ABOUT THE SPEAKER
Kailash Satyarthi - Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere.

Why you should listen
Nobel Laureate Kailash Satyarthi has been leading the global fight against child slavery for over three decades.  As the founder of a grassroots nonprofit, Bachpan Bachao Andolan, or Save Childhood Movement, he has rescued more than 80,000 Indian children to date from various forms of exploitation from child labor to child trafficking.

Kailash’s work has involved organizing almost weekly raid, rescue and recovery missions on workplaces that employ and enslave children. Since 2001, Satyarthi’s has risked his own life to rescue these children and has convinced families in more than 300 Indian villages to avoid sending their children to work, and instead putting them in school.
 
Satyarthi’s has also managed to grab and retain the world’s attention on the problem. He organized the Global March Against Child Labor in the 1990s to raise awareness and free millions of children shackled in various forms of modern slavery. His activism was also instrumental in the adoption of Convention No. 182 by the International Labour Organization, a statue that's become a guideline for many governments on child labor.
 
In 2014, he and Malala Yousafzai were awarded the Nobel Peace Prize for “their struggle against the suppression of children and young people and for the right of all children to education.”

More profile about the speaker
Kailash Satyarthi | Speaker | TED.com
TED2015

Kailash Satyarthi: How to make peace? Get angry

कैलाश सत्यार्थी: जगात शांतता कशी आणायची? संतापून.

Filmed:
1,378,130 views

भारतात, एका उच्च जातीत जन्मलेल्या तरुणाने ८३, ००० मुलांना गुलामगिरीतून कसं वाचवलं? जगात चांगला बदल घडवू इच्छिणाऱ्यांना शांततेचे नोबेल पुरस्कार विजेते कैलाश सत्यार्थी एक आश्चर्यकारक सल्ला देताहेत: अन्यायाविरुद्ध संतापून उठा. या ताकदवान भाषणात ते दाखवून देताहेत, एका संतापभरल्या आयुष्यातून एक शांतताजनक आयुष्य कसं निर्माण झालं.
- Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:13
Today, I am going to talk about anger.
0
1111
5340
आज मी संताप या विषयावर बोलणार आहे.
00:21
When I was 11,
1
9128
2002
मी अकरा वर्षांचा असताना
00:23
seeing some of my friends
leaving the school
2
11130
3332
माझ्या काही मित्रांना
शिक्षण सोडताना पाहिलं.
00:26
because their parents
could not afford textbooks
3
14462
4222
त्यांच्या पालकांना पुस्तकांचा खर्च
परवडत नसे, म्हणून.
00:30
made me angry.
4
18684
2502
ते पाहून मला संताप आला.
00:35
When I was 27,
5
23316
2752
२७ व्या वर्षी, मी
00:38
hearing the plight
of a desperate slave father
6
26068
5212
एका गुलामीत जगणाऱ्या
अगतिक पित्याची अवस्था ऐकली.
00:43
whose daughter was
about to be sold to a brothel
7
31280
5012
त्याच्या कन्येला एका वेश्यागृहाला
विकलं जात होतं
00:48
made me angry.
8
36302
2381
हे ऐकून मला संताप आला.
00:52
At the age of 50,
9
40423
2340
पन्नासाव्या वर्षी,
00:54
lying on the street,
in a pool of blood,
10
42763
4823
मी रस्त्यावर रक्ताच्या थारोळ्यात पडलो
00:59
along with my own son,
11
47586
2946
माझ्या मुलासमवेत.
01:02
made me angry.
12
50532
2467
याचा मला संताप आला.
01:07
Dear friends, for centuries
we were taught anger is bad.
13
55299
5185
प्रिय मित्रांनो, संताप हा वाईट असतो
असं आपल्याला शतकानुशतकं शिकवलं गेलं.
01:13
Our parents, teachers, priests --
14
61274
2212
आपले पालक, गुरुजन आणि धर्मगुरू -
01:15
everyone taught us how to control
and suppress our anger.
15
63486
5885
सर्वानीच आपल्याला, संतापावर ताबा ठेवून
तो दडपून कसा टाकावा, हे शिकवलं
01:24
But I ask why?
16
72241
1905
पण मी विचारतो, "का?"
01:27
Why can't we convert our anger
for the larger good of society?
17
75596
4917
आपण आपल्या संतापाचं रुपांतर
समाजाच्या भल्यात का करू शकत नाही?
01:32
Why can't we use our anger
18
80513
1596
आपण आपला संताप,
01:34
to challenge and change
the evils of the world?
19
82109
3506
जगातल्या वाईट गोष्टींशी सामना करून,
त्या बदलण्यासाठी का वापरू शकत नाही?
01:41
That I tried to do.
20
89705
2471
हे करण्याचा मी प्रयत्न केला.
01:46
Friends,
21
94036
1811
मित्रांनो,
01:49
most of the brightest ideas
came to my mind out of anger.
22
97367
6003
माझ्या बऱ्याचशा तेजस्वी कल्पनांचा जन्म
संतापापोटीच झाला.
01:55
Like when I was 35 and sat
in a locked-up, tiny prison.
23
103814
9700
उदाहरणार्थ, जेव्हा मी ३५ व्या वर्षी,
एका छोट्या कारागृहात बंदी होतो,
02:06
The whole night, I was angry.
24
114564
2503
ती संपूर्ण रात्र मी संतापात काढली.
02:09
But it has given birth to a new idea.
25
117957
3060
पण त्यातून एका नवीन कल्पनेचा जन्म झाला.
02:13
But I will come to that later on.
26
121017
3159
पण त्याबद्दल मी नंतर बोलेन.
02:16
Let me begin with the story
of how I got a name for myself.
27
124176
6865
प्रथम, मी स्वतःचं नाव कसं ठेवलं,
त्या गोष्टीपासून सुरुवात करू.
02:25
I had been a big admirer
of Mahatma Gandhi since my childhood.
28
133481
4141
माझ्या बालपणापासून मी महात्मा गांधींचा
जोरदार चाहता आहे.
02:31
Gandhi fought and lead
India's freedom movement.
29
139032
5289
गांधीजी स्वतंत्र भारत चळवळीचे नेते होते.
02:37
But more importantly,
30
145261
2038
पण त्याहून महत्त्वाचं,
02:39
he taught us how to treat
the most vulnerable sections,
31
147299
6735
त्यांनी शिकवलं, ते
समाजाच्या सर्वात दुर्बल घटकांना
02:46
the most deprived people,
with dignity and respect.
32
154034
4271
आणि सर्वाधिक वंचित लोकांना
मानाची आणि आदराची वागणूक देणं.
02:51
And so, when India was celebrating
33
159595
4967
आणि म्हणूनच, १९६९ साली,
02:56
Mahatma Gandhi's
birth centenary in 1969 --
34
164562
3267
जेव्हा भारतभर महात्मा गांधींची
जन्मशताब्दी साजरी केली जात होती,
02:59
at that time I was 15 --
35
167829
2288
- त्यावेळी मी १५ वर्षांचा होतो-
03:02
an idea came to my mind.
36
170117
2357
तेव्हा मला एक कल्पना सुचली.
03:05
Why can't we celebrate it differently?
37
173774
3470
आपण ती वेगळ्या रीतीने का साजरी करून नये?
03:09
I knew, as perhaps
many of you might know,
38
177244
5428
मला ठाऊक होतं,
आणि कदाचित तुम्हीही जाणत असाल,
03:14
that in India, a large number of people
are born in the lowest segment of caste.
39
182672
7993
की भारतात पुष्कळ लोक
निम्नतम जातींमध्ये जन्मतात.
03:24
And they are treated as untouchables.
40
192185
3139
आणि त्यांना अस्पृश्य म्हणून वागवलं जातं.
03:27
These are the people --
41
195324
1332
तर या लोकांना,
03:28
forget about allowing them
to go to the temples,
42
196656
4410
देवळात जाण्याची परवानगी मिळणं
तर सोडाच,
03:33
they cannot even go into the houses
and shops of high-caste people.
43
201066
7184
त्यांना उच्च जातीच्या लोकांच्या घरी
किंवा दुकानांत देखील जाता येत नाही.
03:40
So I was very impressed with
the leaders of my town
44
208250
5314
तर, माझ्या गावच्या नेत्यांचा
माझ्यावर प्रभाव पडला.
03:45
who were speaking very highly against
the caste system and untouchability
45
213564
4538
ते जातीव्यवस्था आणि अस्पृश्यतेचा
जोरदार विरोध करीत असत.
03:50
and talking of Gandhian ideals.
46
218102
2172
आणि गांधीवादी आदर्शांबद्दल बोलत असत.
03:53
So inspired by that, I thought,
let us set an example
47
221774
3170
तर ती प्रेरणा घेऊन मी ठरवलं,
आपण लोकांसमोर एक आदर्श ठेवू.
03:56
by inviting these people to eat food
cooked and served
48
224944
6445
अस्पृश्य समाजाने रांधून वाढलेलं अन्न
04:03
by the untouchable community.
49
231389
3230
ग्रहण करण्याचं या नेत्यांना आमंत्रण देऊ.
04:06
I went to some low-caste,
so-called untouchable, people,
50
234619
4932
मी काही निम्न जातीच्या,
तथाकथित अस्पृश्य, लोकांकडे गेलो.
04:13
tried to convince them,
but it was unthinkable for them.
51
241421
4386
त्यांना पटवून देण्याचा प्रयत्न केला.
पण हे त्यांच्या आकलनाबाहेरचं होतं.
04:17
They told me, "No, no. It's not possible.
It never happened."
52
245807
3953
ते म्हणाले, " छे छे. हे अशक्य आहे.
असं आजपर्यंत कधीच घडलं नाही."
04:23
I said, "Look at these leaders,
53
251070
1714
मी म्हणालो, " हे नेते पहा,"
04:24
they are so great,
they are against untouchability.
54
252784
2437
हे महान आहेत.
यांचा अस्पृश्यतेला विरोध आहे.
04:27
They will come. If nobody comes,
we can set an example."
55
255221
2690
ते येतील. कुणीच आलं नाही,
तर आपण एक उदाहरण घालून देऊ.
04:32
These people thought that I was too naive.
56
260891
5860
त्या लोकांना मी अगदी भोळसट वाटलो.
04:40
Finally, they were convinced.
57
268161
2490
शेवटी एकदाचे ते तयार झाले.
04:42
My friends and I took our bicycles
and invited political leaders.
58
270651
5701
मी आणि माझे मित्र सायकली घेऊन गेलो.
त्या राजकीय नेत्यांना आमंत्रण देऊन आलो.
04:49
And I was so thrilled, rather, empowered
59
277982
3144
त्यातल्या प्रत्येकाने
आमंत्रण स्वीकारल्याचं पाहून
04:53
to see that each one of them
agreed to come.
60
281126
4596
मी उत्तेजित झालो, नव्हे,
माझ्या अंगावर मूठभर मांस चढलं.
04:59
I thought, "Great idea.
We can set an example.
61
287192
2891
मला वाटलं, "किती महान कल्पना.
आपण एक आदर्श समाजासमोर ठेवू.
05:02
We can bring about change in the society."
62
290083
3628
आपण समाजात परिवर्तन घडवून आणू."
05:07
The day has come.
63
295451
1553
तो दिवस उगवला.
05:09
All these untouchables,
three women and two men,
64
297724
5743
हे सारे अस्पृश्य,
तीन स्त्रिया आणि दोन पुरुष,
05:15
they agreed to come.
65
303467
3349
यायला कबूल झाले.
05:19
I could recall that they had used
the best of their clothes.
66
307436
5639
त्यांनी आपल्याजवळचे सर्वोत्तम कपडे
घातले होते, असं मला स्मरतं.
05:26
They brought new utensils.
67
314475
2265
त्यांनी नवीन भांडी आणली होती.
05:30
They had taken baths
hundreds of times
68
318000
2339
त्यांनी शेकडो वेळा आंघोळी केल्या होत्या.
05:32
because it was unthinkable
for them to do.
69
320339
2961
कारण असं काही करणं
हे त्यांच्या आकलनाबाहेरचं होतं.
05:35
It was the moment of change.
70
323300
2644
परिवर्तनाचा क्षण आला होता.
05:39
They gathered. Food was cooked.
71
327254
2448
ते एकत्र जमले आणि त्यांनी स्वयंपाक केला.
05:42
It was 7 o'clock.
72
330402
2598
सात वाजले.
05:45
By 8 o'clock, we kept on waiting,
73
333000
2876
आठ वाजेपर्यंत आम्ही वाट बघत राहिलो.
05:47
because it's not very uncommon
that the leaders become late,
74
335876
4981
कारण नेते उशीरा येणं हे तर नेहमीचंच आहे.
05:52
for an hour or so.
75
340857
1682
म्हणजे एखादा तास उशीरा येणं.
05:55
So after 8 o'clock, we took our bicycles
and went to these leaders' homes,
76
343239
6683
तर, आठ वाजल्यानंतर आम्ही सायकली काढल्या
आणि त्या नेत्यांच्या घरी गेलो.
06:01
just to remind them.
77
349922
2356
फक्त त्यांना आठवण करून देण्यासाठी.
06:06
One of the leader's wives told me,
78
354248
4697
त्यांच्यापैकी एका नेत्याच्या पत्नीने
मला सांगितलं,
06:10
"Sorry, he is having some headache,
perhaps he cannot come."
79
358945
5015
"माफ करा, त्यांचं डोकं दुखतं आहे.
बहुतेक ते येऊ शकणार नाहीत."
06:15
I went to another leader
80
363960
2077
मी दुसऱ्या नेत्याकडे गेलो.
06:18
and his wife told me,
"Okay, you go, he will definitely join."
81
366037
4060
आणि त्यांची पत्नी म्हणाली,
"बरं. तुम्ही जा. ते नक्की येतील."
06:23
So I thought that the dinner
will take place,
82
371357
4112
म्हणून मला वाटलं,
हा जेवणाचा कार्यक्रम नक्की पार पडणार.
06:27
though not at that large a scale.
83
375469
4483
तितक्याशा मोठ्या प्रमाणावर का नसेना.
मी आमच्या ठिकाणी परत गेलो.
06:33
I went back to the venue, which was
a newly built Mahatma Gandhi Park.
84
381352
5967
हे ठिकाण म्हणजे
नवीनच बांधलेलं महात्मा गांधी उद्यान.
06:40
It was 10 o'clock.
85
388559
1494
दहा वाजले.
06:43
None of the leaders showed up.
86
391483
3339
एकही नेता आला नाही.
06:48
That made me angry.
87
396132
2703
या गोष्टीचा मला संताप आला.
06:52
I was standing, leaning against
Mahatma Gandhi's statue.
88
400275
6404
मी महात्मा गांधींच्या पुतळ्याला
टेकून उभा होतो.
07:01
I was emotionally drained,
rather exhausted.
89
409839
4471
मी मनातून थकलो होतो. पार गळून गेलो होतो.
07:08
Then I sat down where
the food was lying.
90
416890
5485
जिथे जेवण ठेवलं होतं, तिथे मी बसलो.
07:17
I kept my emotions on hold.
91
425695
2090
मी माझ्या भावना काबूत ठेवल्या होत्या.
07:19
But then, when I took the first bite,
92
427785
4494
पण पहिला घास घेताक्षणी
07:24
I broke down in tears.
93
432279
2931
मला रडू कोसळलं.
07:27
And suddenly I felt a hand on my shoulder.
94
435210
4939
आणि अचानक मला खांद्यावर
एका हाताचा स्पर्श जाणवला.
07:32
And it was the healing, motherly touch
of an untouchable woman.
95
440149
5898
तो होता जखमा भरणारा मातेचा स्पर्श.
एका अस्पृश्य स्त्रीचा स्पर्श.
07:38
And she told me,
"Kailash, why are you crying?
96
446047
4231
आणि ती म्हणाली,
"कैलाश, कशासाठी रडतो आहेस तू?"
07:43
You have done your bit.
97
451598
2413
तू तुझं काम केलंस.
07:46
You have eaten the food
cooked by untouchables,
98
454011
3125
तू अस्पृश्यांच्या हातचं जेवलास.
07:49
which has never happened in our memory."
99
457136
2991
आमच्या आठवणीत असं कधीच घडलं नव्हतं.
07:53
She said, "You won today."
100
461207
4582
ती म्हणाली, "आज तू जिंकलास."
07:57
And my friends, she was right.
101
465789
4970
आणि माझ्या मित्रांनो,
तिचं म्हणणं बरोबर होतं.
08:04
I came back home, a little after midnight,
102
472059
3730
मध्यरात्रीनंतर मी घरी परतलो.
08:07
shocked to see that several
high-caste elderly people
103
475789
4574
अंगणात बसलेले अनेक उच्चवर्णीय
वयोवृद्ध लोक पाहून
08:12
were sitting in my courtyard.
104
480363
2154
मला धक्काच बसला.
08:14
I saw my mother and
elderly women were crying
105
482517
3096
माझी आई आणि
घरातल्या इतर वयस्कर स्त्रिया रडत होत्या
08:17
and they were pleading
to these elderly people
106
485613
4458
आणि त्या वयोवृद्ध लोकांच्या
विनवण्या करीत होत्या.
08:22
because they had threatened
to outcaste my whole family.
107
490071
2934
कारण त्यांनी आमच्या घराण्याला
वाळीत टाकण्याची धमकी दिली होती.
08:26
And you know, outcasting the family
is the biggest social punishment
108
494345
5132
आणि घराणं वाळीत टाकणं
ही सामाजिक शिक्षा,
08:31
one can think of.
109
499477
2554
कल्पनेतल्या कुठल्याही शिक्षेहून मोठी आहे.
मला एकट्याला शिक्षा द्यायला
ते कसेबसे राजी झाले.
08:35
Somehow they agreed to punish only me,
and the punishment was purification.
110
503981
4840
08:40
That means I had to go 600 miles
away from my hometown
111
508821
4515
ही शिक्षा म्हणजे शुद्धीकरण.
म्हणजे मी गावापासून ६०० मैलावर जायचं.
08:45
to the River Ganges to take a holy dip.
112
513336
3931
गंगा नदीत बुडी मारून पवित्र व्हायचं.
08:49
And after that, I should organize a feast
for priests, 101 priests,
113
517267
4424
आणि त्यानंतर १०१ पुरोहितांना
भोजन द्यायचं.
08:53
wash their feet and drink that water.
114
521691
3548
त्यांचे पाय धुवून, ते चरणतीर्थ प्यायचं.
08:58
It was total nonsense,
115
526529
2999
हा शुद्ध मूर्खपणा होता.
09:01
and I refused to accept that punishment.
116
529528
2889
मी ही शिक्षा नाकारली.
09:05
How did they punish me?
117
533267
2130
मग त्यांनी मला कोणती शिक्षा केली?
09:07
I was barred from entering into my own
kitchen and my own dining room,
118
535397
5797
त्यांनी मला माझ्याच स्वयंपाकघरात
आणि भोजनघरात जायला बंदी केली.
09:13
my utensils were separated.
119
541194
3052
माझी भांडीकुंडी वेगळी ठेवण्यात आली.
09:16
But the night when I was angry,
they wanted to outcaste me.
120
544246
5054
पण ज्या रात्री मला संताप आला होता,
तेव्हा त्यांना मला वाळीत टाकायचं होतं.
09:22
But I decided to outcaste
the entire caste system.
121
550600
4033
पण मी संपूर्ण जातीव्यवस्थेलाच
वाळीत टाकण्याचं ठरवलं.
09:27
(Applause)
122
555503
4725
(टाळ्या)
09:32
And that was possible because
the beginning would have been
123
560988
5015
आणि ते शक्य होतं, कारण त्याची सुरुवात
09:38
to change the family name, or surname,
124
566003
2116
स्वतःचं आडनाव बदलून करता आली असती.
09:40
because in India, most of the
family names are caste names.
125
568119
3665
कारण भारतात,
बरीचशी आडनावं ही जातींची नावं असतात.
09:43
So I decided to drop my name.
126
571784
2522
म्हणून मी स्वतःचं आडनाव गाळून टाकलं.
09:46
And then, later on, I gave
a new name to myself: Satyarthi,
127
574306
6504
आणि त्यानंतर मी स्वतःला
एक नवीन आडनाव दिलं : सत्यार्थी.
09:52
that means, "seeker of truth."
128
580810
2966
त्याचा अर्थ, सत्याचा शोध घेणारा.
09:57
(Applause)
129
585216
4032
(टाळ्या)
10:01
And that was the beginning
of my transformative anger.
130
589248
3337
संतापातून परिवर्तन घडवण्याची सुरुवात
ही अशी झाली.
10:06
Friends, maybe one of you can tell me,
131
594095
2609
मित्रांनो, तुमच्यापैकी कोणी ओळखेल का,
10:08
what was I doing before becoming
a children's rights activist?
132
596704
4826
बाल अधिकार कार्यकर्ता होण्यापूर्वी
मी काय करीत होतो?
10:14
Does anybody know?
133
602410
1378
कोणाला ठाऊक आहे का?
10:16
No.
134
604898
1271
नाही.
10:18
I was an engineer, an electrical engineer.
135
606169
6389
मी एक इंजिनीयर होतो.
इलेक्ट्रिकल इंजिनीयर.
10:24
And then I learned how the energy
136
612558
5104
आणि त्यावेळी मी शिकलो, की ऊर्जा
10:29
of burning fire, coal,
137
617662
4484
कोळसा जाळून निर्माण होणारी,
10:34
the nuclear blast inside the chambers,
138
622146
4104
अणुभट्टीतल्या स्फोटांतून निर्माण होणारी,
10:38
raging river currents,
139
626250
3192
रोरावणाऱ्या नदीच्या प्रवाहातली,
10:41
fierce winds,
140
629442
3624
सोसाट्याच्या वाऱ्यामधली,
10:45
could be converted into the light
and lives of millions.
141
633066
5017
तिचं परिवर्तन केल्यावर,
लक्षावधी लोकांची आयुष्यं उजळू शकते.
10:50
I also learned how the most
uncontrollable form of energy
142
638963
4532
मी हे ही शिकलो की,
अत्यंत दुर्दम्य रूपातली ऊर्जा कशा प्रकारे
10:55
could be harnessed for good
and making society better.
143
643495
4475
समाजाच्या हितासाठी
चांगल्या कामी जुंपता येते.
11:04
So I'll come back to the story of
when I was caught in the prison:
144
652925
6767
तर आता, मी तुरुंगात कसा गेलो,
त्या गोष्टीकडे वळतो.
11:11
I was very happy freeing
a dozen children from slavery,
145
659692
4227
मी डझनभर मुलांना
गुलामगिरीतून सोडवल्याच्या आनंदात होतो.
11:15
handing them over to their parents.
146
663919
2971
त्यांना त्यांच्या पालकांच्या हातात
सोपवलं होतं.
11:18
I cannot explain my joy
when I free a child.
147
666890
3188
एखाद्या मुलाला मुक्त केल्यावर
मला अवर्णनीय आनंद होतो.
11:23
I was so happy.
148
671238
1190
मी खूप आनंदात होतो.
11:25
But when I was waiting for my train
to come back to my hometown, Delhi,
149
673458
5563
पण दिल्लीत परतण्यासाठी
आगगाडीची वाट पाहत असताना,
11:31
I saw that dozens of children
were arriving;
150
679021
3243
मला डझनावारी मुलं येताना दिसली.
11:34
they were being trafficked by someone.
151
682264
3298
कोणीतरी त्यांचा अपव्यापार करीत होतं.
11:37
I stopped them, those people.
152
685562
2853
त्या लोकांना मी थांबवलं.
11:40
I complained to the police.
153
688415
2102
पोलिसांजवळ त्यांची तक्रार केली.
11:42
So the policemen, instead of helping me,
154
690517
4554
पण त्या पोलिसांनी मला मदत करण्याऐवजी
11:47
they threw me in this small,
tiny shell, like an animal.
155
695071
5702
मला या छोट्या कोठडीत टाकलं,
एखाद्या जनावरासारखं.
11:53
And that was the night of anger
156
701573
1548
आणि त्याच संतापभरल्या रात्रीतून
11:55
when one of the brightest
and biggest ideas was born.
157
703121
3851
एका अत्यंत तेजस्वी आणि
महान कल्पनेचा जन्म झाला.
11:59
I thought that if I keep on freeing 10
children, and 50 more will join,
158
707632
5468
मला वाटलं, मी १० मुलांना मुक्त करीत असेन,
पण आणखी ५० मुलं त्यात ओढली जात असतील,
12:05
that's not done.
159
713100
1460
तर त्यात काही अर्थ नाही.
12:06
And I believed in the power of consumers,
160
714560
2808
ग्राहकांच्या ताकदीवर माझा विश्वास आहे.
12:09
and let me tell you that this
was the first time
161
717368
3484
आणि तुम्हाला सांगतो, एक गोष्ट
12:12
when a campaign was launched by me
or anywhere in the world,
162
720852
5116
माझ्या हातूनच नव्हे,
तर जगभरात प्रथमच घडली.
12:17
to educate and sensitize the consumers
163
725968
4073
ग्राहकांना माहिती देऊन, जागरूक करून,
12:22
to create a demand
for child-labor-free rugs.
164
730041
4460
बालमजूर न वापरता बनवलेल्या गालिच्यांची
मागणी करण्यासाठी चळवळ उभारली गेली.
12:27
In Europe and America,
we have been successful.
165
735691
3392
युरोप आणि अमेरिकेत
आम्हाला यश मिळालं आहे.
12:31
And it has resulted
in a fall in child labor
166
739083
4685
आणि दक्षिण आशियाई देशांत
12:35
in South Asian countries by 80 percent.
167
743768
3256
बालमजुरीत ८० टक्के घट झाली आहे.
12:39
(Applause)
168
747024
3382
(टाळ्या)
12:44
Not only that, but this first-ever
consumer's power, or consumer's campaign
169
752736
6661
इतकंच नव्हे, तर हा नव्याने जन्मलेला
ग्राहकाचा संताप, किंवा ही ग्राहक चळवळ
12:51
has grown in other countries
and other industries,
170
759397
4108
इतर देशांत आणि इतर उद्योगांमध्ये
पसरली आहे.
12:55
maybe chocolate, maybe apparel,
maybe shoes -- it has gone beyond.
171
763505
5426
चॉकोलेट असो, कपडे असोत, पादत्राणे असोत,
त्याहूनही पलिकडे पोहोचली आहे.
13:03
My anger at the age of 11,
172
771271
1552
वयाच्या ११व्या वर्षी मी संतापलो.
13:04
when I realized how important
education is for every child,
173
772823
5353
जेव्हा मला कळलं की प्रत्येक मुलासाठी
शिक्षण हे किती महत्त्वाचं आहे,
13:10
I got an idea to collect used books
and help the poorest children.
174
778176
7645
वापरलेली पुस्तकं जमा करून, गरीब मुलांना
मदत करण्याची कल्पना मला सुचली.
13:17
I created a book bank at the age of 11.
175
785821
3449
वयाच्या ११व्या वर्षी मी
पुस्तक-पेढी स्थापन केली.
13:22
But I did not stop.
176
790570
1243
मी इतकं करून थांबलो नाही.
13:23
Later on, I cofounded
177
791813
2233
कालांतराने, मी सहसंस्थापक झालो,
13:26
the world's single largest civil society
campaign for education
178
794046
4534
नागरी समाजातल्या एकमेव आणि सर्वात मोठ्या
शैक्षणिक मोहिमेचा.
13:30
that is the Global Campaign for Education.
179
798580
2991
ही मोहीम म्हणजे ग्लोबल कँपेन फॉर एज्युकेशन
13:34
That has helped in changing
the whole thinking towards education
180
802221
4645
या मोहिमेने शिक्षणाबद्दलची पूर्ण विचारसरणी
बदलून टाकली आहे.
13:38
from the charity mode
to the human rights mode,
181
806866
2391
शिक्षण हा दानधर्म नसून,
एक मानवी अधिकार ठरला आहे.
13:41
and that has concretely helped
the reduction of out-of-school children
182
809257
4769
आणि त्यामुळे शाळेत न जाणाऱ्या मुलांची
संख्या कमी होण्यात ठोस मदत झाली आहे.
13:46
by half in the last 15 years.
183
814026
3588
गेल्या १५ वर्षांत ही संख्या
अर्धी झाली आहे.
13:49
(Applause)
184
817614
4079
(टाळ्या)
13:55
My anger at the age of 27,
185
823753
3114
२७ व्या वर्षी मला आलेल्या संतापामुळे
13:58
to free that girl who was about
to be sold to a brothel,
186
826867
5368
एक मुलगी
वेश्यागृहात विकली जाण्यापासून वाचली.
14:04
has given me an idea
187
832235
4783
आणि त्यामुळे मला एक नवीन कल्पना सुचली.
14:09
to go for a new strategy
of raid and rescue,
188
837018
4253
धाड घालून सुटका करण्याचं एक नवीन तंत्र.
14:13
freeing children from slavery.
189
841271
2917
मुलांना गुलामगिरीतून सोडवण्यासाठी.
14:16
And I am so lucky and proud to say
that it is not one or 10 or 20,
190
844758
5856
आणि मला सांगायला अभिमान वाटतो,
की सुदैवाने एक नव्हे, दहा-वीस नव्हे, तर
14:22
but my colleagues and I have been able
to physically liberate 83,000 child slaves
191
850614
6343
८३, ००० बालमजुरांना
मी आणि माझ्या सहकाऱ्यांनी मुक्त केलं आहे.
14:28
and hand them over
back to their families and mothers.
192
856962
3131
आणि त्यांना त्यांच्या कुटुंबांकडे,
मातांकडे सुपूर्द केलं आहे.
14:32
(Applause)
193
860093
3359
(टाळ्या)
14:37
I knew that we needed global policies.
194
865692
2287
याबद्दल जागतिक धोरणं हवीत,
हे मला ठाऊक होतं.
14:39
We organized the worldwide marches
against child labor
195
867979
3032
आम्ही जगभर बालमजुरीच्या विरोधात
पदयात्रा आयोजित केल्या.
14:43
and that has also resulted in
a new international convention
196
871011
6062
यातून एक नवा आंतरराष्ट्रीय ठराव
निर्माण झाला.
14:49
to protect the children
who are in the worst forms.
197
877073
4099
अत्यंत वाईट परिस्थितीतल्या मुलांचं
संरक्षण करणारा.
14:54
And the concrete result was that
the number of child laborers globally
198
882262
4089
याचा ठोस परिणाम म्हणजे
जगभरातल्या बालमजुरांची संख्या
14:58
has gone down by one third
in the last 15 years.
199
886351
5540
गेल्या १५ वर्षांत १/३ ने कमी झाली आहे.
15:03
(Applause)
200
891891
4420
(टाळ्या)
15:08
So, in each case,
201
896311
3410
तर, प्रत्येक वेळी,
15:11
it began from anger,
202
899721
3789
संतापाने सुरुवात झाली.
15:15
turned into an idea,
203
903510
2649
त्याचं कल्पनेत रुपांतर झालं.
15:18
and action.
204
906159
3406
मग, कृती.
15:21
So anger, what next?
205
909565
2876
तर, संताप, पुढे काय?
15:24
Idea, and --
206
912441
2479
कल्पना, आणि..
15:26
Audience: Action
207
914920
1358
श्रोते: कृती
15:28
Kailash Satyarthi: Anger, idea, action.
Which I tried to do.
208
916278
4557
कै. स.: संताप, कल्पना, कृती.
जे करण्याचा मी प्रयत्न केला.
15:34
Anger is a power, anger is an energy,
209
922254
2497
संताप ही एक शक्ती आहे,
संताप ही एक ऊर्जा आहे.
15:36
and the law of nature is that energy
210
924751
2801
आणि निसर्ग नियमानुसार,
15:39
can never be created and never
be vanished, can never be destroyed.
211
927552
5243
ऊर्जा निर्माण करता येत नाही,
किंवा नष्टही करता येत नाही.
15:44
So why can't the energy of anger
be translated and harnessed
212
932795
6890
तर मग, संतापाच्या ऊर्जेचं परिवर्तन करून,
तिला कामाला का जुंपू नये?
15:51
to create a better and beautiful world,
a more just and equitable world?
213
939685
4536
एक जास्त चांगलं, सुंदर, निःपक्ष
आणि न्यायपूर्ण जग निर्माण करण्यासाठी.
15:56
Anger is within each one of you,
214
944861
2480
आपल्यापैकी प्रत्येकाच्या मनात
संताप असतोच.
15:59
and I will share a secret
for a few seconds:
215
947341
5900
आणि आता थोडक्यात एक गुपित सांगतो.
16:05
that if we are confined in
the narrow shells of egos,
216
953241
7554
आपण अहंकाराच्या अरुंद कवचात
बंदिस्त राहिलो,
16:12
and the circles of selfishness,
217
960795
4430
स्वार्थाच्या वर्तुळात फिरत राहिलो,
16:17
then the anger will turn out to be
hatred, violence, revenge, destruction.
218
965225
7484
तर संतापाचं रुपांतर
तिरस्कार, हिंसा, सूड, नाश यात होईल.
16:25
But if we are able to break the circles,
219
973539
3056
पण आपण ही वर्तुळं भेदू शकलो,
16:28
then the same anger could turn
into a great power.
220
976595
5886
तर त्याच संतापाचं रूपांतर
एका महान शक्तीमध्ये होईल.
16:34
We can break the circles
by using our inherent compassion
221
982481
4347
आपण आपल्या अंगभूत करुणेद्वारे
ही वर्तुळं भेदू शकतो.
16:38
and connect with the world through
compassion to make this world better.
222
986828
3850
आणि जगाशी करुणेतून संबंध जोडू शकतो.
जग जास्त चांगलं बनवू शकतो.
16:42
That same anger could be
transformed into it.
223
990678
3673
तोच संताप करुणेत रूपांतरित करता येऊ शकतो.
16:46
So dear friends, sisters and brothers,
again, as a Nobel Laureate,
224
994351
4585
तर प्रिय मित्रांनो, बंधुंनो आणि भगिनींनो,
नोबेल विजेता या नात्याने, पुन्हा एकदा
16:51
I am urging you to become angry.
225
999956
2755
मी तुम्हाला विनवतो, संतापी व्हा
16:55
I am urging you to become angry.
226
1003841
3142
मी तुम्हाला विनवतो, संतापी व्हा.
17:00
And the angriest among us
227
1008003
4296
आपल्यापैकी सर्वात जास्त संतापी तो,
17:04
is the one who can transform his anger
into idea and action.
228
1012299
7211
जो आपल्या संतापाचं रुपांतर
कल्पना आणि कृतीमध्ये करेल.
17:12
Thank you so much.
229
1020440
1835
अनेक धन्यवाद.
17:14
(Applause)
230
1022275
3970
(टाळ्या)
17:27
Chris Anderson: For many years,
you've been an inspiration to others.
231
1035115
3809
ख्रिस एण्डर्सन: गेली अनेक वर्षे
आपण अनेकांचं प्रेरणास्थान आहात.
17:30
Who or what inspires you and why?
232
1038924
3185
तुम्हाला प्रेरणा कोणापासून किंवा
कशापासून मिळते? आणि का?
17:34
KS: Good question.
233
1042629
1712
कै.स. : प्रश्न चांगला आहे.
17:36
Chris, let me tell you,
and that is the truth,
234
1044341
3994
ख्रिस, तुम्हाला मी सत्य सांगतो,
17:40
each time when I free a child,
235
1048335
4514
दरवेळी जेव्हा मी एखाद्या मुलाला
मुक्त करतो,
17:44
the child who has lost all his hope
that he will ever come back to his mother,
236
1052849
4179
तेव्हा आपल्या मातेला पुन्हा भेटण्याची आशा
सोडून दिलेल्या त्या मुलाचं,
17:49
the first smile of freedom,
237
1057028
4307
मुक्त झाल्यावरचं हास्य,
17:53
and the mother who has lost all hope
238
1061335
2555
आणि आपलं मूल
17:55
that the son or daughter
can ever come back and sit in her lap,
239
1063890
6611
परत येऊन आपल्या मांडीवर बसेल
ही आशा पूर्णपणे गमावलेल्या मातेच्या
18:02
they become so emotional
240
1070501
2155
गालावर ओघळणारा तो आनंदाचा पहिला अश्रु.
18:04
and the first tear of joy
rolls down on her cheek,
241
1072656
5153
त्यांच्या अनावर झालेल्या भावना.
18:09
I see the glimpse of God in it --
this is my biggest inspiration.
242
1077809
3345
त्यात मला देवाची झलक दिसते.
तीच माझी सर्वात मोठी प्रेरणा.
18:13
And I am so lucky that not once,
as I said before, but thousands of times,
243
1081154
4878
आणि मी पूर्वी म्हटल्याप्रमाणे,
एकदा नव्हे, तर हजारो वेळा
18:18
I have been able to witness my God
in the faces of those children
244
1086032
3596
मला माझा हा देव पाहण्याचं
भाग्य लाभलं आहे.
18:21
and they are my biggest inspirations.
245
1089628
2012
आणि तीच माझी सर्वात मोठी प्रेरणा.
18:23
Thank you.
246
1091640
2012
धन्यवाद.
18:25
(Applause)
247
1093652
2013
(टाळ्या)
Translated by Smita Kantak
Reviewed by Abhinav Garule

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Kailash Satyarthi - Children’s rights activist
2014 Nobel Peace Prize winner Kailash Satyarthi is a tireless activist fighting to protect the rights of voiceless children everywhere.

Why you should listen
Nobel Laureate Kailash Satyarthi has been leading the global fight against child slavery for over three decades.  As the founder of a grassroots nonprofit, Bachpan Bachao Andolan, or Save Childhood Movement, he has rescued more than 80,000 Indian children to date from various forms of exploitation from child labor to child trafficking.

Kailash’s work has involved organizing almost weekly raid, rescue and recovery missions on workplaces that employ and enslave children. Since 2001, Satyarthi’s has risked his own life to rescue these children and has convinced families in more than 300 Indian villages to avoid sending their children to work, and instead putting them in school.
 
Satyarthi’s has also managed to grab and retain the world’s attention on the problem. He organized the Global March Against Child Labor in the 1990s to raise awareness and free millions of children shackled in various forms of modern slavery. His activism was also instrumental in the adoption of Convention No. 182 by the International Labour Organization, a statue that's become a guideline for many governments on child labor.
 
In 2014, he and Malala Yousafzai were awarded the Nobel Peace Prize for “their struggle against the suppression of children and young people and for the right of all children to education.”

More profile about the speaker
Kailash Satyarthi | Speaker | TED.com

Data provided by TED.

This site was created in May 2015 and the last update was on January 12, 2020. It will no longer be updated.

We are currently creating a new site called "eng.lish.video" and would be grateful if you could access it.

If you have any questions or suggestions, please feel free to write comments in your language on the contact form.

Privacy Policy

Developer's Blog

Buy Me A Coffee