TEDxImperialCollege
John Graham-Cumming: The greatest machine that never was
John Graham-Cumming: Najwspanialsza maszyna, która nigdy nie powstała
Filmed:
Readability: 3.9
1,242,570 views
Informatyka rozpoczęła się w latach 30. - 1830. John Graham-Cumming opowiada historię mechanicznej, zasilanej parą „maszyny analitycznej” Charlesa Babbage'a. Mówi też jak córka Lorda Byrona, Ada Lovelace, matematyczka, przewidziała przyszłość komputerów. (Nagrane podczas TEDxImperialCollege)
John Graham-Cumming - Computer programmer
Computer programmer John Graham-Cumming keeps geek history alive by raising awareness for it's heroes and their inventions. Full bio
Computer programmer John Graham-Cumming keeps geek history alive by raising awareness for it's heroes and their inventions. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
So the machine I'm going to talk you about
0
106
1424
Maszyna, o której dziś opowiem
00:17
is what I call the greatest machine that never was.
1
1530
1674
jest wspaniała, ale nigdy nie powstała.
00:19
It was a machine that was never built,
2
3204
1999
Nie została nigdy zbudowana,
00:21
and yet, it will be built.
3
5203
2380
ale jednak na pewno zbudowana zostanie.
00:23
It was a machine that was designed
4
7583
1992
Została zaprojektowana
00:25
long before anyone thought about computers.
5
9575
2351
na długo zanim myślano o komputerach.
00:27
If you know anything about the history of computers,
6
11926
2149
Jeśli macie pojęcie o historii komputerów,
00:29
you will know that in the '30s and the '40s,
7
14075
2520
to wiecie, że w latach 30. i 40.
00:32
simple computers were created
8
16595
2555
powstały proste komputery,
00:35
that started the computer revolution we have today,
9
19150
2793
które zapoczątkowały rewolucję komputerową.
00:37
and you would be correct,
10
21943
1286
Mielibyście rację,
00:39
except for you'd have the wrong century.
11
23229
2482
ale pomylilibyście stulecia.
00:41
The first computer was really designed
12
25711
1640
Pierwszy komputer zaprojektowano
00:43
in the 1830s and 1840s, not the 1930s and 1940s.
13
27351
3672
w latach 1830-40., a nie 1930-40.
00:46
It was designed, and parts of it were prototyped,
14
31023
2328
Powstały prototypy części projektu
00:49
and the bits of it that were built are here
15
33351
2136
i są w Londynie
00:51
in South Kensington.
16
35487
1993
w South Kensington.
00:53
That machine was built by this guy, Charles Babbage.
17
37480
3319
Ta maszyna została stworzona
przez Charlesa Babbaga.
przez Charlesa Babbaga.
00:56
Now, I have a great affinity for Charles Babbage
18
40799
1756
Sądzę, że mam coś wspólnego z Charlesem,
00:58
because his hair is always completely unkempt like this
19
42555
2609
ponieważ jego włosy
są w kompletnym nieładzie
są w kompletnym nieładzie
01:01
in every single picture. (Laughter)
20
45164
2341
na każdym zdjęciu. (Śmiech)
01:03
He was a very wealthy man, and a sort of,
21
47505
1847
Był bardzo bogaty i w zasadzie
01:05
part of the aristocracy of Britain,
22
49352
2013
należał do brytyjskiej arystokracji,
01:07
and on a Saturday night in Marylebone,
23
51365
2339
więc w sobotnie wieczory w Marylebone,
01:09
were you part of the intelligentsia of that period,
24
53704
2431
jeśli należałeś do inteligencji,
01:12
you would have been invited round to his house
25
56135
1496
zostałbyś do niego zaproszony
01:13
for a soiree — and he invited everybody:
26
57631
2959
na "wieczorek" - a zapraszał wszystkich:
01:16
kings, the Duke of Wellington, many, many famous people —
27
60590
3432
królów, Księcia Wellington
i wielu innych sławnych ludzi.
i wielu innych sławnych ludzi.
01:19
and he would have shown you one of his mechanical machines.
28
64022
2521
Na tych przyjęciach pokazałby wam
jedno ze swoich mechanicznych urządzeń.
jedno ze swoich mechanicznych urządzeń.
01:22
I really miss that era, you know, where you could
29
66543
3040
Bardzo tęsknię za tą epoką,
01:25
go around for a soiree and see a mechanical computer
30
69583
2348
kiedy na przyjęciach demonstrowano
01:27
get demonstrated to you. (Laughter)
31
71931
1113
mechaniczne komputery. (Śmiech)
01:28
But Babbage, Babbage himself was born
32
73044
3266
Babbage urodził się
01:32
at the end of the 18th century,
33
76310
1734
pod koniec XVIII wieku,
01:33
and was a fairly famous mathematician.
34
78044
2044
i był całkiem znanym matematykiem.
01:35
He held the post that Newton held at Cambridge,
35
80088
3143
W Cambridge miał tą samą posadę co Newton,
01:39
and that was recently held by Stephen Hawking.
36
83231
2512
niedawno zajmował ją Stephen Hawking.
01:41
He's less well known than either of them because
37
85743
2855
Nie jest tak znany, bo wpadł na pomysł
01:44
he got this idea to make mechanical computing devices
38
88598
3150
konstruowania maszyn matematycznych,
01:47
and never made any of them.
39
91748
2285
ale żadnej z nich nie zbudował.
01:49
The reason he never made any of them, he's a classic nerd.
40
94033
3285
Był on klasycznym przykładem kujona.
01:53
Every time he had a good idea, he'd think,
41
97318
2011
Zawsze gdy wpadał na dobry pomysł, myślał:
01:55
"That's brilliant, I'm going to start building that one.
42
99329
1448
"Super, zacznę coś takiego budować.
01:56
I'll spend a fortune on it. I've got a better idea.
43
100777
2595
Wydam na to fortunę. Ale mam lepszy pomysł.
01:59
I'm going to work on this one. (Laughter) And I'm going to do this one."
44
103372
2360
Zacznę pracować nad tym.
Jednak zbuduję to." (Śmiech)
Jednak zbuduję to." (Śmiech)
02:01
He did this until Sir Robert Peel, then Prime Minister,
45
105732
2880
Robił tak dopóki premier Sir Robert Peel,
02:04
basically kicked him out of Number 10 Downing Street,
46
108612
2464
nie wykopał go z rządu,
02:06
and kicking him out, in those days, that meant saying,
47
111076
2441
co wtedy znaczyło, że powiedział mu:
02:09
"I bid you good day, sir." (Laughter)
48
113517
3152
"Życzę panu miłego dnia". (Śmiech)
02:12
The thing he designed was this monstrosity here,
49
116669
1980
Zaprojektował to okropieństwo,
02:14
the analytical engine. Now, just to give you an idea of this,
50
118649
3439
czyli silnik analityczny.
Aby pokazać jak to wygląda...
Aby pokazać jak to wygląda...
02:17
this is a view from above.
51
122088
1872
To widok z góry.
02:19
Every one of these circles is a cog, a stack of cogs,
52
123960
3113
Każde z kółek to tryb, stos trybów,
02:22
and this thing is as big as a steam locomotive.
53
127073
3236
a cała maszyna jest wielkości lokomotywy.
02:26
So as I go through this talk, I want you to imagine
54
130309
1991
Dlatego chciałbym żebyście wyobrazili sobie
02:28
this gigantic machine. We heard those wonderful sounds
55
132300
2644
tą gigantyczną maszynę.
Możemy usłyszeć jak brzmiałyby
Możemy usłyszeć jak brzmiałyby
02:30
of what this thing would have sounded like.
56
134944
1760
cudowne dźwięki wydobywające się z niej.
02:32
And I'm going to take you through the architecture of the machine
57
136704
1777
Przedstawię też architekturę tej maszyny,
02:34
— that's why it's computer architecture —
58
138481
1479
to architektura komputerowa
02:35
and tell you about this machine, which is a computer.
59
139960
3327
i opowiem wam o maszynie-komputerze.
02:39
So let's talk about the memory. The memory
60
143287
3403
Porozmawiajmy o pamięci.
02:42
is very like the memory of a computer today,
61
146690
2247
Jest podobna
do pamięci współczesnych komputerów,
do pamięci współczesnych komputerów,
02:44
except it was all made out of metal,
62
148937
2702
ale zrobiona z metalu,
02:47
stacks and stacks of cogs, 30 cogs high.
63
151639
3544
wielu stosów trybów, po 30 na stosie.
02:51
Imagine a thing this high of cogs,
64
155183
2070
Wyobraźcie sobie to, stworzone z trybów,
02:53
hundreds and hundreds of them,
65
157253
1755
wielu setek trybów,
02:54
and they've got numbers on them.
66
159008
1890
na których znajdują się cyfry.
02:56
It's a decimal machine. Everything's done in decimal.
67
160898
2419
Wszystko oparte jest o system dziesiętny.
02:59
And he thought about using binary. The problem
68
163317
1585
Babbage myślał o użyciu systemu binarnego.
03:00
with using binary is that the machine would have been so
69
164902
1718
Problem z systemem binarnym jest taki,
03:02
tall, it would have been ridiculous. As it is, it's enormous.
70
166620
3317
że maszyna byłaby absurdalnie wysoka.
03:05
So he's got memory.
71
169937
2059
Miał więc pamięć.
03:07
The memory is this bit over here.
72
171996
2407
Pamięć to ta część tutaj.
03:10
You see it all like this.
73
174403
2330
Jak widać.
03:12
This monstrosity over here is the CPU, the chip, if you like.
74
176733
4535
Ten olbrzym tutaj to procesor, albo chip.
03:17
Of course, it's this big.
75
181268
2250
Oczywiście jest wielki.
03:19
Completely mechanical. This whole machine is mechanical.
76
183518
2913
Całkowicie mechaniczny, jak cała maszyna.
03:22
This is a picture of a prototype for part of the CPU
77
186431
4141
Oto zdjęcie prototypu części procesora,
03:26
which is in the Science Museum.
78
190572
2139
który znajduje się w Muzeum Nauki.
03:28
The CPU could do the four fundamental functions of arithmetic --
79
192711
3632
Wykonywał podstawowe
działania arytmetyczne,
działania arytmetyczne,
03:32
so addition, multiplication, subtraction, division --
80
196343
2453
tj. dodawanie, mnożenie,
odejmowanie i dzielenie.
odejmowanie i dzielenie.
03:34
which already is a bit of a feat in metal,
81
198796
3008
Co jest niezłym osiągnięciem jak na metal,
03:37
but it could also do something that a computer does
82
201804
2629
ale mógł również robić coś,
co potrafi komputer,
co potrafi komputer,
03:40
and a calculator doesn't:
83
204433
1699
a kalkulator nie:
03:42
this machine could look at its own internal memory and make a decision.
84
206132
3938
potrafiła przeszukać swoją pamięć
i podjąć decyzję.
i podjąć decyzję.
03:45
It could do the "if then" for basic programmers,
85
210070
2866
Potrafiła zastosować "if-then"
znane początkującym programistom,
znane początkującym programistom,
03:48
and that fundamentally made it into a computer.
86
212936
2140
i właśnie dzięki temu była komputerem.
03:50
It could compute. It couldn't just calculate. It could do more.
87
215076
4598
Potrafiła znacznie więcej niż tylko liczyć.
03:55
Now, if we look at this, and we stop for a minute,
88
219674
2681
Jeśli weźmiemy to pod uwagę
03:58
and we think about chips today, we can't
89
222355
1871
i zastanowimy się nad chipami dziś,
04:00
look inside a silicon chip. It's just so tiny.
90
224226
3815
to uświadomimy sobie,
że nie można obejrzeć ich wnętrza.
że nie można obejrzeć ich wnętrza.
04:03
Yet if you did, you would see something
91
228041
1801
Są tak maleńkie,
04:05
very, very similar to this.
92
229842
1822
że widać tylko to.
04:07
There's this incredible complexity in the CPU,
93
231664
2947
To niesamowita złożoność procesora,
04:10
and this incredible regularity in the memory.
94
234611
2692
i niesamowita regularność pamięci.
04:13
If you've ever seen an electron microscope picture,
95
237303
1662
Obraz z mikroskopu elektronowego,
04:14
you'll see this. This all looks the same,
96
238965
1969
wygląda tak. Wszystko wygląda tak samo,
04:16
then there's this bit over here which is incredibly complicated.
97
240934
2566
ale ten element jest niesamowicie złożony.
04:19
All this cog wheel mechanism here is doing is what a computer does,
98
243500
3983
Dzięki kołom zębatym robi to, co komputer,
04:23
but of course you need to program this thing, and of course,
99
247483
2093
ale wymaga najpierw zaprogramowania.
04:25
Babbage used the technology of the day
100
249576
3025
Babbage wykorzystał ówczesną technologię,
04:28
and the technology that would reappear in the '50s, '60s and '70s,
101
252601
3646
która pojawiła się w latach 1850-70.
04:32
which is punch cards. This thing over here
102
256247
2869
czyli kart dziurkowanych.
04:35
is one of three punch card readers in here,
103
259116
2824
To trzy czytniki kart dziurkowanych
04:37
and this is a program in the Science Museum, just
104
261940
3680
i program z Science Museum, tu niedaleko,
04:41
not far from here, created by Charles Babbage,
105
265620
4393
utworzony przez Charlesa Babbaga.
04:45
that is sitting there — you can go see it —
106
270013
1868
Można iść i obejrzeć,
04:47
waiting for the machine to be built.
107
271881
2441
ten program czeka na zbudowanie maszyny.
04:50
And there's not just one of these, there's many of them.
108
274322
3420
Nie tylko ten, jest ich więcej.
04:53
He prepared programs anticipating this would happen.
109
277742
3090
Babbage przygotował programy,
przewidując, że do tego dojdzie.
przewidując, że do tego dojdzie.
04:56
Now, the reason they used punch cards was that Jacquard,
110
280832
1973
Dlaczego użył kart dziurkowanych?
04:58
in France, had created the Jacquard loom,
111
282805
2172
We Francji Jacquard zbudował krosno
- maszynę żakardową,
- maszynę żakardową,
05:00
which was weaving these incredible patterns controlled by punch cards,
112
284977
2678
tkającą wzory na podstawie
"programów" na kartach dziurkowanych.
"programów" na kartach dziurkowanych.
05:03
so he was just repurposing the technology of the day,
113
287655
2632
Babbage po prostu zmienił
cel technologii z jego epoki
cel technologii z jego epoki
05:06
and like everything else he did, he's using the technology
114
290287
2105
tak samo jak ze wszystkim innym, co robił.
05:08
of his era, so 1830s, 1840s, 1850s, cogs, steam,
115
292392
4747
Wykorzystując technologie swojej epoki,
tzn. z lat 1830-50., koła zębate, parę,
tzn. z lat 1830-50., koła zębate, parę,
05:13
mechanical devices. Ironically, born the same year
116
297139
3938
urządzenia mechaniczne.
Jak na ironię, w tym samym roku
Jak na ironię, w tym samym roku
05:16
as Charles Babbage was Michael Faraday,
117
301077
2172
co Babbage, urodził się Michael Faraday,
05:19
who would completely revolutionize everything
118
303249
2677
który zrewolucjonizował wszystko
05:21
with the dynamo, transformers, all these sorts of things.
119
305926
2513
dynamem, transformatorem
i resztą swoich wynalazków.
i resztą swoich wynalazków.
05:24
Babbage, of course, wanted to use proven technology,
120
308439
3158
Babbage chciał użyć
sprawdzonej technologii,
sprawdzonej technologii,
05:27
so steam and things.
121
311597
1553
czyli pary i tym podobnym.
05:29
Now, he needed accessories.
122
313150
1673
No więc potrzebował akcesoriów.
05:30
Obviously, you've got a computer now.
123
314823
1672
Teraz mamy oczywiście komputer.
05:32
You've got punch cards, a CPU and memory.
124
316495
2389
Czyli mamy karty drukowane,
procesor i pamięć.
procesor i pamięć.
05:34
You need accessories you're going to come with.
125
318884
1935
Wprowadzając nową maszynę
musisz mieć akcesoria.
musisz mieć akcesoria.
05:36
You're not just going to have that,
126
320819
1628
Sama maszyna nie wystarczy.
05:38
So, first of all, you had sound. You had a bell,
127
322447
2828
Po pierwsze dźwięk, zastosował dzwonek
05:41
so if anything went wrong — (Laughter) —
128
325275
2154
gdyby coś poszło nie tak (Śmiech)
05:43
or the machine needed the attendant to come to it,
129
327429
2345
albo, żeby wezwać pomoc operatora,
05:45
there was a bell it could ring. (Laughter)
130
329774
1970
po to właśnie był dzwonek. (Śmiech)
05:47
And there's actually an instruction on the punch card
131
331744
1536
A instrukcja znajdowała się na karcie:
05:49
which says "Ring the bell." So you can imagine this "Ting!"
132
333280
2902
"Zadzwoń". Wyobraźcie sobie dźwięk "Dzyń!".
05:52
You know, just stop for a moment, imagine all those noises,
133
336182
2200
Wyobraźmy sobie te wszystkie dźwięki:
05:54
this thing, "Click, clack click click click,"
134
338382
1081
"Klik, klak, klik, klik",
05:55
steam engine, "Ding," right? (Laughter)
135
339463
2937
odgłos silnika parowego, "Dzyń". (Śmiech)
05:58
You also need a printer, obviously, and everyone needs a printer.
136
342400
2435
Oczywiście potrzebujemy też drukarki.
06:00
This is actually a picture of the printing mechanism for
137
344835
3008
To mechanizm drukujący Babbaga,
06:03
another machine of his, called the Difference Engine No. 2,
138
347843
2483
którą nazwał maszyną różnicową nr 2.
06:06
which he never built, but which the Science Museum
139
350326
1935
Nie on ją zbudował, a Science Museum
06:08
did build in the '80s and '90s.
140
352261
2171
w latach 1980-90.
06:10
It's completely mechanical, again, a printer.
141
354432
2275
Jest to całkowicie mechaniczna drukarka.
06:12
It prints just numbers, because he was obsessed with numbers,
142
356707
2698
Drukuje same cyfry,
Babbage miał na ich punkcie obsesję.
Babbage miał na ich punkcie obsesję.
06:15
but it does print onto paper, and it even does word wrapping,
143
359405
3517
Używa papieru, nawet zawija wiersze,
06:18
so if you get to the end of the line, it goes around like that.
144
362922
2772
po dojechaniu na koniec wiersza, robi tak.
06:21
You also need graphics, right?
145
365694
1650
Potrzebujemy też grafiki, prawda?
06:23
I mean, if you're going to do anything with graphics,
146
367344
1556
Potrzebujemy też grafiki, prawda?
06:24
so he said, "Well, I need a plotter. I've got a big piece of paper
147
368900
2596
"Potrzebuję plotera.
Mam dużą kartkę i pióro
Mam dużą kartkę i pióro
06:27
and an ink pen and I'll make it plot."
148
371496
2108
Zrobię maszynę,
która będzie kreślić obrazy.".
która będzie kreślić obrazy.".
06:29
So he designed a plotter as well,
149
373604
1830
No i zaprojektował też ploter.
06:31
and, you know, at that point, I think he got pretty much
150
375434
3925
Moim zdaniem w tym momencie powstała
06:35
a pretty good machine.
151
379359
1531
całkiem dobra maszyna.
06:36
Along comes this woman, Ada Lovelace.
152
380890
2690
Tu pojawia się kobieta, Ada Lovelace.
06:39
Now, imagine these soirees, all these great and good comes along.
153
383580
2721
Wyobraźmy sobie taki wieczorek,
eleganckie towarzystwo.
eleganckie towarzystwo.
06:42
This lady is the daughter of the mad, bad
154
386301
3092
A tu pojawia się córka szalonego, złego
06:45
and dangerous-to-know Lord Byron,
155
389393
2422
i niebezpiecznego Lorda Byrona.
06:47
and her mother, being a bit worried that she might have
156
391815
2520
Jej matka, zmartwiona tym,
06:50
inherited some of Lord Byron's madness and badness,
157
394335
2857
że córka mogła odziedziczyć szaleństwo
i złe skłonności po ojcu
i złe skłonności po ojcu
06:53
thought, "I know the solution: Mathematics is the solution.
158
397192
3238
pomyślała sobie, że ma rozwiązanie.
06:56
We'll teach her mathematics. That'll calm her down."
159
400430
2949
"Niech się uczy matematyki, to ją usidli”.
06:59
(Laughter) Because of course,
160
403379
3756
(Śmiech) Racja, przecież nie było
07:03
there's never been a mathematician that's gone crazy,
161
407135
3915
matematyka, który by zwariował.
07:06
so, you know, that'll be fine. (Laughter)
162
411050
2401
Przecież to najlepsze rozwiązanie. (Śmiech)
07:09
Everything'll be fine. So she's got this mathematical training,
163
413451
3338
Ada skończyła studia matematyczne.
07:12
and she goes to one of these soirees with her mother,
164
416789
2738
Matka zabrała ją na taki wieczorek,
07:15
and Charles Babbage, you know, gets out his machine.
165
419527
2790
a tam Charles Babbage
prezentuje swoją maszynę.
prezentuje swoją maszynę.
07:18
The Duke of Wellington is there, you know,
166
422317
1834
Jest tam Książę Wellington,
czyli trzeba się pokazać,
czyli trzeba się pokazać,
07:20
get out the machine, obviously demonstrates it,
167
424151
1572
Babbage demonstruje wszystkim maszynę,
07:21
and she gets it. She's the only person in his lifetime, really,
168
425723
3751
ale tylko ona rozumie.
Tylko ona powiedziała:
Tylko ona powiedziała:
07:25
who said, "I understand what this does,
169
429474
1292
"Rozumiem, do czego to jest
07:26
and I understand the future of this machine."
170
430766
2207
i wiem jaką to ma przyszłość".
07:28
And we owe to her an enormous amount because we know
171
432973
3087
Zawdzięczamy Adzie bardzo dużo.
To dzięki niej wiemy
To dzięki niej wiemy
07:31
a lot about the machine that Babbage was intending to build
172
436060
2977
tyle o maszynie,
którą chciał skonstruować Babbage.
którą chciał skonstruować Babbage.
07:34
because of her.
173
439037
1603
Właśnie dzięki niej.
07:36
Now, some people call her the first programmer.
174
440640
2757
Nazwano ją pierwszą programistką.
07:39
This is actually from one of -- the paper that she translated.
175
443397
3386
Ten tekst przetłumaczony przez Adę.
07:42
This is a program written in a particular style.
176
446783
2911
to program napisany w określonym stylu.
07:45
It's not, historically, totally accurate that she's the first programmer,
177
449694
3569
Określenie jej jako pierwszego programisty
nie jest chronologicznie.
nie jest chronologicznie.
07:49
and actually, she did something more amazing.
178
453263
2053
Jednak zrobiła coś bardziej zadziwiającego.
07:51
Rather than just being a programmer,
179
455316
1570
Nie do końca działała jak programista.
07:52
she saw something that Babbage didn't.
180
456886
2172
Zauważyła coś, czego nie widział Babbage.
07:54
Babbage was totally obsessed with mathematics.
181
459058
3184
On miał obsesję na punkcie matematyki.
07:58
He was building a machine to do mathematics,
182
462242
3949
Dlatego budował "maszynę do matematyki".
08:02
and Lovelace said, "You could do more than mathematics
183
466191
3259
A Lovelavce powiedziała,
że można to poszerzyć.
że można to poszerzyć.
08:05
on this machine." And just as you do,
184
469450
2835
Zupełnie jak teraz, każde z was
08:08
everyone in this room already's got a computer on them
185
472285
1625
ma tu ze sobą komputer,
08:09
right now, because they've got a phone.
186
473910
2054
przecież każdy ma telefon.
08:11
If you go into that phone, every single thing in that phone
187
475964
2228
Gdybyście się mu przyjrzeli,
to każdy najmniejszy element
to każdy najmniejszy element
08:14
or computer or any other computing device
188
478192
2015
w telefonie, w komputerze
lub innym urządzeniu obliczeniowym
lub innym urządzeniu obliczeniowym
08:16
is mathematics. It's all numbers at the bottom.
189
480207
2081
to matematyka. U podstaw zawsze są cyfry.
08:18
Whether it's video or text or music or voice, it's all numbers,
190
482288
4693
Obraz, tekst czy muzyka, zawsze najpierw
08:22
it's all, underlying it, mathematical functions happening,
191
486981
3980
są to funkcje matematyczne.
08:26
and Lovelace said, "Just because you're doing
192
490961
2105
Lovelace stwierdziła, że tylko dlatego,
08:28
mathematical functions and symbols
193
493066
3322
że maszyna stosuje symbole
i wykonuje funkcje matematyczne
i wykonuje funkcje matematyczne
08:32
doesn't mean these things can't represent
194
496388
2247
nie znaczy, że nie mogą one symbolizować
08:34
other things in the real world, such as music."
195
498635
3353
innych elementów ze świata, np. muzyki".
08:37
This was a huge leap, because Babbage is there saying,
196
501988
2734
To był ogromny przeskok. Babbage twierdził:
08:40
"We could compute these amazing functions and print out
197
504722
2222
"Możemy obliczać te funkcje i drukować
08:42
tables of numbers and draw graphs," — (Laughter) —
198
506944
3668
sobie tabele liczb,
rysować wykresy".(Śmiech)
rysować wykresy".(Śmiech)
08:46
and Lovelace is there and she says, "Look,
199
510612
1896
Aż tu nagle zjawia się Lovelace i mówi:
08:48
this thing could even compose music if you
200
512508
2476
"Ta maszyna może nawet komponować muzykę,
08:50
told it a representation of music numerically."
201
514984
3548
jeśli przedstawić muzykę
w sposób numeryczny".
w sposób numeryczny".
08:54
So this is what I call Lovelace's Leap.
202
518532
1569
Nazywam to skokiem Lovelace.
08:56
When you say she's a programmer, she did do some,
203
520101
3737
Była programistką, trochę się tym zajmowała
08:59
but the real thing is to have said the future is going to be
204
523838
3137
ale jej prawdziwa zasługa to stwierdzenie,
że przyszłość tej maszyny
że przyszłość tej maszyny
09:02
much, much more than this.
205
526975
2196
to o wiele, wiele więcej.
09:05
Now, a hundred years later, this guy comes along,
206
529171
2179
100 lat później pojawia się ten gość...
09:07
Alan Turing, and in 1936, and invents the computer all over again.
207
531350
5453
Alan Turing w 1936
wynajduje komputer na nowo.
wynajduje komputer na nowo.
09:12
Now, of course, Babbage's machine was entirely mechanical.
208
536803
2577
Maszyna Babbaga była mechaniczna.
09:15
Turing's machine was entirely theoretical.
209
539380
2531
Maszyna Turinga była teoretyczna.
09:17
Both of these guys were coming from a mathematical perspective,
210
541911
2791
Obaj podeszli do problemu
z perspektywy matematycznej,
z perspektywy matematycznej,
09:20
but Turing told us something very important.
211
544702
2553
jednak Turing powiedział coś ważnego.
09:23
He laid down the mathematical foundations
212
547255
2935
Dał matematyczne podstawy informatyki.
09:26
for computer science, and said,
213
550190
2113
Powiedział:
09:28
"It doesn't matter how you make a computer."
214
552303
3187
"Nie ma znaczenia jak zbudujesz komputer”.
09:31
It doesn't matter if your computer's mechanical,
215
555490
1878
Nieważne czy jest mechaniczny,
09:33
like Babbage's was, or electronic, like computers are today,
216
557368
4410
jak u Babbaga,
czy jak współczesne komputery.
czy jak współczesne komputery.
09:37
or perhaps in the future, cells, or, again,
217
561778
2804
Może w przszłości będą organiczne
albo ponownie mechaniczne,
albo ponownie mechaniczne,
09:40
mechanical again, once we get into nanotechnology.
218
564582
3146
po opanowaniu nanotechnologii.
09:43
We could go back to Babbage's machine
219
567728
2037
Moglibyśmy powrócić do maszyny Babbaga
09:45
and just make it tiny. All those things are computers.
220
569765
2576
i zbudować ją, tylko maleńką.
To wszystko są komputery.
To wszystko są komputery.
09:48
There is in a sense a computing essence.
221
572341
1632
To esencja komputera.
09:49
This is called the Church–Turing thesis.
222
573973
2005
Oto tzw. hipoteza Churcha-Turinga.
09:51
And so suddenly, you get this link where you say
223
575978
2667
I nagle otrzymujemy ogniwo łączące
09:54
this thing Babbage had built really was a computer.
224
578645
2223
i możemy stwierdzić,
że Babbage zbudował komputer.
że Babbage zbudował komputer.
09:56
In fact, it was capable of doing everything we do today
225
580868
2825
Tak naprawdę,
jego maszyna mogła wykonać wszystko,
jego maszyna mogła wykonać wszystko,
09:59
with computers, only really slowly. (Laughter)
226
583693
4832
co robimy dziś za pomocą komputerów,
tylko bardzo wolno. (Śmiech)
tylko bardzo wolno. (Śmiech)
10:04
To give you an idea of how slowly,
227
588525
2106
Aby pokazać jak wolno, powiem wam,
10:06
it had about 1k of memory.
228
590631
3839
że miała około 1kB pamięci.
10:10
It used punch cards, which were being fed in,
229
594470
2918
Wykorzystywała karty drukowane
wkładane do maszyny.
wkładane do maszyny.
10:13
and it ran about 10,000 times slower the first ZX81.
230
597388
5760
Działała około 10 000 razy wolniej
niż pierwszy ZX Spectrum – ZX81,
niż pierwszy ZX Spectrum – ZX81,
10:19
It did have a RAM pack.
231
603148
1603
Maszyna miała pakiet pamięci RAM.
10:20
You could add on a lot of extra memory if you wanted to.
232
604751
3179
Użytkownik mógł zamontować
dużo dodatkowej pamięci.
dużo dodatkowej pamięci.
10:23
(Laughter) So, where does that bring us today?
233
607930
2326
(Śmiech) Do czego to nas prowadzi dziś?
10:26
So there are plans.
234
610256
1608
To są plany.
10:27
Over in Swindon, the Science Museum archives,
235
611864
2933
W archiwum muzeum w Swindon
10:30
there are hundreds of plans and thousands of pages
236
614797
1694
są setki planów i tysiące stron notatek
10:32
of notes written by Charles Babbage about this analytical engine.
237
616491
3469
na temat silnika analitycznego
autorstwa Charlesa Babbaga.
autorstwa Charlesa Babbaga.
10:35
One of those is a set of plans that we call Plan 28,
238
619960
3961
Jeden z tych dokumentów nazwaliśmy Plan 28.
10:39
and that is also the name of a charity that I started
239
623921
2154
Tak samo nazwałem fundację,
10:41
with Doron Swade, who was the curator of computing
240
626075
2734
założoną z Doronem Swadem,
kustoszem działu komputerów
kustoszem działu komputerów
10:44
at the Science Museum, and also the person who drove
241
628809
2239
w Science Museum. To on jest siłą napędową
10:46
the project to build a difference engine,
242
631048
1430
projektu budowy maszyny różnicowej.
10:48
and our plan is to build it.
243
632478
2558
Planujemy ją zbudować.
10:50
Here in South Kensington, we will build the analytical engine.
244
635036
3866
Właśnie tu, w South Kensington
budujemy maszynę analityczną.
budujemy maszynę analityczną.
10:54
The project has a number of parts to it.
245
638902
2002
Projekt obejmuje wiele części.
10:56
One was the scanning of Babbage's archive.
246
640904
2520
M. in. skanowanie archiwum Babbage'a.
10:59
That's been done. The second is now the study
247
643424
1922
To już zrobiliśmy.
Drugi etap to przebadanie
Drugi etap to przebadanie
11:01
of all of those plans to determine what to build.
248
645346
3110
wszystkich planów,
aby określić, co zbudować.
aby określić, co zbudować.
11:04
The third part is a computer simulation of that machine,
249
648456
4444
Trzeci etap to symulacja
komputerowa maszyny.
komputerowa maszyny.
11:08
and the last part is to physically build it at the Science Museum.
250
652900
2923
Ostatni etap - zbudowanie w Science Museum.
11:11
When it's built, you'll finally be able to understand how a computer works,
251
655823
2576
Gdy ją zbudujemy,
będzie można zrozumieć komputer.
będzie można zrozumieć komputer.
11:14
because rather than having a tiny chip in front of you,
252
658399
1834
Zamiast patrzeć na malutkiego czipa
11:16
you've got to look at this humongous thing and say, "Ah,
253
660233
2610
spojrzymy na tego potwora i powiemy:
11:18
I see the memory operating, I see the CPU operating,
254
662843
3335
"Widzę jak działa pamięć,
widzę jak działa procesor,
widzę jak działa procesor,
11:22
I hear it operating. I probably smell it operating." (Laughter)
255
666178
3867
słyszę to. Chyba nawet czuję". (Śmiech)
11:25
But in between that we're going to do a simulation.
256
670045
2599
Jednak w teraz przeprowadzimy symulację.
11:28
Babbage himself wrote, he said,
257
672644
1757
Sam Babbage napisał,
11:30
as soon as the analytical engine exists,
258
674401
1618
że gdy już zbudujemy maszynę analityczną
11:31
it will surely guide the future course of science.
259
676019
3704
wskaże nam ona przyszły kurs nauki.
11:35
Of course, he never built it, because he was always fiddling
260
679723
1845
Niestety nie udało mu się jej zbudować,
11:37
with new plans, but when it did get built, of course,
261
681568
2082
bo ciągle kombinował z nowymi planami.
11:39
in the 1940s, everything changed.
262
683650
3510
A po zbudowaniu maszyny w latach
1940. wszystko się zmieniło.
1940. wszystko się zmieniło.
11:43
Now, I'll just give you a little taste of what it looks like
263
687160
1823
A teraz pokażę zajawkę maszyny w ruchu,
11:44
in motion with a video which shows
264
688983
2633
oto wideo prezentujące działanie
11:47
just one part of the CPU mechanism working.
265
691616
4594
jednej tylko części mechanizmu procesora.
11:55
So this is just three sets of cogs,
266
699210
2999
To po prostu 3 zestawy zębatek.
11:58
and it's going to add. This is the adding mechanism
267
702209
2822
Zaczyna się dodawanie.
To mechanizm dodający w ruchu.
To mechanizm dodający w ruchu.
12:00
in action, so you imagine this gigantic machine.
268
705031
2657
Pozwala to sobie wyobrazić
jak gigantyczna będzie całość.
jak gigantyczna będzie całość.
12:03
So, give me five years.
269
707688
1159
Dajcie mi pięć lat.
12:04
Before the 2030s happen, we'll have it.
270
708847
2344
Zbudujemy to do 2030, obiecuję.
12:07
Thank you very much. (Applause)
271
711191
2970
Dziękuję bardzo. (Brawa).
ABOUT THE SPEAKER
John Graham-Cumming - Computer programmerComputer programmer John Graham-Cumming keeps geek history alive by raising awareness for it's heroes and their inventions.
Why you should listen
John Graham-Cumming received his Ph.D. in computer security from Oxford University. A peripatetic programmer, he has worked in Silicon Valley, New York, the UK, Germany and France. In 2004, his open source POPFile program won a Jolt Productivity Award. He has authored two books: The Geek Atlas, a travel companion for math and science history enthusiasts; and GNU Make Unleashed, a guide for programmers. In 2009, he spearheaded a successful petition to the British Government demanding an apology for its persecution of Alan Turing for his homosexuality. His personal blog was rated among the "top 30 science blogs" by The Times in February 2010. And in October, 2010, he founded an organization dedicated to build Charles Babbage's famous analytical engine.
John Graham-Cumming | Speaker | TED.com