TED Fellows Retreat 2015
Meklit Hadero: The unexpected beauty of everyday sounds
Meklit Hadero: Niespodziewane piękno codziennych dźwięków
Filmed:
Readability: 4.1
1,132,751 views
Używając przykładów ze śpiewu ptaków, naturalnej melodii wymownego języka a nawet pokrywki do garnka, piosenkarka/kompozytorka Meklit Hadero pokazuje jak codzienne dźwięki w otoczeniu, nawet cisza, tworzą muzykę. Sama mówi: "Świat jest wypełniony muzyczną ekspresją", "Jesteśmy już zafascynowani muzyką".
Meklit Hadero - Singer-songwriter
Meklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project. Full bio
Meklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
As a singer-songwriter,
0
1309
2079
Jako piosenkarkę i autorkę
00:15
people often ask me about my influences
or, as I like to call them,
or, as I like to call them,
1
3412
3715
ludzie często pytają mnie o inspiracje,
które lubię nazywać
które lubię nazywać
00:19
my sonic lineages.
2
7151
2388
moim dźwiękowym pochodzeniem.
00:21
And I could easily tell you
3
9563
1628
Mogłabym wam powiedzieć,
00:23
that I was shaped by the jazz
and hip hop that I grew up with,
and hip hop that I grew up with,
4
11215
3420
że ukształtował mnie jazz i hip hop,
z którymi dorastałam
z którymi dorastałam
00:26
by the Ethiopian heritage of my ancestors,
5
14659
3311
etiopskie dziedzictwo moich przodków
00:29
or by the 1980s pop
on my childhood radio stations.
on my childhood radio stations.
6
17994
2903
lub pop z lat 1980,
który słyszałam w dzieciństwie w radiu.
który słyszałam w dzieciństwie w radiu.
00:33
But beyond genre,
there is another question:
there is another question:
7
21783
3591
Niezależnie od gatunku,
pojawia się inne pytanie:
pojawia się inne pytanie:
00:37
how do the sounds we hear every day
influence the music that we make?
influence the music that we make?
8
25398
4842
jak dźwięki, które słyszymy codziennie
wpływają na tworzoną przez nas muzykę?
wpływają na tworzoną przez nas muzykę?
00:42
I believe that everyday soundscape
9
30547
2053
Wierzę, że codzienny krajobraz dźwiękowy
00:44
can be the most unexpected
inspiration for songwriting,
inspiration for songwriting,
10
32624
3441
może stać się niespodziewaną inspiracją
dla tworzenia piosenek.
dla tworzenia piosenek.
00:48
and to look at this idea
a little bit more closely,
a little bit more closely,
11
36089
2515
Chcąc bliżej przyjrzeć się
temu problemowi
temu problemowi
00:50
I'm going to talk today
about three things:
about three things:
12
38628
2121
będę dzisiaj mówić o trzech rzeczach:
00:52
nature, language and silence --
13
40773
3024
naturze, języku i ciszy -
00:55
or rather, the impossibility
of true silence.
of true silence.
14
43821
3333
albo raczej o niemożności
istnienia całkowitej ciszy.
istnienia całkowitej ciszy.
00:59
And through this I hope to give you
a sense of a world
a sense of a world
15
47827
2530
Mam nadzieję przekazać wam
wrażenie świata
wrażenie świata
01:02
already alive with musical expression,
16
50381
3051
ożywionego muzyczną ekspresją,
01:05
with each of us serving
as active participants,
as active participants,
17
53456
3981
w którym każdy z nas
jest aktywnym uczestnikiem,
jest aktywnym uczestnikiem,
01:09
whether we know it or not.
18
57461
2255
niezależnie, czy zdajemy
sobie z tego sprawę.
sobie z tego sprawę.
01:12
I'm going to start today with nature,
but before we do that,
but before we do that,
19
60136
2818
Zacznę od natury,
ale najpierw
ale najpierw
01:14
let's quickly listen to this snippet
of an opera singer warming up.
of an opera singer warming up.
20
62978
3272
posłuchajmy fragmentu, w którym
rozgrzewa się śpiewak operowy.
rozgrzewa się śpiewak operowy.
01:18
Here it is.
21
66602
1156
Oto on.
01:20
(Singing)
22
68700
5000
(Śpiew)
01:35
(Singing ends)
23
83910
1150
(Koniec śpiewu)
01:37
It's beautiful, isn't it?
24
85571
1837
Piękne , prawda?
01:40
Gotcha!
25
88201
1151
Mam was!
01:41
That is actually not the sound
of an opera singer warming up.
of an opera singer warming up.
26
89376
3436
Tak naprawdę to nie dźwięk wydawany
przez rozgrzewającego się śpiewaka.
przez rozgrzewającego się śpiewaka.
01:45
That is the sound of a bird
27
93161
2499
To dźwięk wydawany przez ptaka
01:47
slowed down to a pace
28
95684
1922
spowolniony do tempa,
01:49
that the human ear mistakenly
recognizes as its own.
recognizes as its own.
29
97630
3722
w którym ucho rozpoznaje go
jako ludzki odgłos.
jako ludzki odgłos.
01:54
It was released as part of Peter Szöke's
1987 Hungarian recording
1987 Hungarian recording
30
102012
4804
Była to część węgierskiego nagrania
Petera Szöka z 1987 roku
Petera Szöka z 1987 roku
01:58
"The Unknown Music of Birds,"
31
106840
2382
"Nieznana Muzyka Ptaków",
02:01
where he records many birds
and slows down their pitches
and slows down their pitches
32
109246
3871
w którym zaprezentował ptasie odgłosy
i zwolnił ich tempo, żeby pokazać ,
i zwolnił ich tempo, żeby pokazać ,
02:05
to reveal what's underneath.
33
113141
1607
co się za nimi kryje.
02:07
Let's listen to the full-speed recording.
34
115615
2029
Posłuchajmy nagrania w pełnej szybkości.
02:11
(Bird singing)
35
119650
3460
(Śpiew ptaka)
02:15
Now, let's hear the two of them together
36
123638
1912
A teraz posłuchajmy obu naraz,
02:17
so your brain can juxtapose them.
37
125574
1572
żeby wasz mózg mógł je zestawić.
02:20
(Bird singing at slow then full speed)
38
128167
5000
(Śpiew ptaka w zwolnionym,
a potem normalnym tempie)
a potem normalnym tempie)
02:38
(Singing ends)
39
146338
2000
(Śpiew cichnie)
02:42
It's incredible.
40
150063
1191
Niesamowite.
02:43
Perhaps the techniques of opera singing
were inspired by birdsong.
were inspired by birdsong.
41
151864
4262
Być może techniki śpiewu operowego
były inspirowane śpiewem ptaków.
były inspirowane śpiewem ptaków.
02:48
As humans, we intuitively understand birds
to be our musical teachers.
to be our musical teachers.
42
156880
4888
Ludzie intuicyjnie rozpoznają w ptakach
nauczycieli muzyki.
nauczycieli muzyki.
02:54
In Ethiopia, birds
are considered an integral part
are considered an integral part
43
162439
2904
W Etiopii uważa się, że ptaki
stanowią istotny element
stanowią istotny element
02:57
of the origin of music itself.
44
165367
2606
zaczątków muzyki.
03:00
The story goes like this:
45
168542
1475
Oto ta historia:
03:03
1,500 years ago, a young man
was born in the Empire of Aksum,
was born in the Empire of Aksum,
46
171538
5033
1500 lat temu, w imperium Aksum
narodził się młody człowiek.
narodził się młody człowiek.
03:08
a major trading center
of the ancient world.
of the ancient world.
47
176595
2547
Było to centrum handlu
starożytnego świata.
starożytnego świata.
03:11
His name was Yared.
48
179525
1541
Mężczyzna miał na imię Yared.
03:14
When Yared was seven years old
his father died,
his father died,
49
182402
3208
Gdy miał 7 lat,
zmarł jego ojciec.
zmarł jego ojciec.
03:17
and his mother sent him to go live
with an uncle, who was a priest
with an uncle, who was a priest
50
185634
3623
Matka odesłała go, by zamieszkał
z wujem - kapłanem
z wujem - kapłanem
03:21
of the Ethiopian Orthodox tradition,
51
189281
2295
ortodoksyjnego kościoła etiopskiego,
03:23
one of the oldest churches in the world.
52
191600
2134
jednego z najstarszych wyznań świata.
03:26
Now, this tradition has an enormous amount
of scholarship and learning,
of scholarship and learning,
53
194892
3461
Kościół ten oferuje niesamowitą liczbę
stypendiów i szans na naukę,
stypendiów i szans na naukę,
03:30
and Yared had to study and study
and study and study,
and study and study,
54
198377
3012
więc Yared musiał studiować i studiować,
i studiować.
i studiować.
03:33
and one day he was studying under a tree,
55
201413
2616
Pewnego dnia leżał pod drzewem
i uczył się,
i uczył się,
03:36
when three birds came to him.
56
204053
2527
gdy zbliżyły się trzy ptaki.
03:39
One by one, these birds
became his teachers.
became his teachers.
57
207321
3068
Jeden po drugim,
ptaki stały się jego nauczycielami.
ptaki stały się jego nauczycielami.
03:42
They taught him music -- scales, in fact.
58
210912
3292
Uczyły go muzyki - skali.
03:47
And Yared, eventually
recognized as Saint Yared,
recognized as Saint Yared,
59
215579
2503
Yared, który później
został uznany za świętego
został uznany za świętego
03:50
used these scales to compose
five volumes of chants and hymns
five volumes of chants and hymns
60
218106
4438
używał tych skali to skomponowania
pięciu tomów pieśni i hymnów
pięciu tomów pieśni i hymnów
03:54
for worship and celebration.
61
222568
2172
uwielbienia i celebracji.
03:56
And he used these scales
to compose and to create
to compose and to create
62
224764
3389
Użył ich też do komponowania
i tworzenia
i tworzenia
04:00
an indigenous musical notation system.
63
228177
2750
rdzennego systemu zapisywania muzyki.
04:03
And these scales evolved
into what is known as kiñit,
into what is known as kiñit,
64
231645
3623
Skale te ewoluowały i stały się tym,
co nazywamy kiñit -
co nazywamy kiñit -
04:07
the unique, pentatonic, five-note,
modal system that is very much alive
modal system that is very much alive
65
235292
5893
oryginalnym, pentatonicznym, pięcionutowym
systemem modalnym, który wciąż funkcjonuje,
systemem modalnym, który wciąż funkcjonuje,
04:13
and thriving and still evolving
in Ethiopia today.
in Ethiopia today.
66
241209
4224
kwitnie i rozwija się
w dzisiejszej Etiopii.
w dzisiejszej Etiopii.
04:18
Now, I love this story because
it's true at multiple levels.
it's true at multiple levels.
67
246531
3163
Uwielbiam tą historię, bo
jest prawdziwa na wielu poziomach.
jest prawdziwa na wielu poziomach.
04:21
Saint Yared was a real, historical figure,
68
249718
3023
Święty Yared to prawdziwa postać,
04:24
and the natural world
can be our musical teacher.
can be our musical teacher.
69
252765
3949
a świat naturalny może nas uczyć muzyki.
04:29
And we have so many examples of this:
70
257057
2154
Mamy tego wiele przykładów:
04:31
the Pygmies of the Congo
tune their instruments
tune their instruments
71
259235
2223
Pigmeje w Kongo
stroją swoje instrumenty
stroją swoje instrumenty
04:33
to the pitches of the birds
in the forest around them.
in the forest around them.
72
261482
2600
na podstawie świergotu ptaków
w okolicznych lasach.
w okolicznych lasach.
04:36
Musician and natural soundscape
expert Bernie Krause describes
expert Bernie Krause describes
73
264396
3178
Bernie Kraus - muzyk i badacz
krajobrazów dźwiękowych opisuje,
krajobrazów dźwiękowych opisuje,
04:39
how a healthy environment
has animals and insects
has animals and insects
74
267598
3374
jak w zdrowym środowisku
zwierzęta i insekty
zwierzęta i insekty
04:42
taking up low, medium
and high-frequency bands,
and high-frequency bands,
75
270996
3428
zajmują pasma niskie, średnie i
o wysokiej częstotliwości,
o wysokiej częstotliwości,
04:46
in exactly the same way
as a symphony does.
as a symphony does.
76
274448
3194
w taki sam sposób,
jak symfonia.
jak symfonia.
04:50
And countless works of music
were inspired by bird and forest song.
were inspired by bird and forest song.
77
278066
4363
Niezliczona ilość utworów
inspirowana była pieśniami ptaków i lasu.
inspirowana była pieśniami ptaków i lasu.
04:54
Yes, the natural world
can be our cultural teacher.
can be our cultural teacher.
78
282972
4873
Tak, świat naturalny
może nas uczyć kultury.
może nas uczyć kultury.
05:00
So let's go now to the uniquely
human world of language.
human world of language.
79
288751
3373
Przejdźmy do typowego dla człowieka
świata języka.
świata języka.
05:05
Every language communicates
with pitch to varying degrees,
with pitch to varying degrees,
80
293083
3244
Każdy język w pewnym stopniu
komunikuje się w określonych tonach.
komunikuje się w określonych tonach.
05:08
whether it's Mandarin Chinese,
81
296351
1438
Czy to mandaryński,
05:09
where a shift in melodic inflection
gives the same phonetic syllable
gives the same phonetic syllable
82
297813
3992
w którym zmiana modulacji melodii
daje ten samej sylabie fonetycznej
daje ten samej sylabie fonetycznej
05:13
an entirely different meaning,
83
301829
1757
zupełnie inne znaczenie,
05:15
to a language like English,
84
303610
1342
czy język, jak angielski,
05:16
where a raised pitch
at the end of a sentence ...
at the end of a sentence ...
85
304976
2370
gdzie podniesienie tonacji
na końcu zdania...
na końcu zdania...
05:19
(Going up in pitch) implies a question?
86
307370
2018
(wznosi tonację) sugeruje pytanie?
05:21
(Laughter)
87
309412
1609
(Śmiech)
05:23
As an Ethiopian-American woman,
88
311045
1659
Jako pół - Etiopka, pół - Amerykanka
05:24
I grew up around the language
of Amharic, Amhariña.
of Amharic, Amhariña.
89
312728
2408
dorastałam w otoczeniu języka
amharskiego.
amharskiego.
05:27
It was my first language,
the language of my parents,
the language of my parents,
90
315160
2479
To był mój pierwszy język,
język moich rodziców,
język moich rodziców,
05:29
one of the main languages of Ethiopia.
91
317663
2557
jeden z głównych języków Etiopii.
05:32
And there are a million reasons
to fall in love with this language:
to fall in love with this language:
92
320716
3194
Istniało milion powodów,
żeby się w nim zakochać:
żeby się w nim zakochać:
05:35
its depth of poetics,
its double entendres,
its double entendres,
93
323934
2841
jego głębia poezji,
jego dwuznaczności,
jego dwuznaczności,
05:38
its wax and gold, its humor,
94
326799
2617
jego wosk i złoto, jego humor,
05:41
its proverbs that illuminate
the wisdom and follies of life.
the wisdom and follies of life.
95
329440
3890
przysłowia odsłaniające
życiową mądrość i życiowe wariactwa.
życiową mądrość i życiowe wariactwa.
05:46
But there's also this melodicism,
a musicality built right in.
a musicality built right in.
96
334038
4079
Jest też w nim wbudowana melodyka i
muzykalność.
muzykalność.
05:50
And I find this distilled most clearly
97
338734
1875
Jest to najlepiej widoczne
05:52
in what I like to call
emphatic language --
emphatic language --
98
340633
2473
w tym, co lubię nazywać
językiem empatii -
językiem empatii -
05:55
language that's meant
to highlight or underline
to highlight or underline
99
343130
2236
takim, który ma podkreślać coś
lub umniejszać,
lub umniejszać,
05:57
or that springs from surprise.
100
345390
2055
lub wynika z zaskoczenia.
06:00
Take, for example, the word: "indey."
101
348036
2407
Na przykład słowo "indey".
06:03
Now, if there are Ethiopians
in the audience,
in the audience,
102
351204
2102
Jeśli na widowni są Etiopczycy,
06:05
they're probably chuckling to themselves,
103
353330
2007
pewnie teraz się śmieją,
06:07
because the word means
something like "No!"
something like "No!"
104
355361
2084
ponieważ to słowo oznacza
coś jak "Nie!"
coś jak "Nie!"
06:09
or "How could he?" or "No, he didn't."
105
357469
1811
lub "Jak mógł?" albo "Nie zrobił tego."
06:11
It kind of depends on the situation.
106
359304
2101
To zależy od sytuacji.
06:13
But when I was a kid,
this was my very favorite word,
this was my very favorite word,
107
361429
3851
Ale kiedy ja byłam mała,
to było moje ulubione słowo,
to było moje ulubione słowo,
06:17
and I think it's because it has a pitch.
108
365304
3100
pewnie dlatego, że ma wzniesiony ton.
06:20
It has a melody.
109
368721
1211
Ma melodię.
06:21
You can almost see the shape
as it springs from someone's mouth.
as it springs from someone's mouth.
110
369956
3001
Prawie widać jego kształt,
gdy wydobywa się z czyichś ust.
gdy wydobywa się z czyichś ust.
06:24
"Indey" -- it dips, and then raises again.
111
372981
2729
"Indey" - opada i znów się wznosi.
06:28
And as a musician and composer,
when I hear that word,
when I hear that word,
112
376391
3089
Jako muzyk i kompozytor,
kiedy słyszę to słowo,
kiedy słyszę to słowo,
06:31
something like this
is floating through my mind.
is floating through my mind.
113
379504
3069
w mojej głowie pojawia się coś takiego:
06:35
(Music and singing "Indey")
114
383982
5000
(Muzyka i śpiewa "Indey")
06:45
(Music ends)
115
393832
2000
(Muzyka cichnie).
06:48
Or take, for example, the phrase
for "It is right" or "It is correct" --
for "It is right" or "It is correct" --
116
396711
3991
Lub takie zdanie, oznaczające:
"To jest właściwe", "To jest prawdziwe".
"To jest właściwe", "To jest prawdziwe".
06:52
"Lickih nehu ... Lickih nehu."
117
400726
1572
"Lickih nehu ... Lickih nehu."
06:54
It's an affirmation, an agreement.
118
402322
2633
To rodzaj afirmacji, przyzwolenia.
06:56
"Lickih nehu."
119
404979
1158
"Lickih nehu."
06:58
When I hear that phrase,
120
406161
1152
Kiedy słyszę to zdanie,
06:59
something like this starts rolling
through my mind.
through my mind.
121
407337
3497
coś takiego powstaje w moich myślach.
07:04
(Music and singing "Lickih nehu")
122
412031
5000
(Muzyka i śpiewa "Lickih nehu")
07:11
(Music ends)
123
419572
2000
(Muzyka cichnie)
07:14
And in both of those cases,
what I did was I took the melody
what I did was I took the melody
124
422199
2817
W obu przypadkach
wzięłam melodię
wzięłam melodię
07:17
and the phrasing
of those words and phrases
of those words and phrases
125
425040
2459
i frazowanie tych słów
i zdań,
i zdań,
07:19
and I turned them into musical parts
to use in these short compositions.
to use in these short compositions.
126
427523
4566
i zrobiłam z nich elementy muzyczne,
których użyłam w tych kompozycjach.
których użyłam w tych kompozycjach.
07:24
And I like to write bass lines,
127
432539
1481
A ponieważ lubię tworzyć linie basu,
07:26
so they both ended up
kind of as bass lines.
kind of as bass lines.
128
434044
2051
zrobiłam z nich obu
linie basowe.
linie basowe.
07:29
Now, this is based on the work
of Jason Moran and others
of Jason Moran and others
129
437387
2626
To wszystko oparte jest na pracy
Jasona Morana i innych,
Jasona Morana i innych,
07:32
who work intimately
with music and language,
with music and language,
130
440037
3038
którzy pracują blisko z muzyką
i językiem,
i językiem,
07:35
but it's also something I've had
in my head since I was a kid,
in my head since I was a kid,
131
443099
2944
ale jest to też coś, o czym myślałam
od dziecka -
od dziecka -
07:38
how musical my parents sounded
132
446067
2031
jak muzykalnie brzmieli moi rodzice,
07:40
when they were speaking
to each other and to us.
to each other and to us.
133
448122
3152
kiedy rozmawiali ze sobą
i z nami.
i z nami.
07:44
It was from them
and from Amhariña that I learned
and from Amhariña that I learned
134
452070
2374
To od nich i od
języka Amhariña nauczyłam się,
języka Amhariña nauczyłam się,
07:46
that we are awash in musical expression
135
454468
2880
że jesteśmy skąpani w muzycznej ekspresji
07:49
with every word,
every sentence that we speak,
every sentence that we speak,
136
457372
2615
z każdym wypowiadanym słowem
i zdaniem,
i zdaniem,
07:52
every word, every sentence
that we receive.
that we receive.
137
460011
2752
każdym słowem i zdaniem,
które do nas dociera.
które do nas dociera.
07:54
Perhaps you can hear it
in the words I'm speaking even now.
in the words I'm speaking even now.
138
462787
4259
Może słyszycie to nawet teraz
w wymawianych przeze mnie słowach.
w wymawianych przeze mnie słowach.
08:00
Finally, we go to the 1950s United States
139
468237
2415
W końcu przenosimy się do Ameryki
lat 50tych
lat 50tych
08:02
and the most seminal work
of 20th century avant-garde composition:
of 20th century avant-garde composition:
140
470676
3911
i do najbardziej nowatorskiej, awangardowej
kompozycji XX wieku -
kompozycji XX wieku -
08:06
John Cage's "4:33,"
141
474611
2124
"4:33" Johna Cage'a -
08:08
written for any instrument
or combination of instruments.
or combination of instruments.
142
476759
3234
napisanej dla jakiegokolwiek instrumentu
lub grupy instrumentów.
lub grupy instrumentów.
08:12
The musician or musicians are invited
to walk onto the stage
to walk onto the stage
143
480912
3559
Muzyk lub muzycy są zapraszani na scenę
08:16
with a stopwatch and open the score,
144
484495
3190
ze stoperem
i otwierają zapis,
i otwierają zapis,
08:19
which was actually purchased
by the Museum of Modern Art --
by the Museum of Modern Art --
145
487709
2931
który został zakupiony przez
Museum of Modern Art. -
Museum of Modern Art. -
08:22
the score, that is.
146
490664
1382
mam namyśli zapis.
08:24
And this score has not
a single note written
a single note written
147
492641
3508
I zapis nie zawiera ani jednej nuty,
08:28
and there is not a single note played
148
496173
2474
ani jedna nuta nie wybrzmiewa
08:30
for four minutes and 33 seconds.
149
498671
2732
przez 4 minuty i 33 sekundy.
08:34
And, at once enraging and enrapturing,
150
502540
4690
Jednocześnie irytujący i zachwycający
08:39
Cage shows us that even
when there are no strings
when there are no strings
151
507254
2888
Cage pokazuje nam, że nawet jeśli
palce nie szarpią strun,
palce nie szarpią strun,
08:42
being plucked by fingers
or hands hammering piano keys,
or hands hammering piano keys,
152
510166
5048
a dłonie nie uderzają w
klawisze fortepianu,
klawisze fortepianu,
08:47
still there is music,
still there is music,
still there is music,
153
515238
2477
i tak gra muzyka,
i tak gra muzyka,
i tak gra muzyka,
08:49
still there is music.
154
517739
2062
i tak gra muzyka.
08:51
And what is this music?
155
519825
2128
Co to za muzyka?
08:54
It was that sneeze in the back.
156
522903
2205
To kichnięcie w tle.
08:57
(Laughter)
157
525132
1546
(śmiech)
08:58
It is the everyday soundscape
that arises from the audience themselves:
that arises from the audience themselves:
158
526702
5060
To codzienny krajobraz dźwiękowy,
który ma źródło w publiczności:
który ma źródło w publiczności:
09:03
their coughs, their sighs, their rustles,
their whispers, their sneezes,
their whispers, their sneezes,
159
531787
4269
ich pokaszliwanie, westchnienia, szelest,
szepty i kichnięcia,
szepty i kichnięcia,
09:08
the room, the wood
of the floors and the walls
of the floors and the walls
160
536080
2541
pokój, drewno
na podłodze i ściany
na podłodze i ściany
09:10
expanding and contracting,
creaking and groaning
creaking and groaning
161
538645
2458
rozszerzające się i kurczące,
skrzypiące i jęczące
skrzypiące i jęczące
09:13
with the heat and the cold,
162
541127
1404
pod wpływem ciepła i zimna,
09:14
the pipes clanking and contributing.
163
542555
3091
a także brzęczące rury.
09:19
And controversial though it was,
and even controversial though it remains,
and even controversial though it remains,
164
547306
3640
Choć było to kontrowersyjne wtedy
i nadal takim pozostaje,
i nadal takim pozostaje,
09:22
Cage's point is that there is no
such thing as true silence.
such thing as true silence.
165
550970
4244
Cage chciał przekazać, że nie ma
czegoś takiego, jak całkowita cisza.
czegoś takiego, jak całkowita cisza.
09:28
Even in the most silent environments,
we still hear and feel the sound
we still hear and feel the sound
166
556107
4505
Nawet w najcichszym otoczeniu,
słyszymy i czujemy dźwięki
słyszymy i czujemy dźwięki
09:32
of our own heartbeats.
167
560636
1527
wydawane przez nasze serca.
09:34
The world is alive
with musical expression.
with musical expression.
168
562646
3168
Świat wypełniony jest
muzyczną ekspresją.
muzyczną ekspresją.
09:38
We are already immersed.
169
566383
2207
Jesteśmy w niej zanurzeni.
09:42
Now, I had my own moment of,
let's say, remixing John Cage
let's say, remixing John Cage
170
570330
3693
Ja sama w pewnym momencie
zdecydowałam się zrobić remix Cage'a,
zdecydowałam się zrobić remix Cage'a,
09:46
a couple of months ago
171
574047
1667
było to kilka miesięcy temu,
09:47
when I was standing
in front of the stove cooking lentils.
in front of the stove cooking lentils.
172
575738
3003
gdy stałam przy kuchence,
gotując soczewicę.
gotując soczewicę.
09:50
And it was late one night
and it was time to stir,
and it was time to stir,
173
578765
3142
Była późna noc,
przyszedł czas na mieszanie,
przyszedł czas na mieszanie,
09:53
so I lifted the lid off the cooking pot,
174
581931
1972
podniosłam więc pokrywkę granka
09:55
and I placed it onto
the kitchen counter next to me,
the kitchen counter next to me,
175
583927
2433
i położyłam ją
na blacie obok.
na blacie obok.
09:58
and it started to roll back and forth
176
586384
2263
Zaczęła się toczyć w przód i w tył,
10:00
making this sound.
177
588671
2761
wydając ten dźwięk.
10:04
(Sound of metal lid
clanking against a counter)
clanking against a counter)
178
592765
5000
(Odgłos metalowej pokrywki
uderzającej o blat).
uderzającej o blat).
10:10
(Clanking ends)
179
598929
1150
(Koniec odgłosu)
10:13
And it stopped me cold.
180
601525
1534
Zatrzymało mnie to w pół gestu.
10:15
I thought, "What a weird, cool swing
that cooking pan lid has."
that cooking pan lid has."
181
603727
5223
Pomyślałam: "Ta pokrywka
ma w sobie taki dziwny swing".
ma w sobie taki dziwny swing".
10:22
So when the lentils were ready and eaten,
182
610200
4584
Więc kiedy soczewica
została ugotowana i zjedzona,
została ugotowana i zjedzona,
10:26
I hightailed it to my backyard studio,
183
614808
3494
prysnęłam do studia na tyłach domu
10:30
and I made this.
184
618326
1843
i stworzyłam to.
10:33
(Music, including the sound
of the lid, and singing)
of the lid, and singing)
185
621187
5000
(Muzyka, w tym dźwięk
pokrywki i śpiew)
pokrywki i śpiew)
10:50
(Music ends)
186
638271
1150
(Muzyka cichnie)
10:52
Now, John Cage
wasn't instructing musicians
wasn't instructing musicians
187
640479
2412
John Cage nie instruował muzyków,
10:54
to mine the soundscape
for sonic textures to turn into music.
for sonic textures to turn into music.
188
642915
3695
żeby poszukiwali codziennych dźwięków,
które można by zmienić w muzykę.
które można by zmienić w muzykę.
10:59
He was saying that on its own,
189
647060
2853
On tylko mówił, że samo otoczenie
11:01
the environment is musically generative,
190
649937
3461
generuje muzykę,
11:05
that it is generous, that it is fertile,
191
653422
4241
że jest hojne i płodne,
11:09
that we are already immersed.
192
657687
2163
a my wszyscy jesteśmy w nim zanurzeni.
11:12
Musician, music researcher, surgeon
and human hearing expert Charles Limb
and human hearing expert Charles Limb
193
660765
6013
Muzyk, badacz muzyki, chirurg i ekspert
od słuchu - Charles Limb -
od słuchu - Charles Limb -
11:18
is a professor at Johns Hopkins University
194
666802
2055
to profesor Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa,
11:20
and he studies music and the brain.
195
668881
2269
badający muzykę i mózg.
11:24
And he has a theory
196
672739
1766
Ma on teorię,
11:27
that it is possible -- it is possible --
197
675735
3096
że możliwym jest, naprawdę możliwym,
11:30
that the human auditory system
actually evolved to hear music,
actually evolved to hear music,
198
678855
5148
że ludzki system słuchowy
ewoluował do tego, żeby słyszeć muzykę,
ewoluował do tego, żeby słyszeć muzykę,
11:36
because it is so much more complex
than it needs to be for language alone.
than it needs to be for language alone.
199
684027
5071
ponieważ jest to bardziej skomplikowane
niż słyszenie samego języka.
niż słyszenie samego języka.
11:41
And if that's true,
200
689733
1775
Jeśli to prawda,
11:43
it means that we're hard-wired for music,
201
691532
2945
oznacza to, że jesteśmy
stworzeni do muzyki,
stworzeni do muzyki,
11:46
that we can find it anywhere,
202
694501
2113
że możemy ją znaleźć wszędzie,
11:48
that there is no such thing
as a musical desert,
as a musical desert,
203
696638
3078
że nie ma czegoś takiego,
jak muzyczna pustynia,
jak muzyczna pustynia,
11:51
that we are permanently
hanging out at the oasis,
hanging out at the oasis,
204
699740
3699
że stale przebywamy
w pobliżu oazy,
w pobliżu oazy,
11:55
and that is marvelous.
205
703463
2057
i że jest to wspaniałe.
11:58
We can add to the soundtrack,
but it's already playing.
but it's already playing.
206
706135
3193
Możemy wzbogacić soundtrack,
który już jest odtwarzany.
który już jest odtwarzany.
12:02
And it doesn't mean don't study music.
207
710260
1854
Nie oznacza to, że nie mamy
badać muzyki.
badać muzyki.
12:04
Study music, trace your sonic lineages
and enjoy that exploration.
and enjoy that exploration.
208
712138
4496
Studiujcie ją, poszukujcie
dźwiękowych źródeł i cieszcie się tym.
dźwiękowych źródeł i cieszcie się tym.
12:09
But there is a kind of sonic lineage
to which we all belong.
to which we all belong.
209
717355
3735
Ale są takie źródła,
z których wszyscy się wywodzimy.
z których wszyscy się wywodzimy.
12:14
So the next time you are seeking
percussion inspiration,
percussion inspiration,
210
722267
2623
Następnym razem, szukając
inspiracji dla perkusji,
inspiracji dla perkusji,
12:16
look no further than your tires,
as they roll over the unusual grooves
as they roll over the unusual grooves
211
724914
3349
posłuchajcie, jak opony
przesuwają się po bruzdach
przesuwają się po bruzdach
12:20
of the freeway,
212
728287
1724
autostrad.
12:22
or the top-right burner of your stove
213
730035
2178
Albo w jaki sposób palnik kuchenki
12:24
and that strange way that it clicks
214
732237
1709
wydaje dziwne kliknięcia,
12:25
as it is preparing to light.
215
733970
2062
tuż przed tym, jak się rozpali.
12:28
When seeking melodic inspiration,
216
736733
1612
Poszukując inspiracji melodycznej,
12:30
look no further than dawn
and dusk avian orchestras
and dusk avian orchestras
217
738369
3492
posłuchajcie ptasich orkiestr
o świcie i zmroku
o świcie i zmroku
12:33
or to the natural lilt
of emphatic language.
of emphatic language.
218
741885
3228
lub naturalnego zaśpiewu
języka empatycznego.
języka empatycznego.
12:37
We are the audience
and we are the composers
and we are the composers
219
745137
2999
Jesteśmy publicznością
i kompozytorami.
i kompozytorami.
12:40
and we take from these pieces
220
748160
1795
Czerpiemy z tych utworów,
12:41
we are given.
221
749979
1151
które są nam dane.
12:43
We make, we make, we make, we make,
222
751154
1868
Tworzymy, tworzymy, tworzymy,
12:45
knowing that when it comes to nature
or language or soundscape,
or language or soundscape,
223
753046
4420
wiedząc, że gdy chodzi o naturę,
język , czy dźwięki,
język , czy dźwięki,
12:49
there is no end to the inspiration --
224
757490
2997
źródło inspiracji jest niewyczerpane -
12:52
if we are listening.
225
760511
2434
jeśli tylko słuchamy.
12:55
Thank you.
226
763421
1152
Dziękuję.
12:56
(Applause)
227
764597
5774
(Oklaski)
ABOUT THE SPEAKER
Meklit Hadero - Singer-songwriterMeklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project.
Why you should listen
Meklit Hadero's music is imbued with poetry and multiplicity, from hybridized sounds of Tizita (haunting and nostalgic music) drawing from her Ethiopian heritage, to the annals of jazz, folk songs and rock & roll. Hadero describes her music as emanating from “in-between spaces,” and the result is a smoky, evocative world peopled by strong bass, world instruments and her soothing voice.
In the Nile Project, founded along with Egyptian ethnomusicologist Mina Girgis, Hadero set out to explore the music of the Nile basin, pulling influences from countries along the river, from Uganda, Kenya, Tanzania, Ethiopia, South Sudan, Sudan, and finally to Egypt. The project brings together hip-hop, traditional and contemporary music, with instruments and traditions old and new. As she says, "My work on a lot of levels is about multiplicity." Their new record is Aswan.
About her own music, here's what people say:
“Soulful, tremulous and strangely cinematic, Meklit’s voice will implant scenes in your mind — a softly lit supperclub, a Brooklyn stoop, a sun-baked road. Close your eyes, listen and dream." -- Seattle Times
"Meklit… combines N.Y. jazz with West Coast folk and African flourishes, all bound together by her beguiling voice, which is part sunshine and part cloudy day.” -- Filter Magazine
Meklit Hadero | Speaker | TED.com