TEDxMidAtlantic
Jeff Speck: 4 ways to make a city more walkable
Jeff Speck: 4 cách để tạo nên một thành phố thuận tiện hơn cho việc đi bộ
Filmed:
Readability: 3.7
2,173,018 views
Không lệ thuộc vào ô tô, không phải chịu sự mở rộng hỗn độn, và được thoải mái đi bộ trong thành phố của bạn! Nhà quy hoạch thành phố Jeff Speck chia sẽ "thuyết khái quát về tính thuận tiện cho đi bộ" của mình -- bốn nguyên tắc quy hoạch để biến các thành phố hỗn độn với đường cao tốc sáu làn và các tòa nhà cao gần 200m trở thành các ốc đảo thuận tiện cho người dân đi bộ, với thật nhiều làn đường cho xe đạp và các con phố với hàng cây hai bên.
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
So I'm here to talk to you
about the walkable city.
about the walkable city.
0
897
2889
Tôi ở đây để nói với các bạn
về thành phố thuận tiện cho việc đi bộ.
về thành phố thuận tiện cho việc đi bộ.
00:15
What is the walkable city?
1
3810
1359
Thành phố này là thế nào?
00:17
Well, for want of a better definition,
2
5193
2481
Để định nghĩa thì,
00:19
it's a city in which the car
is an optional instrument of freedom,
is an optional instrument of freedom,
3
7698
6888
đó là thành phố mà ở đó
ô tô là phương tiện tự do tùy ý,
ô tô là phương tiện tự do tùy ý,
00:26
rather than a prosthetic device.
4
14610
1884
hơn là một thiết bị cấy ghép nhân tạo.
00:28
And I'd like to talk about
why we need the walkable city,
why we need the walkable city,
5
16518
2955
Và tôi muốn nói về lý do vì sao
ta cần thành phố thuận tiện cho đi bộ,
ta cần thành phố thuận tiện cho đi bộ,
00:31
and I'd like to talk about
how to do the walkable city.
how to do the walkable city.
6
19497
4158
và làm thế nào
để tạo nên thành phố như vậy.
để tạo nên thành phố như vậy.
00:35
Most of the talks I give these days
are about why we need it,
are about why we need it,
7
23679
4340
Phần lớn các bài nói những ngày gần đây
của tôi là về lý do vì sao ta cần nó,
của tôi là về lý do vì sao ta cần nó,
00:40
but you guys are smart.
8
28043
3096
nhưng các bạn rất thông minh.
00:44
And also I gave that talk
exactly a month ago,
exactly a month ago,
9
32314
3247
Và tôi cũng có bài nói như vậy
tròn một tháng trước,
tròn một tháng trước,
00:47
and you can see it at TED.com.
10
35585
2067
và bạn có thể xem trên TED.com.
00:49
So today I want to talk
about how to do it.
about how to do it.
11
37676
3000
Hôm nay tôi muốn nói
về cách chúng ta làm điều đó.
về cách chúng ta làm điều đó.
00:52
In a lot of time thinking about this,
12
40700
1939
Suy nghĩ về điều đó trong thời gian dài,
00:54
I've come up with what I call
the general theory of walkability.
the general theory of walkability.
13
42663
3100
tôi đã nghĩ ra thuyết khái quát
về tính thuận tiện cho đi bộ.
về tính thuận tiện cho đi bộ.
00:57
A bit of a pretentious term,
it's a little tongue-in-cheek,
it's a little tongue-in-cheek,
14
45787
2930
Đó là một thuật ngữ
có phần hơi tỏ vẻ, và hơi mỉa mai,
có phần hơi tỏ vẻ, và hơi mỉa mai,
01:00
but it's something
I've thought about for a long time,
I've thought about for a long time,
15
48741
2574
nhưng đó là thứ
tôi đã nghĩ nhiều trong thời gian dài,
tôi đã nghĩ nhiều trong thời gian dài,
01:03
and I'd like to share
what I think I've figured out.
what I think I've figured out.
16
51339
3384
và tôi muốn chia sẻ về điều
tôi nghĩ là mình đã tìm ra.
tôi nghĩ là mình đã tìm ra.
01:06
In the American city,
the typical American city --
the typical American city --
17
54747
2839
Ở thành phố điển hình của Hoa Kỳ --
01:09
the typical American city
is not Washington, DC,
is not Washington, DC,
18
57610
2240
không phải là Washington, DC,
01:11
or New York, or San Francisco;
19
59874
2308
hay New York, hay San Francisco;
01:14
it's Grand Rapids or Cedar
Rapids or Memphis --
Rapids or Memphis --
20
62206
3247
mà là Grand Rapids hay Cedar Rapids
hay Memphis --
hay Memphis --
01:17
in the typical American city
in which most people own cars
in which most people own cars
21
65477
3111
ở thành phố điển hình của Hoa Kỳ
nơi phần lớn dân sở hữu ô tô
nơi phần lớn dân sở hữu ô tô
01:20
and the temptation
is to drive them all the time,
is to drive them all the time,
22
68612
2321
và người ta muốn lái xe mọi lúc,
01:22
if you're going to get them to walk,
then you have to offer a walk
then you have to offer a walk
23
70957
3779
nếu bạn muốn họ đi bộ,
thì bạn cũng cần chứng minh việc đi bộ đó
thì bạn cũng cần chứng minh việc đi bộ đó
01:26
that's as good as a drive or better.
24
74760
1848
tốt bằng hay tốt hơn cả việc lái xe.
01:28
What does that mean?
25
76632
1151
Điều đó có nghĩa là gì?
01:29
It means you need to offer
four things simultaneously:
four things simultaneously:
26
77807
2541
Có nghĩa là bạn cần phải cùng lúc
đưa ra bốn điều:
đưa ra bốn điều:
01:32
there needs to be a proper reason to walk,
27
80372
2057
cần có lý do thích đáng để đi bộ,
01:34
the walk has to be safe and feel safe,
28
82453
2350
việc đi bộ phải an toàn
và tạo cảm giác an tâm,
và tạo cảm giác an tâm,
01:36
the walk has to be comfortable
29
84827
1695
phải thoải mái
01:38
and the walk has to be interesting.
30
86546
1769
và phải thú vị.
01:40
You need to do all four
of these things simultaneously,
of these things simultaneously,
31
88339
2610
Bạn cần phải cùng lúc
làm tất cả bốn điều đó,
làm tất cả bốn điều đó,
01:42
and that's the structure of my talk today,
32
90973
2030
đó là kết cấu bài nói của tôi hôm nay,
01:45
to take you through each of those.
33
93027
1629
và tôi sẽ đi sâu vào từng điều.
01:46
The reason to walk
is a story I learned from my mentors,
is a story I learned from my mentors,
34
94680
3264
Lý do khiến ta đi bộ là câu chuyện
tôi học được từ các vị cố vấn,
tôi học được từ các vị cố vấn,
01:49
Andrés Duany and Elizabeth Plater-Zyberk,
35
97968
2360
Andrés Duany và Elizabeth Plater-Zyberk,
01:52
the founders of the New Urbanism movement.
36
100352
2001
người sáng lập phong trào New Urbanism
(Đô thị hóa mới).
(Đô thị hóa mới).
01:54
And I should say half the slides
and half of my talk today
and half of my talk today
37
102377
3513
Và tôi muốn nói rằng nửa số slide
và nửa phần bài nói hôm nay
và nửa phần bài nói hôm nay
01:57
I learned from them.
38
105914
1326
là tôi học được từ họ
01:59
It's the story of planning,
39
107264
1779
Đó là câu chuyện về quy hoạch,
02:01
the story of the formation
of the planning profession.
of the planning profession.
40
109067
3240
câu chuyện về
sự hình thành nghề quy hoạch.
sự hình thành nghề quy hoạch.
02:04
When in the 19th century
people were choking
people were choking
41
112331
4751
Vào thế kỷ 19,
con người cảm thấy ngột ngạt
con người cảm thấy ngột ngạt
02:09
from the soot of the dark, satanic mills,
42
117106
2493
vì các nhà máy tối tăm, quỷ quái,
02:11
the planners said, hey, let's move
the housing away from the mills.
the housing away from the mills.
43
119623
4376
các nhà quy hoạch nói, này, hãy đưa nhà ở
ra xa khỏi các nhà máy.
ra xa khỏi các nhà máy.
02:16
And lifespans increased
immediately, dramatically,
immediately, dramatically,
44
124023
3467
Và tuổi thọ đã tăng mạnh ngay lập tức,
02:19
and we like to say
45
127514
1151
và ta muốn nói rằng
02:20
the planners have been trying to repeat
that experience ever since.
that experience ever since.
46
128689
3192
kể từ đó, các nhà quy hoạch vẫn cố gắng
để lặp lại trải nghiệm này.
để lặp lại trải nghiệm này.
02:23
So there's the onset
of what we call Euclidian zoning,
of what we call Euclidian zoning,
47
131905
2642
Đó là điểm khởi đầu của thứ
gọi là quy vùng Euclidian,
gọi là quy vùng Euclidian,
02:26
the separation of the landscape
into large areas of single use.
into large areas of single use.
48
134571
4075
là sự phân chia cảnh quan thành các
khu vực lớn với mục đích sử dụng riêng.
khu vực lớn với mục đích sử dụng riêng.
02:30
And typically when I arrive
in a city to do a plan,
in a city to do a plan,
49
138670
2477
Và thông thường khi đến
quy hoạch một thành phố,
quy hoạch một thành phố,
02:33
a plan like this already awaits me
on the property that I'm looking at.
on the property that I'm looking at.
50
141171
4039
một sơ đồ quy hoạch thế này
đã đợi sẵn tôi.
đã đợi sẵn tôi.
02:37
And all a plan like this guarantees
51
145234
1702
Và một bản sơ đồ như vậy đồng nghĩa
02:38
is that you will not have a walkable city,
52
146960
2039
với việc sẽ không có
thành phố thuận tiện cho đi bộ,
thành phố thuận tiện cho đi bộ,
02:41
because nothing is located
near anything else.
near anything else.
53
149023
2920
bởi vì mọi thứ đều nằm xa nhau.
02:43
The alternative, of course,
is our most walkable city,
is our most walkable city,
54
151967
3640
Thay vào đó ta có thành phố
thuận tiện cho đi bộ nhất của chúng ta,
thuận tiện cho đi bộ nhất của chúng ta,
02:47
and I like to say, you know,
this is a Rothko,
this is a Rothko,
55
155631
2530
và tôi muốn đề cập tới,
đây là kiểu Rothko,
đây là kiểu Rothko,
02:50
and this is a Seurat.
56
158185
1503
và đây là kiểu Seurat.
02:51
It's just a different way --
he was the pointilist --
he was the pointilist --
57
159712
2541
Ông là họa sĩ thuộc trường phái pointilism
(vẽ tranh bằng chấm) --
(vẽ tranh bằng chấm) --
02:54
it's a different way of making places.
58
162277
1833
đó là một cách khác để vẽ sơ đồ quy hoạch.
02:56
And even this map of Manhattan
is a bit misleading
is a bit misleading
59
164134
2809
Và thậm chí bản đồ Manhattan này
cũng khó hiểu
cũng khó hiểu
02:58
because the red color
is uses that are mixed vertically.
is uses that are mixed vertically.
60
166967
4180
vì màu đỏ để chỉ mục đích sử dụng khác nhau
theo chiều thẳng đứng.
theo chiều thẳng đứng.
03:03
So this is the big story
of the New Urbanists --
of the New Urbanists --
61
171171
2704
Với những ai theo phong trào Đô thị hóa mới,
việc quan trọng
việc quan trọng
là công nhận rằng chỉ có hai cách,
03:05
to acknowledge that there
are only two ways
are only two ways
62
173899
2512
03:08
that have been tested by the thousands
63
176435
2290
đã được kiểm chứng bởi hàng ngàn người,
03:10
to build communities,
in the world and throughout history.
in the world and throughout history.
64
178749
2940
để xây dựng các cộng đồng,
trên thế giới và trong lịch sử.
trên thế giới và trong lịch sử.
03:13
One is the traditional neighborhood.
65
181713
1878
Một là khu kiểu truyền thống.
03:15
You see here several neighborhoods
of Newburyport, Massachusetts,
of Newburyport, Massachusetts,
66
183615
3414
Bạn thấy ở đây là một vài khu như vậy
thuộc Newburyport, Massachusetts,
thuộc Newburyport, Massachusetts,
03:19
which is defined as being compact
and being diverse --
and being diverse --
67
187053
4267
được định nghĩa là rất gắn kết
và đa dạng --
và đa dạng --
03:23
places to live, work, shop,
recreate, get educated --
recreate, get educated --
68
191344
4142
nơi để sống, làm việc, mua sắm,
giải trí, và học tập --
giải trí, và học tập --
03:27
all within walking distance.
69
195510
1879
toàn bộ đều trong khoảng cách gần.
03:29
And it's defined as being walkable.
70
197413
2136
Và đó là sự thuận tiện cho đi bộ.
03:31
There are lots of small streets.
71
199573
1534
Có rất nhiều phố nhỏ.
03:33
Each one is comfortable to walk on.
72
201131
1726
Mỗi phố lại rất dễ chịu để đi bộ qua.
03:34
And we contrast that to the other way,
73
202881
2514
Và trái ngược với đó
03:37
an invention that happened
after the Second World War,
after the Second World War,
74
205419
2819
là một phát minh xuất hiện
sau Thế chiến thứ II,
sau Thế chiến thứ II,
03:40
suburban sprawl,
75
208262
1258
sự mở rộng hỗn độn vùng ngoại ô,
03:41
clearly not compact, clearly not diverse,
and it's not walkable,
and it's not walkable,
76
209544
4577
rõ ràng là không gắn kết, không đa dạng,
và không thuận tiện cho đi lại,
và không thuận tiện cho đi lại,
03:46
because so few of the streets connect,
77
214145
1898
vì rất ít phố kết nối với nhau,
03:48
that those streets that do connect
become overburdened,
become overburdened,
78
216067
2883
còn những phố kết nối nhau
thì lại quá tải,
thì lại quá tải,
03:50
and you wouldn't let your kid out on them.
79
218974
2090
và bạn sẽ không cho con mình đi lại ở đó.
03:53
And I want to thank Alex Maclean,
the aerial photographer,
the aerial photographer,
80
221088
2851
Và tôi muốn cảm ơn Alex Maclean,
nhiếp ảnh gia trên không,
nhiếp ảnh gia trên không,
03:55
for many of these beautiful pictures
that I'm showing you today.
that I'm showing you today.
81
223963
3055
vì đã có những bức ảnh đẹp
tôi đưa các bạn xem hôm nay.
tôi đưa các bạn xem hôm nay.
03:59
So it's fun to break sprawl down
into its constituent parts.
into its constituent parts.
82
227042
3620
Rất thú vị khi chia nhỏ sự mở rộng hỗn độn
thành những cấu phần.
thành những cấu phần.
04:02
It's so easy to understand,
83
230686
1577
Rất dễ hiểu,
04:04
the places where you only live,
the places where you only work,
the places where you only work,
84
232287
3003
những nơi chỉ dành để sống,
những nơi chỉ để làm việc,
những nơi chỉ để làm việc,
04:08
the places where you only shop,
85
236144
1956
những nơi chỉ để mua sắm,
04:10
and our super-sized public institutions.
86
238124
3344
và các công trình công cộng khổng lồ.
04:13
Schools get bigger and bigger,
87
241492
1440
Các trường học ngày càng trở nên
to rộng hơn,
to rộng hơn,
04:14
and therefore, further
and further from each other.
and further from each other.
88
242956
2396
và vì thế, ngày càng xa nhau hơn.
04:17
And the ratio of the size
of the parking lot
of the parking lot
89
245376
3129
Và tỉ lệ của kích thước bãi đỗ xe
04:20
to the size of the school
90
248529
1216
so với kích thước trường học
04:21
tells you all you need to know,
91
249769
1616
cho thấy tất cả những gì bạn cần biết,
04:23
which is that no child
has ever walked to this school,
has ever walked to this school,
92
251409
2538
là không đứa trẻ nào
từng đi bộ đến ngôi trường này,
từng đi bộ đến ngôi trường này,
04:25
no child will ever walk to this school.
93
253971
1905
không đứa trẻ nào
sẽ đi bộ đến ngôi trường này.
sẽ đi bộ đến ngôi trường này.
04:27
The seniors and juniors are driving
the freshmen and the sophomores,
the freshmen and the sophomores,
94
255900
3840
Sinh viên năm bốn và năm ba thì chở
sinh viên năm nhất và năm hai,
sinh viên năm nhất và năm hai,
04:31
and of course we have
the crash statistics to prove it.
the crash statistics to prove it.
95
259764
2624
và đương nhiên có số liệu về tai nạn
để chứng minh điều đó.
để chứng minh điều đó.
04:34
And then the super-sizing
of our other civic institutions
of our other civic institutions
96
262412
3468
Và rồi
có các công trình dân sự khổng lồ khác
có các công trình dân sự khổng lồ khác
04:37
like playing fields --
97
265904
1170
như sân thể thao --
04:39
it's wonderful that Westin
in the Ft. Lauderdale area
in the Ft. Lauderdale area
98
267098
3873
thật tuyệt vời rằng Westin
ở khu vực Ft. Lauderdale
ở khu vực Ft. Lauderdale
04:42
has eight soccer fields
and eight baseball diamonds
and eight baseball diamonds
99
270995
3068
có tám sân bóng đá
và tám sân bóng chày
và tám sân bóng chày
04:46
and 20 tennis courts,
100
274087
1859
và 20 sân tennis,
04:47
but look at the road
that takes you to that location,
that takes you to that location,
101
275970
3612
nhưng hãy nhìn con đường
dẫn tới địa điểm đó,
dẫn tới địa điểm đó,
04:51
and would you let your child bike on it?
102
279606
1946
bạn có cho con mình đạp xe ở đó không?
04:53
And this is why we have
the soccer mom now.
the soccer mom now.
103
281576
2130
Và đó là lý do vì sao giờ có "soccer mom"
(bà mẹ thường đưa con đi đá bóng).
(bà mẹ thường đưa con đi đá bóng).
04:55
When I was young, I had one soccer field,
104
283730
2242
Khi còn nhỏ, tôi có một sân bóng đá,
04:57
one baseball diamond and one tennis court,
105
285996
2025
một sân bóng chày và một sân tennis,
05:00
but I could walk to it,
because it was in my neighborhood.
because it was in my neighborhood.
106
288045
2858
nhưng tôi có thể đi bộ tới đó,
vì nằm trong khu của tôi.
vì nằm trong khu của tôi.
05:02
Then the final part of sprawl
that everyone forgot to count:
that everyone forgot to count:
107
290927
2851
Phần cuối cùng của sự hỗn độn
mọi người quên không xét tới:
mọi người quên không xét tới:
05:05
if you're going to separate everything
from everything else
from everything else
108
293802
2820
nếu bạn muốn tách mọi thứ ra
05:08
and reconnect it
only with automotive infrastructure,
only with automotive infrastructure,
109
296646
2534
và rồi kết nối lại
chỉ với cơ sở hạ tầng cho xe hơi,
chỉ với cơ sở hạ tầng cho xe hơi,
05:11
then this is what your landscape
begins to look like.
begins to look like.
110
299204
2522
thì khung cảnh của bạn sẽ trông thế này.
05:13
The main message here is:
111
301750
1215
Thông điệp chính ở đây là:
05:14
if you want to have a walkable city,
you can't start with the sprawl model.
you can't start with the sprawl model.
112
302989
3602
nếu bạn muốn có một thành phố thuận cho đi bộ,
bạn không thể bắt đầu với mô hình hỗn độn,
bạn không thể bắt đầu với mô hình hỗn độn,
05:18
you need the bones of an urban model.
113
306615
2071
mà bạn cần khung mô hình đô thị.
05:20
This is the outcome
of that form of design,
of that form of design,
114
308710
2848
Đây là kết quả của dạng thiết kế đó,
05:23
as is this.
115
311582
1391
như thế này.
05:24
And this is something
that a lot of Americans want.
that a lot of Americans want.
116
312997
2589
Và đây là điều mà rất nhiều người Mỹ muốn.
05:27
But we have to understand
it's a two-part American dream.
it's a two-part American dream.
117
315610
2713
Nhưng ta phải hiểu
đó là giấc mơ Mỹ gồm hai phần.
đó là giấc mơ Mỹ gồm hai phần.
05:30
If you're dreaming for this,
118
318347
1360
Nếu bạn mơ ước về điều này,
05:31
you're also going to be dreaming of this,
often to absurd extremes,
often to absurd extremes,
119
319731
3381
bạn cũng sẽ mơ ước về điều này,
thường là tới mức lố bịch,
thường là tới mức lố bịch,
05:35
when we build our landscape
to accommodate cars first.
to accommodate cars first.
120
323136
2617
khi chúng ta xây dựng cảnh quan
để đáp ứng ô tô trước tiên.
để đáp ứng ô tô trước tiên.
05:37
And the experience
of being in these places --
of being in these places --
121
325777
2241
Và trải nghiệm khi ở những nơi này --
05:40
(Laughter)
122
328042
1017
(Cười)
05:41
This is not Photoshopped.
123
329083
1380
Ảnh này không phải qua photoshop.
05:42
Walter Kulash took this slide.
124
330487
2002
Walter Kulash đã chụp.
05:44
It's in Panama City.
125
332513
1697
Đó là ở thành phố Panama.
05:46
This is a real place.
126
334234
1789
Đây là một nơi có thực.
05:48
And being a driver
can be a bit of a nuisance,
can be a bit of a nuisance,
127
336047
2479
Và là một tài xế
có thể hơi phiền phức,
có thể hơi phiền phức,
05:50
and being a pedestrian
can be a bit of a nuisance
can be a bit of a nuisance
128
338550
2465
và là một người đi bộ
có thể hơi phiền phức
có thể hơi phiền phức
05:53
in these places.
129
341039
1501
ở những nơi thế này.
05:54
This is a slide that epidemiologists
have been showing for some time now,
have been showing for some time now,
130
342564
3474
Đây là slide mà các nhà dịch tễ học
đã đưa ra nhiều gần đây.
đã đưa ra nhiều gần đây.
05:58
(Laughter)
131
346062
1016
(Cười)
05:59
The fact that we have a society
where you drive to the parking lot
where you drive to the parking lot
132
347102
3465
Việc chúng ta có một xã hội
nơi bạn lái xe tới bãi đỗ xe
nơi bạn lái xe tới bãi đỗ xe
06:02
to take the escalator to the treadmill
133
350591
1874
và dùng thang máy để tới máy chạy bộ
06:04
shows that we're doing something wrong.
134
352489
1928
cho thấy ta đang làm sai điều gì đó.
06:06
But we know how to do it better.
135
354441
1572
Nhưng ta biết cách cải thiện nó.
06:08
Here are the two models contrasted.
136
356037
1683
Đây là hai mô hình trái ngược nhau.
06:09
I show this slide,
137
357744
1155
Tôi đưa lên slide này,
06:10
which has been a formative document
of the New Urbanism now
of the New Urbanism now
138
358923
2786
đây là một văn bản quá trình phát triển
của Đô thị hóa mới
của Đô thị hóa mới
06:13
for almost 30 years,
139
361733
1404
trong gần 30 năm,
06:15
to show that sprawl and the traditional
neighborhood contain the same things.
neighborhood contain the same things.
140
363161
4159
để cho thấy rằng sự mở rộng hỗn độn
và khu truyền thống có những điều như nhau.
và khu truyền thống có những điều như nhau.
06:19
It's just how big are they,
141
367344
1386
Vấn đề chỉ là chúng lớn thế nào,
06:20
how close are they to each other,
142
368754
1599
và gần nhau đến đâu,
06:22
how are they interspersed together
143
370377
1675
chúng xen kẽ nhau ra sao,
06:24
and do you have a street network,
rather than a cul-de-sac
rather than a cul-de-sac
144
372076
2917
và bạn có một hệ thống đường phố
thay vì là đường cụt
thay vì là đường cụt
06:27
or a collector system of streets?
145
375017
2035
hay một hệ thống tổng hợp các con phố?
06:29
So when we look at a downtown area,
146
377076
1817
Khi ta xem xét một khu vực trung tâm,
06:30
at a place that has a hope
of being walkable,
of being walkable,
147
378917
2135
một nơi có hy vọng thuận tiện cho đi bộ,
06:33
and mostly that's our downtowns
in America's cities
in America's cities
148
381076
2558
và hầu hết đó là những khu trung tâm
trong các thành phố ở Hoa Kỳ
trong các thành phố ở Hoa Kỳ
06:35
and towns and villages,
149
383658
1768
và thị trấn và làng mạc,
06:37
we look at them and say
we want the proper balance of uses.
we want the proper balance of uses.
150
385450
3065
ta nhìn chúng và nói muốn
sự cân bằng trong các mục đích sử dụng.
sự cân bằng trong các mục đích sử dụng.
06:40
So what is missing or underrepresented?
151
388539
2135
Vậy điều gì thiếu hay không được miêu tả đủ?
06:42
And again, in the typical American cities
in which most Americans live,
in which most Americans live,
152
390698
3660
Và một lần nữa, ở các thành phố Mỹ điển hình
nơi phần lớn người Mỹ sinh sống,
nơi phần lớn người Mỹ sinh sống,
06:46
it is housing that is lacking.
153
394382
2010
đó là sự thiếu nhà ở.
06:48
The jobs-to-housing balance is off.
154
396416
2190
Không có cân bằng giữa việc làm với nhà ở.
06:50
And you find that when
you bring housing back,
you bring housing back,
155
398630
2183
Và bạn có thể hiểu rằng
khi đưa nhà ở trở lại
khi đưa nhà ở trở lại
06:52
these other things start to come back too,
156
400837
2066
những thứ khác cũng bắt đầu quay trở lại,
06:54
and housing is usually first
among those things.
among those things.
157
402927
2476
và nhà ở thường là điều trước tiên
so với thứ khác.
so với thứ khác.
06:57
And, of course, the thing
that shows up last and eventually
that shows up last and eventually
158
405427
3104
Và đương nhiên, thứ xuất hiện cuối cùng
07:00
is the schools,
159
408555
1181
là trường học,
07:01
because the people have to move in,
160
409760
2320
vì con người cần dọn đến,
07:04
the young pioneers have to move in,
get older, have kids
get older, have kids
161
412104
4821
những người trẻ cần phải dọn đến,
trưởng thành, có con
trưởng thành, có con
07:08
and fight, and then the schools
get pretty good eventually.
get pretty good eventually.
162
416949
3038
và đấu tranh, và rồi các trường học
cuối cùng cũng trở nên tốt.
cuối cùng cũng trở nên tốt.
07:12
The other part of this part,
163
420011
2302
Phần khác của khía cạnh này,
07:14
the useful city part,
164
422337
3491
khía cạnh thành phố hữu ích,
07:17
is transit,
165
425852
1305
là vận chuyển công cộng,
07:19
and you can have a perfectly
walkable neighborhood without it.
walkable neighborhood without it.
166
427181
3365
và bạn có thể có một khu
thuận cho đi bộ mà không cần nó.
thuận cho đi bộ mà không cần nó.
07:22
But perfectly walkable cities
require transit,
require transit,
167
430570
3305
Nhưng các thành phố thuận cho đi bộ
cần phương tiện vận chuyển công cộng
cần phương tiện vận chuyển công cộng
07:25
because if you don't have access
to the whole city as a pedestrian,
to the whole city as a pedestrian,
168
433899
3441
vì nếu là người đi bộ, bạn không tiếp cận
được với toàn thành phố,
được với toàn thành phố,
07:29
then you get a car,
169
437364
1161
bạn sẽ sắm ô tô,
07:30
and if you get a car,
170
438549
1155
và nếu bạn sắm ô tô,
07:31
the city begins to reshape itself
around your needs,
around your needs,
171
439728
2548
thành phố sẽ bắt đầu tự định hình lại
theo nhu cầu của bạn,
theo nhu cầu của bạn,
07:34
and the streets get wider
and the parking lots get bigger
and the parking lots get bigger
172
442300
2682
và các con phố sẽ rộng hơn
và các bãi đỗ xe sẽ lớn hơn
và các bãi đỗ xe sẽ lớn hơn
07:37
and you no longer have a walkable city.
173
445006
1877
và sẽ không còn
thành phố thuận tiện cho đi bộ nữa.
thành phố thuận tiện cho đi bộ nữa.
07:38
So transit is essential.
174
446907
1155
Nên phương tiện công cộng là thiết yếu.
07:40
But every transit experience,
every transit trip,
every transit trip,
175
448086
2401
Nhưng mỗi trải nghiệm vận chuyển công cộng
07:42
begins or ends as a walk,
176
450511
1895
bắt đầu hoặc kết thúc bằng đi bộ,
07:44
and so we have to remember to build
walkability around our transit stations.
walkability around our transit stations.
177
452430
3798
và rồi ta sẽ nhớ cần tạo tính thuận cho đi bộ
quanh các trạm vận chuyển công cộng.
quanh các trạm vận chuyển công cộng.
07:48
Next category, the biggest one,
is the safe walk.
is the safe walk.
178
456252
2745
Mục tiếp theo, mục lớn nhất,
là đi bộ an toàn.
là đi bộ an toàn.
07:51
It's what most walkability
experts talk about.
experts talk about.
179
459021
2216
Đó là điều phần lớn chuyên gia
về điều này nói tới.
về điều này nói tới.
07:53
It is essential, but alone not enough
to get people to walk.
to get people to walk.
180
461261
4041
Điều này quan trọng, nhưng không đủ
để khiến mọi người chọn đi bộ.
để khiến mọi người chọn đi bộ.
07:57
And there are so many moving parts
that add up to a walkable city.
that add up to a walkable city.
181
465326
3143
Và có rất nhiều chi tiết động
làm nên thành phố thuận tiện cho đi bộ.
làm nên thành phố thuận tiện cho đi bộ.
08:00
The first is block size.
182
468493
1576
Đầu tiên là kích thước các dãy nhà.
08:02
This is Portland, Oregon,
183
470093
1347
Đây là Portland, Oregon,
08:03
famously 200-foot blocks,
famously walkable.
famously walkable.
184
471464
3566
nổi tiếng với các dãy nhà 60 mét và
thuận tiện cho đi bộ.
thuận tiện cho đi bộ.
08:07
This is Salt Lake City,
185
475054
1318
Đây là thành phố Salt Lake.
08:08
famously 600-foot blocks,
186
476396
2080
nổi tiếng với các dãy nhà 180 mét,
08:10
famously unwalkable.
187
478500
1369
không tiện cho đi bộ.
08:11
If you look at the two,
it's almost like two different planets,
it's almost like two different planets,
188
479893
3006
Nếu bạn nhìn vào hai nơi,
trông như thể hai hành tinh khác nhau,
trông như thể hai hành tinh khác nhau,
08:14
but these places were both built by humans
189
482923
2316
nhưng hai nơi này
đều do con người xây dựng
đều do con người xây dựng
08:17
and in fact, the story is that when
you have a 200-foot block city,
you have a 200-foot block city,
190
485263
3640
và trên thực tế, chuyện là khi bạn
có một thành phố với dãy nhà 60 mét,
có một thành phố với dãy nhà 60 mét,
08:20
you can have a two-lane city,
191
488927
1534
bạn sẽ có thành phố hai làn xe,
08:22
or a two-to-four lane city,
192
490485
1417
hay thành phố hai-đến-bốn làn xe,
08:23
and a 600-foot block city
is a six-lane city, and that's a problem.
is a six-lane city, and that's a problem.
193
491926
4025
và một thành phố với dãy nhà 180 mét
là thành phố sáu làn xe, và đó là vấn đề.
là thành phố sáu làn xe, và đó là vấn đề.
08:27
These are the crash statistics.
194
495975
1478
Có số liệu về tai nạn.
08:29
When you double the block size --
195
497477
2086
Khi bạn nhân đôi kích cỡ dãy nhà --
08:31
this was a study
of 24 California cities --
of 24 California cities --
196
499587
2033
đây là nghiên cứu
về 24 thành phố ở California --
về 24 thành phố ở California --
08:33
when you double the block size,
197
501644
1492
khi bạn nhân đôi kích cỡ dãy nhà,
08:35
you almost quadruple
the number of fatal accidents
the number of fatal accidents
198
503160
3626
bạn gần như nhân tư số tai nạn gây tử vong
08:38
on non-highway streets.
199
506810
2001
trên các phố không phải đường cao tốc.
08:40
So how many lanes do we have?
200
508835
2231
Vậy chúng ta có bao nhiều làn đường?
08:43
This is where I'm going to tell you
what I tell every audience I meet,
what I tell every audience I meet,
201
511090
3477
Đây là nơi tôi sẽ cho các bạn biết
điều tôi nói với mọi khán giả tôi gặp
điều tôi nói với mọi khán giả tôi gặp
08:46
which is to remind you
about induced demand.
about induced demand.
202
514591
2730
là để nhắc các bạn nhớ về
nhu cầu lệ thuộc.
nhu cầu lệ thuộc.
08:49
Induced demand applies
both to highways and to city streets.
both to highways and to city streets.
203
517345
4437
Nhu cầu lệ thuộc áp dụng với cả
đường cao tốc và đường trong thành phố.
đường cao tốc và đường trong thành phố.
08:53
And induced demand tells us
that when we widen the streets
that when we widen the streets
204
521806
3485
Và nhu cầu lệ thuộc chỉ ra
rằng khi ta mở rộng đường
rằng khi ta mở rộng đường
08:57
to accept the congestion
that we're anticipating,
that we're anticipating,
205
525315
3098
để chấp nhận sự tắc nghẽn
mà ta liệu trước,
mà ta liệu trước,
09:00
or the additional trips
that we're anticipating
that we're anticipating
206
528437
2337
hay các chuyến đi tăng thêm
mà ta liệu trước
mà ta liệu trước
09:02
in congested systems,
it is principally that congestion
it is principally that congestion
207
530798
3913
trong các hệ thống tắc nghẽn,
chủ yếu là sự tắc nghẽn
chủ yếu là sự tắc nghẽn
09:06
that is constraining demand,
208
534735
1993
đó là nhu cầu bắt buộc,
09:08
and so that the widening comes,
209
536752
1762
và việc mở rộng được tiến hành,
09:10
and there are all of these latent trips
that are ready to happen.
that are ready to happen.
210
538538
3116
và toàn bộ các chuyến đi tiềm tàng
sẵn sàng diễn ra.
sẵn sàng diễn ra.
09:13
People move further from work
211
541678
1389
Người dân chuyển ra xa nơi làm việc hơn
09:15
and make other choices
about when they commute,
about when they commute,
212
543091
2233
và đưa ra các lựa chọn khác để đi lại,
09:17
and those lanes fill up
very quickly with traffic,
very quickly with traffic,
213
545348
2374
và các làn đường
lại nhanh chóng đầy xe cộ,
lại nhanh chóng đầy xe cộ,
09:19
so we widen the street again,
and they fill up again.
and they fill up again.
214
547746
2501
nên ta tiếp tục mở rộng đường,
và rồi lại đầy.
và rồi lại đầy.
09:22
And we've learned that
in congested systems,
in congested systems,
215
550271
2226
Và ta học được rằng
trong các hệ thống tắc nghẽn,
trong các hệ thống tắc nghẽn,
09:24
we cannot satisfy the automobile.
216
552521
2415
ta không thể thỏa mãn ô tô.
09:26
This is from Newsweek Magazine --
hardly an esoteric publication:
hardly an esoteric publication:
217
554960
3450
Đây là từ Tạp Chí Newsweek --
không phải là một ấn phẩm chuyên biệt:
không phải là một ấn phẩm chuyên biệt:
09:30
"Today's engineers acknowledge
218
558434
1668
"Các kỹ sư ngày nay công nhận
09:32
that building new roads
usually makes traffic worse."
usually makes traffic worse."
219
560126
3226
rằng xây các con đường mới
thường khiến giao thông xấu đi."
thường khiến giao thông xấu đi."
09:35
My response to reading this was,
may I please meet some of these engineers,
may I please meet some of these engineers,
220
563376
3563
Phản ứng của tôi khi đọc tin này là,
tôi có thể gặp một vài kỹ sư trong đó,
tôi có thể gặp một vài kỹ sư trong đó,
09:38
because these are not the ones that I --
221
566963
2066
vì đó không phải những người mà tôi --
09:41
there are great exceptions
that I'm working with now --
that I'm working with now --
222
569053
2590
có những ngoại lệ tuyệt vời
tôi đang làm việc cùng hiện nay --
tôi đang làm việc cùng hiện nay --
09:43
but these are not the engineers
one typically meets working in a city,
one typically meets working in a city,
223
571667
3306
nhưng đây không phải là những kỹ sư
thường làm việc trong một thành phố,
thường làm việc trong một thành phố,
09:46
where they say, "Oh, that road
is too crowded, we need to add a lane."
is too crowded, we need to add a lane."
224
574997
3466
nơi họ nói, "Ồ, con đường đó đông quá,
ta cần thêm một làn."
ta cần thêm một làn."
09:50
So you add a lane, and the traffic comes,
225
578487
2160
Nên một làn được thêm vào,
rồi xe cộ đến,
rồi xe cộ đến,
09:52
and they say, "See, I told you
we needed that lane."
we needed that lane."
226
580671
2457
và họ nói, "Thấy chưa, tôi đã bảo
là ta cần làn đó mà".
là ta cần làn đó mà".
09:55
This applies both to highways
and to city streets if they're congested.
and to city streets if they're congested.
227
583152
3792
Điều này áp dụng với cả cao tốc
và đường đô thị nếu chúng tắc nghẽn.
và đường đô thị nếu chúng tắc nghẽn.
09:58
But the amazing thing
about most American cities that I work in,
about most American cities that I work in,
228
586968
3035
Nhưng điều tuyệt vời
về phần lớn các thành phố tôi làm việc,
về phần lớn các thành phố tôi làm việc,
10:02
the more typical cities,
229
590027
1289
các thành phố điển hình hơn,
10:03
is that they have a lot of streets
that are actually oversized
that are actually oversized
230
591340
3032
là chúng có rất nhiều con đường
thực ra là quá khổ
thực ra là quá khổ
10:06
for the congestion
they're currently experiencing.
they're currently experiencing.
231
594396
2407
với tình trạng tắc nghẽn
chúng đang đối mặt.
chúng đang đối mặt.
10:08
This was the case in Oklahoma City,
232
596827
1723
Đây là trường hợp ở thành phố Oklahoma,
10:10
when the mayor came running
to me, very upset,
to me, very upset,
233
598574
2519
khi thị trưởng tới tìm tôi,
với tâm trạng rất lo ngại,
với tâm trạng rất lo ngại,
10:13
because they were named
in Prevention Magazine
in Prevention Magazine
234
601117
2404
vì họ được nêu tên trong Tạp chí Prevention
(Phòng chống)
(Phòng chống)
10:15
the worst city for pedestrians
in the entire country.
in the entire country.
235
603545
3153
là thành phố tồi nhất cho người đi bộ
trên khắp đất nước.
trên khắp đất nước.
10:18
Now that can't possibly be true,
236
606722
1706
Điều đó không thể đúng được,
10:20
but it certainly is enough
to make a mayor do something about it.
to make a mayor do something about it.
237
608452
3129
nhưng chắc chắn đủ để khiến thị trưởng
làm gì đó để giải quyết.
làm gì đó để giải quyết.
10:23
We did a walkability study,
238
611605
1309
Chúng tôi đã làm nghiên cứu
về mức thuận tiện cho đi bộ,
về mức thuận tiện cho đi bộ,
10:24
and what we found, looking
at the car counts on the street --
at the car counts on the street --
239
612938
3335
và qua việc quan sát số lượng xe trên phố,
chúng tôi tìm ra
chúng tôi tìm ra
10:28
these are 3,000-, 4,000-, 7,000-car counts
240
616297
3675
có khoảng 3,000-, 4,000-, 7,000- ô tô
10:31
and we know that two lanes
can handle 10,000 cars per day.
can handle 10,000 cars per day.
241
619996
3947
và chúng tôi biết rằng hai làn xe
có thể chịu được 10,000 ô tô mỗi ngày.
có thể chịu được 10,000 ô tô mỗi ngày.
10:35
Look at these numbers --
they're all near or under 10,000 cars,
they're all near or under 10,000 cars,
242
623967
4657
Nhìn vào những con số này --
toàn bộ là gần hoặc dưới 10,000 ô tô,
toàn bộ là gần hoặc dưới 10,000 ô tô,
10:40
and these were the streets
that were designated
that were designated
243
628648
2574
và đây là những phố được chỉ định
10:43
in the new downtown plan
244
631246
2212
trong kế hoạch trung tâm thành phố mới
10:45
to be four lanes to six lanes wide.
245
633482
2634
rộng bốn đến sáu làn xe.
10:48
So you had a fundamental disconnect
between the number of lanes
between the number of lanes
246
636140
3245
Vậy là có sự mất kết nối căn bản
giữa số làn đường
giữa số làn đường
10:51
and the number of cars
that wanted to use them.
that wanted to use them.
247
639409
2242
và số ô tô muốn sử dụng chúng.
10:53
So it was my job to redesign
every street in the downtown
every street in the downtown
248
641675
3915
Vậy việc của tôi là thiết kế lại
tất cả phố trong khu vực trung tâm
tất cả phố trong khu vực trung tâm
10:57
from curb face to curb face,
249
645614
1735
các bề mặt lề đường,
10:59
and we did it for 50 blocks of streets,
250
647373
2002
và chúng tôi làm điều này tại 50 khu phố,
11:01
and we're rebuilding it now.
251
649399
1357
và chúng tôi đang tái xây dựng nó.
11:02
So a typical oversized street to nowhere
252
650780
3040
Và một con đường quá khổ điển hình
chẳng dẫn tới đâu cả
chẳng dẫn tới đâu cả
11:05
is being narrowed, and now
under construction,
under construction,
253
653844
2200
đang được thu hẹp,
và giờ đang được thi công,
và giờ đang được thi công,
11:08
and the project is half done.
254
656068
1640
và hoàn thành được một nửa dự án.
11:09
The typical street like this, you know,
255
657732
1991
Con phố điển hình như thế này,
11:11
when you do that,
you find room for medians.
you find room for medians.
256
659747
3446
khi bạn làm như vậy,
sẽ có chỗ cho các trung điểm.
sẽ có chỗ cho các trung điểm.
11:15
You find room for bike lanes.
257
663217
1982
Có chỗ cho làn xe đạp.
11:17
We've doubled the amount
of on-street parking.
of on-street parking.
258
665223
2167
Chúng tôi đã tăng gấp đôi
số chỗ để xe trên phố.
số chỗ để xe trên phố.
11:19
We've added a full bike network
where one didn't exist before.
where one didn't exist before.
259
667414
3949
Và chúng tôi đã thêm hệ thống xe đạp hoàn chỉnh
mà chưa từng tồn tại trước đây.
mà chưa từng tồn tại trước đây.
11:23
But not everyone has the money
that Oklahoma City has,
that Oklahoma City has,
260
671387
3247
Nhưng không phải đâu cũng có đủ tài chính
như thành phố Oklahoma,
như thành phố Oklahoma,
11:26
because they have an extraction
economy that's doing quite well.
economy that's doing quite well.
261
674658
3084
vì họ có nền kinh tế tài nguyên
đang vận hành khá tốt.
đang vận hành khá tốt.
11:29
The typical city is more
like Cedar Rapids,
like Cedar Rapids,
262
677766
2052
Thành phố điển hình
thì giống với Cedar Rapids hơn,
thì giống với Cedar Rapids hơn,
11:31
where they have an all four-lane
system, half one-way system.
system, half one-way system.
263
679842
3990
nơi có một hệ thống bốn làn,
một hệ thống nửa một chiều.
một hệ thống nửa một chiều.
11:35
And it's a little hard to see,
264
683856
1449
Và hơi khó để quan sát
11:37
but what we've done -- what we're doing;
it's in process right now,
it's in process right now,
265
685329
3284
nhưng những gì chúng tôi đã và đang làm;
đang trong quá trình ngay giờ đây,
đang trong quá trình ngay giờ đây,
11:40
it's in engineering right now --
266
688637
1604
đang thi công ngay giờ đây --
11:42
is turning an all four-lane
system, half one-way
system, half one-way
267
690265
3791
đang biến một hệ thống bốn làn,
nửa một chiều
nửa một chiều
11:46
into an all two-lane system, all two-way,
268
694080
3577
thành một hệ thống hai làn, hai chiều,
11:49
and in so doing, we're adding
70 percent more on-street parking,
70 percent more on-street parking,
269
697681
3241
và trong khi đó, chúng tôi đã thêm vào
70% chỗ để xe trên phố,
70% chỗ để xe trên phố,
11:52
which the merchants love,
270
700946
1359
điều mà các chủ cửa hàng rất thích,
11:54
and it protects the sidewalk.
271
702329
1420
và nó bảo vệ vỉa hè.
11:55
That parking makes the sidewalk safe,
272
703773
1762
Chỗ để xe đó khiến vỉa hè an toàn,
11:57
and we're adding a much more
robust bicycle network.
robust bicycle network.
273
705559
3678
và chúng tôi cũng thêm một hệ thống xe đạp
sôi nổi hơn rất nhiều.
sôi nổi hơn rất nhiều.
12:01
Then the lanes themselves.
How wide are they?
How wide are they?
274
709261
2581
Còn các làn đường rộng thế nào?
12:03
That's really important.
275
711866
1210
Điều đó thực sự quan trọng.
12:05
The standards have changed
such that, as Andrés Duany says,
such that, as Andrés Duany says,
276
713100
3166
Như theo Andrés Duany nói,
quy chuẩn đã thay đổi đến mức
quy chuẩn đã thay đổi đến mức
12:08
the typical road
to a subdivision in America
to a subdivision in America
277
716290
2094
con đường điển hình ở khu vực nhỏ ở Mỹ
12:10
allows you to see
the curvature of the Earth.
the curvature of the Earth.
278
718408
2192
khiến bạn có thể thấy được
độ cong của Trái Đất.
độ cong của Trái Đất.
12:12
(Laughter)
279
720624
1039
(Cười)
12:13
This is a subdivision
outside of Washington from the 1960s.
outside of Washington from the 1960s.
280
721687
3245
Đây là một khu vực nhỏ
nằm ngoài Washington từ thập niên 1960.
nằm ngoài Washington từ thập niên 1960.
12:16
Look very carefully
at the width of the streets.
at the width of the streets.
281
724956
2321
Hãy quan sát kỹ độ rộng của các con phố.
12:19
This is a subdivision from the 1980s.
282
727301
2107
Đây là một khu vực từ thập niên 1980.
12:21
1960s, 1980s.
283
729432
1635
Thập niên 1960, 1980.
12:23
The standards have changed
to such a degree
to such a degree
284
731091
2024
Quy chuẩn đã thay đổi đến mức
12:25
that my old neighborhood of South Beach,
285
733139
1953
khu nhà cũ của tôi ở South Beach,
12:27
when it was time to fix the street
that wasn't draining properly,
that wasn't draining properly,
286
735116
3159
vào lúc cần sửa con phố
không thoát nước đúng,
không thoát nước đúng,
12:30
they had to widen it
and take away half our sidewalk,
and take away half our sidewalk,
287
738299
2544
họ phải mở rộng nó
và bỏ đi nửa phần vỉa hè,
và bỏ đi nửa phần vỉa hè,
12:32
because the standards were wider.
288
740867
1739
vì quy chuẩn là rộng hơn.
12:34
People go faster on wider streets.
289
742630
3455
Người ta đi nhanh hơn
trên các con phố rộng hơn.
trên các con phố rộng hơn.
12:38
People know this.
290
746109
1157
Họ biết điều này.
12:39
The engineers deny it,
but the citizens know it,
but the citizens know it,
291
747290
3126
Các kỹ sư chối bỏ,
nhưng người dân lại biết điều đó,
nhưng người dân lại biết điều đó,
12:42
so that in Birmingham, Michigan,
they fight for narrower streets.
they fight for narrower streets.
292
750440
3826
vì vậy ở Birmingham, Michigan,
họ đấu tranh để có các con phố hẹp hơn.
họ đấu tranh để có các con phố hẹp hơn.
12:46
Portland, Oregon, famously walkable,
293
754290
2522
Portland, Oregon,
nổi tiếng vì thuận tiện cho đi bộ,
nổi tiếng vì thuận tiện cho đi bộ,
12:48
instituted its "Skinny Streets" program
in its residential neighborhood.
in its residential neighborhood.
294
756836
3545
mở ra chương trình "Skinny Streets" (Phố Hẹp)
ở khu dân cư của mình.
ở khu dân cư của mình.
12:52
We know that skinny streets are safer.
295
760405
1850
Ta biết rằng các phố hẹp an toàn hơn.
12:54
The developer Vince Graham,
in his project I'On,
in his project I'On,
296
762279
3046
Nhà phát triển Vince Graham,
trong dự án của ông,
trong dự án của ông,
12:57
which we worked on in South Carolina,
297
765349
1816
mà chúng tôi đang tham gia
ở South Carolina,
ở South Carolina,
12:59
he goes to conferences and he shows
his amazing 22-foot roads.
his amazing 22-foot roads.
298
767189
3915
ông đến các hội nghị và trình bày về
các con đường rộng 6.5m tuyệt vời của mình.
các con đường rộng 6.5m tuyệt vời của mình.
13:03
These are two-way roads,
very narrow rights of way,
very narrow rights of way,
299
771128
2413
Đó là các đường hai chiều, rất hẹp,
13:05
and he shows this well-known philosopher,
300
773565
1999
và ông ấy cũng đưa ra hình ảnh
của triết gia nổi tiếng này,
của triết gia nổi tiếng này,
13:07
who said, "Broad is the road
that leads to destruction ...
that leads to destruction ...
301
775588
2870
người đã nói,
"Rộng là đường dẫn tới sự hủy diệt ...
"Rộng là đường dẫn tới sự hủy diệt ...
13:10
narrow is the road that leads to life."
302
778482
2101
hẹp là đường dẫn tới sự sống."
13:12
(Laughter)
303
780607
2060
(Cười)
13:14
(Applause)
304
782691
2369
(Vỗ tay)
13:17
This plays very well in the South.
305
785084
2059
Điều này rất đúng với phía Nam.
13:19
Now: bicycles.
306
787167
1897
Giờ thì: xe đạp.
13:21
Bicycles and bicycling
are the current revolution underway
are the current revolution underway
307
789929
4482
Xe đạp và việc đạp xe
là cuộc cách mạng đang diễn ra
là cuộc cách mạng đang diễn ra
13:26
in only some American cities.
308
794435
1683
chỉ ở một số các thành phố Hoa Kỳ.
13:28
But where you build it, they come.
309
796142
1641
Nhưng bạn xây nó ở đâu,
họ sẽ xuất hiện ở đó.
họ sẽ xuất hiện ở đó.
13:29
As a planner, I hate to say that,
but the one thing I can say
but the one thing I can say
310
797807
4009
Là nhà quy hoạch, tôi ghét phải nói điều đó,
nhưng một điều tôi có thể nói
nhưng một điều tôi có thể nói
13:33
is that bicycle population
is a function of bicycle infrastructure.
is a function of bicycle infrastructure.
311
801840
4127
là số người sử dụng xe đạp
là một chức năng của hạ tầng xe đạp.
là một chức năng của hạ tầng xe đạp.
13:37
I asked my friend Tom Brennan
from Nelson\Nygaard in Portland
from Nelson\Nygaard in Portland
312
805991
3415
Tôi nhờ người bạn Tom Brenna
từ Nelson\Nygaard ở Portland
từ Nelson\Nygaard ở Portland
13:41
to send me some pictures
of the Portland bike commute.
of the Portland bike commute.
313
809430
2580
gửi tôi một số ảnh chụp
việc đi lại bằng xe đạp ở Portland.
việc đi lại bằng xe đạp ở Portland.
13:44
He sent me this. I said,
"Was that bike to work day?"
"Was that bike to work day?"
314
812034
2508
Anh ấy gửi tôi bức này.
Tôi hỏi: "Ngày hội đạp xe đi làm à?"
Tôi hỏi: "Ngày hội đạp xe đi làm à?"
13:46
He said, "No, that was Tuesday."
315
814566
1645
Anh trả lời, "Không, đó là thứ Ba mà."
13:48
When you do what Portland did and spend
money on bicycle infrastructure --
money on bicycle infrastructure --
316
816235
4964
Khi bạn làm theo như Portland
và đầu tư xây hạ tầng cho xe đạp --
và đầu tư xây hạ tầng cho xe đạp --
13:53
New York City has doubled the number
of bikers in it several times now
of bikers in it several times now
317
821223
4221
thành phố New York đã tăng gấp đôi
số người đi xe đạp
số người đi xe đạp
13:57
by painting these bright green lanes.
318
825468
2037
bằng cách sơn xanh làn xe đạp.
13:59
Even automotive cities
like Long Beach, California:
like Long Beach, California:
319
827529
3566
Thậm chí các thành phố xe hơi
như Long Beach, California:
như Long Beach, California:
14:03
vast uptick in the number of bikers
based on the infrastructure.
based on the infrastructure.
320
831119
4079
số lượng người đi xe đạp cũng tăng lên
nhờ có cơ sở hạ tầng.
nhờ có cơ sở hạ tầng.
14:07
And of course, what really does it,
321
835222
1691
Và tất nhiên, thứ thực sự tạo ra điều đó,
14:08
if you know 15th Street
here in Washington, DC --
here in Washington, DC --
322
836937
2376
nếu bạn biết tới
Phố 15 ở đây tại Washington, DC --
Phố 15 ở đây tại Washington, DC --
14:11
please meet Rahm Emanuel's
new bike lanes in Chicago,
new bike lanes in Chicago,
323
839337
2977
hãy xem làn xe đạp mới của Rahm Emanuel
ở Chicago,
ở Chicago,
14:14
the buffered lane, the parallel parking
pulled off the curb,
pulled off the curb,
324
842338
3378
làn xe đạp riêng, nơi đỗ xe song song
xa khỏi lề đường,
xa khỏi lề đường,
14:17
the bikes between the parked
cars and the curb --
cars and the curb --
325
845740
4002
xe đạp đi giữa các xe ô tô dừng đỗ
và lề đường --
và lề đường --
14:21
these mint cyclists.
326
849766
1921
những người đạp xe xanh bạc hà này.
14:23
If, however, as in Pasadena,
every lane is a bike lane,
every lane is a bike lane,
327
851711
3551
Tuy nhiên, nếu, như ở Pasadena,
mỗi làn đều là làn xe đạp,
mỗi làn đều là làn xe đạp,
14:27
then no lane is a bike lane.
328
855286
1961
thì không làn nào là làn xe đạp cả.
14:29
And this is the only bicyclist
that I met in Pasadena, so ...
that I met in Pasadena, so ...
329
857271
3112
Và đây là người đạp xe duy nhất
tôi gặp ở Pasadena, nên là ...
tôi gặp ở Pasadena, nên là ...
14:32
(Laughter)
330
860407
1605
(Cười)
14:34
The parallel parking I mentioned --
331
862036
1691
Đỗ xe song song tôi đã nhắc tới --
14:35
it's an essential barrier of steel
332
863751
1622
là một rào chắn thép thiết yếu
14:37
that protects the curb and pedestrians
from moving vehicles.
from moving vehicles.
333
865397
3786
bảo vệ lề đường và người đi bộ
khỏi các phương tiện đang di chuyển.
khỏi các phương tiện đang di chuyển.
14:41
This is Ft. Lauderdale;
one side of the street, you can park,
one side of the street, you can park,
334
869207
3596
Đây là Ft. Lauderate,
ở một bên phố, bạn có thể đỗ xe,
ở một bên phố, bạn có thể đỗ xe,
14:44
the other side of the street, you can't.
335
872827
1952
còn ở bên kia, bạn không thể.
14:46
This is happy hour on the parking side.
336
874803
2025
Đây là giờ vàng của phía được đỗ xe.
14:48
This is sad hour on the other side.
337
876852
2691
Đây là giờ buồn của phía còn lại.
14:51
And then the trees themselves
slow cars down.
slow cars down.
338
879567
2989
Và cây cối cũng
làm chậm ô tô lại.
làm chậm ô tô lại.
14:54
They move slower when trees
are next to the road,
are next to the road,
339
882580
2286
Họ di chuyển chậm hơi
khi có cây ở cạnh đường,
khi có cây ở cạnh đường,
14:56
and, of course, sometimes
they slow down very quickly.
they slow down very quickly.
340
884890
2555
và đương nhiên, đôi khi
họ chậm lại rất nhanh.
họ chậm lại rất nhanh.
15:00
All the little details --
the curb return radius.
the curb return radius.
341
888119
2952
Toàn bộ những chi tiết nhỏ thôi --
bán kính rẽ của lề đường.
bán kính rẽ của lề đường.
15:03
Is it one foot or is it 40 feet?
342
891095
1662
0.3 mét hay 12 mét?
15:04
How swoopy is that curb to determine
how fast the car goes
how fast the car goes
343
892781
3446
Lề đường phải láng mượt thế nào
để quyết định tốc độ di chuyển của ô tô
để quyết định tốc độ di chuyển của ô tô
15:08
and how much room you have to cross.
344
896251
1715
và có bao nhiêu không gian
để băng qua đường.
để băng qua đường.
15:09
And then I love this, because this
is objective journalism.
is objective journalism.
345
897990
3422
Và tôi rất thích điều này,
vì đó là báo chí khách quan.
vì đó là báo chí khách quan.
15:13
"Some say the entrance to CityCenter
is not inviting to pedestrians."
is not inviting to pedestrians."
346
901436
4079
"Một số người nói đường vào TrungtâmThànhphố
không thu hút người đi bộ."
không thu hút người đi bộ."
15:17
When every aspect
of the landscape is swoopy,
of the landscape is swoopy,
347
905539
2458
Khi mọi khía cạnh của cảnh quan
đều láng mượt,
đều láng mượt,
15:20
is aerodynamic, is stream-form geometrics,
348
908021
2673
khí động lực, và theo hình dòng nước,
15:22
it says: "This is a vehicular place."
349
910718
2317
nó nói lên: "Đây là nơi dành cho xe cộ."
15:25
So no one detail, no one speciality,
can be allowed to set the stage.
can be allowed to set the stage.
350
913059
5075
Vì thế nên không một chi tiết, không một
đặc tính nào, có thể khiến nó diễn ra.
đặc tính nào, có thể khiến nó diễn ra.
15:30
And here, you know, this street:
351
918158
1564
Và ở đây, con phố này:
15:31
yes, it will drain within a minute
of the hundred-year storm,
of the hundred-year storm,
352
919746
3892
đúng, sẽ thoát nước chỉ trong một phút
cơn bão một trăm năm,
cơn bão một trăm năm,
15:35
but this poor woman
has to mount the curb every day.
has to mount the curb every day.
353
923662
2792
nhưng người phụ nữ tội nghiệp này
phải leo lên lề đường mỗi ngày.
phải leo lên lề đường mỗi ngày.
15:38
So then quickly, the comfortable walk
has to do with the fact
has to do with the fact
354
926478
2946
Vì vậy rất nhanh sau đó, đi bộ thoải mái
phải gắn với điều
phải gắn với điều
15:41
that all animals seek, simultaneously,
prospect and refuge.
prospect and refuge.
355
929448
4953
mà mọi loài vật tìm kiếm, cùng một lúc,
đó là viễn cảnh và nơi trú ẩn.
đó là viễn cảnh và nơi trú ẩn.
15:46
We want to be able to see our predators,
356
934425
2100
Chúng ta muốn có thể nhìn thấy dã thú,
15:48
but we also want to feel
that our flanks are covered.
that our flanks are covered.
357
936549
2519
nhưng ta cũng muốn cảm thấy
rằng bên sườn của ta được che đậy.
rằng bên sườn của ta được che đậy.
15:51
And so we're drawn to places
that have good edges,
that have good edges,
358
939092
2491
Và vì vậy chúng ta bị thu hút
tới những nơi có rìa đường tốt,
tới những nơi có rìa đường tốt,
15:53
and if you don't supply the edges,
people won't want to be there.
people won't want to be there.
359
941607
3328
và nếu bạn không đầu tư cho rìa đường,
mọi người sẽ không muốn ở đó.
mọi người sẽ không muốn ở đó.
15:56
What's the proper ratio
of height to width?
of height to width?
360
944959
2139
Vậy tỉ lệ phù hợp
giữa chiều cao và chiều rộng?
giữa chiều cao và chiều rộng?
15:59
Is it one to one? Three to one?
361
947122
1775
Là 1:1? hay 3:1?
16:00
If you get beyond one to six,
you're not very comfortable anymore.
you're not very comfortable anymore.
362
948921
3785
Nếu bạn lên cao hơn 1:6,
bạn sẽ không cảm thấy thoải mái nữa.
bạn sẽ không cảm thấy thoải mái nữa.
16:04
You don't feel enclosed.
363
952730
1319
Bạn sẽ không thấy được bao quanh.
16:06
Now, six to one in Salzburg
can be perfectly delightful.
can be perfectly delightful.
364
954073
3145
Giờ thì, 6:1 ở Salzburg lại tuyệt đối tốt.
16:09
The opposite of Salzburg is Houston.
365
957242
2387
Trái ngược với Salzburg là Houston.
16:12
The point being the parking lot
is the principal problem here.
is the principal problem here.
366
960487
3600
Bãi đỗ xe là vấn đề chính ở đây.
16:16
However, missing teeth, those empty lots
can be issues as well,
can be issues as well,
367
964111
3575
Tuy nhiên, những khoảng trống đó
cũng là vấn đề,
cũng là vấn đề,
16:19
and if you have a missing corner
because of an outdated zoning code,
because of an outdated zoning code,
368
967710
3245
và nếu khuyết thiếu một góc phố
vì quy luật quy vùng lạc hậu,
vì quy luật quy vùng lạc hậu,
16:22
then you could have a missing nose
in your neighborhood.
in your neighborhood.
369
970979
2908
thì bạn có thể khuyết thiếu một mũi
trong khu phố của mình.
trong khu phố của mình.
16:25
That's what we had in my neighborhood.
370
973911
1837
Đó là thứ chúng tôi có trong khu của tôi.
16:27
This was the zoning code that said
I couldn't build on that site.
I couldn't build on that site.
371
975772
3076
Đây là quy luật quy vùng nói rằng
tôi không thể xây dựng ở khu vực đó.
tôi không thể xây dựng ở khu vực đó.
16:30
As you may know, Washington, DC
is now changing its zoning
is now changing its zoning
372
978872
3727
Như bạn đã biết, Washington, DC
đang thay đổi cách quy vùng của nó
đang thay đổi cách quy vùng của nó
16:34
to allow sites like this
to become sites like this.
to become sites like this.
373
982623
3130
để cho phép các khu vực như vậy
trở thành các khu thế này.
trở thành các khu thế này.
16:37
We needed a lot of variances to do that.
374
985777
2166
Chúng ta cần nhiều sự khác biệt
để làm điều đó.
để làm điều đó.
16:39
Triangular houses
can be interesting to build,
can be interesting to build,
375
987967
2284
Xây dựng nhà hình tam giác
có thể rất thú vị,
có thể rất thú vị,
16:42
but if you get one built,
people generally like it.
people generally like it.
376
990275
2702
nếu bạn xây nên một căn,
mọi người sẽ thích thú.
mọi người sẽ thích thú.
16:45
So you've got to fill those missing noses.
377
993001
2453
Vì vậy bạn cần lấp đầy
toàn bộ những chiếc mũi khuyết thiếu đó.
toàn bộ những chiếc mũi khuyết thiếu đó.
16:47
And then, finally, the interesting walk:
378
995478
1958
Và cuối cùng, cuộc đi bộ thú vị:
16:49
signs of humanity.
379
997460
1672
dấu hiệu của nhân loại.
16:51
We are among the social primates.
380
999156
1815
Chúng ta thuộc
loài động vật linh trưởng xã hội.
loài động vật linh trưởng xã hội.
16:52
Nothing interests us more
than other people.
than other people.
381
1000995
2188
Không gì khiến ta thích thú hơn
là những người khác.
là những người khác.
16:55
We want signs of people.
382
1003207
1494
Chúng ta muốn dấu hiệu của con người.
16:56
So the perfect one-to-one ratio,
it's a great thing.
it's a great thing.
383
1004725
3003
Vì vậy tỉ lệ 1:1 hoàn hảo
là điều tuyệt vời.
là điều tuyệt vời.
16:59
This is Grand Rapids,
a very walkable city,
a very walkable city,
384
1007752
2204
Đây là Grand Rapids,
một thành phố rất thuận tiện cho đi lại,
một thành phố rất thuận tiện cho đi lại,
17:01
but nobody walks on this street
385
1009980
1642
nhưng không ai đi bộ trên phố này,
17:03
that connects the two
best hotels together,
best hotels together,
386
1011646
2111
con phố kết nối hai khách sạn tốt nhất,
17:05
because if on the left,
you have an exposed parking deck,
you have an exposed parking deck,
387
1013781
4368
vì nếu ở bên trái,
bạn có khu đỗ xe ngoài trời,
bạn có khu đỗ xe ngoài trời,
17:10
and on the right,
you have a conference facility
you have a conference facility
388
1018173
2484
và bên phải,
là cơ sở vật chất hội nghị
là cơ sở vật chất hội nghị
17:12
that was apparently designed
in admiration for that parking deck,
in admiration for that parking deck,
389
1020681
3429
mà rõ ràng được thiết kế
để ca tụng khu đỗ xe đó,
để ca tụng khu đỗ xe đó,
17:16
then you don't attract that many people.
390
1024134
2507
vậy thì không hấp dẫn được nhiều người.
17:18
Mayor Joe Riley, in his 10th term,
Mayor of Charleston, South Carolina,
Mayor of Charleston, South Carolina,
391
1026665
3974
Thị trưởng Joe Riley, trong nhiệm kỳ thứ 10 của mình,
thị trưởng của Charleston, ở South Carolina,
thị trưởng của Charleston, ở South Carolina,
17:22
taught us it only takes
25 feet of building
25 feet of building
392
1030663
2177
đã dạy ta rằng chỉ cần 7.6 mét kiến trúc
17:24
to hide 250 feet of garage.
393
1032864
2294
để che đi 76 mét gara.
17:27
This one I call the Chia Pet Garage.
It's in South Beach.
It's in South Beach.
394
1035182
2720
Đây là cái tôi gọi là Gara Chia Pet.
Nó nằm ở South Beach.
Nó nằm ở South Beach.
17:29
That active ground floor.
395
1037926
1444
Tầng trệt đang hoạt động.
17:31
I want to end with this project
that I love to show.
that I love to show.
396
1039394
2719
Tôi muốn kết thúc với dự án
tôi rất vui khi được chia sẻ này.
tôi rất vui khi được chia sẻ này.
17:34
It's by Meleca Architects.
It's in Columbus, Ohio.
It's in Columbus, Ohio.
397
1042137
2511
Đó là do Các Kiến trúc sư Meleca,
ở Columbus, Ohio,
ở Columbus, Ohio,
17:36
To the left is the convention center
neighborhood, full of pedestrians.
neighborhood, full of pedestrians.
398
1044672
3690
Bên trái là khu trung tâm hội nghị,
với đầy người đi bộ.
với đầy người đi bộ.
17:40
To the right is the Short North
neighborhood -- ethnic,
neighborhood -- ethnic,
399
1048386
2664
Bên phải là khu Short North --
đậm chất dân tộc,
đậm chất dân tộc,
17:43
great restaurants,
great shops, struggling.
great shops, struggling.
400
1051074
2697
với các nhà hàng, cửa hiệu tuyệt vời,
nhưng đang phải vật lộn.
nhưng đang phải vật lộn.
17:45
It wasn't doing very well
because this was the bridge,
because this was the bridge,
401
1053795
2554
Nó không hoạt động tốt
vì đây là chiếc cầu
vì đây là chiếc cầu
17:48
and no one was walking
from the convention center
from the convention center
402
1056373
2467
không ai từ trung tâm hội nghị đi qua
17:50
into that neighborhood.
403
1058864
1349
để vào khu đó.
17:52
Well, when they rebuilt the highway,
they added an extra 80 feet to the bridge.
they added an extra 80 feet to the bridge.
404
1060237
4293
Rồi khi họ xây lại đường cao tốc,
họ thêm 24 mét vào cây cầu.
họ thêm 24 mét vào cây cầu.
17:56
Sorry -- they rebuilt the bridge
over the highway.
over the highway.
405
1064554
2474
Xin thứ lỗi --
họ xây lại cầu qua đường cao tốc.
họ xây lại cầu qua đường cao tốc.
17:59
The city paid 1.9 million dollars,
406
1067052
2373
Thành phố chi 1,9 triệu đôla,
18:01
they gave the site to a developer,
407
1069449
2246
và họ giao khu vực này
cho một nhà phát triển,
cho một nhà phát triển,
18:03
the developer built this
408
1071719
1391
nhà phát triển xây thứ này
18:05
and now the Short North
has come back to life.
has come back to life.
409
1073134
2319
và giờ thì Short North
đã sôi động trở lại.
đã sôi động trở lại.
18:07
And everyone says, the newspapers,
not the planning magazines,
not the planning magazines,
410
1075477
3216
Và mọi người đều nói, báo chí,
không phải các tạp chí quy hoạch,
không phải các tạp chí quy hoạch,
18:10
the newspapers say
it's because of that bridge.
it's because of that bridge.
411
1078717
2221
báo chí nói rằng đó là do chiếc cầu.
18:12
So that's it. That's the general
theory of walkability.
theory of walkability.
412
1080962
2620
Vậy đấy. Đó là thuyết khái quát
của tính thuận tiện cho đi bộ.
của tính thuận tiện cho đi bộ.
18:15
Think about your own cities.
413
1083606
2020
Hãy nghĩ về thành phố của chính bạn.
18:17
Think about how you can apply it.
414
1085650
2417
Hãy nghĩ xem bạn có thể áp dụng thế nào.
18:20
You've got to do all four things at once.
415
1088091
1954
Bạn cần làm cả bốn điều một lúc.
18:22
So find those places where you
have most of them
have most of them
416
1090069
2309
Vì vậy hãy tìm những địa điểm
có phần lớn điều trong số đó
có phần lớn điều trong số đó
18:24
and fix what you can,
417
1092402
1905
và sửa chữa những gì có thể,
18:26
fix what still needs fixing
in those places.
in those places.
418
1094331
2684
sửa những gì cần sửa ở những điểm đó.
18:29
I really appreciate your attention,
419
1097039
1768
Tôi thực sự trân trọng sự chú ý của các bạn,
18:30
and thank you for coming today.
420
1098831
2676
và cảm ơn vì đã tới đây hôm nay.
18:33
(Applause)
421
1101531
2548
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Jeff Speck - Urban plannerJeff Speck is a city planner and the author of "Walkable City."
Why you should listen
Jeff Speck is a city planner and architectural designer who, through writing, lectures, and built work, advocates internationally for more walkable cities.
As Director of Design at the National Endowment for the Arts from 2003 through 2007, he oversaw the Mayors' Institute on City Design and created the Governors' Institute on Community Design, a federal program that helps state governors fight suburban sprawl. Prior to joining the Endowment, Speck spent ten years as Director of Town Planning at Duany Plater-Zyberk and Co., a leading practitioner of the New Urbanism, where he led or managed more than forty of the firm's projects.
Speck is the co-author of Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream as well as The Smart Growth Manual. His latest book, Walkable City -- which Christian Science Monitor calls "timely and important, a delightful, insightful, irreverent work" -- has been the best-selling city-planning title of this decade.
Jeff Speck | Speaker | TED.com