ABOUT THE SPEAKER
Eve Ensler - Playwright, activist
Eve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere.

Why you should listen

Inspired by intimate conversations with friends, Eve Ensler wrote The Vagina Monologues. The play recounts tender, funny, gripping and horrifying stories she gathered from hundreds of women about their bodies, their sexual experiences, and yes, their vaginas. Since its first staging in 1996, it has been translated into more than 45 languages, performed in more than 120 countries and re-created as an HBO film.

The Vagina Monologues' success allowed Ensler to create V-Day, a global activist movement to end violence against women and girls, which has so far raised $85 million to prevent violence and protect abused women. In February 2011, Ensler received the Isabelle Stephenson Tony Award for her philanthropic work. Ensler has also drawn praise for The Good Body, a play that cuts to women's obsession with their appearance, and her film What I Want My Words to Do to You, which portrays a writing group she leads at a correctional facility for women. Today, she continues to find new projects and push the envelope. Her latest play, I Am an Emotional Creature: The Secret Life of Girls Around the World, hit the New York Times bestseller list and just wrapped a workshop production in Johannesburg -- nest stop is Paris and then Berkeley in June 2012.

More profile about the speaker
Eve Ensler | Speaker | TED.com
TED2004

Eve Ensler: Happiness in body and soul

Eve Ensler: Ruhta ve bedende mutluluk

Filmed:
1,319,042 views

Eve ensler, Vajina Monologları'nın yaratıcısı, arkadaşlarıyla menopoz hakkında sohbet ederken nasıl olup da cinsel eylemler hakkında sahnede konuşmaya başladığını, kadına yönelik şiddeti durdurmak için dünya çapında bir kampanya başlattığını ve kendi mutluluğunu nasıl bulduğunu paylaşıyor.
- Playwright, activist
Eve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:25
I betbahis you're worriedendişeli.
0
1000
2000
Bahse girerim endişelisiniz.
00:27
(LaughterKahkaha)
1
3000
2000
(Gülüşmeler)
00:29
I was worriedendişeli. That's why I beganbaşladı this pieceparça.
2
5000
4000
Ben endişeliydim. Bu yüzden bu piyese başladım.
00:33
I was worriedendişeli about vaginasvajinalar. I was worriedendişeli what we think about vaginasvajinalar,
3
9000
6000
Vajinalar konusunda endişeliydim. Vajinalar hakkında düşündüklerimizden
00:39
and even more worriedendişeli that we don't think about them.
4
15000
4000
ve vajinalar hakkında hiç düşünmememizden daha çok endişeliydim.
00:43
I was worriedendişeli about my ownkendi vaginavajina.
5
19000
2000
Kendi vajinam hakkında endişeliydim.
00:45
It neededgerekli a contextbağlam, a culturekültür, a communitytoplum of other vaginasvajinalar.
6
21000
5000
Bir çevreye, kültüre, başka vajinalara ihtiyacı vardı.
00:50
There is so much darknesskaranlık and secrecygizlilik surroundingçevreleyen them.
7
26000
4000
Bu konu üzerinde öyle bir karanlık ve gizem var ki...
00:54
Like the BermudaBermuda TriangleÜçgen, nobodykimse ever reportsraporlar back from there.
8
30000
5000
Bermuda Şeytan Üçgeni gibi, oraya giden kimseden haber alınamıyor.
00:59
(LaughterKahkaha)
9
35000
1000
(Gülüşmeler)
01:00
In the first placeyer, it's not so easykolay to even find your vaginavajina.
10
36000
4000
Herşeyden önce, kendi vajinanıza ulaşmak bile pek kolay değildir.
01:04
WomenKadınlar go daysgünler, weekshaftalar, monthsay, withoutolmadan looking at it.
11
40000
3000
Kadınların günlerce, haftalarca, aylarca vajinalarına bakmadıkları olur.
01:07
I interviewedgörüşülen a high-poweredyüksek güçlü businesswomaniş kadını;
12
43000
2000
Nüfuzlu bir işkadınıyla röportaj yapmıştım,
01:09
she told me she didn't have time.
13
45000
3000
bunun için zamanının olmadığını söyledi.
01:12
"Looking at your vaginavajina," she said, "is a fulltam day'sgünün work."
14
48000
3000
"Vajinanıza bakmak bütün gününüzü alacak bir iştir." dedi.
01:15
(LaughterKahkaha)
15
51000
1000
(Gülüşmeler)
01:16
"You've got to get down there on your back, in frontön of a mirrorayna,
16
52000
3000
"Aynanın karşısında, sırt üstü uzanacaksınız,
01:19
full-lengthtam uzunluk preferredtercihli. You've got to get in the perfectmükemmel positionpozisyon,
17
55000
3000
boylu boyunca. Doğru pozisyonda olmalısınız ve
01:22
with the perfectmükemmel lightışık, whichhangi then becomesolur shadowedgölgeli by the angleaçı you're at.
18
58000
4000
doğru ışığı bulmalısınız, açıdan dolayı orası gölgede kalmamalı.
01:26
You're twistingkıvırma your headkafa up, archingkavis your back, it's exhaustingyorucu."
19
62000
3000
Başınızı kaldırmalı, sırtınızı bükmelisiniz, bu çok yorucu."
01:29
She was busymeşgul; she didn't have time.
20
65000
3000
Meşguldü. Buna zamanı yoktu.
01:32
So I decidedkarar to talk to womenkadınlar about theironların vaginasvajinalar.
21
68000
3000
Böylece, kadınlarla vajinaları hakkında konuşmaya karar verdim.
01:35
They beganbaşladı as casualgündelik vaginavajina interviewsgörüşmeler,
22
71000
3000
Vajina söyleşileri ile başladı,
01:38
and they turneddönük into vaginavajina monologuesmonologları.
23
74000
3000
daha sonra Vajina Monologları'na dönüştü.
01:41
I talkedkonuştuk with over 200 womenkadınlar. I talkedkonuştuk to olderdaha eski womenkadınlar,
24
77000
4000
200' den fazla kadınla konuştum. Yaşlı kadınlarla,
01:45
youngerdaha genç womenkadınlar, marriedevli womenkadınlar, lesbianslezbiyenler, singletek womenkadınlar;
25
81000
3000
genç kadınlarla, evli kadınlarla, lezbiyenlerle, bekar kadınlarla konuştum.
01:48
I talkedkonuştuk to corporatetüzel professionalsprofesyoneller, collegekolej professorsprofesörler, actorsaktörler, sexseks workersişçiler;
26
84000
5000
Üst düzey yöneticilerle, üniversite hocalarıyla, oyuncularla, seks işçileriyle konuştum.
01:53
I talkedkonuştuk to African-AmericanAfrikalı-Amerikalı womenkadınlar, Asian-AmericanAsya'ya ait-Amerikalı womenkadınlar,
27
89000
4000
Afrika ya da Asya kökenli Amerikalılarla,
01:57
Native-AmericanAmerikan yerlisi womenkadınlar, CaucasianBeyaz womenkadınlar, JewishYahudi womenkadınlar.
28
93000
4000
yerli kadınlarıyla, Kafkasyalı kadınlarla, Yahudi kadınlarla konuştum.
02:01
OK, at first womenkadınlar were a little shyutangaç, a little reluctantisteksiz to talk.
29
97000
5000
Tamam, başlangıçta kadınlar biraz utangaçtılar, konuşmaya gönülsüzdüler.
02:06
OnceBir kez they got going, you couldn'tcould stop them.
30
102000
3000
Ama bir kere başladılar mı onları durduramıyordunuz.
02:09
WomenKadınlar love to talk about theironların vaginasvajinalar -- they do.
31
105000
4000
Kadınlar vajinaları hakkında konuşmaya bayılıyorlar, gerçekten.
02:13
MainlyEsas olarak because no one'sbiri ever askeddiye sordu them before.
32
109000
3000
En çok da daha önce kimse onlara bunu sormadığı için.
02:16
(LaughterKahkaha)
33
112000
1000
(Gülüşmeler)
02:17
Let's just startbaşlama with the wordsözcük "vaginavajina" -- vaginavajina, vaginavajina.
34
113000
5000
Gelin vajina kelimesiyle başlayalım-- vajina, vajina.
02:22
It soundssesleri like an infectionenfeksiyon at besten iyi. Maybe a medicaltıbbi instrumentEnstrüman.
35
118000
5000
Kulağa en iyi ihtimalle bir enfeksiyon adı gibi geliyor. Ya da tıbbi bir cihaz.
02:27
"HurryAcele et, nursehemşire, bringgetirmek the vaginavajina."
36
123000
2000
"Hemşire, vajinayı getir."
02:29
(LaughterKahkaha)
37
125000
1000
(Gülüşmeler)
02:30
VaginaVajina, vaginavajina, vaginavajina. It doesn't mattermadde how manyçok timeszamanlar
38
126000
3000
Vajina, vajina, vajina, kaç defa tekrar ederseniz edin
02:33
you say the wordsözcük, it never soundssesleri like a wordsözcük you want to say.
39
129000
3000
güzel bir kelime gibi tınlamıyor.
02:36
It's a completelytamamen ridiculousgülünç, totallybütünüyle un-sexyun-seksi wordsözcük.
40
132000
5000
Tamamen gülünç, kesinlikle seksi bir kelime değil.
02:41
If you use it duringsırasında sexseks, tryingçalışıyor to be politicallypolitik olarak correctdoğru,
41
137000
3000
İlişki sırasında, diplomatik bir dille
02:44
"DarlingSevgilim, would you strokeinme my vaginavajina," you killöldürmek the actdavranmak right there.
42
140000
6000
"Sevgilim, vajinamı okşar mısın" derseniz işin bütün heyecanı kaçar.
02:50
(LaughterKahkaha)
43
146000
1000
(Gülüşmeler)
02:51
I'm worriedendişeli what we call them and don't call them.
44
147000
4000
Onu nasıl adlandırdığımızdan ya da adlandırmadığımızdan endişeliyim.
02:55
In Great NeckBoyun, NewYeni YorkYork, they call it a "pussy-catkedi kedi."
45
151000
3000
Great Neck, New York'ta ona 'pisi pisi' diyorlar.
02:58
A womankadın told me there, her motheranne used to tell her,
46
154000
2000
Oradaki bir kadın bana, annesinin ona eskiden
03:00
"Don't weargiyinmek pantieskülot, dearSayın, underneathaltında your pajamaspijama.
47
156000
2000
"Pijamanın altına külot giyme ki
03:02
You need to airhava out your pussy-catkedi kedi."
48
158000
2000
pisi pisi hava alsın" dediğini söylemişti.
03:04
(LaughterKahkaha)
49
160000
4000
(Gülüşmeler)
03:08
In WestchesterWestchester they call it a "pookyşirine," in NewYeni JerseyJersey a "twatdallama."
50
164000
5000
Westchester'de ayıcık, New Jersey'de ahmak diyorlar.
03:13
There's powder-boxtoz kutusu, derrierederriere, a pookyşirine, a poochypoochy, a poopyboklu,
51
169000
5000
Pudra kutusu, arka, ayıcık, puçi, pupi
03:18
a poopaloopoopaloo, a pooninanapooninana, a padepachetchkipadepachetchki, a powpow, and a peachşeftali.
52
174000
4000
pupalo, puninana, padepaçetski, tutsak ve şeftali de var.
03:22
(LaughterKahkaha)
53
178000
2000
(Gülüşmeler)
03:24
There's toadieToadie, deedee deedee, nishinishi, dignityhaysiyet, coochiecoochie snorchersnorcher, cooterCooter,
54
180000
5000
Dalkavuk, didi, nişi, kıymetli, kuçi snorçır, kaplumbağa,
03:29
labilabi, gladisGladis siegelmanSiegelman, vava, wee-weeçiş, whore-spotfahişe-nokta, nappybebek bezi dugoutyeraltı sığınağı,
55
185000
9000
dudak, gladis siegelman, va, çiş, fahişe noktası, bezli oyuk,
03:38
mungomungo, ghoulieghoulie, powder-boxtoz kutusu, a "mimimimi" in MiamiMiami,
56
194000
6000
kaba kumaş, gulyabani, pudra kutusu da var. Miami' de mimi
03:44
a "splitBölünmüş knishknish" in PhiladelphiaPhiladelphia, and a "schmendeschmende" in the BronxBronx.
57
200000
6000
Philedelphia' da yarık börek, Bronx'ta şimende.
03:50
(LaughterKahkaha)
58
206000
1000
(Gülüşmeler)
03:51
I am worriedendişeli about vaginasvajinalar.
59
207000
2000
Vajinalar hakkında endişeliyim.
03:53
This is how the "VaginaVajina MonologuesMonologları" beginsbaşlar.
60
209000
3000
Vajina Monologları işte böyle başladı.
03:56
But it really didn't beginbaşla there; it beganbaşladı with a conversationkonuşma with a womankadın.
61
212000
6000
Aslında tam olarak orada başlamadı. Bir kadınla sohbet ederken başladı.
04:02
We were havingsahip olan a conversationkonuşma about menopausemenopoz,
62
218000
3000
Menopoz hakkında konuşuyorduk
04:05
and we got ontoüstüne the subjectkonu of her vaginavajina --
63
221000
2000
ve konu onun vajinasına geldi
04:07
whichhangi you'llEğer olacak do if you're talkingkonuşma about menopausemenopoz.
64
223000
2000
tabi ki, çünkü menapoz hakkında konuşurken konu hep oraya gelir.
04:09
And she said things that really shockedşok me about her vaginavajina --
65
225000
3000
Vajinası hakkında beni şoke eden şeyler söyledi.
04:12
that it was dried-upkurudu and finishedbitmiş and deadölü -- and I was kindtür of shockedşok.
66
228000
4000
Vajinası kurumuş, bitmiş, ölmüş. Ben şoke olmuştum.
04:16
And so I said to a friendarkadaş casuallytesadüfen, "Well, what do you think about your vaginavajina?"
67
232000
3000
Sonra bir arkadaşıma sohbet sırasında "Vajinan hakkında ne düşünüyorsun?" diye sordum.
04:19
And that womankadın said something more amazingşaşırtıcı,
68
235000
3000
O kadın bana daha hayret verici bir şey anlattı,
04:22
and then the nextSonraki womankadın said something more amazingşaşırtıcı,
69
238000
2000
onun ardından konuştuğum kadın daha hayret verici bir şey anlattı.
04:24
and before I knewbiliyordum it, everyher womankadın was tellingsöylüyorum me
70
240000
2000
Ben farkında olmadan, her kadın bana
04:26
I had to talk to somebodybirisi about theironların vaginavajina because they had an amazingşaşırtıcı storyÖykü,
71
242000
3000
vajinası hakkında şaşırtıcı bir hikayesi olan birinden bahsediyordu
04:29
and I was suckedemdi down the vaginavajina trailiz.
72
245000
3000
ve ben vajinaların peşinden iz sürmeye başladım.
04:32
(LaughterKahkaha)
73
248000
2000
(Gülüşmeler)
04:34
And I really haven'tyok gottenkazanılmış off it. I think if you had told me
74
250000
3000
Ve bu işten paçamı kurtaramadım. Bir gün
04:37
when I was youngerdaha genç that I was going to growbüyümek up, and be in shoeayakkabı storesdepolar,
75
253000
3000
bir ayakkabı mağazasına girdiğimde insanların
04:40
and people were going to screamçığlık out, "There she is, the VaginaVajina LadyBayan!"
76
256000
3000
" Bakın vajinacı kadın burda!" diye çığlık atacaklarını önceden bilseydim
04:43
I don't know that that would have been my life ambitionhırs.
77
259000
3000
böyle bir tutkuya kapılır mıydım, emin değilim.
04:46
(LaughterKahkaha)
78
262000
1000
(Gülüşmeler)
04:47
But I want to talk a little bitbit about happinessmutluluk and the relationshipilişki
79
263000
3000
Biraz mutluluktan ve onun bütün bu vajina yolculuğu
04:50
to this wholebütün vaginavajina journeyseyahat because
80
266000
2000
ile ilişkisinden bahsetmek istiyorum, çünkü
04:52
it has been an extraordinaryolağanüstü journeyseyahat that beganbaşladı eightsekiz yearsyıl agoönce.
81
268000
3000
bu sekiz yıl önce başlayan sıradışı bir yolculuk.
04:55
I think before I did the "VaginaVajina MonologuesMonologları"
82
271000
3000
Vajina Monologları' ndan önce
04:58
I didn't really believe in happinessmutluluk.
83
274000
3000
mutluluğa gerçekten inanmıyordum.
05:01
I thought that only idiotssalaklar were happymutlu, to be honestdürüst.
84
277000
3000
Açıkçası sadece aptallar mutludur sanıyordum.
05:04
I rememberhatırlamak when I startedbaşladı practicingalıştırma yapmak BuddhismBudizm 14 yearsyıl agoönce,
85
280000
4000
On dört yıl önce Budizm pratiklerini yerine getirirken,
05:08
and I was told that the endson of this practiceuygulama was to be happymutlu,
86
284000
3000
bana bu pratiklerin sonunda mutlu olunduğunu söylemişlerdi.
05:11
I said, "How could you be happymutlu and livecanlı in this worldDünya of sufferingçile
87
287000
3000
Dedim ki " Izdırap içindeki bu dünyada yaşarken
05:14
and livecanlı in this worldDünya of painAğrı?" I mistookzannettiğini happinessmutluluk for a lot of other things,
88
290000
6000
nasıl mutlu olabilirsiniz? ". Mutluluğu pek çok diğer şeyle karıştırmıştım
05:20
like numbnessuyuşma or decadenceçöküş or selfishnessbencillik.
89
296000
4000
duygusuzluk, yozlaşma ve bencillik gibi.
05:24
And what happenedolmuş throughvasitasiyla the coursekurs of the "VaginaVajina MonologuesMonologları"
90
300000
2000
Vajina Monologları ve bu yolculuk sırasında
05:26
and this journeyseyahat is I think I have come to understandanlama
91
302000
3000
mutluluk hakkında biraz daha fazla şey
05:29
a little bitbit more about happinessmutluluk.
92
305000
2000
anlamış oldum.
05:31
There'reOrada olduğunu threeüç qualitiesnitelikleri I want to talk about.
93
307000
3000
Size üç nitelikten bahsetmek istiyorum.
05:34
One is seeinggörme what's right in frontön of you, and talkingkonuşma about it,
94
310000
5000
birincisi önümüzdeki şeyi görmek, onun hakkında konuşmak,
05:39
and statingbelirten it. I think what I learnedbilgili from talkingkonuşma about the vaginavajina,
95
315000
4000
onu ifade etmek. Vajinadan bahsederken,
05:43
and speakingkonuşuyorum about the vaginavajina, is it was the mostçoğu obviousaçık thing --
96
319000
3000
vajina hakkında konuşurken şunu öğrendim: O apaçık ortadaydı
05:46
it was right in the centermerkez of my bodyvücut and the centermerkez of the worldDünya --
97
322000
3000
- vücudumun merkezindeydi, dünyanın merkezindeydi-
05:49
and yethenüz it was the one thing nobodykimse talkedkonuştuk about.
98
325000
3000
ama kimse ondan bahsetmiyordu.
05:52
The secondikinci thing is that what talkingkonuşma about the vaginavajina did
99
328000
4000
İkinci olarak, vajinalar hakkında konuşmak bana şunu kazandırdı:
05:56
is it openedaçıldı this doorkapı whichhangi allowedizin me to see
100
332000
3000
Dünyayı daha iyi hale getirmeye hizmet etmenin
05:59
that there was a way to serveservis the worldDünya to make it better.
101
335000
3000
mümkün olduğunu gösteren bir kapı açtı önümde.
06:02
And that's where the deepesten derin happinessmutluluk has actuallyaslında come from.
102
338000
4000
En derin mutluluk işte oradan geliyor.
06:06
And the thirdüçüncü principleprensip of happinessmutluluk, whichhangi I've realizedgerçekleştirilen recentlyson günlerde.
103
342000
4000
Ve mutluluğun üçüncü prensibi, ben de bunu yakın zamanda fark ettim.
06:10
EightSekiz yearsyıl agoönce, this momentummoment and this energyenerji, this "V-waveV-dalga" startedbaşladı --
104
346000
4000
Sekiz yıl önce, bu ivme ve bu enerji, bu V-dalgası başladı.
06:14
and I can only describetanımlamak it as a "V-waveV-dalga" because, to be honestdürüst,
105
350000
3000
Ben onu sadece bir 'V- dalgası' olarak tanımlıyorum, çünkü açıkçası
06:17
I really don't understandanlama it completelytamamen; I feel at the servicehizmet of it.
106
353000
4000
ben onu tamamen anlayamadım. Ben ona hizmet ediyorum.
06:21
But this wavedalga startedbaşladı, and if I questionsoru the wavedalga,
107
357000
3000
Eğer bu dalgayı sorgularsam
06:24
or try to stop the wavedalga or look back at the wavedalga,
108
360000
3000
veya durdurmaya çalışırsam ya da geri dönüp bakacak olursam
06:27
I oftensık sık have the experiencedeneyim of whiplashomurga incinmesi
109
363000
3000
omurgam hasar görebilir
06:30
or the potentialpotansiyel of my neckboyun breakingkırma. But if I go with the wavedalga,
110
366000
4000
ya da boynum kırılabilir. Ama eğer dalgayla birlikte gidersem,
06:34
and I trustgüven the wavedalga and I movehareket with the wavedalga, I go to the nextSonraki placeyer,
111
370000
3000
ona inanırsam ve onunla birlikte hareket edersem bir sonraki yere varıyorum.
06:37
and it happensolur logicallymantıksal and organicallyorganik olarak and truthfullydürüst.
112
373000
3000
Büyük bir tutarlılıkla, doğallıkla ve açıkyüreklilikle oluyor bu.
06:40
And I startedbaşladı this pieceparça, particularlyözellikle with storieshikayeleri and narrativesanlatılar,
113
376000
6000
Ben bu piyese öykü ve anlatılarla başladım.
06:46
and I was talkingkonuşma to one womankadın and that led to anotherbir diğeri womankadın
114
382000
3000
Bir kadınla konuşuyordum, o konuşma beni başka bir kadına yönlendirdi.
06:49
and that led to anotherbir diğeri womankadın, and then I wroteyazdı those storieshikayeleri down
115
385000
4000
O kadın da bir başka kadına. Sonra ben tüm bu hikayeleri oturup yazdım
06:53
and I put them out in frontön of other people.
116
389000
2000
ve insanların önüne koydum.
06:55
And everyher singletek time I did the showgöstermek at the beginningbaşlangıç,
117
391000
2000
Başlangıçta her gösteriden sonra
06:57
womenkadınlar would literallyharfi harfine linehat up after the showgöstermek
118
393000
3000
kadınlar kendi hikayelerini anlatmak için
07:00
because they wanted to tell me theironların storieshikayeleri.
119
396000
3000
kapıda sıra oluyorlardı.
07:03
And at first I thought, "Oh great, I'll hearduymak about wonderfulolağanüstü orgasmsorgazm,
120
399000
2000
Ben de dedim ki "Harika, muhteşem orgazmlarını,
07:05
and great sexseks liveshayatları, and how womenkadınlar love theironların vaginasvajinalar."
121
401000
4000
süper cinsel hayatlarını ve vajinalarını ne kadar sevdiklerini anlatacaklar".
07:09
But in factgerçek, that's not what womenkadınlar linedastarlı up to tell me.
122
405000
3000
Ama aslında kadınlar bunları anlatmak için sıraya girmemişti.
07:12
What womenkadınlar linedastarlı up to tell me was how they were rapedtecavüz,
123
408000
3000
Nasıl hırpalandıklarını, dövüldüklerini,
07:15
and how they were batteredhırpalanmış, and how they were beatendövülmüş,
124
411000
3000
otoparkta tecavüze uğradıklarını,
07:18
and how they were gang-rapedtoplu tecavüze in parkingotopark lots,
125
414000
2000
amcalarının onlarla nasıl
07:20
and how they were incestedincested by theironların unclesdayılar.
126
416000
2000
ensest ilişkiye girdiğini anlatacaklardı.
07:22
And I wanted to stop doing the "VaginaVajina MonologuesMonologları"
127
418000
3000
Vajina Monologları'nı durdurmak istedim
07:25
because it feltkeçe too dauntingyıldırıcı. I feltkeçe like a warsavaş photographerfotoğrafçı
128
421000
3000
çünkü gözüm korkmuştu. Kendimi korkunç şeylerin resmini çeken
07:28
who takes picturesresimler of terriblekorkunç eventsolaylar, but doesn't intervenearaya girmek on theironların behalfadına.
129
424000
4000
ama düzeltmek için müdahale etmeyen bir savaş fotoğrafçısı gibi hissettim.
07:32
And so in 1997, I said, "Let's get womenkadınlar togetherbirlikte.
130
428000
4000
Böylece 1997'de dedim ki "Kadınları bir araya getirelim.
07:36
What could we do with this informationbilgi that all these womenkadınlar are beingolmak violatedihlal?"
131
432000
5000
Tüm bu kadınların saldırıya uğramış olduğu bilgisiyle neler yapabiliriz?"
07:41
And it turneddönük out, after thinkingdüşünme and investigatingsoruşturma,
132
437000
4000
Düşündükten ve araştırdıktan sonra
07:45
that I discoveredkeşfedilen -- and the UNBM has actuallyaslında said this recentlyson günlerde --
133
441000
3000
fark ettim ki - BM de bunu geçenlerde açıkladı-
07:48
that one out of everyher threeüç womenkadınlar on this planetgezegen
134
444000
3000
bu gezegendeki her üç kadından biri
07:51
will be beatendövülmüş or rapedtecavüz in her lifetimeömür.
135
447000
3000
dayak yiyecek ya da tecavüze uğrayacak.
07:54
That's essentiallyesasen a genderCinsiyet; that's essentiallyesasen a resourcekaynak of the planetgezegen, whichhangi is womenkadınlar.
136
450000
5000
Gezegenin yaşam kaynağı olan cins, yani kadın.
07:59
So in 1997 we got all these incredibleinanılmaz womenkadınlar togetherbirlikte and we said,
137
455000
3000
Böylece 1997' de tüm bu olağanüstü kadınları topladık dedik ki
08:02
"How can we use the playoyun, this energyenerji, to stop violenceşiddet againstkarşısında womenkadınlar?"
138
458000
5000
"Bu tiyatro oyununu ve bu enerjiyi, kadınlara yönelik şiddeti durdurmak için nasıl kullanabiliriz?"
08:07
And we put on one eventolay in NewYeni YorkYork CityŞehir, in the theatertiyatro,
139
463000
2000
New York'ta bir etkinlik düzenledik, tiyatroda
08:09
and all these great actorsaktörler camegeldi -- from SusanSusan SarandonSarandon,
140
465000
3000
ve tüm o büyük oyuncular geldiler - Susan Sarandon' dan
08:12
to GlennGlenn CloseKapat, to WhoopiWhoopi GoldbergGoldberg -- and we did one performanceperformans
141
468000
3000
Glenn Close' a, Whoopi Goldberg' e - ve bir akşamda
08:15
on one eveningakşam, and that catalyzedkatalize this wavedalga, this energyenerji.
142
471000
6000
bir performans sunduk. Bu dalgayı iyice tetikledi.
08:21
And withiniçinde fivebeş yearsyıl, this extraordinaryolağanüstü thing beganbaşladı to happenolmak.
143
477000
4000
Beş yıl içinde, bu olağanüstü şey olmaya başladı.
08:25
One womankadın tookaldı that energyenerji and she said, "I want to bringgetirmek this wavedalga,
144
481000
4000
Bir kadın bu enerjiyi aldı ve dedi ki " Bu dalgayı, bu enerjiyi
08:29
this energyenerji, to collegekolej campuseskampüsleri," and so she tookaldı the playoyun
145
485000
4000
üniversite kampüslerine taşımak istiyorum" ve oyunu aldı
08:33
and she said, "Let's use the playoyun and have performancesperformansları of the playoyun
146
489000
3000
ve dedi ki " Oyunu kullanalım, yılda bir sahneleyelim
08:36
oncebir Zamanlar a yearyıl, where we can raiseyükseltmek moneypara to stop violenceşiddet againstkarşısında womenkadınlar
147
492000
3000
ve dünyanın dört bir yanında yaşayan
08:39
in localyerel communitiestopluluklar all around the worldDünya."
148
495000
3000
kadınlara yönelik şiddeti durdurmak için para toplayalım."
08:42
And in one yearyıl, it wentgitti to 50 collegeskolejler, and then it expandedgenişletilmiş.
149
498000
3000
Bir yıl içinde 50 üniversiteye gitti, sonra daha da genişledi.
08:45
And over the coursekurs of the last sixaltı yearsyıl, it's spreadYAYILMIŞ
150
501000
3000
Son altı yıl içinde yayıldı, yayıldı
08:48
and it's spreadYAYILMIŞ and it's spreadYAYILMIŞ and it's spreadYAYILMIŞ around the worldDünya.
151
504000
3000
ve dünya çapında yayıldı.
08:51
What I have learnedbilgili is two things. One: that the epidemicsalgın
152
507000
6000
İki şey öğrendim. Kadınlara yönelik şiddet
08:57
of violenceşiddet towardskarşı womenkadınlar is shockingşok edici; it's globalglobal;
153
513000
4000
salgın boyutunda, dünya çapında,
09:01
it is so profoundderin and it is so devastatingyıkıcı,
154
517000
2000
çok büyük, çok yıkıcı,
09:03
and it is so in everyher little pocketcep of everyher little craterkrater,
155
519000
3000
bütün küçük toplumlarda,
09:06
of everyher little societytoplum, that we don't even recognizetanımak it
156
522000
2000
her taşın altından çıkıyor ve biz fark etmiyoruz bile
09:08
because it's becomeolmak ordinarysıradan. This journeyseyahat has takenalınmış me to AfghanistanAfganistan,
157
524000
6000
çünkü artık sıradan hale geldi. Bu yolculuk beni Afganistan' a götürdü.
09:14
where I had the extraordinaryolağanüstü honorOnur and privilegeayrıcalık to go into
158
530000
5000
Orada Afganistan' ın Taliban rejimi altındaki kısmına girme şerefi
09:19
partsparçalar of AfghanistanAfganistan underaltında the TalibanTaliban -- I was dressedgiyinmiş in a burqaburka --
159
535000
3000
ve ayrıcalığına sahip oldum - burka giymiştim -
09:22
and I wentgitti in with an extraordinaryolağanüstü groupgrup calleddenilen the
160
538000
3000
ve Afganistan Devrimci Kadın Birliği
09:25
RevolutionaryDevrimci AssociationDerneği of the WomenKadınlar of AfghanistanAfganistan,
161
541000
3000
denilen olağanüstü grupla birlikteydim.
09:28
and I saw firsthandilk elden how womenkadınlar had been strippedsıyrılmıştır
162
544000
3000
Kadınların mümkün olan her türlü haktan
09:31
of everyher singletek right that was possiblemümkün to stripşerit womenkadınlar of --
163
547000
4000
nasıl mahrum bırakıldıklarını gözlerimle gördüm.
09:35
from beingolmak educatedeğitimli, to beingolmak employedçalışan, to beingolmak
164
551000
4000
Eğitim almaktan, çalışmaktan,
09:39
actuallyaslında allowedizin to eatyemek icebuz creamkrem.
165
555000
2000
hatta dondurma yemekten mahrum edilmişlerdi.
09:41
For those of you who don't know it, it was illegalyasadışı to eatyemek icebuz creamkrem underaltında the TalibanTaliban.
166
557000
3000
Bilmeyenler için, Taliban rejiminde dondurma yemek yasaktı.
09:44
And I actuallyaslında saw and metmet womenkadınlar who had been floggedkırbaçlandı
167
560000
4000
Vanilyalı dondurma yerken yakalandığı için kırbaçlanan
09:48
by beingolmak caughtyakalandı eatingyemek yiyor vanillavanilya icebuz creamkrem.
168
564000
3000
kadınlar gördüm ve onlarla tanıştım.
09:51
And I was takenalınmış to the secretgizli icebuz cream-eatingkrem yeme placeyer in a little townkasaba,
169
567000
4000
Beni küçük bir şehirdeki gizli dondurma yeme yerine götürdüler.
09:55
where we wentgitti to a back roomoda, and womenkadınlar were seatedoturmuş
170
571000
3000
Arka odaya geçtik ve kadınlar oturdu.
09:58
and a curtainperde was pulledçekti around us, and they were servedhizmet vanillavanilya icebuz creamkrem.
171
574000
4000
Etrafımıza perde çekildi ve vanilyalı dondurma servisi yapıldı.
10:02
And womenkadınlar liftedkaldırdı theironların burqasburkalardır and ateyemek yedi this icebuz creamkrem,
172
578000
3000
Kadınlar burkalarını kaldırıp bu dondurmayı yediler.
10:05
and I don't think I ever understoodanladım pleasureZevk untila kadar that momentan,
173
581000
3000
O ana kadar hazzın ne olduğunu anlamış olduğumu sanmıyorum,
10:08
and how womenkadınlar have foundbulunan a way to keep theironların pleasureZevk alivecanlı.
174
584000
4000
ya da kadınların hazlarından vazgeçmemek için nasıl yollar bulduğunu.
10:12
It has takenalınmış me, this journeyseyahat, to IslamabadIslamabad, where I have
175
588000
3000
Bu yolculuk beni İslamabad'a götürdü. Orada
10:15
witnessedtanık and metmet womenkadınlar with theironların facesyüzleri meltederitilmiş off.
176
591000
3000
yüzleri erimiş kadınlar gördüm.
10:18
It has takenalınmış me to JuarezJuarez, MexicoMeksika, where I was a weekhafta agoönce,
177
594000
4000
Beni Juarez, Meksika' ya götürdü, bir hafta önce oradaydım,
10:22
where I have literallyharfi harfine been there in parkingotopark lots
178
598000
3000
kadınların kemiklerinin temizlenip
10:25
where boneskemikler of womenkadınlar have washedyıkandı up and been dumpedterk
179
601000
3000
Coca Cola şişelerinin yanına atıldığı
10:28
nextSonraki to Coca-ColaCoca-Cola bottlesşişeler.
180
604000
3000
park yerlerine götürdü.
10:31
It has takenalınmış me to universitiesüniversiteler
181
607000
2000
Beni bu ülkenin pek çok yerindeki, kızların uyuşturucu ilaç verilerek
10:33
all over this countryülke where girlskızlar are date-rapedtarih-tecavüz and druggeduyuşturulmuş.
182
609000
3000
erkek arkadaşlarının tecavüzüne uğradığı üniversitelere götürdü.
10:36
I have seengörüldü terriblekorkunç, terriblekorkunç, terriblekorkunç violenceşiddet.
183
612000
4000
Korkunç, çok korkunç şiddete tanık oldum.
10:40
But I have alsoAyrıca recognizedtanınan, in the coursekurs of seeinggörme that violenceşiddet,
184
616000
4000
Ama şiddete tanık olurken fark ettim ki
10:44
that beingolmak in the faceyüz of things and seeinggörme actuallyaslında
185
620000
3000
birşeylerle yüzleşmek,
10:47
what's in frontön of us is the antidotepanzehir to depressiondepresyon and to a feelingduygu
186
623000
6000
gözümüzün önünde duran şeyleri görmek, depresyona
10:53
that one is worthlessdeğersiz and has no valuedeğer.
187
629000
2000
ve kendini değersiz hissetmeye birebir.
10:55
Because before the "VaginaVajina MonologuesMonologları,"
188
631000
2000
Çünkü Vajina Monogları'ndan önce
10:57
I will say that 80 percentyüzde of my consciousnessbilinç was closedkapalı off
189
633000
3000
bilincimin yüzde sekseni
11:00
to what was really going on in this realitygerçeklik.
190
636000
3000
gerçekte olup bitenlere kapalıydı.
11:03
And that closing-offkapanış-off closedkapalı off my vitalitydirilik and my life energyenerji.
191
639000
5000
Bu da benim yaşam enerjimi, canlılığımı azaltıyordu.
11:08
What has alsoAyrıca happenedolmuş is in the coursekurs of these travelsNow --
192
644000
2000
Bu yolculuklar sırasında bir de şu oldu-
11:10
and it's been an extraordinaryolağanüstü thing -- is that everyher singletek placeyer
193
646000
4000
ki çok olağandışı birşey- yeni bir canlı türüyle
11:14
that I have gonegitmiş to in the worldDünya, I have metmet a newyeni speciesTürler.
194
650000
3000
dünyanın neresine gittiysem karşılaştım.
11:17
And I really love hearingişitme about all these speciesTürler at the bottomalt of the seadeniz.
195
653000
4000
Sualtında yaşayan birsürü canlı türüyle ilgili şeyler öğrenmeye bayılıyorum.
11:21
And I was thinkingdüşünme about how beingolmak with these
196
657000
2000
Bu özel panelde bu olağanüstü insanlarla
11:23
extraordinaryolağanüstü people on this particularbelirli panelpanel
197
659000
3000
birlikte olmanın nasıl olduğunu düşünüyordum.
11:26
that it's beneathaltında, beyondötesinde, and betweenarasında,
198
662000
3000
Birşeylerin altında, ötesinde ve arasında,
11:29
and the vaginavajina kindtür of fitsnöbetleri into all those categorieskategoriler.
199
665000
3000
ve vajina bu kategorilerin hepsine giriyor.
11:32
(LaughterKahkaha)
200
668000
1000
(Gülüşmeler)
11:33
But one of the things I've seengörüldü is this speciesTürler --
201
669000
3000
Gördüğüm şeylerden biri bu yeni canlı türü--
11:36
and it is a speciesTürler, and it is a newyeni paradigmparadigma,
202
672000
3000
bu yeni bir tür, yeni bir paradigma
11:39
and it doesn't get reportedrapor in the pressbasın or in the mediamedya
203
675000
2000
basına veya medyaya yansımıyor
11:41
because I don't think good newshaber ever is newshaber,
204
677000
4000
çünkü iyi bir haber asla haber sayılmaz,
11:45
and I don't think people who are transformingdönüştürme the planetgezegen
205
681000
2000
ve dünyayı değiştiren insanlar
11:47
are what getsalır the ratingsderecelendirme on TVTV showsgösterileri.
206
683000
3000
TV şovlarında bol reyting alanlar değiller.
11:50
But everyher singletek countryülke I have been to -- and in the last sixaltı yearsyıl
207
686000
3000
Gittiğim her bir ülkede- ki son 6 yılda yaklaşık 45 farklı ülkeye
11:53
I've been to about 45 countriesülkeler, and manyçok tinyminik little villagesköyler and citiesşehirler and townskasabalar --
208
689000
5000
pek çok şehre ve küçücük köylere gittim-
11:58
I have seengörüldü something what I've come to call "vaginavajina warriorssavaşçı."
209
694000
4000
'Vajina savaşçısı' dediğim birşey gördüm.
12:02
A "vaginavajina warriorsavaşçı" is a womankadın, or a vagina-friendlyvajina dostu man,
210
698000
4000
Vajina savaşçıları, inanılmaz boyutta şiddete
12:06
who has witnessedtanık incredibleinanılmaz violenceşiddet or sufferedacı it,
211
702000
4000
tanık olmuş veya maruz kalmış,
12:10
and ratherdaha doğrusu than gettingalma an AK-AK-47 or a weaponsilah of masskitle destructionimha
212
706000
4000
ve bir AK-47, kitle imha silahı ya da büyük bir bıçak edinmek yerine
12:14
or a machetepala, they holdambar the violenceşiddet in theironların bodiesbedenler;
213
710000
5000
şiddeti vücutlarında tutmuş, onun yüzünden üzülmüş
12:19
they grieveüzülmek it; they experiencedeneyim it; and then they go out and devoteadamak
214
715000
5000
onu yaşamış ve başka kimseye aynı şeylerin olmasına izin vermemeye
12:24
theironların liveshayatları to makingyapma sure it doesn't happenolmak to anybodykimse elsebaşka.
215
720000
4000
hayatını adamış kadınlar veya vajina-dostu erkekler.
12:28
I have metmet these womenkadınlar everywhereher yerde on the planetgezegen.
216
724000
3000
Bu kadınlara gezgenin her köşesinde rastladım.
12:31
And I want to tell a fewaz storieshikayeleri because I believe that
217
727000
2000
Birkaç hikaye anlatmak istiyorum, çünkü bence
12:33
storieshikayeleri are the way that we transmitiletmek informationbilgi,
218
729000
3000
bilginin iletimi ve vücudumuza girişi
12:36
where it goesgider into our bodiesbedenler. And I think that one of the things
219
732000
3000
hikayeler yoluyla oluyor. TED' de bulunmanın
12:39
about beingolmak at TEDTED that's been very interestingilginç
220
735000
3000
ilginç yanlarından biri de şu: Ben daha çok
12:42
is that I livecanlı in my bodyvücut a lot, and I don't livecanlı in my headkafa very much anymoreartık.
221
738000
4000
bedenimin içinde yaşıyorum, artık pek fazla kafamın içinde yaşamıyorum.
12:46
And this is a very headydüşüncesiz placeyer.
222
742000
2000
Ve burası çok entellektüel bir ortam.
12:48
And it's been really interestingilginç to be in my headkafa
223
744000
3000
Kafamın içinde olmak çok ilginç.
12:51
for the last two daysgünler; I've been very disorientedşaşırmış --
224
747000
2000
Son iki gündür yönüm şaştı-
12:53
(LaughterKahkaha)
225
749000
1000
(Gülüşmeler)
12:54
because I think the worldDünya, the V-worldSanal dünya, is very much in your bodyvücut.
226
750000
4000
çünkü bence dünya, V-dünyası bedenin içinde.
12:58
It's a bodyvücut worldDünya, and the speciesTürler really existsvar in the bodyvücut,
227
754000
4000
Bu bir beden dünyası ve bu yeni tür bedeni içinde var,
13:02
and I think there's a realgerçek significanceönem in us
228
758000
2000
ve bence bedenimizle beynimizi nasıl birleştirdiğimiz
13:04
attachingtakılarak our bodiesbedenler to our headskafalar -- that that separationayırma
229
760000
3000
çok önemli- bu ayrım
13:07
has createdoluşturulan a dividebölmek that is oftensık sık separatingayırma purposeamaç from intentniyet.
230
763000
6000
amacı niyetten ayıran bir fark ortaya çıkardı.
13:13
And the connectionbağ betweenarasında bodyvücut and headkafa oftensık sık bringsgetiriyor those things into unionbirlik.
231
769000
6000
Beden ve beyin arasındaki bağlantı, bu ikisinin birliğini sağlıyor.
13:19
I want to talk about threeüç particularbelirli people
232
775000
2000
Birer vajina kahramanı olan,
13:21
that I've metmet, vaginavajina warriorssavaşçı, who really transformeddönüştürülmüş my understandinganlayış
233
777000
4000
bu prensip ve bu türe dair anlayışımı değiştiren
13:25
of this wholebütün principleprensip and speciesTürler,
234
781000
2000
üç özel insandan bahsetmek istiyorum,
13:27
and one is a womankadın namedadlı MarshaMarsha LopezLopez.
235
783000
3000
bunlardan biri Marsha Lopez adında bir kadın.
13:30
MarshaMarsha LopezLopez was a womankadın I metmet in GuatemalaGuatemala.
236
786000
3000
Marsha Lopez Guatemala' da tanıştığım bir kadın.
13:33
She was 14 yearsyıl oldeski, and she was in a marriageevlilik
237
789000
3000
14 yaşındaydı, evliydi,
13:36
and her husbandkoca was beatingdayak her on a regulardüzenli basistemel,
238
792000
3000
kocası onu sürekli dövüyordu
13:39
and she couldn'tcould get out because she was addictedbağımlı to the relationshipilişki
239
795000
4000
ve kaçamıyordu çünkü bu ilişkiye bağımlıydı
13:43
and she had no moneypara. Her sisterkız kardeş was youngerdaha genç than her
240
799000
3000
ve parası yoktu. Kardeşi ondan daha küçüktü
13:46
and she applieduygulamalı -- we had a "stop rapekolza" contestyarışma a fewaz yearsyıl agoönce in NewYeni YorkYork --
241
802000
5000
ve başvurdu - bir kaç yıl önce New York'ta "Tecavüzü durdurun" yarışması düzenlemiştik-
13:51
and she applieduygulamalı, hopingumut that she would becomeolmak a finalistfinalist
242
807000
3000
başvurdu. Finale kalmayı ve kardeşini
13:54
and she could bringgetirmek her sisterkız kardeş.
243
810000
2000
getirebilmeyi umuyordu.
13:56
She did becomeolmak a finalistfinalist; she broughtgetirdi MarshaMarsha to NewYeni YorkYork.
244
812000
4000
Finale kaldı, Marsha 'yı New York'a getirdi.
14:00
And at that time we did this extraordinaryolağanüstü V-DayV-Day
245
816000
2000
O zaman Madison Square Garden'da
14:02
at MadisonMadison SquareKare GardenBahçe where we soldsatıldı out the entiretüm testosterone-filledtestosteron dolu domekubbe,
246
818000
5000
bu olağanüstü V- gününü düzenledik, testesteron dolu bu kubbedeki tüm biletler satıldı,
14:07
18,000 people standingayakta up to say
247
823000
2000
18,000 kişi ayağa kalkıp vajinalara "evet" dediler,
14:09
"yes" to vaginasvajinalar, whichhangi was really a prettygüzel incredibleinanılmaz transformationdönüşüm.
248
825000
4000
bu inanılmaz bir dönüşüm.
14:13
And she camegeldi, and she witnessedtanık this, and she decidedkarar
249
829000
3000
O geldi, buna şahit oldu, ve geri dönüp
14:16
that she would go back and leaveayrılmak her husbandkoca,
250
832000
2000
kocasını terk etmeye ve V- gününü
14:18
and that she would bringgetirmek V-DayV-Day to GuatemalaGuatemala.
251
834000
2000
Guatemala'ya götürmeye karar verdi.
14:20
She was 21 yearsyıl oldeski. I wentgitti to GuatemalaGuatemala and she had soldsatıldı out
252
836000
4000
Yirmi bir yaşındaydı. Guatemala'ya gittim, Guatemala Ulusal Tiyatro Binasındaki
14:24
the NationalUlusal TheaterTiyatro of GuatemalaGuatemala.
253
840000
3000
tüm yerleri doldurmuştu.
14:27
And I watchedizledi her walkyürümek up on stageevre in her redkırmızı shortkısa dresselbise, and highyüksek heelstopuk,
254
843000
5000
Kırmızı mini elbisesi ve yüksek topuklularıyla sahneye çıkışını izledim,
14:32
and she stooddurdu there and she said, "My nameisim is MarshaMarsha.
255
848000
2000
orda durdu ve dedi ki, " Ben Marsha.
14:34
I was beatendövülmüş by my husbandkoca for fivebeş yearsyıl.
256
850000
4000
Beş yıl boyunca eşimden dayak yedim.
14:38
He almostneredeyse murderedöldürülmüş me. I left and you can too."
257
854000
3000
Beni neredeyse öldürecekti. Onu terk ettim. Siz de yapabilirsiniz."
14:41
And the entiretüm 2,000 people wentgitti absolutelykesinlikle crazyçılgın.
258
857000
4000
Tüm 2000 kişi buna tam anlamıyla deli oldu.
14:45
There's a womankadın namedadlı EstherEsther ChavezChavez
259
861000
2000
Esther Chavez adında bir kadın vardı
14:47
who I metmet in JuarezJuarez, MexicoMeksika. And EstherEsther ChavezChavez
260
863000
3000
Juarez, Meksika 'da tanışmıştım. Esther Chavez
14:50
was a brilliantparlak accountantMuhasebeci in MexicoMeksika CityŞehir; she was 72 yearsyıl oldeski;
261
866000
3000
Mexico City'de çalışan çok zeki bir muhasebeciydi, 72 yaşındaydı,
14:53
and she was planningplanlama to retireemekli olmak.
262
869000
2000
emekli olmayı planlıyordu.
14:55
She wentgitti to JuarezJuarez to take carebakım of an ailinghasta auntteyze, and over the coursekurs of it,
263
871000
5000
Hasta halasına bakmak için Juarez'e gitti, bu sırada
15:00
she beganbaşladı to discoverkeşfetmek what was happeningolay to the murderedöldürülmüş
264
876000
2000
Juarez'in öldürülen ve kaybolan kadınlarına
15:02
and disappearedkayboldu womenkadınlar of JuarezJuarez.
265
878000
3000
neler olduğunu öğrendi.
15:05
She gaveverdi up her life; she movedtaşındı to JuarezJuarez;
266
881000
3000
İşini gücünü bıraktı, Juarez'e taşındı
15:08
she startedbaşladı to writeyazmak the storieshikayeleri whichhangi documentedbelgeli the disappearedkayboldu womenkadınlar.
267
884000
4000
kaybolan kadınları belgeleyen hikayeler yazmaya başladı.
15:12
300 womenkadınlar have disappearedkayboldu
268
888000
2000
Bir sınır kasabasında 300 kadın
15:14
in a bordersınır townkasaba because they're brownkahverengi and poorfakir.
269
890000
2000
kaybolmuştu, çünkü yoksul ve esmerdiler.
15:16
There has been no responsetepki to the disappearanceyok olma,
270
892000
2000
Kaybolmalarına hiç bir tepki gelmedi,
15:18
and not one personkişi has been heldbekletilen accountablesorumlu.
271
894000
2000
hiç kimse bundan sorumlu tutulmadı.
15:20
She beganbaşladı to documentbelge it; she openedaçıldı a centermerkez calleddenilen CasaCasa AmigaAmiga;
272
896000
5000
O, bunları belgelemeye başladı, Casa Amiga adında bir merkez açtı,
15:25
and in sixaltı yearsyıl, she has literallyharfi harfine broughtgetirdi this
273
901000
2000
altı yıl içinde tam anlamıyla dünyanın
15:27
to the consciousnessbilinç of the worldDünya.
274
903000
2000
bunu fark etmesini sağladı.
15:29
We were there a weekhafta agoönce, when there were 7,000 people on the streetsokak,
275
905000
3000
Bir hafta önce oradaydık, sokakta 7000 kişi toplanmıştı
15:32
and it was trulygerçekten a miraclemucize. And as we walkedyürüdü throughvasitasiyla the streetssokaklar,
276
908000
4000
bu bi mucizeydi, çok tehlikeli olduğu için normalde
15:36
the people of JuarezJuarez, who normallynormalde don't even come into the streetssokaklar
277
912000
3000
pek sokağa çıkmayan Juarez halkı, biz sokaklarda yürüdükçe
15:39
because the streetssokaklar are so dangeroustehlikeli, literallyharfi harfine stooddurdu there and weptağladı
278
915000
3000
orada durdu ve dünyanın başka bir ucundan insanların
15:42
to see that other people from the worldDünya had showedgösterdi up
279
918000
3000
bu özel topluluk için
15:45
for that particularbelirli communitytoplum.
280
921000
3000
geldiğini görüp ağladı.
15:48
There's anotherbir diğeri womankadın namedadlı AgnesAgnes. And AgnesAgnes, for me,
281
924000
4000
Agnes adında bir başka kadın daha var. Agnes bence
15:52
epitomizesözetler what a vaginavajina warriorsavaşçı is.
282
928000
2000
tam anlamıyla bir vajina savaşçısı.
15:54
I metmet her threeüç yearsyıl agoönce in KenyaKenya. And AgnesAgnes was mutilatedsakat as a little girlkız,
283
930000
6000
Onunla üç yıl önce Kenya' da tanıştım. Agnes küçük bir kızken zarar görmüştü,
16:00
she was circumcisedsünnetli againstkarşısında her will
284
936000
2000
rızası olmadan sünnet edilmişti
16:02
when she was 10 yearsyıl oldeski, and she really madeyapılmış a decisionkarar
285
938000
4000
10 yaşındayken ciddi bir karar verdi,
16:06
that she didn't want this practiceuygulama to continuedevam et anymoreartık in her communitytoplum.
286
942000
4000
kendi toplumunda bu adetin son bulmasını istiyordu.
16:10
So when she got olderdaha eski she createdoluşturulan this incredibleinanılmaz thing:
287
946000
3000
Büyüdüğünde bu inanılmaz şeyi yarattı,
16:13
it's an anatomicalanatomik sculptureheykel of a woman'skadının bodyvücut; it's halfyarım a woman'skadının bodyvücut.
288
949000
5000
bu kadın bedeninin anatomik bir maketi, yarım bir kadın vücuduydu,
16:18
And she walkedyürüdü throughvasitasiyla the RiftYarık ValleyVadi, and she had
289
954000
3000
onunla Rift Vadisi' ni dolaştı, vajina ve
16:21
vaginavajina and vaginavajina replacementdeğiştirme partsparçalar where she would teachöğretmek
290
957000
3000
çıkarılıp takılabilen parçalarıyla, kızlara, erkeklere, anne- babalara
16:24
girlskızlar and parentsebeveyn and boysçocuklar and girlskızlar what a healthysağlıklı vaginavajina looksgörünüyor like,
291
960000
4000
sağlıklı bir vajinanın ve sünnetli bir vajinanın neye benzediğini
16:28
and what a mutilatedsakat vaginavajina looksgörünüyor like. And in the coursekurs of her travelseyahat
292
964000
4000
anlatıp durdu. Yolculuğu süresince,
16:32
she walkedyürüdü literallyharfi harfine for eightsekiz yearsyıl throughvasitasiyla the RiftYarık ValleyVadi,
293
968000
3000
tam yedi yıl, Rift vadisi boyunca yürüdü,
16:35
throughvasitasiyla dusttoz, throughvasitasiyla sleepinguyuyor on the groundzemin -- because the MasaisMasais are nomadsgöçebe,
294
971000
4000
tozun içinde, yerde uyuyuyarak - çünkü Masailer göçebe bir topluluk,
16:39
and she would literallyharfi harfine have to find them, and they would movehareket,
295
975000
4000
onları önce bulması gerekiyor, sonra yine hareket ediyorlar,
16:43
and she would find them again. She savedkaydedilmiş 1,500 girlskızlar from beingolmak cutkesim.
296
979000
5000
onları tekrar buluyor- 1500 kadının vajinasını kesilmekten kurtardı.
16:48
And in that time she createdoluşturulan an alternativealternatif ritualayin whichhangi involvedilgili
297
984000
3000
O zaman yaşı gelip de vajinası kesilmeyen kızlar için
16:51
girlskızlar cominggelecek of ageyaş withoutolmadan the cutkesim.
298
987000
3000
alternatif bir ritüel oluşturdu.
16:54
When we metmet her threeüç yearsyıl agoönce,
299
990000
2000
Üç yıl önce tanıştığımızda ona sorduk
16:56
we said, "What could V-DayV-Day do for you?"
300
992000
2000
" V- günü senin için ne yapabilir?"
16:58
And she said, "Well, if you got me a JeepJeep, I could get around a lot fasterDaha hızlı."
301
994000
3000
O da dedi ki "Eğer bana bir jeep alırsanız daha hızlı dolaşabilirim."
17:01
(LaughterKahkaha)
302
997000
1000
(Gülüşmeler)
17:02
So we boughtsatın her a JeepJeep. And in the yearyıl that she had the JeepJeep,
303
998000
3000
Biz de ona bir jeep aldık. Jeep' i olduğu yıl 4500 kızın
17:05
she savedkaydedilmiş 4,500 girlskızlar from beingolmak cutkesim. So then we said to her,
304
1001000
4000
vajinasının kesilmesini engelledi. O zaman ona sorduk,
17:09
"AgnesAgnes, well, what elsebaşka could we do for you?" And she said,
305
1005000
2000
"Agnes, senin için başka ne yapabiliriz?" O da dedi ki,
17:11
"Well, EveHavva, you know, if you gaveverdi me some moneypara,
306
1007000
2000
"Yani Eve bilirsin, bana biraz para verirseniz,
17:13
I could openaçık a houseev and girlskızlar could runkoş away and they could be savedkaydedilmiş."
307
1009000
4000
kızların evden kaçıp sığınabileceği bir ev açabilirim."
17:17
And I want to tell this little storyÖykü about my ownkendi beginningsbaş
308
1013000
3000
Kendi başlangıcımla ilgili küçük bir hikaye anlatmak istiyorum
17:20
because it's very interrelatedilişkili to happinessmutluluk and AgnesAgnes.
309
1016000
4000
çünkü mutlulukla ve Agnes' le çok ilgisi var.
17:24
When I was a little girlkız -- and I grewbüyüdü up
310
1020000
3000
Ben küçük bir kızken - ve ben varlıklı
17:27
in a wealthyzengin communitytoplum; it was an upper-middleüst-orta classsınıf whitebeyaz communitytoplum,
311
1023000
4000
bir zümrede büyüdüm, üst orta-sınıf beyaz bir zümre -
17:31
and it had all the trappingsziynet
312
1027000
2000
herşey tuzaklarla doluydu
17:33
and the looksgörünüyor of a perfectlykusursuzca niceGüzel, wonderfulolağanüstü, great life.
313
1029000
5000
ve harika, muhteşem bir hayat gibi görünüyordu.
17:38
And everyoneherkes was supposedsözde to be happymutlu in that communitytoplum
314
1034000
3000
O zümrede herkesin mutlu olması bekleniyordu. Oysa
17:41
and, in factgerçek, my life was hellcehennem. I livedyaşamış with an alcoholicalkollü fatherbaba
315
1037000
3000
hayatım cehennem gibiydi. Beni döven ve bana her şekilde
17:44
who beatdövmek me and molestedtaciz me, and it was all insideiçeride that.
316
1040000
3000
saldıran alkolik bir babayla yaşıyordum.
17:47
And always as a childçocuk I had this fantasyfantezi that somebodybirisi would come and rescuekurtarmak me.
317
1043000
5000
Bir çocuk olarak hep birinin gelip beni kurtaracağını hayal ederdim.
17:52
And I actuallyaslında madeyapılmış up a little characterkarakter whosekimin nameisim was MrBay. AlligatorTimsah,
318
1048000
3000
Hatta kafamda küçük bir karakter yaratmıştım, adı da Bay Timsah'tı,
17:55
and I would call him up when things got really badkötü,
319
1051000
3000
birşeyler kötü gitmeye başladığında onu arıyordum,
17:58
and I would say it was time to come and pickalmak me up.
320
1054000
2000
gelip beni almasının zamanı geldiğini söylüyordum.
18:00
And I would go and packpaket a little bagsırt çantası and I would wait for MrBay. AlligatorTimsah to come.
321
1056000
4000
Gidip küçük bir çanta hazırlıyordum ve Bay Timsah' ın gelmesini bekliyordum.
18:04
Now, MrBay. AlligatorTimsah never did come,
322
1060000
2000
Bay Timsah, hiç gelmedi,
18:06
but the ideaFikir of MrBay. AlligatorTimsah cominggelecek actuallyaslında savedkaydedilmiş my sanityakıl sağlığı
323
1062000
5000
ama Bay Timsah'ın gelip beni kurtaracağı fikri çıldırmamı engelledi
18:11
and madeyapılmış it OK for me to keep going because I believedinanılır,
324
1067000
2000
devam etmemi sağladı, çünkü uzakta bir yerde, gelip beni
18:13
in the distancemesafe, there would be someonebirisi cominggelecek to rescuekurtarmak me.
325
1069000
4000
kurtaracak birinin olduğuna inanıyordum.
18:17
CutKesme to 40-some-odd-bazı-tek yearsyıl latersonra, we go to KenyaKenya,
326
1073000
4000
Şimdi 40 küsür yıl sonrasına gelelim, Kenya' ya gittik
18:21
and we're walkingyürüme, we arrivevarmak at the openingaçılış of this houseev --
327
1077000
4000
yürüyoruz, evin açılışına vardık -
18:25
and AgnesAgnes hadn'tolmasaydı let me come to the houseev for daysgünler
328
1081000
2000
Agnes günlerdir beni eve yaklaştırmıyordu -
18:27
because they were preparinghazırlamak this wholebütün ritualayin.
329
1083000
2000
çünkü tüm bu ritüellerini hazırlıyorlardı.
18:29
And I want to tell you a great storyÖykü. When AgnesAgnes first startedbaşladı
330
1085000
3000
Size müthiş bi hikaye anlatmak istiyorum, Agnes kendi toplumunda
18:32
fightingkavga to stop femalekadın genitaljenital mutilationsakatlama in her communitytoplum,
331
1088000
4000
kadın sünnetini durdurmak için mücadeleye yeni başladığında,
18:36
she had becomeolmak an outcastserseri, and she was exiledsürgün and she was slanderediftira,
332
1092000
3000
dışlanmıştı, kovulmuştu, kötülenmişti,
18:39
and the wholebütün communitytoplum turneddönük againstkarşısında her.
333
1095000
2000
tüm toplum ona sırtını dönmüştü.
18:41
But, beingolmak a vaginavajina warriorsavaşçı, she kepttuttu going,
334
1097000
3000
Ama o, bir vajina kahramanı olarak, yoluna devam etti.
18:44
and she kepttuttu committingişlemekle herselfkendini to transformingdönüştürme consciousnessbilinç.
335
1100000
3000
Hayatını insanları bilinçlendirmeye adadı.
18:47
And in the MasaiMasai communitytoplum, goatskeçiler and cowsinekler are the mostçoğu valueddeğerli possessionmülk.
336
1103000
5000
Masai toplumunda keçiler ve inekler en değerli mal varlığıdır.
18:52
They're like the Mercedes-BenzMercedes-Benz of the RiftYarık ValleyVadi.
337
1108000
4000
Rift Vadisinde Mercedes-Benz gibi birşey bunlar.
18:56
And she said, two daysgünler before the houseev openedaçıldı, two differentfarklı people
338
1112000
4000
Dedi ki, evin açılmasından iki gün önce, iki farklı kişi
19:00
arrivedgeldi to give her a goatkeçi eachher, and she said to me,
339
1116000
3000
gelip ona birer keçi getirmiş, ve dedi ki
19:03
"I knewbiliyordum then that femalekadın genitaljenital mutilationsakatlama would endson one day in AfricaAfrika."
340
1119000
5000
"Afrika' da kadın sünnetinin bir gün sona ereceğini biliyordum."
19:08
AnywayYine de, we arrivedgeldi, and when we arrivedgeldi,
341
1124000
3000
Neyse, eve vardık, vardığımızda,
19:11
there were hundredsyüzlerce of girlskızlar dressedgiyinmiş in redkırmızı, homemadeev yapımı dresseselbiseler --
342
1127000
4000
kırmızı el yapımı elbiseler giymiş yüzlerce kız vardı -
19:15
whichhangi is the colorrenk of the MasaiMasai and the colorrenk of V-DayV-Day --
343
1131000
3000
kırmızı Masailer'in ve V gününün rengi -
19:18
and they greetedkarşıladı us, and they had madeyapılmış up these songsşarkılar
344
1134000
3000
bizi selamladılar, bizimle birlikte yürürken
19:21
that they were singingşan about the endson of sufferingçile,
345
1137000
2000
acının bitişi, kadın sünnetinin bitişi ile ilgili
19:23
and the endson of mutilationsakatlama, and they walkedyürüdü us down the pathyol.
346
1139000
3000
kendi yazdıkları şarkıları söylüyorlardı.
19:26
And it was a gorgeousmuhteşem day in the AfricanAfrika sunGüneş,
347
1142000
2000
Afrika güneşi altında harikulade bir gündü,
19:28
and the dusttoz was flyinguçan and the girlskızlar were dancingdans,
348
1144000
3000
tozlar uçuşuyordu, kızlar dans ediyordu,
19:31
and there was this houseev, and it said, "V-DayV-Day SafeGüvenli HouseEv for the GirlsKızlar."
349
1147000
5000
ve bu ev vardı, üzerinde 'V günü Kadın sığınma evi' yazıyordu.
19:36
And it hitvurmak me in that momentan that it had takenalınmış 47 yearsyıl,
350
1152000
5000
O anda anladım ki 47 yıl almıştı bu,
19:41
but that MrBay. AlligatorTimsah had finallyen sonunda showngösterilen up.
351
1157000
3000
ama Bay Timsah sonunda gelmişti.
19:44
And he'diçin ona showgöstermek up obviouslybelli ki in a formform that it tookaldı me a long time to understandanlama,
352
1160000
5000
Öyle bir kılıkta gelmişti ki, anlamam çok zaman aldı
19:49
whichhangi is that when we give
353
1165000
3000
en çok istediğimiz şeyi
19:52
in the worldDünya what we want the mostçoğu, we healiyileşmek the brokenkırık partBölüm insideiçeride eachher of us.
354
1168000
6000
dünyaya verirsek eğer, içimizdeki kırık parça iyileşiyor.
19:58
And I feel, in the last eightsekiz yearsyıl,
355
1174000
3000
Son sekiz yılda
20:01
that this journeyseyahat, this miraculousmucizevi vaginavajina journeyseyahat,
356
1177000
3000
bu yolculuk, bu mucizevi vajina yolculuğu,
20:04
has taughtöğretilen me this really simplebasit thing, whichhangi is that happinessmutluluk existsvar in actionaksiyon;
357
1180000
7000
bana şu gerçekten basit şeyi öğretti: mutluluk eylemde mevcuttur,
20:11
it existsvar in tellingsöylüyorum the truthhakikat and sayingsöz what your truthhakikat is;
358
1187000
4000
doğruyu söylemekte ve kendi doğrularının ne olduğunu söylemekte,
20:15
and it existsvar in givingvererek away what you want the mostçoğu.
359
1191000
4000
ve en çok istediğin şeyi başkalarına vermekte mevcut.
20:19
And I feel that knowledgebilgi and that journeyseyahat
360
1195000
4000
Bu bilgi ve bu yolculuk
20:23
has been an extraordinaryolağanüstü privilegeayrıcalık,
361
1199000
2000
benim için olağanüstü bir ayrıcalık,
20:25
and I feel really blessedmübarek to have been here todaybugün to communicateiletişim kurmak that to you.
362
1201000
4000
bugün burada olup sizlerle bunları paylaşabildiğim için mutluyum.
20:29
Thank you very much.
363
1205000
2000
Çok teşekkürler
20:31
(ApplauseAlkış)
364
1207000
3000
(Alkış)
Translated by Ayşe Müge Yüksel
Reviewed by Seda Demirel

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Eve Ensler - Playwright, activist
Eve Ensler created the ground-breaking "Vagina Monologues," whose success propelled her to found V-Day -- a movement to end violence against women and girls everywhere.

Why you should listen

Inspired by intimate conversations with friends, Eve Ensler wrote The Vagina Monologues. The play recounts tender, funny, gripping and horrifying stories she gathered from hundreds of women about their bodies, their sexual experiences, and yes, their vaginas. Since its first staging in 1996, it has been translated into more than 45 languages, performed in more than 120 countries and re-created as an HBO film.

The Vagina Monologues' success allowed Ensler to create V-Day, a global activist movement to end violence against women and girls, which has so far raised $85 million to prevent violence and protect abused women. In February 2011, Ensler received the Isabelle Stephenson Tony Award for her philanthropic work. Ensler has also drawn praise for The Good Body, a play that cuts to women's obsession with their appearance, and her film What I Want My Words to Do to You, which portrays a writing group she leads at a correctional facility for women. Today, she continues to find new projects and push the envelope. Her latest play, I Am an Emotional Creature: The Secret Life of Girls Around the World, hit the New York Times bestseller list and just wrapped a workshop production in Johannesburg -- nest stop is Paris and then Berkeley in June 2012.

More profile about the speaker
Eve Ensler | Speaker | TED.com