TED2016
Sue Desmond-Hellmann: A smarter, more precise way to think about public health
Sue Desmond-Hellmann: Toplum sağlığı hakkında düşünmenin daha akıllıca, daha hassas bir yolu
Filmed:
Readability: 3.9
1,025,497 views
Sue Desmond-Hellmann dünyanın en zor medikal sorunlarını çözmek için büyük verileri, tüketici denetimini, gen dizilimlemeyi ve diğer yenilikçi araçları birleştiren bir yaklaşım olan hassas halk sağlığını kullanıyor. Bu yöntem çoktan Sahra-altı Afrika'da anneden bebeğe HIV aktarımını neredeyse yarıya indirgedi. Şu an ise dünya çapında tehlikeli boyutlara ulaşan bebek ölümlerine karşı kullanılıyor. Hedef ise, doğru zamanda doğru popülasyonlara doğru müdahalelerde bulunularak hayat kurtarmak.
Sue Desmond-Hellmann - CEO, Gates Foundation
Sue Desmond-Hellmann leads the Bill & Melinda Gates Foundation’s mission to establish equity for every person. Full bio
Sue Desmond-Hellmann leads the Bill & Melinda Gates Foundation’s mission to establish equity for every person. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:14
OK, first, some introductions.
0
2222
2666
Öncelikle, bazı giriş bilgileri.
00:17
My mom, Jennie, took this picture.
1
5919
2223
Bu resmi, annem Jennie çekti.
00:21
That's my dad, Frank, in the middle.
2
9158
2339
Ortadaki babam, Frank.
00:24
And on his left, my sisters:
3
12139
2144
Solunda, kız kardeşlerim:
00:26
Mary Catherine, Judith Ann,
Theresa Marie.
Theresa Marie.
4
14766
4025
Mary Catherine, Judith Ann, Theresa Marie.
00:30
John Patrick's sitting on his lap
and Kevin Michael's on his right.
and Kevin Michael's on his right.
5
18815
3924
Kucağında oturan John Patrick,
sağındaki Kevin Michael.
sağındaki Kevin Michael.
00:35
And in the pale-blue windbreaker,
6
23739
2473
Ve açık mavi anorağın içinde,
00:38
Susan Diane. Me.
7
26236
2145
ben, Susan Diane.
00:41
I loved growing up in a big family.
8
29491
3128
Büyük bir ailede büyümeyi çok sevdim.
00:45
And one of my favorite things
was picking names.
was picking names.
9
33159
3673
En çok hoşuma giden
şeylerden biriyse isim seçmekti.
şeylerden biriyse isim seçmekti.
00:49
But by the time child
number seven came along,
number seven came along,
10
37924
3445
Ama 7. çocuk geldiğinde
00:53
we had nearly run out of middle names.
11
41393
2317
neredeyse tüm ortanca
isimleri tüketmiştik.
isimleri tüketmiştik.
00:57
It was a long deliberation
12
45075
1842
Uzun tartışmalar sonrası
00:58
before we finally settled
on Jennifer Bridget.
on Jennifer Bridget.
13
46941
4007
sonunda Jennifer Bridget'te karar kıldık.
01:04
Every parent in this audience
14
52353
2731
Seyirciler arasındaki her ebeveyn
01:07
knows the joy and excitement
15
55108
2624
yeni doğan bir bebeğin
ismine karar vermenin
ismine karar vermenin
01:09
of picking a new baby's name.
16
57756
2438
zevk ve heyecanını bilir.
01:12
And I was excited and thrilled
17
60913
1922
Ben anneme bu özel merasim anında
01:14
to help my mom in that special
ceremonial moment.
ceremonial moment.
18
62859
3703
yardımcı olduğum için heyecanlıydım.
01:19
But it's not like that everywhere.
19
67824
2039
Ama her yerde durum böyle değil.
01:23
I travel a lot and I see a lot.
20
71163
2683
Çok geziyorum ve çok görüyorum.
01:26
But it took me by surprise to learn
21
74273
3093
Ama Etiyopya'nın bir
bölgesinde ebeveynlerin
bölgesinde ebeveynlerin
01:29
in an area of Ethiopia,
22
77390
2179
yeni bebeklerine isim seçmeyi bir ay
01:31
parents delay picking the names
for their new babies
for their new babies
23
79593
3681
veya daha fazla ertelediklerini öğrenmek
01:35
by a month or more.
24
83298
1551
beni oldukça şaşırttı.
01:37
Why delay?
25
85908
1417
Neden erteliyorlar?
01:40
Why not take advantage
of this special ceremonial time?
of this special ceremonial time?
26
88278
3367
Neden bu özel merasimli
anların tadını çıkarmıyorlar?
anların tadını çıkarmıyorlar?
01:44
Well, they delay because they're afraid.
27
92423
2397
Erteliyorlar, çünkü korkuyorlar.
01:48
They're afraid their baby will die.
28
96007
2217
Bebeklerinin öleceğinden korkuyorlar.
01:51
And this loss might be a little more
bearable without a name.
bearable without a name.
29
99080
5150
Bu kayıp, isimsiz olursa
biraz daha katlanılır olabilir.
biraz daha katlanılır olabilir.
01:57
A face without a name might help them feel
30
105248
3905
İsimsiz bir surat onların daha az bağlılık
02:01
just a little less attached.
31
109177
2769
hissetmelerini sağlayabilir.
02:05
So here we are in one part of the world --
32
113019
2477
İşte dünyanın bir tarafındayız,
02:07
a time of joy, excitement,
dreaming of the future of that child --
dreaming of the future of that child --
33
115520
4741
heyecanlı, sevinçli, çocuğun geleceğinin
hayalleriyle dolu bir zaman;
hayalleriyle dolu bir zaman;
02:12
while in another world,
34
120893
2262
başka bir tarafında
02:15
parents are filled with dread,
35
123179
2920
ebeveynler korkuyla dolu,
02:18
not daring to dream
of a future for their child
of a future for their child
36
126123
3575
birkaç haftanın ilerisi için çocuklarının
geleceğini hayal etmeye
geleceğini hayal etmeye
02:21
beyond a few precious weeks.
37
129722
1866
cesaret edemiyorlar.
02:24
How can that be?
38
132789
1396
Bu nasıl olabilir?
02:27
How can it be that 2.6 million babies
39
135189
5485
Nasıl olurda dünyada 2,6 milyon bebek
02:32
die around the world
40
140698
1794
bir ay bile yaşamadan
02:34
before they're even one month old?
41
142516
2420
ölebilir?
02:37
2.6 million.
42
145926
1975
2,6 milyon.
02:41
That's the population of Vancouver.
43
149034
2319
Bu Vancouver'ın nüfusu kadar.
02:44
And the shocking thing is:
44
152512
2119
Asıl şok edici olan şey:
02:47
Why?
45
155043
1298
Neden?
02:48
In too many cases, we simply don't know.
46
156365
3770
Çoğu durumda, açıkça bilmiyoruz.
02:53
Now, I remember recently seeing
an updated pie chart.
an updated pie chart.
47
161145
4126
Yakın zamanlarda güncellenmiş bir
diyagram gördüğümü hatırlıyorum.
diyagram gördüğümü hatırlıyorum.
02:57
And the pie chart was labeled,
48
165295
2168
"Beş yaşından küçük çocuklarda ölüm
nedenleri" ismiyle etiketlenmişti.
nedenleri" ismiyle etiketlenmişti.
02:59
"Causes of death in children
under five worldwide."
under five worldwide."
49
167487
3512
03:03
And there was a pretty big section
of that pie chart, about 40 percent --
of that pie chart, about 40 percent --
50
171838
4045
Ve bu diyagramın büyük kısmını kaplayan
bir parçası vardı, yaklaşık yüzde 40.
bir parçası vardı, yaklaşık yüzde 40.
03:07
40 percent was labeled "neonatal."
51
175907
3362
Bu yüzde 40, yenidoğan olarak
etiketlenmişti.
etiketlenmişti.
03:12
Now, "neonatal" is not a cause of death.
52
180077
2377
"Yenidoğan" bir ölüm sebebi değil.
03:14
Neonatal is simply an adjective,
53
182920
2767
Yenidoğan sadece bir sıfat,
03:17
an adjective that means that the child
is less than one month old.
is less than one month old.
54
185711
4868
çocuğun bir aydan küçük
olduğunu anlatan bir sıfat.
olduğunu anlatan bir sıfat.
03:23
For me, "neonatal" said:
"We have no idea."
"We have no idea."
55
191656
4357
Bana göre "yenidoğan"ın anlamı
"Hiçbir fikrimiz yok" idi.
"Hiçbir fikrimiz yok" idi.
03:29
Now, I'm a scientist. I'm a doctor.
56
197100
2170
Ben bir bilim insanıyım. Bir doktorum.
03:31
I want to fix things.
57
199294
1493
Bir şeyleri düzeltmek istiyorum.
03:33
But you can't fix
what you can't define.
what you can't define.
58
201580
3865
Ama tanımlayamadığın
bir şeyi düzeltemezsin.
bir şeyi düzeltemezsin.
03:38
So our first step in restoring
the dreams of those parents
the dreams of those parents
59
206227
4768
Bu ebeveynlerin hayallerini
korumada ilk görevimiz
korumada ilk görevimiz
03:43
is to answer the question:
60
211019
2177
bu soruyu cevaplamak:
03:45
Why are babies dying?
61
213220
1949
Bebekler neden ölüyor?
03:48
So today, I want to talk
about a new approach,
about a new approach,
62
216359
3735
Bugün yeni bir bakış açısı
hakkında konuşmak istiyorum,
hakkında konuşmak istiyorum,
03:52
an approach that I feel
63
220118
1937
sadece bebeklerin neden
öldüğünü anlamamıza
öldüğünü anlamamıza
03:54
will not only help us
know why babies are dying,
know why babies are dying,
64
222079
4684
yardım etmekle kalmayıp
bütün global sağlığı
bütün global sağlığı
03:59
but is beginning to completely transform
65
227367
3377
tümüyle dönüştüreceğini
04:02
the whole field of global health.
66
230768
1784
düşündüğüm bir bakış açısı.
04:06
It's called "Precision Public Health."
67
234235
3126
"Hassas Halk Sağlığı" deniyor.
04:10
For me, precision medicine comes
from a very special place.
from a very special place.
68
238615
5000
Benim için hassasiyet
çok özel bir yerden geliyor.
çok özel bir yerden geliyor.
04:16
I trained as a cancer doctor,
an oncologist.
an oncologist.
69
244894
2807
Bir kanser doktoru, onkolojist
olarak eğitim aldım.
olarak eğitim aldım.
04:20
I got into it because I wanted
to help people feel better.
to help people feel better.
70
248079
3618
Bu işteyim, çünkü insanların daha iyi
hissetmelerini sağlamak istiyorum.
hissetmelerini sağlamak istiyorum.
04:24
But too often my treatments
made them feel worse.
made them feel worse.
71
252491
3805
Ama genellikle tedavilerim onların
daha kötü hissetmelerine neden oluyor.
daha kötü hissetmelerine neden oluyor.
04:29
I still remember young women
being driven to my clinic
being driven to my clinic
72
257277
4736
Hâlâ, muayenehaneme anneleri
tarafından getirilen genç bayanları
tarafından getirilen genç bayanları
04:34
by their moms --
73
262550
1194
hatırlıyorum--
04:36
adults, who had to be helped
into my exam room by their mothers.
into my exam room by their mothers.
74
264611
4799
yetişkinler, odama gelmek için annelerinin
yardımına muhtaç yetişkinler.
yardımına muhtaç yetişkinler.
Onlara verdiğim tedavi yüzünden
04:42
They were so weak
75
270791
1160
04:43
from the treatment I had given them.
76
271975
2229
o kadar güçsüzlerdi ki.
04:47
But at the time, in those front lines
in the war on cancer,
in the war on cancer,
77
275283
4200
Fakat o zamanlar, kanserle
ön saflarda savaşacak
ön saflarda savaşacak
04:51
we had few tools.
78
279507
1634
çok az aracımız vardı.
04:54
And the tools we did have
couldn't differentiate
couldn't differentiate
79
282030
3692
Ve sahip olduğumuz araçlar da
04:57
between the cancer cells
that we wanted to hit hard
that we wanted to hit hard
80
285746
3274
sıkı vurmak istediğimiz
kanser hücreleriyle,
kanser hücreleriyle,
05:01
and those healthy cells
that we wanted to preserve.
that we wanted to preserve.
81
289670
3439
korumak istediğimiz sağlıklı
hücreleri ayırt edemiyordu.
hücreleri ayırt edemiyordu.
05:06
And so the side effects that you're
all very familiar with --
all very familiar with --
82
294663
2955
Hepimizin aşina olduğu yan etkiler de --
05:09
hair loss, being sick to your stomach,
83
297642
2834
saç kaybı, mide bulantısı,
05:12
having a suppressed immune system,
so infection was a constant threat --
so infection was a constant threat --
84
300500
4114
baskılanmış bir bağışıklık sistemi
ve sürekli bir enfeksiyon riski--
ve sürekli bir enfeksiyon riski--
05:17
were always surrounding us.
85
305179
2785
her zaman etrafımızdaydı.
05:20
And then I moved
to the biotechnology industry.
to the biotechnology industry.
86
308985
2709
Sonra ben biyoteknoloji
endüstrisine geçtim.
endüstrisine geçtim.
05:24
And I got to work on a new approach
for breast cancer patients
for breast cancer patients
87
312269
4080
Ve sağlıklı hücreler ile sağlıksız
kanser hücrelerini ayırt etmede
kanser hücrelerini ayırt etmede
05:28
that could do a better job
of telling the healthy cells
of telling the healthy cells
88
316373
5001
daha iyi bir iş çıkarabilecek
yeni bir yaklaşım üzerinde
yeni bir yaklaşım üzerinde
05:33
from the unhealthy or cancer cells.
89
321398
2342
çalışma fırsatı buldum.
05:36
It's a drug called Herceptin.
90
324566
2023
'Herceptin' denen bir ilaç.
05:39
And what Herceptin allowed us to do
91
327343
3236
Herceptin'in bize sağladığı,
05:42
is to precisely target
HER2-positive breast cancer,
HER2-positive breast cancer,
92
330603
5211
o zamanlar en korkunç göğüs kanseri
çeşidi olan HER2-pozitif göğüs kanserini
çeşidi olan HER2-pozitif göğüs kanserini
05:49
at the time, the scariest
form of breast cancer.
form of breast cancer.
93
337036
2682
hassas bir şekilde hedef almaktı.
05:52
And that precision let us
hit hard the cancer cells,
hit hard the cancer cells,
94
340091
3835
Bu hassasiyet bizim normal
hücrelere daha nazik davranırken
hücrelere daha nazik davranırken
05:56
while sparing and being more
gentle on the normal cells.
gentle on the normal cells.
95
344727
4090
kanser hücrelerine sıkı vurmamızı sağladı.
06:02
A huge breakthrough.
96
350441
1716
Muazzam bir buluş.
06:04
It felt like a miracle,
97
352181
2080
Bu buluş bir mucize gibi hissettirdi,
06:07
so much so that today,
98
355091
2949
hatta o kadar ki bugün,
06:10
we're harnessing all those tools --
99
358064
2531
bütün bu büyük veriler, tüketici denetimi,
06:13
big data, consumer monitoring,
gene sequencing and more --
gene sequencing and more --
100
361156
5524
gen dizinleme gibi birçok
araçtan faydalanarak
araçtan faydalanarak
06:18
to tackle a broad variety of diseases.
101
366704
3321
çok çeşitli hastalıklarla
mücadele edebiliyoruz.
mücadele edebiliyoruz.
06:23
That's allowing us to target individuals
102
371044
5069
Bu da bize bireyleri doğru zamanda,
06:28
with the right remedies at the right time.
103
376137
3284
doğru çözümler ile hedef
alabilme imkânı sunuyor.
alabilme imkânı sunuyor.
06:32
Precision medicine
revolutionized cancer therapy.
revolutionized cancer therapy.
104
380731
4460
Hassas tıp, kanser
terapisini baştan yarattı.
terapisini baştan yarattı.
06:37
Everything changed.
105
385655
1602
Her şey değişti.
06:40
And I want everything to change again.
106
388187
3121
Her şeyin yeniden değişmesini istiyorum.
06:44
So I've been asking myself:
107
392214
2252
Bu yüzden kendime soruyorum:
06:46
Why should we limit
108
394490
1818
Neden hastalıklarla savaşmak için olan
06:48
this smarter, more precise,
better way to tackle diseases
better way to tackle diseases
109
396332
4809
bu daha hassas, daha akıllıca,
daha iyi yolu sadece zengin kesimin
daha iyi yolu sadece zengin kesimin
06:53
to the rich world?
110
401165
1163
kullanımıyla sınırlandıralım?
06:56
Now, don't misunderstand me --
111
404105
1512
Şimdi, beni yanlış anlamayın,
06:57
I'm not talking about bringing
expensive medicines like Herceptin
expensive medicines like Herceptin
112
405641
3326
Herceptin gibi pahalı
ilaçları gelişmekte olan
ilaçları gelişmekte olan
07:00
to the developing world,
113
408991
1885
dünya kesimine sunmaktan bahsetmiyorum,
07:02
although I'd actually kind of like that.
114
410900
2250
tabii ki gönül isterdi öyle de olsun.
07:05
What I am talking about
115
413707
1965
Ama bahsettiğim şey
07:07
is moving from this precise
targeting for individuals
targeting for individuals
116
415696
4368
bu hassas ve bireye yönelik hedef alımdan
07:12
to tackle public health problems
117
420088
2643
popülasyonlardaki sağlık sorunlarıyla
07:14
in populations.
118
422755
1741
yüzleşmeye yönelmek.
07:18
Now, OK, I know probably
you're thinking, "She's crazy.
you're thinking, "She's crazy.
119
426487
4583
Şimdi, büyük ihtimalle "Bu kız deli"
diye düşünüyorsunuz.
diye düşünüyorsunuz.
07:23
You can't do that. That's too ambitious."
120
431094
2992
"Bu yapılamaz. Yalnızca hırslı bir fikir."
07:26
But here's the thing:
121
434830
1502
Fakat şöyle bir şey var ki
07:29
we're already doing this in a limited way,
122
437180
3298
biz bunu zaten sınırlı
bir şekilde yapıyoruz
bir şekilde yapıyoruz
07:32
and it's already starting
to make a big difference.
to make a big difference.
123
440502
3070
ve bu çoktan büyük bir fark
yaratmaya başladı bile.
yaratmaya başladı bile.
07:36
So here's what's happening.
124
444606
1529
Yani olan şey şu:
07:38
Now, I told you I trained
as a cancer doctor.
as a cancer doctor.
125
446952
2590
Size kanser doktoru olarak
eğitildiğimi söyledim.
eğitildiğimi söyledim.
07:41
But like many, many doctors
who trained in San Francisco in the '80s,
who trained in San Francisco in the '80s,
126
449566
4449
Fakat 80'lerde San Francisco'da eğitim
görmüş sayısız doktor gibi ben de
görmüş sayısız doktor gibi ben de
07:46
I also trained as an AIDS doctor.
127
454039
2091
aynı zamanda AIDS doktoru
olarak eğitim aldım.
olarak eğitim aldım.
07:49
It was a terrible time.
128
457077
1608
Çok kötü bir zamandı.
07:51
AIDS was a death sentence.
129
459504
2038
AIDS adeta bir ölüm fermanıydı.
07:54
All my patients died.
130
462385
1626
Bütün hastalarımı kaybettim.
07:57
Now, things are better,
131
465329
1904
Şimdi, durum daha iyi,
07:59
but HIV/AIDS remains
a terrible global challenge.
a terrible global challenge.
132
467257
4579
ama HIV / AIDS hâlâ berbat bir
global sorun olmaya devam ediyor.
global sorun olmaya devam ediyor.
08:04
Worldwide, about 17 million women
are living with HIV.
are living with HIV.
133
472473
5451
Dünya çapında yaklaşık
17 milyon kadın HIV ile yaşıyor.
17 milyon kadın HIV ile yaşıyor.
08:10
We know that when these women
become pregnant,
become pregnant,
134
478744
3297
Biliyoruz ki bu kadınlar hamile kalınca
08:14
they can transfer the virus to their baby.
135
482065
2613
virüsü bebeğe de aktarabiliyorlar.
08:18
We also know in the absence of therapy,
136
486551
2252
Yine biliyoruz ki bir terapinin yokluğunda
08:20
half those babies will not survive
until the age of two.
until the age of two.
137
488827
3483
bu bebeklerin yarısı 2 yaşına
bile ulaşamadan ölüyor.
bile ulaşamadan ölüyor.
08:25
But we know that antiretroviral therapy
can virtually guarantee
can virtually guarantee
138
493446
5137
Ama biliyoruz ki retrovirüs-karşıtı
terapi annenin bebeğe
terapi annenin bebeğe
08:30
that she will not transmit
the virus to the baby.
the virus to the baby.
139
498607
2951
virüsü aktarmayacağını
neredeyse garanti edebiliyor.
neredeyse garanti edebiliyor.
08:33
So what do we do?
140
501860
1381
Demek ki ne yapacağız?
08:35
Well, a one-size-fits-all approach,
kind of like that blast of chemo,
kind of like that blast of chemo,
141
503708
4562
Yani, her duruma uygun bir çözüm,
tıpkı kemoterapi patlaması gibi,
tıpkı kemoterapi patlaması gibi,
08:40
would mean we test and treat
every pregnant woman in the world.
every pregnant woman in the world.
142
508294
3180
dünyadaki bütün hamile kadınları
test edip terapiye almak olur.
test edip terapiye almak olur.
08:43
That would do the job.
143
511952
1381
Bu, işi halledecektir.
08:45
But it's just not practical.
144
513889
2252
Fakat pratikte uygulanabilir değil.
08:49
So instead, we target those areas
where HIV rates are the highest.
where HIV rates are the highest.
145
517223
5640
Bunun yerine, HIV oranının yüksek
olduğu bölgeleri hedef almalıyız.
olduğu bölgeleri hedef almalıyız.
08:55
We know in certain countries
in sub-Saharan Africa
in sub-Saharan Africa
146
523444
4377
Biliyoruz ki bazı Sahra-altı
Afrika ülkelerinde
Afrika ülkelerinde
08:59
we can test and treat pregnant women
where rates are highest.
where rates are highest.
147
527845
4162
oranın yüksek olduğu yerlerde hamile
kadınları test edip tedavi edebiliriz.
kadınları test edip tedavi edebiliriz.
09:04
This precision approach
to a public health problem
to a public health problem
148
532794
3158
Bu toplumsal sağlık sorununa
olan hassas yaklaşım
olan hassas yaklaşım
09:07
has cut by nearly half
149
535976
2401
son 5 yıl içinde anneden bebeğe
09:10
HIV transmission from mothers to baby
150
538401
2755
HIV aktarımını neredeyse
09:13
in the last five years.
151
541180
1834
yarıya indirdi.
09:15
(Applause)
152
543485
4365
(Alkışlar)
09:20
Screening pregnant women
in certain areas in the developing world
in certain areas in the developing world
153
548945
5062
Gelişmekte olan dünyanın belirli
bölgelerinde hamile kadınları gözlemlemek
bölgelerinde hamile kadınları gözlemlemek
09:26
is a powerful example
154
554031
3104
hassas toplumsal sağlığın
09:29
of how precision public health
can change things on a big scale.
can change things on a big scale.
155
557159
5515
büyük çapta nasıl değişiklikler
yaratabileceğine güçlü bir örnek.
yaratabileceğine güçlü bir örnek.
09:36
So ...
156
564452
1151
Peki...
09:38
How do we do that?
157
566213
1177
Bunu nasıl yapacağız?
09:39
We can do that because we know.
158
567414
2165
Bunu yapabileceğiz, çünkü biliyoruz.
09:41
We know who to target,
159
569896
2318
Kimi hedef alacağımızı,
09:44
what to target,
160
572238
1687
neyi hedef alacağımızı,
09:45
where to target and how to target.
161
573949
2292
nereyi ve nasıl hedef
alacağımızı biliyoruz.
alacağımızı biliyoruz.
09:48
And that, for me, are the important
elements of precision public health:
elements of precision public health:
162
576685
4302
Bunlar, benim için, hassas halk
sağlığının önemli yönleri:
sağlığının önemli yönleri:
09:53
who, what, where and how.
163
581780
2288
Kim, ne, nerede ve nasıl.
09:57
But let's go back
to the 2.6 million babies
to the 2.6 million babies
164
585814
3901
Fakat şimdi o bir ay yaşayamadan ölen
10:01
who die before they're one month old.
165
589739
2017
2,6 milyon bebeğe geri dönelim.
10:03
Here's the problem: we just don't know.
166
591780
2260
Sorun bu: Sadece bilmiyoruz.
10:06
It may seem unbelievable,
167
594753
2464
İnanılmaz gelebilir,
10:09
but the way we figure out
the causes of infant mortality
the causes of infant mortality
168
597241
4863
ama en yüksek çocuk ölümünün
gerçekleştiği ülkelerde
gerçekleştiği ülkelerde
10:14
in those countries
with the highest infant mortality
with the highest infant mortality
169
602128
3011
çocukların ölüm nedenini
belirleme yöntemimiz
belirleme yöntemimiz
10:17
is a conversation with mom.
170
605163
1996
anneleriyle bir diyalog.
10:19
A health worker asks a mom
who has just lost her child,
who has just lost her child,
171
607948
4378
Bir sağlık görevlisi çocuğunu
yeni kaybetmiş anneye soruyor:
yeni kaybetmiş anneye soruyor:
10:24
"Was the baby vomiting?
Did they have a fever?"
Did they have a fever?"
172
612350
3669
"Bebek kusuyor muydu, ateşi var mıydı?"
10:28
And that conversation may take place
173
616043
1949
Ve bu diyalog çocuğun ölümünden
10:30
as long as three months
after the baby has died.
after the baby has died.
174
618016
3911
3 ay sonrasına kadar devam edebiliyor.
10:34
Now, put yourself
in the shoes of that mom.
in the shoes of that mom.
175
622951
3148
Şimdi, kendinizi o annenin yerine koyun,
10:39
It's a heartbreaking,
excruciating conversation.
excruciating conversation.
176
627239
3956
Bu diyalog kalp kıran, psikolojik olarak
işkence eden bir konuşma.
işkence eden bir konuşma.
10:43
And even worse -- it's not that helpful,
177
631833
2929
Ve daha da kötüsü -- yararlı bile değil.
10:47
because we might know
there was a fever or vomiting,
there was a fever or vomiting,
178
635635
2953
Çünkü ateşi olduğunu
veya kustuğunu bilebiliriz,
veya kustuğunu bilebiliriz,
10:50
but we don't know why.
179
638612
1713
ama nedenini bilemeyiz.
10:53
So in the absence of knowing
that knowledge,
that knowledge,
180
641171
3482
Ve bu bilginin yokluğunda
10:56
we cannot prevent that mom, that family,
181
644677
2982
o anneyi, o aileyi veya o toplumdaki
10:59
or other families in that community
182
647683
2098
diğer aileleri
11:01
from suffering the same tragedy.
183
649805
1948
aynı kaderden kurtaramayız.
11:04
But what if we applied
a precision public health approach?
a precision public health approach?
184
652804
3474
Fakat ya hassas halk sağlığı
yaklaşımını uyguluyor olsaydık?
yaklaşımını uyguluyor olsaydık?
11:09
Let's say, for example,
185
657064
1394
Diyelim ki, örnek olarak,
11:10
we find out in certain areas of Africa
186
658482
2934
Afrika'nın belirli bölgelerinde
11:13
that babies are dying
because of a bacterial infection
because of a bacterial infection
187
661440
3746
bebeklerin annelerden geçen
bakteriyel enfeksiyon
bakteriyel enfeksiyon
11:17
transferred from the mother to the baby,
188
665210
2547
sebebiyle öldüğünü keşfettik,
11:19
known as Group B streptococcus.
189
667781
2473
B grubu streptococcus
enfeksiyonu yüzünden.
enfeksiyonu yüzünden.
11:22
In the absence of treatment,
mom has a seven times higher chance
mom has a seven times higher chance
190
670999
5512
Tedavinin yokluğunda annenin
bir sonraki çocuğunun ölme ihtimali
bir sonraki çocuğunun ölme ihtimali
11:28
that her next baby will die.
191
676535
2200
7 kat daha fazla.
11:32
Once we define the problem,
we can prevent that death
we can prevent that death
192
680124
3901
Sorunu tanımladığımızda,
penisilin kadar ucuz ve güvenli
penisilin kadar ucuz ve güvenli
11:36
with something as cheap
and safe as penicillin.
and safe as penicillin.
193
684049
4083
bir şeyle bile o ölümün önüne geçebiliriz.
11:41
We can do that because then we'll know.
194
689894
2551
Bunu yapabiliriz, çünkü
o zaman biliyor oluruz.
o zaman biliyor oluruz.
11:45
And that's the point:
195
693034
1532
Ve olay burada bitiyor:
11:46
once we know, we can bring
the right interventions
the right interventions
196
694590
3436
Bildiğimiz sürece, doğru
müdahaleleri doğru yerlerde,
müdahaleleri doğru yerlerde,
11:50
to the right population
in the right places
in the right places
197
698050
3539
doğru popülasyonlara ulaştırıp
11:53
to save lives.
198
701613
1423
hayat kurtarabiliriz.
11:56
With this approach,
and with these interventions
and with these interventions
199
704973
3752
Bu yaklaşımla ve bu müdahalelerle
12:00
and others like them,
200
708749
2025
ve bunun gibilerle
12:02
I have no doubt
201
710798
1711
hiç şüphem yok ki
12:04
that a precision public health approach
202
712533
2547
hassas halk sağlığı yaklaşımıyla
12:07
can help our world achieve
our 15-year goal.
our 15-year goal.
203
715104
3486
dünyamızın 15 yıllık hedefine
ulaşmasını sağlayabiliriz.
ulaşmasını sağlayabiliriz.
12:11
And that would translate
into a million babies' lives saved
into a million babies' lives saved
204
719423
4329
Ve bu, her yıl milyonlarca bebeğin
hayatının kurtulmasına
hayatının kurtulmasına
12:15
every single year.
205
723776
1637
denk gelir.
12:18
One million babies every single year.
206
726253
4310
Her yıl bir milyon bebek.
12:23
And why would we stop there?
207
731706
1842
Ve neden orada duralım ki?
12:26
A much more powerful approach
to public health --
to public health --
208
734319
3297
Halk sağlığına yönelik
çok daha güçlü bir yaklaşım --
çok daha güçlü bir yaklaşım --
12:29
imagine what might be possible.
209
737640
2765
nelerin mümkün olabileceğini düşünün.
12:32
Why couldn't we more effectively
tackle malnutrition?
tackle malnutrition?
210
740912
3389
Neden kötü beslenmeyle daha etkili
biçimde mücadele edemeyelim?
biçimde mücadele edemeyelim?
12:37
Why wouldn't we prevent
cervical cancer in women?
cervical cancer in women?
211
745643
4277
Neden kadınlarda rahim
kanserini önleyemeyelim?
kanserini önleyemeyelim?
12:42
And why not eradicate malaria?
212
750832
2818
Neden sıtmayı ortadan kaldıramayalım?
12:45
(Applause)
213
753674
1001
(Alkışlar)
12:46
Yes, clap for that!
214
754699
1213
Evet, buna alkışlayın!
12:47
(Applause)
215
755936
3928
(Alkışlar)
12:51
So, you know, I live
in two different worlds,
in two different worlds,
216
759888
2843
Şimdi, biliyorsunuz ki, ben iki
farklı dünyada yaşıyorum.
farklı dünyada yaşıyorum.
12:54
one world populated by scientists,
217
762755
3208
Bir tanesi bilim adamlarıyla dolu,
12:58
and another world populated
by public health professionals.
by public health professionals.
218
766590
3897
diğeri ise profesyonel
toplum sağlık görevlileriyle.
toplum sağlık görevlileriyle.
13:03
The promise of precision public health
219
771319
2428
Hassas halk sağlığının garantisi ise
13:05
is to bring these two worlds together.
220
773771
2324
bu iki dünyayı bir araya getirmek.
13:08
But you know, we all live in two worlds:
221
776876
3545
Ama biliyorsunuz ki hepimiz
iki farklı dünyada yaşıyoruz:
iki farklı dünyada yaşıyoruz:
13:13
the rich world and the poor world.
222
781254
3079
Fakir ve zengin dünya.
13:17
And what I'm most excited about
about precision public health
about precision public health
223
785760
3850
Ve hassas halk sağlığı hakkında
en heyecanlı olduğum konu ise
en heyecanlı olduğum konu ise
13:21
is bridging these two worlds.
224
789634
2459
bu iki dünya arasında bir köprü oluşu.
13:25
Every day in the rich world,
225
793051
3020
Zengin dünyada her gün
13:28
we're bringing incredible
talent and tools --
talent and tools --
226
796095
3255
yeni yetenekler ve aletler
ortaya çıkarıyoruz --
ortaya çıkarıyoruz --
13:31
everything at our disposal --
227
799374
1959
her şey elimizin altında --
13:33
to precisely target diseases
in ways I never imagined
in ways I never imagined
228
801357
4913
burada hayal bile edemeyeceğim
yollarla hastalıkları hedef almak
yollarla hastalıkları hedef almak
13:38
would be possible.
229
806294
1834
oldukça mümkün.
13:40
Surely, we can tap into
that kind of talent and tools
that kind of talent and tools
230
808152
5016
Eminim ki, bu yetenek
ve araçları fakir dünyada
ve araçları fakir dünyada
13:45
to stop babies dying in the poor world.
231
813192
2438
bebeklerin ölümünü
durdurmak için kullanabiliriz.
durdurmak için kullanabiliriz.
13:49
If we did,
232
817201
2049
Eğer bunu yaparsak,
13:51
then every parent would have
the confidence
the confidence
233
819274
4057
her bir ebeveyn çocuğu doğduğu anda
13:55
to name their child
the moment that child is born,
the moment that child is born,
234
823355
4328
ona isim vermek için gereken
özgüvene sahip olur.
özgüvene sahip olur.
14:00
daring to dream that that child's life
will be measured in decades,
will be measured in decades,
235
828746
5185
Çocuğunun hayatının günlerle
değil, yıllarla hesaplanacağı
değil, yıllarla hesaplanacağı
14:06
not days.
236
834498
1244
kanısına inanarak.
14:08
Thank you.
237
836330
1151
Teşekkür ederim.
14:09
(Applause)
238
837505
7632
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Sue Desmond-Hellmann - CEO, Gates FoundationSue Desmond-Hellmann leads the Bill & Melinda Gates Foundation’s mission to establish equity for every person.
Why you should listen
As CEO of the Bill & Melinda Gates Foundation, Sue Desmond-Hellmann leads the organization's vision for a world where every person has the opportunity to live a healthy, productive life. Drawing on her diverse experience as scientist, physician and business executive, she oversees a variety of missions focused on eradicating disease, poverty and inequity. She leads 1,400 people, across four continents, working in more than 100 countries to help more children and young people survive and thrive, combat infectious diseases that hit the poorest hardest, and empower people -- particularly women and girls -- to transform their lives.
Trained as an oncologist, Dr. Desmond-Hellmann spent 14 years at biotech firm Genentech, developing a number of breakthrough medicines, including two of the first gene-targeted therapies for cancer, Avastin and Herceptin. In November 2009, Forbes magazine named her one of the world's seven most "powerful innovators," calling her "a hero to legions of cancer patients." Her time at Genentech put her at the forefront of the precision medicine revolution, and in her current role she champions a similar approach to global development: precision public health -- getting the right interventions, to the right populations, in the right places, to save lives.
Immediately prior to joining the foundation in 2014, Dr. Desmond-Hellmann was the first female chancellor of the University of California at San Francisco (UCSF), overseeing all aspects of the university and medical center's strategy and operations. It was her second stint at UCSF, having completed her clinical training there in the 1980s. She moved to Uganda in 1989 to work on HIV/AIDS and cancer, which she credits as a turning point in her career. "It was so profound to recognize ... that all the learning I had done to become a doctor didn't matter at all if I didn’t make a contribution," she said.
Dr. Desmond-Hellmann is the recipient of numerous honors and awards. She was listed among Fortune magazine's "50 most powerful women in business" for seven years. In 2010, she was inducted into the American Academy of Arts and Sciences and elected to the Institute of Medicine. She serves on the boards of directors at Facebook Inc. and the Procter & Gamble Company.
Sue Desmond-Hellmann | Speaker | TED.com