TEDWomen 2017
Susan David: The gift and power of emotional courage
Susan David: Dar i moc emocjonalnej odwagi
Filmed:
Readability: 4.2
6,509,711 views
Psycholog Susan David opowiada o tym, jak sposób, w jaki radzimy sobie z własnymi emocjami, wpływa na wszystko, co ma znaczenie: nasze działania, karierę, relacje, zdrowie i szczęście. W tej głęboko poruszającej, dowcipnej i potencjalnie zmieniającej życie prelekcji zadaje kłam kulturze wynoszącej pozytywne myślenie nad emocjonalną prawdę i omawia potężne strategie emocjonalnej sprawności. Prelekcja, którą warto udostępnić innym.
Susan David - Psychologist, researcher, author
Susan David, a Harvard Medical School psychologist, studies emotional agility: the psychology of how we can use emotion to bring forward our best selves in all aspects of how we love, live, parent and lead. Full bio
Susan David, a Harvard Medical School psychologist, studies emotional agility: the psychology of how we can use emotion to bring forward our best selves in all aspects of how we love, live, parent and lead. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
Hello, everyone.
0
1167
1190
Witajcie.
00:15
Sawubona.
1
3531
1150
Sawubona.
00:20
In South Africa, where I come from,
2
8412
2206
W RPA, skąd pochodzę,
00:22
"sawubona" is the Zulu word for "hello."
3
10642
2555
w języku Zulu ''sawubona''
znaczy ''witaj''.
znaczy ''witaj''.
00:26
There's a beautiful and powerful
intention behind the word
intention behind the word
4
14122
2722
W tym słowie kryje się
piękna i potężna intencja,
piękna i potężna intencja,
ponieważ ''sawubona'' dosłownie znaczy:
00:28
because "sawubona"
literally translated means,
literally translated means,
5
16868
2230
00:31
"I see you, and by seeing you,
I bring you into being."
I bring you into being."
6
19122
3291
''Widzę cię, a przez to,
że cię widzę, sprawiam, że jesteś''.
że cię widzę, sprawiam, że jesteś''.
00:35
So beautiful, imagine
being greeted like that.
being greeted like that.
7
23538
2920
Wyobraźcie sobie,
że jesteście tak pięknie witani.
że jesteście tak pięknie witani.
00:40
But what does it take
in the way we see ourselves?
in the way we see ourselves?
8
28093
2920
Ale czego potrzeba,
byśmy dostrzegali samych siebie?
byśmy dostrzegali samych siebie?
00:43
Our thoughts, our emotions and our stories
9
31037
2746
Nasze myśli, emocje i historie,
które pozwalają mieć się dobrze
00:45
that help us to thrive
10
33807
1332
00:47
in an increasingly complex
and fraught world?
and fraught world?
11
35163
2950
w coraz bardziej złożonym
i pełnym napięcia świecie?
i pełnym napięcia świecie?
00:50
This crucial question has been
at the center of my life's work.
at the center of my life's work.
12
38958
3825
To zasadnicze pytanie
stało się centrum mojej pracy.
stało się centrum mojej pracy.
00:54
Because how we deal
with our inner world drives everything.
with our inner world drives everything.
13
42807
3310
To, jak traktujemy nasz wewnętrzny
świat, ma wpływ na wszystko.
świat, ma wpływ na wszystko.
00:58
Every aspect of how we love, how we live,
14
46593
3190
Każdy aspekt naszej
miłości, naszego życia,
miłości, naszego życia,
01:01
how we parent and how we lead.
15
49807
2000
jakimi jesteśmy rodzicami
i jakimi przywódcami.
i jakimi przywódcami.
01:04
The conventional view
of emotions as good or bad,
of emotions as good or bad,
16
52696
3785
Typowe postrzeganie emocji
jako dobrych lub złych,
jako dobrych lub złych,
01:08
positive or negative,
17
56505
1667
pozytywnych lub negatywnych,
01:10
is rigid.
18
58196
1150
jest zbyt sztywne.
01:11
And rigidity in the face
of complexity is toxic.
of complexity is toxic.
19
59768
3283
Brak elastyczności w obliczu
złożoności jest toksyczny.
złożoności jest toksyczny.
[Emocjonalna sztywność i sprawność]
01:16
We need greater levels
of emotional agility
of emotional agility
20
64093
3294
Potrzebujemy więcej
emocjonalnej sprawności,
emocjonalnej sprawności,
by być odpornym i rozkwitać.
01:19
for true resilience and thriving.
21
67411
2200
Moja przygoda z tym powołaniem zaczęła się
01:23
My journey with this calling
22
71302
1683
01:25
began not in the hallowed halls
of a university,
of a university,
23
73009
3618
nie w czcigodnych aulach uniwersytetu,
lecz w skomplikowanej codzienności.
01:28
but in the messy, tender business of life.
24
76651
2268
01:31
I grew up in the white suburbs
of apartheid South Africa,
of apartheid South Africa,
25
79728
3635
Dorastałam na białych przedmieściach
RPA za czasów apartheidu,
RPA za czasów apartheidu,
01:35
a country and community
committed to not seeing.
committed to not seeing.
26
83387
3523
kraju i społeczności
zdeterminowanej, by nie widzieć.
zdeterminowanej, by nie widzieć.
01:38
To denial.
27
86934
1150
By zaprzeczać.
01:40
It's denial that makes 50 years
of racist legislation possible
of racist legislation possible
28
88578
4548
To zaprzeczanie pozwoliło
na 50 lat prawnego rasizmu
na 50 lat prawnego rasizmu
01:45
while people convince themselves
that they are doing nothing wrong.
that they are doing nothing wrong.
29
93150
3372
przy pełnym przekonaniu,
że nie robi się nic złego.
że nie robi się nic złego.
01:49
And yet, I first learned
of the destructive power of denial
of the destructive power of denial
30
97461
3806
Jednak po raz pierwszy
o destrukcyjnej sile zaprzeczania
o destrukcyjnej sile zaprzeczania
01:53
at a personal level,
31
101291
1333
przekonałam się w życiu prywatnym,
zanim zrozumiałam, jak wpływa ono
na kraj mojego urodzenia.
na kraj mojego urodzenia.
01:55
before I understood what it was doing
to the country of my birth.
to the country of my birth.
32
103117
4015
02:01
My father died on a Friday.
33
109850
1800
Mój ojciec zmarł w piątek.
02:04
He was 42 years old and I was 15.
34
112564
2200
Miał 42 lata, a ja 15.
Mama szepnęła mi,
żebym poszła się z nim pożegnać,
żebym poszła się z nim pożegnać,
02:07
My mother whispered to me to go
and say goodbye to my father
and say goodbye to my father
35
115802
2833
zanim pójdę do szkoły.
02:10
before I went to school.
36
118659
1551
Odłożyłam więc plecak
i przeszłam całą drogę
i przeszłam całą drogę
02:12
So I put my backpack down
and walked the passage that ran through
and walked the passage that ran through
37
120234
3571
02:15
to where the heart of our home
my father lay dying of cancer.
my father lay dying of cancer.
38
123829
2897
do serca domu, gdzie leżał mój ojciec
i umierał na raka.
i umierał na raka.
02:19
His eyes were closed,
but he knew I was there.
but he knew I was there.
39
127526
2790
Oczy miał zamknięte,
ale wiedział, że przyszłam.
ale wiedział, że przyszłam.
02:22
In his presence, I had always felt seen.
40
130997
2631
W jego obecności
zawsze czułam się widziana.
zawsze czułam się widziana.
Powiedziałam mu, że go kocham,
02:26
I told him I loved him,
41
134331
1452
02:27
said goodbye and headed off for my day.
42
135807
2600
pożegnałam się
i ruszyłam w swoją stronę.
i ruszyłam w swoją stronę.
W szkole dryfowałam od chemii
do matematyki, do historii, do biologii,
do matematyki, do historii, do biologii,
02:31
At school, I drifted from science
to mathematics to history to biology,
to mathematics to history to biology,
43
139984
4088
02:36
as my father slipped from the world.
44
144096
2196
podczas gdy mój ojciec
odchodził z tego świata.
odchodził z tego świata.
02:38
From May to July to September to November,
45
146889
2798
Od maja do lipca,
od września do listopada,
od września do listopada,
02:41
I went about with my usual smile.
46
149711
2200
chodziłam jak zawsze uśmiechnięta.
02:44
I didn't drop a single grade.
47
152251
1933
Nie opuściłam się w nauce nawet o stopień.
Pytana, jak sobie radzę,
wzruszałam ramionami i mówiłam: ''OK''.
wzruszałam ramionami i mówiłam: ''OK''.
02:46
When asked how I was doing,
I would shrug and say, "OK."
I would shrug and say, "OK."
48
154673
3666
Byłam chwalona za bycie silną.
02:51
I was praised for being strong.
49
159292
2066
02:54
I was the master of being OK.
50
162108
2794
Byłam mistrzynią bycia OK.
Ale w domu było nam trudno...
02:58
But back home, we struggled --
51
166673
1582
Ojciec nie zdołał
utrzymać swojej małej firmy
utrzymać swojej małej firmy
03:00
my father hadn't been able
to keep his small business going
to keep his small business going
52
168279
2766
podczas choroby.
03:03
during his illness.
53
171069
1159
Matka w samotności
opłakiwała miłość swojego życia,
opłakiwała miłość swojego życia,
03:04
And my mother, alone,
was grieving the love of her life
was grieving the love of her life
54
172252
3031
starając się wychować trójkę dzieci.
03:07
trying to raise three children,
55
175307
1477
A do drzwi pukali wierzyciele.
03:08
and the creditors were knocking.
56
176808
1877
03:11
We felt, as a family, financially
and emotionally ravaged.
and emotionally ravaged.
57
179355
3665
Jako rodzina czuliśmy się
finansowo i emocjonalnie zdruzgotani.
finansowo i emocjonalnie zdruzgotani.
Osamotniona, zaczęłam się szybko staczać.
03:15
And I began to spiral down,
isolated, fast.
isolated, fast.
58
183553
3972
03:20
I started to use food to numb my pain.
59
188798
3118
Zaczęłam sięgać po jedzenie,
żeby znieczulić ból.
żeby znieczulić ból.
Obżarstwo i wymioty.
03:24
Binging and purging.
60
192733
1414
Odrzucałam akceptację pełni mojego żalu.
03:26
Refusing to accept
the full weight of my grief.
the full weight of my grief.
61
194893
3200
03:31
No one knew, and in a culture
that values relentless positivity,
that values relentless positivity,
62
199125
4238
Nikt o tym nie wiedział, a ja, żyjąc
w kulturze ceniącej pozytywność,
w kulturze ceniącej pozytywność,
03:35
I thought that no one wanted to know.
63
203387
2037
byłam przekonana,
że nikt nie chce wiedzieć.
że nikt nie chce wiedzieć.
03:39
But one person did not buy into
my story of triumph over grief.
my story of triumph over grief.
64
207339
4267
Ale Jedna osoba nie uwierzyła
w moją bajkę o zwycięstwie nad smutkiem.
w moją bajkę o zwycięstwie nad smutkiem.
Nauczycielka angielskiego w 8 klasie
z płonącym spojrzeniem niebieskich oczu
z płonącym spojrzeniem niebieskich oczu
03:44
My eighth-grade English teacher
fixed me with burning blue eyes
fixed me with burning blue eyes
65
212751
3517
03:48
as she handed out blank notebooks.
66
216292
2461
wręczyła mi czysty zeszyt.
03:51
She said, "Write what you're feeling.
67
219598
2533
Powiedziała: ''Pisz, co czujesz.
03:55
Tell the truth.
68
223106
1150
Powiedz prawdę.
03:56
Write like nobody's reading."
69
224876
2000
Pisz, jakby nikt nie czytał''.
I tak po prostu
04:00
And just like that,
70
228093
1214
zostałam zaproszona,
żeby autentycznie zmierzyć się z bólem.
żeby autentycznie zmierzyć się z bólem.
04:01
I was invited to show up
authentically to my grief and pain.
authentically to my grief and pain.
71
229331
3622
04:05
It was a simple act
72
233395
2325
To było proste,
jednak dla mnie rewolucyjne.
04:07
but nothing short of a revolution for me.
73
235744
2610
04:11
It was this revolution
that started in this blank notebook
that started in this blank notebook
74
239040
4301
Ta rewolucja, która zaczęła się
w tym czystym zeszycie
w tym czystym zeszycie
04:15
30 years ago
75
243365
2239
30 lat temu,
04:17
that shaped my life's work.
76
245628
1872
stała się pracą mojego życia.
04:20
The secret, silent
correspondence with myself.
correspondence with myself.
77
248117
3288
Sekretna, cicha korespondencja ze sobą.
04:24
Like a gymnast,
78
252656
1176
Jak gimnastyczka
04:25
I started to move beyond
the rigidity of denial
the rigidity of denial
79
253856
4531
zaczęłam wychodzić
poza sztywne ramy zaprzeczania
poza sztywne ramy zaprzeczania
04:30
into what I've now come to call
80
258411
2104
w stronę tego, co teraz nazywam
emocjonalną sprawnością.
04:32
emotional agility.
81
260539
1532
04:38
Life's beauty is inseparable
from its fragility.
from its fragility.
82
266187
3222
Nie da się rozdzielić
piękna życia od jego kruchości.
piękna życia od jego kruchości.
[Nie da się rozdzielić
piękna życia od jego kruchości]
piękna życia od jego kruchości]
04:43
We are young until we are not.
83
271036
1933
Jesteśmy młodzi do czasu.
04:45
We walk down the streets sexy
84
273807
1873
Chodzimy ulicami pełni atrakcyjni,
aż pewnego dnia zdajemy sobie sprawę,
że nikt nas nie zauważa.
że nikt nas nie zauważa.
04:47
until one day we realize
that we are unseen.
that we are unseen.
85
275704
2869
Gderamy na dzieci,
aż w końcu zdajemy sobie sprawę,
aż w końcu zdajemy sobie sprawę,
04:53
We nag our children and one day realize
86
281488
2221
04:55
that there is silence
where that child once was,
where that child once was,
87
283733
2257
że tam, gdzie kiedyś było dziecko,
teraz jest cisza,
teraz jest cisza,
04:58
now making his or her way in the world.
88
286014
1969
a ono idzie już własną drogą przez świat.
05:01
We are healthy until a diagnosis
brings us to our knees.
brings us to our knees.
89
289009
4928
Jesteśmy zdrowi, aż diagnoza
powala nas na kolana.
powala nas na kolana.
Jedyną pewnością jest niepewność,
05:07
The only certainty is uncertainty,
90
295009
2342
05:09
and yet we are not navigating
this frailty successfully or sustainably.
this frailty successfully or sustainably.
91
297375
3602
a my nie obchodzimy się z tą słabością
skutecznie na dłuższą metę.
skutecznie na dłuższą metę.
Światowa Organizacja Zdrowia
twierdzi, że depresja
twierdzi, że depresja
05:14
The World Health Organization
tells us that depression
tells us that depression
92
302164
3008
05:17
is now the single leading cause
of disability globally --
of disability globally --
93
305196
3609
jest wiodącą przyczyną
niepełnosprawności na świecie,
niepełnosprawności na świecie,
05:21
outstripping cancer,
94
309585
1801
w czym wyprzedza raka
05:23
outstripping heart disease.
95
311410
1669
i choroby serca.
05:26
And at a time of greater complexity,
96
314411
4094
W czasach coraz większej złożoności,
bezprecedensowych zmian
w technologii, polityce, ekonomii,
w technologii, polityce, ekonomii,
05:30
unprecedented technological,
political and economic change,
political and economic change,
97
318529
3548
05:34
we are seeing how people's tendency
98
322895
1777
obserwujemy, jak ludzie skłaniają się
05:36
is more and more to lock down
into rigid responses to their emotions.
into rigid responses to their emotions.
99
324696
4111
do coraz większego zamykania się
w sztywnych reakcjach na swoje emocje.
w sztywnych reakcjach na swoje emocje.
05:42
On the one hand we might
obsessively brood on our feelings.
obsessively brood on our feelings.
100
330371
3067
Z jednej strony obsesyjnie
rozmyślamy nad naszymi uczuciami.
rozmyślamy nad naszymi uczuciami.
05:46
Getting stuck inside our heads.
101
334387
1833
Zapętlamy się we własnych myślach.
05:48
Hooked on being right.
102
336735
1469
Zafiksowani na własną rację.
05:51
Or victimized by our news feed.
103
339085
2127
Albo stawiani w roli ofiary przez media.
Z drugiej strony butelkujemy emocje,
05:55
On the other, we might
bottle our emotions,
bottle our emotions,
104
343124
2024
spychając je na bok,
05:57
pushing them aside
105
345172
1984
05:59
and permitting only those emotions
deemed legitimate.
deemed legitimate.
106
347180
3136
dopuszczając tylko te,
które uznajemy za słuszne.
które uznajemy za słuszne.
06:04
In a survey I recently conducted
with over 70,000 people,
with over 70,000 people,
107
352068
3170
W moim ostatnim badaniu
na 70 tysiącach osób wyszło,
na 70 tysiącach osób wyszło,
06:07
I found that a third of us --
108
355262
1734
że jedna trzecia badanych,
powtarzam, jedna trzecia,
06:09
a third --
109
357704
1150
06:11
either judge ourselves for having
so-called "bad emotions,"
so-called "bad emotions,"
110
359466
4900
albo oskarża się o odczuwanie
tak zwanych''złych emocji'',
tak zwanych''złych emocji'',
06:16
like sadness,
111
364390
1794
jak smutek,
złość czy nawet żal.
06:18
anger or even grief.
112
366208
1959
Albo aktywnie próbuje
te uczucia odepchnąć.
te uczucia odepchnąć.
06:22
Or actively try to push aside
these feelings.
these feelings.
113
370057
3747
06:27
We do this not only to ourselves,
114
375273
1650
Robimy to nie tylko sobie samym,
06:28
but also to people we love,
like our children --
like our children --
115
376947
2254
ale również tym, których
kochamy, jak nasze dzieci.
kochamy, jak nasze dzieci.
06:31
we may inadvertently shame them
out of emotions seen as negative,
out of emotions seen as negative,
116
379225
4598
Możemy nieumyślnie zawstydzać je
z powodu emocji uznanych za negatywne,
z powodu emocji uznanych za negatywne,
przeskakiwać do rozwiązań
06:35
jump to a solution,
117
383847
2024
06:37
and fail to help them
118
385895
1480
i nie pomóc im
w dostrzeżeniu tych emocji
jako z natury cennych.
jako z natury cennych.
06:39
to see these emotions
as inherently valuable.
as inherently valuable.
119
387399
3090
06:45
Normal, natural emotions
are now seen as good or bad.
are now seen as good or bad.
120
393030
5412
Normalne, naturalne emocje
są dziś postrzegane jako dobre lub złe.
są dziś postrzegane jako dobre lub złe.
A pozytywne myślenie stało się
nową formą moralnej poprawności.
nową formą moralnej poprawności.
06:52
And being positive has become
a new form of moral correctness.
a new form of moral correctness.
121
400474
4188
Chorym na raka z automatu zaleca się
pozytywne nastawienie.
pozytywne nastawienie.
06:59
People with cancer are automatically told
to just stay positive.
to just stay positive.
122
407522
3871
Kobietom, żeby przestały się tak złościć.
07:06
Women, to stop being so angry.
123
414434
2803
07:11
And the list goes on.
124
419191
1400
I tak dalej.
07:14
It's a tyranny.
125
422000
1414
To tyrania.
07:16
It's a tyranny of positivity.
126
424303
2147
Tyrania pozytywnego myślenia.
To okrutne.
07:20
And it's cruel.
127
428752
1309
Niedobre.
07:23
Unkind.
128
431021
1150
I nieefektywne.
07:25
And ineffective.
129
433260
1381
Robimy to sobie
07:27
And we do it to ourselves,
130
435728
2532
i robimy to innym.
07:30
and we do it to others.
131
438284
1533
Jeśli coś łączy
07:33
If there's one common feature
132
441373
2697
ponure rozmyślanie, butelkowanie,
czy fałszywe pozytywne nastawienie,
czy fałszywe pozytywne nastawienie,
07:36
of brooding, bottling
or false positivity, it's this:
or false positivity, it's this:
133
444094
3651
07:40
they are all rigid responses.
134
448666
2413
to wszystkie one są sztywnymi reakcjami.
07:44
And if there's a single
lesson we can learn
lesson we can learn
135
452586
2080
Jeśli czegoś możemy się nauczyć
z nieuniknionego upadku apartheidu,
07:46
from the inevitable fall of apartheid
136
454690
2793
07:49
it is that rigid denial doesn't work.
137
457507
2685
to tego, że sztywne
zaprzeczanie nie działa.
zaprzeczanie nie działa.
Jest nie do utrzymania.
07:53
It's unsustainable.
138
461642
1350
07:55
For individuals, for families,
139
463967
2864
Dla jednostek, dla rodzin,
07:58
for societies.
140
466855
1150
dla społeczeństw.
08:00
And as we watch the ice caps melt,
141
468783
4080
I tak jak topnienie lodowców,
08:04
it is unsustainable for our planet.
142
472887
2706
jest dla naszej planety
na dłuższą metę niedobre.
na dłuższą metę niedobre.
Badania nad tłumieniem emocji pokazują,
08:09
Research on emotional suppression shows
143
477831
1865
że odpychane lub ignorowane emocje
08:11
that when emotions
are pushed aside or ignored,
are pushed aside or ignored,
144
479720
2968
stają się silniejsze.
08:14
they get stronger.
145
482712
1200
Psychologowie nazywają to wzmocnieniem.
08:16
Psychologists call this amplification.
146
484664
2214
08:18
Like that delicious chocolate cake
in the refrigerator --
in the refrigerator --
147
486902
3252
Jak to pyszne ciasto w lodówce,
08:23
the more you try to ignore it ...
148
491061
1934
im bardziej próbujesz je ignorować...
08:26
(Laughter)
149
494124
3604
(Śmiech)
tym bardziej nie daje ci spokoju.
08:30
the greater its hold on you.
150
498744
2158
08:34
You might think you're in control
of unwanted emotions when you ignore them,
of unwanted emotions when you ignore them,
151
502619
3572
Może ci się wydawać, że masz
kontrolę nad niechcianymi emocjami,
kontrolę nad niechcianymi emocjami,
kiedy je ignorujesz, ale w rzeczywistości
08:38
but in fact they control you.
152
506215
2642
to one kontrolują ciebie.
Wewnętrzny ból zawsze się ujawnia.
08:42
Internal pain always comes out.
153
510127
2179
08:45
Always.
154
513068
1150
Zawsze.
08:46
And who pays the price?
155
514863
1532
A kto płaci za to cenę?
My płacimy.
08:49
We do.
156
517244
1405
Nasze dzieci,
08:50
Our children,
157
518673
1150
08:52
our colleagues,
158
520696
1150
nasi koledzy z pracy,
08:55
our communities.
159
523354
1150
nasze wspólnoty.
Nie zrozumcie mnie źle.
09:01
Now, don't get me wrong.
160
529354
1412
Nie jestem przeciw szczęściu.
09:03
I'm not anti-happiness.
161
531203
1638
09:06
I like being happy.
162
534213
1309
Lubię być szczęśliwa.
09:07
I'm a pretty happy person.
163
535546
1587
Jestem na ogół szczęśliwą osobą.
09:10
But when we push aside normal emotions
to embrace false positivity,
to embrace false positivity,
164
538181
5777
Ale jeśli odpychamy normalne emocje,
przyjmując pseudopozytywne nastawienie,
przyjmując pseudopozytywne nastawienie,
tracimy umiejętność radzenia sobie
ze światem takim, jakim jest,
ze światem takim, jakim jest,
09:15
we lose our capacity to develop skills
to deal with the world as it is,
to deal with the world as it is,
165
543982
5000
a nie takim, jakim chcielibyśmy, aby był.
09:22
not as we wish it to be.
166
550013
1683
09:24
I've had hundreds of people tell me
what they don't want to feel.
what they don't want to feel.
167
552950
3259
Setki osób mówi mi, czego nie chcą czuć.
09:29
They say things like,
168
557180
1698
Mówią na przykład:
''Nie chcę próbować,
bo nie chcę się potem czuć rozczarowany''.
bo nie chcę się potem czuć rozczarowany''.
09:30
"I don't want to try because
I don't want to feel disappointed."
I don't want to feel disappointed."
169
558902
3142
Albo: ''Chcę tylko,
żeby to uczucie minęło''.
żeby to uczucie minęło''.
09:35
Or, "I just want this feeling to go away."
170
563022
3468
09:41
"I understand," I say to them.
171
569235
1867
''Rozumiem'' - mówię.
''Ale to są cele ludzi, którzy nie żyją''.
09:44
"But you have dead people's goals."
172
572061
2200
(Śmiech)
09:47
(Laughter)
173
575187
5350
(Brawa)
09:52
(Applause)
174
580561
6293
09:58
Only dead people
175
586878
2040
Tylko ludzie, którzy nie żyją,
nigdy nie doświadczają
niechcianych, kłopotliwych uczuć.
niechcianych, kłopotliwych uczuć.
10:00
never get unwanted or inconvenienced
by their feelings.
by their feelings.
176
588942
3635
(Śmiech)
10:04
(Laughter)
177
592601
1309
Tylko ludzie, którzy nie żyją,
nigdy się nie stresują,
nigdy się nie stresują,
10:05
Only dead people never get stressed,
178
593934
2296
10:09
never get broken hearts,
179
597101
1600
nigdy nie doświadczają zawodów miłosnych,
10:11
never experience the disappointment
that comes with failure.
that comes with failure.
180
599196
3944
nigdy nie odczuwają rozczarowania,
które towarzyszy porażce.
które towarzyszy porażce.
10:17
Tough emotions are part
of our contract with life.
of our contract with life.
181
605195
3500
Trudne emocje są częścią
naszej umowy z życiem.
naszej umowy z życiem.
10:21
You don't get to have a meaningful career
182
609949
2325
Nie odnosi się sukcesów zawodowych,
10:24
or raise a family
183
612298
1795
nie zakłada rodziny,
czy nie czyni się świata lepszym
10:26
or leave the world a better place
184
614117
2778
10:28
without stress and discomfort.
185
616919
2118
bez stresu i dyskomfortu.
Dyskomfort jest ceną
życia niepozbawionego sensu.
życia niepozbawionego sensu.
10:32
Discomfort is the price of admission
to a meaningful life.
to a meaningful life.
186
620173
4880
[Dyskomfort jest ceną
życia niepozbawionego sensu]
życia niepozbawionego sensu]
Jak zacząć rozmontowywać sztywność
10:39
So, how do we begin to dismantle rigidity
187
627561
2572
10:42
and embrace emotional agility?
188
630157
2000
i przyjmować emocjonalną sprawność?
10:45
As that young schoolgirl,
189
633791
1659
Jako uczennica,
pochylając się nad czystymi stronami,
10:47
when I leaned into those blank pages,
190
635474
3367
10:50
I started to do away with feelings
191
638865
2389
wyzbywałam się poczucia,
10:53
of what I should be experiencing.
192
641278
3118
że powinnam się czuć tak czy inaczej.
Zamiast tego zaczęłam otwierać
serce na to, co naprawdę czułam.
serce na to, co naprawdę czułam.
10:57
And instead started to open my heart
to what I did feel.
to what I did feel.
193
645254
3346
Ból.
11:01
Pain.
194
649103
1187
11:02
And grief.
195
650679
1150
I żałobę.
11:04
And loss.
196
652838
1539
I stratę.
11:06
And regret.
197
654401
1150
I żal.
Badania pokazują,
11:09
Research now shows
198
657972
2581
11:12
that the radical acceptance
of all of our emotions --
of all of our emotions --
199
660577
3333
że radykalna akceptacja
wszystkich naszych emocji,
wszystkich naszych emocji,
nawet tych trudnych,
11:15
even the messy, difficult ones --
200
663934
1659
11:17
is the cornerstone
to resilience, thriving,
to resilience, thriving,
201
665617
2747
jest kamieniem węgielnym
odporności, rozkwitu
odporności, rozkwitu
i prawdziwego szczęścia.
11:20
and true, authentic happiness.
202
668388
3141
Ale emocjonalna sprawność
to więcej niż akceptacja emocji.
to więcej niż akceptacja emocji.
11:25
But emotional agility is more
that just an acceptance of emotions.
that just an acceptance of emotions.
203
673268
4937
11:30
We also know that accuracy matters.
204
678229
2150
Ważna jest też precyzja.
[Akceptacja i precyzja]
11:33
In my own research,
I found that words are essential.
I found that words are essential.
205
681228
4523
Z moich badań wynika,
że słowa są podstawą.
że słowa są podstawą.
11:37
We often use quick and easy labels
to describe our feelings.
to describe our feelings.
206
685775
3032
Często używamy prostych
etykiet do opisywania uczuć.
etykiet do opisywania uczuć.
Najczęściej słyszę:
''Jestem zestresowana''.
''Jestem zestresowana''.
11:40
"I'm stressed" is the most
common one I hear.
common one I hear.
207
688831
2635
Ale jest ogromna różnica
między stresem a rozczarowaniem
między stresem a rozczarowaniem
11:43
But there's a world of difference
between stress and disappointment
between stress and disappointment
208
691490
3381
11:46
or stress and that knowing dread
of "I'm in the wrong career."
of "I'm in the wrong career."
209
694895
3668
albo stresem a strachem,
że robię to, czego nie chcę.
że robię to, czego nie chcę.
Kiedy dokładnie nazwiemy emocje,
11:51
When we label our emotions accurately,
210
699804
1905
mamy większe szanse uchwycić
dokładną przyczynę naszych uczuć.
dokładną przyczynę naszych uczuć.
11:53
we are more able to discern
the precise cause of our feelings.
the precise cause of our feelings.
211
701733
3409
W mózgu aktywuje się coś, co naukowcy
nazywają potencjałem gotowości,
nazywają potencjałem gotowości,
11:57
And what scientists call
the readiness potential in our brain
the readiness potential in our brain
212
705692
2988
12:00
is activated, allowing us
to take concrete steps.
to take concrete steps.
213
708704
3202
które umożliwia nam
podjęcie konkretnych działań.
podjęcie konkretnych działań.
Ale nie jakichś tam działań,
tylko działań właściwych dla nas.
tylko działań właściwych dla nas.
12:04
But not just any steps --
the right steps for us.
the right steps for us.
214
712513
2905
Bo nasze emocje są informacją.
12:07
Because our emotions are data.
215
715442
2000
12:10
Our emotions contain flashing lights
to things that we care about.
to things that we care about.
216
718109
3949
Jak migające światełka
sygnalizują to, co dla nas ważne.
sygnalizują to, co dla nas ważne.
Raczej nie odczuwamy silnych emocji
12:14
We tend not to feel strong emotion
217
722720
3071
12:17
to stuff that doesn't mean
anything in our worlds.
anything in our worlds.
218
725815
3221
wobec spraw dla nas mało ważnych.
Jeśli wściekasz się, czytając wiadomości,
12:22
If you feel rage when you read the news,
219
730251
2612
12:24
that rage is a signpost, perhaps,
that you value equity and fairness --
that you value equity and fairness --
220
732887
4249
ta wściekłość może być wskazówką,
że cenisz równość i uczciwość,
że cenisz równość i uczciwość,
i szansą, by zacząć kształtować
swoje życie w tym kierunku.
swoje życie w tym kierunku.
12:29
and an opportunity to take active steps
221
737760
1976
12:31
to shape your life in that direction.
222
739760
2206
Kiedy jesteśmy otwarci na trudne emocje,
12:35
When we are open
to the difficult emotions,
to the difficult emotions,
223
743093
2183
możemy reagować
zgodnie z naszymi wartościami.
zgodnie z naszymi wartościami.
12:37
we are able to generate responses
that are values-aligned.
that are values-aligned.
224
745300
3436
12:41
But there's an important caveat.
225
749957
1985
Jedno ważne zastrzeżenie.
12:43
Emotions are data,
they are not directives.
they are not directives.
226
751966
2420
Emocje to informacje, nie dyrektywy.
Można zauważać emocje
i odkrywać w nich wartości
i odkrywać w nich wartości
12:46
We can show up to and mine
our emotions for their values
our emotions for their values
227
754752
3142
12:49
without needing to listen to them.
228
757918
1928
bez konieczności słuchania ich.
12:52
Just like I can show up to my son
in his frustration with his baby sister --
in his frustration with his baby sister --
229
760419
5293
Tak, jak mogę dostrzec,
że syna denerwuje młodsza siostra,
że syna denerwuje młodsza siostra,
ale nie muszę popierać
jego pomysłu, żeby ją oddać
jego pomysłu, żeby ją oddać
12:58
but not endorse his idea
that he gets to give her away
that he gets to give her away
230
766673
2566
13:01
to the first stranger
he sees in a shopping mall.
he sees in a shopping mall.
231
769263
2326
pierwszej lepszej osobie
napotkanej w centrum handlowym.
napotkanej w centrum handlowym.
13:03
(Laughter)
232
771613
1528
(Śmiech)
13:05
We own our emotions, they don't own us.
233
773165
3031
To my mamy emocje, a nie one nas.
Kiedy zrozumiemy różnicę
między tym, co czujemy,
między tym, co czujemy,
13:09
When we internalize the difference
between how I feel in all my wisdom
between how I feel in all my wisdom
234
777520
3803
13:13
and what I do in a values-aligned action,
235
781347
3913
a tym, jakie działania
podejmujemy zgodnie z wartościami,
podejmujemy zgodnie z wartościami,
stworzymy drogę
do najlepszej wersji siebie
do najlepszej wersji siebie
13:17
we generate the pathway to our best selves
236
785284
3191
13:20
via our emotions.
237
788499
1407
poprzez własne emocje.
13:24
So, what does this look like in practice?
238
792466
2733
Jak to wygląda w praktyce?
Kiedy doświadczasz silnego,
trudnego uczucia,
trudnego uczucia,
13:28
When you feel a strong, tough emotion,
239
796474
1818
13:30
don't race for the emotional exits.
240
798316
1975
nie szukaj drogi emocjonalnej ucieczki.
13:33
Learn its contours, show up
to the journal of your hearts.
to the journal of your hearts.
241
801203
3644
Poznaj jego kontury,
sprostaj dziennikowi serca.
sprostaj dziennikowi serca.
13:37
What is the emotion telling you?
242
805625
1944
Co ta emocja ci mówi?
13:41
And try not to say "I am,"
as in, "I'm angry" or "I'm sad."
as in, "I'm angry" or "I'm sad."
243
809570
3801
Staraj się nie mówić
''jestem'', jak w: ''jestem zły'',
''jestem'', jak w: ''jestem zły'',
czy "jestem smutny".
13:45
When you say "I am"
244
813395
1159
Kiedy mówisz ''jestem'',
13:46
it makes you sound
as if you are the emotion.
as if you are the emotion.
245
814578
2547
brzmisz, jakbyś był tą emocją.
13:49
Whereas you are you,
and the emotion is a data source.
and the emotion is a data source.
246
817149
2729
Ty to ty, a emocja to źródło informacji.
Spróbuj raczej dostrzec uczucie
13:52
Instead, try to notice
the feeling for what it is:
the feeling for what it is:
247
820577
2445
takim, jakie ono jest:
13:55
"I'm noticing that I'm feeling sad"
248
823046
1688
''widzę, że czuję się smutny'',
''widzę, że czuję się zły''.
13:56
or "I'm noticing that I'm feeling angry."
249
824758
2022
14:00
These are essential skills for us,
250
828037
2118
To są podstawowe umiejętności dla nas,
naszych rodzin, środowisk.
14:02
our families, our communities.
251
830179
2255
14:04
They're also critical to the workplace.
252
832458
2250
Są również kluczowe w miejscu pracy.
Kiedy badałam,
14:08
In my research,
253
836132
1168
14:09
when I looked at what helps people
to bring the best of themselves to work,
to bring the best of themselves to work,
254
837324
3539
co pomaga zaangażować
najlepszą część nas samych w pracę,
najlepszą część nas samych w pracę,
14:12
I found a powerful key contributor:
255
840887
1674
odkryłam kluczowy czynnik:
14:14
individualized consideration.
256
842585
1934
indywidualne podejście.
Kiedy pozwala się ludziom
na odczuwanie prawdziwych emocji,
na odczuwanie prawdziwych emocji,
14:17
When people are allowed
to feel their emotional truth,
to feel their emotional truth,
257
845084
3762
14:20
engagement, creativity and innovation
flourish in the organization.
flourish in the organization.
258
848870
3467
rozkwita zaangażowanie,
kreatywność i innowacyjność.
kreatywność i innowacyjność.
Różnorodność to nie tylko ludzie,
14:25
Diversity isn't just people,
259
853661
1508
14:27
it's also what's inside people.
260
855193
2341
to również to, co wewnątrz nich.
14:29
Including diversity of emotion.
261
857558
2067
Włącznie z różnorodnością emocji.
14:34
The most agile, resilient
individuals, teams,
individuals, teams,
262
862425
3888
Najbardziej sprawne,
odporne jednostki i zespoły,
odporne jednostki i zespoły,
14:38
organizations, families, communities
263
866337
2312
organizacje, rodziny, wspólnoty,
zbudowane są na otwartości
na normalne ludzkie emocje.
na normalne ludzkie emocje.
14:40
are built on an openness
to the normal human emotions.
to the normal human emotions.
264
868673
2748
To właśnie pozwala nam powiedzieć:
14:44
It's this that allows us to say,
265
872189
2309
''Co ta emocja mi mówi?'',
14:46
"What is my emotion telling me?"
266
874522
2078
''Jakie działanie doprowadzi mnie
do moich wartości?'',
do moich wartości?'',
14:48
"Which action will bring me
towards my values?"
towards my values?"
267
876624
3057
14:51
"Which will take me away from my values?"
268
879705
2388
''Jakie od tych wartości mnie odciągnie?".
Sprawność emocjonalna
to zdolność bycia z emocjami
to zdolność bycia z emocjami
14:55
Emotional agility is the ability
to be with your emotions
to be with your emotions
269
883436
3729
z ciekawością, współczuciem,
14:59
with curiosity, compassion,
270
887189
2976
15:02
and especially the courage
to take values-connected steps.
to take values-connected steps.
271
890189
3766
a szczególnie odwagą podjęcia
działań zgodnych z wartościami.
działań zgodnych z wartościami.
15:07
When I was little,
272
895891
1166
Kiedy byłam mała,
budziłam się w nocy
przerażona wizją śmierci.
przerażona wizją śmierci.
15:09
I would wake up at night
terrified by the idea of death.
terrified by the idea of death.
273
897081
2810
15:11
My father would comfort me
with soft pats and kisses.
with soft pats and kisses.
274
899915
3032
Ojciec pocieszał mnie
łagodnym poklepywaniem i całusami.
łagodnym poklepywaniem i całusami.
15:15
But he would never lie.
275
903677
1534
Ale nigdy nie kłamał.
15:18
"We all die, Susie," he would say.
276
906738
2118
Mówił: "Wszyscy umieramy, Susie.
To normalne, że się boimy".
15:21
"It's normal to be scared."
277
909780
1845
Nie próbował tworzyć bufora
między mną a rzeczywistością.
między mną a rzeczywistością.
15:24
He didn't try to invent
a buffer between me and reality.
a buffer between me and reality.
278
912483
3541
15:29
It took me a while to understand
279
917037
1850
Zajęło mi trochę, żeby zrozumieć moc,
z jaką prowadził mnie przez te noce.
15:30
the power of how he guided me
through those nights.
through those nights.
280
918911
2588
15:34
What he showed me is that courage
is not an absence of fear;
is not an absence of fear;
281
922228
4133
Pokazał mi, że odwaga to nie brak lęku.
Odwaga to chodzenie
z lękiem ramię w ramię.
z lękiem ramię w ramię.
15:39
courage is fear walking.
282
927579
2944
Nikt z nas nie wiedział,
że za 10 krótkich lat
że za 10 krótkich lat
15:44
Neither of us knew that in 10 short years,
283
932791
2239
już go nie będzie.
15:47
he would be gone.
284
935054
1212
Ten czas dla każdego jest zbyt cenny
15:48
And that time for each of us
is all too precious
is all too precious
285
936950
2904
15:51
and all too brief.
286
939878
1200
i zbyt krótki.
Lecz kiedy nadejdzie czas,
15:54
But when our moment comes
287
942494
2793
15:57
to face our fragility,
288
945311
2198
by stawić czoło własnej kruchości,
w tym ostatecznym czasie,
15:59
in that ultimate time,
289
947533
1699
16:01
it will ask us,
290
949256
1261
padnie pytanie:
"Czy jesteś sprawny?''.
16:03
"Are you agile?"
291
951359
1300
Czy jesteś sprawny?
16:05
"Are you agile?"
292
953421
1150
16:07
Let the moment be an unreserved "yes."
293
955738
3444
Niech ten moment będzie
bezwarunkowym ''tak''.
bezwarunkowym ''tak''.
''Tak'' zrodzonym z życiowej
korespondencji ze swoim sercem.
korespondencji ze swoim sercem.
16:12
A "yes" born of a lifelong
correspondence with your own heart.
correspondence with your own heart.
294
960381
4301
I z dostrzegania siebie.
16:17
And in seeing yourself.
295
965784
1716
16:20
Because in seeing yourself,
296
968839
2389
Ponieważ dostrzegając siebie,
16:23
you are also able to see others, too:
297
971252
2467
potrafisz również dostrzec innych:
16:27
the only sustainable way forward
298
975218
3423
jedyne, pewne rozwiązanie
16:30
in a fragile, beautiful world.
299
978665
2626
w kruchym, pięknym świecie.
Sawubona.
16:34
Sawubona.
300
982972
1446
Dziękuję.
16:36
And thank you.
301
984442
1167
16:37
(Laughter)
302
985633
1033
(Wiwaty)
Dziękuję.
16:38
Thank you.
303
986690
1151
16:39
(Applause)
304
987865
2270
(Brawa)
16:42
Thank you.
305
990159
1261
Dziękuję.
(Brawa)
16:43
(Applause)
306
991444
3976
Translated by Agata Czyściecka
ABOUT THE SPEAKER
Susan David - Psychologist, researcher, authorSusan David, a Harvard Medical School psychologist, studies emotional agility: the psychology of how we can use emotion to bring forward our best selves in all aspects of how we love, live, parent and lead.
Why you should listen
What does it take internally, in the way we deal with our thoughts, emotions and stories, for us to thrive in a complex and changing world? How we respond to these inner experiences drives our actions, careers, relationships, happiness, health -- everything that matters in our lives. Susan David became fascinated by this question through first-hand experience of loss and resilience, while growing up in a country in which hate was legislated: apartheid South Africa.
David holds a PhD in the psychology of emotions, is an award-winning Harvard Medical School psychologist, and is ranked as one of the world's leading management thinkers. Her #1 Wall Street Journal bestselling book, Emotional Agility, describes the psychological skills critical to thriving in times of complexity and change. David is CEO of Evidence Based Psychology, on Harvard Medical School faculty, and a co-founder of the Institute of Coaching. Described as "a powerful speaker, visionary thinker and inspirational personality," she is an unwavering believer in the power of people to bring the best of who they are to themselves, their children, their organizations and their communities.
Susan David | Speaker | TED.com