TEDxPSU
Sam Richards: A radical experiment in empathy
Sam Richards: Empati üzerine radikal bir deneyim
Filmed:
Readability: 2.8
1,777,039 views
Sosyolog Sam Richards TEDxSPU'daki izleyicileri arasındaki Amerikalıları adım adım düşünme süreciyle sıradışı bir deneyime götürüyor: Acaba Irak'taki asileri anlayabilecekler mi? --onaylamak değil anlamaktan bahsediyoruz -- Bunun yanısıra cevaplanacak bir soru: başkalarıyla gerçekten empati kurmak mümkün mü?
Sam Richards - Sociologist
Sam Richards is a sociologist and teacher of the largest race relations course in the US. He argues that empathy is the core of sociology. Full bio
Sam Richards is a sociologist and teacher of the largest race relations course in the US. He argues that empathy is the core of sociology. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
My students often ask me,
0
0
3000
Öğrencilerim bana sık sık sorarlar:
00:18
"What is sociology?"
1
3000
2000
"Soyoloji nedir?"
00:20
And I tell them, "It's the study
2
5000
2000
Ben de onlara, "İnsanoğlunun
00:22
of the way in which human beings
3
7000
2000
görmediği şeyler tarafından
00:24
are shaped by things that they don't see."
4
9000
3000
etkilenme şekilleri üzerine yapılan çalışmadır." derim.
00:27
And they say, "So how can I be a sociologist?
5
12000
4000
Onlar da, "E, ben nasıl sosyolog olabilirim?
00:31
How can I understand those invisible forces?"
6
16000
2000
Bu görünmez güçleri nasıl anlayabilirim?" diye sorarlar.
00:33
And I say, "Empathy.
7
18000
2000
Ve ben de, "Empati.
00:35
Start with empathy.
8
20000
2000
Empatiyle başla.
00:37
It all begins with empathy.
9
22000
3000
Herşey empatiyle başlar.
00:40
Take yourself out of your shoes,
10
25000
2000
Kendin olmaktan çıkıp,
00:42
put yourself into the shoes of another person."
11
27000
2000
başka bir insanın yerine geç." derim.
00:44
Here, I'll give you an example.
12
29000
3000
Buyrun size bir örnek vereyim.
00:47
So I imagine my life:
13
32000
2000
Hayat şöyle olsaydı,
00:49
if a hundred years ago
14
34000
2000
yüz yıl önce,
00:51
China had been the most powerful nation in the world
15
36000
2000
Çin dünyanın en güçlü ulusu olsaydı
00:53
and they came to the United States
16
38000
2000
ve Birleşik Devletlere gelip
00:55
in search of coal,
17
40000
2000
kömür arasalardı,
00:57
and they found it, and, in fact, they found lots of it right here.
18
42000
3000
ve bulsalardı, hatta, gerçekten çok fazla kömür bulsalardı.
01:00
And pretty soon, they began shipping that coal,
19
45000
3000
Ve ardından, bu kömürü taşımaya başlasalardı,
01:03
ton by ton,
20
48000
2000
tonlarca,
01:05
rail car by rail car, boatload by boatload,
21
50000
3000
demiryolu araçlarına ve teknelere doldurarak,
01:08
back to China and elsewhere around the world.
22
53000
4000
Çin'e ya da dünyanın başka bir yerine götürselerdi.
01:12
And they got fabulously wealthy in doing so.
23
57000
3000
Ve böyle yaparak inanılmaz bir zenginliğe ulaşsalardı.
01:15
And they built beautiful cities
24
60000
2000
Ve bu kömür desteğiyle
01:17
all powered on that coal.
25
62000
4000
mükemmel şehirler kursalardı.
01:22
And back here in the United States,
26
67000
3000
Ve burada, Birleşik Devlerlerde,
01:25
we saw economic despair, deprivation.
27
70000
2000
bize ekonomik çaresizlik ve yoksulluk kalsaydı.
01:27
This is what I saw.
28
72000
2000
Tüm gördüğüm bu olsaydı.
01:29
I saw people struggling to get by,
29
74000
3000
İnsanların hayatta kalmaya çalıştıklarını görseydim,
01:32
not knowing what was what and what was next.
30
77000
3000
sırada ne olduğunu bilmeksizin uğraştıklarını.
01:35
And then I asked myself the question.
31
80000
2000
Ve kendime bunu sorsaydım.
01:37
I say, "How's it possible that we could be so poor here in the United States,
32
82000
3000
"Nasıl oluyor da biz burada Birleşik Devletlerde böyle yoksul olabiliriz,
01:40
because the coal is such a wealthy resource,
33
85000
2000
kömür bu kadar değerli bir kaynakken,
01:42
it's so much money?"
34
87000
2000
bunca paraya değerken?
01:44
And I realized,
35
89000
2000
Sonra farketseydim ki,
01:46
because the Chinese ingratiated themselves
36
91000
3000
Çinliler kendilerini Birleşik Devletlerdeki
01:49
with a small ruling class here in the United States
37
94000
3000
küçük zengin egemen sınıfa kabul ettirmişler.
01:52
who stole all of that money and all of that wealth for themselves.
38
97000
4000
Bu sınıf da, tüm para ve zenginlikten kendileri faydalanıyorlar.
01:56
And the rest of us, the vast majority of us,
39
101000
2000
Geride kalan bizlerse, yani çoğunluk,
01:58
struggle to get by.
40
103000
2000
yaşamaya çalışıyor.
02:00
And the Chinese gave this small ruling elite
41
105000
3000
Ve Çinliler bu küçük egemen elite
02:03
loads of military weapons and sophisticated technology
42
108000
3000
bir sürü askeri silah ve gelişmiş teknoloji sağlayarak
02:06
in order to ensure that people like me
43
111000
3000
benim gibi insanların
02:09
would not speak out against this relationship.
44
114000
3000
bu ortaklığa karşı ses çıkarmamızı engelliyor.
02:13
Does this sound familiar?
45
118000
3000
Bu size bi yerden tanıdık geldi mi?
02:16
And they did things like train Americans
46
121000
2000
Ve Amerikalılara kömürü korumaları için
02:18
to help protect the coal.
47
123000
2000
eğitim falan veriyorlar.
02:20
And everywhere, were symbols of the Chinese --
48
125000
3000
Ve heryer Çince işaretlerle dolu --
02:23
everywhere, a constant reminder.
49
128000
3000
heryer, hep aklımızda olsun diye.
02:26
And back in China,
50
131000
2000
Ve Çin'de
02:28
what do they say in China?
51
133000
2000
Çin'de ne konuşuluyor?
02:30
Nothing. They don't talk about us. They don't talk about the coal.
52
135000
3000
Hiç birşey. Bizimle ilgili konuşmuyorlar. Kömürden bahsetmiyorlar.
02:33
If you ask them,
53
138000
2000
Soracak olursanız,
02:35
they'll say, "Well, you know the coal, we need the coal.
54
140000
2000
"Kömürü bilirsiniz, bizim kömüre ihtiyacımız var.
02:37
I mean, come on, I'm not going to turn down my thermostat.
55
142000
3000
Yani, hadi ama, ısıtıcımı kapatmayı planlamıyorum.
02:40
You can't expect that."
56
145000
3000
Böyle birşey bekleyemezsin." diyeceklerdir.
02:43
And so I get angry, and I get pissed,
57
148000
3000
Ve ben sinirleniyorum, çok kızıyorum,
02:46
as do lots of average people.
58
151000
2000
diğer herkes de öyle.
02:48
And we fight back, and it gets really ugly.
59
153000
3000
Ve karşı koymaya başlıyoruz, işler çirkinleşiyor.
02:51
And the Chinese respond in a very ugly way.
60
156000
3000
Ve Çinliler de çirkin bir şekilde yanıt veriyor.
02:55
And before we know it, they send in the tanks
61
160000
3000
Ve farkına bile varmadan, tanklar gönderiliyor
02:58
and then send in the troops,
62
163000
2000
ve askeri birlikler geliyor,
03:00
and lots of people are dying,
63
165000
2000
ve onlarca insan ölüyor,
03:02
and it's a very, very difficult situation.
64
167000
5000
ve bu çok, çok zor bir durum.
03:07
Can you imagine what you would feel
65
172000
3000
Peki siz nasıl hissederdiniz,
03:10
if you were in my shoes?
66
175000
2000
benim yerimde olsaydınız?
03:12
Can you imagine walking out of this building
67
177000
3000
Bu binadan çıkıp da, dışarda askerlerle dolu
03:15
and seeing a tank sitting out there
68
180000
2000
bir tank görmenin nasıl birşey olduğunu
03:17
or a truck full of soldiers?
69
182000
3000
hayal edebiliyor musunuz?
03:20
And just imagine what you would feel.
70
185000
2000
Sadece bir düşünün.
03:22
Because you know why they're here, and you know what they're doing here.
71
187000
3000
Neden burda olduklarını biliyorsunuz, burada neler yaptıklarını biliyorsunuz.
03:25
And you just feel the anger and you feel the fear.
72
190000
4000
Ve nefretle dolusunuz, korkuyu hissediyorsunuz.
03:29
If you can, that's empathy -- that's empathy.
73
194000
3000
Eğer yapabiliyorsanız -- işte bu empatidir.
03:32
You've left your shoes, and you've stood in mine.
74
197000
3000
Kendiniz olmaktan çıkıp, benim yerime girdiniz.
03:35
And you've got to feel that.
75
200000
2000
Ve bunu hissettiniz.
03:37
Okay, so that's the warm up.
76
202000
2000
Pekala, bu sadece ısınmaydı.
03:39
That's the warm up.
77
204000
2000
Isınma alıştırması.
03:41
Now we're going to have
78
206000
2000
Şimdi gerçek radikal bir
03:43
the real radical experiment.
79
208000
2000
deneyim yaşayacağız.
03:45
And so for the remainder of my talk, what I want you to do
80
210000
3000
Şimdi, konuşmamın geri kalan kısmında, sizden istediğim
03:48
is put yourselves in the shoes
81
213000
2000
kendinizi sıradan bir
03:50
of an ordinary Arab Muslim
82
215000
3000
Arap Müslümanın yerine koymanız
03:53
living in the Middle East --
83
218000
2000
Orta doğuda yaşayan --
03:55
in particular, in Iraq.
84
220000
3000
bilhassa, Irak'ta.
03:59
And so to help you,
85
224000
2000
Bu size yardım etsin,
04:01
perhaps you're a member of this middle class family in Baghdad --
86
226000
4000
belki de siz Bağdat'ta bu orta sınıf ailenin bir üyesisiniz --
04:05
and what you want is the best for your kids.
87
230000
3000
ve çocuklarınız için en iyisini istiyorsunuz.
04:08
You want your kids to have a better life.
88
233000
2000
Çocukların daha bir hayatı olsun istiyorsunuz.
04:10
And you watch the news, you pay attention,
89
235000
2000
Haberleri izliyor, dikkat ediyorsunuz,
04:12
you read the newspaper, you go down to the coffee shop with your friends,
90
237000
3000
gazete okuyor, arkadaşlarınızla kahveye gidiyorsunuz,
04:15
and you read the newspapers from around the world.
91
240000
2000
ve dünyanın her yerinden gazetelere göz atıyorsunuz.
04:17
And sometimes you even watch satellite,
92
242000
2000
Bazen uydu yayınlarını bile izliyorsunuz,
04:19
CNN, from the United States.
93
244000
2000
Birleşik Devletler'den CNN.
04:21
So you have a sense of what the Americans are thinking.
94
246000
2000
Yani Amerikalıların ne düşündükleriyle ilgili bilginiz var.
04:23
But really, you just want a better life for yourself.
95
248000
3000
Ama gerçekten, sadece daha iyi bir hayat istiyorsunuz.
04:26
That's what you want.
96
251000
2000
Tüm istediğiniz bu.
04:28
You're Arab Muslim living in Iraq.
97
253000
2000
Irak'ta yaşayan Müslüman bir Arapsınız.
04:30
You want a better life for yourself.
98
255000
2000
Kendiniz için daha iyi bir hayat istiyorsunuz.
04:32
So here, let me help you.
99
257000
2000
Şimdi, size yardım edeyim.
04:34
Let me help you with some things
100
259000
2000
Düşünüyor olabileceğiniz
04:36
that you might be thinking.
101
261000
2000
bazı şeyleri anlatayım.
04:38
Number one: this incursion into your land
102
263000
3000
Bir: Toprağınıza yapılan bu istilanın,
04:41
these past 20 years, and before,
103
266000
2000
geçen 20 yıl ve daha öncesinin,
04:43
the reason anyone is interested in your land, and particularly the United States,
104
268000
3000
toprağınızla başka birilerinin, özellikle Birleşik Devletlerin ilgilenmesinin tek nedeni
04:46
it's oil.
105
271000
2000
petrol.
04:48
It's all about oil; you know that, everybody knows that.
106
273000
3000
Hepsi petrolle ilgili, biliyorsunuz, herkes biliyor.
04:51
People here back in the United States know it's about oil.
107
276000
3000
Birleşik Devletlerdeki insanlar da biliyor.
04:54
It's because somebody else
108
279000
2000
Başka birinin
04:56
has a design for your resource.
109
281000
3000
sizin kaynağınızla ilgili planları var.
04:59
It's your resource; it's not somebody else's.
110
284000
3000
Ama bu sizin kaynağınız, başkasının değil.
05:02
It's your land; it's your resource.
111
287000
3000
Bu sizin toprağınız, sizin kaynağınız.
05:05
Somebody else has a design for it.
112
290000
2000
Ama başka birinin planları var.
05:07
And you know why they have a design?
113
292000
2000
Ve bu planlar ne üzerine biliyor musunuz?
05:09
You know why they have their eyes set on it?
114
294000
2000
Bunlara neden gözlerini diktiler biliyor musunuz?
05:11
Because they have an entire economic system
115
296000
2000
Çünkü ekonomik sistemlerinin tamamı
05:13
that's dependent on that oil --
116
298000
2000
bu petrole bağlı --
05:15
foreign oil,
117
300000
2000
yabancı petrole,
05:17
oil from other parts of the world that they don't own.
118
302000
3000
dünyanın kendilerine ait olmayan başka bir yerindeki petrole.
05:20
And what else do you think about these people?
119
305000
2000
Ve bu insanlar hakkında başka ne düşünüyorsunuz?
05:22
The Americans, they're rich.
120
307000
2000
Amerikalılar, zenginler.
05:24
Come on, they live in big houses, they have big cars,
121
309000
2000
Kocaman evlerde yaşıyorlar, büyük arabaları var,
05:26
they all have blond hair, blue eyes, they're happy.
122
311000
2000
sarı saçları, mavi gözleriyle, mutlular.
05:28
You think that. It's not true, of course,
123
313000
2000
Böyle düşünüyorsunuz. Doğru değil tabi ki,
05:30
but that's the media impression, and that's like what you get.
124
315000
3000
ama medyanın gösterdiği ve sizin bildiğiniz bu.
05:33
And they have big cities,
125
318000
2000
Büyük şehirleri var,
05:35
and the cities are all dependent on oil.
126
320000
3000
ve bu şehirleri petrole bağlı.
05:39
And back home, what do you see?
127
324000
2000
Ve yuvanızda, ne görüyorsunuz?
05:41
Poverty, despair, struggle.
128
326000
2000
Yoksulluk, çaresizlik, mücadele.
05:43
Look, you don't live in a wealthy country.
129
328000
3000
Bakın, zengin bir ülkede yaşamıyorsunuz.
05:46
This is Iraq.
130
331000
3000
Burası Irak.
05:50
This is what you see.
131
335000
2000
Gördüğünüz bu.
05:52
You see people struggling to get by.
132
337000
2000
Yaşam mücadelesi veren insanları görüyorsunuz.
05:54
I mean, it's not easy; you see a lot of poverty.
133
339000
2000
Yani, kolay değil, her yerde sefalet görüyorsunuz.
05:56
And you feel something about this.
134
341000
2000
Ve bununla ilgili birşeyler hissediyorsunuz.
05:58
These people have designs for your resource,
135
343000
2000
Bu insanların sizin kaynağınızla ilgili planları var,
06:00
and this is what you see?
136
345000
2000
ve size kalan bu mu?
06:02
Something else you see that you talk about --
137
347000
2000
Konuştuğunuz başka şeyleri de görüyorsunuz --
06:04
Americans don't talk about this, but you do.
138
349000
2000
Amerikalılar bunla ilgili konuşmuyor ama sizi konuşuyorsunuz.
06:06
There's this thing, this militarization of the world,
139
351000
3000
İşte bu, dünyanın askerileştirilmesi,
06:09
and it's centered right in the United States.
140
354000
2000
ve bunun tam merkezi Birleşik Devletler.
06:11
And the United States
141
356000
2000
Ve Birleşik Devletler
06:13
is responsible for almost one half
142
358000
3000
dünyanın askeri harcamalarının
06:16
of the world's military spending --
143
361000
2000
neredeyse yarısından sorumlu --
06:18
four percent of the world's population.
144
363000
2000
dünya nüfusunun yüzde dördü.
06:20
And you feel it; you see it every day.
145
365000
3000
Ve bunu hissediyorsunuz, her gün görüyorsunuz.
06:23
It's part of your life.
146
368000
2000
Bu hayatınızın bir parçası.
06:25
And you talk about it with your friends.
147
370000
2000
Ve arkadaşlarınızla bunu konuşuyorsunuz.
06:27
You read about it.
148
372000
3000
Bunu okuyorsunuz.
06:30
And back when Saddam Hussein was in power,
149
375000
3000
Saddam Hüseyin iktidardayken, işlediği suçlar
06:33
the Americans didn't care about his crimes.
150
378000
3000
Amerikalıların umrunda değildi.
06:36
When he was gassing the Kurds and gassing Iran,
151
381000
2000
Kürtlere ve İran'a gaz verirken
06:38
they didn't care about it.
152
383000
2000
onların umrunda değildi.
06:40
When oil was at stake,
153
385000
2000
Petrol riske girince,
06:42
somehow, suddenly, things mattered.
154
387000
4000
her nasılsa, birden bire işler önem kazandı.
06:47
And what you see, something else,
155
392000
2000
Ve sizin gördüğünüz, başka bir şey,
06:49
the United States,
156
394000
2000
Amerika,
06:51
the hub of democracy around the world,
157
396000
2000
dünya demokrasisinin merkezi,
06:53
they don't seem to really be
158
398000
2000
gerçekten de dünya ülkelerinin
06:55
supporting democratic countries all around the world.
159
400000
4000
demokrasisini destekliyormuş gibi görünmüyor.
06:59
There are a lot of countries, oil-producing countries,
160
404000
3000
Dünyada bir çok petrol üreten ülke var,
07:02
that aren't very democratic, but supported by the United States.
161
407000
3000
pek de demokratik değiller, ama Amerika tarafından destekleniyorlar.
07:05
That's odd.
162
410000
2000
Çok tuhaf.
07:07
Oh, these incursions, these two wars,
163
412000
3000
Bu işgaller, bu iki savaş,
07:10
the 10 years of sanctions,
164
415000
2000
10 yıllık yaptırımlar,
07:12
the eight years of occupation,
165
417000
4000
sekiz yıldır devam eden işgal,
07:16
the insurgency that's been unleashed on your people,
166
421000
3000
halkını sokaklara döken isyanlar,
07:19
the tens of thousands, the hundreds of thousands
167
424000
3000
yüzbinlerce
07:22
of civilian deaths,
168
427000
5000
sivil ölümü,
07:27
all because of oil.
169
432000
3000
hepsi petrol yüzünden.
07:30
You can't help but think that.
170
435000
2000
Düşünmeyi bırakamıyorsunuz.
07:32
You talk about it.
171
437000
2000
Bunu konuşuyorsunuz.
07:34
It's in the forefront of your mind always.
172
439000
3000
Her zaman aklınızda bu var.
07:37
You say, "How is that possible?"
173
442000
3000
"Nasıl olur?" diyorsunuz.
07:40
And this man, he's every man --
174
445000
3000
Ve bu adam, aslında herkes --
07:43
your grandfather, your uncle,
175
448000
2000
büyükbabanız, amcanız,
07:45
your father, your son,
176
450000
2000
babanız, oğlunuz,
07:47
your neighbor, your professor, your student.
177
452000
3000
komşunuz, hocanız, öğrenciniz.
07:50
Once a life of happiness and joy
178
455000
3000
Bir zamanlar neşe ve mutluluk,
07:53
and suddenly, pain and sorrow.
179
458000
3000
ve şimdi acı ve ızdırap.
07:56
Everyone in your country
180
461000
3000
Ülkenizde herkes
07:59
has been touched by the violence,
181
464000
3000
şiddete maruz kaldı,
08:02
the bloodshed, the pain,
182
467000
2000
katliama, acıya,
08:04
the horror, everybody.
183
469000
2000
korkuya, herkes.
08:06
Not a single person in your country
184
471000
3000
Ülkede bundan kurtulan tek bir
08:09
has not been touched.
185
474000
2000
insan bile kalmadı.
08:11
But there's something else.
186
476000
2000
Başka birşey daha var.
08:13
There's something else about these people,
187
478000
2000
Bu insanlarla ilgili bir şey daha var,
08:15
these Americans who are there.
188
480000
2000
orada olan Amerikalılarla ilgili.
08:17
There's something else about them that you see -- they don't see themselves.
189
482000
3000
Sizin onlarda gördüğünüz -- ama kendilerinin göremediği bir şey daha var.
08:20
And what do you see? They're Christians.
190
485000
3000
Gördüğünüz ne? Onlar Hıristiyanlar.
08:23
They're Christians.
191
488000
2000
Hıristiyanlar.
08:25
They worship the Christian God, they have crosses, they carry Bibles.
192
490000
3000
Hıristiyan Tanrısına inanıyorlar, haçları var, yanlarında İncil taşıyorlar.
08:28
Their Bibles have a little insignia
193
493000
2000
İncillerinde küçük bir işaret var,
08:30
that says "U.S. Army" on them.
194
495000
3000
üstlerinde "ABD Ordusu" yazılı.
08:34
And their leaders, their leaders:
195
499000
3000
Ve liderleri, liderleri:
08:37
before they send their sons and daughters
196
502000
2000
kızlarını ve oğullarını savaş için
08:39
off to war in your country --
197
504000
2000
başka ülkeye göndermeden önce --
08:41
and you know the reason --
198
506000
2000
ve sebebini siz biliyorsunuz --
08:43
before they send them off,
199
508000
2000
onları göndermeden önce
08:45
they go to a Christian church, and they pray to their Christian God,
200
510000
2000
kiliseye gidip, Hıristiyan tanrılarına dualar ettiler,
08:47
and they ask for protection and guidance from that god.
201
512000
3000
ve tanrıdan yardım ve koruma istediler.
08:50
Why?
202
515000
2000
Neden?
08:52
Well, obviously, when people die in the war,
203
517000
4000
Elbette, savaşta ölen insanların,
08:56
they are Muslims, they are Iraqis --
204
521000
2000
Müslümanlar, Iraklılar olması için --
08:58
they're not Americans.
205
523000
2000
Amerikalıların ölmemesi için.
09:00
You don't want Americans to die. Protect our troops.
206
525000
3000
Amerikalıların ölmesini istemezsin. Birliklerimizi koru.
09:03
And you feel something about that --
207
528000
2000
Ve bu konuda bir şeyler hissediyorsunuz --
09:05
of course you do.
208
530000
2000
tabi ki öyle.
09:07
And they do wonderful things.
209
532000
2000
Ve onlar da harika şeyler yapıyorlar.
09:09
You read about it, you hear about it.
210
534000
2000
Bunları okuyorsunuz, konuşulanları duyuyorsunuz.
09:11
They're there to build schools and help people, and that's what they want to do.
211
536000
2000
Oraya okullar yapıp insanlara yardım etmek için gidiyorlar. Hepsi bu.
09:13
They do wonderful things, but they also do the bad things,
212
538000
2000
Harika şeyler yapıyorlar, ama kötü şeyler de yapıyorlar,
09:15
and you can't tell the difference.
213
540000
2000
ve bu sizin için farketmiyor.
09:17
And this guy, you get a guy like Lt. Gen. William Boykin.
214
542000
4000
Ve bu adam, Teğmen William Boykin geliyor,
09:21
I mean, here's a guy who says that your God is a false God.
215
546000
3000
Yani bu adam size sizin tanrınızın gerçek olmadığını söylüyor.
09:24
Your God's an idol; his God is the true God.
216
549000
2000
Sizin tanrınız bir put, ve kendi tanrısı gerçek olan.
09:26
The solution to the problem in the Middle East, according to him,
217
551000
3000
Orta Doğudaki problemlerin çözümü, bu adama göre,
09:29
is to convert you all to Christianity --
218
554000
2000
hepinizin Hıristiyanlığı kabul etmesi --
09:31
just get rid of your religion.
219
556000
2000
kendi dininizden kurtulmanız.
09:33
And you know that. Americans don't read about this guy.
220
558000
2000
Ve siz bunu biliyorsunuz. Amerikalılar bu adamı tanımıyorlar bile.
09:35
They don't know anything about him, but you do.
221
560000
3000
Bu adamla ilgili hiç birşey bilmiyor, ama siz biliyorsunuz.
09:38
You pass it around. You pass his words around.
222
563000
2000
Konuşuyorsunuz, onun sözlerini taşıyorsunuz.
09:40
I mean this is serious. You're afraid.
223
565000
3000
Yani, işler çok ciddi.
09:43
He was one of the leading commanders in the second invasion of Iraq.
224
568000
3000
Bu adam Irak'taki ikinci işgalin baş komutanlarından biriydi.
09:46
And you're thinking, "God, if this guy is saying that,
225
571000
3000
Ve düşünüyorsunuz, "Tanrım, eğer bu adam böyle diyorsa,
09:49
then all the soldiers must be saying that."
226
574000
2000
askerler de aynı şeyi söylerler."
09:51
And this word here,
227
576000
2000
Ve şu sözcük,
09:53
George Bush called this war a crusade.
228
578000
2000
George Bush bu savaşa Haçlı Seferi dedi.
09:55
Man, the Americans, they're just like, "Ah, crusade.
229
580000
2000
Amerikalılar olsa "Haçlı seferi mi,
09:57
Whatever. I don't know."
230
582000
2000
Her ne haltsa. Bana ne." derler.
09:59
You know what it means.
231
584000
2000
Ama siz anlamını biliyorsunuz.
10:01
It's a holy war against Muslims.
232
586000
2000
Müslümanlara karşı yapılan kutsal savaş.
10:03
Look, invade, subdue them, take their resources.
233
588000
3000
Git, işgal et, kontrol altına al, kaynaklarını sömür,
10:06
If they won't submit, kill them.
234
591000
2000
boyun eğmezlerse, öldür.
10:08
That's what this is about.
235
593000
2000
İşte anlamı bu.
10:10
And you're thinking, "My God, these Christians are coming to kill us."
236
595000
3000
Ve aklınızda şu var: "Tanrım, bu Hıristiyanlar bizi öldürmeye geliyor."
10:13
This is frightening.
237
598000
2000
Bu korkutucu.
10:15
You feel frightened. Of course you feel frightened.
238
600000
3000
Korkuyorsunuz. Elbette korkuyorsunuz.
10:18
And this man, Terry Jones:
239
603000
3000
Ve bu adam, Terry Jones:
10:21
I mean here's a guy who wants to burn Korans, right?
240
606000
2000
İşte bu adam Kuran'ı yakmak istemişti.
10:23
And the Americans: "Ah, he's a knucklehead.
241
608000
2000
Ve Amerikalılar'a göre "Ah, mankafanın teki,
10:25
He's a former hotel manager;
242
610000
2000
eski bir otel müdürü;
10:27
he's got three-dozen members of his church."
243
612000
2000
kilisesinde üç düzine insanı var."
10:29
They laugh him off. You don't laugh him off.
244
614000
2000
Adama gülüp geçiyorlar. Siz gülüp eçemiyorsunuz.
10:31
Because in the context of everything else,
245
616000
2000
Çünkü diğer herşeyle birlikte
10:33
all the pieces fit.
246
618000
2000
tüm parçalar oturuyor.
10:35
I mean, of course, this is how Americans take it,
247
620000
2000
Yani, tabi ki, Amerikalılar böyle görüyor,
10:37
so people all over the Middle East, not just in your country,
248
622000
2000
ve Orta Doğudaki insanların çoğu, sadece sizinkiler değil,
10:39
are protesting.
249
624000
2000
protesto ediyorlar.
10:41
"He wants to burn Korans, our holy book.
250
626000
2000
Kuran'ı yakmak istiyor, kutsal kitabımızı.
10:43
These Christians, who are these Christians?
251
628000
2000
Bu Hıristiyanlar, kim bu Hıristiyanlar?
10:45
They're so evil, they're so mean --
252
630000
2000
Çok kötüler, aşağılıklar --
10:47
this is what they're about."
253
632000
2000
işte aynen böyleler."
10:49
This is what you're thinking as an Arab Muslim,
254
634000
2000
Müslüman bir Arap olarak düşündüğünüz bu,
10:51
as an Iraqi.
255
636000
2000
bir Iraklı olarak.
10:53
Of course you're going to think this.
256
638000
2000
Tabi ki böyle düşüneceksiniz.
10:55
And then your cousin
257
640000
2000
Ve kuzeniniz diyor ki
10:57
says, "Hey cuz, check out this website.
258
642000
2000
"Hey kuzen, şu websitesine bi bak.
10:59
You've got to see this -- Bible Boot Camp.
259
644000
2000
Bunu görmelisin -- İncil Eğitim Kampı.
11:01
These Christians are nuts.
260
646000
2000
Bu Hıristiyanlar kafayı yemiş.
11:03
They're training their little kids to be soldiers for Jesus.
261
648000
3000
Küçük çocuklarını İsa'nın askeri olmaları için eğitiyorlar.
11:06
And they take these little kids and they run them through these things
262
651000
2000
Ve küçük çocukları alıp bu şeylerin arasında koşturuyorlar
11:08
till they teach them how to say, "Sir, yes, sir,"
263
653000
2000
ta ki "Emredersiniz efendim." demeyi öğrenene kadar,
11:10
and things like grenade toss and weapons care and maintenance.
264
655000
3000
ve bomba atmayı, silah bakım ve kullanımını öğrenene kadar.
11:13
And go to the website.
265
658000
2000
Ve websitesine bi bakın.
11:15
It says "U.S. Army" right on it.
266
660000
2000
Tam üstünde "ABD Ordusu" yazıyor.
11:17
I mean, these Christians, they're nuts. How would they do this to their little kids?"
267
662000
3000
Yani bu Hıristiyanlar, manyaklar. Çocuklarına böyle bir şeyi nasıl yapabilirler?
11:20
And you're reading this website.
268
665000
2000
Ve websitesini okuyorsun.
11:22
And of course, Christians back in the United States, or anybody,
269
667000
3000
Ve tabi ki, Birleşik Devletlerdeki Hıristiyanlara göre
11:25
says, "Ah, this is some little, tiny church in the middle of nowhere."
270
670000
2000
"Ya bu kimsenin bilmediği bi yerde küçük, minicik bir kilise."
11:27
You don't know that.
271
672000
2000
Ama siz bunu bilmiyorsunuz.
11:29
For you, this is like all Christians.
272
674000
3000
Size göre, tüm Hıristiyanlar böyle.
11:32
It's all over the Web, Bible Boot Camp.
273
677000
2000
İnternette heryerde, İncil Eğitim Kampı.
11:34
And look at this:
274
679000
2000
Ve şuna bi bakın,
11:36
they even teach their kids --
275
681000
2000
küçük çocuklarını
11:38
they train them in the same way the U.S. Marines train.
276
683000
2000
ABD Denizcileriyle aynı şekilde eğitiyorlar.
11:40
Isn't that interesting.
277
685000
2000
İlginç değil mi?
11:42
And it scares you, and it frightens you.
278
687000
2000
Ve bu sizi korkutuyor, dehşete düşürüyor.
11:44
So these guys, you see them.
279
689000
2000
Ve gördüğünüz adamlar..
11:46
You see, I, Sam Richards, I know who these guys are.
280
691000
3000
Biliyorsunuz, ben Sam Richards, bu adamları tanıyorum.
11:49
They're my students, my friends.
281
694000
2000
Benim öğrencilerim, arkadaşlarım.
11:51
I know what they're thinking: "You don't know."
282
696000
2000
Ne düşündüklerini biliyorum: "Ne bilirsiniz ki?"
11:53
When you see them,
283
698000
2000
Ama sizin için,
11:55
they're something else, they're something else.
284
700000
3000
daha farklılar, başka birşeyler.
11:58
That's what they are to you.
285
703000
3000
Sizin için anlamları bu.
12:01
We don't see it that way in the United States,
286
706000
3000
Birleşik Devletlerde biz böyle görmüyoruz,
12:04
but you see it that way.
287
709000
3000
ama sizin için öyleler.
12:09
So here.
288
714000
2000
İşte burada.
12:11
Of course, you got it wrong.
289
716000
2000
Tabi ki yanlış anlıyorsunuz.
12:13
You're generalizing. It's wrong.
290
718000
3000
Genelleme yapıyorsunuz. Yanılılıyorsunuz.
12:16
You don't understand the Americans.
291
721000
2000
Amerikalıları anlamıyorsunuz.
12:18
It's not a Christian invasion.
292
723000
2000
Bu Hıristiyan istilası değil.
12:20
We're not just there for oil; we're there for lots of reasons.
293
725000
2000
Sadece petrol için gelmiyoruz, bir sürü nedenimiz var.
12:22
You have it wrong. You've missed it.
294
727000
2000
Yanlış düşünüyorsunuz. Anlayamıyorsunuz.
12:24
And of course, most of you don't support the insurgency;
295
729000
3000
Ve tabi ki, çoğunuz isyankarları desteklemiyorsunuz;
12:27
you don't support killing Americans;
296
732000
2000
Amerikalıların öldürülmesini desteklemiyorsunuz;
12:29
you don't support the terrorists.
297
734000
2000
teröristleri desteklemiyorsunuz.
12:31
Of course you don't. Very few people do.
298
736000
2000
Tabi ki hayır. Çok az insan yapar bunu.
12:33
But some of you do.
299
738000
3000
Bazılarınız destekler.
12:36
And this is a perspective.
300
741000
3000
Ve bu bakış açısıdır.
12:39
Okay, so now, here's what we're going to do.
301
744000
2000
Tamam, şimdi, yapacağımız şey bu.
12:41
Step outside of your shoes
302
746000
2000
Tam şu anda yaşadığınız kişi
12:43
that you're in right now
303
748000
2000
olmaktan çıkın
12:45
and step back into your normal shoes.
304
750000
2000
ve kendi normal hayatınıza dönün.
12:47
So everyone's back in the room, okay.
305
752000
2000
Şimdi herkes yeniden bu odada, peki.
12:49
Now here comes the radical experiment.
306
754000
2000
Yine radikal bir deneyim geliyor.
12:51
So we're all back home.
307
756000
2000
Hepimiz yeniden buradayız.
12:53
This photo: this woman,
308
758000
2000
Bu resim: bu kadın,
12:55
man, I feel her.
309
760000
2000
ah, acısını hissediyorum.
12:57
I feel her.
310
762000
2000
Acısını hissediyorum.
12:59
She's my sister,
311
764000
2000
O benim kızkardeşim,
13:01
my wife, my cousin, my neighbor.
312
766000
3000
karım, kuzenim, komşum.
13:04
She's anybody to me.
313
769000
2000
Tanıdığım herhangi biri.
13:06
These guys standing there, everybody in the photo,
314
771000
2000
Orada duran adamlar, fotoğraftaki herkes.
13:08
I feel this photo, man.
315
773000
3000
Fotoğraftaki acıyı duyuyorum.
13:11
So here's what I want you to do.
316
776000
2000
Şimdi sizden istediğim şu.
13:13
Let's go back to my first example of the Chinese.
317
778000
3000
Çinlilerle ilgili örneğime geri dönelim.
13:17
So I want you to go there.
318
782000
2000
Oraya dönmenizi istiyorum.
13:19
So it's all about coal, and the Chinese are here in the United States.
319
784000
3000
Herşey kömürle ilgili, ve Çinliler burada Birleşik Devletlerdeler.
13:22
And what I want you to do is picture her as a Chinese woman
320
787000
2000
Sizden istediğim, bu kadını Çinli bir Kadın olarak düşünmeniz,
13:24
receiving a Chinese flag
321
789000
3000
Çin bayrağını alıyor
13:27
because her loved one has died in America
322
792000
3000
çünkü sevdiği kişi Amerika'da öldü
13:30
in the coal uprising.
323
795000
2000
kömür isyanında.
13:32
And the soldiers are Chinese,
324
797000
2000
Ve askerler de Çinli,
13:34
and everybody else is Chinese.
325
799000
2000
ve geri kalan herkes Çinli.
13:36
As an American, how do you feel about this picture?
326
801000
3000
Bir Amerikalı olarak, bu resim sizi nasıl hissettiriyor?
13:41
What do you think about that scene?
327
806000
3000
Sahneyle ilgili ne düşünüyorsunuz?
13:46
Okay, try this. Bring it back.
328
811000
2000
Tamam, şunu deneyin. Geri gelin.
13:48
This is the scene here.
329
813000
2000
Sahne yine buradaki olsun.
13:50
It's an American, American soldiers,
330
815000
2000
Amerika'da, askerler Amerikalı,
13:52
American woman who lost her loved one
331
817000
2000
Amerikalı kadın sevdiğini kaybetmiş
13:54
in the Middle East -- in Iraq or Afghanistan.
332
819000
3000
Orta Doğu'da -- Irak ya da Afganistan'da
13:57
Now, put yourself in the shoes,
333
822000
2000
Şimdi kendiniz olmaktan çıkın,
13:59
go back to the shoes
334
824000
2000
kendinizi tekrar
14:01
of an Arab Muslim living in Iraq.
335
826000
3000
Irak'ta yaşayan Müslüman bir Arabın yerine koyun.
14:05
What are you feeling and thinking
336
830000
3000
Ne düşünüyor ve ne hissediyorsunuz
14:08
about this photo,
337
833000
2000
bu fotoğrafla ilgili,
14:10
about this woman?
338
835000
3000
bu kadınla ilgili?
14:20
Okay,
339
845000
2000
Tamam.
14:22
now follow me on this,
340
847000
2000
Şimdi beni takip edin,
14:24
because I'm taking a big risk here.
341
849000
2000
çünkü burada büyük bir risk alıyorum.
14:26
And so I'm going to invite you to take a risk with me.
342
851000
3000
Ve sizi de benimle birlikte bu riski almaya çağırıyorum.
14:29
These gentlemen here, they're insurgents.
343
854000
2000
Buradaki beyler, onlar asiler.
14:31
They were caught by the American soldiers,
344
856000
2000
Amerikalı askerler tarafından yakalandılar,
14:33
trying to kill Americans.
345
858000
2000
Amerikalıları öldürmeye çalışırken.
14:35
And maybe they succeeded. Maybe they succeeded.
346
860000
3000
Belki de başarılı oldular. Belki başardılar.
14:38
Put yourself in the shoes
347
863000
2000
Şimdi kendinizi
14:40
of the Americans who caught them.
348
865000
4000
onları yakalayan Amerikalıların yerine koyun.
14:44
Can you feel the rage?
349
869000
2000
O nefreti hisssedebiliyor musunuz?
14:46
Can you feel that you just want to take these guys
350
871000
2000
Bu adamları alıp boyunlarını kırma isteğini
14:48
and wring their necks?
351
873000
2000
duyabiliyor musunuz?
14:50
Can you go there?
352
875000
2000
Oraya gidebiliyor musunuz?
14:52
It shouldn't be that difficult.
353
877000
2000
O kadar da zor olmasa gerek.
14:54
You just -- oh, man.
354
879000
3000
Sadece -- of ya.
14:59
Now, put yourself in their shoes.
355
884000
4000
Şimdi kendinizi onların yerine koyun.
15:05
Are they brutal killers
356
890000
2000
Acımasız kattiller mi?
15:07
or patriotic defenders?
357
892000
3000
yoksa vatansever savunucular mı?
15:10
Which one?
358
895000
2000
Hangisi?
15:13
Can you feel their anger,
359
898000
3000
Öfkelerini hissedebiliyor musunuz,
15:16
their fear,
360
901000
2000
korkularını,
15:18
their rage
361
903000
2000
nefretlerini
15:20
at what has happened in their country?
362
905000
2000
ülkelerinde olup bitenden dolayı hissettikleri?
15:22
Can you imagine
363
907000
2000
Düşünsenize,
15:24
that maybe one of them in the morning
364
909000
3000
Belki de içlerinden biri daha bu sabah
15:27
bent down to their child and hugged their child
365
912000
3000
çocuğuna eğilip, onu kucakladı
15:30
and said, "Dear, I'll be back later.
366
915000
4000
ve dedi ki, "Geri geleceğim canım.
15:34
I'm going out to defend your freedom, your lives.
367
919000
3000
Senin özgürlüğünü, senin hayatını savunmaya gidiyorum.
15:37
I'm going out to look out for us,
368
922000
4000
Kendimizi korumak için gidiyorum,
15:41
the future of our country."
369
926000
2000
ülkemizin geleceğini korumak için."
15:43
Can you imagine that?
370
928000
2000
Bunu düşünebiliyor musunuz?
15:45
Can you imagine saying that?
371
930000
3000
Bunu dediğinizi düşünebiliyor musunuz?
15:48
Can you go there?
372
933000
3000
Oraya gidebiliyor musunuz?
15:52
What do you think they're feeling?
373
937000
3000
Sizce ne hissediyorlar?
16:02
You see, that's empathy.
374
947000
2000
Gördünüz mü, bu empatidir.
16:04
It's also understanding.
375
949000
3000
Ve anlayabilme.
16:07
Now, you might ask,
376
952000
2000
Şimdi, şunu sorabilirsiniz,
16:09
"Okay, Sam, so why do you do this sort of thing?
377
954000
3000
"Peki, Sam, neden böyle şeyler yapıyorsun?
16:12
Why would you use this example of all examples?"
378
957000
2000
o kadar örnek içinde neden bunu kullandın?"
16:14
And I say, because ... because.
379
959000
3000
Cevabım şu, çünkü ... çünkü,
16:17
You're allowed to hate these people.
380
962000
2000
bu insanlardan nefret etme lüksünüz var.
16:19
You're allowed to just hate them
381
964000
3000
Bu adamlardan nefret edebilirsiniz,
16:22
with every fiber of your being.
382
967000
2000
varlığınızın tüm hücreleriyle hem de.
16:24
And if I can get you
383
969000
2000
Ve eğer sizi kendinizden çıkıp
16:26
to step into their shoes
384
971000
2000
bu adamların yerine koymanıza ikna edip
16:28
and walk an inch,
385
973000
2000
bir adım,
16:30
one tiny inch,
386
975000
2000
sadece bir adım yürütebilirsem,
16:32
then imagine the kind of sociological analysis
387
977000
3000
hayat boyu diğer tüm alanlarda yapabileceğiniz
16:35
that you can do in all other aspects of your life.
388
980000
4000
sosyolojik analizleri bir düşünsenize!
16:39
You can walk a mile
389
984000
2000
Sollama şeridinde
16:41
when it comes to understanding
390
986000
2000
o adamın neden 70 km hızla gittiğini
16:43
why that person's driving 40 miles per hour
391
988000
3000
anlayabilmek için kendiniz olmaktan çıkıp
16:46
in the passing lane,
392
991000
3000
kilometrelerce yürüyebilirsiniz.
16:49
or your teenage son,
393
994000
2000
ya da genç oğlunuzu,
16:51
or your neighbor who annoys you
394
996000
2000
ya da pazar sabahı çimleri keserek
16:53
by cutting his lawn on Sunday mornings.
395
998000
2000
sizi rahatsız eden komşunuzu anlamak adına.
16:55
Whatever it is, you can go so far.
396
1000000
3000
Konu ne olursa olsun, başarabilirsiniz.
16:58
And this is what I tell my students:
397
1003000
2000
Ve öğrencilerime bunu söylüyorum:
17:00
step outside of your tiny, little world.
398
1005000
4000
kendi küçük minik dünyalarınızdan çıkın.
17:04
Step inside of the tiny, little world
399
1009000
2000
Başka birilerinin minik dünyasına
17:06
of somebody else.
400
1011000
2000
girmeyi deneyin.
17:08
And then do it again and do it again and do it again.
401
1013000
4000
Ve bunu yeniden yapın, tekrar tekrar.
17:12
And suddenly all these tiny, little worlds,
402
1017000
2000
Ve birden bu küçük minik dünyalar,
17:14
they come together in this complex web.
403
1019000
2000
bu karmaşık ağda bir araya gelecektir.
17:16
And they build a big, complex world.
404
1021000
3000
Ve büyük karmaşık bir dünya yaratacaktır.
17:19
And suddenly, without realizing it,
405
1024000
2000
Ve birden, farkına bile varmadan,
17:21
you're seeing the world differently.
406
1026000
3000
dünyayı farklı bir şekilde görmeye başlayacaksınız.
17:24
Everything has changed.
407
1029000
2000
Herşey değişmiş olacak.
17:26
Everything in your life has changed.
408
1031000
2000
Hayatınızdaki herşey değişecek.
17:28
And that's, of course, what this is about.
409
1033000
3000
Ve işin aslı işte burada gizli.
17:31
Attend to other lives,
410
1036000
3000
Başka hayatlara girip,
17:34
other visions.
411
1039000
2000
başka açılardan bakmakta.
17:36
Listen to other people,
412
1041000
2000
Başka insanları dinleyip,
17:38
enlighten ourselves.
413
1043000
3000
kendinizi aydınlatmakta.
17:41
I'm not saying
414
1046000
2000
Size Irak'taki
17:43
that I support the terrorists in Iraq,
415
1048000
2000
teroristleri desteklediğimi söylemiyorum,
17:45
but as a sociologist,
416
1050000
2000
ama bir sosyolog olarak
17:47
what I am saying
417
1052000
2000
söylediğim şey
17:49
is I understand.
418
1054000
3000
onları anladığım.
17:53
And now perhaps -- perhaps -- you do too.
419
1058000
4000
Ve şimdi belki de -- belki --siz de anlıyorsunuz.
17:57
Thank you.
420
1062000
2000
Teşekkürler.
17:59
(Applause)
421
1064000
2000
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sam Richards - SociologistSam Richards is a sociologist and teacher of the largest race relations course in the US. He argues that empathy is the core of sociology.
Why you should listen
Identifying himself as "an iconoclast from Toledo, Ohio," and identified by David Horowitz as one of the "101 Most Dangerous Academics in America," Sam Richards is one of the most provocative, and popular, sociology teachers in the country. Every year 725 students at Penn State University take his course on race and ethnic relations, where he attacks, with humor and courage, questions most would choose to avoid.
He is also the founder of the World in Conversation project. Every year, more than 7,000 students participate in its mission is to create a conscious dialogue around the politically incorrect thoughts of the participants, bringing them out in the open for inspection.
Sam Richards | Speaker | TED.com