TED2007
David Bolinsky: Visualizing the wonder of a living cell
David Bolinsky thổi hồn vào tế bào
Filmed:
Readability: 3.9
2,216,452 views
Nhà minh họa y học David Bolinsky trình bày 3 phút đồ họa vô cùng ấn tượng, thể hiện nhịp sống hối hả trong tế bào.
David Bolinsky - Medical animator
David Bolinsky and his team illustrate scientific and medical concepts with high-drama animation. You've never seen the life of a cell quite like this. Full bio
David Bolinsky and his team illustrate scientific and medical concepts with high-drama animation. You've never seen the life of a cell quite like this. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:25
I'm a medical illustrator,
0
0
3000
Tôi chuyên làm các minh họa y học,
00:28
and I come from a slightly different point of view.
1
3000
3000
và quan điểm của tôi hơi khác biệt một chút.
00:31
I've been watching, since I grew up,
2
6000
2000
Từ nhỏ, tôi đã chiêm ngưỡng
00:34
the expressions of truth and beauty in the arts
3
9000
4000
các cách minh họa sự thật và cái đẹp trong mĩ thuật
00:38
and truth and beauty in the sciences.
4
13000
2000
cũng như sự thật và cái đẹp trong khoa học.
00:40
And while these are both wonderful things in their own right --
5
15000
3000
Và, dù sự thật hay cái đẹp, tự nó riêng lẻ, đã rất tuyệt vời rồi --
00:43
they both have very wonderful things going for them --
6
18000
3000
hai điều này còn được những thứ vô cùng tuyệt vời theo đuổi --
00:46
truth and beauty as ideals that can be looked at by the sciences
7
21000
6000
sự thật và cái đẹp, khi chúng là các hình mẫu hoàn mĩ từ góc độ khoa học
00:52
and by math are almost like the ideal conjoined twins
8
27000
5000
và toán học, thì cũng như là cặp sinh đôi dính liền lý tưởng
00:57
that a scientist would want to date.
9
32000
1000
mà nhà khoa học nào cũng muốn hò hẹn.
01:00
(Laughter)
10
35000
2000
(Tiếng cười)
01:02
These are expressions of truth as awe-full things,
11
37000
5000
Có cách minh họa sự thật như là những thứ đáng kính sợ
01:07
by meaning they are things you can worship.
12
42000
2000
nghĩa là chúng là thứ đáng để bạn tôn thờ.
01:10
They are ideals that are powerful. They are irreducible.
13
45000
4000
Chúng là những hình mẫu hoàn mĩ đầy sức mạnh. Ta không thể hạ thấp tầm quan trọng của chúng.
01:15
They are unique. They are useful --
14
50000
2000
Chúng độc đáo. Chúng hữu dụng --
01:17
sometimes, often a long time after the fact.
15
52000
2000
đôi khi, dù thông tin ban đầu không còn hữu dụng nữa, thì những minh họa ấy vẫn còn.
01:20
And you can actually roll some of the pictures now,
16
55000
2000
Và thật ra bạn có thể lật giở những tấm hình đó bây giờ,
01:22
because I don't want to look at me on the screen.
17
57000
3000
vì tôi không muốn nhìn mặt tôi trên màn chiếu.
01:26
Truth and beauty are things
18
61000
2000
Sự thật và cái đẹp thường là những thứ
01:28
that are often opaque to people who are not in the sciences.
19
63000
4000
tối nghĩa với những người không làm khoa học.
01:33
They are things that describe beauty in a way
20
68000
6000
Chúng là những thứ miêu tả cái đẹp theo một cách
01:39
that is often only accessible if you understand the language
21
74000
5000
mà bạn chỉ có thể cảm nhận được nếu bạn hiểu ngôn ngữ
01:44
and the syntax of the person
22
79000
2000
và cú pháp của người
01:46
who studies the subject in which truth and beauty is expressed.
23
81000
3000
nghiên cứu đối tượng trong đó sự thật và cái đẹp được biểu hiện.
01:49
If you look at the math, E=mc squared,
24
84000
3000
Nếu bạn nhìn vào phương trình E = mc bình phương,
01:52
if you look at the cosmological constant,
25
87000
3000
nếu bạn nhìn vào hằng số vũ trụ,
01:55
where there's an anthropic ideal, where you see that life had to evolve
26
90000
5000
ở đây có một lý tưởng mà loài người hằng ấp ủ, đó là sự sống phức tạp chỉ phát triển
02:00
from the numbers that describe the universe --
27
95000
3000
từ những con số mô tả vũ trụ --
02:03
these are things that are really difficult to understand.
28
98000
3000
đây là những điều thật là khó hiểu.
02:06
And what I've tried to do
29
101000
1000
Và điều mà tôi đã cố gắng làm
02:07
since I had my training as a medical illustrator --
30
102000
2000
từ khi tôi được đào tạo để trở thành nhà minh họa y học --
02:09
since I was taught animation by my father,
31
104000
3000
từ khi tôi học đồ họa từ ba tôi,
02:12
who was a sculptor and my visual mentor --
32
107000
3000
một nhà điêu khắc và người thày đồ họa của tôi --
02:16
I wanted to figure out a way to help people
33
111000
3000
tôi đã muốn kiếm ra một cách giúp mọi người
02:20
understand truth and beauty in the biological sciences
34
115000
3000
thấu cảm sự thật và cái đẹp trong khoa học sinh học
02:24
by using animation, by using pictures, by telling stories
35
119000
3000
bằng cách dùng hoạt họa, dùng tranh vẽ, bằng cách kể chuyện
02:28
so that the things that are not necessarily evident to people
36
123000
4000
sao cho những thứ không phải lúc nào cũng rõ ràng với mọi người
02:32
can be brought forth, and can be taught, and can be understood.
37
127000
4000
có thể được mang ra trình bày, có thể được dạy, và được hiểu.
02:36
Students today are often immersed in an environment
38
131000
5000
Học sinh ngày nay chìm đắm trong một môi trường
02:42
where what they learn is subjects that have truth and beauty
39
137000
5000
trong đó các em học các môn học có sự thật và cái đẹp
02:47
embedded in them, but the way they're taught is compartmentalized
40
142000
5000
ẩn giấu trong đó, nhưng các môn ấy được dạy theo cách chia thành từng phần nhỏ
02:52
and it's drawn down to the point where the truth and beauty
41
147000
5000
kết cục là sự thật và cái đẹp
02:57
are not always evident.
42
152000
1000
không phải lúc nào cũng rõ ràng nữa.
02:58
It's almost like that old recipe for chicken soup
43
153000
3000
Điều này có thể ví von như cái công thức súp gà ngày xưa
03:01
where you boil the chicken until the flavor is just gone.
44
156000
4000
theo đó bạn đun sôi gà tới mức mất hết cả mùi vị.
03:06
We don't want to do that to our students.
45
161000
2000
Ta không muốn làm điều đó với học sinh của chúng ta.
03:08
So we have an opportunity to really open up education.
46
163000
4000
Thế nên, ở đây ta có một cơ hội để thật sự mở cửa nền giáo dục.
03:12
And I had a telephone call from Robert Lue at Harvard,
47
167000
3000
Và tôi nhận được một cú điện thoại từ Robert Lue ở Đại học Harvard,
03:15
in the Molecular and Cellular Biology Department,
48
170000
2000
Khoa Sinh học Phân tử và Tế bào,
03:17
a couple of years ago. He asked me if my team and I
49
172000
3000
vài năm trước. Anh ấy hỏi xem nhóm của tôi và tôi
03:21
would be interested and willing to really change
50
176000
4000
có hứng thú và thật sự muốn thay đổi
03:25
how medical and scientific education is done at Harvard.
51
180000
3000
cách giảng dạy y học và khoa học ở Harvard không.
03:28
So we embarked on a project that would explore the cell --
52
183000
5000
Thế là chúng tôi bắt đầu một dự án khám phá tế bào --
03:33
that would explore the truth and beauty inherent
53
188000
3000
khám phá sự thật và cái đẹp sẵn có
03:36
in molecular and cellular biology
54
191000
2000
trong sinh học phân tử và tế bào
03:38
so that students could understand a larger picture
55
193000
3000
để học sinh có thể hiểu bức tranh toàn cảnh
03:41
that they could hang all of these facts on.
56
196000
3000
trên đó các em có thể ráp những thông tin đã được học.
03:44
They could have a mental image of the cell
57
199000
3000
Các em có thể hình dung trong đầu hình ảnh tế bào
03:47
as a large, bustling, hugely complicated city
58
202000
7000
như là một thành phố lớn, hối hả, vô cũng phức tạp
03:55
that's occupied by micro-machines.
59
210000
2000
đầy những máy tính siêu vi.
03:57
And these micro-machines really are at the heart of life.
60
212000
3000
Và những cỗ máy nhỏ xíu này thực sự là trung tâm của sự sống.
04:00
These micro-machines,
61
215000
1000
Những cỗ máy nhỏ xíu này,
04:01
which are the envy of nanotechnologists the world over,
62
216000
3000
cái mà những kĩ sư nanô trên khắp thế giới đều thèm muốn,
04:05
are self-directed, powerful, precise, accurate devices
63
220000
7000
là những thiết bị tự điều hành, có sức mạnh lớn, vô cùng chính xác
04:12
that are made out of strings of amino acids.
64
227000
3000
được làm từ các chuỗi axit amin.
04:15
And these micro-machines power how a cell moves.
65
230000
4000
Và những cỗ máy nhỏ xíu này cung cấp năng lượng cho tế bào di chuyển.
04:19
They power how a cell replicates. They power our hearts.
66
234000
5000
Chúng cấp năng lượng cho tế bào phân chia. Chúng cấp năng lượng cho trái tim của chúng ta.
04:24
They power our minds.
67
239000
1000
Chúng cung cấp năng lượng cho trí não chúng ta.
04:26
And so what we wanted to do was to figure out
68
241000
3000
Và thế, điều chúng tôi muốn làm là tìm ra
04:30
how we could make this story into an animation
69
245000
2000
làm sao để biến câu chuyện này thành một đồ họa
04:33
that would be the centerpiece of BioVisions at Harvard,
70
248000
3000
trọng yếu cho BioVisions của Harvard,
04:37
which is a website that Harvard has
71
252000
4000
đây là một trang web của Harvard
04:41
for its molecular and cellular biology students
72
256000
2000
dành cho các sinh viên khoa sinh học phân tử và tế bào của trường
04:43
that will -- in addition to all the textual information,
73
258000
4000
để -- bên cạnh các thông tin trên chữ
04:48
in addition to all the didactic stuff --
74
263000
1000
bên cạnh tất cả những thứ quá là mô phạm --
04:50
put everything together visually, so that these students
75
265000
2000
sẽ ghép mọi thứ lại bằng hình ảnh, để cho các em sinh viên
04:53
would have an internalized view of what a cell really is
76
268000
4000
khắc vào tâm trí hình ảnh một tế bào thật ra là cái gì
04:57
in all of its truth and beauty, and be able to study
77
272000
4000
với tất cả sự thật và cái đẹp trong đó, và có thể học
05:01
with this view in mind, so that their imaginations would be sparked,
78
276000
4000
với hình ảnh này trong đầu, để cho trí tưởng tượng của các em được thắp sáng,
05:05
so that their passions would be sparked
79
280000
2000
để niềm đam mê của các em được thắp sáng
05:08
and so that they would be able to go on
80
283000
1000
và để các em có thể đi tiếp từ đó
05:10
and use these visions in their head to make new discoveries
81
285000
4000
và dùng những hình ảnh trong đầu này để tạo ra những phát minh mới
05:14
and to be able to find out, really, how life works.
82
289000
3000
và có thể tìm ra thật ra sự sống vận hành như thế nào.
05:17
So we set out by looking at how these molecules are put together.
83
292000
6000
Thế là chúng tôi bắt đầu bằng cách xem các phân tử này ghép lại với nhau như thế nào
05:24
We worked with a theme, which is, you've got macrophages
84
299000
5000
Chúng tôi làm việc theo một chủ đề, ấy là, anh có các đại thực bào
05:30
that are streaming down a capillary,
85
305000
1000
đang đi theo mao mạch,
05:32
and they're touching the surface of the capillary wall,
86
307000
2000
chúng chạm vào bề mặt của thành mạch
05:35
and they're picking up information from cells
87
310000
2000
và thu thập thông tin từ tế bào
05:37
that are on the capillary wall, and they are given this information
88
312000
4000
trên thành mao mạch, và chúng được cấp thông tin là
05:41
that there's an inflammation somewhere outside,
89
316000
3000
có một sự viêm loét ở đâu đó ngoại bào,
05:44
where they can't see and sense.
90
319000
2000
mà các đại thực bào không thể tự thấy hay cảm nhận.
05:46
But they get the information that causes them to stop,
91
321000
3000
Nhưng chúng nhận được thông tin khiến chúng dừng lại,
05:49
causes them to internalize that they need to make
92
324000
4000
khiến chúng tự biết phải tạo ra
05:53
all of the various parts that will cause them to change their shape,
93
328000
4000
tất cả những thành phần khác nhau cần để thay đổi hình dạng,
05:58
and try to get out of this capillary and find out what's going on.
94
333000
4000
và cố gắng ra khỏi mao mạch để xem cái gì đã xảy ra.
06:03
So these molecular motors -- we had to work
95
338000
2000
Thế là các động cơ phân tử này -- chúng tôi phải làm việc
06:05
with the Harvard scientists and databank models
96
340000
5000
với các nhà khoa học Harvard và mẫu của ngân hàng dữ liệu
06:11
of the atomically accurate molecules
97
346000
3000
về những phân tử vô cũng chính xác
06:14
and figure out how they moved, and figure out what they did.
98
349000
3000
và tìm ra chính di chuyển thế nào, và tim ra chúng làm những gì.
06:18
And figure out how to do this in a way
99
353000
2000
Và tìm ra làm thế nào để thể hiện một cách
06:20
that was truthful in that it imparted what was going on,
100
355000
5000
trung thực những gì đang xảy ra
06:26
but not so truthful that the compact crowding in a cell
101
361000
5000
nhưng không trung thực đến mức những chi tiết nhỏ đầy chặt tế bào
06:31
would prevent the vista from happening.
102
366000
3000
cản trở viễn cảnh chung.
06:34
And so what I'm going to show you is a three-minute
103
369000
4000
Và thế là, tôi sắp cho các bạn xem
06:38
Reader's Digest version of the first aspect of this film
104
373000
3000
một phiên bản của Reader's Digest về phần đầu của bộ phim
06:41
that we produced. It's an ongoing project
105
376000
3000
mà chúng tôi đã thực hiện. Dự án vẫn đang tiếp tục
06:44
that's going to go another four or five years.
106
379000
2000
và sẽ kéo dài bốn hay năm năm nữa.
06:47
And I want you to look at this
107
382000
2000
Và tôi mong các bạn hãy xem cái này
06:49
and see the paths that the cell manufactures --
108
384000
4000
mà thấy cách tế bào sản xuất --
06:53
these little walking machines, they're called kinesins --
109
388000
3000
những máy di chuyển bé nhỏ này, chúng gọi là thế năng --
06:57
that take these huge loads
110
392000
1000
lấy những tải hàng khổng lồ
06:59
that would challenge an ant in relative size.
111
394000
2000
thách thức một chú kiến có kích thước tương đương.
07:02
Run the movie, please.
112
397000
3000
Ta hãy chạy phim nào!
07:06
But these machines that power the inside of the cells
113
401000
3000
Nhưng những cỗ máy bé nhỏ cung cấp năng lượng nội bào này
07:09
are really quite amazing, and they really are the basis of all life
114
404000
4000
thật sự rất đáng kinh ngạc, và chúng thật sự là nguồn cội của sự sống
07:13
because all of these machines interact with each other.
115
408000
4000
bởi vì tất cả các cỗ máy này tương tác với nhau.
07:18
They pass information to each other.
116
413000
1000
Chúng chuyển thông tin cho nhau.
07:20
They cause different things to happen inside the cell.
117
415000
2000
Chúng khiến những việc khác nhau xảy ra trong tế bào.
07:23
And the cell will actually manufacture the parts that it needs
118
418000
3000
Và cuối cùng thì tế bào sẽ sản xuất nhưng phần cần thiết
07:26
on the fly, from information
119
421000
2000
khi cần, từ các dữ liệu
07:28
that's brought from the nucleus by molecules that read the genes.
120
423000
4000
mang từ nhân tế bào ra, bằng các phân tử đọc mã gen.
07:33
No life, from the smallest life to everybody here,
121
428000
4000
Chẳng có sự sống nào, từ nhỏ nhất tới mọi người ở đây,
07:38
would be possible without these little micro-machines.
122
433000
2000
có thể tồn tại mà không có những cỗ máy bé xíu này.
07:41
In fact, it would really, in the absence of these machines,
123
436000
3000
Mà trên thực tế, nếu không có những cỗ máy này,
07:45
have made the attendance here, Chris, really quite sparse.
124
440000
2000
thì khán phòng này, anh Chris ạ, sẽ thưa thớt lắm đây.
07:47
(Laughter)
125
442000
4000
(Tiếng cười)
07:51
(Music)
126
446000
12000
(Nhạc)
08:03
This is the FedEx delivery guy of the cell.
127
458000
2000
Đây là anh chàng chuyển phát FedEx của tế bào.
08:07
This little guy is called the kinesin,
128
462000
1000
Anh chàng bé nhỏ này gọi là kinesin,
08:09
and he pulls a sack that's full of brand new manufactured proteins
129
464000
4000
và anh ta kéo một bao đầy prô-tê-in mới được sản xuất
08:13
to wherever it's needed in the cell --
130
468000
2000
tới nơi cần tới trong tế bào --
08:15
whether it's to a membrane, whether it's to an organelle,
131
470000
3000
dù là tới một màng nào đó, hay là tới bào quan,
08:18
whether it's to build something or repair something.
132
473000
2000
dù là để xây cái gì đó hay sửa cái gì đó.
08:20
And each of us has about 100,000 of these things
133
475000
4000
Và mỗi chúng ta có khoảng 100,000 những thứ này
08:24
running around, right now,
134
479000
1000
đang chạy vòng quanh, ngay lúc này,
08:26
inside each one of your 100 trillion cells.
135
481000
3000
ở mỗi trong cả triệu triệu tế bào của ta.
08:29
So no matter how lazy you feel,
136
484000
2000
Thế nên, dù bạn cảm thấy lười biếng tới đâu đi chăng nữa,
08:32
you're not really intrinsically doing nothing.
137
487000
2000
thực ra, cơ bản mà nói, cũng không phải là bạn đang không làm gì đâu.
08:34
(Laughter)
138
489000
4000
(Tiếng cười)
08:38
So what I want you to do when you go home
139
493000
2000
Thế nên điều tôi muốn các bạn làm khi về nhà
08:40
is think about this, and think about how powerful our cells are.
140
495000
3000
là nghĩ về điều này, và nghĩ về các tế bào của ta có sức mạnh biết bao.
08:44
And think about some of the things
141
499000
1000
Và nghĩ về một số thứ
08:45
that we're learning about cellular mechanics.
142
500000
4000
mà chúng ta đang khám phá ra về cơ học tế bào.
08:49
Once we figure out all that's going on --
143
504000
3000
Khi mà ta đã hiểu thấu tất cả những thứ đang xảy ra rồi --
08:52
and believe me, we know almost a percent of what's going on --
144
507000
3000
và, tin tôi đi, chúng ta chỉ biết gần một phần trăm cái gì đang xảy ra thôi --
08:56
once we figure out what's going on,
145
511000
1000
khi mà ta đã tìm ra cái gì đang xảy ra rồi,
08:57
we're really going to be able to have a lot of control
146
512000
3000
chúng ta thật sự sẽ có khả năng điều khiển
09:00
over what we do with our health,
147
515000
2000
việc ta nên làm với sức khỏe của ta,
09:02
with what we do with future generations,
148
517000
3000
việc ta làm gì với các thế hệ sau này,
09:05
and how long we're going to live.
149
520000
1000
và việc chúng ta sống lâu tới bao nhiêu tuổi.
09:07
And hopefully we'll be able to use this
150
522000
2000
Và hi vọng là chúng ta sẽ có thể dùng điều này
09:09
to discover more truth, and more beauty.
151
524000
3000
để khám phá nhiều sự thật hơn, và nhiều cái đẹp hơn.
09:12
(Music)
152
527000
14000
(Nhạc)
09:26
But it's really quite amazing that these cells, these micro-machines,
153
541000
4000
Nhưng đáng kinh ngạc thật đấy, làm sao những cỗ máy bé xíu này
09:31
are aware enough of what the cell needs that they do their bidding.
154
546000
5000
biết được tế bào cần gì, để chúng thực thi mệnh lệnh.
09:36
They work together. They make the cell do what it needs to do.
155
551000
4000
Chúng làm việc cùng nhau. Chúng khiến tế bào làm việc cần làm.
09:40
And their working together helps our bodies --
156
555000
6000
Và việc chúng làm việc với nhau giúp cơ thể ta --
09:46
huge entities that they will never see -- function properly.
157
561000
4000
những thực thể khổng lồ mà chúng sẽ không bao giờ thấy -- hoạt động đúng guồng.
09:51
Enjoy the rest of the show. Thank you.
158
566000
1000
Hãy thưởng thức phần còn lại của chương trình. Xin cám ơn.
09:52
(Applause)
159
567000
2000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
David Bolinsky - Medical animatorDavid Bolinsky and his team illustrate scientific and medical concepts with high-drama animation. You've never seen the life of a cell quite like this.
Why you should listen
Medical illustrator and animator David Bolinsky has devoted his career to displaying scientific and medical concepts in a clear, fresh light.
Since the earliest days of computer animation, he knew this art could be a powerful tool for explaining scientific concepts in ways that traditional medical illustration simply couldn't. Now, with XVIVO, the company he co-founded, he works with schools and with medical and scientific firms, turning complex processes into understandable, compelling films.
"The Inner Life of a Cell," highlighted at TED2007, represents the leading edge of medical animation, in both its technical achievement and its focus on compelling, memorable action. Created as part of the BioVision initiative to help explain cellular processes to students at Harvard's Department of Molecular and Cellular Biology, the clip has captured the imagination of the press -- and reportedly, of Hollywood.
David Bolinsky | Speaker | TED.com