TEDxDeExtinction
Hendrik Poinar: Bring back the woolly mammoth!
Hendrik Poinar: Tüylü Mamutu geri getirelim!
Filmed:
Readability: 5.4
1,086,263 views
Dünyada yürüyen devasa yaratıkları görmek her çocuğun hayali. Bu hayal gerçekleştirilebilir/gerçekleştirilmeli mi? Hendrik Poinar - gerçekten - büyük bir konu hakkında bilgilendirici bir konuşma yapıyor: tüylü arkadaşımız Tüylü Mamuta çok benzeyen bir yaratığı biyolojik olarak inşa etme macerası. İlk adım,Tüylü'nün genomunun dizilimi, neredeyse bitmiş durumda. Ve muazzam. (TEDxDeExtinction'ta çekilmiştir.)
Hendrik Poinar - Evolutionary geneticist
Hendrik Poinar is a geneticist and biological anthropologist who focuses on extracting ancient DNA. He currently has his sights set on sequencing the genome of the woolly mammoth -- and cloning it. Full bio
Hendrik Poinar is a geneticist and biological anthropologist who focuses on extracting ancient DNA. He currently has his sights set on sequencing the genome of the woolly mammoth -- and cloning it. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
When I was a young boy,
0
868
1786
Ben küçük bir çocukken,
00:14
I used to gaze through the microscope of my father
1
2654
2608
babamın mikroskobundan, reçine içine
00:17
at the insects in amber that he kept in the house.
2
5262
3358
hapsettiği fosilleşmiş böceklere bakardım evde
00:20
And they were remarkably well preserved,
3
8620
2557
ve kayda değer şekilde korunmuşlardı.
00:23
morphologically just phenomenal.
4
11177
2245
Şekilleri özellikle olağanüstüydü.
00:25
And we used to imagine that someday,
5
13422
2194
Biz de hayal ederdik, belki
00:27
they would actually come to life
6
15616
1609
bir gün hayata geri dönerler
00:29
and they would crawl out of the resin,
7
17225
1997
ve o reçineden sürünerek çıkıp,
00:31
and, if they could, they would fly away.
8
19222
2744
yapabiliyorlarsa, uçup giderler.
00:33
If you had asked me 10 years ago whether or not
9
21966
2376
Bana 10 yıl önce, nesli tükenmiş hayvanların
00:36
we would ever be able to sequence the genome of extinct animals,
10
24342
3198
genom dizilimini çıkarabilir miyiz diye sorsaydınız,
00:39
I would have told you, it's unlikely.
11
27540
2475
Size, pek olası değil, derdim.
00:42
If you had asked whether or not we would actually be able
12
30015
1895
Eğer nesli tükenmiş türleri tekrar hayata
00:43
to revive an extinct species,
13
31910
2152
döndürebilir miyiz diye sorsaydınız,
00:46
I would have said, pipe dream.
14
34062
1659
Boş hayal, derdim.
00:47
But I'm actually standing here today, amazingly,
15
35721
2525
Ama aslında bugün burada, olağanüstü bir şekilde,
00:50
to tell you that not only is the sequencing
16
38246
2007
size hem nesli tükenmiş genomların diziliminin
00:52
of extinct genomes a possibility, actually a modern-day reality,
17
40253
4190
bir olasılık olmadığını, günümüzde bunu yapabildiğimizi
00:56
but the revival of an extinct species is actually within reach,
18
44443
4293
hem de nesli tükenmiş türleri hayata döndürmenin mümküne çok yakın olduğunu söylemek için burdayım
01:00
maybe not from the insects in amber --
19
48736
1839
Belki reçine içindeki böcekleri değil
01:02
in fact, this mosquito was actually used
20
50575
1960
hatta, bu sivrsinek "Jurassic Park" için
01:04
for the inspiration for "Jurassic Park" —
21
52535
2352
bir ilham kaynağıydı,
01:06
but from woolly mammoths, the well preserved remains
22
54887
2560
ama tüylü mamutları, sürekli buzullarda düzgünce
01:09
of woolly mammoths in the permafrost.
23
57447
2207
korunmuş tüylü mamut kalıntılarından yardım alarak yapabiliriz.
01:11
Woollies are a particularly interesting,
24
59654
2073
Tüylü Mamutlar özellikle Buz Devrinin
01:13
quintessential image of the Ice Age.
25
61727
2546
ilginç, esaslı görüntülerindendir.
01:16
They were large. They were hairy.
26
64273
1825
Büyüklerdi, kıllılardı.
01:18
They had large tusks, and we seem to have
27
66098
1984
Koca dişleri vardı ve bizlerle arasında derin bir
01:20
a very deep connection with them, like we do with elephants.
28
68082
2900
bağ varmış gibi görünüyor, fillerle de olduğu gibi.
01:22
Maybe it's because elephants share
29
70982
2515
Belki de fillerle bir sürü
01:25
many things in common with us.
30
73497
1822
ortak şeyi paylaştığımızdandır.
01:27
They bury their dead. They educate the next of kin.
31
75319
2728
Onlar da ölülerini gömüyor, bir sonraki nesli eğitiyor.
01:30
They have social knits that are very close.
32
78047
3020
Çok yakın sosyal bağları var.
01:33
Or maybe it's actually because we're bound by deep time,
33
81067
2870
Ya da belki de zamanın derinliklerinden bağlanmışızdır,
01:35
because elephants, like us, share their origins in Africa
34
83937
3338
çünkü filler de bizim gibi Afrika'dan geliyor,
01:39
some seven million years ago,
35
87275
2123
7 milyon yıl kadar öncesinden.
01:41
and as habitats changed and environments changed,
36
89398
2794
Yaşam alanları ve çevre değiştikçe
01:44
we actually, like the elephants, migrated out
37
92192
3610
biz de, tıpkı filler gibi, göç ettik.
01:47
into Europe and Asia.
38
95802
2220
Avrupa ve Asya'ya.
01:50
So the first large mammoth that appears on the scene
39
98022
2703
İşte karşımıza çıkan ilk büyük mamut
01:52
is meridionalis, which was standing four meters tall
40
100725
3406
meridionalis, 4 metre uzunluğunda
01:56
weighing about 10 tons, and was a woodland-adapted species
41
104131
3832
yaklaşık 10 ton ağırlığında ve ağaçlık alanlara ayak uydurabilen bir tür
01:59
and spread from Western Europe clear across Central Asia,
42
107963
2962
ve Batı Avrupa'dan Orta Asya'ya kadar yayılmışlar,
02:02
across the Bering land bridge
43
110925
2250
Beringia'yı da geçip
02:05
and into parts of North America.
44
113175
2310
Kuzey Amerika'nın bazı kısımlarına kadar.
02:07
And then, again, as climate changed as it always does,
45
115485
2688
Sonra, yine, iklim hep yaptığı gibi değişince
02:10
and new habitats opened up,
46
118173
1510
ve yeni yaşam alanları ortaya çıkınca
02:11
we had the arrival of a steppe-adapted species
47
119683
2476
Orta Asya'da bozkıra ayak uydurabilen bir türle karşılaşıyoruz.
02:14
called trogontherii in Central Asia
48
122159
2248
bir türle karşılaşıyoruz, adı trogontherii.
02:16
pushing meridionalis out into Western Europe.
49
124407
2750
Bunlar meridionalis'leri Batı Avrupa'ya doğru ittiler.
02:19
And the open grassland savannas of North America
50
127157
2395
Böylece Kuzey Amerika'nın geniş otlak savan bölgesi açıldı
02:21
opened up, leading to the Columbian mammoth,
51
129552
2160
ve Kolumbiya Mamut'u ortaya çıktı.
02:23
a large, hairless species in North America.
52
131712
2540
Büyük, tüysüz bir tür.
02:26
And it was really only about 500,000 years later
53
134252
2911
Ve sadece 500.000 yıl kadar sonra
02:29
that we had the arrival of the woolly,
54
137163
2705
Tüylü Mamut ortaya çıktı
02:31
the one that we all know and love so much,
55
139868
2028
hepimizin bilip sevdiği o tür.
02:33
spreading from an East Beringian point of origin
56
141896
3310
Bering'in Doğusu'ndan başlayıp
02:37
across Central Asia, again pushing the trogontherii
57
145206
2886
Orta Asya'ya geçtiler ve yine trogontherii'leri
02:40
out through Central Europe,
58
148092
1651
Orta Avrupa'ya doğru ittiler.
02:41
and over hundreds of thousands of years
59
149743
2066
Ve yüz bin yıllar boyunca,
02:43
migrating back and forth across the Bering land bridge
60
151809
3084
Buzul Çağı'nın zirve noktasında
02:46
during times of glacial peaks
61
154893
2027
Bering arasında ileri geri göç edip durdular
02:48
and coming into direct contact
62
156920
1796
ve Güney'de yaşayan Kolombiyalı akrabalarıyla
02:50
with the Columbian relatives living in the south,
63
158716
2804
doğrudan temasta bulundular.
02:53
and there they survive over hundreds of thousands of years
64
161520
3288
Ve orada yüz binlerce yıl, travmatik iklim değişmeleri sırasında
02:56
during traumatic climatic shifts.
65
164808
2177
hayatta kaldılar.
02:58
So there's a highly plastic animal dealing with great transitions
66
166985
4216
Yani burada, havadaki sıcaklık ve çevredeki devasa değişimlerle
03:03
in temperature and environment, and doing very, very well.
67
171201
2848
çok iyi adapte olabilen bir hayvan var.
03:06
And there they survive on the mainland until about 10,000 years ago,
68
174049
3991
Ve bunlar anakarada yaklaşık 10.000 yıl öncesine kadar hayatta kalıyorlar.
03:10
and actually, surprisingly, on the small islands off of Siberia
69
178040
3153
Aslında, şaşırtıcı bir şekilde, Sibirya'daki küçük adalarda
03:13
and Alaska until about 3,000 years ago.
70
181193
2474
ve Alaska'da, 3000 yıl kadar öncesine kadar hayatta kalıyorlar.
03:15
So Egyptians are building pyramids
71
183667
1689
Yani Mısırlılar piramitlerin inşaatındayken
03:17
and woollies are still living on islands.
72
185356
2766
Tüylüler hala adalarda yaşıyor
03:20
And then they disappear.
73
188122
1549
ve sonra birden yok oluyorlar.
03:21
Like 99 percent of all the animals that have once lived,
74
189671
2254
Yaşamış hayvanların %99'u gibi onların da
03:23
they go extinct, likely due to a warming climate
75
191925
3263
nesli tükeniyor, büyük ihtimalle ısınan iklim
03:27
and fast-encroaching dense forests
76
195204
2082
ve kuzeye doğru hızlıca çoğalan
03:29
that are migrating north,
77
197286
1501
yoğun ormanlar yüzünden.
03:30
and also, as the late, great Paul Martin once put it,
78
198787
2973
Paul Martin'in de dediği gibi
03:33
probably Pleistocene overkill,
79
201760
1751
muhtemelen Pleistosen çağındaki aşırı avlanma yüzünden,
03:35
so the large game hunters that took them down.
80
203511
2573
yani daha büyük avcılar onları avladı.
03:38
Fortunately, we find millions of their remains
81
206084
2262
Şanslıyız ki, milyonlarca mamut kalıntısı
03:40
strewn across the permafrost buried deep
82
208346
2677
Siberya ve Alaska'daki sürekli buzulların içine gömülmüş durumda
03:43
in Siberia and Alaska, and we can actually go up there
83
211023
3125
ve aslında resmen oraya gidip,
03:46
and actually take them out.
84
214148
1910
bu kalıntıları çıkartabiliriz.
03:48
And the preservation is, again,
85
216058
1524
Muhafaza derecesi, yine,
03:49
like those insects in [amber], phenomenal.
86
217582
2570
o reçinedeki böcekler gibi, olağanüstü.
03:52
So you have teeth, bones with blood
87
220152
3520
İşte dişler var, kemikli kanlar var
03:55
which look like blood, you have hair,
88
223672
2040
ki kana benziyorlar, kıllar var
03:57
and you have intact carcasses or heads
89
225712
1527
ve hiç zarar görmemiş cesetler ve hala içlerinde
03:59
which still have brains in them.
90
227239
2943
beyin olan başlar var.
04:02
So the preservation and the survival of DNA
91
230182
2371
DNA'nın muhafazası ve hayatta kalması
04:04
depends on many factors, and I have to admit,
92
232553
2072
bir sürü etkene dayanıyor ve itiraf etmeliyim ki
04:06
most of which we still don't quite understand,
93
234625
2328
çoğunu henüz tam kavrayabilmiş değiliz.
04:08
but depending upon when an organism dies
94
236953
2072
Ama bir organizmanın ne zaman öldüğü,
04:11
and how quickly he's buried, the depth of that burial,
95
239025
4489
ne kadar çabuk gömüldüğü ve gömünün derinliği,
04:15
the constancy of the temperature of that burial environment,
96
243514
3302
gömünün bulunduğu çevredeki sıcaklığın devamlılığı
04:18
will ultimately dictate how long DNA will survive
97
246816
2568
coğrafik süre zarflarında, DNA'nın ne kadar süre
04:21
over geologically meaningful time frames.
98
249384
2861
hayatta kalacağına karar veren faktörler.
04:24
And it's probably surprising to many of you
99
252245
1644
Muhtemelen, bu odada oturan çoğunuza
04:25
sitting in this room that it's not the time that matters,
100
253889
3140
şaşırtıcı gelecektir ki, önemli olan geçen zaman
04:29
it's not the length of preservation,
101
257029
1627
ya da muhafazanın uzunluğu değil.
04:30
it's the consistency of the temperature of that preservation that matters most.
102
258656
3982
Önemli olan muhafazanın yapıldığı sıcaklıktaki devamlılık.
04:34
So if we were to go deep now within the bones
103
262638
2819
Şimdi fosilleşme sürecinden başarıyla çıkmış diş
04:37
and the teeth that actually survived the fossilization process,
104
265457
2975
ve kemiklerin içine baksaydık, histon proteinlerinin etrafına
04:40
the DNA which was once intact, tightly wrapped
105
268432
3392
sıkıca bağlanmış bir zamanlar bozulmamış DNA'nın,
04:43
around histone proteins, is now under attack
106
271824
2368
yaşamı boyunca mamutlarla simbiyotik olarak
04:46
by the bacteria that lived symbiotically with the mammoth
107
274192
2966
yaşamış bakteriler tarafından saldırı
04:49
for years during its lifetime.
108
277158
1810
altında olduğunu görürdük.
04:50
So those bacteria, along with the environmental bacteria,
109
278968
3201
İşte bu bakteriler, su, oksijen ve diğer çevresel
04:54
free water and oxygen, actually break apart the DNA
110
282169
3703
bakterilerle beraber, DNA'yı daha da küçük parçalara
04:57
into smaller and smaller and smaller DNA fragments,
111
285872
2545
ayırmaya çalışıyor. Ta ki tüm parçalar
05:00
until all you have are fragments that range
112
288417
2321
10 baz çifti ya da en iyi ihtimalle
05:02
from 10 base pairs to, in the best case scenarios,
113
290738
2681
bir kaç yüz baz çifti uzunluğunda
05:05
a few hundred base pairs in length.
114
293419
2373
kalana kadar.
05:07
So most fossils out there in the fossil record
115
295792
2311
Yani fosil kayıtlarındaki çoğu fosil,
05:10
are actually completely devoid of all organic signatures.
116
298103
2713
tüm organik kalıntılardan tamamen mahrumlar.
05:12
But a few of them actually have DNA fragments
117
300816
2433
Ama birkaçı aslında sahiden DNA parçaları
05:15
that survive for thousands,
118
303249
1874
barındırıyor. Binlerce,
05:17
even a few millions of years in time.
119
305123
3749
hatta milyonlarca yıl hayatta kalmış parçalar.
05:20
And using state-of-the-art clean room technology,
120
308872
2188
Günümüzün en iyi temiz oda teknolojisi ile
05:23
we've devised ways that we can actually pull these DNAs
121
311060
2664
bu DNA'ları, arasında bulunduğu tüm çerçöpün içinden
05:25
away from all the rest of the gunk in there,
122
313724
2504
çekip çıkarmanın yolllarını bulduk.
05:28
and it's not surprising to any of you sitting in the room
123
316228
2199
Ve bu odada oturan sizlere şaşırtıcı gelmeyecektir ki
05:30
that if I take a mammoth bone or a tooth
124
318427
2121
eğer bir mamutun kemiğini ya da dişini alırsam,
05:32
and I extract its DNA that I'll get mammoth DNA,
125
320548
2999
ve DNA'sını çıkartırsam, mamut DNA'sı elde ederim.
05:35
but I'll also get all the bacteria that once lived with the mammoth,
126
323547
3811
Ama aynı zamanda o mamutla beraber yaşamış bakterileri de elde ederim.
05:39
and, more complicated, I'll get all the DNA
127
327358
2247
ve, daha da karışığı, o çevrede hayatta kalmış
05:41
that survived in that environment with it,
128
329605
2184
bütün DNA'yı elde ederim.
05:43
so the bacteria, the fungi, and so on and so forth.
129
331789
3174
Böylece bakteriler, mantarlar, vesaire.
05:46
Not surprising then again that a mammoth
130
334963
2405
Gene şaşırtıcı değildir ki, sürekli buzullarda
05:49
preserved in the permafrost will have something
131
337368
1672
muhafaza edilmiş bir mamuttan alınmış DNA'nın
05:51
on the order of 50 percent of its DNA being mammoth,
132
339040
2868
%50'si kendinin olacaktır, mamut DNA'sı yani,
05:53
whereas something like the Columbian mammoth,
133
341908
2023
ama sıcak çevrelerde yaşamış ve sıcak bir yerde gömülmüş
05:55
living in a temperature and buried in a temperate environment
134
343931
2617
Kolumbiya Mamutlarından alınmış DNA'nın sadece
05:58
over its laying-in will only have 3 to 10 percent endogenous.
135
346548
3817
%3-10 arası mamutun kendisine ait olacaktır.
06:02
But we've come up with very clever ways
136
350365
2443
Ama mamut DNA'sını mamut-olmayan DNA'dan
06:04
that we can actually discriminate, capture and discriminate,
137
352808
3106
ayırt edebilmek, yani aradan ayıklayıp ayırt edebilmek için
06:07
the mammoth from the non-mammoth DNA,
138
355914
1975
çok akıllıca yollar keşfettik.
06:09
and with the advances in high-throughput sequencing,
139
357889
2550
Ve dizilim teknolojisindeki gelişmelerle beraber
06:12
we can actually pull out and bioinformatically
140
360439
2837
küçük mamut parçalarını çıkarıp
06:15
re-jig all these small mammoth fragments
141
363276
2969
bioinformatik bir şekilde ayarlarını değiştirebiliyoruz
06:18
and place them onto a backbone
142
366245
2297
ve Asyalı ya da Afrikalı fillerin
06:20
of an Asian or African elephant chromosome.
143
368542
2559
omurgalarındaki kromozomlara yerleştirebiliyoruz.
06:23
And so by doing that, we can actually get all the little points
144
371101
2576
Ve böyle yaparak, sahiden bir mamut ve Asya Fili arasındaki
06:25
that discriminate between a mammoth and an Asian elephant,
145
373677
2825
farkları ayırt eden küçük noktaları elde edebiliyoruz.
06:28
and what do we know, then, about a mammoth?
146
376502
3039
peki o zaman bir mamut hakkında neler biliyoruz?
06:31
Well, the mammoth genome is almost at full completion,
147
379541
3153
Mamutların genomu neredeyse tamamlanmış durumda
06:34
and we know that it's actually really big. It's mammoth.
148
382694
3541
ve biliyoruz ki gerçekten oldukça büyük. Sonuçta mamut yani.
06:38
So a hominid genome is about three billion base pairs,
149
386235
3185
Yani bir Hominid'in genomu yaklaşık 3 milyar baz çiftinden oluşur
06:41
but an elephant and mammoth genome
150
389420
1577
ama bir fil ya da mamut genomu
06:42
is about two billion base pairs larger, and most of that
151
390997
2656
2 milyar baz çifti fazladır, ve çoğu
06:45
is composed of small, repetitive DNAs
152
393653
2624
küçük, tekrar eden DNA'lardan oluşur.
06:48
that make it very difficult to actually re-jig the entire structure of the genome.
153
396277
4633
Bu genomun tüm yapısını tekrar ayarlamayı fazlaca zorlaştırıyor.
06:52
So having this information allows us to answer
154
400910
2361
Böylece, bu bilgiye sahip olmak bize mamutlar
06:55
one of the interesting relationship questions
155
403271
2135
ve bazı yaşayan akrabaları arasındaki ilişkileri hakkında
06:57
between mammoths and their living relatives,
156
405406
2172
ilginç bir soruyu cevaplamamızı sağlıyor
06:59
the African and the Asian elephant,
157
407578
2044
Afrika ve Asya fili,
07:01
all of which shared an ancestor seven million years ago,
158
409622
3167
ikisi de 7 milyar yıl önce aynı atadan geldi,
07:04
but the genome of the mammoth shows it to share
159
412789
2089
ama bir mamut genomu bize gösteriyor ki
07:06
a most recent common ancestor with Asian elephants
160
414878
2780
Asya filiyle daha yakın bir ortak atadan geliyorlar
07:09
about six million years ago,
161
417658
1416
yaklaşık 6 milyar yıl önce.
07:11
so slightly closer to the Asian elephant.
162
419074
2473
Yani Asya filine biraz daha yakın.
07:13
With advances in ancient DNA technology,
163
421547
2724
DNA teknolojisindeki gelişmelerle beraber
07:16
we can actually now start to begin to sequence
164
424271
1953
artık soyları tükenmiş diğer mamut formlarının da
07:18
the genomes of those other extinct mammoth forms that I mentioned,
165
426224
3311
genom dizilimine başlayabiliriz.
07:21
and I just wanted to talk about two of them,
166
429535
1887
Sadece iki türden bahsetmek istiyorum
07:23
the woolly and the Columbian mammoth,
167
431422
2054
Tüylü, ve Kolombiya Mamutu.
07:25
both of which were living very close to each other
168
433476
2418
Buzul Çağının zirvesinde İkisi de birbirlerine
07:27
during glacial peaks,
169
435894
2625
çok yakın yaşıyorlardı.
07:30
so when the glaciers were massive in North America,
170
438519
2163
Dolayısıyla buzullar Kuzey Amerika'da hüküm sürerken
07:32
the woollies were pushed into these subglacial ecotones,
171
440682
2595
Tüylüler alt-buzul ekotonlarına doğru itildiler
07:35
and came into contact with the relatives living to the south,
172
443277
3211
ve güneyde yaşayan akrabalarıyla karşılaştılar.
07:38
and there they shared refugia,
173
446488
2012
ve orada bir sığınak paylaştılar
07:40
and a little bit more than the refugia, it turns out.
174
448500
2384
ve görünüşe bakılırsa, sığınaktan daha da fazlasını paylaşmışlar meğer.
07:42
It looks like they were interbreeding.
175
450884
2500
Türler arası üremeye başlamışlar.
07:45
And that this is not an uncommon feature
176
453384
1633
Ve bu Hortumlular gurubunda pek rastlanmadık
07:47
in Proboscideans, because it turns out
177
455017
1638
bir özellik değil, çünkü ortaya çıktı ki
07:48
that large savanna male elephants will outcompete
178
456655
2913
büyük savan erkek filler, daha küçük orman fillerini
07:51
the smaller forest elephants for their females.
179
459568
3368
dişi yarışında geride bırakıyorlar ve kazanıyorlar.
07:54
So large, hairless Columbians
180
462936
2312
Dolayısıyla büyük, tüysüz Kolombiyalılar
07:57
outcompeting the smaller male woollies.
181
465248
1803
küçük erkek tüylüleri yarış dışı bıraktı.
07:59
It reminds me a bit of high school, unfortunately.
182
467051
2618
Lise yıllarını hatırlatıyor bana biraz, ne yazık ki.
08:01
(Laughter)
183
469669
2339
(Gülüşmeler)
08:04
So this is not trivial, given the idea that we want
184
472008
2694
Öyleyse bu sıradan bir şey değil, tabi soyu tükenmiş
08:06
to revive extinct species, because it turns out
185
474702
2205
türleri geri döndürmek istediğimizi varsayarsak. Çünkü
08:08
that an African and an Asian elephant
186
476907
1820
öyle görünüyor ki Afrika ve Asya fili
08:10
can actually interbreed and have live young,
187
478727
2095
aralarında çiftleşebiliyor
08:12
and this has actually occurred by accident in a zoo
188
480822
2141
ve bu olay gerçekten kazara gerçekleşti, bir hayvanat bahçesinde,
08:14
in Chester, U.K., in 1978.
189
482963
3042
Chester, Birleşik Krallık'ta, 1978'te.
08:18
So that means that we can actually take Asian elephant chromosomes,
190
486005
3146
Bu şu anlama geliyor ki gerçekten Asya fili kromozomlarını alıp
08:21
modify them into all those positions we've actually now
191
489151
2158
onları mamut genomunda bulduğumuzu pozisyonlarına
08:23
been able to discriminate with the mammoth genome,
192
491309
2384
göre modifiye edersek.
08:25
we can put that into an enucleated cell,
193
493693
2781
elimizdekileri çekirdeği temizlenmiş bir hücreye koyarsak
08:28
differentiate that into a stem cell,
194
496474
2259
ve bunu bir kök hücreye çevirirsek
08:30
subsequently differentiate that maybe into a sperm,
195
498733
2320
ve bunu da bir sperme çevirebilirsek
08:33
artificially inseminate an Asian elephant egg,
196
501053
2624
yapay olarak bir Asya fili yumurtasını döllersek
08:35
and over a long and arduous procedure,
197
503677
3107
uzun ve yorucu bir süreçten sonra
08:38
actually bring back something that looks like this.
198
506784
3509
işte buna benzeyen bir şeyi geri getirebiliriz.
08:42
Now, this wouldn't be an exact replica,
199
510293
1690
Şimdi bu birebir replika değil
08:43
because the short DNA fragments that I told you about
200
511983
2482
Çünkü size anlattığım kısa DNA parçaları
08:46
will prevent us from building the exact structure,
201
514465
2481
birebirini yapmamızı engelliyor.
08:48
but it would make something that looked and felt
202
516946
1536
Ama ortaya çıkan şey bir tüylü mamut gibi
08:50
very much like a woolly mammoth did.
203
518482
3107
görünür ve aynı onun gibi olurdu.
08:53
Now, when I bring up this with my friends,
204
521589
2744
Şimdi ben bunu arkadaşlarıma anlattığımda
08:56
we often talk about, well, where would you put it?
205
524333
2608
Şunun gibi şeyler diyorlar: e nereye koyacaksın ki?"
08:58
Where are you going to house a mammoth?
206
526941
1688
Bir mamutu nerde barındırabilirsin?
09:00
There's no climates or habitats suitable.
207
528629
2040
Uygun bir iklim ya da yaşam alanı yok.
09:02
Well, that's not actually the case.
208
530669
1340
Ama gerçekte olan bu değil.
09:04
It turns out that there are swaths of habitat
209
532009
2893
Ortaya çıktı ki kuzey Sibirya da ve Yukon'da
09:06
in the north of Siberia and Yukon
210
534902
2335
şerit şerit yaşam alanları var.
09:09
that actually could house a mammoth.
211
537237
1206
Ve gerçekten de bir mamutu barındırabilirler.
09:10
Remember, this was a highly plastic animal
212
538443
2245
Hatırlayın, bu oldukça uyum sağlayabilen bir hayvan.
09:12
that lived over tremendous climate variation.
213
540688
2661
Devasa iklim değişikliklerini atlatmış bir hayvan.
09:15
So this landscape would be easily able to house it,
214
543349
2882
O yüzden bu arazi onları kolayca ağırlayabilir
09:18
and I have to admit that there [is] a part of the child in me,
215
546231
3660
ve itiraf etmeliyim ki içimde küçük bir çocuk,
09:21
the boy in me, that would love to see
216
549891
1285
küçük oğlan, tekrar kuzeyde, sürekli buzulların
09:23
these majestic creatures walk across the permafrost
217
551176
2846
üzerinde yürüyen bu görkemli hayvanları görmeye
09:26
of the north once again, but I do have to admit
218
554022
2455
bayılırdı. Ama itiraf etmeliyim ki içimdeki
09:28
that part of the adult in me sometimes wonders
219
556477
2144
yetişkin kısım ise bazen, acaba yapmalı mıyız
09:30
whether or not we should.
220
558621
2405
diye merak etmiyor değil.
09:33
Thank you very much.
221
561026
1685
Çok teşekkür ederim.
09:34
(Applause)
222
562711
5198
(alkışlar)
09:39
Ryan Phelan: Don't go away.
223
567909
1517
Ryan Phelan: Dur gitme.
09:41
You've left us with a question.
224
569426
1732
Aklımızda soru işareti kaldı.
09:43
I'm sure everyone is asking this. When you say, "Should we?"
225
571158
3524
Eminim bunu herkes merak ediyordur. "Yapmalı mıyız?" dediğinde
09:46
it feels like you're reticent there,
226
574682
2609
sanki biraz ketum davranıyorsun gibi görünüyor
09:49
and yet you've given us a vision of it being so possible.
227
577291
2978
ama yine de bize bunların mümkün olduğunu gösterdin.
09:52
What's your reticence?
228
580269
1326
Sakladığın sır nedir?
09:53
Hendrik Poinar: I don't think it's reticence.
229
581595
1306
Hendrik Poinar: Bir sır sakladığımı düşünmüyorum.
Sadece düşünüyorum ki hareketlerimizin doğuracağı sonuçları
09:54
I think it's just that we have to think very deeply
230
582901
3798
09:58
about the implications, ramifications of our actions,
231
586699
2551
ve içerdiği imaları derince düşünmeliyiz,
10:01
and so as long as we have good, deep discussion
232
589250
2200
ve güzel, uzun tartışmalar olduğu sürece
10:03
like we're having now, I think
233
591450
2016
aynı bunun gibi, düşünüyorum ki
10:05
we can come to a very good solution as to why to do it.
234
593466
2706
bunu neden yapmamız gerektiğine dair çok iyi bir çözüm bulabiliriz.
10:08
But I just want to make sure that we spend time
235
596172
1637
Ama sadece başta, neden bunu yaptığımıza dair
10:09
thinking about why we're doing it first.
236
597809
1849
derince düşündüğümüze emin olmak istiyorum.
10:11
RP: Perfect. Perfect answer. Thank you very much, Hendrik.
237
599658
2781
RP: Mükemmel. Mükemmel bir cevap. Çok teşekkürler Hendrik.
10:14
HP: Thank you. (Applause)
238
602439
2464
HP: Teşekkürler. (Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Hendrik Poinar - Evolutionary geneticistHendrik Poinar is a geneticist and biological anthropologist who focuses on extracting ancient DNA. He currently has his sights set on sequencing the genome of the woolly mammoth -- and cloning it.
Why you should listen
As a child Hendrik Poinar never imagined that the insects his father kept around the house, extinct and preserved in amber, could someday be brought to life. Well that's exactly what Poinar has devoted his career to doing. Today he is a molecular evolutionary geneticist and biological anthropologist at McMaster University in Ontario, where he is the principal investigator at the Ancient DNA Centre. Poinar's focus is on extracting and preserving DNA from paleontological remains -- precisely what he thought impossible as a kid.
And Poinar's newest project is much, much bigger than those insects from his childhood: He wants to bring back the woolly mammoth. In 2006 he and his team started working on sequencing the mammoth genome, based on DNA extracted from well-preserved remains found in Yukon and Siberia. With the mapping nearly complete, Poinar will next turn to engineering an animal very closely resembling the woolly mammoth.
Hendrik Poinar | Speaker | TED.com