TED2007
Lawrence Lessig: Laws that choke creativity
Larry Lessig o tym, jak prawo krępuje kreatywność
Filmed:
Readability: 4.4
2,341,393 views
Larry Lessig, jeden z najpopularniejszych prawników w Sieci, przywołuje słowa Johna Philipa Sousy, prawa własności do nieba i "kartel" ASCAP, argumentując za wskrzeszeniem kultury tworzenia.
Lawrence Lessig - Legal activist
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Lawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:24
(Applause)
0
0
1000
(Brawa)
00:25
I want to talk to you a little bit about user-generated content.
1
1000
4000
Chcę powiedzieć parę słów o treściach generowanych przez użytkownika.
00:29
I'm going to tell you three stories on the way to one argument
2
5000
4000
Przedstawię trzy historie, prowadzące do jednego argumentu,
00:33
that's going to tell you a little bit
3
9000
2000
który pomaga zrozumieć,
00:35
about how we open user-generated content up for business.
4
11000
4000
jak można zarobić na takich treściach.
00:39
So, here's the first story.
5
15000
1000
Pierwsza historia:
00:40
1906. This man, John Philip Sousa, traveled to this place,
6
16000
6000
Rok 1906. Ten człowiek, John Philip Sousa
00:46
the United States Capitol, to talk about this technology,
7
22000
4000
przybył do Kapitolu Stanów Zjednoczonych, by mówić o tej technologii,
00:50
what he called the, quote, "talking machines."
8
26000
3000
którą nazwał "gadającymi maszynami".
00:54
Sousa was not a fan of the talking machines.
9
30000
4000
Sousa nie przepadał za gadającymi maszynami.
00:58
This is what he had to say.
10
34000
1000
Oto, co mówił:
00:59
"These talking machines are going to ruin artistic development
11
35000
4000
"Te Gadające Maszyny zniszczą rozwój muzyki w naszym kraju.
01:03
of music in this country.
12
39000
1000
"Te Gadające Maszyny zniszczą rozwój muzyki w naszym kraju.
01:04
When I was a boy, in front of every house in the summer evenings,
13
40000
5000
Kiedyś w letnie wieczory przed każdym domem
01:09
you would find young people together
14
45000
2000
młodzi ludzie śpiewali
01:11
singing the songs of the day, or the old songs.
15
47000
4000
nowe i stare piosenki.
01:15
Today, you hear these infernal machines going night and day.
16
51000
6000
Dziś te diabelskie urządzenia nadają dzień i noc.
01:21
We will not have a vocal chord left," Sousa said.
17
57000
3000
W końcu odbiorą nam głos.
01:24
"The vocal chords will be eliminated by a process of evolution
18
60000
4000
Struny głosowe zanikną w procesie ewolucji,
01:28
as was the tail of man when he came from the ape."
19
64000
4000
tak jak ogon u człowieka, gdy wyewoluował z małpy."
01:32
Now, this is the picture I want you to focus on.
20
68000
5000
Zapamiętajcie ten obraz.
01:37
This is a picture of culture.
21
73000
2000
To obraz kultury.
01:39
We could describe it using modern computer terminology
22
75000
4000
Można ją określić w terminologii komputerowej
01:43
as a kind of read-write culture.
23
79000
3000
jako kulturę odczytu i zapisu.
01:46
It's a culture where people participate in the creation
24
82000
3000
Kulturę tworzoną i przetwarzaną
01:49
and the re-creation of their culture. In that sense, it's read-write.
25
85000
5000
przez zwykłych ludzi. Odczyt i zapis.
01:54
Sousa's fear was that we would lose that capacity
26
90000
5000
Sousa bał się, że stracimy tę zdolność
01:59
because of these, quote, "infernal machines." They would take it away.
27
95000
5000
z powodu tych "diabelskich urządzeń".
02:04
And in its place, we'd have the opposite of read-write culture,
28
100000
4000
Zastąpiłoby ją przeciwieństwo kultury zapisu i odczytu:
02:08
what we could call read-only culture.
29
104000
3000
kultura wyłącznie odczytu,
02:11
Culture where creativity was consumed
30
107000
3000
gdzie konsumuje się twórczość,
02:14
but the consumer is not a creator.
31
110000
3000
ale konsument nie jest twórcą.
02:17
A culture which is top-down, owned,
32
113000
3000
Kultura zarządzana z góry,
02:20
where the vocal chords of the millions have been lost.
33
116000
4000
gdzie miliony ludzi straciły głos.
02:24
Now, as you look back at the twentieth century,
34
120000
4000
Spoglądając na historię XX wieku,
02:28
at least in what we think of as the, quote, "developed world" --
35
124000
5000
przynajmniej w tak zwanych krajach "rozwiniętych",
02:33
hard not to conclude that Sousa was right.
36
129000
3000
trudno nie przyznać Souzie racji.
02:36
Never before in the history of human culture
37
132000
3000
Nigdy przedtem w dziejach ludzkości
02:39
had it been as professionalized, never before as concentrated.
38
135000
4000
kultura nie była tak profesjonalna i skoncentrowana.
02:43
Never before has creativity of the millions
39
139000
3000
Nigdy kreatywność milionów nie była tak sprawnie eliminowana.
02:46
been as effectively displaced,
40
142000
2000
Nigdy kreatywność milionów nie była tak sprawnie eliminowana.
02:48
and displaced because of these, quote, "infernal machines."
41
144000
4000
Eliminowana przez te, cytuję, "diabelskie urządzenia".
02:52
The twentieth century was that century
42
148000
2000
To właśnie w XX wieku,
02:54
where, at least for those places we know the best,
43
150000
3000
przynajmniej w świecie, który znamy najlepiej,
02:57
culture moved from this read-write to read-only existence.
44
153000
7000
straciliśmy kulturę zapisu i odczytu, na rzecz kultury odczytu.
03:05
So, second. Land is a kind of property --
45
161000
3000
Druga historia: ziemia to rodzaj własności.
03:08
it is property. It's protected by law.
46
164000
4000
Każda własność chroniona jest przez prawo.
03:12
As Lord Blackstone described it, land is protected by trespass law,
47
168000
5000
Według Lorda Blackstone'a, teren prywatny jest nienaruszalny.
03:17
for most of the history of trespass law,
48
173000
3000
Dawniej uważano, że prawo własności
03:20
by presuming it protects the land all the way down below
49
176000
5000
obejmuje grunt od powierzchni w dół
03:25
and to an indefinite extent upward.
50
181000
4000
i nieskończenie wysoko w górę.
03:29
Now, that was a pretty good system
51
185000
2000
System ten długo działał sprawnie,
03:31
for most of the history of the regulation of land,
52
187000
2000
System ten długo działał sprawnie,
03:33
until this technology came along, and people began to wonder,
53
189000
6000
aż do pojawienia się tej technologii, która nasunęła pytanie:
03:39
were these instruments trespassers
54
195000
3000
czy te maszyny naruszają własność prywatną
03:42
as they flew over land without clearing the rights
55
198000
3000
przelatując nad polami
03:45
of the farms below as they traveled across the country?
56
201000
4000
i nie pytając o zgodę ich właścicieli?
03:49
Well, in 1945, Supreme Court got a chance to address that question.
57
205000
5000
W roku 1945 Sąd Najwyższy stanął przed tym właśnie problemem.
03:54
Two farmers, Thomas Lee and Tinie Causby, who raised chickens,
58
210000
6000
Dwaj hodowcy kur, Thomas Lee i Tinie Cosby,
04:00
had a significant complaint because of these technologies.
59
216000
4000
złożyli skargę na tę nową technologię.
04:04
The complaint was that their
60
220000
2000
Twierdzili, że kury lecą w ślad za samolotami
04:06
chickens followed the pattern of the airplanes
61
222000
3000
Twierdzili, że kury lecą w ślad za samolotami
04:09
and flew themselves into the walls of the barn
62
225000
4000
i uderzają w ściany stodoły.
04:13
when the airplanes flew over the land.
63
229000
2000
Odwołali się więc do Lorda Blackstone'a,
04:15
And so they appealed to Lord Blackstone
64
231000
2000
Odwołali się więc do Lorda Blackstone'a,
04:17
to say these airplanes were trespassing.
65
233000
3000
mówiąc, że samoloty naruszają ich własność.
04:21
Since time immemorial, the law had said,
66
237000
3000
Odwieczne prawo stanowiło,
04:24
you can't fly over the land without permission of the landowner,
67
240000
4000
że nie wolno przekraczać ziemi bez zgody właściciela,
04:28
so this flight must stop.
68
244000
4000
więc to latanie musiało się skończyć.
04:32
Well, the Supreme Court considered this 100-years tradition
69
248000
5000
Sąd Najwyższy rozważył tę stuletnią tradycję
04:37
and said, in an opinion written by Justice Douglas,
70
253000
4000
i stwierdził, w opinii napisanej przez sędziego Douglassa,
04:41
that the Causbys must lose.
71
257000
2000
że farmerzy muszą przegrać.
04:43
The Supreme Court said the doctrine protecting land
72
259000
4000
Uznano, że doktryna chroniąca grunty
04:47
all the way to the sky has no place in the modern world,
73
263000
4000
wraz z niebem nad nimi nie ma już sensu.
04:51
otherwise every transcontinental flight would
74
267000
3000
Inaczej każdy lot transkontynentalny byłby przedmiotem
04:55
subject the operator to countless trespass suits.
75
271000
3000
niezliczonych pozwów o naruszenie własności prywatnej.
04:58
Common sense, a rare idea in the law, but here it was. Common sense --
76
274000
5000
Zdrowy rozsądek (nieczęsto spotykany w prawie)...
05:03
(Laughter) --
77
279000
1000
(Śmiech)
05:04
Revolts at the idea. Common sense.
78
280000
4000
sprzeciwia się takiemu rozwiązaniu.
05:08
Finally. Before the Internet, the last great terror
79
284000
8000
Trzecia historia: Zanim jeszcze powstał Internet,
05:16
to rain down on the content industry
80
292000
3000
postrach przemysłu praw autorskich
05:19
was a terror created by this technology. Broadcasting:
81
295000
6000
budziła ta technologia: radio.
05:25
a new way to spread content,
82
301000
3000
Nowy sposób dostarczania treści,
05:28
and therefore a new battle over the control
83
304000
4000
a więc nowa wojna o władzę
05:32
of the businesses that would spread content.
84
308000
4000
zainteresowanych firm.
05:36
Now, at that time, the entity,
85
312000
2000
W tych czasach prawa do odtwarzania większości muzyki
05:38
the legal cartel, that controlled the performance rights
86
314000
4000
W tych czasach prawa do odtwarzania większości muzyki
05:42
for most of the music that would be broadcast
87
318000
4000
nadawanej za pomocą tej nowej technologii
05:46
using these technologies was ASCAP.
88
322000
2000
posiadał kartel ASCAP.
05:48
They had an exclusive license on the most popular content,
89
324000
4000
Mieli wyłączną licencję na najpopularniejsze utwory
05:52
and they exercised it in a way that tried to demonstrate
90
328000
4000
i korzystali z niej tak, by pokazać nadawcom, kto tu rządzi.
05:56
to the broadcasters who really was in charge.
91
332000
3000
i korzystali z niej tak, by pokazać nadawcom, kto tu rządzi.
05:59
So, between 1931 and 1939, they raised rates by some 448 percent,
92
335000
7000
W okresie 1931-1939 podnieśli stawki o w sumie 448%.
06:06
until the broadcasters finally got together
93
342000
3000
Wreszcie nadawcy zebrali się i stwierdzili: dość tego.
06:09
and said, okay, enough of this.
94
345000
2000
Wreszcie nadawcy zebrali się i stwierdzili: dość tego.
06:11
And in 1939, a lawyer, Sydney Kaye, started something
95
347000
3000
W 1939 roku prawnik Sydney Kaye
06:14
called Broadcast Music Inc. We know it as BMI.
96
350000
4000
założył organizację Broadcast Music Incorporated.
06:18
And BMI was much more democratic in the art
97
354000
3000
BMI było bardziej demokratyczne.
06:21
that it would include within its repertoire,
98
357000
3000
Jako pierwsze zawarło w swym repertuarze
06:24
including African American music for the first time in the repertoire.
99
360000
4000
muzykę Afroamerykanów.
06:28
But most important was that BMI took public domain works
100
364000
5000
Ale co ważniejsze,
06:33
and made arrangements of them, which they gave away for free
101
369000
4000
BMI oferowało abonentom za darmo
06:37
to their subscribers. So that in 1940,
102
373000
4000
utwory z domeny publicznej.
06:41
when ASCAP threatened to double their rates,
103
377000
4000
Więc w 1940 roku, kiedy ASCAP zagroził podwojeniem stawek,
06:45
the majority of broadcasters switched to BMI.
104
381000
3000
większość rozgłośni przeszła do BMI.
06:48
Now, ASCAP said they didn't care.
105
384000
2000
ASCAP zbagatelizował sprawę.
06:50
The people will revolt, they predicted, because the very best music
106
386000
4000
Przepowiadał, że słuchacze się zbuntują, gdyż stacje nadające
06:54
was no longer available, because they had shifted
107
390000
3000
utwory z domeny publicznej oferowane przez BMI
06:57
to the second best public domain provided by BMI.
108
393000
6000
nie będą mieć dostępu do "najlepszej" muzyki.
07:03
Well, they didn't revolt, and in 1941, ASCAP cracked.
109
399000
6000
Tak się jednak nie stało i w 1941 roku ASCAP poniósł klęskę.
07:09
And the important point to recognize
110
405000
3000
Istotne jest to,
07:12
is that even though these broadcasters
111
408000
5000
że mimo iż stacje te nadawały muzykę rzekomo drugiej kategorii,
07:17
were broadcasting something you would call second best,
112
413000
2000
że mimo iż stacje te nadawały muzykę rzekomo drugiej kategorii,
07:19
that competition was enough to break, at that time,
113
415000
5000
stworzenie konkurencji wystarczyło wtedy,
07:24
this legal cartel over access to music.
114
420000
4000
by złamać ówczesny kartel muzyczny.
07:28
Okay. Three stories. Here's the argument.
115
424000
2000
Oto trzy historie. A teraz mój argument.
07:32
In my view, the most significant thing to recognize
116
428000
2000
Uważam, że najważniejszą cechą Internetu
07:34
about what this Internet is doing
117
430000
2000
Uważam, że najważniejszą cechą Internetu
07:36
is its opportunity to revive the read-write culture
118
432000
4000
jest możliwość wskrzeszenia kultury odczytu i zapisu,
07:40
that Sousa romanticized.
119
436000
3000
za którą tęsknił Sousa.
07:44
Digital technology is the opportunity
120
440000
2000
Technologia cyfrowa to szansa na obudzenie strun głosowych,
07:46
for the revival of these vocal chords
121
442000
2000
Technologia cyfrowa to szansa na obudzenie strun głosowych,
07:48
that he spoke so passionately to Congress about.
122
444000
4000
o których z taką pasją mówił przed Kongresem.
07:52
User-generated content, spreading in businesses
123
448000
4000
Treść generowana przez użytkownika,
07:56
in extraordinarily valuable ways like these,
124
452000
3000
rozpowszechniana w tak wspaniały sposób,
07:59
celebrating amateur culture.
125
455000
2000
celebruje kulturę amatorską.
08:02
By which I don't mean amateurish culture,
126
458000
3000
I nie mam tu na myśli amatorszczyzny.
08:05
I mean culture where people produce
127
461000
3000
Mówię o kulturze, gdzie ludzie tworzą
08:08
for the love of what they're doing and not for the money.
128
464000
3000
z miłości do tworzenia, a nie dla pieniędzy.
08:12
I mean the culture that your kids are producing all the time.
129
468000
5000
Mówię o kulturze, którą wasze dzieci tworzą cały czas.
08:17
For when you think of what Sousa romanticized
130
473000
3000
Sousa tęsknił za czasami, gdy młodzi
08:20
in the young people together, singing the songs of the day,
131
476000
3000
śpiewali razem nowe i stare piosenki.
08:23
of the old songs, you should recognize
132
479000
2000
Coś podobnego robią dziś wasze dzieci.
08:25
what your kids are doing right now.
133
481000
2000
Coś podobnego robią dziś wasze dzieci.
08:28
Taking the songs of the day and the old songs
134
484000
2000
Stare i nowe piosenki remiksują w coś zupełnie innego.
08:30
and remixing them to make them something different.
135
486000
4000
Stare i nowe piosenki remiksują w coś zupełnie innego.
08:34
It's how they understand access to this culture.
136
490000
3000
Tak rozumieją dostęp do tej kultury.
08:37
So, let's have some very few examples
137
493000
3000
Weźmy kilka przykładów.
08:40
to get a sense of what I'm talking about here.
138
496000
1000
Weźmy kilka przykładów.
08:42
Here's something called Anime Music Video, first example,
139
498000
2000
Oto AMV: obraz z anime zgranych z telewizji
08:44
taking anime captured from television
140
500000
4000
Oto AMV: obraz z anime zgranych z telewizji
08:48
re-edited to music tracks.
141
504000
2000
dopasowany do muzyki.
08:50
(Music)
142
506000
40000
(Muzyka)
09:30
This one you should be -- confidence. Jesus survives. Don't worry.
143
546000
5000
Spokojnie, Jezus przeżyje.
09:35
(Music)
144
551000
45000
(Muzyka: Gloria Gaynor, "I Will Survive")
10:20
(Laughter)
145
596000
8000
(Śmiech)
10:28
And this is the best.
146
604000
2000
To jest najlepsze.
10:30
(Music)
147
606000
3000
(Muzyka: Lionel Ritchie and Diana Ross, "Endless Love")
10:37
My love ...
148
613000
2000
Kochana...
10:41
There's only you in my life ...
149
617000
4000
W moim życiu jesteś tylko ty...
10:46
The only thing that's bright ...
150
622000
4000
Światło w ciemności...
10:52
My first love ...
151
628000
3000
Moja pierwsza miłości...
10:57
You're every breath that I take ...
152
633000
4000
Jesteś każdym moim oddechem...
11:01
You're every step I make ...
153
637000
4000
Każdym krokiem...
11:07
And I ....
154
643000
4000
A ja....
11:11
I want to share all my love with you ...
155
647000
10000
Pragnę dzielić z tobą mą miłość...
11:22
No one else will do ...
156
658000
5000
Tylko z tobą...
11:27
And your eyes ...
157
663000
4000
A oczy twe...
11:31
They tell me how much you care ...
158
667000
6000
Mówią jak kochasz mnie...
11:37
(Music)
159
673000
3000
(Muzyka)
11:42
So, this is remix, right?
160
678000
2000
To właśnie remiks.
11:44
(Applause)
161
680000
5000
(Brawa)
11:50
And it's important to emphasize that what this is not
162
686000
2000
Co ważne, NIE jest to przykład tak zwanego "piractwa".
11:52
is not what we call, quote, "piracy."
163
688000
3000
Co ważne, NIE jest to przykład tak zwanego "piractwa".
11:55
I'm not talking about nor justifying
164
691000
3000
Nie usprawiedliwiam tu wcale
11:58
people taking other people's content in wholesale
165
694000
3000
hurtowego rozprowadzania twórczości innych
12:01
and distributing it without the permission of the copyright owner.
166
697000
3000
bez pozwolenia właścicieli.
12:04
I'm talking about people taking and recreating
167
700000
3000
Mówię o ludziach przetwarzających twórczość innych,
12:07
using other people's content, using digital technologies
168
703000
3000
by za pomocą nowych technologii wyrazić siebie.
12:11
to say things differently.
169
707000
2000
by za pomocą nowych technologii wyrazić siebie.
12:13
Now, the importance of this
170
709000
1000
Techniki, z których korzystają, nie są tu najważniejsze.
12:14
is not the technique that you've seen here.
171
710000
3000
Techniki, z których korzystają, nie są tu najważniejsze.
12:18
Because, of course, every technique that you've seen here
172
714000
2000
Każda z nich
12:20
is something that television and film producers
173
716000
2000
znana jest telewizji i przemysłowi filmowemu od 50 lat.
12:22
have been able to do for the last 50 years.
174
718000
2000
znana jest telewizji i przemysłowi filmowemu od 50 lat.
12:24
The importance is that that technique has been democratized.
175
720000
4000
Istotne jest, że doszło do "demokratyzacji" technologii.
12:29
It is now anybody with access to a $1,500 computer
176
725000
4000
Dziś każdy z dostępem do przeciętnego komputera
12:34
who can take sounds and images from the culture around us
177
730000
2000
może wziąć obrazy i dźwięki z kultury dokoła
12:36
and use it to say things differently.
178
732000
2000
i powiedzieć coś nowego.
12:38
These tools of creativity have become tools of speech.
179
734000
5000
Te narzędzia kreatywności stały się narzędziami wypowiedzi.
12:43
It is a literacy for this generation. This is how our kids speak.
180
739000
6000
Tak młodzi ludzie mówią i piszą,
12:50
It is how our kids think. It is what your kids are
181
746000
5000
tak myślą. W miarę jak poznają technologie cyfrowe
12:55
as they increasingly understand digital technologies
182
751000
4000
i swój stosunek do nich,
12:59
and their relationship to themselves.
183
755000
2000
stają się one częścią ich tożsamości.
13:02
Now, in response to this new use of culture using digital technologies,
184
758000
6000
W odpowiedzi na to zjawisko
13:09
the law has not greeted this Sousa revival
185
765000
3000
prawo nie wykazało się zdrowym rozsądkiem.
13:13
with very much common sense.
186
769000
1000
prawo nie wykazało się zdrowym rozsądkiem.
13:15
Instead, the architecture of copyright law
187
771000
3000
Prawa autorskie i architektura technologii cyfrowych
13:18
and the architecture of digital technologies,
188
774000
2000
są tak skonstruowane,
13:20
as they interact, have produced the presumption
189
776000
3000
że tworzą wrażenie, jakby działalność ta
13:23
that these activities are illegal.
190
779000
2000
była nielegalna.
13:26
Because if copyright law at its core regulates something called copies,
191
782000
3000
Prawa autorskie odnoszą się do czegoś, co nazywamy kopią,
13:29
then in the digital world the one fact we can't escape
192
785000
3000
a w cyfrowym świecie nie uciekniemy przed faktem,
13:32
is that every single use of culture produces a copy.
193
788000
5000
każde użycie kultury tworzy nową kopię.
13:37
Every single use therefore requires permission;
194
793000
3000
Każde użycie kultury wymaga pozwolenia.
13:40
without permission, you are a trespasser.
195
796000
3000
Bez niego łamiemy prawo.
13:43
You're a trespasser with about as much sense
196
799000
2000
Taka zasada ma tyle samo sensu,
13:45
as these people were trespassers.
197
801000
4000
co w przypadku tych ludzi.
13:50
Common sense here, though, has not yet revolted
198
806000
4000
Jednak zdrowy rozsądek nie doszedł jeszcze do głosu
13:54
in response to this response that the law has offered
199
810000
3000
w odpowiedzi na stanowisko prawa
13:57
to these forms of creativity.
200
813000
3000
wobec takich form kreatywności.
14:00
Instead, what we've seen
201
816000
1000
Zamiast tego jesteśmy świadkami czegoś znacznie gorszego:
14:01
is something much worse than a revolt.
202
817000
3000
Zamiast tego jesteśmy świadkami czegoś znacznie gorszego:
14:05
There's a growing extremism that comes from both sides
203
821000
4000
Po obu stronach barykady przybywa ekstremistów
14:09
in this debate, in response to this conflict
204
825000
3000
w odpowiedzi na konflikt
14:12
between the law and the use of these technologies.
205
828000
3000
pomiędzy prawem a użyciem technologii.
14:15
One side builds new technologies, such as one recently announced
206
831000
4000
Jedna strona tworzy nowe technologie, jak ta ogłoszona niedawno
14:19
that will enable them
207
835000
3000
która pozwoli automatycznie usuwać ze stron takich jak YouTube
14:22
to automatically take down from sites like YouTube
208
838000
2000
która pozwoli automatycznie usuwać ze stron takich jak YouTube
14:25
any content that has any copyrighted content in it,
209
841000
2000
wszystko, co zawiera treści chronione prawami autorskimi,
14:27
whether or not there's a judgment of fair use
210
843000
2000
bez względu na to, w jakim celu zostały użyte.
14:30
that might be applied to the use of that content.
211
846000
2000
bez względu na to, w jakim celu zostały użyte.
14:32
And on the other side, among our kids,
212
848000
3000
A z drugiej strony, wśród naszych dzieci
14:35
there's a growing copyright abolitionism,
213
851000
3000
narasta lekceważenie praw autorskich.
14:39
a generation that rejects the very notion
214
855000
3000
Pokolenie, które neguje sensowność praw autorskich
14:42
of what copyright is supposed to do, rejects copyright
215
858000
3000
odrzuca je
14:45
and believes that the law is nothing more than an ass
216
861000
3000
i uważa, że prawo to osioł,
14:48
to be ignored and to be fought at every opportunity possible.
217
864000
7000
którego należy ignorować i zwalczać przy każdej okazji.
14:55
The extremism on one side begets extremism on the other,
218
871000
4000
Ekstremizm z jednej strony prowadzi do ekstremizmu z drugiej -
14:59
a fact we should have learned many, many times over,
219
875000
4000
- już dawno powinniśmy byli się tego nauczyć,
15:03
and both extremes in this debate are just wrong.
220
879000
3000
a żadna ze stron nie ma racji.
15:07
Now, the balance that I try to fight for,
221
883000
3000
Ja domagam się równowagi
15:11
I, as any good liberal, try to fight for first
222
887000
2000
i jak każdy dobry liberał
15:13
by looking to the government. Total mistake, right?
223
889000
4000
zwracam się w tej sprawie do rządu. Pudło, prawda?
15:17
(Laughter)
224
893000
1000
(Śmiech)
15:18
Looked first to the courts and the legislatures to try to get them
225
894000
3000
Należy przekonać sądy i ustawodawców,
15:21
to do something to make the system make more sense.
226
897000
2000
by naprawili ten system,
15:23
It failed partly because the courts are too passive,
227
899000
4000
który zawiódł po części z powodu ich bierności,
15:27
partly because the legislatures are corrupted,
228
903000
2000
a po części z powodu korupcji.
15:29
by which I don't mean that there's bribery
229
905000
2000
Nie mam tu na myśli
15:32
operating to stop real change,
230
908000
3000
hamujących zmiany łapówek;
15:35
but more the economy of influence that governs how Congress functions
231
911000
4000
to raczej siły ekonomiczne wpływające na rząd
15:39
means that policymakers here will not understand this
232
915000
4000
powodują, że prawodawcy nie dostrzegą problemu
15:43
until it's too late to fix it.
233
919000
2000
zanim będzie za późno, by go naprawić.
15:45
So, we need something different, we need a different kind of solution.
234
921000
4000
Potrzebujemy więc innego rozwiązania,
15:49
And the solution here, in my view, is a private solution,
235
925000
3000
rozwiązania prywatnego,
15:53
a solution that looks to legalize what it is to be young again,
236
929000
4000
które zalegalizuje prawo do bycia młodym
15:57
and to realize the economic potential of that,
237
933000
2000
i dostrzeże w tym ekonomiczny potencjał.
15:59
and that's where the story of BMI becomes relevant.
238
935000
4000
Do tego właśnie odnosi się historia BMI.
16:03
Because, as BMI demonstrated, competition here
239
939000
3000
BMI pokazało, że konkurencja
16:06
can achieve some form of balance. The same thing can happen now.
240
942000
5000
może prowadzić do równowagi. Teraz może być podobnie.
16:11
We don't have a public domain to draw upon now,
241
947000
3000
Nie ma dziś domeny publicznej, z której moglibyśmy czerpać,
16:14
so instead what we need is two types of changes.
242
950000
3000
potrzebujemy więc dwóch zmian:
16:17
First, that artists and creators embrace the idea,
243
953000
4000
Po pierwsze, twórcy muszą zaakceptować ten pomysł
16:21
choose that their work be made available more freely.
244
957000
4000
i pozwolić, by ich dzieła były wolnodostępne.
16:25
So, for example, they can say their work is available freely
245
961000
3000
Na przykład pod warunkiem, że wolno z nich korzystać
16:28
for non-commercial, this amateur-type of use,
246
964000
2000
w celach niekomercyjnych, amatorskich,
16:30
but not freely for any commercial use.
247
966000
2000
ale nie w komercyjnych.
16:32
And second, we need the businesses
248
968000
3000
Po drugie, firmy które już wspierają
16:35
that are building out this read-write culture
249
971000
3000
kulturę odczytu i zapisu,
16:38
to embrace this opportunity expressly, to enable it,
250
974000
5000
muszą wykorzystać tę szansę,
16:43
so that this ecology of free content, or freer content,
251
979000
5000
umożliwić rozwój ekologii wolnych treści
16:48
can grow on a neutral platform
252
984000
2000
na neutralnej platformie,
16:50
where they both exist simultaneously,
253
986000
3000
gdzie mniej i bardziej wolne formy
16:53
so that more-free can compete with less-free,
254
989000
5000
będą mogły konkurować ze sobą.
16:58
and the opportunity to develop the creativity in that competition
255
994000
4000
A dzięki rodzącym się z tej konkurencji pomysłom
17:02
can teach one the lessons of the other.
256
998000
3000
obie strony mogą się wiele od siebie nauczyć.
17:05
Now, I would talk about one particular such plan
257
1001000
4000
Mógłbym powiedzieć o jednym takim planie, o którym co nieco wiem,
17:09
that I know something about,
258
1005000
1000
Mógłbym powiedzieć o jednym takim planie, o którym co nieco wiem,
17:10
but I don't want to violate TED's first commandment of selling,
259
1006000
3000
ale nie chcę łamać pierwszego przykazania TED, zakazującego reklamy.
17:13
so I'm not going to talk about this at all.
260
1009000
2000
ale nie chcę łamać pierwszego przykazania TED, zakazującego reklamy.
17:15
I'm instead just going to remind you of the point that BMI teaches us.
261
1011000
6000
Zamiast tego przypomnę, czego uczy nas przykład BMI.
17:22
That artist choice is the key for new technology
262
1018000
5000
To od artystów zależy, czy nowe technologie
17:27
having an opportunity to be open for business,
263
1023000
3000
będą mogły otworzyć się na biznes.
17:30
and we need to build artist choice here
264
1026000
3000
Musimy przekonać ich do właściwych wyborów,
17:33
if these new technologies are to have that opportunity.
265
1029000
3000
jeśli chcemy dać szansę nowym technologiom.
17:36
But let me end with something I think much more important --
266
1032000
3000
Pozwólcie jednak, że zakończę czymś znacznie ważniejszym niż biznes.
17:39
much more important than business.
267
1035000
1000
Pozwólcie jednak, że zakończę czymś znacznie ważniejszym niż biznes.
17:41
It's the point about how this connects to our kids.
268
1037000
2000
Chodzi mi o nasze dzieci.
17:44
We have to recognize they're different from us. This is us, right?
269
1040000
5000
Musimy zdawać sobie sprawę, że są inne od nas. To my.
17:49
(Laughter)
270
1045000
1000
(Śmiech)
17:50
We made mixed tapes; they remix music.
271
1046000
2000
U nas były składanki, u nich remiksy.
17:52
We watched TV; they make TV.
272
1048000
3000
My oglądaliśmy telewizję; one ją tworzą.
17:55
It is technology that has made them different,
273
1051000
3000
Ta różnica wynika z technologii.
17:59
and as we see what this technology can do,
274
1055000
2000
W obliczu jej dokonań
18:01
we need to recognize you can't kill
275
1057000
2000
musimy zrozumieć, że nie można zabić
18:04
the instinct the technology produces. We can only criminalize it.
276
1060000
4000
wywołanego nią instynktu - możemy go tylko zdelegalizować.
18:08
We can't stop our kids from using it.
277
1064000
2000
Nie powstrzymamy działalności dzieci,
18:10
We can only drive it underground.
278
1066000
2000
możemy ją tylko zepchnąć do podziemia.
18:12
We can't make our kids passive again.
279
1068000
3000
Nie sprawimy, by nasze dzieci znów były bierne;
18:15
We can only make them, quote, "pirates." And is that good?
280
1071000
4000
możemy tylko zrobić z nich "piratów". Czy to dobrze?
18:20
We live in this weird time. It's kind of age of prohibitions,
281
1076000
4000
Żyjemy w dziwnych czasach, epoce zakazów.
18:24
where in many areas of our life,
282
1080000
2000
W wielu dziedzinach życia zwykli ludzie działają wbrew prawu.
18:26
we live life constantly against the law.
283
1082000
3000
W wielu dziedzinach życia zwykli ludzie działają wbrew prawu.
18:29
Ordinary people live life against the law,
284
1085000
2000
I to właśnie gotujemy naszym dzieciom.
18:31
and that's what I -- we are doing to our kids.
285
1087000
3000
I to właśnie gotujemy naszym dzieciom.
18:35
They live life knowing they live it against the law.
286
1091000
3000
Żyją ze świadomością, że łamią prawo,
18:39
That realization is extraordinarily corrosive,
287
1095000
4000
co jest niesamowicie deprawujące,
18:43
extraordinarily corrupting.
288
1099000
2000
niesamowicie korumpujące.
18:46
And in a democracy, we ought to be able to do better.
289
1102000
4000
W demokracji powinno nas być stać na więcej.
18:50
Do better, at least for them, if not for opening for business.
290
1106000
6000
Jeśli nie dla ekonomii, to przynajmniej dla nich.
18:57
Thank you very much.
291
1113000
1000
Dziękuję bardzo.
18:58
(Applause)
292
1114000
6000
(Brawa)
ABOUT THE SPEAKER
Lawrence Lessig - Legal activistLawrence Lessig has already transformed intellectual-property law with his Creative Commons innovation. Now he's focused on an even bigger problem: The US' broken political system.
Why you should listen
Lawyer and activist Lawrence Lessig spent a decade arguing for sensible intellectual property law, updated for the digital age. He was a founding board member of Creative Commons, an organization that builds better copyright practices through principles established first by the open-source software community.
In 2007, just after his last TED Talk, Lessig announced he was leaving the field of IP and Internet policy, and moving on to a more fundamental problem that blocks all types of sensible policy -- the corrupting influence of money in American politics.
In 2011, Lessig founded Rootstrikers, an organization dedicated to changing the influence of money in Congress. In his latest book, Republic, Lost, he shows just how far the U.S. has spun off course -- and how citizens can regain control. As The New York Times wrote about him, “Mr. Lessig’s vision is at once profoundly pessimistic -- the integrity of the nation is collapsing under the best of intentions --and deeply optimistic. Simple legislative surgery, he says, can put the nation back on the path to greatness.”
Read an excerpt of Lessig's new book, Lesterland >>
Lawrence Lessig | Speaker | TED.com