Mission Blue Voyage
Kristina Gjerde: Making law on the high seas
Kristina Gjerde: Açık Denizlerde Kanun Yapımı
Filmed:
Readability: 5
393,495 views
Kristina Gjerde açık denizlerde kanun çalışmaları yapıyor -- okyanusun %64'ü hiç bir ulusal kanun tarafından korunmuyor. Sunumda Gjerde ve diğer avukatların trol avcılığı ve çöp boşaltımından zekice çıkarılan yasalar ve yeterli PR ile korumaya çalıştığı bu saklı dünyaya ait muhteşem fotoğraflarda yer alıyor.
Kristina Gjerde - High seas policy advisor
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Today I'm going to take you on a voyage
0
1000
2000
Bugün sizleri
00:18
to some place so deep,
1
3000
2000
çok derin ve ayın karanlık yüzünden
00:20
so dark, so unexplored
2
5000
3000
çok daha az şey bildiğimiz
00:23
that we know less about it than we know about the dark side of the moon.
3
8000
3000
hiç kesfedilmemiş bir yere sefere çıkaracağım.
00:26
It's a place of myth and legend.
4
11000
2000
Orası mitlerin ve efsanelerin yeri.
00:28
It's a place marked on ancient maps
5
13000
2000
Orası eski haritalarda
00:30
as "here be monsters."
6
15000
3000
“Burada canavarlar olur.” diye işaretlenen yer.
00:33
It is a place where each new voyage of exploration
7
18000
3000
Orası her yeni keşif yolculuğunun
00:36
brings back new discoveries of creatures so wondrous and strange
8
21000
3000
bize atalarımızın gerçekten de korkunç diyeceği,
00:39
that our forefathers would have considered them monstrous indeed.
9
24000
3000
öylesine fevkalade ve öylesine garip yaratıkların keşfini getirdiği yer.
00:42
Instead, they just make me green with envy
10
27000
2000
Benim ise, kıskançlıktan çatlamama sebep oluyor.
00:44
that my colleague from IUCN
11
29000
2000
Çünkü Doğal Hayatı Koruma Birliği’ndeki meslektaşım
00:46
was able to go on this journey to the south of Madagascar seamounts
12
31000
3000
fotoğraf çekmek ve derinliğin bu fevkalade yaratıklarını görmek için
00:49
to actually take photographs
13
34000
2000
Madagaskar deniz dağlarının güneyine
00:51
and to see these wondrous creatures of the deep.
14
36000
3000
bir yolculuğa çıkma imkanı buldu.
00:54
We are talking about the high seas.
15
39000
3000
Açık denizlerden bahsediyoruz.
00:57
The "high seas" is a legal term,
16
42000
2000
Açık denizler hukuki bir terim,
00:59
but in fact, it covers 50 percent of the planet.
17
44000
3000
ama aslında, gezegenin yüzde 50’sini kapsıyor.
01:02
With an average depth of the oceans
18
47000
2000
4000 metre
01:04
of 4,000 meters,
19
49000
2000
ortalama derinlikteki okyanuslarla,
01:06
in fact, the high seas covers and provides
20
51000
3000
aslında, açık denizler
01:09
nearly 90 percent of the habitat
21
54000
3000
dünya üzerindeki hayatın sürdüğü yaşam alanının %90’ını
01:12
for life on this Earth.
22
57000
3000
kapsıyor ve sağlıyor.
01:15
It is, in theory, the global commons,
23
60000
2000
Teoride, evrensel ortak varlıklar
01:17
belonging to us all.
24
62000
2000
biz hepimize ait.
01:19
But in reality,
25
64000
2000
Ancak gerçekte,
01:21
it is managed by and for
26
66000
2000
dışarı çıkmaya ve
01:23
those who have the resources
27
68000
2000
onu sömürmeye imkanı olanlar tarafından,
01:25
to go out and exploit it.
28
70000
3000
onlar için yönetiliyor.
01:28
So today I'm going to take you on a voyage
29
73000
2000
Bugün ben sizleri,
01:30
to cast light on some of the outdated myths
30
75000
2000
karanlıkta kalmış, tarihi geçmiş bazı mitlere,
01:32
and legends and assumptions
31
77000
2000
efsanelere ve bizi açık denizlerde
01:34
that have kept us as the true stakeholders
32
79000
3000
gerçek pay sahibi olarak tutmuş varsayımlara ışık tutmak için
01:37
in the high seas in the dark.
33
82000
2000
bir yolculuğa çıkaracağım.
01:39
We're going to voyage to some of these special places
34
84000
3000
Son birkaç yılda keşfettiğimiz bu özel yerlerin bazılarını,
01:42
that we've been discovering in the past few years
35
87000
2000
neden umursamamız gerektiğini göstermek için
01:44
to show why we really need to care.
36
89000
3000
bir yolculuğa çıkacağız.
01:47
And then finally, we're going to try
37
92000
2000
Ve son olarak
01:49
to develop and pioneer a new perspective
38
94000
2000
okyanus havzası muhafazasında kök salmış ama
01:51
on high seas governance
39
96000
2000
küresel önlem kuralları ve saygı ile çerçevelenmiş
01:53
that's rooted in ocean-basin-wide conservation,
40
98000
3000
açık denizlerin yönetimi hakkında
01:56
but framed in an arena of global norms
41
101000
3000
yeni bir perspektif geliştirip,
01:59
of precaution and respect.
42
104000
3000
öncülüğünü yapmaya çalışacağız.
02:02
So here is a picture of the high seas
43
107000
2000
İşte burada açık denizlerin
02:04
as seen from above --
44
109000
2000
yukarıdan görünümünü gösteren bir resim
02:06
that area in the darker blue.
45
111000
2000
– koyu mavi ile gösterilen alan.
02:08
To me, as an international lawyer,
46
113000
2000
Bu bir uluslararası hukukçu olan beni,
02:10
this scared me far more
47
115000
2000
görebileceğimiz yaratıklardan
02:12
than any of the creatures or the monsters we may have seen,
48
117000
2000
daha fazla korkuttu.
02:14
for it belies the notion that you can actually protect the ocean,
49
119000
3000
Çünkü gerçekten de okyanusu, koruyabileceğimiz görüşünü yalanladığı,
02:17
the global ocean,
50
122000
2000
küresel okyanusu,
02:19
that provides us all with carbon storage,
51
124000
2000
bize karbon depolayan
02:21
with heat storage, with oxygen,
52
126000
3000
ısı deposuyla, oksijenle hizmet eden okyanusun
02:24
if you can only protect 36 percent.
53
129000
3000
en fazla %36'sını koruyabileceğimizi gösterdiği için.
02:28
This is indeed the true heart of the planet.
54
133000
3000
Burası gerçekten dünyanın kalbi.
02:32
Some of the problems that we have to confront
55
137000
2000
Yüzleşmemiz gereken problemlerden olan
02:34
are that the current international laws --
56
139000
2000
yürürlükteki uluslararası yasalar
02:36
for example, shipping --
57
141000
2000
–örneğin taşıma—
02:38
provide more protection
58
143000
2000
kıyıya en yakın alanlara
02:40
to the areas closest to shore.
59
145000
2000
daha fazla koruma sağlamakta.
02:42
For example, garbage discharge,
60
147000
2000
Örneğin, atık boşaltma,
02:44
something you would think just simply goes away,
61
149000
2000
basitçe yok olup gideceğini düşündüğünüz bir şey,
02:46
but the laws regulating
62
151000
2000
ama gemilerin atık boşaltımını
02:48
ship discharge of garbage
63
153000
2000
düzenleyen yasalar
02:50
actually get weaker the further you are from shore.
64
155000
3000
kıyıdan uzaklaştıkça zayıflamakta.
02:53
As a result, we have garbage patches
65
158000
3000
Sonuç olarak, Texas’ın iki katı büyüklüğünde
02:56
the size of twice-Texas.
66
161000
3000
çöp arazilerimiz var.
02:59
It's unbelievable.
67
164000
2000
İnanılır gibi değil.
03:01
We used to think the solution to pollution
68
166000
3000
Önceden kirlenmenin çaresinin
03:04
was dilution,
69
169000
2000
seyreltme olduğunu düşünüyorduk
03:06
but that has proved to be no longer the case.
70
171000
3000
ancak durumun bu olmadığı ortaya çıktı.
03:09
So what we have learned from social scientists
71
174000
3000
Sosyal bilimciler ve
03:12
and economists like Elinor Ostrom,
72
177000
2000
ve Elinor Ostrom gibi ekonomistler,
03:14
who are studying the phenomenon
73
179000
2000
yerel düzeyde
03:16
of management of the commons on a local scale,
74
181000
2000
müşterek malların yönetimi fenomeni hakkında çalışan
03:18
is that there are certain prerequisites
75
183000
3000
iktisatçılardan öğrendiğimiz gibi, bireyin ve toplumun iyiliği için,
03:21
that you can put into place
76
186000
2000
size açık sahaya ulaşma ve
03:23
that enable you to manage
77
188000
2000
onu idare etme imkanı veren
03:25
and access open space
78
190000
3000
bazı ön kabullere
03:28
for the good of one and all.
79
193000
3000
ihtiyaç vardır.
03:31
And these include a sense of shared responsibility,
80
196000
3000
Bunlar paylaşılan sorumluluk hissini,
03:34
common norms that bind people together as a community.
81
199000
3000
insanları topluluk olarak birbirine bağlayan ortak kuralları içerir.
03:37
Conditional access: You can invite people in,
82
202000
3000
Şartlı erişim: insanları içeriye davet edebilirsiniz
03:40
but they have to be able to play by the rules.
83
205000
3000
ancak onlar kurallara uygun oynamak zorundalar.
03:43
And of course, if you want people to play by the rules,
84
208000
2000
Ve elbette, insanların kurallara uygun oynamasını
03:45
you still need an effective system
85
210000
2000
istiyorsanız, bügüne kadar anladığımız kadarıyla
03:47
of monitoring and enforcement,
86
212000
2000
etkili bir gözleme
03:49
for as we've discovered,
87
214000
2000
ve yaptırım gücüne ihtiyacınız var
03:51
you can trust, but you also need to verify.
88
216000
2000
güvenebilirsiniz ancak aynı zamanda doğrulamalısınız.
03:53
What I'd also like to convey
89
218000
2000
Aynı zamanda söylemek istediğim,
03:55
is that it is not all doom and gloom
90
220000
2000
açık denizlerde tek gördüğümüzün
03:57
that we are seeing in the high seas.
91
222000
2000
kötümserlik olmadığı.
03:59
For a group of very dedicated individuals --
92
224000
3000
Kendini işine adamış bireylerden oluşan bir grup
04:02
scientists, conservationists,
93
227000
2000
–bilim adamları, doğacılar,
04:04
photographers and states --
94
229000
3000
fotoğrafçılar ve ülkeler—
04:07
were able to actually change a tragic trajectory
95
232000
3000
gördüğünüz mercan bahçesi gibi
04:10
that was destroying fragile seascapes
96
235000
2000
hassas deniz manzaralarını yok eden
04:12
such as this coral garden
97
237000
2000
trajik gidişatı gerçekten de
04:14
that you see in front of you.
98
239000
2000
değiştirmeyi başardılar.
04:16
That is, we're able to save it from a fate
99
241000
2000
Yani, dipten sürtme ağ ile
04:18
of deep-sea bottom trawling.
100
243000
2000
çekilme kaderinden kurtardık.
04:20
And how did we do that?
101
245000
2000
Peki bunu nasıl yaptık?
04:22
Well, as I said, we had a group of photographers that went out on board ships
102
247000
3000
Söylediğim gibi, gemilerle gidip işlem sırasındaki aktivitelerin
04:25
and actually photographed the activities in process.
103
250000
3000
fotoğrafını çeken bir grup fotoğrafçımız vardı.
04:28
But we also spent many hours
104
253000
2000
Ama aynı zamanda
04:30
in the basements of the United Nations,
105
255000
2000
Birleşmiş Milletler’in bodrumlarında,
04:32
trying to work with governments to make them understand
106
257000
3000
hükümetlerle konuşup onların topraktan çok uzakta,
04:35
what was going on so far away from land
107
260000
2000
çok azımızın hayalini kurabildiği yaratıkların
04:37
that few of us had ever even imagined
108
262000
2000
var olduğu yerlerde neler olduğunu anlamasını
04:39
that these creatures existed.
109
264000
2000
sağlamaya çalıştık.
04:41
So within three years,
110
266000
2000
2003'ten 2006'ya kadar
04:43
from 2003 to 2006,
111
268000
3000
üç yıl içinde
04:46
we were able to get norm in place
112
271000
2000
balıkçıların dipten sürtme ağ ile balık
04:48
that actually changed the paradigm
113
273000
2000
avladıkları yerlerde
04:50
of how fishers went about
114
275000
2000
bunu değiştirecek
04:52
deep-sea bottom trawling.
115
277000
2000
hukuk kuralları belirleyebildik.
04:54
Instead of "go anywhere, do anything you want,"
116
279000
3000
Canınızın istediği yere gidip canınızın istediğinizi yapmanız yerine
04:57
we actually created a regime
117
282000
2000
bir rejim oluşturduk
04:59
that required prior assessment of where you're going
118
284000
3000
ve gideceğiniz yere dair bir ön belirleme yaparak
05:02
and a duty to prevent significant harm.
119
287000
3000
size zarar vermeme görevi verdik.
05:05
In 2009, when the U.N. reviewed progress,
120
290000
3000
2009'da BM süreci değerlendirirken,
05:08
they discovered
121
293000
2000
deniz yatağının nerdeyse
05:10
that almost 100 million square-kilometers of seabed
122
295000
3000
100 milyon kilometre karesinin
05:13
had been protected.
123
298000
2000
korunduğunu keşfettiler.
05:15
This does not mean that it's the final solution,
124
300000
2000
Bu tabiki bunun son çözüm olduğuna
05:17
or that this even provides permanent protection.
125
302000
2000
hatta kalıcı koruma sağladığı anlamlarına gelmiyor
05:19
But what it does mean
126
304000
2000
ama bir grup bireyin
05:21
is that a group of individuals can form a community
127
306000
3000
bir topluluk oluşturarak
05:24
to actually shape
128
309000
2000
açık denizleri kapsayacak
05:26
the way high seas are governed,
129
311000
2000
yeni bir rejime şekil verebileceği
05:28
to create a new regime.
130
313000
2000
anlamına geliyor.
05:30
So I'm looking optimistically at our opportunities
131
315000
3000
Çok iyimser olarak bu harika gezegen için
05:33
for creating a true, blue perspective
132
318000
3000
gerçek bir mavi perspektif yaratabilmek için
05:36
for this beautiful planet.
133
321000
2000
elimizdeki olanaklara bakıyorum.
05:38
Sylvia's wish
134
323000
2000
Slyvia'nın dileği
05:40
provides us with that leverage, that access
135
325000
3000
bize büyük bir güç vererek
05:43
to the heart of human beings,
136
328000
2000
burunlarının ucundan ötesini
05:45
you might say,
137
330000
2000
göremeyen insanlara ulaşabilmeyi
05:47
who have rarely seen places beyond their own toes,
138
332000
3000
ve en sonunda onları
05:50
but are now hopefully going to become interested
139
335000
3000
hayat dolu, ömürlerinin nerdeyse hepsini açık denizlerde
05:53
in the full life-cycle of creatures like these sea turtles,
140
338000
3000
geçiren deniz kaplumbağaları gibi
05:56
who indeed spend most of their time in the high seas.
141
341000
3000
harika yaratıklarla ilgilenmeye yöneltebileceğiz.
06:00
Today, we're just going to voyage to a small sampling
142
345000
3000
Bugün yolculuğa çıkacağımız alan zenginliği
06:03
of some of these special areas,
143
348000
2000
ve içerdiği harikalıklar hakkında
06:05
just to give you an idea of the flavor
144
350000
2000
size biraz fikir ve heyecan vermesi için
06:07
of the riches and wonders they do contain.
145
352000
3000
bu özel yerlerin küçük bir örneği.
06:10
The Sargasso Sea, for example,
146
355000
2000
Mesela Atlas okyanusu
06:12
is not a sea bounded by coastlines,
147
357000
2000
kıyı şeritleriyle sınırlanmayan
06:14
but it is bounded by oceanic currents
148
359000
3000
ama okyanus akımlarıyla sınırlanarak
06:17
that contain and envelope
149
362000
2000
deniz yosunu zenginliği taşır ve bu yosunlar
06:19
this wealth of sargassum
150
364000
2000
burada büyür
06:21
that grows and aggregates there.
151
366000
2000
bir araya gelir.
06:23
It's also known as the spawning ground for eels
152
368000
4000
Aynı zamanda Kuzey Avrupa ve kuzey Amerika nehirlerinden
06:27
from Northern European
153
372000
2000
gelen artık sayıları azalan
06:29
and Northern American rivers
154
374000
2000
artık Stockholm'de görülmeyen
06:31
that are now so dwindling in numbers
155
376000
2000
deniz yılanlarının yumurtlama alanı
06:33
that they've actually stopped showing up in Stockholm,
156
378000
2000
olarakta bilinir.
06:35
and five showed up in the U.K. just recently.
157
380000
3000
Son zamanlarda İngiltere'de beş tane görüldü.
06:38
But the Sargasso Sea,
158
383000
2000
Ama Atlas okyanusundaki bu yosunlu kısım
06:40
the same way it aggregates sargassum weed,
159
385000
3000
yosunların bir araya getirdiği gibi
06:43
actually is pulling in the plastic
160
388000
2000
bölgedeki plastikleride
06:45
from throughout the region.
161
390000
2000
çekip toplamaktadır.
06:47
This picture doesn't exactly show
162
392000
2000
Bu resim size göstermek istediğim plastikleri
06:49
the plastics that I would like it to show, because I haven't been out there myself.
163
394000
3000
ben orda bulunmadığım için tam gösteremiyor.
06:52
But there has just been a study
164
397000
2000
Ama şubat ayında yayınlanan
06:54
that was released in February
165
399000
2000
yeni bir çalışma var
06:56
that showed there are 200,000
166
401000
2000
bu çalışma Atlas okyanusundaki bu yosunlu yüzeyin
06:58
pieces of plastic per square-kilometer
167
403000
3000
kilometrekaresi başına 200.000 plastik parçanın düştüğü
07:01
now floating in the surface of the Sargasso Sea,
168
406000
3000
ve bunun korunma ve
07:04
and that is affecting the habitat
169
409000
2000
yiyecek bulma nedeniyle
07:06
for the many species in their juvenile stages
170
411000
3000
buraya gelen pek çok
07:09
who come to the Sargasso Sea
171
414000
2000
yetişme dönemindeki türün
07:11
for its protection and its food.
172
416000
3000
yaşam alanını etkiliyor.
07:14
The Sargasso Sea is also a wondrous place
173
419000
3000
Atlas okyanusunun bu yosunlu bülümü aynı zamanda
07:17
for the aggregation of these unique species
174
422000
2000
bu denizin yaşama alanını taklit eden
07:19
that have developed to mimic the sargassum habitat.
175
424000
3000
eşsiz türleri bir araya getirmek için harika bir alan.
07:22
It also provides a special habitat
176
427000
2000
Aynı zamanda uçan balıkların yumurtlamaları
07:24
for these flying fish to lay their eggs.
177
429000
3000
içinde özel bir yaşam alanı.
07:28
But what I'd like to get from this picture
178
433000
2000
Ama benim bu resimden anlamak istediğim
07:30
is that we truly do have an opportunity
179
435000
2000
koruma için küresel bir adım atma
07:32
to launch a global initiative for protection.
180
437000
3000
fırsatına sahip olduğumuzdur.
07:35
Thus, the government of Bermuda has recognized the need
181
440000
3000
Ayrıca Bermuda hükümeti atlas okyanusunun bu yosunlu
07:38
and its responsibility
182
443000
2000
bölümündeki ihtiyacı gördü ve
07:40
as having some of the Sargasso Sea
183
445000
2000
bu alanın bir bölümüni kendi yargılama alanına
07:42
within its national jurisdiction --
184
447000
2000
katarak sorumluluğunu aldı --
07:44
but the vast majority is beyond --
185
449000
2000
ama büyük bir bölümü hariç --
07:46
to help spearhead a movement
186
451000
2000
böylece bu canlı alanın korunması hareketine
07:48
to achieve protection for this vital area.
187
453000
2000
liderlik ederek yardımda bulundu.
07:50
Spinning down to someplace a little bit cooler than here right now:
188
455000
3000
Burdan biraz daha soğuk aşağıdaki bir bölgede
07:53
the Ross Sea in the Southern Ocean.
189
458000
2000
Güney okyanusundaki Ross Denizi.
07:55
It's actually a bay.
190
460000
2000
Aslında bir körfez.
07:57
It's considered high seas, because the continent
191
462000
2000
Ancak açık deniz sayılıyor çünkü
07:59
has been put off limits
192
464000
2000
kıta bölgesel iddialarda
08:01
to territorial claims.
193
466000
2000
limitlerden ayrıldı
08:03
So anything in the water is treated as if it's the high seas.
194
468000
3000
böylece suyun içindeki herşey açık denizmiş gibi sayıldı.
08:06
But what makes the Ross Sea important
195
471000
2000
Ross Denizini önemli hale getiren
08:08
is the vast sea of pack ice
196
473000
3000
ilkbahar ve yaz mevsimlerinde
08:11
that in the spring and summer
197
476000
2000
muazzam büyüklükteki buz yığınlarıyla
08:13
provides a wealth of phytoplankton and krill
198
478000
2000
fitoplankton ve karides benzeri canlıları
08:15
that supports what, till recently,
199
480000
2000
taşıyarak --yakın zamana kadar--
08:17
has been a virtually intact
200
482000
2000
neredeyse el değmemiş
08:19
near-shore ecosystem.
201
484000
3000
yakın kıyı ekosistemi destekliyordu.
08:22
But unfortunately, CCAMLR,
202
487000
2000
Ancak malesef,
08:24
the regional commission
203
489000
2000
balık rezervini ve diğer yaşayan deniz kaynaklarını
08:26
in charge of conserving and managing fish stocks
204
491000
2000
koruyan ve yöneten bir
08:28
and other living marine resources,
205
493000
2000
bölgesel komison olan CAMLAR
08:30
is unfortunately starting to give in to fishing interests
206
495000
3000
balık avlanmasına olan ilgisini kaybetmeye başladı
08:33
and has authorized the expansion
207
498000
2000
ve bölgede morina balıkçılığının
08:35
of toothfish fisheries in the region.
208
500000
3000
artırılmasına izin verdi.
08:38
The captain of a New Zealand vessel
209
503000
2000
Bu bölgede kısa bir süre önce bulunan
08:40
who was just down there
210
505000
2000
Yeni Zelanda gemisinin kaptanı
08:42
is reporting a significant decline
211
507000
2000
ana besin kaynağı antartika morina balığı
08:44
in the number of the Ross Sea killer whales,
212
509000
3000
olan ve yaşamı direk bu balıklara bağlı olan
08:47
who are directly dependent on the Antarctic toothfish
213
512000
2000
Ross Denizi katil balinalarının sayısında
08:49
as their main source of food.
214
514000
3000
bariz bir düşüş olduğunu rapor etti.
08:52
So what we need to do is to stand up boldly,
215
517000
3000
Bu yüzden ihtiyacımız olan şey cesurca,
08:55
singly and together,
216
520000
2000
teker teker ve birlikte durarak
08:57
to push governments,
217
522000
2000
hükümetleri zorlamak
08:59
to push regional fisheries management organizations,
218
524000
2000
bölgesel balıkçılık yönetim organizasyonlarını zorlamak
09:01
to declare our right
219
526000
2000
ve onlara açık denizlerin belli bölgelerinde
09:03
to declare certain areas off-limits to high seas fishing,
220
528000
3000
balıkçılığın limitlenme hakkı olduğunu bildirmek
09:06
so that the freedom to fish no longer means
221
531000
2000
ve artık balıklara özgürlüğün balıkçılarada her yerde ve
09:08
the freedom to fish anywhere and anytime.
222
533000
3000
her zaman özgürlük anlamına gelmediğini anlatmak
09:11
Coming closer to here, the Costa Rica Dome
223
536000
3000
Son zamanlarda keşfedilen
09:14
is a recently discovered area --
224
539000
2000
Kostarika alanına gelirsek --
09:16
potentially year-round habitat for blue whales.
225
541000
2000
burası tüm yıl boyunca mavi balinaların yaşam alanı.
09:18
There's enough food there to last them
226
543000
2000
Burda onlara yaz ve kış boyunca
09:20
the summer and the winter long.
227
545000
2000
yetecek miktarda yiyecek bulunuyor.
09:22
But what's unusual about the Costa Rica Dome
228
547000
2000
Ama kostarika alanıyla ilgili ilginç olan
09:24
is, in fact, it's not a permanent place.
229
549000
2000
buranın kalıcı bir yer olmadığı.
09:26
It's an oceanographic phenomenon
230
551000
2000
Bu okyanus bilimiyle ilgili bir fenomen
09:28
that shifts in time and space on a seasonal basis.
231
553000
3000
mevsimsel olarak zaman ve yer değiştiriyor.
09:31
So, in fact, it's not permanently in the high seas.
232
556000
2000
Bu yüzden açık denizlerde kalıcı bir yer yok.
09:33
It's not permanently in the exclusive economic zones
233
558000
3000
Bu beş Merkez Amerikan ülkelerinin
09:36
of these five Central American countries,
234
561000
2000
ayrıcalıklı ekonimik alanlarında da kalıcı değil,
09:38
but it moves with the season.
235
563000
3000
sezonla birlikte hareket ediyor.
09:41
As such, it does create a challenge to protect,
236
566000
3000
Bu durum koruma işini daha da zorlaştırıyor,
09:44
but we also have a challenge protecting the species that move along with it.
237
569000
3000
ve aynı zamanda bununla birlikte hareket eden türleri korumamızıda zorlaştırıyor.
09:47
We can use the same technologies that fishers use
238
572000
3000
Bizde balıkçıların kullandıkları teknolojileri kullanarak
09:50
to identify where the species are,
239
575000
2000
türleri bazen tüm yıl boyunca süren
09:52
in order to close the area
240
577000
2000
en savunmasız oldukları durumda
09:54
when it's most vulnerable,
241
579000
2000
yerlerini belirlemek içim
09:56
which may, in some cases, be year-round.
242
581000
3000
kullanabiliriz.
09:59
Getting closer to shore, where we are,
243
584000
2000
Olduğumuz yere kıyıya yaklaştıkça
10:01
this was in fact taken in the Galapagos.
244
586000
2000
ki bu Galapagos'ta çekilmişti.
10:03
Many species are headed through this region,
245
588000
2000
pek çok tür bu bölgeye doğru ilerliyor,
10:05
which is why there's been so much attention
246
590000
2000
Buda doğu tropikal pasifik deniz manzarasının
10:07
put into conservation
247
592000
2000
neden korunması gerektiğini
10:09
of the Eastern Tropical Pacific Seascape.
248
594000
2000
daha da ön plana çıkarıyor.
10:11
This is the initiative that's been coordinated
249
596000
2000
Bu girişim Uluslararası Koruma tarafından
10:13
by Conservation International
250
598000
2000
pek çok farklı partner ve
10:15
with a variety of partners and governments
251
600000
2000
hükümet tarafından planlanarak
10:17
to actually try to bring integrated management regime
252
602000
3000
tüm alana yerleşik yönetim sistemi getirmek için
10:20
throughout the area.
253
605000
2000
denenen bir girişim.
10:22
That is, it provides a wonderful example of where you can go
254
607000
2000
Bu gerçek bir bölgesel girişimle neler yapabileceğinizin
10:24
with a real regional initiative.
255
609000
2000
harika bir örneği.
10:26
It's protecting five World Heritage sites.
256
611000
3000
Beş tane Dünya Mirası Alanını koruyor.
10:29
Unfortunately, the World Heritage Convention
257
614000
3000
Ancak malesef şu an için
10:32
does not recognize the need to protect areas
258
617000
3000
Dünya Mirası kongresi ulusal yargı alanının
10:35
beyond national jurisdiction, at present.
259
620000
3000
dışında kalan yerleri koruma ihtiyacı duymuyor.
10:38
So a place like the Costa Rica Dome
260
623000
2000
Bu yüzden de teknik olarak
10:40
could not technically qualify
261
625000
2000
Kostarika alanı zamandan dolayı
10:42
the time it's in the high seas.
262
627000
2000
açık denizde sayılamıyor.
10:44
So what we've been suggesting
263
629000
2000
Burda bizim önerimiz
10:46
is that we either need to amend the World Heritage Convention,
264
631000
3000
ya Dünya Mirası Kongresine çeki düzen vereceğiz
10:49
so that it can adopt
265
634000
3000
oda böylece bu dünya mirası alanlarını
10:52
and urge universal protection of these World Heritage sites,
266
637000
3000
evrensel olarak korumaya yönelecek,
10:55
or we need to change the name
267
640000
2000
yada ismini değiştirmemiz gerekip
10:57
and call it Half-the-World Heritage Convention.
268
642000
3000
artık Dünya Mirası Kongresinin yarısı olarak adlandırmamız gerekecek.
11:00
But what we also know is that species like these sea turtles
269
645000
3000
Ancak deniz kaplumbağaları gibi türlerin doğu tropik pasifik
11:03
do not stay put in the Eastern Tropical Pacific Seascape.
270
648000
4000
deniz alanında durmayacağınıda biliyoruz.
11:07
These happen to go down to a vast South Pacific Gyre,
271
652000
3000
Zamanlarının çoğunu geniş güney pasifik
11:10
where they spend most of their time
272
655000
2000
döngüsünde geçiriyorlar ve en sonunda
11:12
and often end up getting hooked like this,
273
657000
2000
bu şekilde çengelle yada
11:14
or as bycatch.
274
659000
2000
kazara yakalanıyorlar.
11:16
So what I'd really like to suggest is that we need to scale-up.
275
661000
3000
Burda esas tavsiye etmek istediğim neleri artırabileceğimiz konusunda.
11:19
We need to work locally,
276
664000
2000
Yerel olarak çalışmalıyız
11:21
but we also need to work ocean-basin-wide.
277
666000
3000
ama aynı zamanda okyanus havzası genişliğinde de çalışmalıyız.
11:24
We have the tools and technologies now
278
669000
3000
Bizi okyanus havzası genişliğinde
11:27
to enable us to take a broader
279
672000
2000
yasa teklifinde bulunmaya olanak veren araçlara
11:29
ocean-basin-wide initiative.
280
674000
2000
ve teknolojiye sahibiz.
11:31
We've heard about the Tagging of Pacific Predators project,
281
676000
3000
17 Deniz hayatı nüfus sayımı projesinden birisi olan
11:34
one of the 17 Census of Marine Life projects.
282
679000
3000
Pasifiğin yırtıcılarını etiketleme projesinden haberdarız.
11:37
It's provided us data like this,
283
682000
2000
Bu proje bize minicik küçücük siyah
11:39
of tiny, little sooty shearwaters
284
684000
3000
yelkovan kuşlarının tüm okyanus havsasını
11:42
that make the entire ocean basin their home.
285
687000
2000
kendilerine ev yaptıkları bilgisini verdi.
11:44
They fly 65,000 kilometers
286
689000
2000
Bir yıldan daha az bir sürede
11:46
in less than a year.
287
691000
2000
65.000 km uçuyorlar.
11:48
So we have the tools and treasures coming from the Census of Marine Life.
288
693000
3000
Yani Deniz hayatı nüfusundan gelen araçlara ve birikime sahibiz.
11:51
And its culminating year
289
696000
2000
ve bu yıl son senesi
11:53
that's going to be launched in October.
290
698000
2000
Ekim ayında açıklanacak.
11:55
So stay tuned for further information.
291
700000
2000
Daha fazla bilgi için bizi takip edin.
11:57
What I find so exciting
292
702000
2000
Beni heyecanlandıran diğer bir unsurda
11:59
is that the Census of Marine Life
293
704000
2000
Deniz hayatı nüfus sayımının
12:01
has looked at more than the tagging of pacific predators;
294
706000
3000
sadece pasifik yırtıcılarına bakmayıp
12:04
it's also looked in the really unexplored mid-water column,
295
709000
3000
daha önce keşfedilmemiş su yüzeyinin altında yaşayan
12:07
where creatures like this flying sea cucumber
296
712000
2000
uçan deniz hıyarı gibi canlıların
12:09
have been found.
297
714000
2000
bulunmuş olması.
12:11
And fortunately, we've been able, as IUCN,
298
716000
3000
Ayrıca IUCN gibi Deniz hayatı nufüs grubuyla
12:14
to team up with the Census of Marine Life
299
719000
2000
birlikte bir takım olabildik
12:16
and many of the scientists working there
300
721000
2000
ve orda çalışan pek çok bilim adamı
12:18
to actually try to translate
301
723000
2000
bu bilgilerin büyük bir kısmını
12:20
much of this information to policymakers.
302
725000
2000
kanun koyucular için çevirisini yapıyor.
12:22
We have the support of governments now behind us.
303
727000
3000
Artık arkamızda hükümetlerinde desteği var.
12:25
We've been revealing this information through technical workshops.
304
730000
3000
Teknik seminerlerle bu bilgiyi açıklıyoruz
12:28
And the exciting thing is that we do have sufficient information
305
733000
3000
ve heyecan verici bir noktada elimizde
12:31
to move ahead to protect some of these
306
736000
2000
bu belli başlı umut ve sıcak noktaları
12:33
significant hope spots, hotspots.
307
738000
3000
korumaya yetecek kadar bilgi var.
12:36
At the same time we're saying,
308
741000
2000
Aynı zamanda şunuda söylüyoruz,
12:38
"Yes, we need more. We need to move forward."
309
743000
2000
'' Evet daha fazlasına ihtiyacımız var, daha da ilerlemeye ihtiyacımız var''
12:40
But many of you have said,
310
745000
2000
Şimdi pek çoğunuz bu korumuş deniz alanlarını yaratabilirsek
12:42
if you get these marine protected areas,
311
747000
2000
yada açık denizlerde balıkçılıkla ilgili
12:44
or a reasonable regime for high seas fisheries management in place,
312
749000
3000
bir rejim yönetebilirsek bunu nasıl
12:47
how are you going to enforce it?
313
752000
2000
uygulayacağımızı sorabilir.
12:49
Which leads me to my second passion besides ocean science,
314
754000
3000
Ki bu soru beni okyanus bilimiyle birlikte ikinci tutkum olan
12:52
which is outer space technology.
315
757000
2000
uzay teknolojisine yönlendiriyor.
12:54
I wanted to be an astronaut,
316
759000
2000
Bir astronot olmayı istiyordum,
12:56
so I've constantly followed
317
761000
2000
bu yüzden sürekli
12:58
what are the tools available to monitor Earth
318
763000
2000
uzaydan dünyayı görüntülemek için
13:00
from outer space --
319
765000
2000
kullanılan aletleri takip ediyordum
13:02
and that we have incredible tools like we've been learning about,
320
767000
3000
ve şimdi elimizde etiketlenmiş türleri
13:05
in terms of being able to follow tagged species
321
770000
2000
tüm yaşamları boyunca
13:07
throughout their life-cycles
322
772000
2000
açık okyanusta takip etmemize imkan tanıyan
13:09
in the open ocean.
323
774000
2000
harika araçlarımız var.
13:11
We can also tag and track fishing vessels.
324
776000
3000
Balıkçılık rotalarını etiketleyip takip edebiliriz
13:14
Many already have transponders on board
325
779000
3000
Pek çok gemide artık uydu vericisi var
13:17
that allow us to find out where they are and even what they're doing.
326
782000
3000
bu sayede nerede olduklarını ne yaptıklarını takip edebiliyoruz.
13:20
But not all the vessels have those to date.
327
785000
2000
Ancak bu rotaların hepsi güncel değil.
13:22
It does not take too much rocket science
328
787000
3000
Eğer açık denizlerdeki kaynaklarımıza
13:25
to actually try to create new laws to mandate,
329
790000
3000
ulaşma ayrıcalığına erişiyorsanız
13:28
if you're going to have the privilege
330
793000
2000
sizi yönetecek kanunları yapmak için
13:30
of accessing our high seas resources,
331
795000
3000
son teknoloji gerekmiyor.
13:33
we need to know -- someone needs to know --
332
798000
2000
bilmemiz gereken yada birilerinin bilmesi gereken
13:35
where you are and what you're doing.
333
800000
3000
nerede olduğu ve ne yaptığı.
13:38
So it brings me to my main take-home message,
334
803000
2000
Ve buda beni pek çok kişinin yaşadığı trajediyi ortadan kaldıracak
13:40
which is we can avert a tragedy of the commons.
335
805000
3000
esas vermek istediğim mesaja getiriyor
13:43
We can stop the collision course
336
808000
2000
Gezegenin %50'siyle çarpışan
13:45
of 50 percent of the planet
337
810000
2000
açık denizleri
13:47
with the high seas.
338
812000
2000
durdurabiliriz.
13:49
But we need to think broad-scale. We need to think globally.
339
814000
3000
Ama bunun için büyük, global düşünmemiz gerekiyor.
13:52
We need to change how we actually go about
340
817000
2000
Bu kaynakları nasıl yöneteceğimiz konusunda
13:54
managing these resources.
341
819000
3000
kendimizi değiştirmemiz gerekiyor.
13:57
We need to get the new paradigm
342
822000
2000
Dikkat ve saygıdan oluşan
13:59
of precaution and respect.
343
824000
2000
yeni bir örneğe ihtiyacımız var.
14:01
At the same time, we need to think locally,
344
826000
2000
Aynı zamanda yerel de düşünmeliyiz
14:03
which is the joy and marvel of Sylvia's hope spot wish,
345
828000
3000
ki bu Slyvia'nin umut noktası dileğindeki mucizedir
14:06
is that we can shine a spotlight
346
831000
2000
bu mucize ile daha önceden bilinmeyen
14:08
on many of these previously unknown areas,
347
833000
3000
pek çok alanı aydınlatabilir ve yapabilirsek
14:11
and to bring people to the table, if you will,
348
836000
3000
pek çok kişiyi etrafımıza toplayıp
14:14
to actually make them feel part of this community
349
839000
3000
onlara bu gelecekleri için umut olacak
14:17
that truly has a stake
350
842000
2000
bu toplumun bir parçası
14:19
in their future management.
351
844000
2000
olduklarını hissettirmeliyiz.
14:21
And third is that we need to look at ocean-basin-wide management.
352
846000
3000
üçüncü olarak okyanus havsası genişliğinde bir yönetim oluşturmalıyız.
14:24
Our species are ocean-basin-wide.
353
849000
3000
Türlerimiz okyanus havsası genişliğinde.
14:27
Many of the deep-sea communities
354
852000
3000
Pek çok derin deniz canlısı
14:30
have genetic distribution
355
855000
2000
okyanus havzasındaki
14:32
that goes ocean-basin-wide.
356
857000
2000
aynı genetik dağılıma sahip.
14:34
We need to better understand,
357
859000
2000
Önce anlamamız lazım
14:36
but we also need to start to manage and protect.
358
861000
3000
ama aynı zamanda yönetmemiz ve korumamızda gerekiyor.
14:39
And in order to do that,
359
864000
2000
Ve bunu yapabilmek için
14:41
you also need ocean-basin management regimes.
360
866000
2000
okyanus havsası rejimlerine de ihtiyacımız var.
14:43
That is, we have regional management regimes
361
868000
3000
Özel ekonomik noktalarda
14:46
within the exclusive economic zone,
362
871000
2000
bölgesel yönetim rejimleri var
14:48
but we need to scale these up, we need to build their capacity,
363
873000
3000
ancak bunların sayısını artırmalı, kapasitelerini artırmalıyız
14:51
so they're like the Southern Ocean,
364
876000
2000
böylece güney okyanusundaki gibi
14:53
where they do have the two-pronged fisheries
365
878000
2000
birbirini kucaklayan balıkçılık endüstrisi ve
14:55
and conservation organization.
366
880000
3000
koruma organizasyonları bir arada olabilir.
14:58
So with that, I would just like to sincerely thank and honor
367
883000
3000
Bununla birlikte Sylvia Earle'ye dileğinden ötürü
15:01
Sylvia Earle for her wish,
368
886000
2000
samimi bir şekilde teşekkür etmek istiyorum
15:03
for it is helping us to put a face on the high seas
369
888000
2000
dileği sayesinde açık denizlerle ve ulusal yargı
15:05
and the deep seas beyond national jurisdiction.
370
890000
3000
dışında bulunan derin denizlerle yüzleştik.
15:08
It's helping to bring an incredible group
371
893000
2000
Aynı şekilde yetenekli insanlardan oluşan
15:10
of talented people together
372
895000
2000
muhteşem bir grubun oluşmasına yardımcı oldu
15:12
to really try to solve and penetrate
373
897000
2000
böylece bir zamanlar çok uzak ve ayrı olan
15:14
these problems that have created our obstacles
374
899000
3000
bu bölgedeki elimizi kolumuzu bağlayan
15:17
to management and rational use
375
902000
3000
yönetim ve mantıklı kullanımla
15:20
of this area that was once so far away and remote.
376
905000
4000
ilgili engelleri çözmeyi denedik.
15:25
So on this tour, I hope I provided you
377
910000
2000
Ümit ederim bu sunumda size
15:27
with a new perspective of the high seas:
378
912000
2000
bizimde evimiz sayılan açık denizlerle ilgili
15:29
one, that it is our home too,
379
914000
3000
yeni bir bakış açısı kazandırabildim,
15:32
and that we need to work together
380
917000
2000
ve eğer gelecekte hala bizler için bir okyanus olmasını da istiyorsak
15:34
if we are to make this a sustainable ocean future for us all.
381
919000
3000
birlikte çalışmaya ihtiyacımız var.
15:37
Thank you.
382
922000
2000
Teşekkürler.
15:39
(Applause)
383
924000
2000
(Alkışlama)
ABOUT THE SPEAKER
Kristina Gjerde - High seas policy advisorKristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them.
Why you should listen
Kristina Gjerde is an expert in the law of marine conservation. She's the high-seas policy advisor for IUCN, the International Union for Conservation of Nature, where she helps communities and governments find practical solutions to protect the environment. Her focus is on the tricky areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work aims to help the world work together to protect them.
Gjerde's working with the Census of Marine Life and other scientific organizations to establish the Global Ocean Biodiversity Initiative, an effort to identify areas of special ecological or biological importance in the high seas and seabed. She's using her legal and scientific expertise to seek protection for these special areas as part of a global network of marine protected areas.
Kristina Gjerde | Speaker | TED.com