Mission Blue Voyage
Kristina Gjerde: Making law on the high seas
Kristina Gjerde: Đặt ra luật trên biển
Filmed:
Readability: 5
393,495 views
Kristina Gjerde nghiên cứu luật trên biển -- 64% biển của chúng ta không được bảo vệ bởi bất cứ luật quốc gia nào. Những bức ảnh tuyệt đẹp đã cho thấy thế giới bí mật mà Gjerde và những luật sư khác đang ra sức bảo vệ khỏi việc đánh bắt và thải rác, qua việc đưa ra các chính sách khôn ngoan và một lwowjgn quảng bá lành mạnh.
Kristina Gjerde - High seas policy advisor
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Kristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Today I'm going to take you on a voyage
0
1000
2000
Hôm nay tôi sẽ đưa các bạn đi du lịch
00:18
to some place so deep,
1
3000
2000
đến một nơi rất sâu,
00:20
so dark, so unexplored
2
5000
3000
rất tối tăm, rất kỳ bí
00:23
that we know less about it than we know about the dark side of the moon.
3
8000
3000
đến mức chúng ta biết về nó ít hơn cả
về phần tối của mặt trăng.
về phần tối của mặt trăng.
00:26
It's a place of myth and legend.
4
11000
2000
Đó là một nơi của truyền thuyết và thần thoại.
00:28
It's a place marked on ancient maps
5
13000
2000
Nơi được đánh dấu trên các bản đồ cổ xưa
00:30
as "here be monsters."
6
15000
3000
với dòng chữ "Ở đây có quái vật"
00:33
It is a place where each new voyage of exploration
7
18000
3000
Đó là một nơi mà mỗi một cuộc khám phá
00:36
brings back new discoveries of creatures so wondrous and strange
8
21000
3000
lại mang về những phát hiện mới về các
loài sinh vật kỳ dị
loài sinh vật kỳ dị
00:39
that our forefathers would have considered them monstrous indeed.
9
24000
3000
đến mức tổ tiên chúng ta đã xem chúng
như một thứ kỳ quái.
như một thứ kỳ quái.
00:42
Instead, they just make me green with envy
10
27000
2000
Thay vào đó, chúng chỉ làm chúng tôi đố kỵ
00:44
that my colleague from IUCN
11
29000
2000
rằng đồng nghiệp của tôi từ IUCN
00:46
was able to go on this journey to the south of Madagascar seamounts
12
31000
3000
đã có thể tham gia vào chuyến đi đến
các ngọn núi dưới biển ở miền nam Madagascar
các ngọn núi dưới biển ở miền nam Madagascar
00:49
to actually take photographs
13
34000
2000
để chụp những bức ảnh thực sự
00:51
and to see these wondrous creatures of the deep.
14
36000
3000
và xem những sinh vật kỳ dị này dưới đáy biển
00:54
We are talking about the high seas.
15
39000
3000
Chúng ta đang nói về biển khơi.
00:57
The "high seas" is a legal term,
16
42000
2000
"Biển khơi" là một cụm từ hợp lí,
00:59
but in fact, it covers 50 percent of the planet.
17
44000
3000
nhưng thực tế, nó chiếm 50% hành tinh.
01:02
With an average depth of the oceans
18
47000
2000
Với chiều sâu trung bình của các đại dương
01:04
of 4,000 meters,
19
49000
2000
là 4000 mét,
01:06
in fact, the high seas covers and provides
20
51000
3000
thực ra, các vùng biển khơi bao gồm và cung cấp
01:09
nearly 90 percent of the habitat
21
54000
3000
gần 90% nơi cư trú
01:12
for life on this Earth.
22
57000
3000
cho sự sống trên Trái Đất.
01:15
It is, in theory, the global commons,
23
60000
2000
Về lý thuyết, đây là các vấn đề toàn cầu,
01:17
belonging to us all.
24
62000
2000
thuộc về chúng ta.
01:19
But in reality,
25
64000
2000
Nhưng thực ra,
01:21
it is managed by and for
26
66000
2000
nó được chi phối bởi và cho
01:23
those who have the resources
27
68000
2000
những người có khả năng
01:25
to go out and exploit it.
28
70000
3000
đi và khám phá nó.
01:28
So today I'm going to take you on a voyage
29
73000
2000
Vậy nên hôm nay chúng tôi sẽ đưa bạn đi
01:30
to cast light on some of the outdated myths
30
75000
2000
làm sáng tỏ một số truyền thuyết xưa cũ
01:32
and legends and assumptions
31
77000
2000
và những huyền thoại, những giả thuyết
01:34
that have kept us as the true stakeholders
32
79000
3000
đã lôi cuốn chúng ta
vào những vùng biển dữ dội sâu thẳm
01:37
in the high seas in the dark.
33
82000
2000
trong màn đêm
01:39
We're going to voyage to some of these special places
34
84000
3000
Chúng ta sẽ chu du đến một số trong
những nơi đặc biệt này
những nơi đặc biệt này
01:42
that we've been discovering in the past few years
35
87000
2000
những nơi chúng tôi đã khám phá mấy năm qua
01:44
to show why we really need to care.
36
89000
3000
để hiểu tại sao chúng ta cần quan tâm.
01:47
And then finally, we're going to try
37
92000
2000
Và sau đó, chúng ta sẽ cố gắng
01:49
to develop and pioneer a new perspective
38
94000
2000
phát triển và khai phá một cái nhìn mới
01:51
on high seas governance
39
96000
2000
về sự cai quản biển khơi
01:53
that's rooted in ocean-basin-wide conservation,
40
98000
3000
bắt nguồn từ sự bảo tồn bồn trũng đại dương
01:56
but framed in an arena of global norms
41
101000
3000
nhưng lại bị xem như là những điều hiển nhiên của thế giới
01:59
of precaution and respect.
42
104000
3000
về sự cảnh giác và tôn trọng.
02:02
So here is a picture of the high seas
43
107000
2000
Đây là một bức ảnh về biển khơi
02:04
as seen from above --
44
109000
2000
khi nhìn từ trên xuống--
02:06
that area in the darker blue.
45
111000
2000
chính là cái vùng màu xanh đậm.
02:08
To me, as an international lawyer,
46
113000
2000
Với tôi, một luật sư quốc tế,
02:10
this scared me far more
47
115000
2000
điều này càng khiến tôi sợ hãi hơn
02:12
than any of the creatures or the monsters we may have seen,
48
117000
2000
bất cứ sinh vật hay loài quái vật nào ta từng thấy,
02:14
for it belies the notion that you can actually protect the ocean,
49
119000
3000
bởi nó phủ nhận suy nghĩ rằng bạn có thể
bảo vệ đại dương,
bảo vệ đại dương,
02:17
the global ocean,
50
122000
2000
đại dương toàn cầu,
02:19
that provides us all with carbon storage,
51
124000
2000
thứ cung cấp cho ta nguồn carbon,
02:21
with heat storage, with oxygen,
52
126000
3000
nguồn nhiệt, oxy,
02:24
if you can only protect 36 percent.
53
129000
3000
nếu bạn chỉ có thể bảo vệ 36%.
02:28
This is indeed the true heart of the planet.
54
133000
3000
Nó thực sự là trái tim của hành tinh này.
02:32
Some of the problems that we have to confront
55
137000
2000
Một số vấn đề mà chúng ta phải đối mặt
02:34
are that the current international laws --
56
139000
2000
là các luật quốc tế hiện giờ --
02:36
for example, shipping --
57
141000
2000
ví dụ, vận chuyển --
02:38
provide more protection
58
143000
2000
mang đến sự bảo vệ cao hơn
02:40
to the areas closest to shore.
59
145000
2000
cho các vùng gần bờ biển.
02:42
For example, garbage discharge,
60
147000
2000
Ví dụ, tiêu hủy rác,
02:44
something you would think just simply goes away,
61
149000
2000
thứ gì đó bạn chỉ nghĩ đơn giản là sẽ biến mất,
02:46
but the laws regulating
62
151000
2000
nhưng những luật quy định
02:48
ship discharge of garbage
63
153000
2000
vận chuyển rác thải
02:50
actually get weaker the further you are from shore.
64
155000
3000
sẽ trở nên kém hiệu lực hơn khi bạn đi xa bờ
02:53
As a result, we have garbage patches
65
158000
3000
Do đó, chúng ta có những vùng rác thải
02:56
the size of twice-Texas.
66
161000
3000
rộng gấp 2 lần Texas.
02:59
It's unbelievable.
67
164000
2000
Thật khó tin.
03:01
We used to think the solution to pollution
68
166000
3000
Chúng ta đã từng nghĩ giải pháp cho vấn đề ô nhiễm.
03:04
was dilution,
69
169000
2000
là làm loãng biển,
03:06
but that has proved to be no longer the case.
70
171000
3000
nhưng nó đã không còn đúng nữa.
03:09
So what we have learned from social scientists
71
174000
3000
Vậy những gì chúng ta học được từ những nhà khoa học xã hội
03:12
and economists like Elinor Ostrom,
72
177000
2000
và các nhà kinh tế như Elinor Ostrom,
03:14
who are studying the phenomenon
73
179000
2000
người đang nghiên cứu hiện tượng
03:16
of management of the commons on a local scale,
74
181000
2000
kiểm soát các vấn đề chung phạm vi địa phương,
03:18
is that there are certain prerequisites
75
183000
3000
rằng có những điều tiên quyết
03:21
that you can put into place
76
186000
2000
mà bạn có thể đặt nó vào vị trí
03:23
that enable you to manage
77
188000
2000
cho phép bạn kiểm soát
03:25
and access open space
78
190000
3000
và tiếp cận không gian mở
03:28
for the good of one and all.
79
193000
3000
vì lợi ích của một người và tất cả.
03:31
And these include a sense of shared responsibility,
80
196000
3000
Và những điều này bao gồm tinh thần trách nhiệm chung
03:34
common norms that bind people together as a community.
81
199000
3000
những vấn đề chung kết nối mọi người thành một cộng đồng.
03:37
Conditional access: You can invite people in,
82
202000
3000
Điều kiện tiếp cận: Bạn có thể
mời mọi người vào,
mời mọi người vào,
03:40
but they have to be able to play by the rules.
83
205000
3000
nhưng họ phải tuân theo luật.
03:43
And of course, if you want people to play by the rules,
84
208000
2000
Và tất nhiên, nếu bạn muốn người khác
làm theo luật,
làm theo luật,
03:45
you still need an effective system
85
210000
2000
bạn vẫn cần một hệ thống hiệu quả
03:47
of monitoring and enforcement,
86
212000
2000
quản lí và thi hành,
03:49
for as we've discovered,
87
214000
2000
vì như chúng ta đã khám phá ra,
03:51
you can trust, but you also need to verify.
88
216000
2000
bạn có thể tin, nhưng bạn cũng cần phải xác nhận.
03:53
What I'd also like to convey
89
218000
2000
Những gì tôi muốn truyền tải
03:55
is that it is not all doom and gloom
90
220000
2000
là không phải tất cả đều u ám và mờ mịt
03:57
that we are seeing in the high seas.
91
222000
2000
khi ta nhìn vào biển khơi.
03:59
For a group of very dedicated individuals --
92
224000
3000
Với một nhóm các cá nhân rất tận tụy
04:02
scientists, conservationists,
93
227000
2000
nhà khoa học, nhà bảo tồn,
04:04
photographers and states --
94
229000
3000
nhiếp ảnh gia và các chính quyền
04:07
were able to actually change a tragic trajectory
95
232000
3000
đã có thể thực sự thay đổi quỹ đạo u ám
04:10
that was destroying fragile seascapes
96
235000
2000
đang phá hủy cảnh biển khơi mỏng manh
04:12
such as this coral garden
97
237000
2000
như khu vườn san hô
04:14
that you see in front of you.
98
239000
2000
mà bạn đang thấy trước mắt.
04:16
That is, we're able to save it from a fate
99
241000
2000
Rằng, chúng ta có thể bảo vệ nó khỏi một số phận
04:18
of deep-sea bottom trawling.
100
243000
2000
của việc đánh bắt cá bằng tàu dưới đáy biển,
04:20
And how did we do that?
101
245000
2000
Và bằng cách nào ta làm được?
04:22
Well, as I said, we had a group of photographers that went out on board ships
102
247000
3000
Như tôi đã nói, chúng tôi có một nhóm nhiếp ảnh gia
ra khơi trên những con tàu
ra khơi trên những con tàu
04:25
and actually photographed the activities in process.
103
250000
3000
và chụp lại những hoạt động đang diễn ra.
04:28
But we also spent many hours
104
253000
2000
Nhưng chúng tôi cũng đã dành nhiều giờ
04:30
in the basements of the United Nations,
105
255000
2000
ở thềm lục địa của các nước Liên hiệp quốc,
04:32
trying to work with governments to make them understand
106
257000
3000
cố gắng làm việc với với các Chính phủ để họ hiểu
04:35
what was going on so far away from land
107
260000
2000
chuyện gì đang diễn ra ngoài khơi xa
04:37
that few of us had ever even imagined
108
262000
2000
mà ít ai trong chúng ta có thể tưởng tượng
04:39
that these creatures existed.
109
264000
2000
rằng những sinh vật này tồn tại.
04:41
So within three years,
110
266000
2000
Vì vậy trong vòng 3 năm,
04:43
from 2003 to 2006,
111
268000
3000
từ năm 2003 đến năm 2006,
04:46
we were able to get norm in place
112
271000
2000
chúng ta đã có thể đạt được các tiêu chuẩn
04:48
that actually changed the paradigm
113
273000
2000
ở nơi thực sự thay đổi được khuôn mẫu
04:50
of how fishers went about
114
275000
2000
của cái cách mà các ngư dân
04:52
deep-sea bottom trawling.
115
277000
2000
đánh bắt ở đáy biển.
04:54
Instead of "go anywhere, do anything you want,"
116
279000
3000
Thay vì "đi bất cứ đâu, làm bất cứ điều gì bạn muốn"
04:57
we actually created a regime
117
282000
2000
chúng ta thực ra đã tạo ra một chế độ
04:59
that required prior assessment of where you're going
118
284000
3000
đòi hỏi sự xem xét nơi bạn sẽ đi
05:02
and a duty to prevent significant harm.
119
287000
3000
và một nhiệm vụ ngăn chặn tác hại đáng kể.
05:05
In 2009, when the U.N. reviewed progress,
120
290000
3000
Năm 2009, khi Liên Hợp Quốc xem xét tiến trình,
05:08
they discovered
121
293000
2000
họ thấy rằng
gần 100 triệu km vuông dưới đáy biển
05:10
that almost 100 million square-kilometers of seabed
122
295000
3000
05:13
had been protected.
123
298000
2000
đã được bảo vệ.
05:15
This does not mean that it's the final solution,
124
300000
2000
Điều này không có nghĩa đó là giải pháp cuối cùng,
05:17
or that this even provides permanent protection.
125
302000
2000
hay thậm chí mang lại sự bảo vệ mãi mãi.
05:19
But what it does mean
126
304000
2000
Mà nó có nghĩa là
05:21
is that a group of individuals can form a community
127
306000
3000
một nhóm các cá nhân có thể tạo thành một cộng đồng
05:24
to actually shape
128
309000
2000
để thực sự tạo ra
05:26
the way high seas are governed,
129
311000
2000
cách quản lí các vùng biển khơi,
05:28
to create a new regime.
130
313000
2000
để tạo ra một chế độ mới.
05:30
So I'm looking optimistically at our opportunities
131
315000
3000
Tôi đang nhìn một cách tích cực vào cơ hội
của chúng ta
của chúng ta
05:33
for creating a true, blue perspective
132
318000
3000
để tạo ra một cái nhìn đúng đắn, màu xanh
05:36
for this beautiful planet.
133
321000
2000
về hành tinh tuyệt đẹp này.
05:38
Sylvia's wish
134
323000
2000
Mong ước của Sylvia
05:40
provides us with that leverage, that access
135
325000
3000
cho ta một động lực, một cách thức
05:43
to the heart of human beings,
136
328000
2000
chạm đến trái tim của con người,
05:45
you might say,
137
330000
2000
bạn có thể sẽ nói rằng,
05:47
who have rarely seen places beyond their own toes,
138
332000
3000
những người hiếm khi đi đâu đó xa xôi
nhưng bây giờ đang đầy hy vọng trở nên
hào hứng
hào hứng
05:50
but are now hopefully going to become interested
139
335000
3000
05:53
in the full life-cycle of creatures like these sea turtles,
140
338000
3000
với vòng đời hoàn thiện của những sinh vật
như những con rùa biển này,
như những con rùa biển này,
05:56
who indeed spend most of their time in the high seas.
141
341000
3000
những người thực sự dành phần lớn
thời gian của mình ở biển.
thời gian của mình ở biển.
06:00
Today, we're just going to voyage to a small sampling
142
345000
3000
Hôm nay, chúng ta sẽ đi đến một nơi mẫu nhỏ
06:03
of some of these special areas,
143
348000
2000
của những vùng đặc biệt này,
06:05
just to give you an idea of the flavor
144
350000
2000
chỉ đề cho bạn biết được
06:07
of the riches and wonders they do contain.
145
352000
3000
sự dồi dào và kỳ vĩ mà chúng có.
06:10
The Sargasso Sea, for example,
146
355000
2000
Ví dụ, biển Sargasso,
06:12
is not a sea bounded by coastlines,
147
357000
2000
không được bao bọc bởi bờ biển,
06:14
but it is bounded by oceanic currents
148
359000
3000
nhưng được bao bọc bởi các dòng biển
06:17
that contain and envelope
149
362000
2000
chứa đựng và bao bọc
06:19
this wealth of sargassum
150
364000
2000
nguồn tảo dồi dào
06:21
that grows and aggregates there.
151
366000
2000
phát triển và hội tụ ở đó.
06:23
It's also known as the spawning ground for eels
152
368000
4000
Nó cũng được biết đến như
vùng đất sinh sản cho chình biển
vùng đất sinh sản cho chình biển
06:27
from Northern European
153
372000
2000
đến từ Bắc Âu
06:29
and Northern American rivers
154
374000
2000
và các sông ở Bắc Mỹ,
06:31
that are now so dwindling in numbers
155
376000
2000
những nơi đang thu hẹp dần lượng
chình biển
chình biển
06:33
that they've actually stopped showing up in Stockholm,
156
378000
2000
mà chúng thực ra chúng đang dần ít
xuất hiện ở Stockholm,
xuất hiện ở Stockholm,
06:35
and five showed up in the U.K. just recently.
157
380000
3000
và năm con gần đây đã xuất hiện ở Anh Quốc
06:38
But the Sargasso Sea,
158
383000
2000
Nhưng biển Sargasso,
06:40
the same way it aggregates sargassum weed,
159
385000
3000
giống như cách nó thu hút loài tảo,
06:43
actually is pulling in the plastic
160
388000
2000
thực sự đang có nhiều chất dẻo
06:45
from throughout the region.
161
390000
2000
từ khắp vùng.
06:47
This picture doesn't exactly show
162
392000
2000
Bức ảnh này không cho thấy chính xác
06:49
the plastics that I would like it to show, because I haven't been out there myself.
163
394000
3000
những vật liệu dẻo mà tôi muốn cho các bạn thấy,
vì tôi chưa đến tận nơi được.
vì tôi chưa đến tận nơi được.
06:52
But there has just been a study
164
397000
2000
Nhưng vừa có một cuộc nghiên cứu
06:54
that was released in February
165
399000
2000
được công bố vào tháng hai
06:56
that showed there are 200,000
166
401000
2000
đã cho thấy rằng có 200,000
06:58
pieces of plastic per square-kilometer
167
403000
3000
loại chất dẻo mỗi kilomet vuông
07:01
now floating in the surface of the Sargasso Sea,
168
406000
3000
đang trôi nổi trên bề mặt biển Sargasso,
07:04
and that is affecting the habitat
169
409000
2000
và rằng nó đang ảnh hưởng đến nơi sống
07:06
for the many species in their juvenile stages
170
411000
3000
của nhiều loài đang ở giai đoạn phát triển
07:09
who come to the Sargasso Sea
171
414000
2000
chúng đến với Sargasso
07:11
for its protection and its food.
172
416000
3000
để được bảo vệ và sinh tồn.
07:14
The Sargasso Sea is also a wondrous place
173
419000
3000
Biển Sargasso cũng là một nơi kỳ vĩ
07:17
for the aggregation of these unique species
174
422000
2000
vì sự quy tụ của những loài quý hiếm
07:19
that have developed to mimic the sargassum habitat.
175
424000
3000
đã phát triển để tạo nên môi trường đa dạng.
07:22
It also provides a special habitat
176
427000
2000
Nó cũng cung cấp một môi trường đặc biệt
07:24
for these flying fish to lay their eggs.
177
429000
3000
cho những loài cá di cư đến đẻ trứng.
07:28
But what I'd like to get from this picture
178
433000
2000
Nhưng điều tôi muốn rút ra từ bức ảnh này
07:30
is that we truly do have an opportunity
179
435000
2000
là chúng ta thực sự có cơ hội
07:32
to launch a global initiative for protection.
180
437000
3000
để phát động một thúc đẩy toàn cầu
về vấn đề bảo tồn.
về vấn đề bảo tồn.
07:35
Thus, the government of Bermuda has recognized the need
181
440000
3000
Do đó, chính phủ Bermuda đã nhận ra sự cần thiết
07:38
and its responsibility
182
443000
2000
và trách nhiệm của họ
07:40
as having some of the Sargasso Sea
183
445000
2000
về việc bảo vệ một số vùng Sargasso
07:42
within its national jurisdiction --
184
447000
2000
trong quyền hạn pháp lý của mình--
07:44
but the vast majority is beyond --
185
449000
2000
nhưng đa số phần còn lại vẫn nằm ngoài quyền kiểm soát
07:46
to help spearhead a movement
186
451000
2000
để giúp tạo nên một bước tiến
07:48
to achieve protection for this vital area.
187
453000
2000
để đạt được sự bảo tồn vùng biển quan trọng này.
07:50
Spinning down to someplace a little bit cooler than here right now:
188
455000
3000
Đi xuống một số nơi mát hơn ở đây:
07:53
the Ross Sea in the Southern Ocean.
189
458000
2000
Biển Ross ở Nam Đại dương.
07:55
It's actually a bay.
190
460000
2000
Nó thực ra là một vịnh.
07:57
It's considered high seas, because the continent
191
462000
2000
Nó được xem như biển, vì lục địa
07:59
has been put off limits
192
464000
2000
đã đẩy các giới hạn
08:01
to territorial claims.
193
466000
2000
trong các quy ước về lãnh thổ.
08:03
So anything in the water is treated as if it's the high seas.
194
468000
3000
Vậy bất cứ thứ gì trong nước đều được xem như biển khơi.
08:06
But what makes the Ross Sea important
195
471000
2000
Nhưng điều khiến Ross trở nên quan trọng
08:08
is the vast sea of pack ice
196
473000
3000
là sự vô tận của băng
08:11
that in the spring and summer
197
476000
2000
vào mùa xuân và hè
08:13
provides a wealth of phytoplankton and krill
198
478000
2000
mang đến một sự phong phú các loài nhuyễn thể
08:15
that supports what, till recently,
199
480000
2000
hỗ trợ những thứ, cho đến gần đây,
08:17
has been a virtually intact
200
482000
2000
vẫn còn là một hệ sinh thái
08:19
near-shore ecosystem.
201
484000
3000
gần bờ nguyên thủy.
08:22
But unfortunately, CCAMLR,
202
487000
2000
Nhưng không may, CCAMLR,
08:24
the regional commission
203
489000
2000
một dự án khu vực
08:26
in charge of conserving and managing fish stocks
204
491000
2000
có trách nhiệm bảo tồn và quản lý nguồn cá
08:28
and other living marine resources,
205
493000
2000
và những tài nguyên biển sống khác,
08:30
is unfortunately starting to give in to fishing interests
206
495000
3000
thật không may đã bắt đầu từ bỏ những điều thú vị về thủy sản
08:33
and has authorized the expansion
207
498000
2000
và đã ủy quyền cho sự mở rộng
08:35
of toothfish fisheries in the region.
208
500000
3000
của việc đánh bắt cá trong khu vực.
08:38
The captain of a New Zealand vessel
209
503000
2000
Một trưởng tàu ngầm New Zealand
08:40
who was just down there
210
505000
2000
người vừa rồi
08:42
is reporting a significant decline
211
507000
2000
báo cáo một sự giảm đáng kể
08:44
in the number of the Ross Sea killer whales,
212
509000
3000
về lượng cá voi sát thủ ở biển Ross,
08:47
who are directly dependent on the Antarctic toothfish
213
512000
2000
loài trực tiếp phụ thuộc vào cá răng ở Antarctic
08:49
as their main source of food.
214
514000
3000
vì đó là nguồn thực phẩm chính của chúng.
08:52
So what we need to do is to stand up boldly,
215
517000
3000
Vì vậy chúng ta cần đứng lên mạnh mẽ,
08:55
singly and together,
216
520000
2000
cá nhân và cùng nhau,
08:57
to push governments,
217
522000
2000
để kêu gọi các nhà chức trách,
08:59
to push regional fisheries management organizations,
218
524000
2000
để kêu gọi những người đánh cá trong khu vực
09:01
to declare our right
219
526000
2000
để tuyên bố quyền lợi của chúng ta
09:03
to declare certain areas off-limits to high seas fishing,
220
528000
3000
để tuyên bố những vùng nhất định nằm ngoài
việc khai thác biển,
việc khai thác biển,
09:06
so that the freedom to fish no longer means
221
531000
2000
vậy quyền tự do đánh bắt cá không còn là
09:08
the freedom to fish anywhere and anytime.
222
533000
3000
quyền đánh bắt bất cứ đâu, bất cứ lúc nào.
09:11
Coming closer to here, the Costa Rica Dome
223
536000
3000
Đến gần một chút, vòm Costa Rica
09:14
is a recently discovered area --
224
539000
2000
là một vùng mới được phát hiện
09:16
potentially year-round habitat for blue whales.
225
541000
2000
như một nơi cư trú hằng năm cho cá voi xanh.
09:18
There's enough food there to last them
226
543000
2000
Ở đó có đủ thức ăn để duy trì chúng
09:20
the summer and the winter long.
227
545000
2000
qua mùa hè và mùa đông.
09:22
But what's unusual about the Costa Rica Dome
228
547000
2000
Nhưng điều bất thường về nơi đây
09:24
is, in fact, it's not a permanent place.
229
549000
2000
là, thực tế, nó không tồn tại vĩnh viễn.
09:26
It's an oceanographic phenomenon
230
551000
2000
Đây là một hiện tượng hải dương
09:28
that shifts in time and space on a seasonal basis.
231
553000
3000
thay đổi theo thời gian và không gian
từng mùa.
từng mùa.
09:31
So, in fact, it's not permanently in the high seas.
232
556000
2000
Vậy, thực tế, nó không vĩnh viễn thuộc về biển khơi.
09:33
It's not permanently in the exclusive economic zones
233
558000
3000
Nó cũng không vĩnh viễn thuộc về
các vùng đặc quyền kinh tế
các vùng đặc quyền kinh tế
09:36
of these five Central American countries,
234
561000
2000
của năm quốc gia Trung Mĩ này,
09:38
but it moves with the season.
235
563000
3000
mà nó di dời theo mùa.
09:41
As such, it does create a challenge to protect,
236
566000
3000
Như thế, chẳng có khó khăn gì để bảo vệ nó
09:44
but we also have a challenge protecting the species that move along with it.
237
569000
3000
nhưng chúng ta lại có khó khăn khi bảo vệ
các loài di chuyển trong lòng nó.
các loài di chuyển trong lòng nó.
09:47
We can use the same technologies that fishers use
238
572000
3000
Chúng ta có thể dùng các kỹ thuật như ngư dân dùng
09:50
to identify where the species are,
239
575000
2000
để xác định vị trí các loài,
09:52
in order to close the area
240
577000
2000
để đóng vùng đó lại
09:54
when it's most vulnerable,
241
579000
2000
khi nó quá nhạy cảm,
09:56
which may, in some cases, be year-round.
242
581000
3000
điều đó, đôi khi, diễn ra quanh năm.
09:59
Getting closer to shore, where we are,
243
584000
2000
Đi gần hơn về phía bờ, nơi ta đang ở,
10:01
this was in fact taken in the Galapagos.
244
586000
2000
bức này được chụp ở Galapagos.
10:03
Many species are headed through this region,
245
588000
2000
Nhiều loài được dẫn qua vùng này,
10:05
which is why there's been so much attention
246
590000
2000
đó là lí do có nhiều sự chú ý
10:07
put into conservation
247
592000
2000
hướng đến việc bảo tồn
10:09
of the Eastern Tropical Pacific Seascape.
248
594000
2000
khung cảnh phía đông Thái Bình Dương.
10:11
This is the initiative that's been coordinated
249
596000
2000
Đây là ý tưởng được phối hợp
10:13
by Conservation International
250
598000
2000
bởi Hội bảo tồn quốc tế
10:15
with a variety of partners and governments
251
600000
2000
và rất nhiều thành viên, chính phủ
10:17
to actually try to bring integrated management regime
252
602000
3000
để thực sự nỗ lực mang lại
chế độ quản lí thích hợp
10:20
throughout the area.
253
605000
2000
khắp vùng này.
10:22
That is, it provides a wonderful example of where you can go
254
607000
2000
Đó là một ví dụ tuyệt vời về nơi bạn có thể đến
10:24
with a real regional initiative.
255
609000
2000
vơi một động lực thực sự.
10:26
It's protecting five World Heritage sites.
256
611000
3000
Đó là việc bảo vệ năm vùng di sản thế giới.
10:29
Unfortunately, the World Heritage Convention
257
614000
3000
Không may, Hiệp ước di sản thế giới
10:32
does not recognize the need to protect areas
258
617000
3000
không công nhận nhu cầu bảo vệ các vùng
10:35
beyond national jurisdiction, at present.
259
620000
3000
nằm ngoài quyền pháp lí quốc gia, hiện nay
10:38
So a place like the Costa Rica Dome
260
623000
2000
Vậy một nơi như Costa Rica
10:40
could not technically qualify
261
625000
2000
có thể không đạt chất lượng về mặt lí thuyết
10:42
the time it's in the high seas.
262
627000
2000
khoảng thời gian nó thuộc về biển khơi.
10:44
So what we've been suggesting
263
629000
2000
Vậy điều mà chúng tôi đang đề nghị
10:46
is that we either need to amend the World Heritage Convention,
264
631000
3000
là chúng ta cần cải thiện Hiệp ước di sản thế giới
10:49
so that it can adopt
265
634000
3000
để nó có thể thay đổi
10:52
and urge universal protection of these World Heritage sites,
266
637000
3000
và thúc đẩy sự bảo vệ của thế giới đối với
các vùng di sản này,
các vùng di sản này,
10:55
or we need to change the name
267
640000
2000
hoặc ta cần thay đổi danh nghĩa
10:57
and call it Half-the-World Heritage Convention.
268
642000
3000
và gọi nó là Hiệp ước di sản một nửa thế giới.
11:00
But what we also know is that species like these sea turtles
269
645000
3000
Nhưng điều chúng ta biết là những loài như rùa biển
11:03
do not stay put in the Eastern Tropical Pacific Seascape.
270
648000
4000
không thuộc về phía đông Thái Bình Dương.
11:07
These happen to go down to a vast South Pacific Gyre,
271
652000
3000
Chúng phải đi đến vành đai Thái Bình Dương phía Nam vô tận,
11:10
where they spend most of their time
272
655000
2000
nơi chúng dành hầu hết vòng đời
11:12
and often end up getting hooked like this,
273
657000
2000
và thường chịu đựng bị câu lên như thế này,
11:14
or as bycatch.
274
659000
2000
hoặc bị đánh bắt.
11:16
So what I'd really like to suggest is that we need to scale-up.
275
661000
3000
Vậy điều tôi muốn truyền tải là chúng ta cần mở rộng phạm vi.
11:19
We need to work locally,
276
664000
2000
Ta cần làm việc tại địa phương,
11:21
but we also need to work ocean-basin-wide.
277
666000
3000
nhưng cũng cần hợp tác khắp đại dương.
11:24
We have the tools and technologies now
278
669000
3000
Giờ ta có công cụ và công nghệ
11:27
to enable us to take a broader
279
672000
2000
để có thể mở rộng
11:29
ocean-basin-wide initiative.
280
674000
2000
ý tưởng bảo vệ vùng đại dương.
11:31
We've heard about the Tagging of Pacific Predators project,
281
676000
3000
Chúng ta đã nghe về dự án đánh dấu các thiên địch
ở Thái Bình Dương,
ở Thái Bình Dương,
11:34
one of the 17 Census of Marine Life projects.
282
679000
3000
một trong các dự án kiểm kê thứ 17 thế giới biển.
11:37
It's provided us data like this,
283
682000
2000
Nó đã cho ra các số liệu như thế này,
11:39
of tiny, little sooty shearwaters
284
684000
3000
về loài hải âu đen nhỏ
11:42
that make the entire ocean basin their home.
285
687000
2000
cư trú trên khắp vịnh biển.
11:44
They fly 65,000 kilometers
286
689000
2000
Chúng bay qua 65,000 kilomet
11:46
in less than a year.
287
691000
2000
trong vòng chưa đến một năm.
11:48
So we have the tools and treasures coming from the Census of Marine Life.
288
693000
3000
Vậy chúng ta có công cụ và nguồn vốn từ Viện kiểm soát Biển.
11:51
And its culminating year
289
696000
2000
Và năm cao điểm của nó
11:53
that's going to be launched in October.
290
698000
2000
sẽ được khởi động vào tháng mười.
11:55
So stay tuned for further information.
291
700000
2000
Vậy hãy cập nhật thêm thông tin.
11:57
What I find so exciting
292
702000
2000
Điều tôi thấy thật thú vị
11:59
is that the Census of Marine Life
293
704000
2000
là Viện kiểm soát Biển
12:01
has looked at more than the tagging of pacific predators;
294
706000
3000
không chỉ đã xem xét việc đánh dấu các thiên địch ở Thái Bình Dương;
12:04
it's also looked in the really unexplored mid-water column,
295
709000
3000
mà còn ở các vùng trong tầng nước chưa được khám phá
12:07
where creatures like this flying sea cucumber
296
712000
2000
nơi mà các sinh vật như loài dưa chuột biển này
12:09
have been found.
297
714000
2000
vừa được tìm thấy.
12:11
And fortunately, we've been able, as IUCN,
298
716000
3000
Và thật may là chúng tôi đã có thể,
với tư cách là IUCN,
với tư cách là IUCN,
12:14
to team up with the Census of Marine Life
299
719000
2000
liên kết với Viện kiểm soát Biển
12:16
and many of the scientists working there
300
721000
2000
và nhiều nhà khoa học làm việc ở đó
12:18
to actually try to translate
301
723000
2000
để truyền đạt
12:20
much of this information to policymakers.
302
725000
2000
thông tin này đến các nhà lập chính sách.
12:22
We have the support of governments now behind us.
303
727000
3000
Hiện nay ta có sự ủng hộ từ phía chính phủ.
12:25
We've been revealing this information through technical workshops.
304
730000
3000
Chúng tôi đang truyền đạt thông tin này
qua các buổi hội thảo kỹ thuật.
qua các buổi hội thảo kỹ thuật.
12:28
And the exciting thing is that we do have sufficient information
305
733000
3000
Và điều thú vị là ta có đủ thông tin
12:31
to move ahead to protect some of these
306
736000
2000
để thẳng tiến bảo vệ một số
12:33
significant hope spots, hotspots.
307
738000
3000
những điểm hy vọng, những điểm nóng.
12:36
At the same time we're saying,
308
741000
2000
Đồng thời ta sẽ nói rằng,
12:38
"Yes, we need more. We need to move forward."
309
743000
2000
"Vâng, chúng ta cần nhiều hơn. Cần tiến xa hơn nữa"
12:40
But many of you have said,
310
745000
2000
Nhưng rất nhiều người trong các bạn nói,
12:42
if you get these marine protected areas,
311
747000
2000
rằng nếu bạn có được những vùng biển an toàn,
12:44
or a reasonable regime for high seas fisheries management in place,
312
749000
3000
hay một chế độ hợp lí để quản lí
các ngư dân ở đó,
các ngư dân ở đó,
12:47
how are you going to enforce it?
313
752000
2000
bạn sẽ củng cố nó như thế nào?
12:49
Which leads me to my second passion besides ocean science,
314
754000
3000
Điều đưa tôi đến niềm đam mê thứ hai
bên cạnh khoa học biển,
bên cạnh khoa học biển,
12:52
which is outer space technology.
315
757000
2000
chính là công nghệ vũ trụ.
12:54
I wanted to be an astronaut,
316
759000
2000
Tôi đã từng muốn trở thành phi hành gia,
12:56
so I've constantly followed
317
761000
2000
nên tôi đã kiên định theo đuổi
12:58
what are the tools available to monitor Earth
318
763000
2000
những công cụ có sẵn để điều khiển Trái Đất
13:00
from outer space --
319
765000
2000
từ vũ trụ--
13:02
and that we have incredible tools like we've been learning about,
320
767000
3000
và rằng tôi những công cụ tuyệt vời như
chúng ta đang nghiên cứu,
chúng ta đang nghiên cứu,
13:05
in terms of being able to follow tagged species
321
770000
2000
về việc có thể theo dấu các loài được đánh dấu
13:07
throughout their life-cycles
322
772000
2000
suốt vòng đời của chúng
13:09
in the open ocean.
323
774000
2000
trên đại dương rộng lớn.
13:11
We can also tag and track fishing vessels.
324
776000
3000
Chúng ta cũng có thể đánh dấu và theo dõi
các tàu đánh cá.
các tàu đánh cá.
13:14
Many already have transponders on board
325
779000
3000
Nhiều tàu đã có hệ thống tiếp sóng
trên boong
trên boong
13:17
that allow us to find out where they are and even what they're doing.
326
782000
3000
cho phép chúng ta xác định vị trí và
thậm chí là các hoạt động trên tàu.
thậm chí là các hoạt động trên tàu.
13:20
But not all the vessels have those to date.
327
785000
2000
Nhưng không phải tất cả tàu ngầm đều như vậy
13:22
It does not take too much rocket science
328
787000
3000
Nó không cần quá nhiều nghiên cứu hỏa tiễn
13:25
to actually try to create new laws to mandate,
329
790000
3000
để thực sự tạo ra các luật mới để ủy quyền,
13:28
if you're going to have the privilege
330
793000
2000
nếu bạn sắp có đặc quyền
13:30
of accessing our high seas resources,
331
795000
3000
tiếp cận các tài nguyên biển,
13:33
we need to know -- someone needs to know --
332
798000
2000
chúng ta cần biết -- ai đó cần biết--
13:35
where you are and what you're doing.
333
800000
3000
nơi chúng ta sống và điều ta đang làm.
13:38
So it brings me to my main take-home message,
334
803000
2000
Nó mang đến cho tôi thông điệp cuối cùng,
13:40
which is we can avert a tragedy of the commons.
335
805000
3000
rằng chúng ta có thể ngăn chặn một bi kịch
13:43
We can stop the collision course
336
808000
2000
Chúng ta có thể ngăn chặn sự xung đột
13:45
of 50 percent of the planet
337
810000
2000
của 50% hành tinh
13:47
with the high seas.
338
812000
2000
với biển khơi.
13:49
But we need to think broad-scale. We need to think globally.
339
814000
3000
Nhưng ta cần nghĩ rộng ra. Cần phải suy nghĩ toàn cầu.
13:52
We need to change how we actually go about
340
817000
2000
Chúng ta cần thay đổi cách chúng ta thực sự
13:54
managing these resources.
341
819000
3000
bắt đầu kiểm soát các tài nguyên này.
13:57
We need to get the new paradigm
342
822000
2000
Chúng ta cần có một mô hình mới
13:59
of precaution and respect.
343
824000
2000
về sự thận trọng và trân trọng.
14:01
At the same time, we need to think locally,
344
826000
2000
Đồng thời, ta cần suy nghĩ hợp lý,
14:03
which is the joy and marvel of Sylvia's hope spot wish,
345
828000
3000
niềm vui và sự kỳ vĩ của mong ước ở Sylvia,
14:06
is that we can shine a spotlight
346
831000
2000
rằng chúng ta có thể thắp sáng một điểm
14:08
on many of these previously unknown areas,
347
833000
3000
trong rất nhiều điểm của những vùng vô danh này
14:11
and to bring people to the table, if you will,
348
836000
3000
và đưa mọi người đến cùng tham gia,
nếu được,
nếu được,
14:14
to actually make them feel part of this community
349
839000
3000
để khiến họ cảm thấy mình là một phần của
cộng đồng này
cộng đồng này
14:17
that truly has a stake
350
842000
2000
để tạ.o một nền móng
14:19
in their future management.
351
844000
2000
cho việc quản lý trong tương lai
14:21
And third is that we need to look at ocean-basin-wide management.
352
846000
3000
Và thứ ba là chúng ta cần nhìn vào việc
quản lí lòng đại dương.
quản lí lòng đại dương.
14:24
Our species are ocean-basin-wide.
353
849000
3000
Các hình thái đó thuộc lòng đại dương.
14:27
Many of the deep-sea communities
354
852000
3000
Nhiều trong số các quần thể biển sâu
14:30
have genetic distribution
355
855000
2000
có sự phân bố về di truyền
14:32
that goes ocean-basin-wide.
356
857000
2000
đã trở thành lòng đại dương.
14:34
We need to better understand,
357
859000
2000
Chúng ta cần hiểu rõ hơn,
14:36
but we also need to start to manage and protect.
358
861000
3000
nhưng chúng ta cũng cần bắt tay vào
quản lí và bảo vệ.
quản lí và bảo vệ.
14:39
And in order to do that,
359
864000
2000
Và để là được như thế,
14:41
you also need ocean-basin management regimes.
360
866000
2000
bạn cũng cần một chế độ quản lí lòng đại dương.
14:43
That is, we have regional management regimes
361
868000
3000
Đó là, chúng ta có các chế độ quản lí khu vực
14:46
within the exclusive economic zone,
362
871000
2000
trong vùng đặc quyền kinh tế,
14:48
but we need to scale these up, we need to build their capacity,
363
873000
3000
nhưng ta cần nhân rộng phạm vi, cần thêm quy mô,,
14:51
so they're like the Southern Ocean,
364
876000
2000
vì thế chúng sẽ giống như Đại dương phía Nam,
14:53
where they do have the two-pronged fisheries
365
878000
2000
nơi có công nghiệp thủy hải sản 2 chiều.
14:55
and conservation organization.
366
880000
3000
và tổ chức bảo tồn.
14:58
So with that, I would just like to sincerely thank and honor
367
883000
3000
Vậy với điều đó, tôi muốn chân thành
cảm ơn và trân trọng
cảm ơn và trân trọng
15:01
Sylvia Earle for her wish,
368
886000
2000
Sylvia Earle vì điều ước của cô ấy,
15:03
for it is helping us to put a face on the high seas
369
888000
2000
vì đã giúp chúng tôi thay đổi bộ mặt
của các vùng biển
của các vùng biển
15:05
and the deep seas beyond national jurisdiction.
370
890000
3000
và những đại dương sâu thẳm ngoài quyền pháp lý quốc gia.
15:08
It's helping to bring an incredible group
371
893000
2000
Nó đã giúp mang một nhóm tuyệt vời
15:10
of talented people together
372
895000
2000
những người tài năng lại với nhau
15:12
to really try to solve and penetrate
373
897000
2000
để cố gắng giải quyết và can thiệp
15:14
these problems that have created our obstacles
374
899000
3000
vào những vấn đề gây trở ngại cho chúng ta
15:17
to management and rational use
375
902000
3000
đối với việc quản lí và sử dụng có chừng mực
15:20
of this area that was once so far away and remote.
376
905000
4000
khu vực này, nơi đã từng xa cách và hẻo lánh.
15:25
So on this tour, I hope I provided you
377
910000
2000
Vậy trong chuyến đi này, tôi mong rằng
đã mang đến cho các bạn
đã mang đến cho các bạn
15:27
with a new perspective of the high seas:
378
912000
2000
một cái nhìn mới về các vùng biển khơi:
15:29
one, that it is our home too,
379
914000
3000
một là, đó cũng là nhà của chúng ta,
15:32
and that we need to work together
380
917000
2000
và chúng ta cần làm việc cùng nhau
15:34
if we are to make this a sustainable ocean future for us all.
381
919000
3000
nếu chúng ta muốn biến nó trở thành một
tương lai biển cả bền vững.
tương lai biển cả bền vững.
15:37
Thank you.
382
922000
2000
Xin cảm ơn.
15:39
(Applause)
383
924000
2000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Kristina Gjerde - High seas policy advisorKristina Gjerde is an expert on the law of the high seas -- the vast areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work helps the world work together to protect them.
Why you should listen
Kristina Gjerde is an expert in the law of marine conservation. She's the high-seas policy advisor for IUCN, the International Union for Conservation of Nature, where she helps communities and governments find practical solutions to protect the environment. Her focus is on the tricky areas of the sea and seabed that exist beyond any national jurisdiction. These places belong to the world; Gjerde's work aims to help the world work together to protect them.
Gjerde's working with the Census of Marine Life and other scientific organizations to establish the Global Ocean Biodiversity Initiative, an effort to identify areas of special ecological or biological importance in the high seas and seabed. She's using her legal and scientific expertise to seek protection for these special areas as part of a global network of marine protected areas.
Kristina Gjerde | Speaker | TED.com