
that was released in February
165
399000
2000
opublikowane w lutym,
06:56
that showed there are 200,000
166
401000
2000
które pokazały, że jest około 200 000
06:58
pieces of plastic per square-kilometer
167
403000
3000
sztuk plastiku na kilometr kwadratowy
07:01
now floating in the surface of the Sargasso Sea,
168
406000
3000
teraz unoszące się na powierzchni Morza Sargassowego,
07:04
and that is affecting the habitat
169
409000
2000
a to ma wpływ na środowisko naturalne
07:06
for the many species in their juvenile stages
170
411000
3000
wielu gatunków w ich początkowych stadiach rozwoju,
07:09
who come to the Sargasso Sea
171
414000
2000
przybywających do Morza Sargassowego
07:11
for its protection and its food.
172
416000
3000
dla ochrony i pożywienia.
07:14
The Sargasso Sea is also a wondrous place
173
419000
3000
Morza Sargassowego jest również wspaniałym miejscem
07:17
for the aggregation of these unique species
174
422000
2000
do agregacji tych unikatowych gatunków,
07:19
that have developed to mimic the sargassum habitat.
175
424000
3000
które nauczyły się imitować to glonowe otoczenie.
07:22
It also provides a special habitat
176
427000
2000
Zapewnia również specjalne miejsce lęgowe
07:24
for these flying fish to lay their eggs.
177
429000
3000
dla latających ryb.
07:28
But what I'd like to get from this picture
178
433000
2000
Chciałabym pokazać tym zdjęciem,
07:30
is that we truly do have an opportunity
179
435000
2000
że naprawdę mamy szansę
07:32
to launch a global initiative for protection.
180
437000
3000
rozpocząć globalną inicjatywę ochrony.
07:35
Thus, the government of Bermuda has recognized the need
181
440000
3000
Tak więc rząd Bermudów uznał potrzebę
07:38
and its responsibility
182
443000
2000
i odpowiedzialność
07:40
as having some of the Sargasso Sea
183
445000
2000
posiadania części Morza Sargassowego
07:42
within its national jurisdiction --
184
447000
2000
w swojej jurysdykcji -
07:44
but the vast majority is beyond --
185
449000
2000
ogromna większość jest poza -
07:46
to help spearhead a movement
186
451000
2000
tak by pomóc, przodując na rzecz
07:48
to achieve protection for this vital area.
187
453000
2000
osiągnięcia ochrony dla tego ważnego obszaru.
07:50
Spinning down to someplace a little bit cooler than here right now:
188
455000
3000
Przenosimy się w miejsce odrobinę chłodniejsze niż to tutaj dziś,
07:53
the Ross Sea in the Southern Ocean.
189
458000
2000
Morze Rossa na Oceanie Południowym.
07:55
It's actually a bay.
190
460000
2000
Tak naprawdę jest to zatoka.
07:57
It's considered high seas, because the continent
191
462000
2000
Jest uważana za wody otwarte ponieważ sam kontynent
07:59
has been put off limits
192
464000
2000
został uznany za teren poza granicami
08:01
to territorial claims.
193
466000
2000
roszczeń terytorialnych,
08:03
So anything in the water is treated as if it's the high seas.
194
468000
3000
więc wszystko w wodzie jest traktowane jako morza otwarte.
08:06
But what makes the Ross Sea important
195
471000
2000
Ale to, co czyni Morze Rossa ważnym,
08:08
is the vast sea of pack ice
196
473000
3000
to ogromny obszar pływającej kry,
08:11
that in the spring and summer
197
476000
2000
który wiosną i latem
08:13
provides a wealth of phytoplankton and krill
198
478000
2000
zapewnia bogactwo planktonu i krylu,
08:15
that supports what, till recently,
199
480000
2000
który z kolei zapewnia istnienie tego, co aż do niedawna
08:17
has been a virtually intact
200
482000
2000
było niemalże nienaruszonym
08:19
near-shore ecosystem.
201
484000
3000
ekosystemem blisko-brzegowym.
08:22
But unfortunately, CCAMLR,
202
487000
2000
Niestety CAMLAR,
08:24
the regional commission
203
489000
2000
regionalna komisja
08:26
in charge of conserving and managing fish stocks
204
491000
2000
odpowiedzialna za ochronę i zarządzanie zasobami ryb
08:28
and other living marine resources,
205
493000
2000
i innymi żyjącymi morskimi zasobami,
08:30
is unfortunately starting to give in to fishing interests
206
495000
3000
zaczyna ulegać interesom rybołówstwa
08:33
and has authorized the expansion
207
498000
2000
i zatwierdziła rozszerzenie
08:35
of toothfish fisheries in the region.
208
500000
3000
łowisk antara patagońskiego w tym regionie.
08:38
The captain of a New Zealand vessel
209
503000
2000
Kapitan nowozelandzkiego statku,
08:40
who was just down there
210
505000
2000
który niedawno tam przebywał
08:42
is reporting a significant decline
211
507000
2000
donosi o znacznym zmniejszeniu
08:44
in the number of the Ross Sea killer whales,
212
509000
3000
liczebności orki z Morza Rossa,
08:47
who are directly dependent on the Antarctic toothfish
213
512000
2000
która jest bezpośrednio zależna od antara
08:49
as their main source of food.
214
514000
3000
stanowiącego ich główne źródło pożywienia.
08:52
So what we need to do is to stand up boldly,
215
517000
3000
Więc do nas teraz należy odważne powstanie,
08:55
singly and together,
216
520000
2000
każdy z osobna i wszyscy razem,
08:57
to push governments,
217
522000
2000
by naciskać na rządy,
08:59
to push regional fisheries management organizations,
218
524000
2000
by naciskać na regionalne organizacje rybołówstwa,
09:01
to declare our right
219
526000
2000
by domagać się naszego prawa,
09:03
to declare certain areas off-limits to high seas fishing,
220
528000
3000
by uznano pewne obszary poza dostępem dla rybołówstwa na wodach otwartych
09:06
so that the freedom to fish no longer means
221
531000
2000
tak by prawo do połowu już przestało oznaczać
09:08
the freedom to fish anywhere and anytime.
222
533000
3000
swobodę połowu gdziekolwiek i kiedykolwiek.
09:11
Coming closer to here, the Costa Rica Dome
223
536000
3000
Bliżej tego miejsca, tzw "Kopuła kostarykańska"
09:14
is a recently discovered area --
224
539000
2000
jest niedawno odkrytym obszarem,
09:16
potentially year-round habitat for blue whales.
225
541000
2000
prawdopodobnie całorocznym siedliskiem płetwali błękitnych.
09:18
There's enough food there to last them
226
543000
2000
Jest tam wystarczająco dużo pożywienia
09:20
the summer and the winter long.
227
545000
2000
w okresie letnim jak i zimowym.
09:22
But what's unusual about the Costa Rica Dome
228
547000
2000
Ale to, co wyróżnia to miejsce,
09:24
is, in fact, it's not a permanent place.
229
549000
2000
to jego niestałość.
09:26
It's an oceanographic phenomenon
230
551000
2000
Jest to zjawisko oceanograficzne,
09:28
that shifts in time and space on a seasonal basis.
231
553000
3000
które się zmienia w czasie i przestrzeni sezonowo.
09:31
So, in fact, it's not permanently in the high seas.
232
556000
2000
Więc, tak na prawdę, nie jest stale na obszarze wód otwartych.
09:33
It's not permanently in the exclusive economic zones
233
558000
3000
Nie jest stale w wyłączonych strefach ekonomicznych
09:36
of these five Central American countries,
234
561000
2000
tych pięciu krajów Ameryki Srodkowej,
09:38
but it moves with the season.
235
563000
3000
ale przemieszcza się wraz z porami roku.
09:41
As such, it does create a challenge to protect,
236
566000
3000
Jako takie stanowi wyzwanie by je chronić,
09:44
but we also have a challenge protecting the species that move along with it.
237
569000
3000
ale również wyzwaniem jest ochrona gatunków przemieszczających się wraz z nią.
09:47
We can use the same technologies that fishers use
238
572000
3000
Możemy używać tych samych technologii co rybacy,
09:50
to identify where the species are,
239
575000
2000
by zlokalizować gdzie są określone gatunki,
09:52
in order to close the area
240
577000
2000
tak by zamknąć ten obszar
09:54
when it's most vulnerable,
241
579000
2000
kiedy jest najbardziej narażony,
09:56
which may, in some cases, be year-round.
242
581000
3000
co może, w niektórych przypadkach, oznaczać cały rok.
09:59
Getting closer to shore, where we are,
243
584000
2000
Zbliżamy się bliżej brzegu, na którym jesteśmy.
10:01
this was in fact taken in the Galapagos.
244
586000
2000
To zdjęcie było zrobione na Galapagos.
10:03
Many species are headed through this region,
245
588000
2000
Wiele gatunków przemierza ten region,
10:05
which is why there's been so much attention
246
590000
2000
dlatego też tak wiele uwagi poświęcono
10:07
put into conservation
247
592000
2000
by objąć ochroną
10:09
of the Eastern Tropical Pacific Seascape.
248
594000
2000
Wschodni Podzwrotnikowy Rezerwat Morski.
10:11
This is the initiative that's been coordinated
249
596000
2000
Jest to inicjatywa, koordynowana
10:13
by Conservation International
250
598000
2000
przez Conservation International
10:15
with a variety of partners and governments
251
600000
2000
przy współpracy z wieloma partnerami i rządami
10:17
to actually try to bring integrated management regime
252
602000
3000
by wprowadzić zintegrowany reżim zarządzania
10:20
throughout the area.
253
605000
2000
na całym obszarze.
10:22
That is, it provides a wonderful example of where you can go
254
607000
2000
Stanowi to cudowny przykład do czego można dojść
10:24
with a real regional initiative.
255
609000
2000
z prawdziwą inicjatywą regionalną.
10:26
It's protecting five World Heritage sites.
256
611000
3000
Ochrania ona pięć miejsc Dziedzictwa Światowego.
10:29
Unfortunately, the World Heritage Convention
257
614000
3000
Niestety Komitet Światowego Dziedzictwa
10:32
does not recognize the need to protect areas
258
617000
3000
nie widzi aktualnie potrzeby ochrony obszarów
10:35
beyond national jurisdiction, at present.
259
620000
3000
poza narodową jurysdykcją.
10:38
So a place like the Costa Rica Dome
260
623000
2000
Więc takie miejsca jak "Kopuła kostarykańska"
10:40
could not technically qualify
261
625000
2000
nie mogłoby się kwalifikować
10:42
the time it's in the high seas.
262
627000
2000
będąc w danej chwili w obszarze wód otwartych.
10:44
So what we've been suggesting
263
629000
2000
Nasze propozycje w tej kwestii
10:46
is that we either need to amend the World Heritage Convention,
264
631000
3000
to albo poprawka do Listy Dziedzictwa Światowego,
10:49
so that it can adopt
265
634000
3000
tak by mogła przyjąć
10:52
and urge universal protection of these World Heritage sites,
266
637000
3000
i przyspieszyć uniwersalną ochronę tych miejsc dziedzictwa światowego,
10:55
or we need to change the name
267
640000
2000
albo musimy zmienić nazwę
10:57
and call it Half-the-World Heritage Convention.
268
642000
3000
i nazwać ją Listą Połowy Światowego Dziedzictwa.
11:00
But what we also know is that species like these sea turtles
269
645000
3000
Ale wiemy również, że gatunki jak te żółwie morskie
11:03
do not stay put in the Eastern Tropical Pacific Seascape.
270
648000
4000
nie tkwią w jednym miejscu we Wschodnim Podzwrotnikowym Rezerwacie Morskim.
11:07
These happen to go down to a vast South Pacific Gyre,
271
652000
3000
Te przemieszają się w ogromnym kolisku Południowego Pacyfiku,
11:10
where they spend most of their time
272
655000
2000
gdzie spędzają większość swojego czasu
11:12
and often end up getting hooked like this,
273
657000
2000
i często kończą złapane w ten sposób
11:14
or as bycatch.
274
659000
2000
lub jako połów przypadkowy.
11:16
So what I'd really like to suggest is that we need to scale-up.
275
661000
3000
Więc chciałabym podkreślić, że musimy rozszerzyć skalę działań.
11:19
We need to work locally,
276
664000
2000
Musimy działać lokalnie,
11:21
but we also need to work ocean-basin-wide.
277
666000
3000
ale musimy również działać na skalę oceanu.
11:24
We have the tools and technologies now
278
669000
3000
Mamy teraz odpowiednie narzędzia i technologie
11:27
to enable us to take a broader
279
672000
2000
byśmy mogli przedsięwziąć inicjatywę.
11:29
ocean-basin-wide initiative.
280
674000
2000
Inicjatywę na skalę oceanu.
11:31
We've heard about the Tagging of Pacific Predators project,
281
676000
3000
Wiemy o projekcie Oznaczanie Drapieżników Pacyfiku,
11:34
one of the 17 Census of Marine Life projects.
282
679000
3000
jednego z 17 projektów Spisu morskich form życia.
11:37
It's provided us data like this,
283
682000
2000
Zapewnił nam m.in. dane takie jak te
11:39
of tiny, little sooty shearwaters
284
684000
3000
o małych, maleńkich burzykach szarych,
11:42
that make the entire ocean basin their home.
285
687000
2000
dla których cały basen oceanu jest domem.
11:44
They fly 65,000 kilometers
286
689000
2000
przelatują 65 000 km
11:46
in less than a year.
287
691000
2000
w przeciągu niecałego roku.
11:48
So we have the tools and treasures coming from the Census of Marine Life.
288
693000
3000
Więc mamy nieocenione narzędzia ze Spisu morskich form życia.
11:51
And its culminating year
289
696000
2000
A jego kulminacyjny rok
11:53
that's going to be launched in October.
290
698000
2000
rozpocznie się w październiku.
11:55
So stay tuned for further information.
291
700000
2000
Wkrótce więcej informacji.
11:57
What I find so exciting
292
702000
2000
Mnie najbardziej ekscytuje to,
11:59
is that the Census of Marine Life
293
704000
2000
że Spis morskich form życia
12:01
has looked at more than the tagging of pacific predators;
294
706000
3000
to nie tylko oznakowywanie drapieżników z Pacyfiku,
12:04
it's also looked in the really unexplored mid-water column,
295
709000
3000
ale również przyglądanie się naprawdę nieodkrytym głębinom,
12:07
where creatures like this flying sea cucumber
296
712000
2000
gdzie stworzenia takie jak ten latający ogórek morski
12:09
have been found.
297
714000
2000
zostały znalezione
12:11
And fortunately, we've been able, as IUCN,
298
716000
3000
Szczęśliwie, byliśmy wstanie jako IUCN [Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody],
12:14
to team up with the Census of Marine Life
299
719000
2000
połączyć siły z projektem Spis morskich form życia [Census of Marine Life]
12:16
and many of the scientists working there
300
721000
2000
i wieloma naukowcami pracującymi przy nim
12:18
to actually try to translate
301
723000
2000
by spróbować przełożyć
12:20
much of this information to policymakers.
302
725000
2000
wiele z tych informacji politykom.
12:22
We have the support of governments now behind us.
303
727000
3000
Mamy teraz poparcie rządów.
12:25
We've been revealing this information through technical workshops.
304
730000
3000
Udostępniamy te informacje przez warsztaty naukowe.
12:28
And the exciting thing is that we do have sufficient information
305
733000
3000
A ekscytującym jest to, że mamy wystarczające dane
12:31
to move ahead to protect some of these
306
736000
2000
by zrobić ten krok do przodu i zacząć chronić
12:33
significant hope spots, hotspots.
307
738000
3000
niektóre z tych miejsc nadziei, tych hot spotów.
12:36
At the same time we're saying,
308
741000
2000
Zarazem mówimy,
12:38
"Yes, we need more. We need to move forward."
309
743000
2000
"Tak, potrzebujemy więcej. Musimy iść naprzód."
12:40
But many of you have said,
310
745000
2000
Ale wielu z was zwraca uwagę,
12:42
if you get these marine protected areas,
311
747000
2000
że jeśli uda się objąć ochroną te obszary morskie,
12:44
or a reasonable regime for high seas fisheries management in place,
312
749000
3000
lub objąć rozsądnym reżimem zażądanie rybołówstwem na otwartych wodach,
12:47
how are you going to enforce it?
313
752000
2000
to jak uda się to wyegzekwować?
12:49
Which leads me to my second passion besides ocean science,
314
754000
3000
Co prowadzi do mojej drugiej - obok oceanografii - pasji,
12:52
which is outer space technology.
315
757000
2000
którą jest technologia kosmiczna.
12:54
I wanted to be an astronaut,
316
759000
2000
Chciałam być astronautką,
12:56
so I've constantly followed
317
761000
2000
więc nieustannie przyglądam się
12:58
what are the tools available to monitor Earth
318
763000
2000
dostępnym narzędziom do monitorowania Ziemi
13:00
from outer space --
319
765000
2000
z przestrzeni kosmicznej...
13:02
and that we have incredible tools like we've been learning about,
320
767000
3000
a mamy niewiarygodne narzędzia,
13:05
in terms of being able to follow tagged species
321
770000
2000
umożliwiające nam śledzenie oznaczonych gatunków
13:07
throughout their life-cycles
322
772000
2000
przez cały ich cykl życiwy
13:09
in the open ocean.
323
774000
2000
w otwartym oceanie.
13:11
We can also tag and track fishing vessels.
324
776000
3000
Jesteśmy również w stanie oznakować i śledzić okręty rybackie.
13:14
Many already have transponders on board
325
779000
3000
Wiele z nich już ma nadajniki na pokładzie,
13:17
that allow us to find out where they are and even what they're doing.
326
782000
3000
które umożliwiają nam sprawdzenie gdzie są a nawet co robią.
13:20
But not all the vessels have those to date.
327
785000
2000
Ale na tę chwilę nie wszystkie okręty je mają.
13:22
It does not take too much rocket science
328
787000
3000
Nie jest jakąś wielką filozofią
13:25
to actually try to create new laws to mandate,
329
790000
3000
stworzenie nowych zapisów prawa by wymagać tego,
13:28
if you're going to have the privilege
330
793000
2000
że jeśli chcesz otrzymać przywilej
13:30
of accessing our high seas resources,
331
795000
3000
dostępu do zasobów wód otwartych,
13:33
we need to know -- someone needs to know --
332
798000
2000
musimy wiedzieć - ktoś musi wiedzieć -
13:35
where you are and what you're doing.
333
800000
3000
gdzie jesteś i co robisz.
13:38
So it brings me to my main take-home message,
334
803000
2000
To sprowadza się do mojej myśli przewodniej dzisiejszego spotkania,
13:40
which is we can avert a tragedy of the commons.
335
805000
3000
że możemy zapobiec tragedii dóbr wspólnych.
13:43
We can stop the collision course
336
808000
2000
Możemy zatrzymać ten kurs kolizyjny
13:45
of 50 percent of the planet
337
810000
2000
50 procent planety
13:47
with the high seas.
338
812000
2000
z wodami otwartymi.
13:49
But we need to think broad-scale. We need to think globally.
339
814000
3000
Ale musimy myśleć w szerokiej perspektywie. Musimy myśleć globalnie.
13:52
We need to change how we actually go about
340
817000
2000
Musimy zmienić nasz sposób
13:54
managing these resources.
341
819000
3000
zarządzania tymi zasobami.
13:57
We need to get the new paradigm
342
822000
2000
Musimy wprowadzić nowy paradygmat
13:59
of precaution and respect.
343
824000
2000
przezorności i poszanowania.
14:01
At the same time, we need to think locally,
344
826000
2000
W tym samym czasie musimy myśleć lokalnie,
14:03
which is the joy and marvel of Sylvia's hope spot wish,
345
828000
3000
co jest sednem marzenia Sylvii Earle o miejscach nadziei,
14:06
is that we can shine a spotlight
346
831000
2000
że możemy uwidocznić
14:08
on many of these previously unknown areas,
347
833000
3000
wiele z tych wcześniej nieznanych obszarów,
14:11
and to bring people to the table, if you will,
348
836000
3000
i przyciągnąć ludzi
14:14
to actually make them feel part of this community
349
839000
3000
tak by sprawić by poczuli się częścią społeczności,
14:17
that truly has a stake
350
842000
2000
która na prawdę ma swój udział
14:19
in their future management.
351
844000
2000
w jej przyszłym zarządzaniu.
14:21
And third is that we need to look at ocean-basin-wide management.
352
846000
3000
Po trzecie, musimy przyjrzeć się zarządzaniu całym basenem oceanu.
14:24
Our species are ocean-basin-wide.
353
849000
3000
Nasze gatunki żyją w całym oceanie.
14:27
Many of the deep-sea communities
354
852000
3000
Wiele z tych społeczności głębinowych
14:30
have genetic distribution
355
855000
2000
ma dystrybucję genetyczną
14:32
that goes ocean-basin-wide.
356
857000
2000
na skalę całego oceanu.
14:34
We need to better understand,
357
859000
2000
Musimy zrozumieć,
14:36
but we also need to start to manage and protect.
358
861000
3000
ale zarazem musimy zacząć zarządzać i chronić.
14:39
And in order to do that,
359
864000
2000
A żeby to zrobić,
14:41
you also need ocean-basin management regimes.
360
866000
2000
potrzebne są reżimy zarządzania na skalę oceanu.
14:43
That is, we have regional management regimes
361
868000
3000
Mamy regionalne reżimy zarządzania
14:46
within the exclusive economic zone,
362
871000
2000
wyłącznie w sferze ekonomicznej,
14:48
but we need to scale these up, we need to build their capacity,
363
873000
3000
ale musimy je rozszerzyć, musimy rozbudować ich możliwości,
14:51
so they're like the Southern Ocean,
364
876000
2000
tak by były jak Ocean Południowy,
14:53
where they do have the two-pronged fisheries
365
878000
2000
gdzie mają podwójną organizację,
14:55
and conservation organization.
366
880000
3000
zajmującą się i rybołówstwem, i ekologią.
14:58
So with that, I would just like to sincerely thank and honor
367
883000
3000
I tym samym chciałabym serdecznie podziękować
15:01
Sylvia Earle for her wish,
368
886000
2000
Sylvii Earle za jej życzenie,
15:03
for it is helping us to put a face on the high seas
369
888000
2000
gdyż pozwala nam ono nadać twarz wodom otwartym
15:05
and the deep seas beyond national jurisdiction.
370
890000
3000
i głębinom morskim poza obszarami jurysdykcji krajowej.
15:08
It's helping to bring an incredible group
371
893000
2000
Pomaga zebrać niesamowitą grupę
15:10
of talented people together
372
895000
2000
utalentowanych ludzi
15:12
to really try to solve and penetrate
373
897000
2000
by naprawdę spróbować rozwiązać
15:14
these problems that have created our obstacles
374
899000
3000
te problemy, które nastręczają nam trudności
15:17
to management and rational use
375
902000
3000
w zarządzaniu i racjonalnym użytkowaniu
15:20
of this area that was once so far away and remote.
376
905000
4000
tego obszaru, niegdyś tak odległego.
15:25
So on this tour, I hope I provided you
377
910000
2000
Mam nadzieję, że nakreśliłam Państwu
15:27
with a new perspective of the high seas:
378
912000
2000
perspektywę wód otwartych,
15:29
one, that it is our home too,
379
914000
3000
które też są naszym domem
15:32
and that we need to work together
380
917000
2000
i przekonałam, że musimy pracować wspólnie
15:34
if we are to make this a sustainable ocean future for us all.
381
919000
3000
jeśli mają być dla nas wszystkich zrównoważoną oceaniczną przyszłością.
15:37
Thank you.
382
922000
2000
Dziękuję.
15:39
(Applause)
383
924000
2000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Kristina Gjerde - High seas policy advisorKristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them.
Why you should listen
Kristina Gjerde is an expert in the law of marine conservation. She's the high-seas policy advisor for IUCN, the International Union for Conservation of Nature, where she helps communities and governments find practical solutions to protect the environment. Her focus is on the tricky areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work aims to help the world work together to protect them.
Gjerde's working with the Census of Marine Life and other scientific organizations to establish the Global Ocean Biodiversity Initiative, an effort to identify areas of special ecological or biological importance in the high seas and seabed. She's using her legal and scientific expertise to seek protection for these special areas as part of a global network of marine protected areas.
Kristina Gjerde | Speaker | TED.com