TED2010
Bill Gates: Innovating to zero!
બીલ ગેટ્સ -ઉર્જા વિષે : શૂન્ય સુધીના સંશોધનો !
Filmed:
Readability: 3.8
5,598,307 views
ટેડ ૨૦૧૦ માં બીલ ગેટ્સ વિશ્વ ઉર્જા ભવિષ્ય માટેના તેમના સ્વપ્નને રજુ કરે છે. તેઓ કહે છે પૃથ્વી પર આવનારી આપત્તિથી બચવા કોઈ ચમત્કારની જરુર છે. તેઓ સમજાવે છે કે શા માટે તેઓ એક અલગ જ પ્રકારના અણુમથક ની તરફેણ કરે છે. અનિવાર્ય લક્ષ ? શુન્ય કાર્બન સ્ત્રાવ ૨૦૫૦ સુધીમાં.
Bill Gates - Philanthropist
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
A passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
I'm going to talk today about energy and climate.
0
1000
4000
હું આજે ઉર્જા અને વાતાવરણ વિષે વાત કરવા જઈ રહ્યો છું .
00:20
And that might seem a bit surprising because
1
5000
2000
આ થોડું આશ્ચર્ય જન્માવે તેવું લાગે ,કેમકે
00:22
my full-time work at the Foundation is mostly about vaccines and seeds,
2
7000
5000
સંસ્થામાં મારું મુખ્યતયા કાર્યક્ષેત્ર રસીકરણ તેમજ બિયારણને લગતું રહે છે ;
00:27
about the things that we need to invent and deliver
3
12000
3000
એવું ક્ષેત્ર કે જેમાં આપણે સંશોધનો કરતાં રહી એ સઘળું
00:30
to help the poorest two billion live better lives.
4
15000
5000
અતિ ગરીબ એવા બસો કરોડ લોકો સુધી પહોચાડવાનું છે ,તેમના જીવનને બેહતર બનાવવા કાજે.
00:35
But energy and climate are extremely important to these people --
5
20000
5000
પરંતુ ઉર્જા તેમજ વાતાવરણ, એ પણ આ લોકો માટે અતિ મહત્વના છે .
00:40
in fact, more important than to anyone else on the planet.
6
25000
5000
ખરું પૂછો તો પૃથ્વી પર બીજા કોઈને પણ હોય તેથીય વધુ મહત્વના .
00:45
The climate getting worse means that many years, their crops won't grow:
7
30000
5000
વાતાવરણના બગડવાની સીધી અસર એમના ખેતીના પાક પર વર્ષો સુધી થતી રહેશે .
00:50
There will be too much rain, not enough rain,
8
35000
3000
કાં તો ખુબ વરસાદ થશે કે પછી અપૂરતો .
00:53
things will change in ways
9
38000
2000
બધુજ એ રીતે બદલાતું જશે કે
00:55
that their fragile environment simply can't support.
10
40000
4000
નબળું પડતું વાતાવરણ ક્યાંય સહાયરૂપ નહીં બની શકે .
00:59
And that leads to starvation, it leads to uncertainty, it leads to unrest.
11
44000
5000
બલકે આ તો ભૂખમરો,અનિશ્ચતતા અને તણાવ તરફ દોરી જશે.
01:04
So, the climate changes will be terrible for them.
12
49000
4000
આમ વાતાવરણ માં બદલાવ તેમને માટે ભયાનક સાબિત થશે .
01:08
Also, the price of energy is very important to them.
13
53000
3000
વળી, ઉર્જાની ચૂકવવી પડતી કિંમત તેમને માટે અગત્યની બાબત છે.
01:11
In fact, if you could pick just one thing to lower the price of,
14
56000
3000
હકીકતે ,ગરીબી ઓછી કરવાને થઈને જો કોઈ એક વસ્તુની કિંમત ઘટાડવાની આવે
01:14
to reduce poverty, by far you would pick energy.
15
59000
4000
તો મોટે ભાગે તમે ઉર્જાની પસંદગી કરો.
01:18
Now, the price of energy has come down over time.
16
63000
4000
હવે, ઉર્જાની કિંમત તો સમયની સાથે ઘટી જ છે .
01:22
Really advanced civilization is based on advances in energy.
17
67000
6000
ખરેખર, સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિ ઉર્જા ક્ષેત્રે પ્રગતિને આધારે જ રચાઈ છે .
01:28
The coal revolution fueled the Industrial Revolution,
18
73000
4000
કોલસાની ક્રાંતિએ ઔદ્યોગિક ક્રાંતિને વેગ આપ્યો.
01:32
and, even in the 1900s we've seen a very rapid decline in the price of electricity,
19
77000
6000
અને તેથી જ આપણે ૧૮ મી સદીમાં પણ વીજળીની કિંમત માં નોંધપાત્ર ઘટાડો જોઈ શક્યા.
01:38
and that's why we have refrigerators, air-conditioning,
20
83000
3000
તેથી કરીને જ આપણને રેફ્રિજરેટર,એર કંડીશનર ઉપલબ્ધ છે.
01:41
we can make modern materials and do so many things.
21
86000
4000
આપણે આધુનિક ઉપકરણો બનાવી શકીએ છીએ અને બીજું ઘણું કરી શકીએ છીએ.
01:45
And so, we're in a wonderful situation with electricity in the rich world.
22
90000
7000
આમ ,સમૃદ્ધ વિશ્વમાં આપણે એક સુંદર પરિસ્થિતિમાં છીએ.
01:52
But, as we make it cheaper -- and let's go for making it twice as cheap --
23
97000
7000
પરંતુ ,જેમ આપણે વીજળીને સસ્તી બનાવવા પ્રયત્ન કરીએ,સમજો કે અડધી કિંમત સુધીની,-
01:59
we need to meet a new constraint,
24
104000
2000
તો આપણને એક મર્યાદા નડે છે.
02:01
and that constraint has to do with CO2.
25
106000
4000
ને આ મર્યાદા કાર્બન ડાયોક્સાઇડને સંબંધી છે.
02:05
CO2 is warming the planet,
26
110000
3000
કાર્બન ડાયોક્સાઇડ આપણી પૃથ્વીને ગરમ કરે છે.
02:08
and the equation on CO2 is actually a very straightforward one.
27
113000
6000
અને કાર્બન ડાયોક્સાઇડ સાથેનું સમીકરણ બહુ જ સીધું ને સરળ છે.
02:14
If you sum up the CO2 that gets emitted,
28
119000
4000
જો તમે ઉત્સર્જીત સઘળા કાર્બન ડાયોક્સાઇડનો સરવાળો કરો ,
02:18
that leads to a temperature increase,
29
123000
3000
તો એ તાપમાન માં સીધો વધારો કરે છે.
02:21
and that temperature increase leads to some very negative effects:
30
126000
4000
ને આ તાપમાનનો વધારો કેટલીક ખુબજ નકારાત્મક અસરો તરફ દોરી જાય છે.
02:25
the effects on the weather; perhaps worse, the indirect effects,
31
130000
3000
આબોહવા પરની અસરો ને તેથીયે ખરાબ બીજી આડકતરી અસરો ,
02:28
in that the natural ecosystems can't adjust to these rapid changes,
32
133000
5000
જેમકે આપણું પ્રાકૃતિક પર્યાવરણ આવા ત્વરિત બદલાવો સાથે તાલમેલ સાધી શકતું નથી,
02:33
and so you get ecosystem collapses.
33
138000
3000
અને આપણે એને ખોરવાતું જોઈએ છીએ .
02:36
Now, the exact amount of how you map
34
141000
3000
હવે, ચોક્કસપણે કાર્બન ડાયોક્સાઇડમાં કેટલા વધારાથી
02:39
from a certain increase of CO2 to what temperature will be
35
144000
4000
કેટલું તાપમાન વધશે ,તે માપવાનું
02:43
and where the positive feedbacks are,
36
148000
2000
અને એ બાબતે ઠોસ જવાબો મેળવવા ,
02:45
there's some uncertainty there, but not very much.
37
150000
3000
એ થોડું અનિશ્ચિત છે ખરું, પણ વધારે નહીં.
02:48
And there's certainly uncertainty about how bad those effects will be,
38
153000
3000
વળી, ખરાબ અસરો કેટલી ખરાબ હશે તે વિશેની અનિશ્ચિતતા તો ચોક્કસપણે છે જ.
02:51
but they will be extremely bad.
39
156000
3000
તેમ છતાંય , આવી અસરો અત્યંત ખરાબ હશે એ તો નક્કી .
02:54
I asked the top scientists on this several times:
40
159000
2000
મેં ઘણા ઉચ્ચ કોટીના વૈજ્ઞાનિકોને ઘણી વખત પૂછ્યું,
02:56
Do we really have to get down to near zero?
41
161000
3000
શૂન્ય ઉત્સર્જન નો લક્ષ્યાંક રાખવો એ શું ખુબ અગત્યનું છે?
02:59
Can't we just cut it in half or a quarter?
42
164000
3000
અડધો કે એક ચતુર્થાન્શનો લક્ષ્યાંક પુરતો નથી શું?
03:02
And the answer is that until we get near to zero,
43
167000
4000
જવાબ એ છે કે જ્યાં સુધી આપણે શૂન્ય સુધી નહીં પહોંચીએ,
03:06
the temperature will continue to rise.
44
171000
2000
તાપમાન માં વધારો થતો જ રહેશે.
03:08
And so that's a big challenge.
45
173000
2000
એટલે આ એક મોટો પડકાર છે.
03:10
It's very different than saying "We're a twelve-foot-high truck trying to get under a ten-foot bridge,
46
175000
5000
૧૨ ફૂટ ઉંચી ટ્રકને ૧૦ ફૂટ ઉંચા પૂલ નીચેથી પસાર કરવા જેવી આ વાત નથી.
03:15
and we can just sort of squeeze under."
47
180000
3000
કે જેમતેમ કરીને સમાવી લઈએ
03:18
This is something that has to get to zero.
48
183000
4000
આ એક વસ્તુ છે ,જેને આપણે શૂન્ય સુધી લઇ જવો જ રહ્યો.
03:22
Now, we put out a lot of carbon dioxide every year,
49
187000
4000
પ્રતિવર્ષ, આપણે ખુબ મોટા પ્રમાણ માં કાર્બન ડાયોક્સાઇડ બહાર ઠાલાવીયે છીએ.
03:26
over 26 billion tons.
50
191000
2000
૨૬ લાખ ટનથી પણ વધારે.
03:28
For each American, it's about 20 tons;
51
193000
4000
પ્રત્યેક અમેરીકન દીઠ ,૨૦ ટન.
03:32
for people in poor countries, it's less than one ton.
52
197000
3000
ગરીબ દેશોમાં,આંકડો છે વ્યક્તિ દીઠ એક ટનથી ઓછો.
03:35
It's an average of about five tons for everyone on the planet.
53
200000
4000
સમગ્ર વિશ્વ માટે વ્યક્તિદીઠ સરેરાશ ૫ ટન.
03:39
And, somehow, we have to make changes
54
204000
2000
એટલે, આમાં આપણે ક્યાંક ફેરફાર કરવોજ રહ્યો.
03:41
that will bring that down to zero.
55
206000
3000
જે આ અંક ને બિલકુલ શૂન્ય ની નજીક લાવી દે.
03:44
It's been constantly going up.
56
209000
2000
આજ સુધી એ સતત વધતો જ રહ્યો છે.
03:46
It's only various economic changes that have even flattened it at all,
57
211000
5000
અમુક આર્થિક બદલાવો એને સ્થગિત કરી શક્યા છે ખરા,
03:51
so we have to go from rapidly rising
58
216000
3000
છતાં આપણે સતત વધારાની દિશાએથી
03:54
to falling, and falling all the way to zero.
59
219000
3000
પાછાં ફરતાં ,તદ્દન નહીંવત ઉત્સર્જન સુધી જવાનું છે.
03:57
This equation has four factors,
60
222000
2000
આ સમીકરણ માં ચાર પરિબળો છે .
03:59
a little bit of multiplication:
61
224000
2000
અને છે થોડોઘણો ગુણાકાર.
04:01
So, you've got a thing on the left, CO2, that you want to get to zero,
62
226000
3000
આમ, તમારી પાસે ડાબી તરફ છે કાર્બન ડાયોક્સાઇડ જે આપણને શૂન્ય જેટલો જોઈએ છે,
04:04
and that's going to be based on the number of people,
63
229000
4000
અને એનો આધાર છે બીજી તરફ -- વસ્તી,
04:08
the services each person's using on average,
64
233000
3000
વ્યક્તિદીઠ સરેરાશ વપરાતા સાધનો-સેવાઓ,
04:11
the energy on average for each service,
65
236000
3000
એ દરેક સેવા પાછળ ખર્ચાતી ઉર્જા ,
04:14
and the CO2 being put out per unit of energy.
66
239000
4000
અને આ ઉર્જાના વપરાશ થકી ઠલવાતો કાર્બન ડાયોક્સાઇડ.
04:18
So, let's look at each one of these
67
243000
2000
તો ચાલો આપણે આ દરેકને તપાસીએ
04:20
and see how we can get this down to zero.
68
245000
4000
અને જોઈએ કે શૂન્ય સુધી કઈ રીતે પહોંચી શકીએ.
04:24
Probably, one of these numbers is going to have to get pretty near to zero.
69
249000
4000
બની શકે કે આમાંનો કોઈ એક પરિબળ લગભગ શૂન્ય થવાની શક્યતા ધરાવે છે.
04:28
Now that's back from high school algebra,
70
253000
3000
હવે આ તો શાળા સમયના બીજગણિત ની વાત છે,
04:31
but let's take a look.
71
256000
2000
છતાં ચાલો જોઈએ.
04:33
First, we've got population.
72
258000
2000
પહેલું , આપણી પાસે છે વસ્તી.
04:35
The world today has 6.8 billion people.
73
260000
3000
આજે, વિશ્વની કુલ વસ્તી ૬.૮ અબજ છે.
04:38
That's headed up to about nine billion.
74
263000
2000
જે હવે ૯ અબજ થવા જઇ રહી છે.
04:40
Now, if we do a really great job on new vaccines,
75
265000
4000
હવે જો આપણે નવી રસીઓ ઉપર ખરેખર સારું કામ કરીએ ,
04:44
health care, reproductive health services,
76
269000
2000
તે જ રીતે સ્વાસ્થ્ય અને પ્રસુતિ-સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ માં પણ,
04:46
we could lower that by, perhaps, 10 or 15 percent,
77
271000
4000
આપણે તેમાં ૧૦ થી ૧૫ % નો ઘટાડો કરીએ તો પણ
04:50
but there we see an increase of about 1.3.
78
275000
4000
વસ્તી માં આપણે ૧.૩ નો વધારો જોઈએ છીએ.
04:54
The second factor is the services we use.
79
279000
3000
બીજું પરિબળ છે સેવા-સાધનો જે આપણે વાપરીએ છીએ.
04:57
This encompasses everything:
80
282000
2000
એ બધુંજ આવરી લે છે.
04:59
the food we eat, clothing, TV, heating.
81
284000
4000
આપણો ખોરાક, કપડા, ટેલીવિઝન, ઠંડી/ગરમીના ઉપકરણો.
05:03
These are very good things:
82
288000
3000
આ બધું ખુબજ સારું છે ,
05:06
getting rid of poverty means providing these services
83
291000
3000
અને ગરીબી દૂર કરવી મતલબ કે આવી બધી જ સેવાઓ
05:09
to almost everyone on the planet.
84
294000
2000
વિશ્વની દરેક વ્યક્તિ સુધી પહોંચાડવી.
05:11
And it's a great thing for this number to go up.
85
296000
4000
આમ, એનો અંક ઉંચે જાય તે એક સારી જ વાત છે.
05:15
In the rich world, perhaps the top one billion,
86
300000
2000
સમૃદ્ધ વિશ્વના કદાચ ટોચ પરના ૧૦૦ કરોડ લોકો ,
05:17
we probably could cut back and use less,
87
302000
2000
થોડો ઉપભોગ ઓછો કરીને કાપ મૂકી શકીએ,
05:19
but every year, this number, on average, is going to go up,
88
304000
4000
પરંતુ સરેરાશ તો પ્રતિવર્ષ આ વપરાશના અંકમાં વધારો થતો જ જવાનો છે.
05:23
and so, over all, that will more than double
89
308000
4000
અને સરવાળે એ વ્યક્તિ દીઠ
05:27
the services delivered per person.
90
312000
3000
બમણો થઈને રહેશે.
05:30
Here we have a very basic service:
91
315000
2000
અહીં આપણે પાયાની સેવાઓની વાત કરીએ છીએ.
05:32
Do you have lighting in your house to be able to read your homework?
92
317000
3000
શું તમારા ઘરમાં લખવા-વાંચવા માટે વીજળી ની સુવિધા છે?
05:35
And, in fact, these kids don't, so they're going out
93
320000
2000
સાચે જ, આ બાળકો પાસે નથી, તેથી તેઓ આમ બહાર જઈને
05:37
and reading their school work under the street lamps.
94
322000
4000
શેરી ના વીજળીના દીવા નીચે તેમનું શાળાનું કામ કરે છે.
05:42
Now, efficiency, E, the energy for each service,
95
327000
4000
હવે જોઈએ ઈ(E),આ સાધનો-સેવાઓ માટે વપરાતી ઉર્જા ,
05:46
here finally we have some good news.
96
331000
2000
અહીં, આખરે આપણી પાસે એક સારા સમાચાર છે
05:48
We have something that's not going up.
97
333000
2000
એક વસ્તુ છે, જેમાં વધારો થતો નથી.
05:50
Through various inventions and new ways of doing lighting,
98
335000
3000
નવા સંશોધનો, વીજળી ઉત્પન્ન કરવાની નવી રીતો ,
05:53
through different types of cars, different ways of building buildings --
99
338000
5000
જુદા પ્રકારની ગાડીઓ,મકાનો બંધાવાની જુદી રીતો ,
05:58
there are a lot of services where you can bring
100
343000
3000
એમ ઘણું છે, જેના દ્વારા આ બધા સેવા - સંસાધનો માટે વપરાતી ઉર્જાને
06:01
the energy for that service down quite substantially.
101
346000
4000
ઓછામાં ઓછા સ્તર સુધીની રાખી શકાય છે.
06:05
Some individual services even bring it down by 90 percent.
102
350000
3000
કેટલીક જગ્યાએ તો આ વપરાશ ૯૦% સુધી ઘટાડી શકાય છે.
06:08
There are other services like how we make fertilizer,
103
353000
3000
બીજી કેટલીક એવી સેવા-ઉદ્યોગો છે,જેમ કે ખાતર બનાવવું ,
06:11
or how we do air transport,
104
356000
2000
કે પછી હવાઈ પરિવહન ,
06:13
where the rooms for improvement are far, far less.
105
358000
4000
જેમાં સુધારાની શક્યતા નહીંવત છે.
06:17
And so, overall here, if we're optimistic,
106
362000
2000
આમ, સમગ્રતયા, જો આપણે આશાવાદી હોઈએ,
06:19
we may get a reduction of a factor of three to even, perhaps, a factor of six.
107
364000
7000
તો ત્રીજા થી છઠ્ઠા ભાગ સુધીનો ઘટાડો કરી શકીએ ખરા.
06:26
But for these first three factors now,
108
371000
3000
પરંતુ હમણાં તો આ પ્રથમ ત્રણ પરિબળોમાં આપણે
06:29
we've gone from 26 billion to, at best, maybe 13 billion tons,
109
374000
5000
૨૬ અબજ થી ૧૩ અબજ સુધીનો ઘટાડો કરી શક્ય છીએ.
06:34
and that just won't cut it.
110
379000
2000
અને એથી વધારે ફરક નથી પડ્યો.
06:36
So let's look at this fourth factor --
111
381000
2000
તેથી આ ચોથું પરિબળ તપાસીએ --
06:38
this is going to be a key one --
112
383000
2000
એજ ચાવીરૂપ બની રહેવાનું છે--
06:40
and this is the amount of CO2 put out per each unit of energy.
113
385000
6000
અને એ છે વાતાવરણ માં ફેંકાતું ઉર્જાના દરેક એકમદીઠ કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું પ્રમાણ.
06:46
And so the question is: Can you actually get that to zero?
114
391000
4000
પ્રશ્ન એ છે કે શું આપણે એને પૂરેપૂરું શૂન્ય કરી શકીએ?
06:50
If you burn coal, no.
115
395000
2000
જો તમે કોલસો બાળો, તો ના .
06:52
If you burn natural gas, no.
116
397000
2000
જો તમે કુદરતી ગેસ બાળો, તો ના.
06:54
Almost every way we make electricity today,
117
399000
3000
આજે ઉપયોગ માં લેવાતી, વિદ્યુત ઉત્પન્ન કરવાની લગભગ બધી જ રીતો,
06:57
except for the emerging renewables and nuclear, puts out CO2.
118
402000
6000
શોધાઈ રહેલી નવીકરણ ની રીતો તેમજ અણુ આધારિત રીતોને બાદ કરતાં,કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઠાલવે છે.
07:03
And so, what we're going to have to do at a global scale,
119
408000
3000
માટે જ ,વિશ્વસ્તરે આપણે
07:06
is create a new system.
120
411000
3000
એક નવી જ પધ્ધતિ વિકસાવવી પડશે.
07:09
And so, we need energy miracles.
121
414000
2000
એટલે કે આપણે ઉર્જા ક્ષેત્રે 'ચમત્કાર' સર્જાવો પડશે.
07:11
Now, when I use the term "miracle," I don't mean something that's impossible.
122
416000
4000
'ચમત્કાર' એ શબ્દ હું અશક્ય ના સંદર્ભમાં નથી પ્રયોજતો .
07:15
The microprocessor is a miracle. The personal computer is a miracle.
123
420000
5000
માઈક્રોપ્રોસેસર એક ચમત્કાર છે. કમ્પ્યુટર એક ચમત્કાર છે.
07:20
The Internet and its services are a miracle.
124
425000
3000
ઈન્ટરનેટ અને તેની સેવાઓ ચમત્કાર છે.
07:23
So, the people here have participated in the creation of many miracles.
125
428000
5000
આમ ઘણા લોકોએ ઘણા ચમત્કારો સર્જવામાં યોગદાન આપ્યું છે.
07:28
Usually, we don't have a deadline,
126
433000
2000
સામાન્ય રીતે આ સૌ માટે આપણને કોઈ સમય મર્યાદા નથી હોતી,
07:30
where you have to get the miracle by a certain date.
127
435000
2000
જ્યાં તમારે કોઈ ચોક્કસ સમય સુધીમાં આવો કોઈ ચમત્કાર સર્જી બતાવવાનો હોય.
07:32
Usually, you just kind of stand by, and some come along, some don't.
128
437000
4000
સામાન્ય રીતે ,તમે રાહ જુઓ, કેટલુંક સફળ થાય, કૈંક ના પણ થાય.
07:36
This is a case where we actually have to drive at full speed
129
441000
4000
પરંતુ આ એક એવી પરિસ્થિતિ છે,જ્યાં તમારે પૂરેપૂરી ગતિ આપીને
07:40
and get a miracle in a pretty tight timeline.
130
445000
5000
ખુબજ માર્યાદિત સમયમાં આ ચમત્કાર સર્જવાનો છે.
07:45
Now, I thought, "How could I really capture this?
131
450000
3000
હવે હું વિચારતો હતો કે આને કેમ કરી દેખાડવું?
07:48
Is there some kind of natural illustration,
132
453000
2000
છે કોઈ સાદું ઉદાહરણ,
07:50
some demonstration that would grab people's imagination here?"
133
455000
5000
કે પછી કોઈ પ્રયોગ વડે, જે લોકોની કલ્પના માં બેસે ?
07:55
I thought back to a year ago when I brought mosquitos,
134
460000
4000
મને યાદ આવ્યું, વરસેક પહેલાં, હું મચ્છરો લાવેલો .
07:59
and somehow people enjoyed that.
135
464000
2000
અને કોણ જાણે લોકોને મજા પડેલી.
08:01
(Laughter)
136
466000
2000
(હાસ્ય)
08:03
It really got them involved in the idea of,
137
468000
3000
લોકો એ વાત સાથે તદ્રૂપ થઇ શક્યા કે,
08:06
you know, there are people who live with mosquitos.
138
471000
3000
ખરેખર,એવા લોકો પણ છે જે મચ્છરો સાથે રહે છે.
08:09
So, with energy, all I could come up with is this.
139
474000
5000
તો એમ, ઉર્જા માટે ,હું આવું કૈંક કરી શક્યો .
08:14
I decided that releasing fireflies
140
479000
3000
મેં નક્કી કર્યું કે આગીયાઓને છોડવા, તે
08:17
would be my contribution to the environment here this year.
141
482000
4000
મારા તરફથી પર્યાવરણ ને આ વર્ષનું યોગદાન રહેશે.
08:21
So here we have some natural fireflies.
142
486000
3000
તો, અહીં આપણી પાસે આ થોડા આગિયા છે.
08:24
I'm told they don't bite; in fact, they might not even leave that jar.
143
489000
3000
મને કહેવામાં આવ્યું છે કે એ કરડતા નથી, અને ખરેખર તો કદાચ બરણી ની બહાર પણ ના નીકળે .
08:27
(Laughter)
144
492000
3000
(હાસ્ય)
08:30
Now, there's all sorts of gimmicky solutions like that one,
145
495000
5000
આમ,આવા , લોકોનું ધ્યાન ખેંચવા કરાતી યુક્તિ જેવા ઉપાયો હોઈ શકે,
08:35
but they don't really add up to much.
146
500000
2000
પરંતુ એ બધાથી કંઈ વળતું નથી.
08:37
We need solutions -- either one or several --
147
502000
4000
આપણને તો એવા ઉપાયો જોઈએ,એક કે તેથી વધારે,
08:41
that have unbelievable scale
148
506000
4000
કે જેનો વ્યાપ-વિસ્તાર અમાપ હોય,
08:45
and unbelievable reliability,
149
510000
2000
અને જેની વિશ્વસનીયતા અતૂટ હોય.
08:47
and, although there's many directions people are seeking,
150
512000
3000
ઘણી દિશામાં લોકો પ્રયત્નો કરી રહ્યા છે ,
08:50
I really only see five that can achieve the big numbers.
151
515000
4000
પરંતુ હું આમાંથી પાંચ ઉપાયોમાં મોટા પાયે કંઈ હાંસલ કરી શકવાની શક્યતા જોઉં છું.
08:54
I've left out tide, geothermal, fusion, biofuels.
152
519000
5000
દરિયાઈ ભરતી,ભૂસ્તરીય,અણુસંયોજન તેમજ જૈવિક ઇંધણ દ્વારા મળતી ઉર્જા ને હું બાજુએ મૂકું છું.
08:59
Those may make some contribution,
153
524000
2000
આ બધા થોડુંઘણું યોગદાન આપે ખરા,
09:01
and if they can do better than I expect, so much the better,
154
526000
2000
અને હું ધારું છું તે કરતાં વધારે જો આપી શકે ,તો ઘણું ઉત્તમ,
09:03
but my key point here
155
528000
2000
પરંતુ મારો કહેવાનો મુદ્દો એ છે કે
09:05
is that we're going to have to work on each of these five,
156
530000
4000
આ પાંચ માંના દરેક ઉપર આપણે કેન્દ્રિત થવું પડશે,
09:09
and we can't give up any of them because they look daunting,
157
534000
4000
એમાંના એકેયને આપણે વિસારે નહીં પાડી શકીએ-એમ વિચારીને કે એ બધા નિરાશાજનક લાગે છે ,
09:13
because they all have significant challenges.
158
538000
4000
ને એમની સમક્ષ ઘણા પડકારો છે.
09:17
Let's look first at the burning fossil fuels,
159
542000
2000
પહેલું લઈએ અશ્મિભૂત ઇંધણ,
09:19
either burning coal or burning natural gas.
160
544000
4000
કોલસો બાળવો કે કુદરતી ગેસ નો ઉપયોગ કરવો.
09:23
What you need to do there, seems like it might be simple, but it's not,
161
548000
3000
આમાં તમારે એ કરવું પડશે જે લાગે છે તો સહેલું ,પરંતુ હકીકતે નથી.
09:26
and that's to take all the CO2, after you've burned it, going out the flue,
162
551000
6000
અને તે એ કે આ પ્રમાણે બાળ્યા પછી, ઉત્પન્ન થતો બધો જ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ એકઠો કરી,
09:32
pressurize it, create a liquid, put it somewhere,
163
557000
3000
તેને દબાણ દ્વારા પ્રવાહી માં પરિવર્તિત કરી ,ક્યાંક તેનો સંગ્રહ કરવો ,
09:35
and hope it stays there.
164
560000
2000
એ આશા સાથે કે તેમ રહેશે.
09:37
Now we have some pilot things that do this at the 60 to 80 percent level,
165
562000
4000
પ્રાયોગિક ધોરણે આપણે આમ ૬૦ થી ૮૦% સુધી કરીએ પણ છીએ,
09:41
but getting up to that full percentage, that will be very tricky,
166
566000
4000
પરંતુ ૧૦૦% સુધી કરી શકવું એ જરા કળ માગી લે તેવું કામ છે,
09:45
and agreeing on where these CO2 quantities should be put will be hard,
167
570000
6000
વળી આટલો કાર્બન ડાયોક્સાઇડનો જથ્થો ક્યાં ભેગો કરવો, ક્યાં રાખવો, વગેરે માટે સહમત થવું જરા અઘરું કામ છે.
09:51
but the toughest one here is this long-term issue.
168
576000
3000
અને સૌથી કપરો તો લાંબા ગાળા નો પ્રશ્ન છે.
09:54
Who's going to be sure?
169
579000
2000
કોને ખાતરી છે?
09:56
Who's going to guarantee something that is literally billions of times larger
170
581000
4000
અણુકચરો કે બીજા કોઈ પણ કચરા કરતાં, લાખો ગણા વધારે પ્રમાણમાં ભેગા થતા
10:00
than any type of waste you think of in terms of nuclear or other things?
171
585000
4000
આ કચરાની જવાબદારી કોણ લેશે?
10:04
This is a lot of volume.
172
589000
3000
આ તો ખુબ મોટા જથ્થાની વાત છે.
10:07
So that's a tough one.
173
592000
2000
આમ, આ અત્યંત અઘરું છે.
10:09
Next would be nuclear.
174
594000
2000
બીજું, જોઈએ અણુ શક્તિ.
10:11
It also has three big problems:
175
596000
3000
તેમાં પણ ત્રણ મોટા પ્રશ્નો રહેલા છે.
10:14
Cost, particularly in highly regulated countries, is high;
176
599000
4000
કિંમત, ખાસ કરીને નિયંત્રિત દેશો માટે આ કિંમત ઘણી વધારે છે.
10:18
the issue of the safety, really feeling good about nothing could go wrong,
177
603000
4000
સુરક્ષા નો પ્રશ્ન ; ક્યાંય કશું ખોટું નહીં થાય,
10:22
that, even though you have these human operators,
178
607000
3000
માનવ સંચાલિત હોવા છતાં,
10:25
that the fuel doesn't get used for weapons.
179
610000
3000
આ ઇંધણ નો ઉપયોગ શસ્ત્રો માટે નહીં જ થાય, તેની આશંકા છે.
10:28
And then what do you do with the waste?
180
613000
2000
અને તો પછી આ કચરાનું શું કરો તમે?
10:30
And, although it's not very large, there are a lot of concerns about that.
181
615000
3000
બહુ વધારે નહિ છતાં આ મોટો ચિંતાનો વિષય છે.
10:33
People need to feel good about it.
182
618000
2000
લોકો આ બાબતે નિશ્ચિંત થવા જોઈએ.
10:35
So three very tough problems that might be solvable,
183
620000
5000
આમ, આ ત્રણ મોટા પ્રશ્નો જે હલ થઇ શકે ,
10:40
and so, should be worked on.
184
625000
2000
ને માટે તેમના ઉપર કેન્દ્રિત થવું રહ્યું.
10:42
The last three of the five, I've grouped together.
185
627000
3000
પાંચમાના છેલ્લા ત્રણ ને મેં એક સાથે મૂક્યા છે.
10:45
These are what people often refer to as the renewable sources.
186
630000
4000
લોકો મોટેભાગે તેમને નવીકરણ ઉર્જાના સ્ત્રોતો તરીકે ઓળખે છે.
10:49
And they actually -- although it's great they don't require fuel --
187
634000
4000
અને આ સ્ત્રોતો -ખરેખર કોઈ જ ઇંધણ ના વાપરતા હોવા છતાં-
10:53
they have some disadvantages.
188
638000
2000
તેમની કેટલીક મર્યાદાઓ છે.
10:55
One is that the density of energy gathered in these technologies
189
640000
6000
એક તો એ કે આ તકનીકો દ્વારા મેળવાતી ઉર્જાનું પ્રમાણ
11:01
is dramatically less than a power plant.
190
646000
2000
એક વીજળીમથક માંથી મળતી ઉર્જા કરતાં નાટ્યાત્મક રીતે ઓછુ છે.
11:03
This is energy farming, so you're talking about many square miles,
191
648000
4000
આ તો ઉર્જા ની ખેતી ની વાત છે ,ને આપણે ખુબ મોટા વિસ્તારની વાત કરીએ છીએ,
11:07
thousands of time more area than you think of as a normal energy plant.
192
652000
5000
સાધારણ ઉર્જા ના પ્લાન્ટ કરતાં હજારો ગણા મોટા વિસ્તારની .
11:12
Also, these are intermittent sources.
193
657000
3000
વળી આ બધા સતત ન મળનારા સ્રોત છે.
11:15
The sun doesn't shine all day, it doesn't shine every day,
194
660000
3000
સૂર્ય ચોવીસ કલાક પ્રકાશતો નથી, તેમ જ દરરોજ એનો પ્રકાશ ઉપલબ્ધ નથી હોતો,
11:18
and, likewise, the wind doesn't blow all the time.
195
663000
3000
અને, તે જ રીતે પવન પણ સતત નથી વહેતો.
11:21
And so, if you depend on these sources,
196
666000
2000
માટે ,જો આપણે આ સ્ત્રોતો પર આધાર રાખીએ તો,
11:23
you have to have some way of getting the energy
197
668000
3000
તેમની ગેરહાજરીમાં ઉર્જા મેળવવાનો બીજો કોઈ
11:26
during those time periods that it's not available.
198
671000
3000
વિકલ્પ હોવો જ ઘટે.
11:29
So, we've got big cost challenges here,
199
674000
3000
આમ અહીં પાછો ઉર્જાની કિંમત સામે પ્રશ્ન છે.
11:32
we have transmission challenges:
200
677000
2000
તેના વહન નો પ્રશ્ન છે.
11:34
for example, say this energy source is outside your country;
201
679000
3000
દાખલા તરીકે, સમજો કે આવો કોઈ ઉર્જા સ્ત્રોત તમારા દેશ ની બહાર છે,
11:37
you not only need the technology,
202
682000
2000
તો તમારે એ તમારે ત્યાં લાવવાની તકનીક તો જોઇશે જ,
11:39
but you have to deal with the risk of the energy coming from elsewhere.
203
684000
5000
સાથે એમાં રહેલા જોખમો ઉઠાવવાની તૈયારી પણ જોઇશે.
11:44
And, finally, this storage problem.
204
689000
2000
અને અંતે મોટો પ્રશ્ન રહેશે તેના સંગ્રહનો .
11:46
And, to dimensionalize this, I went through and looked at
205
691000
3000
આ વાત ને પરિમાણીય રીતે સમજવા હું વિગતમાં ઉતર્યો,
11:49
all the types of batteries that get made --
206
694000
3000
અને બધા જ પ્રકારની બેટરી જે આજે બને છે , તે તપાસી.
11:52
for cars, for computers, for phones, for flashlights, for everything --
207
697000
4000
ગાડીની,કમ્પ્યુટર ની ,ફોનની, ફ્લેશ લાઈટની- એમ બધી જ;
11:56
and compared that to the amount of electrical energy the world uses,
208
701000
5000
અને વિશ્વના વિદ્યુત ઉર્જા ના વપરાશ સાથે તેની સરખામણી કરી.
12:01
and what I found is that all the batteries we make now
209
706000
4000
તો જાણ્યું કે આ બધી જ બેટરી જે આપણે બનાવીએ છે તે
12:05
could store less than 10 minutes of all the energy.
210
710000
4000
બધી ઉર્જાનો ૧૦ મીનીટથી પણ ઓછા સમય માટે સંગ્રહ કરી શકે .
12:09
And so, in fact, we need a big breakthrough here,
211
714000
3000
માટે ,ખરે જ ,આપણે એક બહેતર આવિષ્કારની જરૂર છે,
12:12
something that's going to be a factor of 100 better
212
717000
4000
કૈંક એવો જે ,અત્યાર સુધીના આપણા બધાજ અભિગમો કરતાં
12:16
than the approaches we have now.
213
721000
2000
સો ગણો સારો હોય.
12:18
It's not impossible, but it's not a very easy thing.
214
723000
4000
આ અશક્ય નથી, પરંતુ સાવ સહેલું પણ નથી.
12:22
Now, this shows up when you try to get the intermittent source
215
727000
4000
એમ જણાય છે કે આ સતત નહીં મળનારા સ્રોત ઉપર ,
12:26
to be above, say, 20 to 30 percent of what you're using.
216
731000
4000
૧૦૦% આધારિત હોઈએ અને એના ઉપયોગમાં
12:30
If you're counting on it for 100 percent,
217
735000
2000
૨૦ થી ૩૦% નો વધારો કરવા જઈએ તો,
12:32
you need an incredible miracle battery.
218
737000
5000
આપણ ને એક અતુલ્ય ચમત્કારી બેટરીની જરૂર પડે.
12:38
Now, how we're going to go forward on this -- what's the right approach?
219
743000
3000
હવે, આ બાબતે આપણે કઈ રીતે આગળ વધી શકીએ:સાચો અભિગમ શું હોઈ શકે?
12:41
Is it a Manhattan Project? What's the thing that can get us there?
220
746000
4000
મેનહટન પ્રોજેક્ટ? શું એ આપણને સફળતા અપાવશે?
12:45
Well, we need lots of companies working on this, hundreds.
221
750000
5000
ખરેખર,આ ક્ષેત્રે કામ કરે તેવી ઘણી કંપની ઓ ની આપણને જરૂર છે,સો ગણી.
12:50
In each of these five paths, we need at least a hundred people.
222
755000
3000
આ પાંચે ક્ષેત્રે ,દરેક પર કામ કરે તેવા સો સો લોકો આપણ ને જોઇશે.
12:53
And a lot of them, you'll look at and say, "They're crazy." That's good.
223
758000
4000
એવા ઘણા છે, જેમને તમે પાગલ જ કહેશો..ખુબ સારું છે.
12:57
And, I think, here in the TED group,
224
762000
3000
ને હું માનું છું કે અહીં જ, આ ટેડ ગ્રુપમાં જ
13:00
we have many people who are already pursuing this.
225
765000
4000
ઘણા લોકો છે જે આ કામ ની પાછળ લાગેલા છે.
13:04
Bill Gross has several companies, including one called eSolar
226
769000
4000
બીલ ગ્રોસ્સ ની કેટલીક કંપની છે, જેમની એક છે ઈસોલાર (eSolar)
13:08
that has some great solar thermal technologies.
227
773000
2000
જેમાં કેટલીક સૂર્ય ઉર્જાને લગતી સુંદર પ્રૌદ્યોગિકી છે.
13:10
Vinod Khosla's investing in dozens of companies
228
775000
4000
વિનોદ ખોસલાનું ડઝન એક એવી કંપનીમાં રોકાણ છે કે
13:14
that are doing great things and have interesting possibilities,
229
779000
4000
જે ખુબ સુંદર રીતે કાર્ય રત છે અને રસપ્રદ શક્યતાઓ ધરાવે છે.
13:18
and I'm trying to help back that.
230
783000
2000
હું પણ તેમને સહાય કરવા પ્રયત્ન કરું છું.
13:20
Nathan Myhrvold and I actually are backing a company
231
785000
4000
નાથન માહ્વોલ્ડ અને હું ખરે જ એક કંપનીને પીઠબળ આપી રહ્યા છીએ
13:24
that, perhaps surprisingly, is actually taking the nuclear approach.
232
789000
4000
જે કદાચ આશ્ચર્ય જગાડે, પરંતુ સાચે જ અણુઉર્જા નો અભિગમ લઇ રહી છે.
13:28
There are some innovations in nuclear: modular, liquid.
233
793000
4000
અણુ ઉર્જા ક્ષેત્રે કેટલાક સંશોધનો પણ છે: માપદંડનું,પ્રવાહી.
13:32
And innovation really stopped in this industry quite some ago,
234
797000
4000
છેલ્લા થોડા સમય થી આ ઉદ્યોગ ક્ષેત્રે સંશોધનો અટકી ગયા છે ખરા,
13:36
so the idea that there's some good ideas laying around is not all that surprising.
235
801000
5000
પરંતુ ,આસપાસ કંઇ સારા વિચાર -શોધો ચાલી રહ્યા છે એ વિચાર કંઇ આશ્ચર્યજનક નથી જ.
13:41
The idea of TerraPower is that, instead of burning a part of uranium --
236
806000
6000
ટેરાપાવર એક એવો વિચાર છે, જેમાં યુરેનીયમનો ૧%,
13:47
the one percent, which is the U235 --
237
812000
3000
કે જે U235 છે, તે બાળવા કરતાં
13:50
we decided, "Let's burn the 99 percent, the U238."
238
815000
5000
બાકીના ૯૯% કે જે U238 છે,તે ઉપયોગ માં લેવાનું અમે નક્કી કર્યું.
13:55
It is kind of a crazy idea.
239
820000
2000
આ એક ધૂની વિચાર છે.
13:57
In fact, people had talked about it for a long time,
240
822000
3000
ખરું પૂછો તો એના પર લોકોએ લાંબા સમય સુધી વિચારેલું.
14:00
but they could never simulate properly whether it would work or not,
241
825000
4000
પરંતુ તેઓ એ વિચાર સફળ થશે કે નહિ તે સમજવા સંયોજિત માળખું કે પ્રયોગ ના કરી શક્યા.
14:04
and so it's through the advent of modern supercomputers
242
829000
3000
જયારે આજે આધુનિક સુપર કમ્પ્યુટર ની મદદ થી
14:07
that now you can simulate and see that, yes,
243
832000
2000
આ પ્રકારના સંયોજન રચીને જોઈ શકીએ છીએ કે હા,
14:09
with the right material's approach, this looks like it would work.
244
834000
6000
યોગ્ય સાધનો વગેરેની સહાય થી એમ લાગે છે કે આ સફળ થશે.
14:15
And, because you're burning that 99 percent,
245
840000
3000
વળી, પેલા ૯૯% નો ઉપયોગ કરવાને લઈને
14:18
you have greatly improved cost profile.
246
843000
4000
આપણે કિંમત માં પણ નોંધપાત્ર ઘટાડો કરી શકીશું.
14:22
You actually burn up the waste, and you can actually use as fuel
247
847000
4000
આપણે ખરેખર કચરો જ ઉપયોગ માં લઈશું,આજના અણુમથકનો બધો જ વધેલો કચરો,
14:26
all the leftover waste from today's reactors.
248
851000
3000
અને તેનો ઇંધણ તરીકે ઉપયોગ કરીશું.
14:29
So, instead of worrying about them, you just take that. It's a great thing.
249
854000
5000
માટે, તેને વિષે ચિંતા કરવાનું છોડીને ,તેને ઉપયોગમાં લેવા માંડો.બહુ સરસ વસ્તુ છે.
14:34
It breathes this uranium as it goes along, so it's kind of like a candle.
250
859000
4000
આ જ યુરેનીયમથી એ ચાલશે.-જાણે મીણબત્તી જ જોઈ લો.
14:38
You can see it's a log there, often referred to as a traveling wave reactor.
251
863000
4000
તમે અહીં એક મોટો ભાગ જોઈ શકો છો,જે મોટે ભાગે ટ્રાવેલીંગ વેવ અણુમથક તરીકે ઓળખાય છે.
14:42
In terms of fuel, this really solves the problem.
252
867000
4000
બળતણ ના રૂપમાં એ સાચે જ પ્રશ્નનો ઉકેલ છે.
14:46
I've got a picture here of a place in Kentucky.
253
871000
3000
મારી પાસે આ એક કેન્ટકીમાં આવેલા એક સ્થળ નું ચિત્ર છે.
14:49
This is the leftover, the 99 percent,
254
874000
2000
આ પેલું ૯૯%,વધી રહેલું યુરેનીયમ છે,
14:51
where they've taken out the part they burn now,
255
876000
2000
જેમાંથી થોડો ભાગ તેમણે બળતણ તરીકે વાપરવા લીધો છે.
14:53
so it's called depleted uranium.
256
878000
2000
આ વધી રહેલું યુરેનીયમ છે,
14:55
That would power the U.S. for hundreds of years.
257
880000
3000
અને એ અમેરીકાને ૧૦૦ વર્ષ સુધી ઇંધણ પૂરું પડી શકે.
14:58
And, simply by filtering seawater in an inexpensive process,
258
883000
3000
આમ, એક બિન ખર્ચાળ પધ્ધતિ થી દરિયાના પાણી ને શુદ્ધ કરીને,
15:01
you'd have enough fuel for the entire lifetime of the rest of the planet.
259
886000
5000
તમે આખા વિશ્વને સદીઓ સુધી ચાલે તેટલું ઇંધણ મેળવી શકો.
15:06
So, you know, it's got lots of challenges ahead,
260
891000
4000
આની સામે ,તમે જાણો છો તેમ, પડકારો ઘણા છે.
15:10
but it is an example of the many hundreds and hundreds of ideas
261
895000
5000
પરંતુ, આ તો આગળ લઈ જઈ શકાય તેવા ઘણા ઘણા
15:15
that we need to move forward.
262
900000
3000
વિચારો માં નો એક છે.
15:18
So let's think: How should we measure ourselves?
263
903000
3000
ચાલો જોઈએ, આપણે આપણ ને પોતાને કઈ રીતે મૂલવી શકીએ?
15:21
What should our report card look like?
264
906000
3000
આપણું પ્રગતિ પત્રક કેવું દેખાવું જોઈએ?
15:24
Well, let's go out to where we really need to get,
265
909000
3000
પહેલા અંતિમ પરિણામ ની સ્થિતિ જોઈએ,
15:27
and then look at the intermediate.
266
912000
2000
અને પછી વચગાળાની .
15:29
For 2050, you've heard many people talk about this 80 percent reduction.
267
914000
5000
૨૦૫૦ માટે, ઘણા જણ ને ૮૦% ઘટાડાની વાત કરતા સાંભળ્યા છે.
15:34
That really is very important, that we get there.
268
919000
4000
સાચે જ, ત્યાં સુધી પહોંચવું ખુબ અગત્યનું છે.
15:38
And that 20 percent will be used up by things going on in poor countries,
269
923000
4000
અને બાકીના ૨૦% ગરીબ દેશોની કેટલીક પ્રવૃત્તિ માં ખર્ચાઈ જશે.
15:42
still some agriculture,
270
927000
2000
જેમ કે હજુ ચાલતી થોડી ખેતી.
15:44
hopefully we will have cleaned up forestry, cement.
271
929000
4000
આશા રાખીએ કે વન સંવર્ધન અને સિમેન્ટ બાબતે આપણે સુધારો કરી શક્યા હોઈશું.
15:48
So, to get to that 80 percent,
272
933000
3000
આમ, આ ૮૦% ઘટાડા સુધી પહોંચવા ,
15:51
the developed countries, including countries like China,
273
936000
4000
સમૃદ્ધ દેશો-ચીન સહીત ના માટે એ ખુબ જરૂરી હશે
15:55
will have had to switch their electricity generation altogether.
274
940000
5000
કે તેઓ વિદ્યુત ઉત્પાદન ની વર્તમાન પદ્ધતિઓ બદલે.
16:00
So, the other grade is: Are we deploying this zero-emission technology,
275
945000
6000
મૂલ્યાંકન ની બીજી પધ્ધતી એ છે કે શું આપણે શૂન્ય કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્પન્ન કરે તેવી તકનીક વાપરીએ છીએ?
16:06
have we deployed it in all the developed countries
276
951000
2000
બધા સમૃદ્ધ દેશો એ એ અપનાવી છે?
16:08
and we're in the process of getting it elsewhere?
277
953000
3000
અન્ય બધા દેશો માં પણ પહોંચાડી રહ્યા છીએ?
16:11
That's super important.
278
956000
2000
આ સૌથી વધુ મહત્વનું છે.
16:13
That's a key element of making that report card.
279
958000
4000
આપણાં પ્રગતિ પત્રક નો ચાવીરૂપ મુદ્દો છે.
16:17
So, backing up from there, what should the 2020 report card look like?
280
962000
5000
ત્યાંથી પાછું વિચારતા , ૨૦૨૦ માં આપણું પ્રગતિ પત્રક કેવું દેખાવું જોઈએ?
16:22
Well, again, it should have the two elements.
281
967000
2000
તો ફરી થી એમાં બે મુદ્દા તો જોઇશે જ.
16:24
We should go through these efficiency measures to start getting reductions:
282
969000
4000
એક,ઘટાડા તરફ દોરી જનારા સઘળા સુધારાની ક્ષમતા ધરાવતા ઉકેલોને ચકાસી લેવા જોઇશે.
16:28
The less we emit, the less that sum will be of CO2,
283
973000
3000
જેટલો ઓછો ઠાલ્વીશું તેટલું કાર્બન ડાયોક્સાઇડ નું કુલ પ્રમાણ નીચું આવશે. ,
16:31
and, therefore, the less the temperature.
284
976000
2000
તેથી કરીને તાપમાન માં પણ ઘટાડો થશે.
16:33
But in some ways, the grade we get there,
285
978000
3000
પરંતુ આ મુદ્દા માં મળતા ગુણ ,
16:36
doing things that don't get us all the way to the big reductions,
286
981000
4000
એવા પગલાઓથી મળતા ગુણ છે ,જે નોંધપાત્ર ઘટાડો નથી લાવતા,
16:40
is only equally, or maybe even slightly less, important than the other,
287
985000
4000
બીજા મહત્વ ના મુદ્દા થી મળતા ગુણ કરતા એ જરા ઓછા છે.
16:44
which is the piece of innovation on these breakthroughs.
288
989000
4000
તે એ કે આ બધા માં સીમા ચિન્હ રૂપ એકાદું સંશોધન.
16:48
These breakthroughs, we need to move those at full speed,
289
993000
3000
આવા સંશોધનો ને આપણે પુરેપુરી ગતિ આપવાની છે.
16:51
and we can measure that in terms of companies,
290
996000
3000
આપણે તેમને ઉદ્યોગોના સંદર્ભે માપી શકીએ
16:54
pilot projects, regulatory things that have been changed.
291
999000
3000
કે પછી પ્રયોગાત્મક પ્રોજેક્ટ્સ ,કે નિયમો અને ધોરણો માં ફેરફાર ના સંદર્ભે.
16:57
There's a lot of great books that have been written about this.
292
1002000
3000
આ વિષય પર ઘણા મહત્વના પુસ્તકો લખાયા છે.
17:00
The Al Gore book, "Our Choice"
293
1005000
3000
અલ ગોરનું 'અવર ચોઈસ' (Our Choice)
17:03
and the David McKay book, "Sustainable Energy Without the Hot Air."
294
1008000
3000
અને ડેવિડ મેક્કેનું 'Sustainable Energy Without the Hot Air'.
17:06
They really go through it and create a framework
295
1011000
3000
આ પુસ્તકો ખરે જ સમીક્ષાત્મક રીતે એક માળખું તૈયાર કરે છે.
17:09
that this can be discussed broadly,
296
1014000
2000
આની બહોળી ચર્ચા થઇ શકે,
17:11
because we need broad backing for this.
297
1016000
3000
કારણ કે આપણ ને આ માટે મોટા ટેકા ની જરૂર છે.
17:14
There's a lot that has to come together.
298
1019000
2000
ઘણું કરવાનું છે.
17:16
So this is a wish.
299
1021000
2000
તો આ (મારી) એક ઈચ્છા છે.
17:18
It's a very concrete wish that we invent this technology.
300
1023000
4000
એક ઠોસ ઈચ્છા , કે આપણે આવી કોઈ પ્રૌદ્યોગિકી ખોળી શકીએ.
17:22
If you gave me only one wish for the next 50 years --
301
1027000
3000
આવતા ૫૦ વર્ષ માટેની મારી કોઈ એક ઈચ્છા પૂરી પડવાની હોય,તો
17:25
I could pick who's president,
302
1030000
2000
હું , કોણ રાષ્ટ્ર પતિ બને,તે માગું?
17:27
I could pick a vaccine, which is something I love,
303
1032000
3000
કે રસી ,જે મારો પ્રિય વિષય છે, તે માગું?
17:30
or I could pick that this thing
304
1035000
2000
કે પછી એવી કોઈ શોધ માગી લઉં
17:32
that's half the cost with no CO2 gets invented --
305
1037000
4000
જે અડધી કિંમતે શૂન્ય કાર્બન ડાયોક્સાઈડનો લક્ષ્યાંક પાર પડે.
17:36
this is the wish I would pick.
306
1041000
2000
તો હું જરૂર એ જ ઈચ્છા માગી લઉં.
17:38
This is the one with the greatest impact.
307
1043000
2000
આ એક જ બાબત સૌથી વધુ અસર કરનારી છે.
17:40
If we don't get this wish,
308
1045000
2000
જો આ ઈચ્છા પૂર્તિ ના થઇ, તો
17:42
the division between the people who think short term and long term will be terrible,
309
1047000
4000
દૂરદર્શી લોકો અને ટૂંકી વિચાર દ્રષ્ટિ વાળા લોકો, એમ બે દુઃખ જનક ભાગ પડી જશે.
17:46
between the U.S. and China, between poor countries and rich,
310
1051000
3000
અમેરીકા અને ચીન વચ્ચે, ગરીબ દેશો અને સમૃદ્ધ દેશો વચ્ચે ખાઈ સર્જાશે.
17:49
and most of all the lives of those two billion will be far worse.
311
1054000
5000
અને સૌથી વધુ તો છેવાડાના ૨૦૦ કરોડ લોકો ની જિંદગી બદતર બની જશે.
17:54
So, what do we have to do?
312
1059000
2000
તો, આપણે શું કરવાનું છે?
17:56
What am I appealing to you to step forward and drive?
313
1061000
5000
હું આપ સૌ ને શેના માટે આગળ આવી,ગતિમાન થવા અરજ કરું છું?
18:01
We need to go for more research funding.
314
1066000
3000
આપણે શોધ-સંશોધનો માટે વધુ નાણાં ફાળવવા પડશે.
18:04
When countries get together in places like Copenhagen,
315
1069000
2000
કોપેન્હાગેન જેવા સ્થળે જયારે દેશોના પ્રતિનિધિઓ મળે છે ,
18:06
they shouldn't just discuss the CO2.
316
1071000
3000
ત્યારે ફક્ત કાર્બન ડાયોક્સાઈડની ચર્ચા નથી કરવાની.
18:09
They should discuss this innovation agenda,
317
1074000
2000
તેમણે આવા સંશોધનો કરવા માટેનો કાર્યસૂચિ ચર્ચાવો જોઈએ.
18:11
and you'd be stunned at the ridiculously low levels of spending
318
1076000
5000
તમને જાણી ને આશ્ચર્ય થશે કે આ સંશોધનો પાછળ કેટલો દયાજનક રીતે ન્યૂનતમ ખર્ચ
18:16
on these innovative approaches.
319
1081000
2000
કરવાનો અભિગમ હોય છે.
18:18
We do need the market incentives -- CO2 tax, cap and trade --
320
1083000
4000
આપણ ને બજાર પ્રોત્સાહન ,કાર્બન ડાયોક્સાઈડ કર, મૂડી અને વેપાર બધું જોઈએ જ ,
18:22
something that gets that price signal out there.
321
1087000
3000
કે જે કિંમત વિષે સજાગતા આપે.
18:25
We need to get the message out.
322
1090000
2000
આ સંદેશ આપણે સૌ સુધી પહોંચાડવાનો છે.
18:27
We need to have this dialogue be a more rational, more understandable dialogue,
323
1092000
3000
આ બાબતે વધુ તર્કશીલ,સમજી શકાય તેવા સંવાદ ની આપણ ને જરૂર છે.
18:30
including the steps that the government takes.
324
1095000
3000
સરકાર તરફ થી પગલા ની પણ જરૂર છે.
18:33
This is an important wish, but it is one I think we can achieve.
325
1098000
4000
આ એક બહુ જ મહત્વ ની ઈચ્છા છે, પરંતુ હું માનું છું કે આપણે એ પામી શકીએ.
18:37
Thank you.
326
1102000
2000
આભાર .
18:39
(Applause)
327
1104000
11000
(અભિવાદન)
18:50
Thank you.
328
1115000
2000
આભાર.
18:52
Chris Anderson: Thank you. Thank you.
329
1117000
2000
Chris Anderson:આભાર .આભાર.
18:54
(Applause)
330
1119000
5000
(અભિવાદન)
18:59
Thank you. So to understand more about TerraPower, right --
331
1124000
6000
આભાર. ટેરાપાવર વિષે વધુ જાણવા માટે થઈને પૂંછું તો-
19:05
I mean, first of all, can you give a sense of what scale of investment this is?
332
1130000
5000
સૌ પ્રથમ તો ,આપ એ બાબતે થોડો ખ્યાલ આપી શકો કે આ કેટલા મોટા પાયા પર નું રોકાણ હશે?
19:10
Bil Gates: To actually do the software, buy the supercomputer,
333
1135000
4000
બીલ ગેટ્સ: સોફ્ટવેર તૈયાર કરવા માટે સુપર કમ્પ્યુટર ખરીદવા,
19:14
hire all the great scientists, which we've done,
334
1139000
2000
મહાન વૈજ્ઞાનિકો ને આ કામ માટે રોકવા, જે ખરેખર અમે કરી લીધું છે,
19:16
that's only tens of millions,
335
1141000
3000
આ બધું મળીને આશરે દસેક કરોડથી વધુ ,
19:19
and even once we test our materials out in a Russian reactor
336
1144000
3000
અને એક વખત ,રશીયાના અણુમથકમાં અમારા કાચા માલ ને પ્રાયોગિક ધોરણે વાપરી લઈએ,
19:22
to make sure that our materials work properly,
337
1147000
4000
તેની યોગ્યતા ની ચકાસણી કરવા-
19:26
then you'll only be up in the hundreds of millions.
338
1151000
2000
તે પછી થી સોએક કરોડ થી વધુ થશે,
19:28
The tough thing is building the pilot reactor;
339
1153000
3000
કેમ કે પ્રાયોગિક નાનુ અણુમથક ઉભું કરવું એ અઘરું કામ છે.
19:31
finding the several billion, finding the regulator, the location
340
1156000
5000
કેટલાક કરોડ નાણાં ની વ્યવસ્થા કરવી, નિયંત્રક શોધવા,યોગ્ય સ્થળ પસંદ કરવું ,
19:36
that will actually build the first one of these.
341
1161000
2000
જ્યાં આ પ્રથમ પ્રાયોગિક અણુમથક બનાવી શકાય-
19:38
Once you get the first one built, if it works as advertised,
342
1163000
4000
અને એક વાર આ પહેલું બંધાઈ જાય અને જાહેર કાર્ય મુજબ કાર્ય કરે,
19:42
then it's just clear as day, because the economics, the energy density,
343
1167000
4000
પછી તો એ દીવા જેવું સ્પષ્ટ છે,-થનારા આર્થિક લાભ ,ઉર્જાનો મળનારો વિપુલ જથ્થો,-
19:46
are so different than nuclear as we know it.
344
1171000
2000
તે અણુ વિષે આજ ની આપણી સીમિત જાણકારી થી ક્યાંય વિશેષ હશે.
19:48
CA: And so, to understand it right, this involves building deep into the ground
345
1173000
4000
ચાર્લ્સ: વધુ સમજવા પૂછું તો, આ ભૂગર્ભ માં બાંધવામાં આવશે કે?
19:52
almost like a vertical kind of column of nuclear fuel,
346
1177000
4000
એક લંબરૂપ સ્તંભ ની જેમ,જેમાં
19:56
of this sort of spent uranium,
347
1181000
2000
વપરાયેલ યુરેનીયમનું ઇંધણ ભરેલું હશે, ખરું?
19:58
and then the process starts at the top and kind of works down?
348
1183000
3000
અને પછી પ્રક્રિયા તેની ટોચે થી ચાલુ થઈને નીચે તરફ થશે..?
20:01
BG: That's right. Today, you're always refueling the reactor,
349
1186000
3000
બીલ ગેટ્સ:સાચું. આજે આપણે હંમેશા અણુમથકમાં ઇંધણ પૂરવું પડે છે,
20:04
so you have lots of people and lots of controls that can go wrong:
350
1189000
3000
તે માટે ઘણા માણસો તેમજ યાંત્રિક નિયમનો ની જરૂર રહે ,અને એમાં ક્યારેક, ક્યાંક કશુંક ખોટું થવાની શક્યતા રહે,
20:07
that thing where you're opening it up and moving things in and out,
351
1192000
3000
કેમ કે ખોલ-બંધ અને અંદર-બહાર અવર-જવર રહ્યા કરે.
20:10
that's not good.
352
1195000
2000
એ બરાબર નથી.
20:12
So, if you have very cheap fuel that you can put 60 years in --
353
1197000
5000
અહીં તો તમારી પાસે એટલું સસ્તું ઇંધણ છે, જેને તમે ૬૦ વર્ષ સુધી
20:17
just think of it as a log --
354
1202000
2000
એક લાકડા ના મોટા ટુકડા ની જેમ
20:19
put it down and not have those same complexities.
355
1204000
3000
જમીન માં રાખી શકો , કોઈ જ જટિલ પ્રશ્નો વગર.
20:22
And it just sits there and burns for the 60 years, and then it's done.
356
1207000
5000
અને એ ત્યાં પડ્યો પડ્યો ૬૦ વર્ષ સુધી બળતણ આપ્યા કરે -એટલું જ .
20:27
CA: It's a nuclear power plant that is its own waste disposal solution.
357
1212000
4000
ચાર્લ્સ: આ એક અણુ શક્તિ પ્લાન્ટ છે જે એના પોતાના કચરા વડે જ ચાલે છે.
20:31
BG: Yeah. Well, what happens with the waste,
358
1216000
2000
બીલ ગેટ્સ : સાચું.ઉત્પન્ન થતા બિનજરૂરી કચરા ને
20:33
you can let it sit there -- there's a lot less waste under this approach --
359
1218000
5000
તમે ત્યાં જ રહેવા દઈ શકો -આ રીત માં ઘણો ઓછો કચરો ઉત્પન્ન થાય છે -
20:38
then you can actually take that,
360
1223000
2000
પછી તમે તેને જ ઉપયોગ માં લઇ,
20:40
and put it into another one and burn that.
361
1225000
3000
બીજા અણુમથકને ઇંધણ પૂરું પડી શકો.
20:43
And we start off actually by taking the waste that exists today,
362
1228000
4000
અને શરૂઆત આપણે બિનજરૂરી,વધેલા કચરા ના ઉપયોગ થી જ કરવાની છે.
20:47
that's sitting in these cooling pools or dry casking by reactors --
363
1232000
4000
જે અણુમથકના ઠંડા પૂલ્સ અને સુકા કાસ્કીંગ માં રહેલો છે.
20:51
that's our fuel to begin with.
364
1236000
2000
એ જ આપણું શરૂઆત નું ઇંધણ છે.
20:53
So, the thing that's been a problem from those reactors
365
1238000
3000
આમ, અત્યાર સુધી જે અણુમથકને કારણે ઉભો થતો પ્રશ્ન હતો,
20:56
is actually what gets fed into ours,
366
1241000
2000
તેના પર જ આપણા અણુમથક ચાલશે.
20:58
and you're reducing the volume of the waste quite dramatically
367
1243000
3000
અને નાટ્યાત્મક રીતે આપણે આ કચરાના જથ્થા માં મોટો ઘટાડો કરી શકીશું.
21:01
as you're going through this process.
368
1246000
2000
જેમ જેમ પ્રક્રિયા આગળ વધશે, તેમ આ પ્રમાણે થશે.
21:03
CA: I mean, you're talking to different people around the world
369
1248000
2000
ચાર્લ્સ: પરંતુ વિશ્વભર માં જુદા જુદા લોકો સાથે
21:05
about the possibilities here.
370
1250000
2000
આ વિષે ની શક્યતાઓ ની વાતચીત કરતાં ,
21:07
Where is there most interest in actually doing something with this?
371
1252000
3000
ખરેખર આગળ વધી, કામ કરવાનો રસ અને પ્રતિસાદ ક્યાં થી મળ્યો છે?
21:10
BG: Well, we haven't picked a particular place,
372
1255000
3000
બીલ ગેટ્સ: ખરે જ, કોઈ ચોક્કસ સ્થળ અમે ચૂંટ્યું નથી,
21:13
and there's all these interesting disclosure rules about anything that's called "nuclear,"
373
1258000
8000
અને વળી, અણુશક્તિ ને લગતું કંઈ પણ કરવા માટે ઘણી બધી રસપ્રદ સ્પષ્ટતાઓ જરૂરી રહે છે
21:21
so we've got a lot of interest,
374
1266000
2000
છતાં ઘણો સારો પ્રતિસાદ છે,
21:23
that people from the company have been in Russia, India, China --
375
1268000
4000
રશીયા,ભારત,ચીનની કંપની તરફ થી,
21:27
I've been back seeing the secretary of energy here,
376
1272000
2000
ઉર્જા મંત્રી ને હું મળી ને આવ્યો ,
21:29
talking about how this fits into the energy agenda.
377
1274000
4000
ઉર્જા-વિષયક કાર્યસૂચિમાં આ કઈ રીતે બંધ બેસે, તે બાબતે ચર્ચા કરવા .
21:33
So I'm optimistic. You know, the French and Japanese have done some work.
378
1278000
3000
અને હું આશાવાદી છું.તમે જાણો છો,ફ્રેંચ તેમ જ જાપાનના લોકો એ આના ઉપર થોડું કામ કર્યું છે.
21:36
This is a variant on something that has been done.
379
1281000
4000
અત્યાર સુધીના થયેલા કામ કરતા આ થોડું ભિન્ન પ્રકાર નું છે.
21:40
It's an important advance, but it's like a fast reactor,
380
1285000
4000
એક મહત્વની પ્રગતિ છે, પરંતુ એ એક ફાસ્ટ અણુમથક છે.
21:44
and a lot of countries have built them,
381
1289000
2000
ઘણા બધા દેશોએ એવા બાંધ્યા પણ છે,
21:46
so anybody who's done a fast reactor is a candidate to be where the first one gets built.
382
1291000
5000
તેથી,જેમણે આવા ફાસ્ટ અણુમથક બાંધ્યા છે, તેમાંથી કોઈ પણ આ પ્રકાર નું પહેલું બાંધવા માટે ના ઉમેદવાર થઇ શકે.
21:51
CA: So, in your mind, timescale and likelihood
383
1296000
5000
ચાર્લ્સ: તો ,આપના મતે આ પ્રકાર નું કંઈ ફળીભૂત થઇ આકાર લે
21:56
of actually taking something like this live?
384
1301000
3000
તેવી શક્યતા અને તે માટે ની વિચારેલી શક્ય સમય મર્યાદા શી છે?
21:59
BG: Well, we need -- for one of these high-scale, electro-generation things
385
1304000
5000
બીલ ગેટ્સ: આ પ્રકાર નું , અત્યંત મોટા પાયા પર નું અને ઘણી જ સસ્તી
22:04
that's very cheap,
386
1309000
2000
ઉર્જા ઉત્પાદન કરતું કંઈ પણ ઉભું કરવા
22:06
we have 20 years to invent and then 20 years to deploy.
387
1311000
4000
આપણી પાસે સંશોધનો માટે ૨૦ વર્ષ અને પછી પૂર્ણ કાર્યરત થવા ૨૦ વર્ષ છે.
22:10
That's sort of the deadline that the environmental models
388
1315000
5000
આ એક પર્યાવરણ ના આદર્શોએ બાંધેલી સીમા રેખા છે,
22:15
have shown us that we have to meet.
389
1320000
2000
જે આપણે પાળવી રહી.
22:17
And, you know, TerraPower, if things go well -- which is wishing for a lot --
390
1322000
5000
અને તમે જાણો છો, જો બધું બરાબર પાર ઉતર્યું, તો ટેરાપાવર ઘણું કરવા ધારે છે ,
22:22
could easily meet that.
391
1327000
2000
અને સરળતા થી કરી શકે એમ છે.
22:24
And there are, fortunately now, dozens of companies --
392
1329000
3000
અને આજે, સદભાગ્યે બીજી ડઝનેક કંપનીઓ પણ છે,
22:27
we need it to be hundreds --
393
1332000
2000
આપણને સો ગણી વધુ જોઈએ છે ,
22:29
who, likewise, if their science goes well,
394
1334000
2000
એવી કે જે તેમનું વૈજ્ઞાનિક કાર્ય જો સુંદર રીતે કરતી હોય,
22:31
if the funding for their pilot plants goes well,
395
1336000
3000
જો તેમને તેમના પ્રાયોગિક પ્લાન્ટ માટે પૂરતી સહાય મળી રહેતી હોય,
22:34
that they can compete for this.
396
1339000
2000
તો તેઓ સ્પર્ધા માં આવી શકે છે.
22:36
And it's best if multiple succeed,
397
1341000
2000
અને એમાંની ઘણી જો સફળ થાય તો ઉત્તમ છે.
22:38
because then you could use a mix of these things.
398
1343000
3000
પછી તો ઘણું કામ માં લઇ શકાય.
22:41
We certainly need one to succeed.
399
1346000
2000
ચોક્કસપણે કોઈ એકે તો સફળ થવું જ રહ્યું.
22:43
CA: In terms of big-scale possible game changes,
400
1348000
3000
ચાર્લ્સ : ખુબ મોટા સ્તરના પરીવાર્તાનોમાં
22:46
is this the biggest that you're aware of out there?
401
1351000
3000
તમારા જાણવા પ્રમાણે શું આ મોટામાં મોટું હશે?
22:49
BG: An energy breakthrough is the most important thing.
402
1354000
4000
બીલ ગેટ્સ: ઉર્જા ની બાબતે આવિષ્કાર સૌથી વધુ મહત્વ ધરાવે છે.
22:53
It would have been, even without the environmental constraint,
403
1358000
2000
પર્યાવરણ નું દબાણ ના હોત તો પણ એ થયું હોત.
22:55
but the environmental constraint just makes it so much greater.
404
1360000
5000
પરંતુ પર્યાવરણ ની મર્યાદા એ એની મહત્તા ઘણી વધારી દીધી.
23:00
In the nuclear space, there are other innovators.
405
1365000
3000
અણુશક્તિ ના ક્ષેત્રે બીજા સંશોધકો છે.
23:03
You know, we don't know their work as well as we know this one,
406
1368000
3000
તમે જાણો છો.આ કામ વિષે જેટલી જાણકારી છે, તેટલી અમને તેમના કામ વિષે નથી.
23:06
but the modular people, that's a different approach.
407
1371000
3000
પરંતુ માપદંડન -એ એક જુદો અભિગમ છે.
23:09
There's a liquid-type reactor, which seems a little hard,
408
1374000
4000
એક પ્રવાહી પ્રકારનુ અણુમથક પણ છે, જે થોડું અઘરું જણાય છે,
23:13
but maybe they say that about us.
409
1378000
2000
પરંતુ તેવું જ એમને આપણા અણુમથક વિષે લાગતું હોય.
23:15
And so, there are different ones,
410
1380000
3000
આમ, અલગ અલગ પ્રકારો છે.
23:18
but the beauty of this is a molecule of uranium
411
1383000
3000
પરંતુ સુંદર ચીજ તો આ યુરેનીયમનો અણુ છે
23:21
has a million times as much energy as a molecule of, say, coal,
412
1386000
4000
જેમાં કોલસા ના એક અણુ કરતાં લાખો ગણી વધુ ઉર્જા રહેલી છે ,
23:25
and so -- if you can deal with the negatives,
413
1390000
3000
જો નકારાત્મક પરિબળો ને નાથી શકો ,
23:28
which are essentially the radiation --
414
1393000
3000
મુખ્યતયા વિકિરણ ની સમસ્યા ,
23:31
the footprint and cost, the potential,
415
1396000
3000
તો તેની કિંમત, ક્ષમતા તેમ જ
23:34
in terms of effect on land and various things,
416
1399000
2000
જમીન તેમ જ બીજા પરિબળો પર થનારી અસરો
23:36
is almost in a class of its own.
417
1401000
4000
અપ્રતિમ હશે.
23:40
CA: If this doesn't work, then what?
418
1405000
4000
ચાર્લ્સ: અને જો આ સફળ ના થયું તો?
23:44
Do we have to start taking emergency measures
419
1409000
4000
શું આપણે પૃથ્વી ના તાપમાન ને સ્થિર રાખવા
23:48
to try and keep the temperature of the earth stable?
420
1413000
3000
આપાતકાલીન પગલા લેવા માંડવા પડે?
23:51
BG: If you get into that situation,
421
1416000
2000
બીલ ગેટ્સ: જો એવી પરિસ્થિતિ માં આવી પડીએ,
23:53
it's like if you've been over-eating, and you're about to have a heart attack:
422
1418000
5000
તો એ એના જેવું થશે કે અકરાંતિયા ની જેમ ખાધા કરી ને તમને હ્રદયરોગનો હુમલો થવાનો છે.
23:58
Then where do you go? You may need heart surgery or something.
423
1423000
4000
પછી શું?કદાચ શસ્ત્રક્રિયા કે એવું કંઈ કરવું પડે.
24:02
There is a line of research on what's called geoengineering,
424
1427000
4000
સંશોધન ની એક શાખા,જે ભૂસ્તરશાસ્ત્ર તરીકે ઓળખાય છે,
24:06
which are various techniques that would delay the heating
425
1431000
3000
તેમ ઘણી જુદી જુદી તકનીકો છે, જે આ તાપમાન ને વધતું થોડું દૂર ઠેલે.
24:09
to buy us 20 or 30 years to get our act together.
426
1434000
3000
ને આમ આપણ ને ૨૦-૩૦ વર્ષ આપણું કાર્ય કરવા મળી રહે.
24:12
Now, that's just an insurance policy.
427
1437000
2000
પણ, આ તો એક વીમા પોલીસી જેવું થયું.
24:14
You hope you don't need to do that.
428
1439000
2000
આશા રાખો કે એવું કંઈ નાં કરવું પડે.
24:16
Some people say you shouldn't even work on the insurance policy
429
1441000
2000
કેટલાક લોકો કહે છે કે આવી વીમા પોલીસી પર કામ ના જ કરવું જોઈએ.
24:18
because it might make you lazy,
430
1443000
2000
કેમ કે એ તો પછી તમને આળસુ બનાવી દે,
24:20
that you'll keep eating because you know heart surgery will be there to save you.
431
1445000
4000
પાછું એના જેવું, કે ખાધે રાખો, પછી શસ્ત્રક્રિયા તો છે જ ,બચાવવા માટે.
24:24
I'm not sure that's wise, given the importance of the problem,
432
1449000
3000
મારા મતે, પ્રશ્ન નું મોટું રૂપ અને મહત્ત્વ સમજ્યા પછી આમ કરવું એ ડહાપણ નું કામ નથી.
24:27
but there's now the geoengineering discussion
433
1452000
4000
પરંતુ ભૂસ્તરશાસ્ત્ર ની ચર્ચા એ મતે છે કે આપણે તેને
24:31
about -- should that be in the back pocket in case things happen faster,
434
1456000
4000
એક આધાર તરીકે રાખવું જોઈએ, કદાચ છે ને તાપમાન માં વધારો ધર્યા કરતાં જલ્દી થવા લાગ્યો,
24:35
or this innovation goes a lot slower than we expect?
435
1460000
3000
કે સંશોધનો માં આપણી ગતિ ધીમી પડી ગઈ ..
24:40
CA: Climate skeptics: If you had a sentence or two to say to them,
436
1465000
5000
ચાર્લ્સ : પર્યાવરણ ના શંકાશીલ આલોચકો: આપને એમને કશું કહેવાનું હોય, તો,
24:45
how might you persuade them that they're wrong?
437
1470000
4000
તેમને કંઈ રીતે ખાતરી કરાવશો કે તેઓ ખોટા છે?
24:50
BG: Well, unfortunately, the skeptics come in different camps.
438
1475000
4000
બીલ ગેટ્સ: બદનસીબે,તેમના અલગ અલગ જૂથ છે.
24:54
The ones who make scientific arguments are very few.
439
1479000
4000
એવા, કે જેઓ વૈજ્ઞાનિક આધાર પર દલીલો કરે છે, તેવા તો ખુબ ઓછા છે.
24:58
Are they saying that there's negative feedback effects
440
1483000
3000
શું તેઓ એમ કહેવા માંગે છે કે
25:01
that have to do with clouds that offset things?
441
1486000
2000
વાદળોને કારણે બદલાતી પરિસ્થિતિ ની પણ નકારાત્મક અસરો છે?
25:03
There are very, very few things that they can even say
442
1488000
3000
ખરેખર તો એવું સાવ જ થોડું કંઈક હશે, જેના માટે તેઓ કંઈ પણ કહી શકે
25:06
there's a chance in a million of those things.
443
1491000
3000
સમજો કે દસ લાખ માં એક જેવું.
25:09
The main problem we have here, it's kind of like AIDS.
444
1494000
3000
આપણા મુખ્ય પ્રશ્ન ને એઈડ્સ સાથે સરખાવી શકાય.
25:12
You make the mistake now, and you pay for it a lot later.
445
1497000
4000
તમે ભૂલ આજે કરો, અને ભોગવો પછી થી.
25:16
And so, when you have all sorts of urgent problems,
446
1501000
4000
આમ જયારે આપણી પાસે બધી જ જાત ના તાકીદ ના પ્રશ્નો હોય,
25:20
the idea of taking pain now that has to do with a gain later,
447
1505000
3000
તો અત્યારે પીડા સહન કરી,હલ લાવી દેવા, જેથી ભવિષ્ય માં ફાયદો થાય.
25:23
and a somewhat uncertain pain thing --
448
1508000
3000
પરંતુ આ પીડા કૈંક અનિશ્ચિત છે .
25:26
in fact, the IPCC report, that's not necessarily the worst case,
449
1511000
6000
IPCC રિપોર્ટ,જરૂરી નથી કે એટલી ખરાબ પરિસ્થિતિ હોય,
25:32
and there are people in the rich world who look at IPCC
450
1517000
2000
ને સમૃદ્ધ દેશોમાં એવા લોકો પણ છે જે આ રિપોર્ટ જોઇને
25:34
and say, "OK, that isn't that big of a deal."
451
1519000
4000
એમ કહે છે કે ઠીક છે,આ કંઈ બહુ મોટી વાત નથી.
25:38
The fact is it's that uncertain part that should move us towards this.
452
1523000
4000
ખરેખર તો આ અનિશ્ચિતતા જ આપણને આ પ્રમાણે કાર્યરત થવા પ્રેરવી જોઈએ.
25:42
But my dream here is that, if you can make it economic,
453
1527000
3000
મારું સપનું તો એ છે કે જો આપણે આ રીતે સસ્તી, નફાકારક ઉર્જા પ્રાપ્તિ કરી શકીએ,
25:45
and meet the CO2 constraints,
454
1530000
2000
ને કાર્બન ડાયોક્સાઇડના પ્રશ્ન ને નિવારી શકીએ,
25:47
then the skeptics say, "OK,
455
1532000
2000
ને પછી આલોચકો એમ કહે કે આ સારું જ છે ,
25:49
I don't care that it doesn't put out CO2,
456
1534000
2000
કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઠલવાય છે કે નહીં ,તે મહત્ત્વનું નથી,
25:51
I kind of wish it did put out CO2,
457
1536000
2000
અને કદાચ ઠલવાય તો પણ માન્ય છે,
25:53
but I guess I'll accept it because it's cheaper than what's come before."
458
1538000
4000
સ્વીકાર્ય છે, કેમ કે આ તો અત્યાર સુધીના બીજા બધા કરતા ઉર્જા પ્રાપ્તિ નો નફાકારક ઉકેલ છે.
25:57
(Applause)
459
1542000
4000
(અભિવાદન)
26:01
CA: And so, that would be your response to the Bjorn Lomborg argument,
460
1546000
4000
ચાર્લ્સ: તો, આ આપની જોર્ન લોમ્બર્ગ ની દલીલ સામે પ્રતિક્રિયા છે,
26:05
that basically if you spend all this energy trying to solve the CO2 problem,
461
1550000
4000
જે કહે છે કે જો તમે તમારી સમગ્ર શક્તિ આ કાર્બન ડાયોક્સાઇડની સમસ્યા હાલ કરવા માં જ વાપરશો,
26:09
it's going to take away all your other goals
462
1554000
2000
તો પછી તમારા બીજા મહત્ત્વ ના ધ્યેય વિસરાઈ જશે
26:11
of trying to rid the world of poverty and malaria and so forth,
463
1556000
3000
જેવા કે વિશ્વ આખા માંથી ગરીબી દૂર કરવી, મેલેરીયાના ઉપાયો પર કામ કરવું વગેરે.
26:14
it's a stupid waste of the Earth's resources to put money towards that
464
1559000
4000
અને એમના માટે આ કાર્ય પાછળ નાણાં રોકવા એ પૃથ્વી ની સંપત્તિ નો નર્યો વ્યય છે.
26:18
when there are better things we can do.
465
1563000
2000
વળી ત્યારે, કે જયારે આપણી પાસે વધુ સારા કરવા જેવા કાર્યો છે .
26:20
BG: Well, the actual spending on the R&D piece --
466
1565000
3000
બીલ ગેટ્સ: જયારે સંશોધન માટે ખર્ચ ની વાત છે, -
26:23
say the U.S. should spend 10 billion a year more than it is right now --
467
1568000
4000
તો અમેરીકા અત્યારે જે ખર્ચ કરે છે તે કરતાં ૧૦૦ કરોડ વર્ષે વધુ ખર્ચ કરે -
26:27
it's not that dramatic.
468
1572000
2000
જે કંઈ વધુ પડતું નથી.
26:29
It shouldn't take away from other things.
469
1574000
2000
બીજી ફાળવણી માં કાપ મુકવાની જરૂર નથી.
26:31
The thing you get into big money on, and this, reasonable people can disagree,
470
1576000
3000
ઘણા લોકો એ વાત સાથે અસહમત થશે કે તમે એ વસ્તુ માં નાણાં રોકો ,
26:34
is when you have something that's non-economic and you're trying to fund that --
471
1579000
3000
જે નફાકારક ના હોય .
26:37
that, to me, mostly is a waste.
472
1582000
3000
મારા માટે એ ખોટો વ્યય છે.
26:40
Unless you're very close and you're just funding the learning curve
473
1585000
3000
સિવાય કે તમે કોઈ ઉપલબ્ધી ની તદ્દન નજીક હો કે પ્રયોગ ની દિશા માં હો
26:43
and it's going to get very cheap,
474
1588000
2000
અને અંતે ઘણી ઓછી કિંમતે પડવાનું હોય.
26:45
I believe we should try more things that have a potential
475
1590000
4000
હું માનું છું કે આપણે એવી વસ્તુઓ માટે પ્રયત્નો કરવા જોઈએ, જે કિંમત માં
26:49
to be far less expensive.
476
1594000
2000
મહત્તમ ઘટાડો લાવી શકાય તેવી ભરપૂર ક્ષમતા ધરાવતી હોય.
26:51
If the trade-off you get into is, "Let's make energy super expensive,"
477
1596000
5000
વ્યાપાર ની બહાર ,ચાલો, આપણે એવી રીતે ઉર્જા ઉત્પન્ન કરીએ, કે
26:56
then the rich can afford that.
478
1601000
2000
જે ફક્ત સમૃદ્ધ લોકોને જ પરવડે.
26:58
I mean, all of us here could pay five times as much for our energy
479
1603000
3000
અહીં બેઠેલા આપણે સૌ પાંચ ગણી કિંમત ચૂકવી શકીએ તેમ છે.
27:01
and not change our lifestyle.
480
1606000
2000
અને છતાં આપના જીવનધોરણ માં કોઈ ફેર નહિ પડે.
27:03
The disaster is for that two billion.
481
1608000
2000
સંકટ તો પેલા ૨૦૦ કરોડ લોકો ને માથે આવશે.
27:05
And even Lomborg has changed.
482
1610000
2000
અને હવે તો લોમ્બર્ગના વિચાર માં પણ બદલાવ આવ્યો છે.
27:07
His shtick now is, "Why isn't the R&D getting more discussed?"
483
1612000
5000
હવે એની મજાક એ છે કે એ પૂછે છે કે સંશોધન શા માટે હવે ચર્ચામાં નથી .
27:12
He's still, because of his earlier stuff,
484
1617000
2000
એના પૂર્વ વિચારોને કારણે એ હજુ પણ આલોચકો ના જૂથ
27:14
still associated with the skeptic camp,
485
1619000
2000
સાથે સંકળાયેલ છે ,
27:16
but he's realized that's a pretty lonely camp,
486
1621000
3000
પરંતુ તેમને સમજાઈ ચૂક્યું છે કે એ એક અટુલું પડી ગયેલું જૂથ છે.
27:19
and so, he's making the R&D point.
487
1624000
3000
અને તેથી જ એઓ સંશોધન નો મુદ્દો ઉઠાવે છે.
27:22
And so there is a thread of something that I think is appropriate.
488
1627000
5000
આ એક તથ્ય વળી વાત છે ,જે યોગ્ય છે.
27:27
The R&D piece, it's crazy how little it's funded.
489
1632000
3000
સંશોધન માટે એટલી ઓછી ફાળવણી થાય છે, જે મૂર્ખાતાભાર્યું લાગે.
27:30
CA: Well Bill, I suspect I speak on the behalf of most people here
490
1635000
3000
ચાર્લ્સ: બીલ,આજે અહીં હાજર એવા સૌ કોઈ વતી,
27:33
to say I really hope your wish comes true. Thank you so much.
491
1638000
3000
હું ઈચ્છું કે આપનું સપનું સાકાર થાય . ખુબ ખુબ આભાર.
27:36
BG: Thank you.
492
1641000
2000
બીલ ગેટ્સ: આભાર.
27:38
(Applause)
493
1643000
3000
(અભિવાદન)
ABOUT THE SPEAKER
Bill Gates - PhilanthropistA passionate techie and a shrewd businessman, Bill Gates changed the world while leading Microsoft to dizzying success. Now he's doing it again with his own style of philanthropy and passion for innovation.
Why you should listen
Bill Gates is the founder and former CEO of Microsoft. A geek icon, tech visionary and business trailblazer, Gates' leadership -- fueled by his long-held dream that millions might realize their potential through great software -- made Microsoft a personal computing powerhouse and a trendsetter in the Internet dawn. Whether you're a suit, chef, quant, artist, media maven, nurse or gamer, you've probably used a Microsoft product today.
In summer of 2008, Gates left his day-to-day role with Microsoft to focus on philanthropy. Holding that all lives have equal value (no matter where they're being lived), the Bill and Melinda Gates Foundation has now donated staggering sums to HIV/AIDS programs, libraries, agriculture research and disaster relief -- and offered vital guidance and creative funding to programs in global health and education. Gates believes his tech-centric strategy for giving will prove the killer app of planet Earth's next big upgrade.
Read a collection of Bill and Melinda Gates' annual letters, where they take stock of the Gates Foundation and the world. And follow his ongoing thinking on his personal website, The Gates Notes. His new paper, "The Next Epidemic," is published by the New England Journal of Medicine.
Bill Gates | Speaker | TED.com