TED@IBM
Chieko Asakawa: How new technology helps blind people explore the world
Чиеко Асакава: Жаңа технология зағип жандарға әлемді зерттеуге қалай көмектеседі?
Filmed:
Readability: 4.1
1,390,823 views
Жаңа техногиялардың өмірді жақсартудағы әсері қандай? Жарық дүниені көрмей оны қалай танып, білуге болады? 14 жасында көз жанарынан айрылған өнертапқыш, IBM қызметкері Чиеко Асакава осы сұрақтардың жауабын іздейді. Ол жаңа технологиялар көмегі арқылы соқыр адамдардың әлемді дербес зерттеп, танудағы мүмкіншіліктерін қызықты жеткізіп, көрсетеді. Өнертапқыш барлығына бірдей тиімді болатын жаңа мүмкіншіліктерді жасап шығаруды ұсынады.
Chieko Asakawa - Visionary inventor
Dr. Chieko Asakawa invents technology to make the visually impaired more independent. Full bio
Dr. Chieko Asakawa invents technology to make the visually impaired more independent. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
Менің көп нәрсеге шамам келмейді
деп ойлайтын шығарсыз.
деп ойлайтын шығарсыз.
00:20
You might think there are
many things that I can't do
many things that I can't do
0
8056
3613
00:23
because I cannot see.
1
11693
1911
Өйткені көзім көрмейді.
00:26
That's largely true.
2
14326
1648
Иә, бұл - шындық.
00:27
Actually, I just needed
to have a bit of help
to have a bit of help
3
15998
2483
Тіпті дәл қазір менің
сахнаға шығуыма да
сахнаға шығуыма да
00:30
to come up to the stage.
4
18505
1834
өзгенің көмегі қажет болды.
00:32
But there is also a lot that I can do.
5
20363
2928
Бірақ менің қолымнан келетін
іс те көп.
іс те көп.
00:35
This is me rock climbing
for the first time.
for the first time.
6
23730
3412
Мына жерде: мен алғаш рет
тауға шығып жатырмын.
тауға шығып жатырмын.
00:39
Actually, I love sports
and I can play many sports,
and I can play many sports,
7
27166
4077
Шындығында, мен спортты сүйемін.
Бірнеше түрімен айналысамын.
Бірнеше түрімен айналысамын.
00:43
like swimming, skiing, skating,
scuba diving, running and so on.
scuba diving, running and so on.
8
31267
5382
Мысалы: жүзу, коньки, шаңғы,
су астында жүзу, жүгіру және т.б.
су астында жүзу, жүгіру және т.б.
00:49
But there is one limitation:
9
37382
1911
Алайда бір қиындық бар:
00:52
somebody needs to help me.
10
40145
1759
маған әрдайым өзгенің көмегі қажет.
00:54
I want to be independent.
11
42514
2112
Мен тәуелсіз болғым келеді.
00:57
I lost my sight at the age of 14
in a swimming pool accident.
in a swimming pool accident.
12
45741
4703
14 жасымда бассейнде
қайғылы оқиғаға ұшырадым.
қайғылы оқиғаға ұшырадым.
01:02
I was an active, independent teenager,
13
50989
2624
Ол кезде мен өте белсенді,
тәуелсіз жасөпірім едім.
тәуелсіз жасөпірім едім.
01:05
and suddenly I became blind.
14
53637
2416
Бірақ күтпеген жерден соқыр болдым.
01:08
The hardest thing for me
was losing my independence.
was losing my independence.
15
56840
4064
Ең қиыны - тәуелсіздігімді
жоғалттым.
жоғалттым.
01:13
Things that until then seemed simple
became almost impossible to do alone.
became almost impossible to do alone.
16
61600
5407
Қарапайым әрекеттерді де өздігімнен
атқара алмай қалдым.
атқара алмай қалдым.
01:19
For example, one of my
challenges was textbooks.
challenges was textbooks.
17
67962
3741
Мысалы, маған арман болған әрекеттің
бірі кітап оқу еді.
бірі кітап оқу еді.
01:24
Back then, there were no
personal computers,
personal computers,
18
72084
2750
Ол уақыттарда дербес компьютерлер,
01:26
no Internet, no smartphones.
19
74858
2437
интернет те, смартфондар да болған жоқ.
01:29
So I had to ask one of my two brothers
to read me textbooks,
to read me textbooks,
20
77319
5433
Осылайша, екі ағама маған
кітап оқып беруді өтінуге, содан
кітап оқып беруді өтінуге, содан
01:34
and I had to create
my own books in Braille.
my own books in Braille.
21
82776
3476
өз кітаптарымды «брайль» жүйесінде
жасауыма мәжбүр болдым.
жасауыма мәжбүр болдым.
01:38
Can you imagine?
22
86653
1353
Елестете аласыздар ма?
01:40
Of course, my brothers
were not happy about it,
were not happy about it,
23
88603
3119
Әрине ағаларыма бұл ұнамағандықтан,
01:43
and later, I noticed they were not there
whenever I needed them.
whenever I needed them.
24
91746
3823
керек кезде оларды іздеп
таба алмайтын болдым.
таба алмайтын болдым.
01:47
(Laughter)
25
95593
1001
(Күлкі)
01:48
I think they tried to stay away from me.
26
96618
3792
Олар менен қашуға тырысқан сияқты.
01:52
I don't blame them.
27
100434
1354
Мен оларды кінәләмаймын.
01:54
I really wanted to be freed
from relying on someone.
from relying on someone.
28
102581
3771
Өзім де басқа адамдарға
тәуелді болғым келмейді.
тәуелді болғым келмейді.
01:59
That became my strong desire
to ignite innovation.
to ignite innovation.
29
107160
3909
Бұл мендегі шабытты оятуға -
инновацияны жетілдіруге әкелді.
инновацияны жетілдіруге әкелді.
02:04
Jump ahead to the mid-1980s.
30
112100
2686
1980 жылдардарға қайта оралайық.
02:06
I got to know cutting-edge technologies
31
114810
2746
Үздік технологиялармен танысқанда,
02:09
and I thought to myself,
32
117580
2097
мынадай ойға келдім:
02:11
how come there is no computer technology
33
119701
3619
"неге брайльмен кітап шығаратын
02:15
to create books in Braille?
34
123344
2126
компьютер технологиясы жоқ?
02:18
These amazing technologies
must be able to also help people
must be able to also help people
35
126288
4364
Әрі мұндай технологиялар мен тәрізді
02:22
with limitations like myself.
36
130676
2399
мүмкіндігі шектеулілерге
қолжетімді болуы тиіс".
қолжетімді болуы тиіс".
02:25
That's the moment
my innovation journey began.
my innovation journey began.
37
133805
3812
Сөйтіп инновацияға алғашқы
қадамымды бастым.
қадамымды бастым.
02:30
I started developing
digital book technologies,
digital book technologies,
38
138686
3854
Алдымен, дижитал кітап технологияларын
жасауды қолға алдым.
жасауды қолға алдым.
02:34
such as a digital Braille editor,
digital Braille dictionary
digital Braille dictionary
39
142564
5293
Дижитал брайль редакторы,
сөздік, кітапхана жүйесін дамыту
сөздік, кітапхана жүйесін дамыту
02:39
and a digital Braille library network.
40
147881
2746
тәрізді әрекеттерден бастадым.
02:43
Today, every student who is visually
impaired can read textbooks,
impaired can read textbooks,
41
151178
4368
Бүгін әр нашар көретін студент
брайль немесе дауыс жүйесімен
брайль немесе дауыс жүйесімен
02:47
by using personal computers
and mobile devices,
and mobile devices,
42
155570
3827
дербес компьютер мен
мобильді жабдығы арқылы
мобильді жабдығы арқылы
02:51
in Braille or in voice.
43
159421
2085
кітаптармен "достаса" алады.
02:53
This may not surprise you,
44
161998
2136
Сіздерді бұл таңдандырмайтын шығар.
02:56
since everyone now has digital books
in their tablets in 2015.
in their tablets in 2015.
45
164158
5060
2015 жыл.
Электронды кітап кез келгенде бар.
Электронды кітап кез келгенде бар.
03:01
But Braille went digital
many years before digital books,
many years before digital books,
46
169242
5847
Бірақ брайль дижитал форматқа
электронды кітаптан ерте көшті.
электронды кітаптан ерте көшті.
03:07
already in the late 1980s,
almost 30 years ago.
almost 30 years ago.
47
175113
5232
Ол 1980 жылдар соңы еді.
Шамамен 30 жыл бұрын.
Шамамен 30 жыл бұрын.
03:13
Strong and specific needs
of the blind people
of the blind people
48
181242
3799
Сол кездегі соқыр адамдардың
қажеттілігін қанағаттандыру
қажеттілігін қанағаттандыру
03:17
made this opportunity to create
digital books way back then.
digital books way back then.
49
185065
5643
электронды кітаптардың дүниеге келуіне
үлкен түрткі болды.
үлкен түрткі болды.
03:23
And this is actually not
the first time this happened,
the first time this happened,
50
191343
5006
Бірақ бұл - алғаш кездескен факт емес.
03:28
because history shows us
accessibility ignites innovation.
accessibility ignites innovation.
51
196373
6090
Себебі тарих - куә:
Қолжетімділік инновацияны жетілдіреді.
Қолжетімділік инновацияны жетілдіреді.
03:35
The telephone was invented
while developing a communication tool
while developing a communication tool
52
203467
4017
Телефон нашар естейтін адамдарға
байланыс құралы ретінде
байланыс құралы ретінде
03:39
for hearing impaired people.
53
207508
1867
ойлап табылған еді.
03:41
Some keyboards were also invented
to help people with disabilities.
to help people with disabilities.
54
209737
5420
Кейбір пернетақталар мүмкіндігі шектеулі
жандарға көмектесу үшін шығарылды.
жандарға көмектесу үшін шығарылды.
03:48
Now I'm going to give you
another example from my own life.
another example from my own life.
55
216807
3477
Енді мен сіздерге өз өмірімде
болған оқиғаны айтып берейін.
болған оқиғаны айтып берейін.
03:52
In the '90s, people around me
started talking about the Internet
started talking about the Internet
56
220688
4263
90-жылдары айналамдағы адамдар
ғаламторды шолу
ғаламторды шолу
03:56
and web browsing.
57
224975
1443
жөнінде айта бастады.
03:58
I remember the first time
I went on the web.
I went on the web.
58
226895
2872
Алғаш ғаламтормен қалай
танысқаным әлі есімде.
танысқаным әлі есімде.
04:02
I was astonished.
59
230148
1588
Қатты таң қалдым.
04:04
I could access newspapers
at any time and every day.
at any time and every day.
60
232352
4107
Мен жаңалықтарды
керек кезде оқи алатын болдым.
керек кезде оқи алатын болдым.
04:08
I could even search
for any information by myself.
for any information by myself.
61
236810
3856
Кез келген ақпаратты өзім іздеп
таба алатын болдым.
таба алатын болдым.
04:13
I desperately wanted to help the blind
people have access to the Internet,
people have access to the Internet,
62
241175
5814
Соқыр адамдар интернет
қолдана алсын деген оймен
қолдана алсын деген оймен
04:19
and I found ways to render the web
into synthesized voice,
into synthesized voice,
63
247013
5306
қолданушылардың интерфейсін
өте жеңіл етіп, ғаламторды
өте жеңіл етіп, ғаламторды
04:24
which dramatically simplified
the user interface.
the user interface.
64
252343
3770
синтезделген дауысқа
айналдыру жолын таптым.
айналдыру жолын таптым.
04:28
This led me to develop
the Home Page Reader in 1997,
the Home Page Reader in 1997,
65
256685
5410
Бұл мені 1997 жылы жапон тілінде жасалған
және кейін 11 тілге аударылған
және кейін 11 тілге аударылған
04:34
first in Japanese and later,
translated into 11 languages.
translated into 11 languages.
66
262119
4893
Home Page Reader дыбыстау
бағдарламасын әзірлеуіме әкелді.
бағдарламасын әзірлеуіме әкелді.
04:39
When I developed the Home Page Reader,
67
267784
2577
Home Page Reader-ді әзірлегеннен кейін,
04:42
I got many comments from users.
68
270385
2929
пайдаланушылар
көптеген пікірлерімен бөлісті.
көптеген пікірлерімен бөлісті.
04:45
One that I strongly remember said,
69
273909
2526
Мына пікір есімде ерекше сақталды:
04:49
"For me, the Internet
is a small window to the world."
is a small window to the world."
70
277032
5248
«Мен үшін интернет - әлемге көз салатын
кішкентай терезе».
кішкентай терезе».
04:55
It was a revolutionary moment
for the blind.
for the blind.
71
283185
2941
Бұл соқыр адамдар үшін
революциялық сәтке айналды.
революциялық сәтке айналды.
04:59
The cyber world became accessible,
72
287130
2177
Виртуалды әлем қолжетімді болды,
05:01
and this technology that we created
for the blind has many uses,
for the blind has many uses,
73
289331
4670
соқыр жандар үшін жасалған
технология біз ойлағаннан да
технология біз ойлағаннан да
05:06
way beyond what I imagined.
74
294025
1975
анағұрлым ауқымды пайдаланылды.
05:08
It can help drivers listen to their emails
75
296539
4146
Адамдар көліктің рөлінде отырып
хабарламаларын немесе
хабарламаларын немесе
05:12
or it can help you listen
to a recipe while cooking.
to a recipe while cooking.
76
300709
4273
тамақ даярлап жатып рецепті
тыңдай алатын болды.
тыңдай алатын болды.
05:18
Today, I am more independent,
77
306116
2510
Бүгінгі таңда мен әлдеқайда тәуелсізбін,
05:20
but it is still not enough.
78
308650
2316
бірақ жеткілікті емес.
05:23
For example, when I approached
the stage just now, I needed assistance.
the stage just now, I needed assistance.
79
311668
5855
Мысалы, сахнаға шығу үшін
маған көмек керек болды.
маған көмек керек болды.
05:30
My goal is to come up here independently.
80
318412
3421
Менің мақсатым -
осы жерге тәуелсіз келу.
осы жерге тәуелсіз келу.
05:34
And not just here.
81
322147
1527
Осы жерге ғана емес.
05:35
My goal is to be able to travel
and do things that are simple to you.
and do things that are simple to you.
82
323991
5819
Сіздер тәрізді қарапайым істермен
айналысқым, саяхаттағым келеді.
айналысқым, саяхаттағым келеді.
05:42
OK, now let me show you
the latest technologies.
the latest technologies.
83
330638
2809
Сонымен, соңғы технологияларды
көрсетуге рұқсат беріңіздер.
көрсетуге рұқсат беріңіздер.
05:45
This is a smartphone app
that we are working on.
that we are working on.
84
333471
3524
Бұл - біз жұмыс жасап жатқан
смартфонға арналған қосымша.
смартфонға арналған қосымша.
05:50
(Video) Electronic voice: 51 feet
to the door, and keep straight.
to the door, and keep straight.
85
338625
3634
(Бейне) Электронды дауыс:
есікке дейін 51 фут (1,5 м), тіке жүріңіз.
есікке дейін 51 фут (1,5 м), тіке жүріңіз.
05:57
EV: Take the two doors to go out.
The door is on your right.
The door is on your right.
86
345702
3123
ЭД: Сыртқа шығу үшін екі есік
арқылы шығасыз. Есік оң жағыңызда.
арқылы шығасыз. Есік оң жағыңызда.
06:07
EV: Nick is approaching. Looks so happy.
87
355731
1938
ЭД: Ник келе жатыр. Қуанышты.
06:09
Chieko Asakawa: Hi, Nick!
88
357693
1205
Ч. Асакава: Сәлем, Ник!
06:10
(Laughter)
89
358922
1001
(Күлкі)
06:11
CA: Where are you going?
You look so happy.
You look so happy.
90
359947
2143
ЧА: Қайда бара жатырсың?
Бақытты көрінесің.
Бақытты көрінесің.
06:14
Nick: Oh -- well, my paper
just got accepted.
just got accepted.
91
362114
2113
Ник: Иә. Жазбаша жұмысыды
тапсырып шықтым.
тапсырып шықтым.
06:16
CA: That's great! Congratulations.
92
364251
1647
ЧА: Тамаша! Құттықтаймын!
06:17
Nick: Thanks. Wait -- how'd you know
it was me, and that I look happy?
it was me, and that I look happy?
93
365922
3651
Ник: Рахмет. Тоқта... менің қуанышты
екенімді қайдан білдің?
екенімді қайдан білдің?
06:21
(Chieko and Nick laugh)
94
369597
1350
(Чиеко мен Ник күліп жатыр)
06:22
Man: Hi.
95
370971
1159
Бейтаныс жігіт: Сәлем.
06:24
(Laughter)
96
372154
1717
(Күлкі)
06:25
CA: Oh ... hi.
97
373895
1151
ЧА: Оо... Сәлем.
06:27
EV: He is not talking to you,
but on his phone.
but on his phone.
98
375070
2317
ЭД: Ол саған емес,
телефонмен сөйлесіп жатыр.
телефонмен сөйлесіп жатыр.
06:36
EV: Potato chips.
99
384434
1182
ЭД: Қытырлақ картоп.
06:45
EV: Dark chocolate with almonds.
100
393159
1603
ЭД: Бадам қосылған қара шоколад.
06:48
EV: You gained 5 pounds since yesterday;
take apple instead of chocolate.
take apple instead of chocolate.
101
396155
3521
ЭД: Сіз кешеден 5 фунтқа салмақ қостыңыз;
шоколад орнына алма алыңыз.
шоколад орнына алма алыңыз.
06:51
(Laughter)
102
399700
2166
(Күлкі)
06:54
EV: Approaching.
103
402456
1312
ЭД: Жақындап қалдыңыз.
07:00
EV: You arrived.
104
408038
1176
ЭД: Жеттіңіз.
07:02
CA: Now ...
105
410939
1239
ЧА: Ал енді ....
07:04
(Applause)
106
412202
3928
(Қол шапалақ)
07:08
Thank you.
107
416154
1191
Рахмет.
07:09
So now the app navigates me
108
417369
2898
Сонымен, мобильді қосымша
07:12
by analyzing beacon signals
and smartphone sensors
and smartphone sensors
109
420291
4016
мені жол белгілері мен смартфон
сенсорлерін талдау арқылы бағыттайды
сенсорлерін талдау арқылы бағыттайды
07:16
and permits me to move around
indoor and outdoor environments
indoor and outdoor environments
110
424331
5136
және сыртта, іште өздігімнен
жүріп-тұруыма
жүріп-тұруыма
07:21
all by myself.
111
429491
1588
мүмкіндік береді.
07:23
But the computer vision part
that showed who is approaching,
that showed who is approaching,
112
431103
4848
Алайда, компьютердің адамды тануы,
оның көңіл-күйін анықтауы
оның көңіл-күйін анықтауы
07:27
in which mood -- we are still
working on that part.
working on that part.
113
435975
3506
бойынша жұмыстар жалғастырылуда.
07:32
And recognizing facial expressions
is very important for me to be social.
is very important for me to be social.
114
440251
6406
Адамның көңіл-күйін анықтау
қоғаммен араласуым үшін өте маңызды.
қоғаммен араласуым үшін өте маңызды.
07:39
So now the fusions of technologies
are ready to help me
are ready to help me
115
447398
6166
Технологиялардың бірлесуі
шынайы өмірді көруге
шынайы өмірді көруге
07:45
see the real world.
116
453588
1680
мүмкіндік жасауға дайын.
07:47
We call this cognitive assistance.
117
455920
3229
Біз оны "танымдық жәрдем" деп атаймыз.
07:51
It understands our surrounding world
118
459821
3319
Ол бізге қоршаған ортаны түсіндіреді,
07:55
and whispers to me in voice
or sends a vibration to my fingers.
or sends a vibration to my fingers.
119
463164
6217
сыбырлайды немесе саусақтарыма
сигнал жібереді.
сигнал жібереді.
08:02
Cognitive assistance will augment
missing or weakened abilities --
missing or weakened abilities --
120
470088
6064
Танымдық жәрдем
жетіспейтін мүмкіншілікті,
жетіспейтін мүмкіншілікті,
08:08
in other words, our five senses.
121
476176
2631
басқаша айтқанда бес сезімді арттырады.
08:11
This technology is only in an early stage,
122
479464
3311
Бұл технология өзінің алғашқы кезеңінде,
08:14
but eventually, I'll be able to find
a classroom on campus,
a classroom on campus,
123
482799
4777
бірақ нәтижесі бойынша
мен өзім сабаққа жол табамын,
мен өзім сабаққа жол табамын,
08:19
enjoy window shopping
124
487600
1754
сөрелерді қарап шыға аламын
08:21
or find a nice restaurant
while walking along a street.
while walking along a street.
125
489378
3861
немесе көшеде келе жатып,
жолшыбай ресторанға кірсем де болады.
жолшыбай ресторанға кірсем де болады.
08:26
It will be amazing if I can find you
on the street before you notice me.
on the street before you notice me.
126
494088
4627
Сіздер мені байқағанша,
бірінші танып қойсам, қызық болар еді.
бірінші танып қойсам, қызық болар еді.
08:31
It will become my best buddy, and yours.
127
499595
3787
Бұл технология менің және
сіздердің жақын достарыңызға айналады.
сіздердің жақын достарыңызға айналады.
08:36
So, this really is a great challenge.
128
504308
3590
Бұл - өте ауқымды іс.
08:40
It is a challenge
that needs collaboration,
that needs collaboration,
129
508395
3969
Бірлесіп істейтін үлкен мәселе.
08:44
which is why we are creating
an open community
an open community
130
512388
2902
Осыған байланысты біз зерделеу
жұмыстарын жеделдету үшін
жұмыстарын жеделдету үшін
08:47
to accelerate research activities.
131
515314
2859
ашық қоғам құрдық.
08:51
Just this morning, we announced
the open-source fundamental technologies
the open-source fundamental technologies
132
519192
4898
Осы таңертең ғана
бейнежазбадан көргендей
бейнежазбадан көргендей
08:56
you just saw in the video.
133
524114
1627
іргелі технологияны
жарияладық.
жарияладық.
08:58
The frontier is the real world.
134
526487
2764
Жаңа саланы зерделеуге
мүмкіндігіміз бар.
мүмкіндігіміз бар.
09:01
The blind community is exploring
this technical frontier
this technical frontier
135
529878
4413
Соқыр жандар қауымдастығы
осы техникалық
осы техникалық
09:06
and the pathfinder.
136
534315
1706
жаңа саланы зерттеуде.
09:08
I hope to work with you
to explore the new era,
to explore the new era,
137
536559
3738
Мен сіздермен жаңа дәуірді бірге зерттеп,
09:12
and the next time that I'm on this stage,
138
540321
3087
келесі көріскенде осы сахнаға
09:15
through technology and innovation,
139
543432
2414
технология және инновация арқылы
09:17
I will be able to walk up here
140
545870
2025
өзім дербес шыға аламын
09:19
all by myself.
141
547919
1596
деп үміттенемін.
09:21
Thank you so much.
142
549539
1239
Көп рахмет.
09:22
(Applause)
143
550802
5618
(Қол шапалақ)
ABOUT THE SPEAKER
Chieko Asakawa - Visionary inventorDr. Chieko Asakawa invents technology to make the visually impaired more independent.
Why you should listen
Dr. Chieko Asakawa is an IBM Fellow who has been instrumental in furthering accessibility research and development for the past three decades. Challenging thinking on visually impaired technology usage, she leads the development in advancing web accessibility including digital Braille and voice browsers.
The government of Japan awarded the 2013 Medal of Honor with Purple Ribbon to Dr. Asakawa for her outstanding contributions to accessibility research, including the development of a voice browser for the visually impaired. Today, with Carnegie Mellon University, she is working on how accessibility technologies can play a key role in the real world to help create opportunities for more people to actively participate in the society.
Chieko Asakawa | Speaker | TED.com