ABOUT THE SPEAKER
Majora Carter - Activist for environmental justice
Majora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA.

Why you should listen

Majora Carter is a visionary voice in city planning who views urban renewal through an environmental lens. The South Bronx native draws a direct connection between ecological, economic and social degradation. Hence her motto: "Green the ghetto!"

With her inspired ideas and fierce persistence, Carter managed to bring the South Bronx its first open-waterfront park in 60 years, Hunts Point Riverside Park. Then she scored $1.25 million in federal funds for a greenway along the South Bronx waterfront, bringing the neighborhood open space, pedestrian and bike paths, and space for mixed-use economic development.

Her success is no surprise to anyone who's seen her speak; Carter's confidence, energy and intensely emotional delivery make her talks themselves a force of nature. (The release of her TEDTalk in 2006 prompted Guy Kawasaki to wonder on his blog whether she wasn't "every bit as good as [Apple CEO] Steve Jobs," a legendary presenter.)

Carter, who was awarded a 2005 MacArthur "genius" grant, served as executive director of Sustainable South Bronx for 7 years, where she pushed both for eco-friendly practices (such as green and cool roofs) and, equally important, job training and green-related economic development for her vibrant neighborhood on the rise. Since leaving SSBx in 2008, Carter has formed the economic consulting and planning firm the Majora Carter Group, to bring her pioneering approach to communities far outside the South Bronx. Carter is working within the cities of New Orleans, Detroit and the small coastal towns of Northeastern North Carolina. The Majora Carter Group is putting the green economy and green economic tools to use, unlocking the potential of every place -- from urban cities and rural communities, to universities, government projects, businesses and corporations -- and everywhere else in between.

More profile about the speaker
Majora Carter | Speaker | TED.com
TED2006

Majora Carter: Greening the ghetto

Majora Carter o rozwoju miasta

Filmed:
2,626,277 views

W pełnym emocji wykładzie aktywistka Majora Carter, laureatka nagrody fundacji MacArthur, opowiada o walce o sprawiedliwość ekologiczną w Południowym Bronxie, tłumacząc dlaczego dzielnice zamieszkane przez mniejszości najdotkliwiej odczuwają negatywne konsekwencje złej polityki rozwoju miasta.
- Activist for environmental justice
Majora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
If you're here todaydzisiaj --
0
1000
1406
Ci, których tu widzę – cieszę się, że tu jesteście
00:27
and I'm very happyszczęśliwy that you are --
1
2430
1934
na pewno już nie raz słyszeli, że zrównoważony rozwój
00:29
you've all heardsłyszał about
how sustainablepodtrzymywalny developmentrozwój
2
4388
2353
ochroni nas przed nami samymi. Ale kiedy wyjeżdżamy z konferencji TED,
00:31
will savezapisać us from ourselvesmy sami.
3
6765
1962
00:33
HoweverJednak, when we're not at TEDTED,
we are oftenczęsto told
4
8751
3499
słyszymy, że zrównoważony rozwój to mrzonka.
00:37
that a realreal sustainabilityzrównoważony rozwój policypolityka agendaprogram
is just not feasiblewykonalny,
5
12274
3909
Zwłaszcza w dużych obszarach urbanistycznych, jak Nowy Jork.
00:41
especiallyszczególnie in largeduży urbanmiejski areasobszary
like NewNowy YorkYork CityMiasto.
6
16207
2769
A to dlatego, że większość osób podejmujących decyzje,
00:44
And that's because mostwiększość people
with decision-makingpodejmowanie decyzji powersuprawnienie,
7
19429
3236
zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym,
00:47
in bothobie the publicpubliczny and the privateprywatny sectorsektor,
8
22689
2230
doprawdy nie czuje się zagrożona.
00:49
really don't feel
as thoughchociaż they're in dangerniebezpieczeństwo.
9
24943
2286
W pewnej mierze jestem tu dziś z powodu psa,
00:52
The reasonpowód why I'm here todaydzisiaj,
in partczęść, is because of a dogpies --
10
27578
4093
porzuconego szczeniaka, znalezionego podczas deszczu w roku 1998.
00:56
an abandonedopuszczony puppyszczeniak I founduznany
back in the raindeszcz, back in 1998.
11
31695
3278
Nie spodziewałam się, że wyrośnie na tak wielką sukę.
00:59
She turnedobrócony out to be
a much biggerwiększy dogpies than I'd anticipatedprzewidywane.
12
34997
2979
Kiedy pojawiła się w moim życiu, walczyliśmy przeciwko budowie dużego zakładu oczyszczania,
01:03
When she cameoprawa ołowiana witrażu into my life, we were
fightingwalczący againstprzeciwko a hugeolbrzymi wastemarnotrawstwo facilityobiekt
13
38431
3975
nad brzegiem rzeki East River. Nasza część Nowego Jorku
01:07
plannedzaplanowany for the EastWschód RiverRzeka waterfrontnabrzeże
14
42430
2462
01:09
despitepomimo the factfakt that
our smallmały partczęść of NewNowy YorkYork CityMiasto
15
44916
2510
już wówczas przyjmowała 40 procent odpadów miasta.
01:12
alreadyjuż handledobsługiwane more than 40 percentprocent
of the entireCały city'smiasto commercialReklama w telewizji wastemarnotrawstwo:
16
47450
4358
Oczyszczalnie ścieków, cztery elektrownie,
01:16
a sewageścieki treatmentleczenie pelletizinggranulowanie plantroślina,
a sewageścieki sludgeosad plantroślina, fourcztery powermoc plantsrośliny,
17
51832
5144
01:21
the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy largestNajwiększa
food-distributiondystrybucja żywności centercentrum,
18
57000
2335
największe na świecie centrum dystrybucji żywności,
i inne zakłady, do których każdego tygodnia przyjeżdża 60 tys. ciężarówek Diesla.
01:24
as well as other industriesprzemysł that bringprzynieść
more than 60,000 dieseldiesel truckciężarówka tripswycieczki
19
59359
4182
01:28
to the areapowierzchnia eachkażdy weektydzień.
20
63565
1156
Mamy najmniejszą w mieście ilość parków na głowę mieszkańca.
01:29
The areapowierzchnia alsorównież has one of the lowestnajniższy ratioswspółczynniki
of parksparków to people in the cityMiasto.
21
65118
3968
01:33
So when I was contactedskontaktował się
by the ParksParki DepartmentDział
22
69110
2293
Więc, kiedy Wydział Parków zaproponował nam
grant na zagospodarowanie nabrzeża w wysokości 10 tys. dolarów,
01:36
about a $10,000 seed-grantseed-grant initiativeinicjatywa
to help developrozwijać waterfrontnabrzeże projectsprojektowanie,
23
71427
4158
pomyślałam, że mają bardzo szlachetne intencje, ale są trochę naiwni.
01:40
I thought they were really
well-meaningdobre intencje, but a bitkawałek naivenaiwny.
24
75609
2914
Mieszkam tam od urodzenia. Do rzeki nigdy nie można było się zbliżyć,
01:43
I'd livedPerscyativestwo recyrodycyjcystwo recyrodycyjcystwo recyrodycyj in this areapowierzchnia all my life,
and you could not get to the riverrzeka,
25
78547
3667
z powodu tych wszystkich wspaniałych zakładów, o których wspomniałam.
01:47
because of all the lovelyśliczny facilitiesudogodnienia
that I mentionedwzmiankowany earlierwcześniej.
26
82238
3293
Pewnego ranka biegałam z moją suką.
01:50
Then, while joggingjogging
with my dogpies one morningranek,
27
85555
2260
Zaciągnęła mnie w kierunku czegoś, co wydawało się kolejnym nielegalnym wysypiskiem.
01:52
she pulledciągnięty me into what I thought
was just anotherinne illegalnielegalny dumpwysypisko.
28
87839
3111
Były tam chwasty, śmiecie i inne rzeczy, o których wolę nie mówić.
01:56
There were weedschwasty and pileshemoroidy of garbageŚmieci
and other stuffrzeczy that I won'tprzyzwyczajenie mentionwzmianka here,
29
91606
3777
Ale ona dalej ciągnęła. Ku mojemu zaskoczeniu, okazało się, że na końcu placu jest rzeka.
02:00
but she kepttrzymane draggingwłóka me,
30
95407
1214
02:01
and lolo and beholdujrzeć, at the endkoniec
of that lot was the riverrzeka.
31
96645
2872
Pomyślałam od razu, że ten zapomniany koniec ulicy jest
02:04
I knewwiedziałem that this forgottenzapomniany
little street-endkoniec ulicy,
32
99541
2101
jest porzucony pies, który mnie tam zaciągnął. Trzeba go ocalić.
02:06
abandonedopuszczony like the dogpies that broughtprzyniósł
me there, was worthwartość savingoszczędność.
33
101666
3004
Uwierzyłam, że może to być początek
02:09
And I knewwiedziałem it would growrosnąć
to becomestają się the prouddumny beginningspoczątki
34
104694
2596
rewitalizacji Południowego Bronxu, którą zajmą się mieszkańcy.
02:12
of the community-ledkierowany przez społeczność revitalizationrewitalizacja
of the newNowy SouthPołudniowa BronxBronx.
35
107314
2984
I tak jak mój nowy pies, ów pomysł urósł do niespodziewanych rozmiarów.
02:15
And just like my newNowy dogpies, it was an ideapomysł
that got biggerwiększy than I'd imaginedwyobrażałem sobie.
36
110322
3979
Wielu ludzi nam pomogło.
02:19
We garneredzebrany much supportwsparcie alongwzdłuż the way,
37
114325
2135
Park Hunts Point Riverside stał się pierwszym parkiem na nadbrzeżu
02:21
and the HuntsŁowy PointPunkt RiversideRiverside ParkPark
becamestał się the first waterfrontnabrzeże parkpark
38
116484
3160
Południowego Bronxu od ponad 60 lat.
02:24
that the SouthPołudniowa BronxBronx had had
in more than 60 yearslat.
39
119668
2399
Ów początkowy grant w wysokości 10 tys. udało nam się pomnożyć 300-krotnie. Pozyskaliśmy 3 mln. dolarów.
02:26
We leverageddźwignia that $10,000 seednasionko grantdotacja
more than 300 timesczasy,
40
122091
3366
02:30
into a $3 millionmilion parkpark.
41
125481
2240
Jesienią, właśnie tam
02:32
And in the fallspadek, I'm going to exchangeWymieniać się
marriagemałżeństwo vowsśluby with my belovedukochany.
42
127745
4928
odbędzie się mój ślub. Dziękuję bardzo.
02:37
(AudiencePubliczność whistlesgwizdki)
43
132697
1000
02:38
Thank you very much.
44
133721
1268
02:39
(ApplauseAplauz)
45
135013
4542
To właśnie mój ukochany, tam z tyłu. Jak zwykle naciska guziki
02:44
That's him pressingpilny my buttonsguziki
back there, whichktóry he does all the time.
46
139579
3397
02:47
(LaughterŚmiech)
47
143000
2464
i pociąga za sznurki. (Śmiech, oklaski)
02:50
(ApplauseAplauz)
48
145488
3317
02:53
But those of us livingżycie
in environmentalśrodowiskowy justicesprawiedliwość communitiesspołeczności
49
148829
2778
Ci z nas, którym dane jest cieszyć się ekologiczną sprawiedliwością,
jesteśmy niczym kanarki w kopalniach. Ale od dawna doświadczamy wielu problemów.
02:56
are the canarykanarek in the coalwęgiel minekopalnia.
50
151631
1555
02:58
We feel the problemsproblemy right now,
and have for some time.
51
153210
3411
Sprawiedliwość ekologiczna – jeśli ktoś z Was nie zna tego terminu – polega na tym,
03:02
EnvironmentalOchrony środowiska justicesprawiedliwość, for those of you
who maymoże not be familiarznajomy with the termsemestr,
52
157290
3686
03:05
goesidzie something like this:
53
161000
1200
że żadna społeczność nie powinna być bardziej obciążona, ani też czerpać mniejszych korzyści
03:07
no communityspołeczność should be saddledosiodłany
with more environmentalśrodowiskowy burdensobciążenia
54
162224
2991
ze środowiska naturalnego, niż inne społeczności.
03:10
and lessmniej environmentalśrodowiskowy benefitskorzyści
than any other.
55
165239
2666
Niestety, rasa i klasa to niezawodne wskaźniki
03:12
UnfortunatelyNiestety, racewyścigi and classklasa
are extremelyniezwykle reliableniezawodny indicatorswskaźniki
56
167929
4047
03:16
as to where one mightmoc find the good stuffrzeczy,
like parksparków and treesdrzewa,
57
172000
3037
tego, gdzie można znaleźć parki i drzewa,
i gdzie można znaleźć elektrownie czy zakłady oczyszczania.
03:19
and where one mightmoc find the badzły stuffrzeczy,
like powermoc plantsrośliny and wastemarnotrawstwo facilitiesudogodnienia.
58
175061
3732
Prawdopodobieństwo tego, że jako czarna Amerykanka zamieszkam na zanieczyszczonych,
03:23
As a blackczarny personosoba in AmericaAmeryka,
I am twicedwa razy as likelyprawdopodobne as a whitebiały personosoba
59
178817
3235
szkodliwych dla zdrowia terenach, jest dwukrotnie większe niż w przypadku osoby białej.
03:26
to liverelacja na żywo in an areapowierzchnia where airpowietrze pollutionskażenie
posespozy the greatestnajwiększy riskryzyko to my healthzdrowie.
60
182076
3597
Prawdopodobieństwo, że zamieszkam w pobliżu elektrowni lub zakładów chemicznych --
03:30
I am fivepięć timesczasy more likelyprawdopodobne
to liverelacja na żywo withinw ciągu walkingpieszy distancedystans
61
185697
2783
co zresztą ma miejsce, jest pięciokrotnie większe.
03:33
of a powermoc plantroślina or chemicalchemiczny facilityobiekt,
62
188504
1909
03:35
whichktóry I do.
63
190437
1157
Te wszystkie szkodliwe decyzje prowadzą z kolei do poważnych problemów
03:36
These land-usezagospodarowanie terenu decisionsdecyzje
createdstworzony the hostilewrogi conditionswarunki
64
192149
2631
03:39
that leadprowadzić to problemsproblemy like obesityotyłość,
diabetescukrzyca and asthmaastma.
65
194804
2992
jak otyłość, cukrzyca czy astma.
Kto z mieszkańców zatrutej dzielnicy ma ochotę wyjść z domu na spacer?
03:42
Why would someonektoś leavepozostawiać theirich home to go
for a briskenergiczny walkspacerować in a toxictoksyczny neighborhoodsąsiedztwo?
66
197820
3901
Aż 27 procent z nas cierpi na otyłość, co nawet w amerykańskich warunkach, jest fatalną statystyką. Za tym idzie cukrzyca.
03:46
Our 27 percentprocent obesityotyłość rateoceniać
is highwysoki even for this countrykraj,
67
201745
2911
03:49
and diabetescukrzyca comespochodzi with it.
68
204680
1413
Co czwarte dziecko w Południowym Bronxie ma astmę.
03:50
One out of fourcztery SouthPołudniowa BronxBronx
childrendzieci has asthmaastma.
69
206117
2508
Prawdopodobieństwo, że trafi z tego powodu do szpitala, jest siedmiokrotnie większe niż średnia krajowa.
03:53
Our asthmaastma hospitalizationhospitalizacja rateoceniać
70
208649
1815
03:55
is sevensiedem timesczasy higherwyższy
than the nationalkrajowy averageśredni.
71
210488
2283
Te problemy dotykają wszystkich.
03:57
These impactswpływ are comingprzyjście everyone'swszyscy way.
72
212795
1951
Wszyscy płacimy za degradację środowiska
03:59
And we all payzapłacić dearlydrogo
for solidsolidny wastemarnotrawstwo costskoszty,
73
214770
2206
04:01
healthzdrowie problemsproblemy associatedpowiązany
with pollutionskażenie and more odiouslyodrażająco,
74
217000
2976
Ceną są problemy zdrowotne, oraz to,
04:04
the costkoszt of imprisoninguwięzienie
our youngmłody blackczarny and LatinoLatino menmężczyźni,
75
220000
2989
że zamykamy w więzieniach Czarnych i Latynosów,
Ich ogromny potencjał nie zostaje wykorzystany.
04:07
who possessposiadać untoldniewypowiedziany amountskwoty
of untappednie wykorzystany potentialpotencjał.
76
223013
2755
Połowa z nas żyje na granicy lub poniżej granicy ubóstwa.
04:10
FiftyPięćdziesięciu percentprocent of our residentsmieszkańców
liverelacja na żywo at or belowponiżej the povertyubóstwo linelinia;
77
225792
3080
Jedna czwarta jest bezrobotna. Często najubożsi zmuszeni są korzystać z pogotowia,
04:13
25 percentprocent of us are unemployedbezrobotny.
78
228896
1755
04:15
Low-incomeO niskich dochodach citizensobywatele oftenczęsto use
emergency-roomizba przyjęć visitsOdwiedziny as primarypodstawowa careopieka.
79
230675
4023
bo pozbawieni są podstawowej opieki medycznej.
W rezultacie, choć jest to wielkim obciążeniem dla podatników,
04:19
This comespochodzi at a highwysoki costkoszt to taxpayerspodatnicy
and producesprodukuje no proportionalproporcjonalny benefitskorzyści.
80
234722
3899
biedni nie tylko nie wychodzą z biedy, ale jeszcze podupadają na zdrowiu.
04:23
PoorBiedny people are not only still poorubogi,
they are still unhealthyniezdrowy.
81
238645
3843
Na szczęście jest wielu ludzi, którzy tak jak ja, poszukują rozwiązań
04:27
FortunatelyNa szczęście, there are manywiele people
like me who are strivingusiłujący for solutionsrozwiązania
82
242512
3785
nie narażających na szwank ubogich społeczności, a jednocześnie nie szkodzących środowisku.
04:31
that won'tprzyzwyczajenie compromisekompromis the liveszyje
83
246321
1500
04:32
of low-incomeniski przychód communitiesspołeczności of colorkolor
in the shortkrótki termsemestr,
84
247845
2500
To cel, który wszystkim nam przecież przyświeca.
04:35
and won'tprzyzwyczajenie destroyzniszczyć us all in the long termsemestr.
85
250369
2106
Co jeszcze nas łączy?
04:37
NoneBrak of us want that,
and we all have that in commonpospolity.
86
252499
2486
04:39
So what elsejeszcze do we have in commonpospolity?
87
255009
1639
Przede wszystkim wszyscy jesteśmy niewiarygodnie piękni.
04:41
Well, first of all,
we're all incrediblyniewiarygodnie good-lookingprzystojny.
88
256672
2778
(Śmiech) Skończyliśmy szkołę średnią, college, mamy studia podyplomowe,
04:44
(LaughterŚmiech)
89
259474
1187
04:45
GraduatedAbsolwent highwysoki schoolszkoła, collegeSzkoła Wyższa,
post-graduatepodyplomowy degreesstopni,
90
260685
2787
podróżowaliśmy do interesujących miejsc, nie mieliśmy dzieci będąc nastolatkami,
04:48
traveledbywały to interestingciekawy placesmiejsca,
didn't have kidsdzieciaki in your earlywcześnie teenswiek dojrzewania,
91
263496
3312
jesteśmy ustabilizowani finansowo, nigdy nie byliśmy w więzieniu. OK?
04:51
financiallymaterialnie stablestabilny, never been imprisoneduwięziony.
92
266832
2618
04:55
OK. Good.
93
270688
1160
Dobrze. (Śmiech)
04:56
(LaughterŚmiech)
94
271872
1339
Ale na poważnie, mnie czarną kobietę odróżnia od was jeszcze kilka innych rzeczy.
04:58
But, besidesoprócz beingistota a blackczarny womankobieta,
95
273235
1607
04:59
I am differentróżne from mostwiększość of you
in some other wayssposoby.
96
274866
2662
Byłam świadkiem pożarów, które pochłonęły ponad połowę budynków w mojej dzielnicy.
05:02
I watchedoglądaliśmy nearlyprawie halfpół of the buildingsBudynki
in my neighborhoodsąsiedztwo burnpalić się down.
97
277552
3391
Mój starszy brat Lenny, walczył w Wietnamie,
05:05
My bigduży brotherbrat LennyLenny foughtwalczył in VietnamWietnam,
98
280967
1963
a został zastrzelony kilka przecznic od naszego domu.
05:07
only to be gunnedzastrzelony down
a fewkilka blocksBloki from our home.
99
282954
2905
Jezu. Wychowałam się naprzeciwko narkotykowej meliny.
05:13
JesusJezusa.
100
288992
1255
05:15
I grewrósł up with a crackpęknięcie housedom
acrossprzez the streetulica.
101
290271
2946
Tak, jestem biednym, czarnym dzieckiem z getta.
05:19
Yeah, I'm a poorubogi blackczarny childdziecko
from the ghettogetto.
102
294796
2699
Tym się od Was różnię.
05:23
These things make me differentróżne from you.
103
298784
2167
Lecz to co nas łączy, oddziela mnie od większości osób w mojej społeczności
05:25
But the things we have in commonpospolity
104
300975
1863
05:27
setzestaw me apartniezależnie from mostwiększość
of the people in my communityspołeczność,
105
302862
2739
i żyję pomiędzy tymi dwoma światami,
05:30
and I am in betweenpomiędzy these two worldsświaty
106
305625
1826
mając dość przekonania w sercu, by walczyć o sprawiedliwość w tym pierwszym.
05:32
with enoughdość of my heartserce
to fightwalka for justicesprawiedliwość in the other.
107
307475
2887
Jak to się stało, że świat jest tak dla nas różny?
05:36
So how did things get so differentróżne for us?
108
311315
2008
Pod koniec lat 40-tych mój tata, bagażowy w kolejach Pullmana, syn niewolnika,
05:38
In the latepóźno '40s, my dadtata --
a PullmanPullman porterporter, sonsyn of a slaveniewolnik --
109
313347
3331
kupił dom w Hunts Point, w Południowym Bronxie,
05:41
boughtkupiony a housedom in the HuntsŁowy PointPunkt
sectionSekcja of the SouthPołudniowa BronxBronx,
110
316702
2867
a kilka lat później poślubił moją mamę.
05:44
and a fewkilka yearslat laterpóźniej, he marriedżonaty my mommama.
111
319593
2015
W tym czasie, mieszkała tam przede wszystkim biała klasa robotnicza.
05:46
At the time, the communityspołeczność was a mostlyprzeważnie
whitebiały, working-classklasa pracująca neighborhoodsąsiedztwo.
112
321632
3481
Mój tata nie był jedyny.
05:49
My dadtata was not alonesam.
113
325137
1526
Wielu mu podobnych próbowało realizować swoje amerykańskie marzenie.
05:51
And as othersinni like him pursuedścigany
theirich ownwłasny versionwersja of the AmericanAmerykański dreamśnić,
114
326687
3437
Ale wkrótce z Południowego Bronxu i wielu innych miast w całym kraju, biali zaczęli uciekać.
05:54
whitebiały flightlot becamestał się commonpospolity
in the SouthPołudniowa BronxBronx
115
330148
2529
05:57
and in manywiele citiesmiasta around the countrykraj.
116
332701
2000
Banki zaczęły wprowadzać czerwone strefy, nasza dzielnica była jedną z nich,
05:59
Red-liningCzerwony podszewka was used by banksbanki,
whereinw której certainpewny sectionsSekcje of the cityMiasto,
117
335018
3633
w których nie udzielały kredytów na jakiekolwiek inwestycje.
06:03
includingwłącznie z oursnasz, were deemeduważane
off-limitspoza granicami to any sortsortować of investmentinwestycja.
118
338675
3989
W tych warunkach, wielu właścicieli wolało spalić budynek
06:07
ManyWiele landlordswłaściciele ziemscy believeduwierzyli it was more
profitableopłacalny to torchpochodnia theirich buildingsBudynki
119
342688
3468
i dostać pieniądze od firmy ubezpieczeniowej, niż sprzedawać swoje domy.
06:10
and collectzebrać insuranceubezpieczenie moneypieniądze ratherraczej
than to sellSprzedać underpod those conditionswarunki --
120
346180
4171
Nie interesował ich los lokatorów, którzy ginęli lub zostawali okaleczeni.
06:15
deadnie żyje or injuredranny formerbyły tenantslokatorzy
notwithstandingjednakże.
121
350375
2440
Hunts Point był dawniej znany jako dzielnica "na piechotę do pracy",
06:17
HuntsŁowy PointPunkt was formerlydawniej
a walk-to-workiść do pracy communityspołeczność,
122
352839
2842
lecz obecnie mieszkańcy nie mieli ani domów, ani pracy, do której mogliby pójść.
06:20
but now residentsmieszkańców had neitherani
work norani home to walkspacerować to.
123
355705
3926
Rozwój autostrad w całym kraju, spotęgował tylko nasze problemy.
06:24
A nationalkrajowy highwayAutostrada constructionbudowa boomBum
was addedw dodatku to our problemsproblemy.
124
359655
3186
W stanie Nowy Jork, Robert Moses prowadził agresywną kampanię rozbudowy autostrad.
06:27
In NewNowy YorkYork StatePaństwa,
125
362865
1151
06:28
RobertRobert MosesMojżesz spearheadedna czele
an aggressiveagresywny highway-expansionekspansja autostrady campaignkampania.
126
364040
3783
Jednym z jej głównych celów było ułatwienie mieszkańcom
06:32
One of its primarypodstawowa goalscele was
to make it easierłatwiejsze
127
367847
2196
bogatych społeczności w okręgu Westchester dojazdu na Manhattan.
06:34
for residentsmieszkańców of wealthyzamożny communitiesspołeczności
in WestchesterWestchester CountyHrabstwo to go to ManhattanManhattan.
128
370067
5025
Południowy Bronx, który leży pomiędzy nimi, nie miał szans.
06:39
The SouthPołudniowa BronxBronx, whichktóry lieskłamstwa in betweenpomiędzy,
did not standstoisko a chanceszansa.
129
375116
3075
Często o rozbiórce domów mieszkańców informowano zaledwie miesiąc wcześniej.
06:43
ResidentsMieszkańców were oftenczęsto givendany
lessmniej than a month'smiesięcy noticeogłoszenie
130
378215
2550
06:45
before theirich buildingsBudynki were razedzrównane z ziemią.
131
380789
1630
Wysiedlono 600 tys. osób.
06:47
600,000 people were displacedwysiedlone.
132
382443
2324
Zapanowała obiegowa opinia, że w Południowym Bronxie mieszkają tylko stręczyciele, narkomani i prostytutki.
06:49
The commonpospolity perceptionpostrzeganie was
133
384791
1310
06:50
that only pimpsalfonsi and pusherspchacze
and prostitutesprostytutki were from the SouthPołudniowa BronxBronx.
134
386125
3851
06:54
And if you are told
from your earliestnajwcześniej daysdni
135
390000
2930
Jeśli od najmłodszych lat słyszycie, że wasza społeczność nie jest nic warta,
06:57
that nothing good is going to come
from your communityspołeczność,
136
392954
2617
że jest zła i brzydka, jak ma się to ujemnie na was nie odbić?
07:00
that it's badzły and uglybrzydki,
137
395595
1151
07:01
how could it not reflectodzwierciedlić on you?
138
396770
2090
Więc mój dom rodzinny nie był nic wart. Ale był naszym domem i wszystkim co mieliśmy.
07:04
So now, my family'srodzina propertynieruchomość
was worthlessBezwartościowy,
139
399335
2518
07:06
savezapisać for that it was our home,
and all we had.
140
401877
2642
07:09
And luckilyna szczęście for me, that home
and the love insidewewnątrz of it,
141
404543
3726
Była w nim miłość. Jestem tu dzięki niej,
07:13
alongwzdłuż with help from teachersnauczyciele, mentorsmentorzy
and friendsprzyjaciele alongwzdłuż the way, was enoughdość.
142
408293
5142
dzięki nauczycielom, mentorom, przyjaciołom. To wystarczyło.
Dlaczego ta opowieść jest ważna?
07:18
Now, why is this storyfabuła importantważny?
143
413459
1689
07:19
Because from a planningplanowanie perspectiveperspektywiczny,
144
415172
1810
Ponieważ z perspektywy planistów, degradacja ekonomiczna
07:21
economicgospodarczy degradationdegradacja
begetsbeges environmentalśrodowiskowy degradationdegradacja,
145
417006
3717
powoduje degradację środowiskową, która z kolei powoduje degradację społeczną.
07:25
whichktóry begetsbeges socialspołeczny degradationdegradacja.
146
420747
2516
Odpływ inwestycji, który zaczął się w latach 60-tych,
07:28
The disinvestmentdezinwestycje that beganrozpoczął się
in the 1960s setzestaw the stageetap
147
423287
3063
leżał u zarania późniejszej niesprawiedliwości ekologicznej.
07:31
for all the environmentalśrodowiskowy
injusticesniesprawiedliwości that were to come.
148
426374
2602
07:33
AntiquatedPrzestarzały zoningpodział na strefy and land-usezagospodarowanie terenu
regulationsprzepisy prawne are still used to this day
149
429000
3976
Bezsensowne przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego są stosowane do dziś.
07:37
to continueKontyntynuj puttingwprowadzenie pollutingzanieczyszczanie
facilitiesudogodnienia in my neighborhoodsąsiedztwo.
150
433000
3043
W mojej dzielnicy nadal lokalizuje się toksyczne zakłady.
Jakie czynniki brane są pod uwagę przy planowaniu zagospodarowania przestrzennego?
07:40
Are these factorsczynniki takenwzięty into considerationwynagrodzenie
when land-usezagospodarowanie terenu policypolityka is decidedzdecydowany?
151
436067
3778
Jakie koszty związane są z tymi decyzjami? Kto za to płaci?
07:44
What costskoszty are associatedpowiązany
with these decisionsdecyzje?
152
439869
2596
07:47
And who payspłaci? Who profitszyski?
153
442489
2236
Kto zyskuje? Czy cokolwiek usprawiedliwia trudności, jakich doświadcza lokalna społeczność?
07:49
Does anything justifyuzasadniać
what the locallokalny communityspołeczność goesidzie throughprzez?
154
444749
3619
Takie w cudzysłowie "planowanie" zupełnie nie ma na względzie naszych interesów.
07:53
This was "planningplanowanie" -- in quotescytaty --
155
448392
2294
07:55
that did not have
our bestNajlepiej interestszainteresowania in mindumysł.
156
450710
2268
Gdy tylko zdaliśmy sobie z tego sprawę, postanowiliśmy wziąć sprawy w swoje ręce.
07:57
OnceRaz we realizedrealizowany that, we decidedzdecydowany
it was time to do our ownwłasny planningplanowanie.
157
453002
3415
Ten mały park, o którym mówiłam wcześniej, był pierwszym krokiem,
08:01
That smallmały parkpark I told you about earlierwcześniej
158
456441
1944
08:03
was the first stageetap of buildingbudynek
a GreenwayGreenway movementruch in the SouthPołudniowa BronxBronx.
159
458409
3278
początkiem zielonej drogi na Południowym Bronxie.
Złożyłam podanie do ministerstwa transportu z prośbą o grant w wysokości 1,25 mln dolarów.
08:06
I wrotenapisał a one-and-a-quarter-millionjeden-i-kwartał-milion
dollardolar federalfederalny transportationtransport grantdotacja
160
461711
3352
Miał być przeznaczony na zaprojektowanie nadbrzeżnej esplanady, z wydzielonymi ścieżkami rowerowymi.
08:09
to designprojekt the planplan
for a waterfrontnabrzeże esplanadeesplanada
161
465087
2108
08:12
with dedicateddedykowane on-streetna ulicy bikerower pathsścieżki.
162
467219
1730
Takie projekty pomagają w kształtowaniu właściwych działań publicznych
08:13
PhysicalFizyczne improvementsulepszenia help informpoinformować
publicpubliczny policypolityka regardingJeżeli chodzi o trafficruch drogowy safetybezpieczeństwo,
163
468973
3458
w zakresie bezpieczeństwa na drogach czy budowy oczyszczalni.
08:17
the placementumieszczenie of the wastemarnotrawstwo
and other facilitiesudogodnienia,
164
472455
2245
Jeśli jest to właściwa polityka, nie szkodzi ona lokalnej społeczności.
08:19
whichktóry, if doneGotowe properlyprawidłowo, don't compromisekompromis
a community'sspołeczność qualityjakość of life.
165
474724
3472
Zachęca za to ludzi do aktywności
08:23
They providezapewniać opportunitiesmożliwości
to be more physicallyfizycznie activeaktywny,
166
478220
2714
i stwarza możliwości rozwoju gospodarczego.
08:25
as well as locallokalny economicgospodarczy developmentrozwój.
167
480958
2433
Pomyślcie tylko o sklepach z rowerami i budkach z napojami.
08:28
Think bikerower shopssklepy, juicesok standsstojaki.
168
483415
1572
Zdobyliśmy 20 mln dolarów na pierwszą fazę projektu.
08:29
We securedzabezpieczone 20 millionmilion dollarsdolarów
to buildbudować first-phasepierwsza faza projectsprojektowanie.
169
485011
2871
To jest Lafayette Avenue -- projekt jej przebudowy przygotowali architekci krajobrazu z Matthews-Nielsen.
08:32
This is LafayetteLafayette AvenueAvenue --
170
487906
1874
08:34
and that's redesignedprzeprojektowany
by MathewsMathews NielsenNielsen LandscapeKrajobraz ArchitectsArchitekci.
171
489804
3157
Ścieżka ta połączy Południowy Bronx
08:37
And oncepewnego razu this pathścieżka is constructedzbudowana,
it'llbędzie connectpołączyć the SouthPołudniowa BronxBronx
172
492985
3021
z ponad 400 akrami parku Randall Island.
08:40
with more than 400 acreswłości
of Randall'sRandall's IslandWyspa ParkPark.
173
496030
2349
Obecnie dzieli nas około 8 metrów wody, co ten projekt ma zmienić.
08:43
Right now we're separatedrozdzielony by about 25 feetstopy
of waterwoda, but this linkpołączyć will changezmiana that.
174
498403
3974
Gdy dbamy o środowisko, ono szczodrze nam się odwdzięcza.
08:47
As we nurturewychowanie the naturalnaturalny environmentśrodowisko,
its abundanceobfitość will give us back even more.
175
502401
4264
Prowadzimy też szkolenia dla strażników przyrody Bronxu.
08:51
We runbiegać a projectprojekt callednazywa the BronxBronx
[EnvironmentalOchrony środowiska] StewardshipStewardship TrainingSzkolenia,
176
506689
3811
Członkowie naszej społeczności zdobywają umiejętności w zakresie odnowy ekologicznej,
08:55
whichktóry provideszapewnia jobpraca trainingtrening in the fieldspola
of ecologicalekologiczny restorationprzywrócenie,
177
510524
3307
dzięki czemu będą mogli ubiegać się o dobrze płatne posady.
08:58
so that folksludzie from our communityspołeczność
have the skillsumiejętności to competerywalizować
178
513855
2801
09:01
for these well-payingdobrze płatne jobsOferty pracy.
179
516680
1339
W ten sposób, krok po kroku, staramy się tworzyć zielone miejsca pracy,
09:02
Little by little, we're seedingwysiew
the areapowierzchnia with green-collarzielony kołnierz jobsOferty pracy --
180
518043
3337
dzięki czemu ludzie będą zaangażowani w ekologię – osobiście i finansowo.
09:06
and with people that have bothobie
a financialbudżetowy and personalosobisty stakestawka
181
521404
2859
09:09
in theirich environmentśrodowisko.
182
524287
1157
Mało dziś używana autostrada Sheridan Expressway, którą pozostawił po sobie Robert Moses,
09:10
The SheridanSheridan ExpresswayDroga ekspresowa
is an underutilizedniewykorzystany relicrelikt
183
525468
2643
09:12
of the RobertRobert MosesMojżesz eraera,
184
528135
1199
zbudowana została bez troski o okolice, które poszatkowała na kawałki.
09:14
builtwybudowany with no regardwzgląd for the neighborhoodsdzielnice
that were dividedpodzielony by it.
185
529358
3376
Nawet w godzinach szczytu jest praktycznie pusta.
09:17
Even duringpodczas rushpośpiech hourgodzina,
it goesidzie virtuallywirtualnie unusednie używany.
186
532758
2769
Mieszkańcy stworzyli alternatywy plan komunikacyjny,
09:20
The communityspołeczność createdstworzony
an alternativealternatywny transportationtransport planplan
187
535551
2672
który pozwala na usunięcie tej autostrady.
09:23
that allowspozwala for the removalusuwanie
of the highwayAutostrada.
188
538247
2626
Pojawiła się więc szansa, by zebrać wszystkich zainteresowanych
09:25
We have the opportunityokazja now to bringprzynieść
togetherRazem all the stakeholdersinteresariusze
189
540897
3123
i zastanowić się, jak lepiej wykorzystać owe 28 akrów – tak by znalazł się tam park,
09:28
to re-envisionponownie wyobrazić how this 28 acreswłości
can be better utilizedwykorzystany
190
544044
2588
09:31
for parklandparkland, affordableniedrogie housingmieszkaniowy
and locallokalny economicgospodarczy developmentrozwój.
191
546656
3042
mieszkania dla najuboższych i by umożliwić rozwój lokalnej ekonomii.
W budynku, w którym mamy biuro, zainstalowaliśmy też zielony, chłodzący dach,
09:34
We alsorównież builtwybudowany NewNowy YorkYork City'sMiasta first greenZielony
and coolchłodny roofdach demonstrationdemonstracja projectprojekt
192
549722
4827
pierwszy w Nowym Jorku. To pokazowy projekt.
09:39
on topTop of our officesbiura.
193
554573
1388
Dach ów odbija światło, dzięki czemu nie absorbuje energii słonecznej,
09:40
CoolFajne roofsdachy are highly-reflectivewysoce refleksyjny
surfacespowierzchnie that don't absorbabsorbować solarsłoneczny heatciepło,
194
555985
3465
ale przesyła ją do wnętrza budynku lub do atmosfery.
09:44
and passprzechodzić it on to
the buildingbudynek or atmosphereatmosfera.
195
559474
2103
Zielone dachy to gleba i żywe rośliny.
09:46
GreenZielony roofsdachy are soilgleba and livingżycie plantsrośliny.
196
561601
2032
Można ich używać zamiast tradycyjnych materiałów ropo-pochodnych,
09:48
BothZarówno can be used insteadzamiast
of petroleum-basedna bazie ropy naftowej roofingzadaszenie materialsmateriały
197
563657
3247
09:51
that absorbabsorbować heatciepło, contributeprzyczynić się
to urbanmiejski "heatciepło islandwyspa" effectefekt
198
566928
2771
które wchłaniają ciepło, emitują żar do otoczenia i jeszcze na dodatek ulegają degradacji pod wpływem słońca.
09:54
and degradedegradować underpod the sunsłońce,
199
569723
1325
Te cząsteczki my potem wdychamy. Zielone dachy mogą magazynować 75% opadów
09:55
whichktóry we in turnskręcać breatheoddychać.
200
571072
1222
09:57
GreenZielony roofsdachy alsorównież retainzachować
up to 75 percentprocent of rainfallopad deszczu,
201
572318
2658
09:59
so they reducezmniejszyć a city'smiasto need to fundfundusz
costlykosztowny end-of-pipekoniec rury solutionsrozwiązania --
202
575000
3659
dzięki czemu miasto oszczędza na kosztach utrzymania kanalizacji deszczowej,
której zawartość zresztą, często odprowadzana jest do takich dzielnic jak moja.
10:03
whichktóry, incidentallynawiasem mówiąc, are oftenczęsto locatedusytuowany
203
578683
1820
10:05
in environmentalśrodowiskowy justicesprawiedliwość
communitiesspołeczności like minekopalnia.
204
580527
2221
Dachy te są również schronieniem dla naszych małych przyjaciół!
10:07
And they providezapewniać habitatssiedliska
for our little friendsprzyjaciele!
205
582772
3300
Więc - (śmiech) - naprawdę są cool!
10:10
[ButterflyMotyl]
206
586096
1157
10:12
(LaughterŚmiech)
207
587277
1223
10:13
So coolchłodny!
208
588524
1183
Ten pokazowy projekt, pomógł nam w uruchomieniu własnego biznesu – instalujemy zielone dachy.
10:14
AnywayW każdym razie, the demonstrationdemonstracja
projectprojekt is a springboardtrampolina
209
589731
2506
10:17
for our ownwłasny greenZielony roofdach
installationinstalacja businessbiznes,
210
592261
2124
Tworzymy miejsca pracy i wspieramy zrównoważoną gospodarkę w Południowym Bronxie.
10:19
bringingprzynoszący jobsOferty pracy and sustainablepodtrzymywalny
economicgospodarczy activityczynność to the SouthPołudniowa BronxBronx.
211
594409
3502
(Śmiech) (Oklaski) Też mi się to podoba.
10:22
[GreenZielony is the newNowy blackczarny ...]
212
597935
1376
10:24
(LaughterŚmiech) (ApplauseAplauz)
213
599335
4143
10:28
I like that, too.
214
603502
1651
Chris instruował nas, by nie prowadzić tu kampanii promocyjnych,
10:29
AnywayW każdym razie, I know ChrisChris told us
not to do pitchesStanowiska kempingowe up here,
215
605177
3696
10:33
but sinceod I have all of your attentionUwaga:
216
608897
1880
ale mam rzadką okazję: potrzebujemy inwestorów. Koniec kampanii.
10:35
We need investorsinwestorzy. EndKoniec of pitchsmoła.
217
610801
1587
Lepiej jest poprosić o wybaczenie niż o pozwolenie.
10:37
It's better to askzapytać
for forgivenessprzebaczenie than permissionpozwolenie.
218
612412
2388
10:39
AnywayW każdym razie --
219
614824
1156
W każdym razie, (Śmiech) (Oklaski)
10:40
(LaughterŚmiech)
220
616004
1460
10:42
(ApplauseAplauz)
221
617488
4919
OK. Katrina. Przed tą powodzią Południowy Bronx i dzielnica Ninth Ward w Nowym Orleanie
10:47
OK. KatrinaKatrina.
222
622431
2263
10:50
PriorPrzed to KatrinaKatrina, the SouthPołudniowa BronxBronx
and NewNowy Orleans'Orleans NinthDziewiąty WardWard
223
625884
3024
miały dużo wspólnego. W obu mieszkała przede wszystkim uboga ludność kolorowa.
10:53
had a lot in commonpospolity.
224
628932
1189
10:54
BothZarówno were largelyw dużej mierze populatedzaludniony
by poorubogi people of colorkolor,
225
630145
2754
Obie wniosły ważny wkład do naszej kultury -- zrodził się w nich hip hop i jazz.
10:57
bothobie hotbedssiedliska of culturalkulturalny innovationinnowacja:
think hip-hophip hop and jazzjazz.
226
632923
3295
Jedna i druga dzielnica położona była na uprzemysłowionym nabrzeżu,
11:01
BothZarówno are waterfrontnabrzeże communitiesspołeczności
that hostgospodarz bothobie industriesprzemysł and residentsmieszkańców
227
636242
3334
który to przemysł istniał tuż obok domów mieszkalnych.
11:04
in closeblisko proximitybliskość of one anotherinne.
228
639600
1886
Po tej powodzi nadal wiele nas łączy.
11:06
In the post-Katrinapo huraganie Katrina eraera,
we have still more in commonpospolity.
229
641510
3048
W najlepszym wypadku, jesteśmy ignorowani i szkalowani, ale bywa też że krzywdzeni
11:09
We're at bestNajlepiej ignoredignorowane,
and malignedmaligned and abusedmaltretowany, at worstnajgorszy,
230
644582
3478
przez najrozmaitsze instytucje rządowe, przez szkodliwe planowanie i bezkarność urzędników.
11:12
by negligentniedbały regulatoryregulacyjne agenciesagencje,
perniciouszgubny zoningpodział na strefy
231
648084
3347
11:16
and laxniedbały governmentalrządowy accountabilityodpowiedzialność.
232
651455
2173
Zarówno w Ninth Ward w Nowym Orleanie, jak i w Południowym Bronxie, zniszczeń można było uniknąć.
11:18
NeitherAni the destructionzniszczenie of the NinthDziewiąty WardWard
norani the SouthPołudniowa BronxBronx was inevitablenieunikniony.
233
653652
4428
Czegoś jednak w rezultacie żeśmy się nauczyli – jak radzić sobie z takimi problemami.
11:22
But we have emergedpojawiły się with valuablecenny lessonsLekcje
234
658104
2136
11:25
about how to digkopać ourselvesmy sami out.
235
660264
2273
Jesteśmy czymś więcej niż tylko znanymi w całym kraju symbolami urbanistycznej degrengolady.
11:27
We are more than simplypo prostu
nationalkrajowy symbolssymbolika of urbanmiejski blightzwarzyć
236
662561
3802
Albo problemów, które można rozwiązać składając puste obietnice podczas kolejnych kampanii wyborczych.
11:31
or problemsproblemy to be solvedrozwiązany
by emptypusty campaignkampania promisesobietnice
237
666387
3306
11:34
of presidentsprezydenci come and goneodszedł.
238
669717
1610
Czy chcemy, by wybrzeża Zatoki Meksykańskiej
11:36
Now will we let the GulfZatoka CoastWybrzeże
languishpokutować for a decadedekada or two,
239
671351
2819
wegetowały teraz przez dwie dekady, tak jak kiedyś Południowy Bronx?
Czy zaczniemy coś robić, wykorzystując zdobyte z takim trudem doświadczenia
11:38
like the SouthPołudniowa BronxBronx did?
240
674194
1262
11:40
Or will we take proactiveproaktywny stepskroki
241
675480
1484
11:41
and learnuczyć się from the homegrownhomegrown resourceratunek
of grassrootsoddolne activistsaktywiści
242
676988
2937
aktywistów i wspólnot takich jak moja, które przez tak wiele przeszły?
11:44
that have been bornurodzony of desperationdesperacja
in communitiesspołeczności like minekopalnia?
243
679949
2846
Nie spodziewam się, że ludzie
11:47
Now listen, I do not expectoczekiwać individualsosoby prywatne,
244
682819
2643
korporacje, czy rządy zmienią świat na lepsze, bo to jest słuszne i dobre.
11:50
corporationskorporacje or governmentrząd
to make the worldświat a better placemiejsce
245
685486
2785
11:53
because it is right or moralmorał.
246
688295
1824
Chcę Wam tu dziś opowiedzieć tylko trochę o tym, co sama przeżyłam.
11:55
This presentationprezentacja todaydzisiaj only representsreprezentuje
some of what I've been throughprzez.
247
690596
4280
To tylko niewielki ułamek – nawet nie macie pojęcia.
11:59
Like a tinymalutki little bitkawałek. You've no clueWskazówka.
248
694900
2076
12:01
But I'll tell you laterpóźniej,
if you want to know.
249
697000
2096
Jeśli będziecie chcieli, to mogę dopowiedzieć więcej potem.
Ludzi do działania motywują rezultaty,
12:03
(LaughterŚmiech)
250
699120
1065
12:05
But -- I know it's the bottomDolny linelinia,
or one'sswoje perceptionpostrzeganie of it,
251
700209
4290
albo to co wydaje im się być rezultatem.
12:09
that motivatesmotywuje people in the endkoniec.
252
704523
1736
Mnie interesują mnie korzyści,
12:11
I'm interestedzainteresowany in what I like to call
the "triplepotroić bottomDolny linelinia"
253
706283
2922
do których zrównoważony rozwój może się przyczynić
12:14
that sustainablepodtrzymywalny developmentrozwój can produceprodukować.
254
709229
2224
i które mogą przynieść korzyści trzem zainteresowanym grupom:
12:16
DevelopmentsRozwój that have the potentialpotencjał
to createStwórz positivepozytywny returnszwraca
255
711477
3922
12:20
for all concernedzaniepokojony:
the developersprogramistów, governmentrząd
256
715423
3102
deweloperom, instytucjom rządowym i wspólnotom lokalnym, w których podejmuje się te projekty.
12:23
and the communityspołeczność
where these projectsprojektowanie go up.
257
718549
2436
W Nowym Jorku tak się obecnie nie dzieje.
12:25
At presentteraźniejszość, that's not happeningwydarzenie
in NewNowy YorkYork CityMiasto.
258
721009
2540
Brak nam kompleksowego planowania urbanistycznego.
12:29
And we are operatingoperacyjny with a comprehensivewszechstronny
urban-planningurbanistyka deficitdeficyt.
259
724311
3665
Pojawiła się cała gama rządowych dotacji w związku z ogromnym
12:33
A paradeparada of governmentrząd subsidiesdotacje
260
728358
2095
12:35
is going to proposezaproponować big-boxduże pudło and stadiumstadion
developmentsrozwój sytuacji in the SouthPołudniowa BronxBronx,
261
730477
3552
projektem przebudowy stadionu bejsbolowego w Południowym Bronxie.
Ale najrozmaitsze agendy miasta nie potrafią skoordynować działań,
12:38
but there is scantskąpy coordinationkoordynacja
betweenpomiędzy cityMiasto agenciesagencje
262
734053
3083
dzięki którym moglibyśmy zmierzyć się ze zwiększonym ruchem, zanieczyszczeniami i ściekami,
12:41
on how to dealsprawa with the cumulativełączny effectsruchomości
of increasedzwiększony trafficruch drogowy, pollutionskażenie,
263
737160
3750
12:45
solidsolidny wastemarnotrawstwo and the impactswpływ on openotwarty spaceprzestrzeń.
264
740934
2525
które w rezultacie tam się pojawią. Ich podejście do lokalnego rozwoju
12:48
And theirich approachesawanse to locallokalny economicgospodarczy
and jobpraca developmentrozwój are so lamekulawy
265
743483
4380
i tworzenia miejsc pracy, jest tak nieudolne, że nie jest to już śmieszne.
12:52
it's not even funnyzabawny.
266
747887
1171
Na dodatek, najbogatsza drużyna na świecie, przebudowując swój bardzo słynny stadion
12:53
Because on topTop of that,
267
749082
2199
12:56
the world'srecyrodycyjstwo diecystwo recyrodycyjstwo diecystwo recy sektorcy richestnajbogatszy sportsSport teamzespół
is replacingzastępowanie the HouseDom That RuthRuth BuiltZbudowany
268
751305
4423
likwiduje przy okazji dwa ukochane przez okolicznych mieszkańców parki.
13:00
by destroyingniszczenie two
well-loveduwielbiany communityspołeczność parksparków.
269
755752
2817
Więc nasze statystyki będą teraz jeszcze gorsze niż mówiłam na początku.
13:03
Now, we'lldobrze have even lessmniej
than that statstat I told you about earlierwcześniej.
270
758593
3111
Choć zaledwie 25% mieszkańców Bronxu posiada samochody,
13:06
And althoughmimo że lessmniej than 25 percentprocent
of SouthPołudniowa BronxBronx residentsmieszkańców ownwłasny carssamochody,
271
761728
3318
projekty te przewidują stworzenie tysięcy miejsc parkingowych.
13:09
these projectsprojektowanie includezawierać
thousandstysiące of newNowy parkingparking spacesspacje,
272
765070
3674
Ale jeśli chodzi o komunikację publiczną – głucha cisza.
13:13
yetjeszcze zipzamek błyskawiczny in termswarunki of massmasa publicpubliczny transittranzyt.
273
768768
3254
W naszych debatach brak jest kompleksowego spojrzenia,
13:16
Now, what's missingbrakujący from the largerwiększy debatedebata
274
772046
2032
analizy kosztów-korzyści: co stanie się, jeśli zasyfioną i niezdrową dzielnicę,
13:18
is a comprehensivewszechstronny cost-benefitstosunek kosztów do korzyści analysisanaliza
275
774102
1929
13:20
betweenpomiędzy not fixingustalenie an unhealthyniezdrowy,
environmentally-challengeddla środowiska communityspołeczność,
276
776055
3399
pozostawi się samej sobie, a co będzie
13:24
versusprzeciw incorporatingwłączenie structuralstrukturalny,
sustainablepodtrzymywalny changeszmiany.
277
779478
3607
jeśli przeprowadzi się w niej strukturalne, mądre zmiany.
Moja agencja współpracuje blisko z Uniwersytetem Columbia.
13:27
My agencyagencja is workingpracujący closelydokładnie
with ColumbiaColumbia UniversityUniwersytet and othersinni
278
783109
3231
Staramy się nagłaśniać te problemy.
13:31
to shineblask a lightlekki on these issuesproblemy.
279
786364
1586
Jedną rzecz chciałabym wyjaśnić: nie jestem przeciwna rozwojowi.
13:32
Now let's get this straightproste:
I am not anti-developmentprzeciwdziałanie rozwojowi.
280
787974
3199
Żyjemy w mieście, a nie w rezerwacie przyrody. W głębi duszy jestem kapitalistką.
13:35
OursNasze is a cityMiasto, not a wildernesspustynia preservezachować.
281
791197
2408
13:38
And I've embracedobjęty my innerwewnętrzny capitalistkapitalista.
282
793629
3039
Wszyscy pewnie jesteście, a jeśli nie, to powinniście być.
13:41
And, but I don't have --
283
796692
1477
13:42
(LaughterŚmiech)
284
798193
1625
13:44
You probablyprawdopodobnie all have,
and if you haven'tnie mam, you need to.
285
799842
2596
(Śmiech) Nie mam nic przeciwko, by deweloperzy zarabiali pieniądze.
13:47
(LaughterŚmiech)
286
802462
3770
13:51
So I don't have a problemproblem
with developersprogramistów makingzrobienie moneypieniądze.
287
806256
3416
Ale jest wiele przykładów, które świadczą o tym, że dzięki zrównoważonemu
13:54
There's enoughdość precedentprecedens out there
to showpokazać that a sustainablepodtrzymywalny,
288
809696
2950
rozwojowi, który sprzyja społecznościom lokalnym, można się bogacić.
13:57
community-friendlyprzyjazny dla społeczności developmentrozwój
can still make a fortunefortuna.
289
812670
4391
Dwaj uczestnicy konferencji TED, Bill McDonough i Emery Lovins –
14:01
FellowKolegów TEDstersTed BillBill McDonoughMcDonough
and AmoryAmory LovinsLovins --
290
817085
3072
jestem zresztą wielką fanką obydwu – pokazali, że można tego dokonać.
14:04
bothobie heroesbohaterowie of minekopalnia by the way --
have shownpokazane that you can actuallytak właściwie do that.
291
820181
3969
Problemem są dla mnie ci, który zabiegając o zyski nie liczą się z niczym innym
14:08
I do have a problemproblem
with developmentsrozwój sytuacji that hyper-exploithyper-exploit
292
824174
2802
14:11
politicallypolitycznie vulnerablewrażliwy
communitiesspołeczności for profitzysk.
293
827000
2167
i żerują na ludziach, którzy są politycznie bezbronni.
To że tak jest, powinno nas wszystkich zawstydzać,
14:13
That it continuestrwa is a shamewstyd uponna us all,
294
829191
2848
bo wszyscy ponosimy odpowiedzialność za przyszłość, którą tworzymy.
14:16
because we are all responsibleodpowiedzialny
for the futureprzyszłość that we createStwórz.
295
832063
2941
Staram się pamiętać o tym jak wielkie mamy możliwości i korzystać z doświadczeń wizjonerów w innych miastach.
14:19
But one of the things I do
to remindprzypominać myselfsiebie of greaterwiększy possibilitiesmożliwości,
296
835028
3247
14:23
is to learnuczyć się from visionarieswizjonerzy
in other citiesmiasta.
297
838299
2134
To moja wersja globalizacji.
14:25
This is my versionwersja of globalizationglobalizacja.
298
840457
2032
Weźmy na przykład Bogotę. Biedne, latynoskie miasto, pełne broni, przemocy
14:27
Let's take BogotaBogota.
299
842513
1533
14:28
PoorBiedny, LatinoLatino, surroundedotoczony by
runawayuciec gunpistolet violenceprzemoc and drugnarkotyk traffickingtrafficking;
300
844070
3793
i narkotyków. Reputację ma dość podobną do Południowego Bronxu.
14:32
a reputationreputacja not unlikew odróżnieniu
that of the SouthPołudniowa BronxBronx.
301
847887
2838
Miasto to jednak miało wielkie szczęście – pod koniec lat 90-tych
14:35
HoweverJednak, this cityMiasto was blessedbłogosławiony
in the latepóźno 1990s
302
850749
3227
14:38
with a highly-influentialbardzo wpływowym
mayorburmistrz namedo imieniu EnriqueEnrique PePEñalosaalosa.
303
854000
4024
pojawił się w nim wpływowy burmistrz Enrique Penalosa.
Przyjrzał się danym demograficznym.
14:42
He lookedspojrzał at the demographicsdemografia.
304
858048
1781
Choć niewielu mieszkańców Bogoty miało samochody, na ich obsługę przeznaczano znaczną część zasobów miasta.
14:44
FewKilka BogotanosBogotanos ownwłasny carssamochody,
305
859853
1731
14:46
yetjeszcze a hugeolbrzymi portionczęść of the city'smiasto resourceszasoby
was dedicateddedykowane to servingporcja them.
306
861608
4038
Jeśli jest się burmistrzem, można z tym coś zrobić.
14:50
If you're a mayorburmistrz, you can
do something about that.
307
865670
2385
Kluczowe ulice miasta zostały zwężone – z pięciu do trzech pasów ruchu.
14:52
His administrationadministracja narrowedzawężony keyklawisz municipalkomunalny
thoroughfaresprzejazdy from fivepięć lanesścieżki to threetrzy,
308
868079
4256
Wprowadzono na nich zakaz parkowania, rozszerzono chodniki
14:57
outlawedwyjęty spod prawa parkingparking on those streetsulice,
309
872359
2263
14:59
expandedrozszerzony pedestrianpieszy walkwayschodniki
and bikerower lanesścieżki,
310
874646
2779
i ścieżki rowerowe, stworzono publiczne place.
15:02
createdstworzony publicpubliczny plazasplace,
311
877449
1931
Powstał tam jeden z najsprawniejszych systemów komunikacji publicznej na świecie.
15:04
createdstworzony one of the mostwiększość efficientwydajny
busautobus mass-transittransportu zbiorowego systemssystemy
312
879404
2867
15:07
in the entireCały worldświat.
313
882295
1482
Za te imponujące wysiłki, burmistrz o mało co nie został usunięty z urzędu.
15:08
For his brilliantznakomity effortsstarania,
he was nearlyprawie impeachedimpeached.
314
883801
3774
Ale stopniowo, w miarę gdy ludzie przekonywali się, że ich interesy i codzienne troski,
15:12
But as people beganrozpoczął się to see
that they were beingistota put first
315
888186
3706
15:16
on issuesproblemy reflectingodzwierciedlając
theirich day-to-daydzień do dnia liveszyje,
316
891916
2210
są traktowane priorytetowo, w mieście zaczęły się dziać niewiarygodne rzeczy.
15:18
incredibleniesamowite things happenedstało się.
317
894150
1331
Ludzie przestali śmiecić. Spadła przestępczość.
15:20
People stoppedzatrzymany litteringzaśmiecanie.
318
895505
1392
15:21
CrimePrzestępczości ratesstawki droppedporzucone, because the streetsulice
were aliveżywy with people.
319
896921
3885
Bo tętniące życiem ulice, pełne były ludzi.
Jego administracja postanowiła się rozprawić z kilkoma problemami urbanistycznymi na raz,
15:25
His administrationadministracja attackedzaatakowany severalkilka
typicaltypowy urbanmiejski problemsproblemy at one time,
320
900830
3879
mając do dyspozycji bardzo mały budżet.
15:29
and on a third-worldtrzeci Świat budgetbudżet, at that.
321
904733
2111
W naszym kraju nie możemy szukać wymówek, przykro mi.
15:31
We have no excusepretekst
in this countrykraj, I'm sorry.
322
906868
2699
Ważne było to, że plan stawiający na pierwszym miejscu zwykłych ludzi,
15:34
But the bottomDolny linelinia is:
theirich people-firstnajpierw ludzie agendaprogram
323
909591
2841
15:37
was not meantOznaczało to penalizekarać
those who could actuallytak właściwie affordpozwolić sobie carssamochody,
324
912456
3914
nie miał bynajmniej na celu utrudniania życia tym, których stać na samochody.
Chodziło o to, by wszyscy mieszkańcy Bogoty mieli możliwość uczestniczenia
15:41
but ratherraczej, to providezapewniać opportunitiesmożliwości
for all BogotanosBogotanos to participateuczestniczyć
325
916394
3865
w tym odrodzeniu miasta. Ale to, że rozwój nie powinien odbywać się kosztem
15:45
in the city'smiasto resurgenceodrodzenie.
326
920283
1622
15:46
That developmentrozwój should not come
327
921929
2160
większości mieszkańców, tu w USA nadal uważane jest za coś niezwykłego.
15:48
at the expensekoszt of the majoritywiększość
of the populationpopulacja
328
924113
2587
15:51
is still considereduważane
a radicalrodnik ideapomysł here in the U.S.
329
926724
2770
Przykład Bogoty uczy nas, że może być inaczej.
15:54
But Bogota'sBogoty exampleprzykład
has the powermoc to changezmiana that.
330
929518
2458
Jesteście osobami, które mają szczęście posiadać znaczące wpływy.
15:57
You, howeverjednak, are blessedbłogosławiony
with the giftprezent of influencewpływ.
331
932327
3493
Dlatego tu dziś się znajdujecie i dlatego dzielimy się nawzajem informacjami.
16:00
That's why you're here and why you
valuewartość the informationInformacja we exchangeWymieniać się.
332
935844
3722
Wykorzystujcie swoje wpływy, by wspierać wszechstronny, zrównoważony rozwój. Wszędzie.
16:04
Use your influencewpływ
333
939590
1350
16:05
in supportwsparcie of comprehensivewszechstronny,
sustainablepodtrzymywalny changezmiana everywherewszędzie.
334
940964
3300
Nie tylko podczas konferencji TED. Mi zależy na skoordynowanych działaniach w całym kraju.
16:09
Don't just talk about it at TEDTED.
335
944567
1695
16:11
This is a nationwideogólnonarodowy policypolityka agendaprogram
I'm tryingpróbować to buildbudować,
336
946985
4110
Jak wiadomo, polityka to coś bardzo osobistego.
16:15
and as you all know,
politicsPolityka are personalosobisty.
337
951119
2603
Pomóżcie uczynić z ekologii i zrównoważonego rozwoju coś modnego i seksownego.
16:18
Help me make greenZielony the newNowy blackczarny.
338
954118
1974
16:21
Help me make sustainabilityzrównoważony rozwój sexyseksowny.
339
956592
2137
Rozmawiajcie o tym podczas kolacji i koktajli.
16:23
Make it a partczęść of your dinnerobiad
and cocktailkoktajl conversationsrozmowy.
340
958753
3397
Pomóżcie mi walczyć o sprawiedliwość ekologiczną i gospodarczą.
16:26
Help me fightwalka for environmentalśrodowiskowy
and economicgospodarczy justicesprawiedliwość.
341
962174
3103
Wspierajcie inwestycje, które służą wszystkim zainteresowanym.
16:30
SupportWsparcie investmentsinwestycje
with a triple-bottom-linepotrójna dolna linia returnpowrót.
342
965301
2675
16:32
Help me democratizezdemokratyzować sustainabilityzrównoważony rozwój
by bringingprzynoszący everyonekażdy to the tablestół,
343
968000
4540
Pomóżcie zdemokratyzować zrównoważony rozwój, zapraszając do stołu wszystkich
i nalegając na kompleksowe planowanie. Wszędzie.
16:37
and insistingnalegając that comprehensivewszechstronny
planningplanowanie can be addressedzaadresowany everywherewszędzie.
344
972564
3349
Widzę, że na szczęście mam jeszcze moment!
16:40
Oh good, gladzadowolony I have a little more time!
345
975937
1908
Kilka dni temu po śniadaniu rozmawiałam z panem Gorem.
16:42
Listen -- when I spokeprzemówił to MrMr. GoreGore
the other day after breakfastśniadanie,
346
977869
3945
Zapytałam go, w jaki sposób zamierza włączyć aktywistów walczących o
16:46
I askedspytał him how environmentalśrodowiskowy justicesprawiedliwość
activistsaktywiści were going to be includedw zestawie
347
981838
4748
sprawiedliwość ekologiczną do swojej nowej strategii marketingowej.
16:51
in his newNowy marketingmarketing strategystrategia.
348
986610
2226
Odpowiedział, że przez program grantów.
16:53
His responseodpowiedź was a grantdotacja programprogram.
349
988860
2308
Wydaje mi się, że mnie nie zrozumiał. Ja nie prosiłam o fundusze.
16:57
I don't think he understoodzrozumiany
that I wasn'tnie było askingpytając for fundingfinansowanie.
350
992692
3742
Składałam mu ofertę. (Oklaski)
17:03
I was makingzrobienie him an offeroferta.
351
998736
1772
17:07
(ApplauseAplauz)
352
1002233
6512
17:14
What troubledzmartwiony me was that this
top-downz góry na dół approachpodejście is still around.
353
1009983
4364
Zaniepokoiło mnie, że takie odgórne podejście do rozwiązywania problemów nadal istnieje.
Choć – nie zrozumcie mnie źle – pieniądze są nam potrzebne. (Śmiech).
17:20
Now, don't get me wrongźle, we need moneypieniądze.
354
1015260
1890
17:21
(LaughterŚmiech)
355
1017174
1412
17:23
But grassrootsoddolne groupsgrupy
are neededpotrzebne at the tablestół
356
1018610
4107
Lokalne grupy aktywistów powinny usiąść przy stole, przy którym podejmuje się decyzje.
17:27
duringpodczas the decision-makingpodejmowanie decyzji processproces.
357
1022741
2818
Pan Gore przypomniał nam, że 90% zużywanej przez nas każdego dnia energii jest marnotrawione.
17:30
Of the 90 percentprocent of the energyenergia
that MrMr. GoreGore remindedprzypomniał us
358
1025583
4044
17:34
that we wastemarnotrawstwo everykażdy day,
359
1029651
1422
Nie dodawajcie do tych 90% naszej energii, inteligencji,
17:35
don't addDodaj wastingzmarnowanie our energyenergia, intelligenceinteligencja
360
1031097
3170
i z tak wielkim trudem zdobytego doświadczenia. (Oklaski)
17:39
and hard-earnedciężko zarobione experiencedoświadczenie to that countliczyć.
361
1034291
3843
17:42
(ApplauseAplauz)
362
1038158
5463
Przebyłam bardzo długą drogę, zanim się tu znalazłam.
17:48
I have come from so fardaleko
to meetspotykać się you like this.
363
1043645
6468
Proszę, nie zmarnujcie mnie. Pracując razem, mamy szanse
17:56
Please don't wastemarnotrawstwo me.
364
1051436
2375
18:00
By workingpracujący togetherRazem,
365
1055628
1154
stać się jedną z tych niewielkich ale szybko rosnących grup,
18:01
we can becomestają się one of those smallmały,
rapidly-growingszybko rośnie groupsgrupy of individualsosoby prywatne
366
1056806
4978
które mają śmiałość i odwagę wierzyć, że świat rzeczywiście można zmienić.
18:06
who actuallytak właściwie have the audacityśmiałość and courageodwaga
367
1061808
2207
18:08
to believe that we actuallytak właściwie
can changezmiana the worldświat.
368
1064039
2631
Przyjechaliśmy na tę konferencję z różnych stron, z różnymi doświadczeniami,
18:12
We mightmoc have come to this conferencekonferencja
369
1067238
1770
18:13
from very, very differentróżne
stationsstacje in life,
370
1069032
2532
ale wierzcie mi, łączy nas coś niezwykle ważnego:
18:16
but believe me, we all sharedzielić
one incrediblyniewiarygodnie powerfulpotężny thing.
371
1071588
4600
nie mamy nic do stracenie, możemy zaś bardzo wiele zyskać.
18:23
We have nothing to losestracić
and everything to gainzdobyć.
372
1078517
3530
Ciao bellos! (Oklaski)
18:28
CiaoCiao, bellosbellos!
373
1083675
1176
18:29
(ApplauseAplauz)
374
1084875
6468
Translated by Magda Rittenhouse

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Majora Carter - Activist for environmental justice
Majora Carter redefined the field of environmental equality, starting in the South Bronx at the turn of the century. Now she is leading the local economic development movement across the USA.

Why you should listen

Majora Carter is a visionary voice in city planning who views urban renewal through an environmental lens. The South Bronx native draws a direct connection between ecological, economic and social degradation. Hence her motto: "Green the ghetto!"

With her inspired ideas and fierce persistence, Carter managed to bring the South Bronx its first open-waterfront park in 60 years, Hunts Point Riverside Park. Then she scored $1.25 million in federal funds for a greenway along the South Bronx waterfront, bringing the neighborhood open space, pedestrian and bike paths, and space for mixed-use economic development.

Her success is no surprise to anyone who's seen her speak; Carter's confidence, energy and intensely emotional delivery make her talks themselves a force of nature. (The release of her TEDTalk in 2006 prompted Guy Kawasaki to wonder on his blog whether she wasn't "every bit as good as [Apple CEO] Steve Jobs," a legendary presenter.)

Carter, who was awarded a 2005 MacArthur "genius" grant, served as executive director of Sustainable South Bronx for 7 years, where she pushed both for eco-friendly practices (such as green and cool roofs) and, equally important, job training and green-related economic development for her vibrant neighborhood on the rise. Since leaving SSBx in 2008, Carter has formed the economic consulting and planning firm the Majora Carter Group, to bring her pioneering approach to communities far outside the South Bronx. Carter is working within the cities of New Orleans, Detroit and the small coastal towns of Northeastern North Carolina. The Majora Carter Group is putting the green economy and green economic tools to use, unlocking the potential of every place -- from urban cities and rural communities, to universities, government projects, businesses and corporations -- and everywhere else in between.

More profile about the speaker
Majora Carter | Speaker | TED.com