Edsel Salvaña: The dangerous evolution of HIV
Edsel Salvana: HIV ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး၏ အန္တရာယ်များသော ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်။
TED Fellow Edsel Salvaña studies the genetics of HIV, and he worries that we are just a few mutations away from the next deadly pandemic. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
and bluest skies on the planet.
အပြာဆုံးသော မိုးသားတွေနဲ့ပါ။
HIV epidemics in the world.
ဗဟိုချက်မတွေထဲကတစ်ခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
as if we are just a late bloomer.
နောက်မှ HIV အဖြစ်များလာတာလို့ထင်ရတယ်
for our current epidemic
အကြောင်းပြချက်တွေဟာ
a global resurgence of HIV.
နိမိတ်လည်းဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
continue to drop in the world,
တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ဆက်လက် ကျဆင်းနေပေမဲ့
and resistant viruses arrive.
အခုကျဆင်းနေတာက သက်ဆိုးမရှည်လောက်ဘူး။
into a new and different virus
ပုံစံကွဲပြားတဲ့ဗိုင်းရပ်အသစ်တစ်ခုအဖြစ်
we've made in reversing the epidemic,
သိသာတဲ့ တိုးတက်မှုရရှိထားပေမဲ့
viral mutations away from disaster.
ဘေးဒုက္ခရောက်ဖို့ သီသီလေးပဲလိုတော့တာပါ
in which HIV transforms itself
၄င်းရဲ့ပုံစံကို ပြောင်းလဲပစ်တာက
among humans of different races
မတူတဲ့လူသားမျိုးနွယ်တွေရဲ့
is only 0.1 percent.
၀.၁ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိတာပါ။
and rhesus macaques,
မျိုးရိုးဗီဇပိုင်း ကွာခြားချက်ကို ကြည့်ရင်
between HIV subtypes
HIV ဝေဒနာရှင်တွေရဲ့ HIV မျိုးခွဲတွေကြားက
between an infecting mother virus
as much as five percent.
၅ % အထိ များနေနိုင်တယ်။
giving birth to a chimpanzee,
ပထမအကြိမ်မွေးတော့ ချင်ပန်ဇီမျောက်
within its lifetime.
ထပ်မွေးနေသလိုမျိုးနဲ့ဆင်တူပါတယ်။
being discovered regularly.
မျိုးခွဲအသစ်တွေနဲ့ရောပေါ့
is almost all of one subtype:
အားလုံးနီးပါးက မျိုးခွဲ-B
and do to treat HIV
ကုသဖို့ စတာတွေအားလုံးနီးပါးက
အခြေခံပါတယ်။
accounts for 12 percent
HIV လူနာစုစုပေါင်းရဲ့
of cases of HIV in the world.
genetic difference
ကွာခြားမှုကြောင့်
to become drug-resistant
ဆေးယဉ်လာတာမျိုး၊ (သို့) AIDS အဆင့်ကို
of HIV cases in the Philippines
တဟုန်းထိုး တိုးပွားမှုဟာ
from the Western subtype B
ပိုပြင်းထန်တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှ
Southeast Asian subtype AE.
အခြေအနေပိုဆိုးတဲ့လူနာတွေမှာ
in developed countries,
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အပါအဝင်
Canada and the United States.
ကျူးကျော်ဝင်ရောက်နှင့်နေပါပြီ။
explosion of cases in these countries.
မြောက်များစွာကိုမကြာခင်မှာ မြင်ရနိုင်တယ်။
ဒီရေလှိုင်းက လှည့်ပြန်သွားပြီလို့
it can come right back.
တစ်ကျော့ပြန်, ပြန်လာနိုင်ပါတယ်။
malaria was on the ropes.
ငှက်ဖျားရောဂါဟာ အလူးအလဲရှုံးနိမ့်နေပြီး
stopped paying attention.
သိပ်အရေးမထားကြတော့ဘူး။
of drug-resistant malaria.
အကြီးအကျယ် ပြန်လည်ဖြစ်ပွားလာခဲ့တာပါပဲ။
that we think we've figured out,
အလွန် ထူးခြားတဲ့ ဗိုင်းရပ်တွေရဲ့ အစုအဝေး
and highly unique viruses,
ဗိုင်းရပ်တစ်ခုချင်းစီက ပြင်းထန်ဆိုးရွားတဲ့
the next deadly epidemic.
more powerful and new tools
ထောက်လှမ်းဖို့ ကူညီပေးနိုင်တဲ့
the next deadly HIV strain,
ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။
with urgent research
သင့်လျော်တဲ့ ကုသမှုတွေလုပ်နိုင်ဖို့
of non-B subtypes.
ပေါင်းစပ်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုပါတယ်။
ပြောပြစည်းရုံးဖို့လိုပါတယ်။
of an AIDS-free generation.
မျိုးဆက်တစ်ခုသို့ ရောက်လုနီးနေပါပြီ။
သေဆုံးပါလိမ့်မယ်။
ABOUT THE SPEAKER
Edsel Salvaña - Infectious disease specialist, molecular epidemiologistTED Fellow Edsel Salvaña studies the genetics of HIV, and he worries that we are just a few mutations away from the next deadly pandemic.
Why you should listen
Dr. Edsel Salvaña discovered that the driving force behind a new AIDS epidemic in the Philippines is the entry and spread of a deadlier strain of HIV -- a situation that can easily occur anywhere in the world.
Salvaña is an infectious disease specialist, molecular epidemiologist and is the director of the Institute of Molecular Biology and Biotechnology at the National Institutes of Health at the University of the Philippines in Manila. He is using next-generation sequencing and other cutting-edge genetic tools to study HIV viral diversity and superinfection. He is looking at how HIV develops drug resistance to better understand why his country suddenly has the fastest growing HIV epidemic in Asia; and why HIV treatment that works well in developed countries is failing on emerging HIV strains in the Philippines and resource-limited settings. He trains doctors in infectious diseases, and supervises the care of several thousand HIV patients at the Philippine General Hospital. He has been a national force in the formulation of HIV treatment guidelines, campaigning against stigma, and raising awareness.
Salvaña's advocacy work has been featured in Science, and he has been recognized with numerous national and international awards including the "Ten Outstanding Young Persons of the World" from JCI International and the Young Physician Leader Award from the Interacademy Medical Panel of the World Academy of Sciences. He was named a TED Fellow in 2017.
Edsel Salvaña | Speaker | TED.com