TED2007
Deborah Scranton: An Iraq war movie crowd-sourced from soldiers
Deborah Scranton "Taśmy wojny"
Filmed:
Readability: 3.3
574,571 views
Reżyser Deborah Scranton opowiada i prezentuje fragmenty filmu dokumentalnego "Taśmy Wojny", nakręconego przez żołnierzy walczących w Iraku.
Deborah Scranton - Filmmaker
The director of the award-winning documentary The War Tapes, Deborah Scranton is committed to using new technology to give people power to tell their own stories. Full bio
The director of the award-winning documentary The War Tapes, Deborah Scranton is committed to using new technology to give people power to tell their own stories. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:26
Three years ago, I got a phone call, based on an earlier film I had made,
0
1000
3000
Trzy lata temu, odbyłam rozmowę telefoniczna nawiązująca do mojego poprzedniego filmu,
00:29
with an offer to embed the New Hampshire National Guard.
1
4000
4000
z propozycja nakręcenia filmu o jednostce Gwardii Narodowej z New Hampshire.
00:33
My idea -- and literally, I woke up in the middle of the night,
2
8000
3000
Mój pomysł - i dosłownie, obudziłam się w środku nocy,
00:36
and we've all have those moments. You know, you go to sleep --
3
11000
2000
a każdy z nas doświadcza takich chwil.
00:38
I was excited, with this phone call.
4
13000
3000
Byłam podekscytowana tym telefonem.
00:41
I was thinking, I just finished making another film about World War II vets,
5
16000
3000
Pomyślałam, właśnie skończyłam kolejny film o weteranach drugiej wojny światowej,
00:44
and I realized I'd gotten to know their stories,
6
19000
2000
i uświadomiłam sobie, ze znam ich historie,
00:46
and I realized this was a once-in-a-lifetime opportunity
7
21000
4000
i ze to jest życiowa szansa
00:50
to tell a warrior's story as it unfolded.
8
25000
2000
aby opowiedzieć historie wojownika jego oczyma
00:52
So I went to bed that night pretty excited.
9
27000
3000
Poszłam spać naprawdę podekscytowana.
00:55
Not sure of all the details, but excited.
10
30000
5000
Nie pewna co do szczegółów, ale podekscytowana.
01:00
It wasn't at four in the morning, but it was closer to midnight.
11
35000
2000
To nie byla czwarta nad ranem, lecz - raczej kolo północy.
01:02
Woke straight up. Wide-awake as could be.
12
37000
2000
Obudziłam sie od razu. Momentalnie wybudzona.
01:04
And I had this idea: what if I could, in effect, virtually embed,
13
39000
3000
Zadałam sobie to pytanie: a jeśli w zasadzie mogłabym to zrobić?
01:07
and create a permeable relationship with the soldiers?
14
42000
3000
Nawiązać więzy z żołnierzami?
01:10
To tell the story from the inside out, versus the outside in?
15
45000
4000
Opowiedzieć ich historie z wewnątrz, aniżeli odwrotnie?
01:14
So, I called back Major Heilshorn,
16
49000
2000
Oddzwoniłam do majora Heilshorn'a,
01:16
who's the public affairs officer of the New Hampshire National Guard.
17
51000
2000
oficera do spraw publicznych Gwardii Narodowej New Hanpshire.
01:18
And he knew me, so I was like, "Greg?"
18
53000
3000
A ze znal mnie, wiec spytałam mniej wiecej tak, "Greg?"
01:21
He's like, "Yes, Deborah?"
19
56000
2000
On odpowiedział mniej więcej, "Tak, Deborah?"
01:23
Told him my idea, and you know,
20
58000
3000
Opisałam mu mój pomysł, i wiecie co,
01:26
he is one of the bravest men in the world,
21
61000
2000
to jest jeden z najodważniejszych ludzi na świecie,
01:28
as is General Blair, who, in the end, gave me permission to try this experiment.
22
63000
5000
jak i generał Blair, który zezwolił, bym rozpoczęła ten eksperyment
01:33
Within 10 days, I was down at Fort Dix.
23
68000
2000
W ciągu 10 dniu bylem w bazie Fort Dix
01:35
He gave me my pick of units.
24
70000
2000
Pozwolił, bym wybrała sobie jednostkę
01:37
I picked one unit -- Charlie Company, Third of the 172nd,
25
72000
3000
wybrałam jedna- Kompanie Charlie, trzeci batalion 172-giej
01:40
they're mountain infantry -- for two reasons.
26
75000
2000
to piechota górska - z dwóch powodów.
01:42
One, they're infantry.
27
77000
2000
po pierwsze, to piechota.
01:44
Number two, they were going to be based at LSA Anaconda,
28
79000
3000
Po drugie, mieli stacjonować w bazie LSA Anaconda,
01:47
so I knew they would have Internet access.
29
82000
2000
więc wiedziałam, że będą mieli dostęp do internetu
01:49
The caveat for my access was I had to get the soldiers to volunteer.
30
84000
2000
Poinformowano mnie, że będę miała dostęp, jeśli uda mi się pozyskać żołnierzy na ochotnika.
01:51
This was a big thing that
31
86000
2000
To było coś
01:53
I think when Major H told me,
32
88000
2000
Myślę, kiedy Major H powiedział mi,
01:55
I wasn't really totally gathering what that would mean.
33
90000
3000
nie do końca rozumiałam co miał na myśli.
01:58
So what that meant was, when I went down to Fort Dix,
34
93000
2000
O co mu chodziło, przekonałam się, gdy pojechałam do bazy Fort Dix,
02:00
I had to hop out in front of 180 guys and tell them of my vision.
35
95000
4000
miałam skakać przed 180 facetami i powiedzieć o moim pomyśle.
02:04
You can imagine the hailstorm of questions I got.
36
99000
2000
Możecie sobie wyobrazić grad pytań jakimi mnie obsypano.
02:06
The opening one was,
37
101000
2000
Pierwsze otwarcie było,
02:08
"What the fuck do you know about the National Guard?"
38
103000
2000
"Co do jasnej anielki wiem o Gwardii Narodowej?"
02:11
I started with the 1607 Massachusetts Bay Colony Pequot Indian Wars.
39
106000
5000
Zaczęłam od wojen kolonistów z Indianami Pequod znad Zatoką Massachusetts w 1607.
02:16
Gave them about a nine minute response,
40
111000
3000
przez 9 minut opowiadałam,
02:19
and there we went.
41
114000
2000
no i ruszyliśmy.
02:21
So, I'd like to show the clip of the film.
42
116000
3000
W związku z tym chciałabym, pokazać Państwu zwiastun filmu.
02:24
It's our trailer, because I know, obviously you guys are busy,
43
119000
3000
To nasz zwiastun, gdyż wiem, że jesteście bardzo zajęci -
02:27
many of you may not have had a chance to see it.
44
122000
2000
wielu z Was nie miało szansy obejrzeć go.
02:29
So, I want to show the trailer,
45
124000
2000
Dlatego chcę pokazać ten zwiastun,
02:31
and then I'm going to take apart one scene in detail.
46
126000
3000
potem chciałabym się skupić na jednej scenie w szczególności
02:34
If we could roll?
47
129000
2000
możemy zacząć?
02:43
(Video) Stephen Pink: This is Sergeant Stephen Pink.
48
138000
1000
Pink: Oto sierżant Stephan Pink.
02:44
Michael Moriarty: Specialist Michael Moriarty.
49
139000
2000
Moriarty: specjalista Michael Moriarty.
02:46
Zack Bazzi: Do I really want to go? Probably not.
50
141000
2000
Bazzi: Naprawdę chcecie wiedzieć? Raczej nie.
02:50
Soldier: We're not supposed to talk to the media.
51
145000
2000
Żołnierz: Nie powinniśmy rozmawiać z mediami.
02:52
SP: I'm not the media, dammit!
52
147000
1000
P: Nie jestem z mediów, do cholery!
02:56
MM: The day is here. Life will change.
53
151000
2000
M: Ot codzienność. Życie ulegnie zmianie.
02:58
Voice: The real deal, man! Narrator: You ready?
54
153000
2000
Żołnierz: Do sedna, człowieku! Gotowi?
03:00
Soldier: Bring it on! Narrator: You ready? Voice 2: Iraq, here we come!
55
155000
4000
Ruszajmy! Gotowi? Iraku, przybywamy!
03:06
ZB: Every soldier eventually wants to go in combat.
56
161000
2000
B: W końcu każdy żołnierz chce iść do walki.
03:08
It's natural instinct.
57
163000
1000
To naturalny instynkt.
03:09
SP: If you let fear get to you,
58
164000
2000
P: jeśli pozwolisz, by dopadł ciebie strach,
03:11
then you're not going to be doing your job.
59
166000
2000
wtedy nie wykonasz twojego zadania.
03:13
MM: Every single time you go out there, there's attacks.
60
168000
2000
M: za każdym razem gdy tam jesteś, atakują.
03:15
It's unbelievable.
61
170000
2000
To niewiarygodne.
03:19
ZB: Hey, Nestor, your ass crack is right in my face.
62
174000
3000
B: Hej Nestor, twoje dupsko mam na twarzy.
03:24
Soldiers: IV! Are we on fire? IV!
63
179000
2000
Żołnierz: Strzelają do nas?
03:26
Man down! Man down!
64
181000
4000
Mamy rannego. Mamy rannego.
03:30
MM: Keep going, brother. You wanna play?
65
185000
1000
M: Filmuj, brachu. Chcesz grać?
03:33
Michael Moriarty's Wife: It's really hard for him to not have his dad.
66
188000
2000
Żona Moriat'iego: Jemu jest naprawdę trudno bez ojca.
03:36
MM: This little kid is in the middle of a war zone.
67
191000
3000
M: Ten smarkacz w środku działań wojennych
03:42
Stephen Pink's Girlfriend: In the beginning, he's like, "Write something dirty!"
68
197000
3000
Dziewczyna Pink'iego: na początku, on miał takie teksty - "Napisz coś sprośnego!"
03:46
George W. Bush: The world's newest democracy.
69
201000
2000
George W. Bush: Najnowsza demokracja świata.
03:52
MM: They're shooting at me.
70
207000
2000
M: Walą we mnie.
03:54
SP: You don't put 150,000 troops in there,
71
209000
2000
P: Nie wysyłasz 150,000 żołnierzy
03:56
and say we're there to create democracy.
72
211000
2000
i nie gadasz, że jesteśmy tu, aby stworzyć demokrację.
03:58
Soldier: We've got a drive through window at Burger King now.
73
213000
2000
Żołnierz: Teraz musimy zatrzymać się w Burger Kingu.
04:00
SP: We're here to create money.
74
215000
2000
P: Jesteśmy tutaj, by stworzyć pieniądze.
04:02
MM: I support George Bush. We're not there for the oil.
75
217000
2000
M: Popieram George'a Bush'a. Nie jesteśmy tam dla ropy.
04:05
Jon Baril: The worst thing in my life.
76
220000
2000
Jon Baril: Najgorsza rzecz w moim życiu.
04:07
SP: Baril, don't look at it, bud.
77
222000
2000
P: Baril, nie patrz na to koleś.
04:09
Michael Moriarty's Wife: He's not the same person anymore.
78
224000
2000
Żona M: To nie jest ten sam człowiek.
04:11
MM: I will not go back.
79
226000
2000
M: Nie wrócę tam.
04:16
Kevin Shangraw: The Iraqi people are who we are there to help --
80
231000
2000
Kevin Shangraw: Jesteśmy tam, by pomoc Irakijczykom --
04:18
and we just killed one.
81
233000
1000
i właśnie zabiliśmy jednego.
04:19
Soldiers: Sergeant Smith is down! Sergeant Smith is down?
82
234000
3000
Żołnierz: Sierżant Smith dostał! Sierżant Smith dostał?
04:22
There they are! Right there! Fire, fire!
83
237000
3000
Tam są! Tam! ognia! ognia!
04:32
JB: It'll be a better country in 20 years, 'cause we were there.
84
247000
4000
Baril: To będzie lepszy kraj za 20 lat, bo byliśmy tam.
04:36
I hope.
85
251000
1000
Taką mam nadzieję.
04:48
(Applause) Deborah Scranton: Thank you.
86
263000
1000
Debrah Scranton: Dziękuję.
04:49
One of the things I'd like to talk to you about
87
264000
3000
Chciałabym poruszać jedną kwestię z wami,
04:52
is having a conversation about something that is difficult to talk about.
88
267000
4000
mianowicie porozmawiać o czymś, o czym trudno się rozmawia.
04:56
And I'd like to relate an experience I had here at TED.
89
271000
3000
Chciałabym nawiązać do moich doświadczeń z TED.
04:59
I don't know how many of you might imagine it,
90
274000
3000
Nie wiem ilu z was jest w stanie to sobie wyobrazić,
05:02
but there's actually a TEDster who recently got back from Iraq.
91
277000
5000
lecz właściwie jest jeden TEDownik, który ostatnio wrócił z Iraku.
05:07
Paul? Come on, stand up.
92
282000
2000
Paul? Wstań.
05:09
This is Paul Anthony.
93
284000
2000
Oto Paul Anthony.
05:11
He served -- (Applause) -- with the Marines,
94
286000
5000
Służył-- (Oklaski) -- w Marines
05:16
and I want to tell you a little, brief story.
95
291000
4000
i chiałabym opowiedzieć wam krótką historię.
05:20
We were one of the lucky ones
96
295000
2000
Byliśmy farciarzami,
05:22
to get in the class with the Sony cameras and the Vista software.
97
297000
4000
otrzymaliśmy sprzęt klasy Sony i oprogramowanie Vista
05:26
Right? And we started talking.
98
301000
1000
Prawda? I zaczęliśmy rozmawiać.
05:27
People will see my tag, and they'll see "The War Tapes,"
99
302000
2000
Ludzie będą patrzeć na moją etykietkę i zauważą "Wojenne Taśmy"
05:29
and then we'll start talking about war.
100
304000
2000
i wtedy rozpoczniemy rozmowę o wojnie.
05:31
We got in a conversation with some other people in the class,
101
306000
4000
Wciągneślimy się w rozmowę z pozostałymi osobami w klasie.
05:35
and it went on and on.
102
310000
2000
no i to tak się zaczęło.
05:37
I mean, we were there for an hour, talking.
103
312000
2000
Znaczy się, byliśmy tam godzinę, cały czas rozmawiając.
05:39
And it really highlighted something that I would like to ask
104
314000
2000
Ta rozmowa uwydatniła coś o co chciałabym zapytać
05:41
you guys to think about and hopefully to help with,
105
316000
4000
was chłopaki, byście pomysleli i mam nadzieję, że pomożecie.
05:45
which is, I think a lot of us are very afraid to have conversations about war,
106
320000
3000
Chodzi o to, że wydaje mi się, że wielu z nas boi się rozmawiać o wojnie.
05:48
and about politics.
107
323000
1000
i o polityce.
05:49
And really -- because maybe we're going to disagree.
108
324000
2000
I naprawdę-- bo być może nie będziemy się zgadzać.
05:51
Maybe it's going to get uncomfortable.
109
326000
2000
Ewentualnie ta dyskusja może stać się niewygodna.
05:53
How do we open it up to really be able to have a conversation?
110
328000
4000
Jak rozpocząć tę debatę?
05:57
And you know, Paul was talking,
111
332000
5000
jak wam wiadomo, Paul mówił,
06:02
and he then turned to Constance and said,
112
337000
3000
i zwrócił się do Constance i powiedział
06:05
"You know, I wouldn't have this conversation if she weren't here,
113
340000
3000
"Wiesz, nie prowadziłbym tej rozmowy z tobą, gdyby jej tutaj nie było,
06:08
because I know she has my back."
114
343000
2000
ponieważ wiem, że ją popieram."
06:10
And I want to say, I was nervous.
115
345000
2000
Chcę powiedzieć, że byłem nerwowy.
06:12
Because I'm used to doing Q&As.
116
347000
2000
Ponieważ stawiałem sobie pytanie i sam udzielałem sobie odpowiedzi.
06:14
I really related to what James was saying yesterday,
117
349000
1000
Naprawdę nawiązuję do tego to James powiedział wczoraj,
06:15
because I'm behind the camera.
118
350000
2000
ponieważ stałem po drugiej stronie obiektywu.
06:17
You know, I can answer questions about my movie,
119
352000
2000
Rozumiesz, mogę odpowiadać na pytania dotyczące mojego filmu,
06:19
but for me to come up and talk for 18 minutes is a really long time.
120
354000
2000
lecz dla mnie wyjście na scenę i rozmawianie przez 18 minut to naprawdę bardzo długo.
06:21
So, I wanted to say, Paul, I'm happy you're here,
121
356000
3000
Zatem, chciałam powiedzieć - "Paul, cieszę się, że jesteś tutaj,
06:24
because I know you have my back.
122
359000
2000
bo wiem, że mnie wspierasz."
06:27
This film was not about the Internet,
123
362000
2000
Ten film nie był o internecie,
06:29
but it could not have been made without it.
124
364000
3000
ale nie mógłby powstać bez niego.
06:32
The guys' tapes on average took two weeks to get from Iraq to me.
125
367000
3000
Zazwyczaj dwa tygodnie trwało zanim taśmy chłopaków z Iraku trafiły do mnie.
06:35
In the meantime, the soldiers -- we would email and IM.
126
370000
4000
W międzyczasie, żołnierze - komunikowaliśmy się przez pocztę elektroniczną i IM.
06:39
I didn't save all of them,
127
374000
4000
Całej tej korespondencji nie zachowałam,
06:43
because I didn't realize at the beginning
128
378000
2000
ponieważ, na początku nie zdawałam sobie sprawy,
06:45
that it would be something that I would want to keep track of.
129
380000
3000
że byłoby to warte zarchiwizowania.
06:48
But there were 3,211 emails and IMs and text messages
130
383000
5000
3,211 emaili, czatów IM i SMS
06:53
that I was able to save.
131
388000
2000
udało mi się zachować.
06:55
The reason I quantify that is because we really embarked on this as a mutual journey
132
390000
7000
Podaję te liczby, gdyż wspólnie udaliśmy w podróż,
07:02
to really get inside of it.
133
397000
2000
której głębię staraliśmy się wspólnie spenetrować.
07:04
So I wanted to show you a clip,
134
399000
2000
Tak więc chciałam pokazać wam zwiastun,
07:06
and then I was going tell you a little bit of how it got put together.
135
401000
3000
by następnie opowiedzieć, jak powstał ten film.
07:09
If we could roll the clip.
136
404000
1000
Zacznijmy projekcję.
07:11
(Video) SP: Today is sport. [Unclear] Radio: [Unclear] Christian soldiers.
137
406000
3000
Pink: Dziś dzień sportu.
07:14
SP: We like to give these insurgents a fair chance.
138
409000
4000
Lubimy dawać powstańcom szansę.
07:18
So, what we do, we ride with the windows down.
139
413000
3000
Więc, przejeżdżamy się z opuszczonymi szybami
07:21
Because, you know, we obviously have the advantage. I'm just kidding.
140
416000
6000
Bo jak pewnie wiecie, mamy w zanadrzu asa. Zartowałem.
07:27
We don't fucking ride with the goddam windows down.
141
422000
2000
Nie jeździmy z tymi opuszczonymi cholernymi szybami.
07:30
It's not true. Very unsafe.
142
425000
5000
To nie prawda. Bardzo niebezpiecznie.
07:36
Whoa.
143
431000
1000
Whoa.
07:37
Soldier: Right there.
144
432000
1000
Żołnierz: O tam.
07:39
SP: All right, let's get over to that site.
145
434000
3000
P: W porządku, jedziemy na tę stronę.
07:43
Be advised, we're leaving Taji right now.
146
438000
3000
Uwaga, w tym momencie opuszczamy Taji.
07:46
We believe that the blast was right outside the gate of Taji,
147
441000
4000
Wierzymy, że wybuch miał miał miejsce poza wjazdem do Taji
07:50
we're heading to that location now.
148
445000
2000
jedziemy w tamtym kierunku.
07:54
Soldier: That's a fucking car bomb!
149
449000
2000
Żołnierz: To pieprzona bomba pułapka!
07:56
Soldier: Motherfuckers!
150
451000
1000
Żołnierz: Skurwiele!
07:57
Soldiers: Get your vest on!
151
452000
2000
Żołnierz: Zakładać kamizelki!
07:59
Hey, get over the fucking -- yeah, yeah.
152
454000
2000
Hej, ruszać się - yeah, yeah.
08:01
Any one-four elements get to the gate!
153
456000
2000
Jedynka, czwórka do bramy!
08:03
SP: Sheriff one-six, or any one-four elements,
154
458000
3000
P: Szeryf jeden sześć, lub ktokolwiek z jeden cztery,
08:06
we need you at the gate of Taji right now, over.
155
461000
3000
potrzebujemy was pod bramą Taji, natychmiast, odbiór.
08:09
Soldier: I'll walk you through it.
156
464000
2000
Mężczyzna: Przeprowadzę was przez to.
08:11
(Voices)
157
466000
6000
(Głosy)
08:17
SP: Stay low. Head over to the right.
158
472000
3000
P: Schylić się. rozglądać się po prawej.
08:20
Get your bag, get your bag!
159
475000
3000
Brać plecak, zabierzcie wasze CLS!
08:24
(Screams)
160
479000
5000
(Krzyki)
08:29
SP: It was mass casualties.
161
484000
2000
P: Było wiele ofiar.
08:31
Probably 20 dead, at least 20 or 30 wounded Iraqis.
162
486000
4000
Prawdopodobnie 20 zabitych, przynajmniej 20 lub 30 rannych.
08:42
SP: It just looked like, you know,
163
497000
2000
P: to wyglądało jak -- no wiesz,
08:44
someone had thrown a quarter through a guy,
164
499000
2000
jakby ktoś mielonym rzucił w faceta,
08:46
and it was just like -- there was no blood coming from the shrapnel wounds.
165
501000
3000
tak po prostu -- nie było żadnej krwi po ranach od odłamków.
08:49
Everything was cauterized,
166
504000
2000
wszystko było wypalone,
08:51
and it was just like there was a void going through the body.
167
506000
4000
to wyglądało jakby pustka, jakby próżnia przeszła przez ciało.
08:55
This is the scene north.
168
510000
3000
to ujęcie z kierunku północnego.
08:59
They just removed a burnt body, or half a body from here.
169
514000
4000
Tylko co usunęli spalone ciało, oraz połowę ludzkiego ciała stąd.
09:03
I don't think there was anything left from his abdominal down.
170
518000
4000
Nie wydaje mi się, by zostało cokolwiek poniżej jamy brzusznej.
09:10
This is blood.
171
525000
3000
To jest krew.
09:13
And you know, you walk,
172
528000
2000
No wiecie, spacerujecie sobie,
09:15
and you hear the pieces of skin.
173
530000
5000
i słyszycie kawałki skóry i --
09:20
And that's it, that's all that's left.
174
535000
3000
to wszystko, co zostaje
09:23
I remember giving three IVs, bandaging several wounded.
175
538000
3000
pamiętam, że dałem trzy IV, opatrzyłem kilka ran.
09:26
Soldiers sitting in the corner of a sandbag wall, shaking and screaming.
176
541000
5000
Żołnierze siedzą w kącie, za murem z worków z piaskiem, trzęsą się i krzyczą.
09:31
Medics who were terrified and couldn't perform.
177
546000
3000
Sanitariusze byli przerażeni i nie mogli pomagać.
09:35
I later heard that Iraqi casualties were not to be treated in Taji.
178
550000
6000
Później dowiedziałem się, że ranni nie mogli zostać otoczeni opieką w Taji.
09:41
They can work on the post for pennies, but can't die there.
179
556000
3000
Mogą pracować na stanowisku za grosze, lecz nie mogą tam umierać.
09:44
They've got to die outside.
180
559000
3000
Mieli umrzeć poza Taji.
09:49
If one of those incompetent medical officers told me to stop treatment,
181
564000
4000
Jeśli jeden z tych niekompetentnych medyków kazałby mi zaprzestać udzielania pomocy,
09:53
I would've slit his throat right there.
182
568000
3000
poderżnąłbym mu gardło na miejscu.
10:06
21:00 hours, and it's just our squad
183
581000
2000
21.00, oto tylko nasza drużyna.
10:08
going through today's events in our heads,
184
583000
3000
odtwarzająca w swoich głowach wydarzenia z dnia dzisiejszego,
10:11
whether we want to or not.
185
586000
3000
czy chcemy tego czy nie.
10:14
News Anchor: More violence in Iraq.
186
589000
2000
Anchor: Coraz więcej przemocy w Iraku.
10:16
Twin suicide car bombings killed eight Iraqis and wounded dozens more
187
591000
4000
Podwójne zamachy terrorystyczne zabiły 8 Irakijczyków i raniły kilka tuzinów.
10:20
near a coalition base north of Baghdad.
188
595000
2000
w pobliżu bazy sił koalicji na północ od Bagdadu...
10:22
SP: We made the news.
189
597000
1000
P: Byliśmy w wiadomościach.
10:23
I feel exploited and proud at the same time.
190
598000
2000
Czułem się wykończony i dumny jednocześnie.
10:25
I've lost all faith in the media --
191
600000
2000
straciłem całą wiarę w media --
10:27
a hapless joke I would much rather laugh at than become a part of.
192
602000
5000
nieszczęsny dowcip z któego chciałbym się śmiać, aniżeli występować w nim.
10:32
I should really thank God for saving my lucky ass.
193
607000
3000
Powinienem naprawdę dziękować Bogu, że ocalił moje szczęśliwe dupsko.
10:35
I'll do that, then I'm gonna jerk off.
194
610000
2000
To zamierzam uczynić, potem zwalę konia.
10:37
Because these pages smell like Linds,
195
612000
2000
Ponieważ te stronice pachną jak Lindz
10:39
and there won't be any time for jerking off tomorrow.
196
614000
3000
i nie będzie czasu by to zrobić jutro.
10:42
Another mission at 06:00.
197
617000
2000
Inna misja o 06.00.
10:48
DS: Now -- (Applause) -- thanks.
198
623000
4000
Deborah Scranton: Teraz -- (oklaski). Dzięki.
10:52
When I said earlier, to try and tell a story from the inside out, versus the outside in --
199
627000
5000
Kiedy wcześniej powiedziałam, że postaram się opowiedzieć z wewnątrz, w przeciwieństwie do schematu z zewnątrz do wewnątrz.
10:57
part of what Chris said so eloquently in his introduction -- is this melding.
200
632000
5000
częściowo co tak elokwentnie opowiedział Chris w swoim wstępie jest to łączenie.
11:02
It's a new way of trying to make a documentary.
201
637000
3000
To nowe podejście w robieniu filmu dokumentalnego.
11:05
When I met the guys, and 10 of them agreed to take cameras --
202
640000
4000
Kiedy spotkałam się z chłopakami, dziesięciu z nich zgodziło się wziąć kamery.
11:09
in total, 21 ended up filming.
203
644000
2000
Ostatecznie, 21 filmowało.
11:11
Five soldiers filmed the entire time.
204
646000
2000
5 żołnierzy filmowało cały czas.
11:13
There are three featured in the film.
205
648000
2000
Trójkę z nich widzieliście w filmie.
11:15
The way I learned about Taji was Steve Pink sent me an email,
206
650000
4000
Dowiedziałam się o Taji od Steve'a Pink'a, od którego otrzymałam mail'a.
11:19
and in it, attached a photo of that burned body out at the car.
207
654000
3000
w załączniku było zdjęcie tego spalonego ciała w samochodzie.
11:22
And the tone from the email was,
208
657000
2000
Z tonu listów wywnioskowałam,
11:24
you know, it had been a very bad day, obviously.
209
659000
3000
że to było ciężki dzień.
11:27
And I saw in my IM window that Mike Moriarty was at the base.
210
662000
4000
Widziałam, w pasku informacyjnym, że Mike Moriarty znajdował się w bazie.
11:31
So, I pinged Mike and I said,
211
666000
2000
Zadzwoniłam więc do Mike'a i powiedziałam:
11:33
"Mike, can you please go get that interview with Pink?"
212
668000
3000
"Mike, czy mógłbyś zrobić wywiad z Pink'iem?"
11:36
Because the thing that very often is missing is,
213
671000
2000
Czego najczęściej brakuje, to, jak to
11:38
in the military what they call "hot wash."
214
673000
2000
w armii określają "gorącego prania."
11:40
It's that immediate interview after something immediately happens, you know.
215
675000
3000
Czyli kiedy wywiad przeprowadzany jest od razu po zdarzeniu.
11:43
And if you let time go by,
216
678000
2000
Jeśli przegapicie moment,
11:45
it kind of softens and smooths the edges.
217
680000
2000
wrażenia nie będą tak jaskrawe i wyraźne.
11:47
And for me, I really wanted that.
218
682000
3000
Dla mnie, to jest to czego chcę.
11:50
So, in order to get the intimacy,
219
685000
2000
Aby, stworzyć atmosferę intymności,
11:52
to share that experience with you, the guys --
220
687000
3000
dzielić się doświadczeniem z wami, chłopaki --
11:55
the two most popular mounts --
221
690000
2000
dwa najbardziej popularne mocowania --
11:57
there was a camera on the turret, the gun turret,
222
692000
2000
to była kamera na wieżyczce -- wieżyczce działka
11:59
and then on the dashboard of the Humvee.
223
694000
2000
i deska rozdzielcza w Humvee,
12:01
Most of the Humvees, we ended up mounting two cameras in them.
224
696000
5000
W większości Humvee ostatecznie montowaliśmy 2 kamery.
12:06
So you get to experience that in real time, right?
225
701000
4000
Więc warsztat filmowy szlifowano w czasie rzeczywistym, mam rację?
12:10
The interview that you see is the one that Mike went and did
226
705000
4000
Wywiad, jaki widzicie, został przeprowadzony przez Mike'a.
12:14
within 24 hours of that episode happening.
227
709000
3000
w ciągu doby od zdarzenia.
12:17
Steve Pink reading his journal
228
712000
2000
Steve Pink, czytający swój magazyn,
12:19
happened five months after he came home.
229
714000
2000
pojawił się 5 miesięcy po jego powrocie do domu.
12:21
I knew about that journal, but it was very, very private.
230
716000
2000
Wiedziałam o magazynie, lecz to była bardzo, bardzo prywatna sprawa.
12:23
And you know, you earn someone's trust,
231
718000
3000
Wiecie, zdobywacie czyjeś zaufanie,
12:26
especially in doc filmmaking, through your relationship.
232
721000
3000
zwłaszcza przy kręceniu filmów dokumentalnych, poprzez wasze związki.
12:29
So, it wasn't until five months after he was home
233
724000
3000
Tak więc dopiero 5 miesięcy po jego powrocie do domu,
12:32
that he would read that journal.
234
727000
2000
Steve był w stanie przeczytać magazyn.
12:34
Now, the news footage I put in there to try to show --
235
729000
4000
Teraz, migawki informacyjne wykorzystałam, by spróbować pokazać --
12:38
you know, I think mainstream media tries to do the best they can
236
733000
4000
rozumiecie, wydaje mi się, że najważniejsze media starają się jak mogą najlepiej
12:42
in the format that they have.
237
737000
2000
przekazać to w formacie jakim dysponują.
12:44
But the thing that I know you all have heard a lot of times,
238
739000
2000
Zdaję sobie sprawę, że większość z was już wielokrotnie słyszała
12:46
American soldiers saying,
239
741000
2000
amerykańskich żołnierzy mówiących,
12:48
"Why don't they talk about the good stuff that we do?"
240
743000
2000
"czemu oni nie rozmawiają o dobrych rzeczach jakie robimy?"
12:50
OK, this is a perfect example.
241
745000
3000
OK, to jest doskonały przykład.
12:53
Pink's squad and another squad spent their entire day outside the wire.
242
748000
4000
Pluton Pink'a i jeszcze jeden spędzili cały dzień poza bazą.
12:57
They didn't have to go outside the wire.
243
752000
2000
Nie musieli opuszczać bazy.
12:59
There were not Americans hurt out there.
244
754000
2000
To nie Amerykanie mogli zostać skrzywdzeni.
13:01
They spent their entire day outside the wire trying to save Iraqi lives --
245
756000
5000
Spędzili cały dzień poza bazą próbując chronić życie Irakijczyków --
13:06
the Iraqis who work on the post.
246
761000
2000
Irakijczyków pracujących na stanowisku.
13:08
So, when you may hear soldiers complaining,
247
763000
3000
Więc kiedy usłyszycie, jak żołnierze narzekają,
13:11
that's what they're talking about, you know?
248
766000
2000
to naprawdę tak wyglądają ich rozmowy, rozumiecie?
13:13
And I think it's such an amazing gift that they would share this
249
768000
4000
Wydaje mi się, że to niesamowity dar, że chcą się tym dzielić,
13:17
as a way of bridging.
250
772000
2000
to forma budowania pomostów.
13:19
And when I talk about that polarity I get at so many different Q&As,
251
774000
5000
A kiedy omawiam tę biegunowość otrzymuję tyle różnych pytań i odpowiedzi.
13:24
and people are really opinionated.
252
779000
2000
a ludzie naprawdę mają zdanie.
13:26
But it seems like people don't want to hear so much,
253
781000
2000
Lecz wydaje się, że ludzie nie chcą za dużo słyszeć.
13:28
or listen, or try to have an exchange.
254
783000
2000
Ani słuchać czy też wymieniać opinii.
13:30
And I'm as fiery as the next person, but I really think --
255
785000
3000
Jestem równie pełna pasji co siedząca obok mnie osoba, lecz myślę sobie --
13:33
you know, different speakers have talked about their concern for the world,
256
788000
5000
rozumiecie, różni mówcy rozmawiali o swoich obawach co do losów świata,
13:38
and my concern is that we have to have these conversations.
257
793000
3000
moim zdaniem powinniśmy prowadzić podobne rozmowy.
13:41
And we have to be able to go into scary places where we may, you know,
258
796000
4000
I musimy być gotowi wyruszyć w każdej chwili do tych strasznych miejsc, rozumiecie,
13:45
we think we know.
259
800000
2000
które myślimy, że znamy.
13:47
But we just have to leave that little bit of openness, to know.
260
802000
4000
Musimy jednakże, troszeczkę otworzyć się, rozumiecie.
13:51
There's such a disconnect.
261
806000
2000
Istnieje taka niespójność.
13:53
And for me, it's trying to bridge that disconnect.
262
808000
5000
Próbuję przerzucić most nad tym jest rozłączone.
13:58
I'll share one story.
263
813000
2000
Podzielę się z wami jedną historią.
14:00
I get -- I'm often asked, you know, for me,
264
815000
2000
Dostaję -- ludzie często pytają mnie,
14:02
what have been some of the special moments from having worked on this film.
265
817000
4000
jakie były wyjątkowe chwile podczas kręcenia tego filmu.
14:06
And at screenings, inevitably --
266
821000
2000
nieuchronnie, podczas oglądania --
14:08
you know, as I'm sure all of you obviously do speaking stuff --
267
823000
4000
wiecie, jestem pewna, że rzeczywiście rozmawiacie na tematy --
14:12
usually you have people who hang around and want to ask you more questions.
268
827000
4000
zazwyczaj, kręcą się wokół was ludzie, którzy chcą zadać wam więcej pytań.
14:16
And usually, the first questions are,
269
831000
2000
I zazwyczaj pierwsze pytania są następujące,
14:18
"Oh, what kind of cameras did you use?"
270
833000
2000
"Och, jakich kamer używaliście?"
14:20
Or you know, these things.
271
835000
1000
lub sami wiecie, takie klimaty.
14:21
But there's always a few guys, almost always, who are the last ones.
272
836000
5000
Lecz zawsze znajdzie się parę osób, prawie zawsze, którzy są ostatni.
14:26
And I've learned over time that those are always the soldiers.
273
841000
4000
Z czasem nauczyłam się, że ci co zadają pytania jako ostatni to są zawsze żołnierze.
14:30
And they wait until pretty much everybody's gone.
274
845000
4000
Czekają, aż prawie wszyscy już wyjdą.
14:34
And for me, one of the most profound stories someone shared with me,
275
849000
9000
Jedną z najbardziej przemawiających do mnie opowieści z jakimi się ze mną podzielono,
14:43
that then became my story, was --
276
858000
2000
która się stała moja opowieścią, była --
14:45
for those of you who haven't seen the film, and it's not a spoiler --
277
860000
5000
dla tych którzy nie wiedzieli filmu, a nie jest to spojler --
14:50
it's very common there are a lot of civilian accidents,
278
865000
2000
często ma miejsce wiele wypadków, których ofiarami są cywile.
14:52
where people get in front of Humvees and they get killed.
279
867000
3000
Ludzie wpadają pod nasze wozy i giną.
14:55
In this film, there is a scene where an Iraqi woman is killed.
280
870000
5000
W tym filmie jest scena, w której ginie Irakijka.
15:00
A soldier came up to me and stood, you know really, pretty close,
281
875000
7000
Żołnierz podszedł do mnie i stanął, wiecie, całkiem blisko --
15:07
a foot away from me.
282
882000
2000
dosłownie na odległość stopy ode mnie.
15:09
He's a big guy.
283
884000
2000
Wielkie chłopisko.
15:11
And he looked at me, and I smiled,
284
886000
2000
Spojrzał na mnie i uśmiechnął się,
15:13
and then I saw the tears start welling up in his eyes.
285
888000
5000
i wtedy dostrzegłam łzy w jego oczach.
15:18
And he wasn't going to blink.
286
893000
3000
Nie zamierzał mrugać.
15:21
And he said, "My gunner was throwing candy."
287
896000
3000
I rzekł, "Mój strzelec rozrzucał cukierki."
15:24
And I knew what he was going to say.
288
899000
3000
Wiedziałam co chciał powiedzieć.
15:27
The gunner was throwing candy.
289
902000
3000
Strzelec rozrzucał cukierki.
15:30
They used to throw candy to the kids.
290
905000
3000
Wojsko rozrzucało słodycze dzieciakom.
15:33
Kids got too close, very often.
291
908000
3000
Dzieciaki były zbyt blisko, bardzo często.
15:36
And he said, "I killed a child.
292
911000
3000
Powiedział, "Zabiłem dziecko.
15:39
And I'm a father. I have children.
293
914000
4000
Sam jestem ojcem. Mam dzieci.
15:43
I haven't been able to tell my wife.
294
918000
2000
Nie jestem w stanie powiedzieć o tym mojej żonie
15:45
I'm afraid she's going to think I'm a monster."
295
920000
2000
Boję się, że pomyśli, że jestem potworem."
15:52
I hugged him, of course,
296
927000
2000
Objęłam go, oczywiście.
15:54
and I said, you know, "It's going to be OK."
297
929000
2000
powiedziałam do niego, wiecie, "wszystko będzie w porządku."
15:56
And he said, "I'm going to bring her to see your film.
298
931000
3000
Wtedy on powiedział, "Przyprowadzę żonę na twój film."
15:59
And then I'm going to tell her."
299
934000
3000
I wtedy jej powiem."
16:05
So when I talk about a disconnect,
300
940000
7000
Gdy mówię o rozłamie,
16:12
it's not only for maybe those people who don't know a soldier,
301
947000
3000
to nie dotyczy jedynie tych osób, które nie znają żołnierzy,
16:15
which there obviously are. You know, these days,
302
950000
2000
którzy, oczywiście byli tam -- sami wiecie, w tamtym czasie.
16:17
it's not like World War II, where there was a war front and a home front,
303
952000
3000
To nie jest jak podczas Drugiej Wojny Światowej, gdy istniał daleki front i front pracy w kraju
16:20
and everybody seemed involved.
304
955000
2000
i każdy wydawał się być zaangażowany.
16:22
You can go for days here and not feel like there's a war going on.
305
957000
3000
Tutaj możecie przemieszczać się całymi dniami i nie odniesiecie wrażenia, że kraj bierze udział w wojnie.
16:25
And often, I'll hear people say,
306
960000
2000
Często słyszę ludzi mówiących,
16:27
who maybe know that I did this film,
307
962000
2000
którzy może wiedzą, że zrobiłam ten film.
16:29
and they say, "Oh, you know, I'm against the war, but I support the soldiers."
308
964000
6000
."i którzy mówią, "Och, zrozum, jestem przeciwko wojnie, lecz popieram żołnierzy."
16:36
And I've started to ask them,
309
971000
3000
I kiedy zaczęłam ich pytać,
16:39
"Well, that's nice. What are you doing?
310
974000
3000
"No dobrze, to miło -- a czym się zajmujesz?
16:42
Are you volunteering at a VA?
311
977000
3000
czy pracujesz jako wolontariusz w Stowarzyszeniu Weteranów (VA)?
16:45
You go and see anybody?
312
980000
2000
Odwiedzasz któregokolwiek z nich?
16:47
Do you, if you find out your neighbor's been, do you spend some time?
313
982000
7000
Czy -- gdyby dowiedziałbyś się, że twój sąsiad tam był, zainteresowałbyś się bardziej?
16:54
Not necessarily ask questions, but see if they want to talk?
314
989000
4000
Nie koniecznie zadawać pytania, lecz wysłuchać, jeśli będą mieli potrzebę podzielenia się swoimi opowieściami?
16:58
Do you give money to any of the charities?"
315
993000
2000
Czy udzielasz wsparcia finansowego organizacjom dobroczynnym?
17:00
You know, obviously, like Dean Kamen's working on that amazing thing,
316
995000
3000
Praca jaką wykonuje Dean Ca jest niesamowita,
17:03
but there's charities where you can sponsor computers for wounded soldiers.
317
998000
5000
lecz czy wiedzie, że możecie wspomóc zakup sprzętu komputerowego dla ranych żołnierzy.
17:08
I think, I challenge us to say --
318
1003000
5000
Rzucam wyzwanie nam wszystkim,
17:13
to operationalize those terms, when we say we support someone, you know?
319
1008000
3000
byśmy ożywili te hasła, kiedy je wypowiadamy, że wspieramy kogoś.
17:16
Are you a friend to them?
320
1011000
2000
Przyjaźnicie się z nimi?
17:18
Do you really care?
321
1013000
2000
Naprawdę to nie ma dla was żadnego znaczenia?
17:20
And I would just say it's my hope, and I would ask you guys
322
1015000
4000
Na koniec pragnę wyrazić nadzieję,
17:24
to please, you know, reach out a hand.
323
1019000
6000
poprosić was, by wyciągnąć pomocną rękę.
17:30
And really do give them a hug.
324
1025000
4000
I objąć ich z całego serca.
17:34
Thank you.
325
1029000
2000
dziekuje Panstwu
ABOUT THE SPEAKER
Deborah Scranton - FilmmakerThe director of the award-winning documentary The War Tapes, Deborah Scranton is committed to using new technology to give people power to tell their own stories.
Why you should listen
Deborah Scranton made her feature film directorial debut with the award-winning documentary THE WAR TAPES, which premiered and won Best Documentary Feature at the 2006 Tribeca Film Festival. Hailed by the New York Times as "raw, honest and moving … one of the formally most radical films of 2006" and described as "the first indispensable Iraq documentary", THE WAR TAPES went on to win Best International Documentary at the 2006 BritDoc Festival, and was shortlisted for an Academy Award in 2007. In 2008, Scranton reprised her ‘virtual embed’ directorial technique in BAD VOODOO’S WAR which was commissioned and broadcast by WGBH/FRONTLINE on PBS during the height of the Iraq War troop surge.
Her second feature EARTH MADE OF GLASS, a political thriller set in post-genocide Rwanda and France, premiered at the 2010 Tribeca Film Festival in Documentary Competition. Broadcast on HBO in April 2011, EARTH MADE OF GLASS was one of six films nominated for Best Documentary Feature of the Year by the Producer’s Guild of America in 2011 and won a Peabody Award the same year.
Scranton was commissioned by HBO for her third feature, WAR DOG: A SOLDIER’S BEST FRIEND which reveals the intimate relationship between U.S. Army Special Operations Command dog handlers and the multi-purpose canines that serve together as human/animal teams in combat around the world. The film had its worldwide HBO broadcast premiere Veteran’s Day weekend November 2017.
Scranton is currently in pre-production on a hybrid documentary film series tracing the history of American and Soviet/Russian military from the American Revolutionary War through the Global War on Terror still underway in Afghanistan.
In 2007, she was a visiting fellow at The Watson Institute for International Studies at Brown University working with the Global Media Project in the Global Security Program. During her fellowship, Scranton created and co-taught a senior seminar on documentary filmmaking and social change. She also created and organized a two day conference, “Front Line, First Person: Iraq War Stories”, which featured speakers representing the direct experience of war.
More profile about the speakerHer second feature EARTH MADE OF GLASS, a political thriller set in post-genocide Rwanda and France, premiered at the 2010 Tribeca Film Festival in Documentary Competition. Broadcast on HBO in April 2011, EARTH MADE OF GLASS was one of six films nominated for Best Documentary Feature of the Year by the Producer’s Guild of America in 2011 and won a Peabody Award the same year.
Scranton was commissioned by HBO for her third feature, WAR DOG: A SOLDIER’S BEST FRIEND which reveals the intimate relationship between U.S. Army Special Operations Command dog handlers and the multi-purpose canines that serve together as human/animal teams in combat around the world. The film had its worldwide HBO broadcast premiere Veteran’s Day weekend November 2017.
Scranton is currently in pre-production on a hybrid documentary film series tracing the history of American and Soviet/Russian military from the American Revolutionary War through the Global War on Terror still underway in Afghanistan.
In 2007, she was a visiting fellow at The Watson Institute for International Studies at Brown University working with the Global Media Project in the Global Security Program. During her fellowship, Scranton created and co-taught a senior seminar on documentary filmmaking and social change. She also created and organized a two day conference, “Front Line, First Person: Iraq War Stories”, which featured speakers representing the direct experience of war.
Deborah Scranton | Speaker | TED.com