TED2013
Michael Green: Why we should build wooden skyscrapers
Michael Green: သစ်သားမိုးမျှော်တိုက်တွေ ဘာကြောင့်ဆောက်သင့်တာလဲ။
Filmed:
Readability: 3.7
1,360,251 views
မိုးမျှော်တိုက်ဆောက်မလို့လား? သံမဏိတွ ကွန်ကရစ်တွေကို မေ့ပစ်လိုက်ပြီး သစ်သားနဲ့ ဆောက်ပါ လို့ ဗိသုကာပညာရှင် Michael Green က ဆိုလာပါတယ်။ အလွန်တရာစိတ်ဝင်စားဖွယ်ကောင်းလှတဲ့ ဒီဟောပြောပွဲမှာ ၎င်းကအသေးစိတ်ရှင်းပြသွားပုံအရ ဘေးကင်းသော သစ်သားအဆောက်အအုံများကို အထပ် ၃၀ အမြင့်အထိ( ပိုမြင့်နိုင်သည်ဟု ၎င်းက မျှော်လင့်ထား) ဆောက်ရန်မှာ ဖြစ်နိုင်ချေရှိရုံသာမက လက်တွေ့ဆောက်လုပ်ရန်လိုအပ်နေပါတယ်။
Michael Green - Architect
Michael Green wants to solve architecture’s biggest challenge -- meeting worldwide housing demand without increasing carbon emissions -- by building with carbon-sequestering wood instead of concrete and steel. Full bio
Michael Green wants to solve architecture’s biggest challenge -- meeting worldwide housing demand without increasing carbon emissions -- by building with carbon-sequestering wood instead of concrete and steel. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
This is my grandfather.
0
1342
2820
ဒါကျွန်တော့်အဖိုးပါ။
00:16
And this is my son.
1
4162
2344
ဒါကတော့ ကျွန်တော့်သားပါ။
00:18
My grandfather taught me to work with wood
2
6506
2228
ကျွန်တော်အဖိုးက ကျွန်တော်ငယ်ငယ်က
သစ်သားလေးတွေနဲ့
သစ်သားလေးတွေနဲ့
00:20
when I was a little boy,
3
8734
1634
အလုပ်လုပ်တတ်လာအောင် သင်ပေးခဲ့ဖူးပါတယ်။
00:22
and he also taught me the idea that
4
10368
2003
အတွေးအခေါ် တစ်ခုကိုလည်း
သင်ပြပေးခဲ့ဖူးပါတယ် ခင်ဗျ။
သင်ပြပေးခဲ့ဖူးပါတယ် ခင်ဗျ။
00:24
if you cut down a tree to turn it into something,
5
12371
2909
အဲဒါကတော့ သစ်ပင်တစ်ပင်ကို
ခုတ်လှဲပြီး တစ်ခုခုဖြစ်လာအောင်
ခုတ်လှဲပြီး တစ်ခုခုဖြစ်လာအောင်
00:27
honor that tree's life and make it as beautiful
6
15280
2279
ဖန်တီးတော့မယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီသစ်ပင်ရဲ့
ဘဝကို ဂုဏ်ပြုပြီး
ဘဝကို ဂုဏ်ပြုပြီး
00:29
as you possibly can.
7
17559
2150
တတ်နိုင်သမျှ လှလှပပလေး ဖန်တီးပေးပါတဲ့။
00:31
My little boy reminded me
8
19709
3512
ကျွန်တော့်သားကတော့ နည်းပညာတွေ ကစားစရာတွေ
00:35
that for all the technology and all the toys in the world,
9
23221
2879
ရှိနေသည့်တိုင် သစ်သားတုံးလေး
တစ်တုံးကို မြင့်လာအောင်
တစ်တုံးကို မြင့်လာအောင်
00:38
sometimes just a small block of wood,
10
26100
2390
စီထားလိုက်ရင် တကယ့်ကို
00:40
if you stack it up tall,
11
28490
1831
အံ့ဖွယ်အရာတစ်ခု ဖြစ်လာတတ်တာကို
00:42
actually is an incredibly inspiring thing.
12
30321
4083
သတိမူစေခဲ့တာပေါ့။
00:46
These are my buildings.
13
34404
1837
ဒါတွေကတော့ ကျွန်တော်ဆောက်ခဲ့တဲ့
အဆောက်အအုံတွေပါ။
အဆောက်အအုံတွေပါ။
00:48
I build all around the world
14
36241
1720
ဗန်ကူးဗါးနဲ့ နယူးယောက်မှာ ရှိတဲ့ရုံးတွေမှာ
အခြေစိုက်ပြီးတော့
အခြေစိုက်ပြီးတော့
00:49
out of our office in Vancouver and New York.
15
37961
2832
ကမ္ဘာတစ်လွှားမှာ အဆောက်အအုံတွေ ဆောက်ပါတယ်။
00:52
And we build buildings of different sizes and styles
16
40793
2761
နေရာဒေသပေါ် လိုက်ပြီးတော့
အရွယ်အစားမျိုးစုံ ဟန်ပန်မျိုးစုံ
အရွယ်အစားမျိုးစုံ ဟန်ပန်မျိုးစုံ
00:55
and different materials, depending on where we are.
17
43554
2026
အဆောက်အအုံတွေကို
ကုန်ကြမ်းမျိုးစုံ သုံးပြီးဆောက်ခဲ့ပါတယ်။
ကုန်ကြမ်းမျိုးစုံ သုံးပြီးဆောက်ခဲ့ပါတယ်။
00:57
But wood is the material that I love the most,
18
45580
2283
သို့ပေမယ့်လည်း ကျွန်တော်အမြတ်နိုးဆုံး
ကုန်ကြမ်းကတော့ သစ်သားပါပဲ။
ကုန်ကြမ်းကတော့ သစ်သားပါပဲ။
00:59
and I'm going to tell you the story about wood.
19
47863
1955
ဒီတော့ သစ်သားနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ပုံပြင်ကို
ကျွန်တော်ပြောပြပါ့မယ်။
ကျွန်တော်ပြောပြပါ့မယ်။
01:01
And part of the reason I love it is that every time
20
49818
1996
သစ်သားကို ချစ်တဲ့ ကျွန်တော်ရဲ့
အကြောင်းပြချက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကတော့
အကြောင်းပြချက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကတော့
01:03
people go into my buildings that are wood,
21
51814
2293
ကျွန်တော့် သစ်သားအဆောက်အအုံထဲကို
လူတွေဝင်လာတဲ့ အခါ
လူတွေဝင်လာတဲ့ အခါ
01:06
I notice they react completely differently.
22
54107
2746
သူတို့ရဲ့ တုံ့ပြန်မှုက တမူထူးခြားပါတယ်။
01:08
I've never seen anybody walk into one of my buildings
23
56853
2500
သံမဏိချာင်းကြီး ဒါမှမဟုတ်
ကွန်ကရစ်တိုင်ကြီးတစ်တိုင်ကို
ကွန်ကရစ်တိုင်ကြီးတစ်တိုင်ကို
01:11
and hug a steel or a concrete column,
24
59353
2401
လူတွေလာပြီး သိုင်းဖက်တာ
တစ်ခါမှမတွေ့ဖူးပါဘူး၊
တစ်ခါမှမတွေ့ဖူးပါဘူး၊
01:13
but I've actually seen that happen in a wood building.
25
61754
2900
ဒါပေမယ့် သစ်သားအဆောက်အအုံမှာ အဲဒါကို
ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်ကြုံတွေ့ဖူးပါတယ်။
ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်ကြုံတွေ့ဖူးပါတယ်။
01:16
I've actually seen how people touch the wood,
26
64654
2496
လူတွေ သစ်သားကို ထိတွေ့ကိုင်တွယ်ကြတဲ့
ပုံစံကို ကြည့်ပြီး
ပုံစံကို ကြည့်ပြီး
01:19
and I think there's a reason for it.
27
67150
2085
အကြောင်းအရင်း တစ်ခုခုတော့ ရှိရမယ်လို့
ကျွန်တော်တွေးမိပါတယ်။
ကျွန်တော်တွေးမိပါတယ်။
01:21
Just like snowflakes, no two pieces of wood
28
69235
2506
နှင်းပွင့်ချပ်လေးတွေလိုပဲ
ကမ္ဘာ့ဘယ်နေရာမှာမဆို
ကမ္ဘာ့ဘယ်နေရာမှာမဆို
01:23
can ever be the same anywhere on Earth.
29
71741
2684
သစ်သား အစိတ်အပိုင်းနှစ်ခုကလည်း
ဘယ်လိုမှ မတူညီနိူင်ဘူးပေါ့။
ဘယ်လိုမှ မတူညီနိူင်ဘူးပေါ့။
01:26
That's a wonderful thing.
30
74425
1897
တကယ်ကို အံ့ဩစရာပါ။
01:28
I like to think that wood
31
76322
2536
ကျွန်တော်ကတော့ သစ်သားဟာ
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဆောက်အအုံတွေပေါ်မှာ
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အဆောက်အအုံတွေပေါ်မှာ
01:30
gives Mother Nature fingerprints in our buildings.
32
78858
3561
မိခင်သဘာဝတရားကြီးရဲ့ လက်ဗွေရာတွေကို
နှိပ်ပေးထားတာနဲ့ တူ့တယ်လို့ ယူဆချင်ပါတယ်။
နှိပ်ပေးထားတာနဲ့ တူ့တယ်လို့ ယူဆချင်ပါတယ်။
01:34
It's Mother Nature's fingerprints that make
33
82419
2086
လူသားတွေ တည်ဆောက်ဖန်တီးထားတဲ့
ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဒီအဆောက်အအုံတွေက တစ်ဆင့်
ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဒီအဆောက်အအုံတွေက တစ်ဆင့်
01:36
our buildings connect us to nature in the built environment.
34
84505
4646
ကျွန်တော်တို့နဲ့ သဘာဝတရားကို ချိတ်ဆက်လာတာက
ဒီမိခင်သဘာဝတရားကြီးရဲ့ လက်ဗွေရာတွေပါပဲ။
ဒီမိခင်သဘာဝတရားကြီးရဲ့ လက်ဗွေရာတွေပါပဲ။
01:41
Now, I live in Vancouver, near a forest
35
89151
2062
အခုလက်ရှိ ကျွန်တော် ဗန်ကူးဗါးမှာ နေပါတယ်။
01:43
that grows to 33 stories tall.
36
91213
3077
အနီးမှာ ၃၃ ထပ်စာလောက်အမြင့်ရှိတဲ့
သစ်တောကြီးတစ်ခုရှိပါတယ်။
သစ်တောကြီးတစ်ခုရှိပါတယ်။
01:46
Down the coast here in California, the redwood forest
37
94290
2491
ကမ်းရိုးတန်း တစ်လျှောက်ဆင်းလာပြီး
ဒီ ကယ်လီဖိုးနီးယားကို ရောက်လာရင်တော့
ဒီ ကယ်လီဖိုးနီးယားကို ရောက်လာရင်တော့
01:48
grows to 40 stories tall.
38
96781
3109
အထပ် ၄၀ စာလောက် အမြင့်ရှိတဲ့
သစ်နီ သစ်တောကြီး တစ်ခုရှိပါတယ်။
သစ်နီ သစ်တောကြီး တစ်ခုရှိပါတယ်။
01:51
But the buildings that we think about in wood
39
99890
2642
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့တွေးမြင်မိတဲ့
ကမ္ဘာ့နေရာအများစုက
ကမ္ဘာ့နေရာအများစုက
01:54
are only four stories tall in most places on Earth.
40
102532
3105
သစ်သား အဆောက်အအုံတွေကတော့
လေးထပ်လောက်ပဲအမြင့်ရှိပါတယ်။
လေးထပ်လောက်ပဲအမြင့်ရှိပါတယ်။
01:57
Even building codes actually limit the ability for us to build
41
105637
3721
ဒေသတော်တော်များများက
အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေက
အဆောက်အအုံဆိုင်ရာ ဥပဒေတွေက
02:01
much taller than four stories in many places,
42
109358
2383
လေးထပ်ထက် ပိုမြင့်ပြီး ဆောက်လို့မရအောင်
တားမြစ်ထားပါတယ်။
တားမြစ်ထားပါတယ်။
02:03
and that's true here in the United States.
43
111741
1872
ဒီအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာလည်း
ထိုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။
ထိုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။
02:05
Now there are exceptions,
44
113613
1980
ဒါပေမဲ့ အခုတော့ ခြွင်းချက်တွေရှိလာပါပြီ၊
ဟုတ်ပါတယ်ခင်ဗျ။
ဟုတ်ပါတယ်ခင်ဗျ။
02:07
but there needs to be some exceptions,
45
115593
1548
တချို့ခြွင်းချက်တွေ ရှိဖို့လိုအပ်နေသေးပါတယ်
02:09
and things are going to change, I'm hoping.
46
117141
1971
အခြေအနေတွေ ပြောင်းလဲလာမယ်လို့လည်း
မျှော်လင့်ပါတယ်။
မျှော်လင့်ပါတယ်။
02:11
And the reason I think that way is that
47
119112
2074
ကျွန်တော် ဒီလိုယူဆရတဲ့ အကြောင်းရင်းကတော့
02:13
today half of us live in cities,
48
121186
3124
ဒီနေ့ ကျွန်တော်တို့လူဦးရေရဲ့ တစ်ဝက်လောက်က
မြို့တွေပေါ်မှာ နေကြပါတယ်။
မြို့တွေပေါ်မှာ နေကြပါတယ်။
02:16
and that number is going to grow to 75 percent.
49
124310
3388
ဒီအရေအတွက်ဟာ ၇၅ % တိုးတက်လာဖို့ရှိပါတယ်။
02:19
Cities and density mean that our buildings
50
127698
2086
မြို့ပြတွေ သိပ်သည်းလာတာက ဘာကိုပြောနေလဲဆိုရင်
အဆောက်အအုံတွေလည်း
ဆက်ပြီးကြီးမားလာမယ်လို့ ဆိုလိုပါတယ်။
ဆက်ပြီးကြီးမားလာမယ်လို့ ဆိုလိုပါတယ်။
02:21
are going to continue to be big,
51
129784
2445
02:24
and I think there's a role for wood to play in cities.
52
132229
3818
မြို့ကြီးတွေမှာ သစ်သားတွေပါဝင်စရာ အခန်းကဏ္ဍ
တစ်ရပ်ရှိတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။
တစ်ရပ်ရှိတယ်လို့ ကျွန်တော်ထင်ပါတယ်။
02:28
And I feel that way because three billion people
53
136047
3156
ဘာဖြစ်လို့လည်းဆိုတော့
လာမယ့်နှစ် ၂၀ အတွင်းမှာ
လာမယ့်နှစ် ၂၀ အတွင်းမှာ
02:31
in the world today, over the next 20 years,
54
139203
2846
လူသန်းပေါင်း သုံးထောင်လောက်က
02:34
will need a new home.
55
142049
1520
နေစရာ အိမ်လိုအပ်လာမှာပါ။
02:35
That's 40 percent of the world that are going to need
56
143569
1699
လာမည့်အနှစ် ၂၀ အတွင်း
ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းက
ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းက
02:37
a new building built for them in the next 20 years.
57
145268
3934
အဆောက်အအုံသစ် လိုအပ်လာမယ့် သဘောပါ။
02:41
Now, one in three people living in cities today
58
149202
2575
လက်ရှိမြို့နေ လူဦးရေ သုံးပုံတစ်ပုံဟာ
02:43
actually live in a slum.
59
151777
1850
ဆင်းရဲသား ရပ်ကွက်တွေမှာ နေထိုင်နေကြတာပါ။
02:45
That's one billion people in the world live in slums.
60
153627
3341
လူသန်းတစ်ထောင်က ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်မှာ
နေနေတာပေါ့ခင်ဗျာ။
နေနေတာပေါ့ခင်ဗျာ။
02:48
A hundred million people in the world are homeless.
61
156968
4321
ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူသန်းပေါင်းတစ်ရာဟာ
အိမ်ခြေရာမဲ့ဖြစ်နေပါတယ်။
အိမ်ခြေရာမဲ့ဖြစ်နေပါတယ်။
02:53
The scale of the challenge for architects
62
161289
2591
ဗိသုကာပညာရှင်တွေနဲ့ လူအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံး
02:55
and for society to deal with in building
63
163880
2141
ရင်ဆိုင်ရမယ့် စိန်ခေါ်မှု အတိုင်းအဆ
ကတော့ ဒီလူတွေအတွက်
ကတော့ ဒီလူတွေအတွက်
02:58
is to find a solution to house these people.
64
166021
4594
အိမ်ရာစီမံပေးနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းဖွေရှာဖို့ပါပဲ။
03:02
But the challenge is, as we move to cities,
65
170615
3480
စိန်ခေါ်မှုကတော့ မြို့တွေကို
ရွေ့ပြောင်းလာတာနဲ့ အမျှ
ရွေ့ပြောင်းလာတာနဲ့ အမျှ
03:06
cities are built in these two materials,
66
174095
2989
မြို့တွေဟာ သံမဏိနဲ့ ကွန်ကရစ် ဆိုတဲ့
ကုန်ကြမ်းနှစ်မျိုးနဲ့ ဆောက်ထားတာပါ။
ကုန်ကြမ်းနှစ်မျိုးနဲ့ ဆောက်ထားတာပါ။
03:09
steel and concrete, and they're great materials.
67
177084
3246
ဒီနှစ်ခုဟာ တကယ်ကို
ကောင်းတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေပါ၊
ကောင်းတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေပါ၊
03:12
They're the materials of the last century.
68
180330
2102
ကျန်ခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်ရဲ့ အကောင်းဆုံး
ကုန်ကြမ်းတွေပါ
ကုန်ကြမ်းတွေပါ
03:14
But they're also materials with very high energy
69
182432
2589
ဒါပေမဲ့ ဒီပစ္စည်းတွေကို
ထုတ်လုပ်ရာမှာ စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုနဲ့
ထုတ်လုပ်ရာမှာ စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုနဲ့
03:17
and very high greenhouse gas emissions in their process.
70
185021
4319
ဖန်လုံအိမ် အာနိသင်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလည်း
သိပ်ကိုမြင့်မားပါတယ်။
သိပ်ကိုမြင့်မားပါတယ်။
03:21
Steel represents about three percent
71
189340
2275
သံမဏိဟာ လူသားတွေဖန်လုံအိမ် အာနိသင်ဓာတ်ငွေ့
03:23
of man's greenhouse gas emissions,
72
191615
2320
ထုတ်လွှတ်မှု ရဲ့ သုံးရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး
03:25
and concrete is over five percent.
73
193935
2601
ကွန်ကရစ်ကတော့ ငါးရာခိုင်နှုန်းရှိပါတယ်။
03:28
So if you think about that, eight percent
74
196536
2614
စဉ်းစားကြည့်ကြပါခင်ဗျာ
ကျွန်တော်တို့ကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့
ကျွန်တော်တို့ကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့
03:31
of our contribution to greenhouse gases today
75
199150
3417
ဖန်လုံအိမ် အာနိသင်ဓာတ်ငွေ့
ထုတ်လွှတ်မှုရဲ့ ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းဟာ
ထုတ်လွှတ်မှုရဲ့ ရှစ်ရာခိုင်နှုန်းဟာ
03:34
comes from those two materials alone.
76
202567
3168
ဒီကုန်ကြမ်း နှစ်မျိုးကတင်လာတာပါ။
03:37
We don't think about it a lot, and unfortunately,
77
205735
2416
ကျွန်တော်တို့ ဒီအချက်ကို
သိပ်မတွေးမိကြပါဘူး။
သိပ်မတွေးမိကြပါဘူး။
03:40
we actually don't even think about buildings, I think,
78
208151
2302
ကံမကောင်းစွာပဲ အဆောက်အအုံတွေနဲ့
ပတ်သက်ပြီးတော့တောင်
ပတ်သက်ပြီးတော့တောင်
03:42
as much as we should.
79
210453
1200
ကျွန်တော်တို့ တွေးသင့်သလောက်
မတွေးဖြစ်ကြပါဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။
မတွေးဖြစ်ကြပါဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။
03:43
This is a U.S. statistic about the impact of greenhouse gases.
80
211653
3914
ဒါကတော့ ဖန်လုံအိမ် အာနိသင်ဓာတ်ငွေ့ရဲ့
သက်ရောက်မှုဆိုင်ရာ အမေရိကန် အချက်အလက်တွေပါ။
သက်ရောက်မှုဆိုင်ရာ အမေရိကန် အချက်အလက်တွေပါ။
03:47
Almost half of our greenhouse gases are related to the building industry,
81
215567
3266
ဖန်လုံအိမ် အာနိသင်ဓာတ်ငွေ့ရဲ့ ထက်ဝက်နီးပါးဟာ
အဆောက်အအုံ တည်ဆောက်မှုကဏ္ဍနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။
အဆောက်အအုံ တည်ဆောက်မှုကဏ္ဍနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။
03:50
and if we look at energy, it's the same story.
82
218833
2287
စွမ်းအင်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး
ကြည့်လိုက်ရင်လည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။
ကြည့်လိုက်ရင်လည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။
03:53
You'll notice that transportation's sort of second down that list,
83
221120
3100
သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ကဏ္ဍကတော့
ဒုတိယနေရာလောက်မှာပဲ ရှိတာ တွေ့ရမှာပါ။
ဒုတိယနေရာလောက်မှာပဲ ရှိတာ တွေ့ရမှာပါ။
03:56
but that's the conversation we mostly hear about.
84
224220
2757
ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော့်တို့ အများဆုံး ကြားနေရတာက
သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍပါပဲ။
သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကဏ္ဍပါပဲ။
03:58
And although a lot of that is about energy,
85
226977
3566
စွမ်းအင်အကြောင်းကို အများကြီးပြောကြပေမယ့်
04:02
it's also so much about carbon.
86
230543
2881
ကာဘွန်ဓာတ်ငွေ့နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း
ပြောကြသေးပါတယ်။
ပြောကြသေးပါတယ်။
04:05
The problem I see is that, ultimately,
87
233424
2983
မြင်နေရတဲ့ ပြဿနာကတော့ နေစရာ အိမ်တစ်လုံးစီ
လိုအပ်တဲ့ ဒီလူသန်းပေါင်း သုံးထောင်ကို
လိုအပ်တဲ့ ဒီလူသန်းပေါင်း သုံးထောင်ကို
04:08
the clash of how we solve that problem
88
236407
2307
ကူညီပေးရမယ့်ပြဿနာကို
ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတဲ့ အချက်နဲ့
ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲဆိုတဲ့ အချက်နဲ့
04:10
of serving those three billion people that need a home,
89
238714
3268
ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုတို့ရဲ့
ခေါင်းချင်းဆိုင်တဲ့ တိုက်ပွဲဟာ
ခေါင်းချင်းဆိုင်တဲ့ တိုက်ပွဲဟာ
04:13
and climate change, are a head-on collision
90
241982
3472
တစ်ချိန်မဟုတ် တစ်ချိန်စတော့မှာပါ။
04:17
about to happen, or already happening.
91
245454
2953
ဒါမှမဟုတ် စတောင်စနေပြီလားဆိုတာပါပဲ။
04:20
That challenge means that we have to start thinking in new ways,
92
248407
2711
စိန်ခေါ်မှုကတော့ ကျွန်တော်တို့တတွေ
နည်းသစ်တွေနဲ့ စဉ်းစားရတော့မယ်ဆိုတာပါ။
နည်းသစ်တွေနဲ့ စဉ်းစားရတော့မယ်ဆိုတာပါ။
04:23
and I think wood is going to be part of that solution,
93
251118
2507
သစ်သားဟာ ဖြေရှင်းနည်းရဲ့
တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဖြစ်လာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်
တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဖြစ်လာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်
04:25
and I'm going to tell you the story of why.
94
253625
1586
ကျွန်တော့ဘာကြောင့် အဲဒီလိုထင်လဲဆိုတဲ့
နောက်ခံဇာတ်ကြောင်းကို ပြောပြပါမယ်။
နောက်ခံဇာတ်ကြောင်းကို ပြောပြပါမယ်။
04:27
As an architect, wood is the only material,
95
255211
2504
ဗိသုကာ တစ်ယောက်အနေနဲ့
ကျွန်တော် ဆောက်လို့ရတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေထဲမှာ
ကျွန်တော် ဆောက်လို့ရတဲ့ ကုန်ကြမ်းတွေထဲမှာ
သစ်သားဟာ တစ်ခုတည်းသော နေရဲ့ စွမ်းအားနဲ့
04:29
big material, that I can build with
96
257715
2415
04:32
that's already grown by the power of the sun.
97
260130
2970
ကြီးထွားရှင်သန်လာတဲ့ ကုန်ကြမ်းကြီးပါ။
04:35
When a tree grows in the forest and gives off oxygen
98
263100
3778
သစ်တစ်ပင် သစ်တောထဲမှာ ပေါက်ရောက်လာရင်
အောက်ဆီဂျင် ဓာတ်ငွေ့ကို လေထုထဲထုတ်လွှတ်ပြီးတော့
အောက်ဆီဂျင် ဓာတ်ငွေ့ကို လေထုထဲထုတ်လွှတ်ပြီးတော့
04:38
and soaks up carbon dioxide,
99
266878
2097
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ်
ဓာတ်ငွေ့ကို စုပ်ယူပေးပါတယ်။
ဓာတ်ငွေ့ကို စုပ်ယူပေးပါတယ်။
04:40
and it dies and it falls to the forest floor,
100
268975
2966
အပင်သေသွားရင်တော့ သစ်တော
ကြမ်းခင်းပေါ်လဲကျသွားပြီး
ကြမ်းခင်းပေါ်လဲကျသွားပြီး
04:43
it gives that carbon dioxide back to the atmosphere or into the ground.
101
271941
4305
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ်ဓာတ်ငွေ့ကို လေထုထဲ
ဒါမှမဟုတ် မြေကြီးထဲကို ပြန်လည်ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။
ဒါမှမဟုတ် မြေကြီးထဲကို ပြန်လည်ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။
04:48
If it burns in a forest fire, it's going to give that carbon
102
276246
2970
သစ်တောမီးကြောင့် အပင်လောင်
သွားရင်လည်း လေထုထဲကို
သွားရင်လည်း လေထုထဲကို
04:51
back to the atmosphere as well.
103
279216
2436
ကာဗွန်ဓာတ်ငွေ့ပြန်လည်ထုတ်လွှတ်ပါတယ်။
04:53
But if you take that wood and you put it into a building
104
281652
3044
ဒါပေမဲ့ အဲဒီသစ်သားကိုယူပြီး အဆောက်အအုံတစ်ခုထဲ
ထည့်သွင်း ဆောက်လိုက်မယ် ဆိုရင်တော့
ထည့်သွင်း ဆောက်လိုက်မယ် ဆိုရင်တော့
04:56
or into a piece of furniture or into that wooden toy,
105
284696
3336
ပရိဘောဂတစ်ခုခု ကစားစရာ
တစ်ခုခုအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်ရင်တော့
တစ်ခုခုအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်ရင်တော့
05:00
it actually has an amazing capacity
106
288032
1675
ကာဗွန်ကို သိုလှောင်ထားနိုင်တဲ့
အံ့ဖွယ်အရည်အသွေးရှိလာပြီး
အံ့ဖွယ်အရည်အသွေးရှိလာပြီး
05:01
to store the carbon and provide us with a sequestration.
107
289707
4171
ကျွန်တော်တို့လိုအပ်နေတဲ့ သိုလှောင်
ထိန်းသိမ်းမှုကို ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။
ထိန်းသိမ်းမှုကို ဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။
05:05
One cubic meter of wood will store
108
293878
3279
တစ်ကုဗမီတာရှိ သစ်သားတုံးတစ်တုံးဟာ
05:09
one tonne of carbon dioxide.
109
297157
2766
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ဒ် တစ်တန်ကို
သိုလှောင်ထားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
သိုလှောင်ထားနိုင်ပါလိမ့်မယ်။
05:11
Now our two solutions to climate are obviously
110
299923
2156
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို
ဖြေရှင်းနည်း နှစ်နည်းကတော့
ဖြေရှင်းနည်း နှစ်နည်းကတော့
05:14
to reduce our emissions and find storage.
111
302079
2595
ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချဖို့နဲ့
သိုလှောင်စရာရှာဖို့ပါ။
သိုလှောင်စရာရှာဖို့ပါ။
05:16
Wood is the only major material building material
112
304674
2195
ဒီအချက်နှစ်ခုကို လုပ်ဆောင်နိုင်တဲ့
တစ်ခုတည်းသော
တစ်ခုတည်းသော
05:18
I can build with that actually does both those two things.
113
306869
3763
ဆောက်လုပ်ရေးကုန်ကြမ်းကတော့
သစ်သားပဲဖြစ်ပါတယ်။
သစ်သားပဲဖြစ်ပါတယ်။
05:22
So I believe that we have
114
310632
3101
မြေကမ္ဘာကြီးက ကျွန်တော်တို့အတွက်
စားစရာစိုက်ပျိုးပေးတယ် ဆိုတဲ့
စားစရာစိုက်ပျိုးပေးတယ် ဆိုတဲ့
05:25
an ethic that the Earth grows our food,
115
313733
2552
လောကအမြင် တစ်ရပ်ရှိပါတယ်
05:28
and we need to move to an ethic in this century
116
316285
1938
ကျွန်တော်ကတော့ ဒီရာစုနှစ်မှာ မြေကမ္ဘာကြီးက
ကျွန်တော်တို့အတွက်
ကျွန်တော်တို့အတွက်
05:30
that the Earth should grow our homes.
117
318223
3006
အိမ်ကိုပါ စိုက်ပျိုးပေးနိုင်တယ်ဆိုတဲ့
လောကအမြင်ဆီကို ဦးတည် ဖို့လိုတယ် ထင်ပါတယ်။
လောကအမြင်ဆီကို ဦးတည် ဖို့လိုတယ် ထင်ပါတယ်။
05:33
Now, how are we going to do that
118
321229
1569
လက်ရှိ မြို့ပြဖြစ်ထွန်းမှု
ဒီလောက်မြင့်မားနေချိန်မှာ
ဒီလောက်မြင့်မားနေချိန်မှာ
05:34
when we're urbanizing at this rate
119
322798
1290
ဒါကိုဘယ်လိုလုပ်ကြမှာလဲ။
05:36
and we think about wood buildings only at four stories?
120
324088
2600
သစ်သားအဆောက်အအုံတွေကို လေးထပ်လောက်ပဲ
စဉ်းစားနေကြနေတာလား။
စဉ်းစားနေကြနေတာလား။
05:38
We need to reduce the concrete and steel and we need
121
326688
2419
ကျွန်တော်တို့က ကွန်ကရစ်နဲ့ သံမဏိကို
လျှော့ချသုံးစွဲသလို
လျှော့ချသုံးစွဲသလို
05:41
to grow bigger, and what we've been working on
122
329107
1825
အဆောက်အအုံတွေကို
ပိုပြီးကြီးကြီး ဆောက်ရပါမယ်။
ပိုပြီးကြီးကြီး ဆောက်ရပါမယ်။
05:42
is 30-story tall buildings made of wood.
123
330932
4820
ကျွန်တော်တို့ အထပ် ၃၀ ပါတဲ့သစ်သား
အဆောက်အအုံဆောက်ဖို့ လုပ်နေတာပါ။
အဆောက်အအုံဆောက်ဖို့ လုပ်နေတာပါ။
05:47
We've been engineering them with an engineer
124
335752
3598
ဒီလိုအဆောက်အအုံမျိုးတွေအတွက် ဒီလုပ်ငန်းမှာ
ကျွန်တော်နဲ့ လက်တွဲလုပ်ကိုင်နေတဲ့
ကျွန်တော်နဲ့ လက်တွဲလုပ်ကိုင်နေတဲ့
05:51
named Eric Karsh who works with me on it,
125
339350
2450
အင်ဂျင်နီယာ အဲရစ်ကာ့ရှ် နဲ့အတူ
အင်ဂျင်နီယာပိုင်းကို လုပ်နေပါပြီ။
အင်ဂျင်နီယာပိုင်းကို လုပ်နေပါပြီ။
05:53
and we've been doing this new work because
126
341800
2313
ဒီလုပ်ငန်းသစ်ကို လုပ်ကိုင်ရတာကတော့
05:56
there are new wood products out there for us to use,
127
344113
2545
အသုံးပြုစရာ ထုတ်ကုန်သစ်တွေရှိလာလို့ပါ။
05:58
and we call them mass timber panels.
128
346658
2222
ကျွန်တော်တို့ကတော့
သစ်မာချပ်ပြားကြီးတွေလို့ ခေါ်ပါတယ်
သစ်မာချပ်ပြားကြီးတွေလို့ ခေါ်ပါတယ်
06:00
These are panels made with young trees,
129
348880
2323
ဒီချပ်ပြားကြီးတွေကို သက်တမ်းနု သစ်ပင်တွေ
သစ်ပင်သေးလေးတွေ
သစ်ပင်သေးလေးတွေ
06:03
small growth trees, small pieces of wood
130
351203
3642
သစ်သားပိုင်းစလေးတွေကို ကော်နဲ့ကပ်ပြီး
06:06
glued together to make panels that are enormous:
131
354845
2519
ဧရာမ သစ်ချပ်ပြားကြီးတွေ ဖြစ်လာအောင်
လုပ်ထားတာပါ။
လုပ်ထားတာပါ။
06:09
eight feet wide, 64 feet long, and of various thicknesses.
132
357364
4355
အနံ ၈ ပေ အလျား ၆၄ ပေ နဲ့
အထူကတော့ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။
အထူကတော့ အမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။
06:13
The way I describe this best, I've found, is to say
133
361719
3139
အကောင်းဆုံး ရှင်းပြရရင်
06:16
that we're all used to two-by-four construction
134
364858
2043
သစ်သားဆိုတာနဲ့ ၂ x ၄ ဆောက်နည်းကိုပဲ
06:18
when we think about wood.
135
366901
1007
အကျွမ်းတဝင်ရှိကြပါလိမ့်မယ်
06:19
That's what people jump to as a conclusion.
136
367908
2539
လူတွေက ဒီလိုပဲ တစ်ခါတည်း
ကောက်ချက်ဆွဲတတ်ကြပါတယ်
ကောက်ချက်ဆွဲတတ်ကြပါတယ်
06:22
Two-by-four construction is sort of like the little
137
370447
1872
တကယ်တော့ ၂ x ၄ ဆောက်နည်းဆိုတာ
ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်က ကစားတဲ့
ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်က ကစားတဲ့
06:24
eight-dot bricks of Lego that we all played with as kids,
138
372319
2631
ရှစ်စက်လီဂိုတုံးလေးတွေနဲ့ အလားတူမျိုးပါ
06:26
and you can make all kinds of cool things out of Lego
139
374950
3045
အဲဒီအရွယ် လီဂိုတုံးလေးတွေ
၂ x ၄ ဘလော့တုံးလေးတွေနဲ့
၂ x ၄ ဘလော့တုံးလေးတွေနဲ့
06:29
at that size, and out of two-by-fours.
140
377995
2919
အမိုက်စား ပစ္စည်းတွေမျိုးစုံ
ဆောက်လို့ရပါတယ်
ဆောက်လို့ရပါတယ်
06:32
But do remember when you were a kid,
141
380914
868
ဒါပေမဲ့ ကလေးဘဝတုန်းက
06:33
and you kind of sifted through the pile in your basement,
142
381782
1761
မြေအောက်ခန်းထဲက
ပစ္စည်းပုံတွေထဲ လျှောက်မွှေပြီး
ပစ္စည်းပုံတွေထဲ လျှောက်မွှေပြီး
06:35
and you found that big 24-dot brick of Lego,
143
383543
3112
၂၄ ဘလော့တုံး တစ်ခုလောက်
တွေ့သွားပြီးဆိုရင်တော့
တွေ့သွားပြီးဆိုရင်တော့
06:38
and you were kind of like,
144
386655
835
“ ဟန်ကျတာပဲကွာ ငါတော့
06:39
"Cool, this is awesome. I can build something really big,
145
387490
2154
တကယ့်အကြီးစားကြီး
ဆောက်လို့ရပြီ လုံးဝမိုက်မှာပဲ ”
ဆောက်လို့ရပြီ လုံးဝမိုက်မှာပဲ ”
06:41
and this is going to be great."
146
389644
1579
လို့ဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။
06:43
That's the change.
147
391223
1343
အဲဒါဟာ ခြားနားချက်ပါပဲ။
06:44
Mass timber panels are those 24-dot bricks.
148
392566
2946
သစ်မာချပ်ပြားကြီးတွေဟာ
၂၄ စက်ဘလော့တုံးမျိုးပါပဲ။
၂၄ စက်ဘလော့တုံးမျိုးပါပဲ။
06:47
They're changing the scale of what we can do,
149
395512
1701
သူတို့က ကျွန်တော်တို့လုပ်နိုင်တဲ့
ပမာဏကို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။
ပမာဏကို ပြောင်းလဲစေပါတယ်။
06:49
and what we've developed is something we call FFTT,
150
397213
2673
ကျွန်တော်တို့ FFTT လို့အမည်ပေးထားတဲ့
လုပ်ငန်းတစ်ခုကို စတင်နေပါပြီ
လုပ်ငန်းတစ်ခုကို စတင်နေပါပြီ
06:51
which is a Creative Commons solution
151
399886
2454
တကယ့်ကို ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်တဲ့
Creative Commons
Creative Commons
06:54
to building a very flexible system
152
402340
4915
ဆောက်လုပ်ရေး နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
06:59
of building with these large panels where we tilt up
153
407255
2683
ဒီပျဉ်ချပ်ကြီးတွေကို သုံးပြီး
ဆောက်လုပ်မှာဖြစ်ပြီး
ဆောက်လုပ်မှာဖြစ်ပြီး
07:01
six stories at a time if we want to.
154
409938
3859
အလိုရှိတိုင်း အထပ် ၆ ထပ်ကို
ထောင်မတ်လို့ရမှာပါ။
ထောင်မတ်လို့ရမှာပါ။
07:05
This animation shows you how the building goes together
155
413797
3616
ဒီသရုပ်ဖော် ကာတွန်းလေးက အဆောက်အအုံတွေ
ဘယ်လို ဆောက်လုပ်မလဲဆိုတာကို
ဘယ်လို ဆောက်လုပ်မလဲဆိုတာကို
07:09
in a very simple way, but these buildings are available
156
417413
3556
ရိုးရိုးရှင်းရှင် းပြနေပေမယ့်
ဒီအဆောက်အအုံတွေကို ကမ္ဘာပေါ်က
ဒီအဆောက်အအုံတွေကို ကမ္ဘာပေါ်က
07:12
for architects and engineers now to build on
157
420969
2253
ယဉ်ကျေးမှုအမျိုးမျိုး
ဗိသုကာ ဟန်ပန်အမျိုးမျိုး
ဗိသုကာ ဟန်ပန်အမျိုးမျိုး
07:15
for different cultures in the world,
158
423222
1321
ဝိသေသလက္ခဏာ အမျိုးမျိုး အတွက်
ဗိသုကာပညာရှင်တွေ
ဗိသုကာပညာရှင်တွေ
07:16
different architectural styles and characters.
159
424543
2603
အင်ဂျင်နီယာတွေ ဆောက်လုပ်နိုင်ပါသေးတယ်။
07:19
In order for us to build safely,
160
427146
3220
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဘေးကင်းလုံခြုံစွာ
ဆောက်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက်
ဆောက်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက်
07:22
we've engineered these buildings, actually,
161
430366
2200
ဒီဇ်ိုင်းဆွဲ ဆောက်လုပ်နေပါပြီ။
07:24
to work in a Vancouver context,
162
432566
1720
ဗန်ကူးဗါးအနေနဲ့ဆို အထပ် ၃၀
07:26
where we're a high seismic zone,
163
434286
1517
အဆောက်အအုံ တစ်ခုအတွက်တောင်
07:27
even at 30 stories tall.
164
435803
3202
ငလျင် ဘေးအန္တရာယ်မြင့်
ဇုန်ထဲကို ရောက်နေပါပြီ
ဇုန်ထဲကို ရောက်နေပါပြီ
07:31
Now obviously, every time I bring this up,
165
439005
1922
ဒီအကြောင်းတွေ ပြောတိုင်း
ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာတောင်
ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာတောင်
07:32
people even, you know, here at the conference, say,
166
440927
1964
လူတွေက “ အတည်ပြောနေတာလား ။ အထပ် ၃၀၊
07:34
"Are you serious? Thirty stories? How's that going to happen?"
167
442891
2887
ဘယ်လိုလုပ် ဖြစ်နိုင်မှာလဲ? ”
ဆိုတာမျိုးဖြစ်သွားကြပါတယ်
ဆိုတာမျိုးဖြစ်သွားကြပါတယ်
07:37
And there's a lot of really good questions that are asked
168
445778
3497
တကယ့်ကို ကောင်းတဲ့မေးခွန်းတွေက မေးကြပါတယ်။
07:41
and important questions that we spent quite a long time
169
449275
1807
အရေးကြီးတဲ့ ပုစ္ဆာတွေကို ကျွန်တော်တို့
အချိန်ယူ အဖြေရှာခဲ့ပြီး
အချိန်ယူ အဖြေရှာခဲ့ပြီး
07:43
working on the answers to as we put together
170
451082
2379
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ စာတမ်းနဲ့
ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေ
ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေ
07:45
our report and the peer reviewed report.
171
453461
2573
အကဲဖြတ်ထားတဲ့ စာတမ်းတွေမှာ
ပေါင်းစည်းတင်ပြထားပါတယ်
ပေါင်းစည်းတင်ပြထားပါတယ်
07:48
I'm just going to focus on a few of them,
172
456034
1584
အဲဒီထဲက အနည်းငယ်ကို အလေးပေး
ပြောပါမယ်ခင်ဗျာ။
ပြောပါမယ်ခင်ဗျာ။
07:49
and let's start with fire, because I think fire
173
457618
1509
မီးပြဿနာနဲ့ စတင်ပါ့မယ်၊
မီးအကြောင်းကတော့ ခင်ဗျားတို့
မီးအကြောင်းကတော့ ခင်ဗျားတို့
07:51
is probably the first one that you're all thinking about right now.
174
459127
2699
အခု ပထမဆုံးတွေးမိမယ့်
အကြောင်းအရာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ထင်လို့ပါ
အကြောင်းအရာဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ထင်လို့ပါ
07:53
Fair enough.
175
461826
1119
တွေးလည်းတွေးသင့်ပါတယ်လေ။
07:54
And the way I describe it is this.
176
462945
1693
ကျွန်တော်ပြောပြပါမယ်ဗျ။
07:56
If I asked you to take a match and light it
177
464638
2195
ခင်ဗျားတို့ မီးခြစ်တစ်လုံးယူပြီး
မီးညှိလိုက်ပါ။
မီးညှိလိုက်ပါ။
07:58
and hold up a log and try to get that log to go on fire,
178
466833
3988
သစ်သားတုံးတစ်တုံးကို ကောက်ကိုင်ပြီး
မီးရှို့ကြည့်လိုက်။ မီးလောင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။
မီးရှို့ကြည့်လိုက်။ မီးလောင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။
08:02
it doesn't happen, right? We all know that.
179
470821
1799
ဟုတ်တယ်မလားခင်ဗျာ။ လူတိုင်းသိပါတယ်။
08:04
But to build a fire, you kind of start with small pieces
180
472620
2773
ဒါပေမယ့် မီးအရင်မွှေးလိုက်ပြီးတော့
08:07
of wood and you work your way up,
181
475393
1291
သစ်သားပိုင်းစလေးတွေကို
မီးထဲထည့်လိုက်ရင်တော့
မီးထဲထည့်လိုက်ရင်တော့
08:08
and eventually you can add the log to the fire,
182
476684
2952
နောက်ဆုံးမှာ သစ်သားတုံးကြီးကိုပါ
မီးထဲ ထည့်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။
မီးထဲ ထည့်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။
08:11
and when you do add the log to the fire, of course,
183
479636
2331
သေချာပေါက် မီးလည်းလောင်သွားပါလိမ့်မယ်။
08:13
it burns, but it burns slowly.
184
481967
2654
သို့တိုင်အောင် မီးလောင်တာ နှေးပါတယ်
08:16
Well, mass timber panels, these new products
185
484621
1850
အဲ အခုကျွန်တော်တို့ သုံးနေတဲ့
ထုတ်ကုန်သစ်ဖြစ်တဲ့
ထုတ်ကုန်သစ်ဖြစ်တဲ့
08:18
that we're using, are much like the log.
186
486471
2517
သစ်မာချပ်ပြားကြီးတွေ ဆိုတာကလည်း
ထိုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။
ထိုနည်းလည်းကောင်းပါပဲ။
08:20
It's hard to start them on fire, and when they do,
187
488988
2695
သူတို့ကို မီးရှို့ဖို့ခက်ပါတယ်။
တကယ်လို့လောင်သွားရင်တောင်မှ
တကယ်လို့လောင်သွားရင်တောင်မှ
08:23
they actually burn extraordinarily predictably,
188
491683
2617
တကယ်ကို ခန့်မှန်းတိုင်းဆနိုင်တဲ့
နှုန်းနဲ့လောင်တာပါ။
နှုန်းနဲ့လောင်တာပါ။
08:26
and we can use fire science in order to predict
189
494300
2352
ခန့်မှန်းတိုင်းဆတဲ့ အလုပ်ကိုတော့
မီးဘေးကာကွယ်မှုသိပ္ပံ
မီးဘေးကာကွယ်မှုသိပ္ပံ
08:28
and make these buildings as safe as concrete
190
496652
2064
သုံးပြီးတော့ ကွန်ကရစ်နဲ့ သံမဏိလိုမျိုး
ဘေးအန္တရာယ်ကင်းတဲ့
ဘေးအန္တရာယ်ကင်းတဲ့
08:30
and as safe as steel.
191
498716
2644
အဆောက်အအုံတွေ ဖြစ်လာအောင်လုပ်လို့ ရပါတယ်။
08:33
The next big issue, deforestation.
192
501360
2765
နောက်ပြဿနာကြီး တစ်ခုကတော့
သစ်တော ပြုန်းတီးမှုပါပဲ။
သစ်တော ပြုန်းတီးမှုပါပဲ။
08:36
Eighteen percent of our contribution
193
504125
2470
ကျွန်တော်တို့ ဖန်လုံအိမ်
အာနိသင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုရဲ့
အာနိသင် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုရဲ့
08:38
to greenhouse gas emissions worldwide
194
506595
2085
၁၈ ရာခိုင်နှုန်းက သစ်တောပြုန်းတီးမှုရဲ့
08:40
is the result of deforestation.
195
508680
1404
အကျိုးဆက်ပေါ့။
08:42
The last thing we want to do is cut down trees.
196
510084
3539
ကျွန်တော်တို့ မလုပ်ချင်ဆုံးကလည်း သစ်ပင်
အမျိုးအစားတွေ မှားခုတ်မိမှာကိုပါပဲ
အမျိုးအစားတွေ မှားခုတ်မိမှာကိုပါပဲ
08:45
Or, the last thing we want to do is cut down the wrong trees.
197
513623
4197
ဒါမှမဟုတ် သစ်ပင်တွေ
မှားခုတ်မိတာလို့ပဲ ပြောရမလား။
မှားခုတ်မိတာလို့ပဲ ပြောရမလား။
08:49
There are models for sustainable forestry
198
517820
2942
သစ်ပင်တွေကို အထိုက်အလျောက်
ခုတ်ခွင့်ပေးထားတဲ့
ခုတ်ခွင့်ပေးထားတဲ့
ရေရှည် သစ်တောဖွံ့ဖြိုးဆိုင်ရာ
စံချိန်စံညွှန်းတွေ ရှိပါတယ်။
စံချိန်စံညွှန်းတွေ ရှိပါတယ်။
08:52
that allow us to cut trees properly,
199
520762
2171
08:54
and those are the only trees appropriate
200
522933
1640
ဒီစနစ်မှာ သင့်တော်ကလည်း
ဒီအပင်မျိုးတွေပါပဲ။
ဒီအပင်မျိုးတွေပါပဲ။
08:56
to use for these kinds of systems.
201
524573
1721
ဒီစိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေဟာ
သစ်တောပြုန်းတီးမှုဆိုင်ရာ
သစ်တောပြုန်းတီးမှုဆိုင်ရာ
08:58
Now I actually think that these ideas
202
526294
2418
သီအိုရီသဘောထားကို
ပြောင်းလဲပစ်လိုက်နိုင်တယ်လို့
ပြောင်းလဲပစ်လိုက်နိုင်တယ်လို့
09:00
will change the economics of deforestation.
203
528712
3578
တကယ်ကိုယူဆမိပါတယ်။
09:04
In countries with deforestation issues,
204
532290
2101
သစ်တော ပြုန်းတီးမှုဖြစ်ပွားနေတဲ့
နိုင်ငံတွေမှာ သစ်တောတွေရဲ့တန်ဖိုး
နိုင်ငံတွေမှာ သစ်တောတွေရဲ့တန်ဖိုး
09:06
we need to find a way to provide
205
534391
2484
ပိုမိုမြင့်မားလာအောင်
လုပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာပြီး
လုပ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာပြီး
09:08
better value for the forest
206
536875
2466
ပြည်သူတွေကို လျင်လျှင် မြန်မြန်နဲ့
သစ်တောဖြစ်ထွန်းမှု ဖြစ်စဉ် ကနေတစ်ဆင့်
သစ်တောဖြစ်ထွန်းမှု ဖြစ်စဉ် ကနေတစ်ဆင့်
09:11
and actually encourage people to make money
207
539341
2384
ဝင်ငွေရှာလာအောင် လုပ်ဖို့
အားပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အားပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
09:13
through very fast growth cycles --
208
541725
1878
၁၀ နှစ် ၁၂ နှစ် ၁၅ နှစ် သက်တမ်းရှိတဲ့
သစ်ပင်တွေကနေ
သစ်ပင်တွေကနေ
09:15
10-, 12-, 15-year-old trees that make these products
209
543603
2971
ကျွန်တော်တို့ လိုအပ်နေတဲ့
ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်ပြီး
ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းတွေကို ထုတ်လုပ်ပြီး
09:18
and allow us to build at this scale.
210
546574
2399
ဒီအရွယ်အစားလောက် ဆောက်ခွင့် ရနိုင်ဖို့ပါ
09:20
We've calculated a 20-story building:
211
548973
2201
လက်ရှိမှာတော့အထပ် ၂၀ အဆောက်အအုံ
အတွက် တွက်ချက်ထားပြီးပါပြီ။
အတွက် တွက်ချက်ထားပြီးပါပြီ။
09:23
We'll grow enough wood in North America every 13 minutes.
212
551174
3287
မြောက်အမေရိကမှာ ၁၃ မိနစ်တိုင်း
လုံလောက်တဲ့ သစ်ပမာဏကို စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။
လုံလောက်တဲ့ သစ်ပမာဏကို စိုက်ပျိုးနိုင်ပါတယ်။
09:26
That's how much it takes.
213
554461
2442
အချိန်က အဲဒီလောက်ပဲလိုတာပါ။
09:28
The carbon story here is a really good one.
214
556903
2769
ကာဗွန်အကြောင်းကလည်း ဒီကိစ္စမှာ
တော်တော်ကို အရေးပါပါတယ်။
တော်တော်ကို အရေးပါပါတယ်။
09:31
If we built a 20-story building out of cement and concrete,
215
559672
3602
ဘိလပ်မြေနဲ့ ကွန်ကရစ်သုံးထားတဲ့
အထပ် ၂၀ အဆောက်အအုံ တစ်လုံး
အထပ် ၂၀ အဆောက်အအုံ တစ်လုံး
09:35
the process would result in the manufacturing
216
563274
2473
ဆောက်မယ်ဆိုရင် ဘိလပ်မြေ ထုတ်တဲ့နေရာမှာ
09:37
of that cement and 1,200 tonnes of carbon dioxide.
217
565747
3965
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်
တန် ၁၂၀၀ ထွက်ရှိနိုင်ပါတယ်။
တန် ၁၂၀၀ ထွက်ရှိနိုင်ပါတယ်။
09:41
If we did it in wood, in this solution,
218
569712
2304
သစ်သားနဲ့သာ ဆောက်လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့
09:44
we'd sequester about 3,100 tonnes,
219
572016
1903
ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် တန် ၃၁၀၀ ကို
သိုလှောင်ထားနိုင်မှာမို့လို့
သိုလှောင်ထားနိုင်မှာမို့လို့
09:45
for a net difference of 4,300 tonnes.
220
573919
2700
အသားတင် တန်ပေါင်း ၄၃၀၀ လောက်
ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လျော့ကျသွားမှာပါ။
ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လျော့ကျသွားမှာပါ။
09:48
That's the equivalent of about 900 cars
221
576619
2677
ဒီပမာဏဟာ တစ်နှစ်ကို ကားအစီးရေ ၉၀၀ လောက်ကို
09:51
removed from the road in one year.
222
579296
2737
လမ်းပေါ်ကနေ ဖယ်ရှားလိုက်တာနဲ့ ညီမျှပါတယ်။
09:54
Think back to that three billion people
223
582033
1732
အိမ်တွေလိုအပ်နေတဲ့
လူသန်းပေါင်း သုံးထောင်ကို
လူသန်းပေါင်း သုံးထောင်ကို
09:55
that need a new home,
224
583765
1389
ပြန်စဉ်းစားကြည့်လိုက်ပါ။
09:57
and maybe this is a contributor to reducing.
225
585154
3072
ဒီလိုအပ်ချက်ကတောင် ဓာတ်ငွေ့လျှော့ချမှုကို
အထောက်အကူပေးနိုင်ပါတယ်။
အထောက်အကူပေးနိုင်ပါတယ်။
10:00
We're at the beginning of a revolution, I hope,
226
588226
2681
တော်လှန် ပြောင်းလဲရေး နိဒါန်းအစမှာ
ကျွန်တော်တို့ ရောက်နေတယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ ရောက်နေတယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
10:02
in the way we build, because this is the first new way
227
590907
2050
ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒါဟာ နှစ် ၁၀၀ အတွင်း
ဒါမှမဟုတ် ဒီထက်ပိုရှည်တဲ့
ဒါမှမဟုတ် ဒီထက်ပိုရှည်တဲ့
10:04
to build a skyscraper in probably 100 years or more.
228
592957
4975
သမိုင်းကာလအတွင်း မိုးမျှော်တိုက်
ဆောက်လုပ်နည်းသစ် တစ်ခု ဖြစ်နေလို့ပါ။
ဆောက်လုပ်နည်းသစ် တစ်ခု ဖြစ်နေလို့ပါ။
10:09
But the challenge is changing society's perception
229
597932
2523
ရင်ဆိုင်ရမယ့် စိန်ခေါ်မှုက လူအဖွဲ့အစည်း
တစ်ခုလုံးရဲ့ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား ဆိုတဲ့
တစ်ခုလုံးရဲ့ ဖြစ်နိုင်ပါ့မလား ဆိုတဲ့
10:12
of possibility, and it's a huge challenge.
230
600455
1908
အမြင်ကို ပြောင်းလဲရေးပါ၊
တကယ့်ကို ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှုပါ။
တကယ့်ကို ကြီးမားတဲ့ စိန်ခေါ်မှုပါ။
10:14
The engineering is, truthfully, the easy part of this.
231
602363
3625
ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင် အင်ဂျင်နီယာ
အပိုင်းကတော့ လွယ်တဲ့အပိုင်းပါ။
အပိုင်းကတော့ လွယ်တဲ့အပိုင်းပါ။
10:17
And the way I describe it is this.
232
605988
2017
ကျွန်တော် ရှင်းပြပါချင်တာက ဒီလိုပါ။။
10:20
The first skyscraper, technically --
233
608005
2160
အင်ဂျင်နီယာ ပညာရပ်အရ မိုးမျှော်တိုက်
တစ်လုံးဟာ ၁၀ ထပ်ပဲမြင့်ပါတယ်။
တစ်လုံးဟာ ၁၀ ထပ်ပဲမြင့်ပါတယ်။
10:22
and the definition of a skyscraper is 10 stories tall, believe it or not —
234
610165
2550
ယုံချင်မှယုံပါလိမ့်မယ်။
10:24
but the first skyscraper was this one in Chicago,
235
612715
2280
ကမ္ဘာ့ပထမဦးဆုံး မိုးမျှော်တိုက်ကတော့
ရှီကာဂိုမြို့က ဒီတစ်ခုပါပဲ။
ရှီကာဂိုမြို့က ဒီတစ်ခုပါပဲ။
10:26
and people were terrified to walk underneath this building.
236
614995
3033
လူတွေဟာ အဲ့ဒီအဆောက်အအုံအောက်က
ဖြတ်လျှောက် ရတာကိုပဲ ရင်တုန်နေခဲ့ကြပါတယ်။
ဖြတ်လျှောက် ရတာကိုပဲ ရင်တုန်နေခဲ့ကြပါတယ်။
10:30
But only four years after it was built,
237
618028
1940
ဒါပေမဲ့ ဒီအဆောက်အအုံဆောက်ပြီး
လေးနှစ်အကြာမှာပဲ
လေးနှစ်အကြာမှာပဲ
10:31
Gustave Eiffel was building the Eiffel Tower,
238
619968
2626
Gustave Eiffel က အိုင်ဖယ်မျှော်စင်ကြီးကို
ဆောက်နေပါပြီ။
ဆောက်နေပါပြီ။
10:34
and as he built the Eiffel Tower,
239
622594
1494
သူလည်း အိုင်ဖယ်မျှော်စင်ကြီးကို
ဆောက်လို့လည်းပြီးရော
ဆောက်လို့လည်းပြီးရော
10:36
he changed the skylines of the cities of the world,
240
624088
4709
ကမ္ဘာ့မြို့ကြီးတွေရဲ့ မိုးကုပ်စက်ဝိုင်း
အနားသတ်မျဉ်းဟာ မြင့်သထက်မြင့်လာခဲ့တော့တယ်။
အနားသတ်မျဉ်းဟာ မြင့်သထက်မြင့်လာခဲ့တော့တယ်။
10:40
changed and created a competition
241
628797
3072
နယူးယောက်မြို့လို ရှီကာဂိုမြို့လိုနေရာမျိုးတွေမှာ
10:43
between places like New York City and Chicago,
242
631869
2167
ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေဟာ
ပိုမြင့်သထက်မြင့်အောင် ဆောက်လာကြပြီး
ပိုမြင့်သထက်မြင့်အောင် ဆောက်လာကြပြီး
10:46
where developers started building bigger and bigger buildings
243
634036
2791
ပိုကောင်းသထက် ကောင်းတဲ့
အင်ဂျင်နီယာ စွမ်းပကားတွေနဲ့
အင်ဂျင်နီယာ စွမ်းပကားတွေနဲ့
10:48
and pushing the envelope up higher and higher
244
636827
3467
အကန့်အသက် အတားအဆီးတွေကို
ကျော်လွှားသည်ထက် ကျော်လွှားပြီး
ကျော်လွှားသည်ထက် ကျော်လွှားပြီး
10:52
with better and better engineering.
245
640294
2100
ယှဉ်ပြိုင်မှု တစ်ရပ်ပေါ်ပေါက် လာပါတော့တယ်။
10:54
We built this model in New York, actually,
246
642394
2034
ဒီအဆောက်အအုံပုံ စံနမူနာကို
နယူးယောက်မြို့မှာ ဆောက်ခဲ့ပါတယ်
နယူးယောက်မြို့မှာ ဆောက်ခဲ့ပါတယ်
10:56
as a theoretical model on the campus
247
644428
2787
အမှန်တော့ မကြာခင်ပေါ်ပေါက်လာမယ့်
နည်းပညာ တက္ကသိုလ်တစ်ခုရဲ့
နည်းပညာ တက္ကသိုလ်တစ်ခုရဲ့
10:59
of a technical university soon to come,
248
647215
2348
ပရဝုဏ်အတွင်းမှာ
သီအိုရီနမူနာအနေနဲ့ ဆောက်ခဲ့တာပါ။
သီအိုရီနမူနာအနေနဲ့ ဆောက်ခဲ့တာပါ။
11:01
and the reason we picked this site
249
649563
1851
ဒါကို ဘာလို့ ရွေးပြတာလဲဆိုတော့
11:03
to just show you what these buildings may look like,
250
651414
2737
သစ်သား အဆောက်အအုံတွေဖြစ်လာမယ့်
ပုံစံကိုပြချင်လို့ပါ။
ပုံစံကိုပြချင်လို့ပါ။
11:06
because the exterior can change.
251
654151
1787
အပြင်ဒီဇိုင်းကတော့ ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။
11:07
It's really just the structure that we're talking about.
252
655938
2733
ကျွန်တော်တို့ အဓိကပြောနေတာက
အခြေခံဖွဲ့စည်းပုံအပိုင်းပါ
အခြေခံဖွဲ့စည်းပုံအပိုင်းပါ
11:10
The reason we picked it is because this is a technical university,
253
658671
2601
ဒါကိုရွေးချယ်လိုက်ရတဲ့ အကြောင်းကတော့
နည်းပညာ တက္ကသိုလ်ဖြစ်နေတာရယ်။
နည်းပညာ တက္ကသိုလ်ဖြစ်နေတာရယ်။
11:13
and I believe that wood is the most
254
661272
2408
သစ်သားကသာလျှင် တစ်ခုတည်းသော
နည်းပညာအမြင့်မားဆုံး
နည်းပညာအမြင့်မားဆုံး
11:15
technologically advanced material I can build with.
255
663680
3640
ဆောက်လုပ်ရေး ကုန်ကြမ်းဖြစ်တယ်လို့
ယုံကြည်တာကြောင့်ရယ်ပါ။
ယုံကြည်တာကြောင့်ရယ်ပါ။
11:19
It just happens to be that Mother Nature holds the patent,
256
667320
2801
မူပိုင်ခွင့်ကတော့ မိခင်သဘာဝကြီး
ပိုင်ဆိုင်ပါတယ်
ပိုင်ဆိုင်ပါတယ်
11:22
and we don't really feel comfortable with it.
257
670121
2691
ဒီအချက်က တကယ့်ကိုတစ်မျိုးကြီးပါပဲ။
11:24
But that's the way it should be,
258
672812
1844
ဒါပေမဲ့ ဖြစ်သင့်တဲ့အချက်ပါ။
11:26
nature's fingerprints in the built environment.
259
674656
3795
ကျွန်တော်တို့ ဆောက်လုပ်ထားတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ
သဘာဝရဲ့ လက်ဗွေရာတွေ ပါနေတာကိုးခင်ဗျ
သဘာဝရဲ့ လက်ဗွေရာတွေ ပါနေတာကိုးခင်ဗျ
11:30
I'm looking for this opportunity
260
678451
1919
ကျွန်တော်ကတော့ ဒီအခွင့်အရေးကို
ဆုပ်ကိုင်ပြီး “ အိုင်ဖယ်မျှော်စင်ခေတ် ”လို့
ဆုပ်ကိုင်ပြီး “ အိုင်ဖယ်မျှော်စင်ခေတ် ”လို့
11:32
to create an Eiffel Tower moment, we call it.
261
680370
3190
ကျွန်တော်တို့ အမည်ပေးထားတဲ့
ခေတ်တစ်ခုကို ဖန်တီးချင်ပါတယ်။
ခေတ်တစ်ခုကို ဖန်တီးချင်ပါတယ်။
11:35
Buildings are starting to go up around the world.
262
683560
2040
ကမ္ဘာတစ်လွှားက သစ်သား အဆောက်အအုံတွေ
မြင့်သထက်မြင့်လာပါပြီ
မြင့်သထက်မြင့်လာပါပြီ
11:37
There's a building in London that's nine stories,
263
685600
1881
လန်ဒန်မှာ ၉ ထပ်အဆောက်အအုံ တစ်လုံးရှိပါတယ်။
11:39
a new building that just finished in Australia
264
687481
2383
ဩစတြေးလျမှာ မကြာခင်ကပြီးသွားတဲ့
အဆောက်အအုံသစ်ဟာ
အဆောက်အအုံသစ်ဟာ
11:41
that I believe is 10 or 11.
265
689864
1957
၁၀ ထပ် သို့မဟုတ် ၁၁ ထပ် ရှိတယ်ထင်ပါတယ်။
11:43
We're starting to push the height up of these wood buildings,
266
691821
3547
ဒီသစ်သား အဆောက်အအုံတွေရဲ့ အမြင့်ကို
မြင့်သထက်မြင့်လာအောင် စဆောင်ရွက်နေပါပြီ။
မြင့်သထက်မြင့်လာအောင် စဆောင်ရွက်နေပါပြီ။
11:47
and we're hoping, and I'm hoping,
267
695368
1805
ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်၊
ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း မျှော်လင့်ထားပါတယ်။
ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင်လည်း မျှော်လင့်ထားပါတယ်။
11:49
that my hometown of Vancouver actually potentially
268
697173
3012
ကျွန်တော့် ဇာတိမြေ ဗန်ကူးဗါးမှာ
ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး အထပ် ၂၀ ပါ
ကမ္ဘာ့အမြင့်ဆုံး အထပ် ၂၀ ပါ
11:52
announces the world's tallest at around 20 stories
269
700185
2670
သစ်သား အဆောက်အအုံတစ်လုံးကို
မဝေးတော့တဲ့အနာဂတ်မှာ
မဝေးတော့တဲ့အနာဂတ်မှာ
11:54
in the not-so-distant future.
270
702855
2683
ဆောက်လုပ်ဖို့ ကြေညာနိုင်ချေရှိတယ်လို့ပါ။
11:57
That Eiffel Tower moment will break the ceiling,
271
705538
2730
ဒီ “ အိုင်ဖယ်မျှော်စင်ခေတ် ” က မျက်နှာကျက်
အတားအဆီးကို ကျော်လွှားသွားမှာပါ။
အတားအဆီးကို ကျော်လွှားသွားမှာပါ။
12:00
these arbitrary ceilings of height,
272
708268
1668
မျက်နှာကျက် အမြင့်ဆိုင်ရာ ဘောင်ကို
လွန်မြောက်သွားတော့မှာပါ။
လွန်မြောက်သွားတော့မှာပါ။
12:01
and allow wood buildings to join the competition.
273
709936
2715
သစ်သား အဆောက်အအုံတွေလည်း
ဒီယှဉ်ပြိုင်မှုမှာ ပါဝင်လာစေမှာပါ။
ဒီယှဉ်ပြိုင်မှုမှာ ပါဝင်လာစေမှာပါ။
12:04
And I believe the race is ultimately on.
274
712651
1965
ပြိုင်ပွဲက မကြာခင်စတော့မယ်လို့
ကျွန်တော်ကတော့ ယုံကြည်ပါတယ်။
ကျွန်တော်ကတော့ ယုံကြည်ပါတယ်။
12:06
Thank you.
275
714616
1450
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။
12:08
(Applause)
276
716066
5262
( လက်ခုပ်သံများ )
ABOUT THE SPEAKER
Michael Green - ArchitectMichael Green wants to solve architecture’s biggest challenge -- meeting worldwide housing demand without increasing carbon emissions -- by building with carbon-sequestering wood instead of concrete and steel.
Why you should listen
Michael Green is calling for rapid systemic change in the way we build. To end the global housing and climate crises, we need to get past innovation-stifling regulations and well-meaning but misguided ideas popularized by mainstream media. His proposal: Forget steel, straw, concrete, shipping containers, and rammed earth. Use wood to erect urban skyscrapers. “When the Eiffel Tower was built, nobody thought it could be done. Now it’s a symbol of Paris,” Green told the Vancouver Sun. “Projects like it really triggered an innovation on how cities were built. Man moves by innovation and [by] aiming for the moon.”
Green, whose projects range from retail boutiques and housing in North America to a sustainable community in Asia, explores the plausibility of tall wood buildings -- the costs, benefits, and engineering challenges -- in an extensive 2012 white paper. The TED Talent Search winner also teaches and mentors at the University of British Columbia’s School of Architecture and Landscape Architecture (SALA).
More profile about the speakerGreen, whose projects range from retail boutiques and housing in North America to a sustainable community in Asia, explores the plausibility of tall wood buildings -- the costs, benefits, and engineering challenges -- in an extensive 2012 white paper. The TED Talent Search winner also teaches and mentors at the University of British Columbia’s School of Architecture and Landscape Architecture (SALA).
Michael Green | Speaker | TED.com