TED2015
Seth Berkley: The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all
Seth Berkley: Aşıların geç geliştirilmesinin tedirgin edici nedeni...Tabi eğer geliştiriliyorlarsa
Filmed:
Readability: 5
1,053,228 views
Öyle görünüyor ki, korkunç bir hastalığın aşısını geliştirmek için önce patlak vermesini bekliyoruz. Seth Berkley Dünya'nın en büyük hastalıkları için neden aşılar geliştirilmediğinin arkasında yatan piyasa gerçekleri ve orantısız riskleri gözler önüne seriyor.
Seth Berkley - Vaccine visionary
Epidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world. Full bio
Epidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:13
The child's symptoms begin
0
1063
2208
Çocuklarda hastalık belirtisi hafif ateş,
00:15
with mild fever, headache, muscle pains,
1
3295
3637
baş ağrısı ve kas ağrıları
ile başlıyor.
ile başlıyor.
00:18
followed by vomiting and diarrhea,
2
6956
2087
Arkasından kusma ve ishal geliyor.
00:21
then bleeding from the mouth,
nose and gums.
nose and gums.
3
9067
4100
Sonra ağızdan, burundan ve
diş etlerinden kan gelmeye başlıyor.
diş etlerinden kan gelmeye başlıyor.
00:25
Death follows in the form of organ failure
from low blood pressure.
from low blood pressure.
4
13603
5497
Ardından düşük tansiyona bağlı organ
yetmezliğinden ölüm gerçekleşiyor.
yetmezliğinden ölüm gerçekleşiyor.
00:31
Sounds familiar?
5
19887
1197
Tanıdık geldi mi?
00:33
If you're thinking this is Ebola,
6
21592
2599
Ebola olduğunu düşünüyorsanız
00:36
actually, in this case, it's not.
7
24215
1877
aslında, bu durumda, o değil.
00:38
It's an extreme form of dengue fever,
a mosquito-born disease
a mosquito-born disease
8
26576
5355
Hiç bir etkili tedavisi veya aşısı olmayan
00:43
which also does not have
an effective therapy or a vaccine,
an effective therapy or a vaccine,
9
31955
4061
ve her yıl 22.000 insanı öldüren,
00:48
and kills 22,000 people each year.
10
36040
3259
sivrisinekden gelen bir hastalık
olan dengue ateşinin son hali.
olan dengue ateşinin son hali.
00:52
That is actually twice
the number of people
the number of people
11
40018
2876
Bu rakam, bildiğimiz kadarıyla
00:54
that have been killed by Ebola
12
42918
2029
yaklaşık son 40 yılda Ebola
00:56
in the nearly four decades
that we've known about it.
that we've known about it.
13
44971
3039
yüzünden ölen insan sayısının iki katı.
01:00
As for measles, so much
in the news recently,
in the news recently,
14
48740
3699
Son zamanlarda haberlerde sık gördüğümüz
kızamık hastalığına gelince,
kızamık hastalığına gelince,
01:04
the death toll is actually tenfold higher.
15
52463
3822
ölenlerin sayısı on kat daha fazla.
01:09
Yet for the last year,
16
57578
1771
Fakat geçtiğimiz yıl,
01:11
it has been Ebola that has stolen
all of the headlines and the fear.
all of the headlines and the fear.
17
59373
4741
bütün manşetleri ve korkuyu
üzerine alan Ebola oldu.
üzerine alan Ebola oldu.
01:17
Clearly, there is something
deeply rooted about it,
deeply rooted about it,
18
65059
2797
Çok açık ki, son derece
yerleşmiş bir şey var,
yerleşmiş bir şey var,
01:19
something which scares us
and fascinates us
and fascinates us
19
67880
2879
bizi diğer hastalıklardan daha çok
01:22
more than other diseases.
20
70783
1572
korkutan ve aklımızı alan birşey.
01:24
But what is it, exactly?
21
72896
1594
Fakat tam olarak ne?
01:27
Well, it's hard to acquire Ebola,
22
75357
2229
Aslında, Ebola'ya yakalanmak zor,
01:29
but if you do, the risk
of a horrible death is high.
of a horrible death is high.
23
77610
3477
ama yakalanırsanız, korkunç
bir ölüm riski fazla.
bir ölüm riski fazla.
01:33
Why?
24
81697
1152
Neden?
01:34
Because right now, we don't have any
effective therapy or vaccine available.
effective therapy or vaccine available.
25
82873
4816
Çünkü şu anda, etkili bir tedavi
yöntemi veya aşımız yok.
yöntemi veya aşımız yok.
01:40
And so, that's the clue.
26
88133
2143
Ve dahası, bu bir ipucu.
01:43
We may have it someday.
27
91022
1630
Belki bir gün olabilir.
01:45
So we rightfully fear Ebola,
28
93453
3327
Haklı olarak Ebola'dan korkuyoruz,
01:48
because it doesn't kill
as many people as other diseases.
as many people as other diseases.
29
96804
4418
çünkü diğer hastalıklar kadar
insan öldürmüyor.
insan öldürmüyor.
01:53
In fact, it's much less transmissible
than viruses such as flu or measles.
than viruses such as flu or measles.
30
101246
6000
İşin aslı, grip veya kızamık gibi
virüslerden daha az bulaşıcı.
virüslerden daha az bulaşıcı.
01:59
We fear Ebola because of the fact
that it kills us and we can't treat it.
that it kills us and we can't treat it.
31
107270
5818
Ebola'dan, bizi öldürdüğü ve bunu
tedavi edemediğimiz için korkuyoruz.
tedavi edemediğimiz için korkuyoruz.
02:05
We fear the certain inevitability
that comes with Ebola.
that comes with Ebola.
32
113112
3388
Ebola'nın getirdiği kesin
kaçınılmazlıktan korkuyoruz.
kaçınılmazlıktan korkuyoruz.
02:08
Ebola has this inevitability
that seems to defy modern medical science.
that seems to defy modern medical science.
33
116524
5578
Ebola'nın modern tıp bilimini aşan bir
kaçınılmazlığı var.
kaçınılmazlığı var.
02:14
But wait a second, why is that?
34
122507
1754
Ama durun bi saniye, neden böyle?
02:16
We've known about Ebola since 1976.
35
124705
2902
Ebola'yı 1976 dan beri biliyoruz.
02:20
We've known what it's capable of.
36
128036
2072
Neler yapabileceğini biliyoruz.
02:22
We've had ample opportunity to study it
37
130132
2630
Şimdiye kadar olan 24 salgında
02:24
in the 24 outbreaks that have occurred.
38
132786
2388
onu incelemek için çok fırsatımız vardı.
02:27
And in fact, we've actually had
vaccine candidates available now
vaccine candidates available now
39
135491
4476
Oysa, on yıldan fazla bir süredir
02:31
for more than a decade.
40
139991
1357
aşı adaylarımız vardı
02:33
Why is that those vaccines
are just going into clinical trials now?
are just going into clinical trials now?
41
141856
4439
Neden o aşılar klinik denemelere
şimdi giriyorlar?
şimdi giriyorlar?
02:38
This goes to the fundamental
problem we have
problem we have
42
146930
2834
Bu durum salgın hastalıklar için
aşı geliştirmemizle ilgili
aşı geliştirmemizle ilgili
02:41
with vaccine development
for infectious diseases.
for infectious diseases.
43
149788
3004
temel bir probleme gidiyor.
02:45
It goes something like this:
44
153197
1759
Şuna benzer şekilde oluyor:
02:47
The people most at risk for these diseases
45
155983
2803
Bu hastalıklar için en çok riskte
olan insanlar
olan insanlar
02:50
are also the ones least able
to pay for vaccines.
to pay for vaccines.
46
158810
4159
aynı zamanda aşıyı almak için
en az parası olanlar.
en az parası olanlar.
02:55
This leaves little in the way
of market incentives
of market incentives
47
163858
3399
Bu durum, gelişmiş ülkelerde
02:59
for manufacturers to develop vaccines,
48
167281
2964
çok sayıda insan risk altında olmadıkça
03:02
unless there are large numbers of people
who are at risk in wealthy countries.
who are at risk in wealthy countries.
49
170269
4720
firmaları aşıları geliştirmeye
teşvik etmiyor.
teşvik etmiyor.
03:07
It's simply too commercially risky.
50
175522
2380
Ticari açıdan çok riskli.
03:11
As for Ebola, there is absolutely
no market at all,
no market at all,
51
179244
4164
Ebola için kesinlikle bir piyasa yok,
03:15
so the only reason we have two vaccines
in late-stage clinical trials now,
in late-stage clinical trials now,
52
183432
5628
geç evre klinik deneylerde iki aşımızın
olmasının tek sebebi
olmasının tek sebebi
03:21
is actually because
of a somewhat misguided fear.
of a somewhat misguided fear.
53
189084
2664
bir şekilde yanlış anlaşılan korku.
03:24
Ebola was relatively ignored
54
192520
3224
Ebola 11 Eylül ve şarbon
saldırılarına kadar
saldırılarına kadar
03:27
until September 11
and the anthrax attacks,
and the anthrax attacks,
55
195768
4541
oldukça göz ardı edildi,
03:32
when all of a sudden,
people perceived Ebola
people perceived Ebola
56
200333
2534
birdenbire insanlar Ebola'yı potansiyel bir
03:34
as, potentially, a bioterrorism weapon.
57
202891
2173
bioterrörizm silahı
olarak algıladı.
olarak algıladı.
03:37
Why is it that the Ebola vaccine
wasn't fully developed at this point?
wasn't fully developed at this point?
58
205485
4122
Peki Ebola aşısı neden bu noktada
tam olarak geliştirilmedi?
tam olarak geliştirilmedi?
03:42
Well, partially, because
it was really difficult --
it was really difficult --
59
210167
2596
Çünkü bir noktada virüsü silaha
çevirmek gerçekten zordu,
çevirmek gerçekten zordu,
03:44
or thought to be difficult --
to weaponize the virus,
to weaponize the virus,
60
212787
2649
-- veya zor olduğu düşünüldü--
03:47
but mainly because
of the financial risk in developing it.
of the financial risk in developing it.
61
215460
5125
ama başlıca sebep, geliştirilmesindeki
maliyet riski.
maliyet riski.
03:53
And this is really the point.
62
221028
1794
Asıl olay da bu.
03:55
The sad reality is, we develop vaccines
63
223718
2520
Acı gerçek şu ki, aşıları
03:58
not based upon the risk
the pathogen poses to people,
the pathogen poses to people,
64
226262
3872
patojenin(mikrop) yol açacağı risklere
göre değil,
göre değil,
04:02
but on how economically risky it is
to develop these vaccines.
to develop these vaccines.
65
230158
4110
ekonomik açıdan ne kadar riskli olup
olmadığına göre geliştiriyoruz.
olmadığına göre geliştiriyoruz.
04:06
Vaccine development
is expensive and complicated.
is expensive and complicated.
66
234887
2909
Aşı geliştirmek pahalı ve karmaşık birşey.
04:09
It can cost hundreds
of millions of dollars
of millions of dollars
67
237820
2071
İyi bilinen bir antijeni alıp
04:11
to take even a well-known antigen
and turn it into a viable vaccine.
and turn it into a viable vaccine.
68
239915
4308
uygulanabiilir aşıya dönüştürmenin bile
maliyeti yüzlerce milyon doları bulabilir.
maliyeti yüzlerce milyon doları bulabilir.
04:17
Fortunately for diseases like Ebola,
69
245001
2454
Neyse ki Ebola gibi hastalıklarda
04:19
there are things we can do
to remove some of these barriers.
to remove some of these barriers.
70
247479
3390
bu engellerin bazılarını kaldırmamız
için yapabileceğimiz şeyler var.
için yapabileceğimiz şeyler var.
04:23
The first is to recognize
when there's a complete market failure.
when there's a complete market failure.
71
251385
3548
İlk olarak, bütünüyle çökmüş bir piyasayı
fark etmek.
fark etmek.
04:27
In that case, if we want vaccines,
72
255314
3034
Bu durumda, eğer aşı istiyorsak
04:30
we have to provide incentives
or some type of subsidy.
or some type of subsidy.
73
258372
5009
teşvik veya bir takım sübvansiyon
sağlamak zorundayız.
sağlamak zorundayız.
04:36
We also need to do a better job
at being able to figure out
at being able to figure out
74
264197
4340
Ayrıca, bizi en çok tehdit
eden hastalıkların
eden hastalıkların
04:40
which are the diseases
that most threaten us.
that most threaten us.
75
268561
2358
hangileri olduğunu bulmakta
daha iyi olmalıyız.
daha iyi olmalıyız.
04:43
By creating capabilities within countries,
we then create the ability
we then create the ability
76
271260
4915
Ülkelerin kendi içinde imkanlar
yaratarak,
yaratarak,
04:48
for those countries to create
epidemiological and laboratory networks
epidemiological and laboratory networks
77
276199
4617
o ülkelerin, patojenleri toplayıp
kategorize edebilen kendi epidemiolojik
kategorize edebilen kendi epidemiolojik
04:52
which are capable of collecting
and categorizing these pathogens.
and categorizing these pathogens.
78
280840
4269
ve laboratuvar sistemlerini kurmasına
olanak sağlayabiliriz.
olanak sağlayabiliriz.
04:58
The data from that then can be used
79
286117
2262
Elde edilen veriler coğrafik ve genetik
05:00
to understand the geographic
and genetic diversity,
and genetic diversity,
80
288403
3279
çeşitliliği anlamak için kullanılabilir,
05:03
which then can be used
to help us understand
to help us understand
81
291706
2636
sonra da bağışıklık gelişiminin nasıl
değiştiğini
değiştiğini
05:06
how these are being changed
immunologically,
immunologically,
82
294366
3643
ve ne tür tepkiler vermemiz gerektiğini
05:10
and what type of reactions they promote.
83
298033
2324
anlamamıza yardımcı olmak için
kullanılabilir .
kullanılabilir .
05:13
So these are the things that can be done,
84
301198
2327
Bunlar yapılabilir şeyler ama,
05:15
but to do this, if we want to deal
with a complete market failure,
with a complete market failure,
85
303549
3684
tamamıyla çökmüş bir piyasayla
mücadele etmek için,
mücadele etmek için,
05:19
we have to change the way
we view and prevent infectious diseases.
we view and prevent infectious diseases.
86
307257
5424
salgın hastalıklara bakış açımızı ve
önleme yöntemimizi değiştirmek zorundayız.
önleme yöntemimizi değiştirmek zorundayız.
05:24
We have to stop waiting
until we see evidence
until we see evidence
87
312705
4187
Bir hastalığın küresel bir
tehdide dönüştüğünün
tehdide dönüştüğünün
05:28
of a disease becoming a global threat
before we consider it as one.
before we consider it as one.
88
316916
4804
kanıtını görene kadar beklemeye
son vermeliyiz.
son vermeliyiz.
05:34
So, for Ebola,
89
322617
2239
Ebola için,
05:36
the paranoid fear
of an infectious disease,
of an infectious disease,
90
324880
3891
salgın bir hastalığın paranoyak korkusu,
05:40
followed by a few cases
transported to wealthy countries,
transported to wealthy countries,
91
328795
4722
birkaç vakanın refah ülkelere taşınmasının
ardından
ardından
05:45
led the global community to come together,
92
333541
2600
küresel toplumu bir araya getirdi
05:48
and with the work
of dedicated vaccine companies,
of dedicated vaccine companies,
93
336165
3505
ve sıkı calışan aşı şirketlerinin
çabalarıyla
çabalarıyla
05:51
we now have these:
94
339694
1666
şimdi elimizde bunlar var:
05:54
Two Ebola vaccines in efficacy trials
in the Ebola countries --
in the Ebola countries --
95
342465
6007
Ebola ülkelerinde etkinlik testlerinde
olan iki Ebola aşısı--
olan iki Ebola aşısı--
06:00
(Applause)
96
348496
5505
(Alkış)
06:06
and a pipeline of vaccines
that are following behind.
that are following behind.
97
354025
3984
ve arkasından gelen yapım aşamasında olan
aşılar.
aşılar.
06:10
Every year, we spend billions of dollars,
98
358763
3092
Her yıl, nerdeyse hiç gerçekleşmeyecek
olan bir tehditten
olan bir tehditten
06:13
keeping a fleet of nuclear submarines
permanently patrolling the oceans
permanently patrolling the oceans
99
361879
5073
bizi koruması için sürekli devriye gezen
nükleer denizaltı filosuna
nükleer denizaltı filosuna
06:18
to protect us from a threat
that almost certainly will never happen.
that almost certainly will never happen.
100
366976
3991
milyarlarca dolar harcıyoruz.
06:23
And yet, we spend virtually nothing
101
371527
2936
Fakat, somut ve evrimsel açıdan
06:26
to prevent something as tangible
and evolutionarily certain
and evolutionarily certain
102
374487
5027
kesin olan bulaşıcı salgın hastalıkları
önlemek için
önlemek için
06:31
as epidemic infectious diseases.
103
379538
2178
hemen hemen hiçbir şey harcamıyoruz.
06:35
And make no mistake about it --
it's not a question of "if," but "when."
it's not a question of "if," but "when."
104
383009
3895
Ve emin olun ki, bu soru ''acaba'' değil,
''ne zaman'' olacak sorusu.
''ne zaman'' olacak sorusu.
06:38
These bugs are going to continue to evolve
105
386928
2912
Bu virüsler evrim geçirmeye devam edecek
06:41
and they're going to threaten the world.
106
389864
2003
ve dünyayı tehdit edecek
06:44
And vaccines are our best defense.
107
392280
2344
ve aşılar buna karşı en iyi savunmamız.
06:47
So if we want to be able to prevent
epidemics like Ebola,
epidemics like Ebola,
108
395108
4309
Yani, Ebola gibi salgınları önleyebilmeyi
istiyorsak,
istiyorsak,
06:51
we need to take on the risk
of investing in vaccine development
of investing in vaccine development
109
399441
4446
aşı geliştirme ve stok üretme yatırımında
06:55
and in stockpile creation.
110
403911
2038
elimizi taşın altına koymaliyız,
06:58
And we need to view this, then,
as the ultimate deterrent --
as the ultimate deterrent --
111
406760
3625
Ve buna nihai silahımız olarak bakmalıyız
07:02
something we make sure is available,
112
410409
3120
kullanılabilirliğinden emin olduğumuz birşey,
07:05
but at the same time,
praying we never have to use it.
praying we never have to use it.
113
413553
3639
ama aynı zamanda, dua edelim de
asla kullanmak zorunda kalmayalım.
asla kullanmak zorunda kalmayalım.
07:09
Thank you.
114
417621
1151
Teşekkürler.
07:10
(Applause)
115
418796
4278
(Alkış)
ABOUT THE SPEAKER
Seth Berkley - Vaccine visionaryEpidemiologist Seth Berkley is leading the charge to make sure vaccines are available to everyone, including those living in the developing world.
Why you should listen
Seth Berkley is an epidemiologist and the CEO of Gavi, the Vaccine Alliance, the global health organization protecting lives by improving access to vaccines in developing countries. Seth joined Gavi in 2011 in a period of rapid acceleration of Gavi’s programs. Now, with more than half a billion children immunized, he is leading Gavi’s efforts to reach a further 300 million children in the next five years and build sustainability into country immunization programs. Prior to Gavi, he spearheaded the development of vaccines for HIV as founder and CEO of the International AIDS Vaccine Initiative.
Seth Berkley | Speaker | TED.com