TED Fellows Retreat 2015
Meklit Hadero: The unexpected beauty of everyday sounds
Meklit Hadero: Vẻ đẹp không ngờ của những âm thanh quanh ta
Filmed:
Readability: 4.1
1,132,751 views
Từ những ví dụ như tiếng chim hót, giai điệu ngôn ngữ nhịp nhàng, cho đến âm thanh từ nắp chảo, Meklit Hadero, nhạc sĩ kiêm ca sĩ đã chỉ ra rằng âm thanh hàng ngày, thậm chí sự im lặng, cũng có thể tạo nên âm nhạc. "Thế giới luôn đầy ắp âm nhạc, và chúng ta thì được sống ngay trong thế giới đó."
Meklit Hadero - Singer-songwriter
Meklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project. Full bio
Meklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
As a singer-songwriter,
0
1309
2079
Là một ca sĩ kiêm nhạc sĩ
00:15
people often ask me about my influences
or, as I like to call them,
or, as I like to call them,
1
3412
3715
mọi người hay hỏi tôi về những ảnh hưởng, Tôi hay gọi
00:19
my sonic lineages.
2
7151
2388
là thứ âm nhạc gia truyền của tôi.
00:21
And I could easily tell you
3
9563
1628
Và tôi có thể dễ dàng trả lời bạn rằng
00:23
that I was shaped by the jazz
and hip hop that I grew up with,
and hip hop that I grew up with,
4
11215
3420
tôi đã được định hình bởi jazz
và hip hop khi tôi lớn lên cùng chúng
và hip hop khi tôi lớn lên cùng chúng
00:26
by the Ethiopian heritage of my ancestors,
5
14659
3311
bằng các di sản của tổ tiên tôi Ethiopia,
00:29
or by the 1980s pop
on my childhood radio stations.
on my childhood radio stations.
6
17994
2903
và bằng âm nhạc của tuổi thơ tôi những năm 1980
trên đài phát thanh.
trên đài phát thanh.
00:33
But beyond genre,
there is another question:
there is another question:
7
21783
3591
Nhưng ngoài thể loại,
có một câu hỏi khác :
có một câu hỏi khác :
00:37
how do the sounds we hear every day
influence the music that we make?
influence the music that we make?
8
25398
4842
âm thanh đời thường ảnh hưởng ra sao
đến âm nhạc chúng ta tạo ra?
đến âm nhạc chúng ta tạo ra?
00:42
I believe that everyday soundscape
9
30547
2053
Tôi tin rằng âm thanh hằng ngày
có thể là nguồn cảm hứng bất ngờ nhất
cho việc sáng tác
cho việc sáng tác
00:44
can be the most unexpected
inspiration for songwriting,
inspiration for songwriting,
10
32624
3441
và để xem xét ý tưởng này kỹ hơn một chút
00:48
and to look at this idea
a little bit more closely,
a little bit more closely,
11
36089
2515
Hôm nay tôi sẽ nói về ba điều :
00:50
I'm going to talk today
about three things:
about three things:
12
38628
2121
thiên nhiên, ngôn ngữ và sự im lặng -
00:52
nature, language and silence --
13
40773
3024
hay đúng hơn là không có sự im lặng thực sự
00:55
or rather, the impossibility
of true silence.
of true silence.
14
43821
3333
00:59
And through this I hope to give you
a sense of a world
a sense of a world
15
47827
2530
Và qua đây tôi hy vọng sẽ cho bạn
thấy cảm giác về một thế giới
thấy cảm giác về một thế giới
01:02
already alive with musical expression,
16
50381
3051
đã và đang sống với âm nhạc,
01:05
with each of us serving
as active participants,
as active participants,
17
53456
3981
với mỗi người chúng ta được đối xử
như những người tham gia tích cực ,
như những người tham gia tích cực ,
cho dù chúng ta biết điều đó hay không .
01:09
whether we know it or not.
18
57461
2255
01:12
I'm going to start today with nature,
but before we do that,
but before we do that,
19
60136
2818
Tôi sẽ bắt đầu với thiên nhiên
nhưng trước khi nói về nó,
nhưng trước khi nói về nó,
01:14
let's quickly listen to this snippet
of an opera singer warming up.
of an opera singer warming up.
20
62978
3272
hãy nghe nhanh đoạn này
của một ca sĩ opera bắt đầu luyện giọng.
của một ca sĩ opera bắt đầu luyện giọng.
nó ở đây
01:18
Here it is.
21
66602
1156
01:20
(Singing)
22
68700
5000
(Ca sĩ opera hát)
(kết thúc )
01:35
(Singing ends)
23
83910
1150
Nó thật tuyệt, phải không ?
01:37
It's beautiful, isn't it?
24
85571
1837
Tốt!
01:40
Gotcha!
25
88201
1151
01:41
That is actually not the sound
of an opera singer warming up.
of an opera singer warming up.
26
89376
3436
Đó thực sự không phải là âm thanh
của một ca sĩ opera khi bắt đầu hát.
của một ca sĩ opera khi bắt đầu hát.
Đó là âm thanh của một con chim
01:45
That is the sound of a bird
27
93161
2499
đã được làm giảm nhịp độ
01:47
slowed down to a pace
28
95684
1922
mà tai người nhận nhầm là âm thanh của chính con người.
01:49
that the human ear mistakenly
recognizes as its own.
recognizes as its own.
29
97630
3722
Nó được phát hành như là một phần của bản thu âm của một người Hunggary, Peter Szőke năm 1987
01:54
It was released as part of Peter Szöke's
1987 Hungarian recording
1987 Hungarian recording
30
102012
4804
" The Unknown Music of Birds "
01:58
"The Unknown Music of Birds,"
31
106840
2382
02:01
where he records many birds
and slows down their pitches
and slows down their pitches
32
109246
3871
nơi ông ghi lại âm thanh của nhiều loài chim
và làm chậm nhịp độ của chúng.
và làm chậm nhịp độ của chúng.
để khám phá ra những gì ẩn sâu trong âm thanh đó
02:05
to reveal what's underneath.
33
113141
1607
02:07
Let's listen to the full-speed recording.
34
115615
2029
Hãy nghe đoạn ghi âm với tốc độ bình thường.
02:11
(Bird singing)
35
119650
3460
(Tiếng chim hót)
02:15
Now, let's hear the two of them together
36
123638
1912
Bây giờ , chúng ta hãy nghe cả 2 đoạn
vì vậy bộ não của bạn có thể đặt chúng cạnh nhau .
02:17
so your brain can juxtapose them.
37
125574
1572
02:20
(Bird singing at slow then full speed)
38
128167
5000
( Tiếng chim hót ở tốc độ chậm rồi tốc độ bình thường)
02:38
(Singing ends)
39
146338
2000
( Tiếng hát kết thúc )
02:42
It's incredible.
40
150063
1191
Không thể tin được.
Có lẽ các kỹ thuật hát của opera
được truyền cảm hứng bởi tiếng chim hót .
được truyền cảm hứng bởi tiếng chim hót .
02:43
Perhaps the techniques of opera singing
were inspired by birdsong.
were inspired by birdsong.
41
151864
4262
Là con người, chúng ta hiểu rằng các loài chim
chính là các giáo viên âm nhạc của chúng ta.
chính là các giáo viên âm nhạc của chúng ta.
02:48
As humans, we intuitively understand birds
to be our musical teachers.
to be our musical teachers.
42
156880
4888
02:54
In Ethiopia, birds
are considered an integral part
are considered an integral part
43
162439
2904
Tại Ethiopia , các loài chim
được coi là một phần không thể thiếu
được coi là một phần không thể thiếu
02:57
of the origin of music itself.
44
165367
2606
của nguồn gốc chính bản thân âm nhạc.
Câu chuyện là như thế này:
03:00
The story goes like this:
45
168542
1475
03:03
1,500 years ago, a young man
was born in the Empire of Aksum,
was born in the Empire of Aksum,
46
171538
5033
1.500 năm về trước , có một người đàn ông trẻ tuổi
được sinh ra trong đế quốc Aksum ,
được sinh ra trong đế quốc Aksum ,
03:08
a major trading center
of the ancient world.
of the ancient world.
47
176595
2547
một trung tâm buôn bán lớn
của thế giới cổ đại .
của thế giới cổ đại .
03:11
His name was Yared.
48
179525
1541
Anh ta tên là Yared .
03:14
When Yared was seven years old
his father died,
his father died,
49
182402
3208
Khi Yared lên bảy tuổi
cha anh ta qua đời
cha anh ta qua đời
và mẹ của anh ta gửi anh tới sống
với một người chú, một người linh mục
với một người chú, một người linh mục
03:17
and his mother sent him to go live
with an uncle, who was a priest
with an uncle, who was a priest
50
185634
3623
của dòng tộc Ethiopia chính thống ,
03:21
of the Ethiopian Orthodox tradition,
51
189281
2295
một trong những giáo hội lâu đời nhất trên thế giới.
03:23
one of the oldest churches in the world.
52
191600
2134
Bấy giờ , đây là dòng tộc có kiến thức và sự thông thái, uyên bác sâu rộng
03:26
Now, this tradition has an enormous amount
of scholarship and learning,
of scholarship and learning,
53
194892
3461
03:30
and Yared had to study and study
and study and study,
and study and study,
54
198377
3012
và Yared đã phải học tập, nghiên cứu, rồi lại nghiên cứu và học tập
và vào một ngày anh đang học ở dưới gốc cây,
03:33
and one day he was studying under a tree,
55
201413
2616
khi ba con chim bay tới phía anh
03:36
when three birds came to him.
56
204053
2527
03:39
One by one, these birds
became his teachers.
became his teachers.
57
207321
3068
Từng con một , những con chim ấy
trở thành giáo viên của ta
trở thành giáo viên của ta
Chúng đã dạy cho anh ta âm nhạc - thực tế là những thang âm.
03:42
They taught him music -- scales, in fact.
58
210912
3292
Và Yared cuối cùng
được công nhận là Thánh Yared ,
được công nhận là Thánh Yared ,
03:47
And Yared, eventually
recognized as Saint Yared,
recognized as Saint Yared,
59
215579
2503
03:50
used these scales to compose
five volumes of chants and hymns
five volumes of chants and hymns
60
218106
4438
và đã sử dụng những thang âm đó để sáng tác
ra 5 quyển thánh ca
ra 5 quyển thánh ca
cho việc thờ phụng và kỷ niệm .
03:54
for worship and celebration.
61
222568
2172
Và ông đã sử dụng các thang âm đó
để sáng tạo ra
để sáng tạo ra
03:56
And he used these scales
to compose and to create
to compose and to create
62
224764
3389
04:00
an indigenous musical notation system.
63
228177
2750
một hệ thống ký hiệu âm nhạc bản địa .
04:03
And these scales evolved
into what is known as kiñit,
into what is known as kiñit,
64
231645
3623
Và các thang âm đó đã phát triển và được biết tới với tên gọi kiñit ,
04:07
the unique, pentatonic, five-note,
modal system that is very much alive
modal system that is very much alive
65
235292
5893
sự độc đáo , âm ngũ cung , với năm nốt
hệ thống kết hợp đó rất sống động
hệ thống kết hợp đó rất sống động
04:13
and thriving and still evolving
in Ethiopia today.
in Ethiopia today.
66
241209
4224
và vẫn đang phát triển mạnh mẽ
ở Ethiopia ngày nay .
ở Ethiopia ngày nay .
04:18
Now, I love this story because
it's true at multiple levels.
it's true at multiple levels.
67
246531
3163
Bây giờ , tôi thích câu chuyện này bởi vì
nó có thật trên nhiều phương diện.
nó có thật trên nhiều phương diện.
Thánh Yared là có thật, một nhân vật lịch sử,
04:21
Saint Yared was a real, historical figure,
68
249718
3023
04:24
and the natural world
can be our musical teacher.
can be our musical teacher.
69
252765
3949
và thế giới tự nhiên
có thể là giáo viên âm nhạc của chính chúng ta.
có thể là giáo viên âm nhạc của chính chúng ta.
04:29
And we have so many examples of this:
70
257057
2154
Và chúng ta có rất nhiều ví dụ cho điều này:
04:31
the Pygmies of the Congo
tune their instruments
tune their instruments
71
259235
2223
những người lùn Pygmy xứ Công Gô
hòa âm những nhạc cụ của họ
hòa âm những nhạc cụ của họ
với tiếng hót của các loài chim
trong khu rừng xung quanh họ
trong khu rừng xung quanh họ
04:33
to the pitches of the birds
in the forest around them.
in the forest around them.
72
261482
2600
04:36
Musician and natural soundscape
expert Bernie Krause describes
expert Bernie Krause describes
73
264396
3178
Nhạc sĩ, chuyên gia những âm thanh tự nhiên
Bernie Krause mô tả
Bernie Krause mô tả
04:39
how a healthy environment
has animals and insects
has animals and insects
74
267598
3374
làm cách nào mà một môi trường lành mạnh
với các loài động vật và côn trùng
với các loài động vật và côn trùng
04:42
taking up low, medium
and high-frequency bands,
and high-frequency bands,
75
270996
3428
có thể tạo nên các dải tần số thấp,
trung bình và cao
trung bình và cao
theo đúng cái cách
mà một bản giao hưởng tạo nên.
mà một bản giao hưởng tạo nên.
04:46
in exactly the same way
as a symphony does.
as a symphony does.
76
274448
3194
Và vô số các tác phẩm âm nhạc
được lấy cảm hứng từ âm thanh của loài chim và rừng núi
được lấy cảm hứng từ âm thanh của loài chim và rừng núi
04:50
And countless works of music
were inspired by bird and forest song.
were inspired by bird and forest song.
77
278066
4363
Vâng, thế giới tự nhiên
có thể là giáo viên văn hóa của chúng ta.
có thể là giáo viên văn hóa của chúng ta.
04:54
Yes, the natural world
can be our cultural teacher.
can be our cultural teacher.
78
282972
4873
Giờ chúng ta hãy đến với sự độc đáo
trong ngôn ngữ của thế giới loài người
trong ngôn ngữ của thế giới loài người
05:00
So let's go now to the uniquely
human world of language.
human world of language.
79
288751
3373
Mỗi một ngôn ngữ giao tiếp với
các mức độ thang âm khác nhau
các mức độ thang âm khác nhau
05:05
Every language communicates
with pitch to varying degrees,
with pitch to varying degrees,
80
293083
3244
cho dù đó là tiếng phổ thông Trung Quốc ,
05:08
whether it's Mandarin Chinese,
81
296351
1438
nơi một sự thay đổi trong biến tấu giai điệu
cho ra các âm tiết ngữ âm giống nhau
cho ra các âm tiết ngữ âm giống nhau
05:09
where a shift in melodic inflection
gives the same phonetic syllable
gives the same phonetic syllable
82
297813
3992
với một ý nghĩa hoàn toàn khác nhau ,
05:13
an entirely different meaning,
83
301829
1757
05:15
to a language like English,
84
303610
1342
cho đến một ngôn ngữ như tiếng Anh
05:16
where a raised pitch
at the end of a sentence ...
at the end of a sentence ...
85
304976
2370
nơi mà một cái lên giọng
ở cuối câu ...
ở cuối câu ...
05:19
(Going up in pitch) implies a question?
86
307370
2018
( lên giọng ) ngụ ý cho một câu hỏi?
(Cười )
05:21
(Laughter)
87
309412
1609
05:23
As an Ethiopian-American woman,
88
311045
1659
Là một người phụ nữ Mỹ gốc Ethiopia ,
Tôi lớn lên với các ngôn ngữ
của Amharic , Amhariña .
của Amharic , Amhariña .
05:24
I grew up around the language
of Amharic, Amhariña.
of Amharic, Amhariña.
89
312728
2408
Đó là ngôn ngữ đầu tiên của tôi ,
ngôn ngữ của cha mẹ tôi ,
ngôn ngữ của cha mẹ tôi ,
05:27
It was my first language,
the language of my parents,
the language of my parents,
90
315160
2479
một trong những ngôn ngữ chính của người Ethiopia .
05:29
one of the main languages of Ethiopia.
91
317663
2557
05:32
And there are a million reasons
to fall in love with this language:
to fall in love with this language:
92
320716
3194
Và có một triệu lý do
để yêu ngôn ngữ này :
để yêu ngôn ngữ này :
Chiều sâu của thi pháp ,
Yếu tố đa nghĩa của nó
Yếu tố đa nghĩa của nó
05:35
its depth of poetics,
its double entendres,
its double entendres,
93
323934
2841
chất sáp và vàng của nó, sự hài hước,
05:38
its wax and gold, its humor,
94
326799
2617
05:41
its proverbs that illuminate
the wisdom and follies of life.
the wisdom and follies of life.
95
329440
3890
những câu tục ngữ của nó soi sáng
sự thông thái và điên rồ của cuộc sống .
sự thông thái và điên rồ của cuộc sống .
05:46
But there's also this melodicism,
a musicality built right in.
a musicality built right in.
96
334038
4079
Nhưng cũng có sự du dương này ,
một âm nhạc ngay trong xây dựng .
một âm nhạc ngay trong xây dựng .
Và tôi tìm thấy điều này rõ ràng nhất
05:50
And I find this distilled most clearly
97
338734
1875
05:52
in what I like to call
emphatic language --
emphatic language --
98
340633
2473
trong cái mà tôi thích gọi là
nhấn giọng ngôn ngữ -
nhấn giọng ngôn ngữ -
05:55
language that's meant
to highlight or underline
to highlight or underline
99
343130
2236
Ngôn ngữ có nghĩa là
làm nổi bật hay nhấn giọng
làm nổi bật hay nhấn giọng
05:57
or that springs from surprise.
100
345390
2055
hay từ bất ngờ này sang bất ngờ khác .
06:00
Take, for example, the word: "indey."
101
348036
2407
Lấy ví dụ, chữ : " . Indey "
Bây giờ , nếu có người Ethiopia
trong số các khán giả,
trong số các khán giả,
06:03
Now, if there are Ethiopians
in the audience,
in the audience,
102
351204
2102
06:05
they're probably chuckling to themselves,
103
353330
2007
có lẽ họ đang cười khúc khích với chính họ,
bởi vì từ này có nghĩa
như kiểu: "Không!"
như kiểu: "Không!"
06:07
because the word means
something like "No!"
something like "No!"
104
355361
2084
06:09
or "How could he?" or "No, he didn't."
105
357469
1811
hay "Làm thế nào anh ta có thể?" hoặc
"Không, anh ấy đã không làm"
"Không, anh ấy đã không làm"
Nó phụ thuộc vào từng hoàn cảnh.
06:11
It kind of depends on the situation.
106
359304
2101
06:13
But when I was a kid,
this was my very favorite word,
this was my very favorite word,
107
361429
3851
Nhưng khi tôi còn là một đứa trẻ ,
đó là từ mà tôi rất yêu thích
đó là từ mà tôi rất yêu thích
và tôi nghĩ đó là bởi vì nó có âm cao.
06:17
and I think it's because it has a pitch.
108
365304
3100
06:20
It has a melody.
109
368721
1211
Nó có giai điệu
06:21
You can almost see the shape
as it springs from someone's mouth.
as it springs from someone's mouth.
110
369956
3001
Bạn hầu như có thể nhìn thấy hình dạng
khi nó được bật ra từ miệng của một ai đó
khi nó được bật ra từ miệng của một ai đó
" Indey " - nó xuống , và sau đó lên trở lại.
06:24
"Indey" -- it dips, and then raises again.
111
372981
2729
Và như nhạc sĩ, một nhà soạn nhạc ,
khi tôi nghe thấy từ đó ,
khi tôi nghe thấy từ đó ,
06:28
And as a musician and composer,
when I hear that word,
when I hear that word,
112
376391
3089
một cái gì đó như thế này
trôi nổi trong tâm trí của tôi .
trôi nổi trong tâm trí của tôi .
06:31
something like this
is floating through my mind.
is floating through my mind.
113
379504
3069
(Âm nhạc và ca hát " Indey " )
06:35
(Music and singing "Indey")
114
383982
5000
(Âm nhạc kết thúc )
06:45
(Music ends)
115
393832
2000
Hoặc lấy ví dụ , cụm từ
cho " Nó là đúng" hoặc " Đó là chính xác " -
cho " Nó là đúng" hoặc " Đó là chính xác " -
06:48
Or take, for example, the phrase
for "It is right" or "It is correct" --
for "It is right" or "It is correct" --
116
396711
3991
06:52
"Lickih nehu ... Lickih nehu."
117
400726
1572
"Lickih nehu ... Lickih nehu."
06:54
It's an affirmation, an agreement.
118
402322
2633
Đó là một sự khẳng định , một thỏa thuận.
"Lickih nehu."
06:56
"Lickih nehu."
119
404979
1158
Khi tôi nghe thấy cụm từ đó,
06:58
When I hear that phrase,
120
406161
1152
một cái gì đó như thế này bắt đầu đảo
qua tâm trí của tôi .
qua tâm trí của tôi .
06:59
something like this starts rolling
through my mind.
through my mind.
121
407337
3497
(Âm nhạc và ca hát " Lickih nehu " )
07:04
(Music and singing "Lickih nehu")
122
412031
5000
(Âm nhạc kết thúc )
07:11
(Music ends)
123
419572
2000
Và trong cả hai trường hợp ,
những gì tôi đã làm đó là bắt nhịp giai điệu
những gì tôi đã làm đó là bắt nhịp giai điệu
07:14
And in both of those cases,
what I did was I took the melody
what I did was I took the melody
124
422199
2817
07:17
and the phrasing
of those words and phrases
of those words and phrases
125
425040
2459
và những ca từ
của những từ và cụm từ
của những từ và cụm từ
và tôi biến chúng thành các phần âm nhạc
để sử dụng trong các tác phẩm ngắn .
để sử dụng trong các tác phẩm ngắn .
07:19
and I turned them into musical parts
to use in these short compositions.
to use in these short compositions.
126
427523
4566
Và tôi thích viết các dòng bass,
07:24
And I like to write bass lines,
127
432539
1481
vì vậy cả hai đều đã kết thúc
loại như những dòng âm bass .
loại như những dòng âm bass .
07:26
so they both ended up
kind of as bass lines.
kind of as bass lines.
128
434044
2051
07:29
Now, this is based on the work
of Jason Moran and others
of Jason Moran and others
129
437387
2626
Bây giờ , điều này dựa trên tác phẩm
của Jason Moran và những người khác
của Jason Moran và những người khác
07:32
who work intimately
with music and language,
with music and language,
130
440037
3038
người làm việc mật thiết
với âm nhạc và ngôn ngữ,
với âm nhạc và ngôn ngữ,
07:35
but it's also something I've had
in my head since I was a kid,
in my head since I was a kid,
131
443099
2944
nhưng nó cũng là một cái gì đó tôi đã có
trong đầu kể từ khi tôi là một đứa trẻ ,
trong đầu kể từ khi tôi là một đứa trẻ ,
làm thế nào mà âm nhạc cha mẹ tôi nghe
07:38
how musical my parents sounded
132
446067
2031
khi họ nói chuyện
với nhau và với chúng tôi.
với nhau và với chúng tôi.
07:40
when they were speaking
to each other and to us.
to each other and to us.
133
448122
3152
Nó tới từ chúng
và từ Amhariña mà tôi đã học
và từ Amhariña mà tôi đã học
07:44
It was from them
and from Amhariña that I learned
and from Amhariña that I learned
134
452070
2374
07:46
that we are awash in musical expression
135
454468
2880
rằng chúng ta đang ngập trong sắc thái âm nhạc
với mỗi từ ngữ
mỗi câu mà chúng ta nói ,
mỗi câu mà chúng ta nói ,
07:49
with every word,
every sentence that we speak,
every sentence that we speak,
136
457372
2615
từng chữ , từng câu
mà chúng ta nhận được .
mà chúng ta nhận được .
07:52
every word, every sentence
that we receive.
that we receive.
137
460011
2752
07:54
Perhaps you can hear it
in the words I'm speaking even now.
in the words I'm speaking even now.
138
462787
4259
Có lẽ bạn có thể nghe thấy nó
trong những lời tôi nói ngay cả bây giờ .
trong những lời tôi nói ngay cả bây giờ .
08:00
Finally, we go to the 1950s United States
139
468237
2415
Cuối cùng , chúng tôi đi đến những năm 1950 Hoa Kỳ
08:02
and the most seminal work
of 20th century avant-garde composition:
of 20th century avant-garde composition:
140
470676
3911
và công việc ảnh hưởng nhất
của những người tiên phong thế kỷ 20
của những người tiên phong thế kỷ 20
John Cage " 04:33 "
08:06
John Cage's "4:33,"
141
474611
2124
bằng văn bản cho bất kỳ nhạc cụ
hoặc sự kết hợp của các công cụ
hoặc sự kết hợp của các công cụ
08:08
written for any instrument
or combination of instruments.
or combination of instruments.
142
476759
3234
Các nhạc sĩ hay nhạc sĩ được mời
để đi bộ lên sân khấu
để đi bộ lên sân khấu
08:12
The musician or musicians are invited
to walk onto the stage
to walk onto the stage
143
480912
3559
08:16
with a stopwatch and open the score,
144
484495
3190
với một đồng hồ bấm giờ và mở tỷ số ,
08:19
which was actually purchased
by the Museum of Modern Art --
by the Museum of Modern Art --
145
487709
2931
mà thực sự đã được mua
bởi Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại -
bởi Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại -
đó là điểm số
08:22
the score, that is.
146
490664
1382
Và số này có không
một lưu ý duy nhất bằng văn bản
một lưu ý duy nhất bằng văn bản
08:24
And this score has not
a single note written
a single note written
147
492641
3508
08:28
and there is not a single note played
148
496173
2474
và không có một lưu ý duy nhất chơi
08:30
for four minutes and 33 seconds.
149
498671
2732
cho bốn phút và 33 giây .
Và , cùng một lúc tức giận và vui thích,
08:34
And, at once enraging and enrapturing,
150
502540
4690
cho chúng ta thấy rằng ngay cả
khi không có dây
khi không có dây
08:39
Cage shows us that even
when there are no strings
when there are no strings
151
507254
2888
08:42
being plucked by fingers
or hands hammering piano keys,
or hands hammering piano keys,
152
510166
5048
được gảy bằng ngón tay
hoặc tay búa phím đàn piano ,
hoặc tay búa phím đàn piano ,
vẫn còn là âm nhạc,
vẫn còn là âm nhạc,
vẫn còn là âm nhạc,
08:47
still there is music,
still there is music,
still there is music,
153
515238
2477
08:49
still there is music.
154
517739
2062
vẫn còn đó là âm nhạc.
08:51
And what is this music?
155
519825
2128
Và âm nhạc này là gì ?
Nó là hắt hơi ở phía sau.
08:54
It was that sneeze in the back.
156
522903
2205
(Cười )
08:57
(Laughter)
157
525132
1546
Nó là âm thanh hàng ngày
phát sinh từ các khán giả thân :
phát sinh từ các khán giả thân :
08:58
It is the everyday soundscape
that arises from the audience themselves:
that arises from the audience themselves:
158
526702
5060
09:03
their coughs, their sighs, their rustles,
their whispers, their sneezes,
their whispers, their sneezes,
159
531787
4269
ho , thở dài của họ , rustles của họ ,
thì thầm của họ , hắt hơi của họ
thì thầm của họ , hắt hơi của họ
phòng , gỗ
của sàn nhà và các bức tường
của sàn nhà và các bức tường
09:08
the room, the wood
of the floors and the walls
of the floors and the walls
160
536080
2541
09:10
expanding and contracting,
creaking and groaning
creaking and groaning
161
538645
2458
mở rộng và ký kết hợp đồng ,
ọp ẹp và rên rỉ
ọp ẹp và rên rỉ
09:13
with the heat and the cold,
162
541127
1404
với nhiệt và lạnh ,
09:14
the pipes clanking and contributing.
163
542555
3091
các đường ống kêu lách cách và góp phần
Và gây tranh cãi dù nó được,
và thậm chí còn gây tranh cãi mặc dù nó vẫn còn,
và thậm chí còn gây tranh cãi mặc dù nó vẫn còn,
09:19
And controversial though it was,
and even controversial though it remains,
and even controversial though it remains,
164
547306
3640
Điểm của khuôn là không có
những điều như sự im lặng đúng .
những điều như sự im lặng đúng .
09:22
Cage's point is that there is no
such thing as true silence.
such thing as true silence.
165
550970
4244
Ngay cả trong những môi trường im lặng nhất ,
Chúng tôi vẫn nghe và cảm nhận âm thanh
Chúng tôi vẫn nghe và cảm nhận âm thanh
09:28
Even in the most silent environments,
we still hear and feel the sound
we still hear and feel the sound
166
556107
4505
09:32
of our own heartbeats.
167
560636
1527
của nhịp đập con tim của chúng ta.
09:34
The world is alive
with musical expression.
with musical expression.
168
562646
3168
Thế giới sống động
với các biểu hiện âm nhạc
với các biểu hiện âm nhạc
09:38
We are already immersed.
169
566383
2207
Chúng tôi đã đắm chìm .
Bây giờ , tôi đã có thời điểm của riêng tôi ,
hãy nói, remixing John Cage
hãy nói, remixing John Cage
09:42
Now, I had my own moment of,
let's say, remixing John Cage
let's say, remixing John Cage
170
570330
3693
09:46
a couple of months ago
171
574047
1667
một vài tháng trước đây
09:47
when I was standing
in front of the stove cooking lentils.
in front of the stove cooking lentils.
172
575738
3003
khi tôi đang đứng
ở phía trước của lăng bếp nấu ăn .
ở phía trước của lăng bếp nấu ăn .
09:50
And it was late one night
and it was time to stir,
and it was time to stir,
173
578765
3142
Và nó đã trễ một đêm
và nó đã được thời gian để khuấy động ,
và nó đã được thời gian để khuấy động ,
vì vậy tôi nhấc nắp ra khỏi nồi nấu ăn
09:53
so I lifted the lid off the cooking pot,
174
581931
1972
09:55
and I placed it onto
the kitchen counter next to me,
the kitchen counter next to me,
175
583927
2433
và tôi đặt nó lên
kệ bếp bên cạnh tôi ,
kệ bếp bên cạnh tôi ,
và nó bắt đầu quay trở lại
09:58
and it started to roll back and forth
176
586384
2263
làm cho âm thanh này .
10:00
making this sound.
177
588671
2761
10:04
(Sound of metal lid
clanking against a counter)
clanking against a counter)
178
592765
5000
âm thanh cùa nắp kim loại
kêu lách cách chống lại một truy cập )
kêu lách cách chống lại một truy cập )
10:10
(Clanking ends)
179
598929
1150
( tiếng lách cách kết thúc )
10:13
And it stopped me cold.
180
601525
1534
Và nó đã ngăn tôi bị lạnh .
10:15
I thought, "What a weird, cool swing
that cooking pan lid has."
that cooking pan lid has."
181
603727
5223
Tôi nghĩ , " Thật là một kỳ lạ ,mà chảo nấu có . "
Vì vậy, khi đậu lăng đã sẵn sàng và ăn ,
10:22
So when the lentils were ready and eaten,
182
610200
4584
Tôi gọi nó đến phòng thu sau vườn nhà tôi
10:26
I hightailed it to my backyard studio,
183
614808
3494
10:30
and I made this.
184
618326
1843
và tôi thực hiện điều này
10:33
(Music, including the sound
of the lid, and singing)
of the lid, and singing)
185
621187
5000
(Âm nhạc, bao gồm cả âm thanh
của nắp, và ca hát)
của nắp, và ca hát)
10:50
(Music ends)
186
638271
1150
(Âm nhạc kết thúc )
10:52
Now, John Cage
wasn't instructing musicians
wasn't instructing musicians
187
640479
2412
Bây giờ , John Cage
không được hướng dẫn nhạc sĩ
không được hướng dẫn nhạc sĩ
10:54
to mine the soundscape
for sonic textures to turn into music.
for sonic textures to turn into music.
188
642915
3695
để khai thác âm thanh
cho kết cấu âm để biến thành âm nhạc .
cho kết cấu âm để biến thành âm nhạc .
10:59
He was saying that on its own,
189
647060
2853
Ông ấy nói rằng ngày của riêng mình ,
11:01
the environment is musically generative,
190
649937
3461
môi trường trong âm nhạc có thể sinh sản
rằng nó là hào phóng ,là màu mỡ ,
11:05
that it is generous, that it is fertile,
191
653422
4241
11:09
that we are already immersed.
192
657687
2163
rằng chúng ta đã đắm chìm
11:12
Musician, music researcher, surgeon
and human hearing expert Charles Limb
and human hearing expert Charles Limb
193
660765
6013
Nhạc sĩ , nhà nghiên cứu âm nhạc, bác sĩ phẫu thuật
và chuyên gia thính giác con người Charles Limb
và chuyên gia thính giác con người Charles Limb
11:18
is a professor at Johns Hopkins University
194
666802
2055
là một giáo sư tại Đại học Johns Hopkins
11:20
and he studies music and the brain.
195
668881
2269
và ông nghiên cứu âm nhạc và bộ não.
Và anh có một lý thuyết
11:24
And he has a theory
196
672739
1766
11:27
that it is possible -- it is possible --
197
675735
3096
rằng nó là có thể - có thể -
11:30
that the human auditory system
actually evolved to hear music,
actually evolved to hear music,
198
678855
5148
rằng hệ thống thính giác của con người
thực sự tiến hóa để nghe nhạc
thực sự tiến hóa để nghe nhạc
11:36
because it is so much more complex
than it needs to be for language alone.
than it needs to be for language alone.
199
684027
5071
vì nó là phức tạp hơn rất nhiều
hơn nó cần phải được cho ngôn ngữ của mình .
hơn nó cần phải được cho ngôn ngữ của mình .
Và nếu điều đó là sự thật,
11:41
And if that's true,
200
689733
1775
11:43
it means that we're hard-wired for music,
201
691532
2945
nó có nghĩa là chúng tôi đang cứng có dây cho âm nhạc,
rằng chúng ta có thể tìm thấy nó ở bất cứ đâu ,
11:46
that we can find it anywhere,
202
694501
2113
11:48
that there is no such thing
as a musical desert,
as a musical desert,
203
696638
3078
mà không có những điều như vậy
như một sa mạc âm nhạc ,
như một sa mạc âm nhạc ,
rằng chúng ta là vĩnh viễn
treo ra tại ốc đảo ,
treo ra tại ốc đảo ,
11:51
that we are permanently
hanging out at the oasis,
hanging out at the oasis,
204
699740
3699
và đó là kỳ diệu .
11:55
and that is marvelous.
205
703463
2057
11:58
We can add to the soundtrack,
but it's already playing.
but it's already playing.
206
706135
3193
Chúng tôi có thể thêm vào nhạc nền,
nhưng nó đã được chơi .
nhưng nó đã được chơi .
12:02
And it doesn't mean don't study music.
207
710260
1854
Và nó không có nghĩa là không học nhạc .
Nhạc nghiên cứu , theo dõi dòng thanh của bạn
và thưởng thức thăm dò mà .
và thưởng thức thăm dò mà .
12:04
Study music, trace your sonic lineages
and enjoy that exploration.
and enjoy that exploration.
208
712138
4496
12:09
But there is a kind of sonic lineage
to which we all belong.
to which we all belong.
209
717355
3735
Nhưng có một loại âm thanh di truyền
mà tất cả chúng ta thuộc về .
mà tất cả chúng ta thuộc về .
12:14
So the next time you are seeking
percussion inspiration,
percussion inspiration,
210
722267
2623
Vì vậy, lần sau khi bạn đang tìm kiếm
cảm hứng bộ gõ
cảm hứng bộ gõ
lựa chọn nào tốt hơn lốp xe của bạn ,
như họ cuộn qua các rãnh khác thường
như họ cuộn qua các rãnh khác thường
12:16
look no further than your tires,
as they roll over the unusual grooves
as they roll over the unusual grooves
211
724914
3349
của xa lộ
12:20
of the freeway,
212
728287
1724
12:22
or the top-right burner of your stove
213
730035
2178
hoặc ghi trên bên phải bếp của bạn
và rằng cách kỳ lạ mà nó nhấp chuột
12:24
and that strange way that it clicks
214
732237
1709
12:25
as it is preparing to light.
215
733970
2062
vì nó được chuẩn bị với ánh sáng.
12:28
When seeking melodic inspiration,
216
736733
1612
Khi tìm kiếm nguồn cảm hứng du dương,
lựa chọn nào tốt hơn lúc bình minh
và dàn nhạc hoàng hôn gia cầm
và dàn nhạc hoàng hôn gia cầm
12:30
look no further than dawn
and dusk avian orchestras
and dusk avian orchestras
217
738369
3492
12:33
or to the natural lilt
of emphatic language.
of emphatic language.
218
741885
3228
hoặc cho nhịp nhàng tự nhiên
của ngôn ngữ nhấn mạnh.
của ngôn ngữ nhấn mạnh.
12:37
We are the audience
and we are the composers
and we are the composers
219
745137
2999
Chúng tôi là những khán giả
và chúng tôi là những nhà soạn nhạc
và chúng tôi là những nhà soạn nhạc
và chúng tôi lấy từ những mảnh
12:40
and we take from these pieces
220
748160
1795
chúng tôi được đưa ra.
12:41
we are given.
221
749979
1151
Chúng tôi thực hiện, chúng tôi làm,làm,làm
12:43
We make, we make, we make, we make,
222
751154
1868
12:45
knowing that when it comes to nature
or language or soundscape,
or language or soundscape,
223
753046
4420
biết rằng khi nói đến bản chất
hoặc ngôn ngữ hoặc âm thanh
hoặc ngôn ngữ hoặc âm thanh
12:49
there is no end to the inspiration --
224
757490
2997
không có kết thúc với nguồn cảm hứng -
12:52
if we are listening.
225
760511
2434
nếu chúng ta đang lắng nghe.
12:55
Thank you.
226
763421
1152
Cảm ơn
12:56
(Applause)
227
764597
5774
(vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Meklit Hadero - Singer-songwriterMeklit Hadero is an Ethiopian-American singer-songwriter living the cultural in-between, both in her own luminous compositions and as a co-founder of the Nile Project.
Why you should listen
Meklit Hadero's music is imbued with poetry and multiplicity, from hybridized sounds of Tizita (haunting and nostalgic music) drawing from her Ethiopian heritage, to the annals of jazz, folk songs and rock & roll. Hadero describes her music as emanating from “in-between spaces,” and the result is a smoky, evocative world peopled by strong bass, world instruments and her soothing voice.
In the Nile Project, founded along with Egyptian ethnomusicologist Mina Girgis, Hadero set out to explore the music of the Nile basin, pulling influences from countries along the river, from Uganda, Kenya, Tanzania, Ethiopia, South Sudan, Sudan, and finally to Egypt. The project brings together hip-hop, traditional and contemporary music, with instruments and traditions old and new. As she says, "My work on a lot of levels is about multiplicity." Their new record is Aswan.
About her own music, here's what people say:
“Soulful, tremulous and strangely cinematic, Meklit’s voice will implant scenes in your mind — a softly lit supperclub, a Brooklyn stoop, a sun-baked road. Close your eyes, listen and dream." -- Seattle Times
"Meklit… combines N.Y. jazz with West Coast folk and African flourishes, all bound together by her beguiling voice, which is part sunshine and part cloudy day.” -- Filter Magazine
Meklit Hadero | Speaker | TED.com