TED@IBM
Adam Grant: Are you a giver or a taker?
Adam Grant: Veren taraf mı yoksa alan taraf mısınız?
Filmed:
Readability: 4
7,250,021 views
Her iş yerinde üç insan tipi vardır: Alan, veren ve dengeci taraf. Kurumsal psikolog Adam Grant, bu kişilikleri analiz edip cömertliğin teşvik edildiği bir kültür oluşturmak ve kedi kendine hizmet eden çalışanların paylaştıklarından çok almasını engellemek için basit stratejiler sunuyor.
Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I want you to look
around the room for a minute
around the room for a minute
0
837
2267
Sizlerden bir dakikalığına
etrafınıza bakıp
etrafınıza bakıp
00:15
and try to find the most
paranoid person here --
paranoid person here --
1
3128
2719
salondaki en paranoyak kişiyi
bulmanızı istiyorum.
bulmanızı istiyorum.
00:17
(Laughter)
2
5871
1064
(Gülüşmeler)
00:18
And then I want you to point
at that person for me.
at that person for me.
3
6959
2452
Sonra bu kişiyi
bana göstermenizi istiyorum.
bana göstermenizi istiyorum.
00:21
(Laughter)
4
9435
1035
(Gülüşmeler)
00:22
OK, don't actually do it.
5
10494
1359
Tamam tamam yapmayın.
00:23
(Laughter)
6
11877
1119
(Gülüşmeler)
00:25
But, as an organizational psychologist,
7
13020
1869
Kurumsal bir psikolog olarak
00:26
I spend a lot of time in workplaces,
8
14913
1882
iş yerlerinde çok zaman geçiriyorum
00:28
and I find paranoia everywhere.
9
16819
2160
ve her yerde paranoya seziyorum.
Paranoyaya "alan taraf" dediğim
kişiler sebep oluyor.
kişiler sebep oluyor.
00:31
Paranoia is caused by people
that I call "takers."
that I call "takers."
10
19532
2409
00:33
Takers are self-serving
in their interactions.
in their interactions.
11
21965
2183
Alan taraf ilişkilerinde
kendine hizmet eder.
kendine hizmet eder.
00:36
It's all about what can you do for me.
12
24172
2261
Benim için ne yapabilirsiniz der.
00:38
The opposite is a giver.
13
26832
1401
Karşıtı ise veren taraftır.
00:40
It's somebody who approaches
most interactions by asking,
most interactions by asking,
14
28257
2760
Veren taraf çoğu ilişkisine
"Sizin için ne yapabilirim?"
"Sizin için ne yapabilirim?"
00:43
"What can I do for you?"
15
31041
1600
sorusuyla yaklaşır.
00:45
I wanted to give you a chance
to think about your own style.
to think about your own style.
16
33165
2871
Kendi tarzınızı düşünmeniz
için size şans vermek isterdim.
için size şans vermek isterdim.
Hepimizin veren ve alan taraf
olduğu anlar var.
olduğu anlar var.
00:48
We all have moments of giving and taking.
17
36060
1953
00:50
Your style is how you treat
most of the people most of the time,
most of the people most of the time,
18
38037
3016
Tarzınız insanlara çoğu zaman olan
davranış şekliniz,
davranış şekliniz,
00:53
your default.
19
41077
1158
olağan tutumunuzdur.
00:54
I have a short test you can take
20
42259
1542
Daha çok veren mi yoksa
alan taraf mı olduğunuzu çözmek
için kısa bir testim var,
için kısa bir testim var,
00:55
to figure out if you're more
of a giver or a taker,
of a giver or a taker,
21
43825
2499
00:58
and you can take it right now.
22
46348
1478
hatta şimdi yapabilirsiniz.
00:59
[The Narcissist Test]
23
47850
1439
[Narsistlik Testi]
01:01
[Step 1: Take a moment
to think about yourself.]
to think about yourself.]
24
49313
2312
[İlk adım: Bir dakika
kendinizi düşünün.]
kendinizi düşünün.]
01:03
(Laughter)
25
51649
1103
(Gülüşmeler)
01:04
[Step 2: If you made it to Step 2,
you are not a narcissist.]
you are not a narcissist.]
26
52776
2858
[İkinci adım: İkinci adıma
geçtiyseniz narsist değilsiniz.]
geçtiyseniz narsist değilsiniz.]
01:07
(Laughter)
27
55658
1559
(Gülüşmeler)
01:10
This is the only thing I will say today
that has no data behind it,
that has no data behind it,
28
58082
3833
Bugün söyleyeceklerim arasında
bilgiye dayanmayan tek şey bu,
bilgiye dayanmayan tek şey bu,
01:13
but I am convinced the longer it takes
for you to laugh at this cartoon,
for you to laugh at this cartoon,
29
61939
3432
ama bu karikatüre ne kadar çok gülerseniz
01:17
the more worried we should be
that you're a taker.
that you're a taker.
30
65395
2427
o derece alan taraf olduğunuzu
düşünmeye ikna olurum.
düşünmeye ikna olurum.
01:19
(Laughter)
31
67846
1065
(Gülüşmeler)
01:20
Of course, not all takers are narcissists.
32
68935
2032
Tabii alan tarafların hepsi narsist değil.
01:22
Some are just givers who got burned
one too many times.
one too many times.
33
70991
2888
Bazıları birçok kez ağzı yanan
dürüst veren taraflar.
dürüst veren taraflar.
01:25
Then there's another kind of taker
that we won't be addressing today,
that we won't be addressing today,
34
73903
3324
Bugün göndermede bulunmayacağımız
farklı bir alan taraf da var,
farklı bir alan taraf da var,
01:29
and that's called a psychopath.
35
77251
1853
ona ise psikopat diyoruz.
01:31
(Laughter)
36
79128
1151
(Gülüşmeler)
01:32
I was curious, though, about how
common these extremes are,
common these extremes are,
37
80303
2872
Bu aşırı uçların ne kadar yaygın
olduğunu merak ediyordum,
olduğunu merak ediyordum,
01:35
and so I surveyed over 30,000
people across industries
people across industries
38
83199
2809
bu nedenle dünya genelindeki işletmelerde
01:38
around the world's cultures.
39
86032
1612
30.000'den fazla insan inceledim.
01:39
And I found that most people
are right in the middle
are right in the middle
40
87668
2478
Çoğu insanın vermek ve almak arasında
01:42
between giving and taking.
41
90170
1466
tam ortada kaldığını gördüm.
01:43
They choose this third style
called "matching."
called "matching."
42
91660
2345
Bunlar "dengeleme" denilen
üçüncü tarzı seçerler.
üçüncü tarzı seçerler.
01:46
If you're a matcher, you try to keep
an even balance of give and take:
an even balance of give and take:
43
94029
3345
Dengeci iseniz vermek ve almayı
eşit dengede tutmaya çalışırsınız:
eşit dengede tutmaya çalışırsınız:
Her şey karşılıklı; benim için bir şey
yaparsan senin için bir şey yaparım.
yaparsan senin için bir şey yaparım.
01:49
quid pro quo -- I'll do something
for you if you do something for me.
for you if you do something for me.
44
97398
3318
01:52
And that seems like a safe way
to live your life.
to live your life.
45
100740
2381
Hayatınızı yaşamanın
en güvenli yolu gibi geliyor.
en güvenli yolu gibi geliyor.
01:55
But is it the most effective
and productive way to live your life?
and productive way to live your life?
46
103145
3184
Peki en etkili ve
verimli yol mu?
verimli yol mu?
Bu sorunun cevabı çok kesin...
01:58
The answer to that question
is a very definitive ...
is a very definitive ...
47
106353
2464
02:00
maybe.
48
108841
1158
olabilir.
02:02
(Laughter)
49
110023
1226
(Gülüşmeler)
02:03
I studied dozens of organizations,
50
111273
2179
Düzinelerce kurumu,
binlerce insanı inceledim.
02:05
thousands of people.
51
113476
1175
02:06
I had engineers measuring
their productivity.
their productivity.
52
114675
3552
Verimliliklerini ölçtüğüm
mühendisler vardı.
mühendisler vardı.
02:10
(Laughter)
53
118251
2355
(Gülüşmeler)
02:12
I looked at medical students' grades --
54
120630
2969
Tıp öğrencilerinin puanlarına baktım,
02:15
even salespeople's revenue.
55
123623
1975
hatta satıcıların gelirine.
02:17
(Laughter)
56
125622
1446
(Gülüşmeler)
02:19
And, unexpectedly,
57
127092
1652
Beklenenin aksine,
02:20
the worst performers in each
of these jobs were the givers.
of these jobs were the givers.
58
128768
3669
her işte en kötü performans
veren taraflarındı.
veren taraflarındı.
02:24
The engineers who got the least work done
59
132749
2044
En az işi yapan mühendisler
02:26
were the ones who did more favors
than they got back.
than they got back.
60
134817
2506
aldıklarından daha çok iyilik yapanlardı.
02:29
They were so busy doing
other people's jobs,
other people's jobs,
61
137347
2136
Başkalarının işlerini
yapmakla meşguldüler,
yapmakla meşguldüler,
02:31
they literally ran out of time and energy
to get their own work completed.
to get their own work completed.
62
139507
3550
kendi işlerini bitirmeye gerçekten
zaman ve enerjileri kalmıyordu.
zaman ve enerjileri kalmıyordu.
02:35
In medical school, the lowest grades
belong to the students
belong to the students
63
143081
2805
Tıp bölümünde ise en düşük puanlar
02:37
who agree most strongly
with statements like,
with statements like,
64
145910
2107
"Başkalarına yardım etmeyi seviyorum"
02:40
"I love helping others,"
65
148041
2208
gibi sözleri benimseyen öğrencilere aitti,
02:43
which suggests the doctor
you ought to trust
you ought to trust
66
151068
2224
bu ise güveneceğiniz doktorun tıp okumaya
02:45
is the one who came to med school
with no desire to help anybody.
with no desire to help anybody.
67
153316
3079
başkalarına yardım etme amacıyla
gelmediğini akla getirir.
gelmediğini akla getirir.
02:48
(Laughter)
68
156419
1027
(Gülüşmeler)
02:49
And then in sales, too,
the lowest revenue accrued
the lowest revenue accrued
69
157470
2358
Satıcılarda ise yine en düşük gelir
02:51
in the most generous salespeople.
70
159852
1695
en cömertlerin payına düşüyor.
02:53
I actually reached out
to one of those salespeople
to one of those salespeople
71
161571
2430
Veren taraf puanı
çok yüksek olan satıcılara
çok yüksek olan satıcılara
02:56
who had a very high giver score.
72
164025
1607
bizzat ulaştım.
02:57
And I asked him, "Why do
you suck at your job --"
you suck at your job --"
73
165656
2558
Onlara "Neden işinizi
berbat ediyorsunuz..."
berbat ediyorsunuz..."
03:00
I didn't ask it that way, but --
74
168238
1541
böyle sormadım ama
03:01
(Laughter)
75
169803
1044
(Gülüşmeler)
03:02
"What's the cost of generosity in sales?"
76
170871
2352
"Satışlarda cömertliğin bedeli ne?"
diye sordum.
diye sordum.
03:05
And he said, "Well, I just care
so deeply about my customers
so deeply about my customers
77
173247
3266
Birisi, "müşterilerimi
öyle çok önemserim ki,
öyle çok önemserim ki,
03:08
that I would never sell them
one of our crappy products."
one of our crappy products."
78
176537
2762
onlara kusurlu ürünlerimizden
asla satmam." dedi.
asla satmam." dedi.
03:11
(Laughter)
79
179323
1401
(Gülüşmeler)
03:12
So just out of curiosity,
80
180748
1228
Sadece merak ediyorum,
03:14
how many of you self-identify more
as givers than takers or matchers?
as givers than takers or matchers?
81
182000
3284
kaçınız kendini alan veya dengeciden
çok veren taraf olarak tanımlar?
çok veren taraf olarak tanımlar?
03:17
Raise your hands.
82
185308
1150
Ellerinizi kaldırın.
03:18
OK, it would have been more
before we talked about these data.
before we talked about these data.
83
186962
2949
Pekala, bu bilgileri söylemeden önce
sormam gerekirdi.
sormam gerekirdi.
03:22
But actually, it turns out
there's a twist here,
there's a twist here,
84
190525
3627
Ama gerçekten burada bir terslik
olduğu ortaya çıkıyor,
olduğu ortaya çıkıyor,
03:26
because givers are often
sacrificing themselves,
sacrificing themselves,
85
194176
3296
çünkü veren taraflar genelde
kendini feda eder,
kendini feda eder,
03:29
but they make their organizations better.
86
197496
2179
fakat kurumlarını
daha iyi duruma getirirler.
daha iyi duruma getirirler.
03:32
We have a huge body of evidence --
87
200345
2767
Birçok kanıtımız var,
03:35
many, many studies looking
at the frequency of giving behavior
at the frequency of giving behavior
88
203136
3733
birçok araştırma,
bir takım ya da kuruluştaki
bir takım ya da kuruluştaki
03:38
that exists in a team
or an organization --
or an organization --
89
206893
2137
verici davranış sıklığını inceliyor,
03:41
and the more often people are helping
and sharing their knowledge
and sharing their knowledge
90
209054
3086
insanlar daha çok yardımcı oldukça,
bilgisini paylaştıkça
bilgisini paylaştıkça
03:44
and providing mentoring,
91
212164
1153
ve danışmalık yaptıkça,
03:45
the better organizations do
on every metric we can measure:
on every metric we can measure:
92
213341
2777
kuruluşları her türlü ölçütte
daha iyi ölçebiliriz:
daha iyi ölçebiliriz:
03:48
higher profits, customer satisfaction,
employee retention --
employee retention --
93
216142
2831
Yüksek kâr, müşteri memnuniyeti,
çalışanları elde tutma--
çalışanları elde tutma--
03:50
even lower operating expenses.
94
218997
1845
hatta daha az işletme masrafı.
03:53
So givers spend a lot of time
trying to help other people
trying to help other people
95
221407
2868
Veren taraf başkalarına yardım edip
takımı ilerletmeye çalışırken
takımı ilerletmeye çalışırken
03:56
and improve the team,
96
224299
1207
çok zaman harcıyor,
03:57
and then, unfortunately,
they suffer along the way.
they suffer along the way.
97
225530
2476
bu yüzden de maalesef
çok mağdur oluyorlar.
çok mağdur oluyorlar.
04:00
I want to talk about what it takes
98
228030
1668
Asıl veren tarafın başarılı olduğu
04:01
to build cultures where givers
actually get to succeed.
actually get to succeed.
99
229722
3321
kültürler oluşturmak için neler
gerektiğinden bahsetmek istiyorum.
gerektiğinden bahsetmek istiyorum.
04:05
So I wondered, then, if givers
are the worst performers,
are the worst performers,
100
233564
3020
Acaba en kötü performans
veren tarafınsa
veren tarafınsa
04:08
who are the best performers?
101
236608
1828
en iyiler kim?
04:11
Let me start with the good news:
it's not the takers.
it's not the takers.
102
239438
2650
Güzel haberle başlayalım:
Alan taraf değil.
Alan taraf değil.
04:14
Takers tend to rise quickly
but also fall quickly in most jobs.
but also fall quickly in most jobs.
103
242112
3655
Alan taraf, çoğu işte hızlı yükselme
eğilimindedir ancak hızlı düşer.
eğilimindedir ancak hızlı düşer.
04:17
And they fall at the hands of matchers.
104
245791
2097
Hem de dengeciler yüzünden düşerler.
04:19
If you're a matcher, you believe
in "An eye for an eye" -- a just world.
in "An eye for an eye" -- a just world.
105
247912
3420
Degeciyseniz "kısasa kısas"ın
adil bir dünya olduğuna inanırsınız.
adil bir dünya olduğuna inanırsınız.
04:23
And so when you meet a taker,
106
251356
1420
Alan tarafla karşılaşınca,
04:24
you feel like it's your mission in life
107
252800
1869
hayattaki görevinizin bu kişiyi
04:26
to just punish the hell
out of that person.
out of that person.
108
254693
2042
cehenneme yollamak olduğu
hissine kapılırsınız.
hissine kapılırsınız.
04:28
(Laughter)
109
256759
1014
(Gülüşmeler)
04:29
And that way justice gets served.
110
257797
1625
Böylece adalet yerini bulur.
04:32
Well, most people are matchers.
111
260108
1970
Çoğu insan dengecidir.
04:34
And that means if you're a taker,
112
262102
1584
Yani alan tarafsanız
04:35
it tends to catch up with you eventually;
113
263710
1980
er geç sizin de başınıza gelebilir;
04:37
what goes around will come around.
114
265714
1638
ne ekersen onu biçersin.
04:39
And so the logical conclusion is:
115
267376
1606
Bundan çıkan mantıksal sonuç ise:
04:41
it must be the matchers
who are the best performers.
who are the best performers.
116
269006
2865
Dengeciler en iyi performansa
sahip olmalı.
sahip olmalı.
04:43
But they're not.
117
271895
1518
Ama değiller.
04:45
In every job, in every organization
I've ever studied,
I've ever studied,
118
273437
2850
İncelediğim her işte, her kurumda
04:48
the best results belong
to the givers again.
to the givers again.
119
276311
2162
en iyi sonuçlar
yine veren taraflara ait.
yine veren taraflara ait.
04:51
Take a look at some data I gathered
from hundreds of salespeople,
from hundreds of salespeople,
120
279651
3158
Yüzlerce satıcının
gelirlerini izleyerek topladığım
gelirlerini izleyerek topladığım
04:54
tracking their revenue.
121
282833
1153
bazı verilere bakın.
04:56
What you can see is that the givers
go to both extremes.
go to both extremes.
122
284010
2655
Veren tarafın ikisinde de
uçlarda olduğunu görebilirsiniz.
uçlarda olduğunu görebilirsiniz.
04:58
They make up the majority of people
who bring in the lowest revenue,
who bring in the lowest revenue,
123
286689
3218
En düşük geliri olanların çoğunluğunu
onlar oluşturur,
onlar oluşturur,
en yüksek olanları da.
05:01
but also the highest revenue.
124
289931
1466
05:03
The same patterns were true
for engineers' productivity
for engineers' productivity
125
291421
2604
Aynı tablo mühendislerin verimliliği ve
tıp öğrencilerinin puanları
tıp öğrencilerinin puanları
05:06
and medical students' grades.
126
294049
1391
için de geçerli.
05:07
Givers are overrepresented
at the bottom and at the top
at the bottom and at the top
127
295464
2607
Veren taraf izleyebildiğim
her başarı ölçütünde
her başarı ölçütünde
05:10
of every success metric that I can track.
128
298095
2082
en alt ve en üstte gösteriliyor.
05:12
Which raises the question:
129
300201
1302
Buradan ortaya şu soru çıkar:
05:13
How do we create a world
where more of these givers get to excel?
where more of these givers get to excel?
130
301527
3409
Veren tarafların başarılı olduğu
bir dünyayı nasıl oluştururuz?
bir dünyayı nasıl oluştururuz?
05:16
I want to talk about how to do that,
not just in businesses,
not just in businesses,
131
304960
2823
Nasıl olacağına dair konuşmak istiyorum,
sadece iş değil,
sadece iş değil,
05:19
but also in nonprofits, schools --
132
307807
1831
kâr amacı gütmeyen alanlarda, okullarda,
05:21
even governments.
133
309662
1293
hatta devletlerde.
05:22
Are you ready?
134
310979
1206
Hazır mısınız?
05:24
(Cheers)
135
312209
1186
(Salondan sesler)
05:25
I was going to do it anyway,
but I appreciate the enthusiasm.
but I appreciate the enthusiasm.
136
313419
2992
Zaten yapacaktım ama
hevesinizi takdir ettim.
hevesinizi takdir ettim.
05:28
(Laughter)
137
316435
1023
(Gülüşmeler)
05:29
The first thing that's really critical
138
317482
1844
İlk olarak önemli olan şey,
05:31
is to recognize that givers
are your most valuable people,
are your most valuable people,
139
319350
2747
veren tarafların en değerlileriniz
olduğunu fark etmektir,
olduğunu fark etmektir,
05:34
but if they're not careful, they burn out.
140
322121
2434
ancak ölçülü olmazlarsa yıpranırlar.
05:36
So you have to protect
the givers in your midst.
the givers in your midst.
141
324579
2490
O halde aranızdaki veren tarafı
korumanız gerekir.
korumanız gerekir.
05:39
And I learned a great lesson about this
from Fortune's best networker.
from Fortune's best networker.
142
327093
4140
Fortune'ın en iyi ağ uzmanından
harika bir ders öğrendim.
harika bir ders öğrendim.
05:44
It's the guy, not the cat.
143
332993
1350
Kedi değil adam olan.
05:46
(Laughter)
144
334367
1160
(Gülüşmeler)
05:47
His name is Adam Rifkin.
145
335551
1756
Adı Adam Rifkin.
05:49
He's a very successful serial entrepreneur
146
337331
2212
Zamanının büyük çoğunluğunu
05:51
who spends a huge amount
of his time helping other people.
of his time helping other people.
147
339567
2794
başkalarına yardım ederek geçiren
başarılı bir seri girişimci.
başarılı bir seri girişimci.
05:54
And his secret weapon
is the five-minute favor.
is the five-minute favor.
148
342385
2336
Gizli silahı ise beş dakikalık iyilik.
05:57
Adam said, "You don't have to be
Mother Teresa or Gandhi
Mother Teresa or Gandhi
149
345261
2659
Adam, "veren taraf olmak için
Rahibe Teresa veya Gandi
Rahibe Teresa veya Gandi
05:59
to be a giver.
150
347944
1183
olmanız gerekmiyor.
06:01
You just have to find small ways
to add large value
to add large value
151
349151
2503
Sadece diğer insanların yaşamına
büyük değer katmanın
büyük değer katmanın
küçük yollarını bulmalısınız." diyor.
06:03
to other people's lives."
152
351678
1357
06:05
That could be as simple
as making an introduction
as making an introduction
153
353059
2343
Birbirini tanımanın faydasını görecek olan
06:07
between two people who could
benefit from knowing each other.
benefit from knowing each other.
154
355426
2931
iki insanı tanıştırmak kadar
basit olabilir.
basit olabilir.
06:10
It could be sharing your knowledge
or giving a little bit of feedback.
or giving a little bit of feedback.
155
358381
3337
Bilginizi paylaşmak veya
biraz geri bildirim vermek olabilir.
biraz geri bildirim vermek olabilir.
06:13
Or It might be even something
as basic as saying,
as basic as saying,
156
361742
2312
Ya da çok daha basit olanı
06:16
"You know,
157
364078
1229
"Yani,
06:17
I'm going to try and figure out
158
365331
1500
çalışması gözden kaçan biri
06:18
if I can recognize somebody
whose work has gone unnoticed."
whose work has gone unnoticed."
159
366855
3029
var mı diye bakıp yardım edeceğim."
06:22
And those five-minute favors
are really critical
are really critical
160
370462
2294
Bu beş dakikalık iyilikler,
veren taraflar için
veren taraflar için
06:24
to helping givers set boundaries
and protect themselves.
and protect themselves.
161
372780
2722
sınır koymak ve kendilerini korumaları
için gerçekten mühimdir.
için gerçekten mühimdir.
06:27
The second thing that matters
162
375962
1445
İkinci olarak,
06:29
if you want to build a culture
where givers succeed,
where givers succeed,
163
377431
2468
veren tarafın başarılı olduğu
bir kültür kurmak isterseniz,
bir kültür kurmak isterseniz,
06:31
is you actually need a culture
where help-seeking is the norm;
where help-seeking is the norm;
164
379923
2925
yardım etmenin prensip olduğu,
insanların çokça yardım istediği
insanların çokça yardım istediği
06:34
where people ask a lot.
165
382872
1180
bir kültüre gerek duyarsınız.
06:36
This may hit a little too close
to home for some of you.
to home for some of you.
166
384536
2669
Belki bazılarına laf gidiyor olabilir.
06:39
[So in all your relationships,
you always have to be the giver?]
you always have to be the giver?]
167
387229
3039
[Peki bütün ilişkilerinizde
veren taraf olmak zorunda mısınız?]
veren taraf olmak zorunda mısınız?]
06:42
(Laughter)
168
390292
1024
(Gülüşmeler)
06:43
What you see with successful givers
169
391340
1731
Başarılı olan veren tarafın
06:45
is they recognize that it's OK
to be a receiver, too.
to be a receiver, too.
170
393095
3120
alan taraf olmanın da iyi olduğunu
onayladığını görürsünüz.
onayladığını görürsünüz.
06:48
If you run an organization,
we can actually make this easier.
we can actually make this easier.
171
396754
2863
Bir kurum işletiyorsanız,
bunu kolaylaştırabiliriz.
bunu kolaylaştırabiliriz.
06:51
We can make it easier
for people to ask for help.
for people to ask for help.
172
399641
2297
İnsanların yardım istemesini
kolaylaştırabiliriz.
kolaylaştırabiliriz.
06:53
A couple colleagues and I
studied hospitals.
studied hospitals.
173
401962
2072
İki meslektaşımla hastaneleri inceledik.
06:56
We found that on certain floors,
nurses did a lot of help-seeking,
nurses did a lot of help-seeking,
174
404058
3202
Bazı katlarda hemşirelerin çok,
06:59
and on other floors,
they did very little of it.
they did very little of it.
175
407284
2251
bazılarında ise çok az
yardım ettiğini fark ettik.
yardım ettiğini fark ettik.
07:01
The factor that stood out on the floors
where help-seeking was common,
where help-seeking was common,
176
409559
3346
Yardım etmenin alışılmış
ve prensip olduğu katlarda
ve prensip olduğu katlarda
07:04
where it was the norm,
177
412929
1151
öne çıkan faktör,
07:06
was there was just one nurse
whose sole job it was
whose sole job it was
178
414104
2375
bir hemşirenin görevinin sadece
birimdeki diğer hemşirelere
birimdeki diğer hemşirelere
07:08
to help other nurses on the unit.
179
416503
2031
yardım etmek olmasıydı.
07:10
When that role was available,
180
418558
1381
Bu görevdeyken
07:11
nurses said, "It's not embarrassing,
it's not vulnerable to ask for help --
it's not vulnerable to ask for help --
181
419963
3657
hemşireler "yardım istemek utanılacak,
tenkit edilecek bir şey değil,
tenkit edilecek bir şey değil,
07:15
it's actually encouraged."
182
423644
1380
aslında teşvik edilmeli." diyor.
07:18
Help-seeking isn't important
just for protecting the success
just for protecting the success
183
426263
2826
Yardım etmek sadece
veren tarafın başarısını,
veren tarafın başarısını,
07:21
and the well-being of givers.
184
429113
1399
iyiliğini koruma için önemli değil.
07:22
It's also critical to getting
more people to act like givers,
more people to act like givers,
185
430536
2932
Daha fazla kişiyi
veren taraf yapmak için de önemli,
veren taraf yapmak için de önemli,
07:25
because the data say
186
433492
1189
çünkü verilere göre
07:26
that somewhere between 75 and 90 percent
of all giving in organizations
of all giving in organizations
187
434705
3400
bütün verici kurumlar
yüzde 75-90'larda bir yerde
yüzde 75-90'larda bir yerde
07:30
starts with a request.
188
438129
1278
rica ile çalışır.
07:31
But a lot of people don't ask.
189
439996
1448
Fakat birçok insan istemiyor.
07:33
They don't want to look incompetent,
190
441468
1748
Beceriksiz görünmek istemiyorlar,
07:35
they don't know where to turn,
they don't want to burden others.
they don't want to burden others.
191
443240
3027
nereye yöneleceklerini bilmiyor,
diğerlerine yük olmak istemiyorlar.
diğerlerine yük olmak istemiyorlar.
07:38
Yet if nobody ever asks for help,
192
446291
1709
Kimse yardım istemezse,
07:40
you have a lot of frustrated givers
in your organization
in your organization
193
448024
2675
kurumunuzda katkıda bulunmayı seven,
07:42
who would love to step up and contribute,
194
450723
1983
amacına ulaşamayan
çok sayıda veren taraf olur,
çok sayıda veren taraf olur,
07:44
if they only knew
who could benefit and how.
who could benefit and how.
195
452730
2166
keşke kim nasıl faydalı
olabilir bilseler.
olabilir bilseler.
07:47
But I think the most important thing,
196
455413
1798
Bana göre en önemli şey,
07:49
if you want to build a culture
of successful givers,
of successful givers,
197
457235
2476
başarılı veren tarafların olduğu
kültür kurmak istiyorsanız
kültür kurmak istiyorsanız
07:51
is to be thoughtful about who
you let onto your team.
you let onto your team.
198
459735
2802
takımınıza kimi alacağınızı
düşünmeniz gerektiğidir.
düşünmeniz gerektiğidir.
07:54
I figured, you want a culture
of productive generosity,
of productive generosity,
199
462561
3016
Verimli cömertliğin olduğu
bir kültür için
bir kültür için
07:57
you should hire a bunch of givers.
200
465601
1972
veren kişileri istihdam etmeniz
gerektiğini düşünürdüm.
gerektiğini düşünürdüm.
07:59
But I was surprised to discover, actually,
that that was not right --
that that was not right --
201
467597
3670
Ancak bunun doğru olmadığını
öğrenince şaşırdım,
öğrenince şaşırdım,
08:03
that the negative impact
of a taker on a culture
of a taker on a culture
202
471715
2475
bir kültürdeki alan tarafın
olumsuz etkisi
olumsuz etkisi
08:06
is usually double to triple
the positive impact of a giver.
the positive impact of a giver.
203
474214
2869
genellikle veren tarafın
olumlu etkisinin iki-üç katı.
olumlu etkisinin iki-üç katı.
08:09
Think about it this way:
204
477530
1150
Şöyle düşünün:
08:10
one bad apple can spoil a barrel,
205
478704
1664
Bir çürük elma bir kasa elmayı çürütebilir
08:12
but one good egg
just does not make a dozen.
just does not make a dozen.
206
480392
2826
ancak bir sağlam yumurta
bir düzine etmez.
bir düzine etmez.
08:15
I don't know what that means --
207
483942
1552
Ne demek olduğunu da bilmiyorum-
08:17
(Laughter)
208
485518
1119
(Gülüşmeler)
08:18
But I hope you do.
209
486661
1373
Umarım siz biliyorsunuzdur.
08:20
No -- let even one taker into a team,
210
488058
3322
Takımınıza bir alan taraf koyun,
08:23
and you will see that the givers
will stop helping.
will stop helping.
211
491404
2854
veren tarafların
yardımı kestiğini görürsünüz.
yardımı kestiğini görürsünüz.
08:26
They'll say, "I'm surrounded
by a bunch of snakes and sharks.
by a bunch of snakes and sharks.
212
494648
2930
"Hainler ve bedavacılar etrafımı sardı.
08:29
Why should I contribute?"
213
497602
1366
Niye yardım edeyim ki?" derler.
08:30
Whereas if you let one giver into a team,
214
498992
1976
Takıma bir veren taraf almanıza karşın
08:32
you don't get an explosion of generosity.
215
500992
2122
cömertlik patlaması da görmezsiniz.
08:35
More often, people are like,
216
503138
1421
Genelde insanlar "Harika!
08:36
"Great! That person can do all our work."
217
504583
2138
Bu kişi her işimizi yapabilir." der.
08:39
So, effective hiring and screening
and team building
and team building
218
507077
2746
Yani etkili işe alım, seçme
ve takım kurma
ve takım kurma
08:41
is not about bringing in the givers;
219
509847
2136
veren tarafları işe almak değil;
08:44
it's about weeding out the takers.
220
512007
2214
alan tarafları temizlemektir.
08:47
If you can do that well,
221
515036
1151
Bunu yapabilirseniz
08:48
you'll be left with givers and matchers.
222
516211
1942
veren ve dengeci tarafla kalırsınız.
08:50
The givers will be generous
223
518177
1365
Veren kişiler cömert olur,
08:51
because they don't have to worry
about the consequences.
about the consequences.
224
519566
2634
çünkü sonuçlar için endişe duymak
zorunda kalmazlar.
zorunda kalmazlar.
08:54
And the beauty of the matchers
is that they follow the norm.
is that they follow the norm.
225
522224
3113
Dengeci tarafın güzel yanı ise
kurallara bağlı kalmalarıdır.
kurallara bağlı kalmalarıdır.
08:57
So how do you catch a taker
before it's too late?
before it's too late?
226
525361
2768
Peki çok geç olmadan
alan tarafı nasıl tespit edersiniz?
alan tarafı nasıl tespit edersiniz?
09:00
We're actually pretty bad
at figuring out who's a taker,
at figuring out who's a taker,
227
528745
2887
Kimin alan taraf olduğunu anlamada
aslında çok kötüyüz,
aslında çok kötüyüz,
09:03
especially on first impressions.
228
531656
1826
özellikle de ilk izlenimde.
09:05
There's a personality trait
that throws us off.
that throws us off.
229
533506
2308
Geçiştirdiğimiz bir kişilik özelliği var.
09:07
It's called agreeableness,
230
535838
1305
Buna uyumluluk denir,
09:09
one the major dimensions
of personality across cultures.
of personality across cultures.
231
537167
2621
kültürlerdeki başlıca
kişilik ölçütlerinden biridir.
kişilik ölçütlerinden biridir.
09:11
Agreeable people are warm and friendly,
they're nice, they're polite.
they're nice, they're polite.
232
539812
3485
Uyumlu insanlar sıcak kanlı ve
cana yakın, hoş, kibardır.
cana yakın, hoş, kibardır.
09:15
You find a lot of them in Canada --
233
543321
1791
Kanada'da onlardan çok vardır.
09:17
(Laughter)
234
545136
1603
(Gülüşmeler)
09:18
Where there was actually
a national contest
a national contest
235
546763
3497
Kanada'da ulusal bir
09:22
to come up with a new Canadian slogan
and fill in the blank,
and fill in the blank,
236
550284
3030
yeni Kanadalı sloganı bulma ve boşluğu
doldurma yarışı vardı,
doldurma yarışı vardı,
09:25
"As Canadian as ..."
237
553338
1575
"Bir Kanadalı kadar..."
09:26
I thought the winning entry
was going to be,
was going to be,
238
554937
2084
Kazanan tamlamanın "...tam bir Kanadalı."
09:29
"As Canadian as maple syrup,"
or, "... ice hockey."
or, "... ice hockey."
239
557045
2471
veya "...tipik Kanadalı."
olmasını beklerdim.
olmasını beklerdim.
09:31
But no, Canadians voted
for their new national slogan to be --
for their new national slogan to be --
240
559540
2985
Ama değildi, Kanadalılar
yeni milli sloganları olarak
yeni milli sloganları olarak
09:34
I kid you not --
241
562549
1161
--şaka yapmıyorum--
09:35
"As Canadian as possible
under the circumstances."
under the circumstances."
242
563734
2431
"Şartlar el verdiği kadar Kanadalı."
tabirini seçti.
tabirini seçti.
09:38
(Laughter)
243
566189
3213
(Gülüşmeler)
09:42
Now for those of you
who are highly agreeable,
who are highly agreeable,
244
570020
2371
Şimdi fazla uyumlu olanlar
09:44
or maybe slightly Canadian,
245
572415
1393
ya da biraz Kanadalı olanlar,
09:45
you get this right away.
246
573832
1373
bunu hemen anlarsınız.
09:47
How could I ever say I'm any one thing
247
575229
1817
Sürekli başka insanları
09:49
when I'm constantly adapting
to try to please other people?
to try to please other people?
248
577070
2826
memnun etmeye uğraşırken
tek bir kişiyim nasıl derim?
tek bir kişiyim nasıl derim?
09:52
Disagreeable people do less of it.
249
580400
1823
Uyumsuz insanlar bunu daha az yapar.
09:54
They're more critical,
skeptical, challenging,
skeptical, challenging,
250
582247
2937
Daha eleştirel, şüpheci, mücadeleci
09:57
and far more likely than their peers
to go to law school.
to go to law school.
251
585208
3054
ve akranlarına nazaran
hukuk okumaları muhtemeldir.
hukuk okumaları muhtemeldir.
10:00
(Laughter)
252
588286
1143
(Gülüşmeler)
10:01
That's not a joke,
that's actually an empirical fact.
that's actually an empirical fact.
253
589453
2655
Şaka değil, deneysel bir sonuç bu.
10:04
(Laughter)
254
592132
1059
(Gülüşmeler)
10:05
So I always assumed
that agreeable people were givers
that agreeable people were givers
255
593215
2549
Her zaman uyumlu insanların veren taraf,
uyumsuzların alan taraf
olduğunu düşünürdüm.
olduğunu düşünürdüm.
10:07
and disagreeable people were takers.
256
595788
1947
10:09
But then I gathered the data,
257
597759
1430
Öte yandan veri toplardım
10:11
and I was stunned to find
no correlation between those traits,
no correlation between those traits,
258
599213
3113
ve bu özelliklerin arasında
ilişki olmadığını bulunca afalladım,
ilişki olmadığını bulunca afalladım,
10:14
because it turns out
that agreeableness-disagreeableness
that agreeableness-disagreeableness
259
602350
2659
çünkü uyumluluk ve uyumsuzluğun
dış görünüşünüz olduğu
dış görünüşünüz olduğu
10:17
is your outer veneer:
260
605033
1163
ortaya çıkıyor:
10:18
How pleasant is it to interact with you?
261
606220
1941
Sizinle iletişim kurmak ne kadar güzel?
10:20
Whereas giving and taking
are more of your inner motives:
are more of your inner motives:
262
608185
2692
Vermek ve almak iç dürtüleriniz
olarak ele alınırsa:
olarak ele alınırsa:
10:22
What are your values?
What are your intentions toward others?
What are your intentions toward others?
263
610901
2892
Değerleriniz ne?
Başkalarına karşı niyetiniz ne?
Başkalarına karşı niyetiniz ne?
10:25
If you really want to judge
people accurately,
people accurately,
264
613817
2192
İnsanları doğru yargılamak istiyorsanız
10:28
you have to get to the moment every
consultant in the room is waiting for,
consultant in the room is waiting for,
265
616033
3517
salonda bekleyen her danışmanı
anında yakalamak
anında yakalamak
10:31
and draw a two-by-two.
266
619574
1165
ve sorguya çekmeniz gerek.
10:32
(Laughter)
267
620763
2098
(Gülüşmeler)
10:37
The agreeable givers are easy to spot:
268
625648
2007
Uyumlu veren tarafı tespit etmek kolaydır:
10:39
they say yes to everything.
269
627679
2634
Her şeye evet derler.
10:43
The disagreeable takers
are also recognized quickly,
are also recognized quickly,
270
631740
2873
Uyumsuz alan taraf da
onlara biraz farklı bir isim
onlara biraz farklı bir isim
10:46
although you might call them
by a slightly different name.
by a slightly different name.
271
634637
3907
vermenize rağmen kolay ayırt edilir.
10:50
(Laughter)
272
638568
1864
(Gülüşmeler)
10:53
We forget about the other
two combinations.
two combinations.
273
641828
2072
Diğer iki kombinasyonu es geçiyoruz.
10:55
There are disagreeable givers
in our organizations.
in our organizations.
274
643924
3335
Kurumlarımızda uyumsuz olan
veren taraflar da var.
veren taraflar da var.
10:59
There are people who are gruff
and tough on the surface
and tough on the surface
275
647283
2641
Görünüşte aksi ve sert
ancak bu görünüşün altında
ancak bu görünüşün altında
11:01
but underneath have
others' best interests at heart.
others' best interests at heart.
276
649948
2538
başkalarına aslında çok faydası
olan insanlar var.
olan insanlar var.
Veya bir mühendisin dediği gibi,
11:05
Or as an engineer put it,
277
653089
1363
11:06
"Oh, disagreeable givers --
278
654476
1606
"Uyumsuz veren taraf,
11:08
like somebody with a bad user interface
but a great operating system."
but a great operating system."
279
656106
3876
kötü bir kullanıcı ara yüzü olan ama
harika işletim sistemi olan biri gibidir."
harika işletim sistemi olan biri gibidir."
11:12
(Laughter)
280
660006
1286
(Gülüşmeler)
11:13
If that helps you.
281
661316
1371
Belki işinize yarar.
11:14
(Laughter)
282
662711
1150
(Gülüşmeler)
11:16
Disagreeable givers are the most
undervalued people in our organizations,
undervalued people in our organizations,
283
664424
3503
Uyumsuz veren taraflar
kurumlarda en değersiz insanlardır,
kurumlarda en değersiz insanlardır,
11:19
because they're the ones
who give the critical feedback
who give the critical feedback
284
667951
2592
çünkü onlar kimsenin duymak istemediği ama
herkesin ihtiyacı olan
eleştirel geri bildirim verenlerdir.
eleştirel geri bildirim verenlerdir.
11:22
that no one wants to hear
but everyone needs to hear.
but everyone needs to hear.
285
670567
2606
11:25
We need to do a much better job
valuing these people
valuing these people
286
673197
2488
Bu insanları silmek ve "biraz aksi,
11:27
as opposed to writing them off early,
287
675709
1788
bencil bir alıcı olmalı." demek yerine
11:29
and saying, "Eh, kind of prickly,
288
677521
1744
onları değerlendirirken
11:31
must be a selfish taker."
289
679289
1497
daha iyi iş çıkarmalıyız.
11:33
The other combination we forget about
is the deadly one --
is the deadly one --
290
681849
2759
Unuttuğumuz diğer kombinasyon
en kötüsü--
en kötüsü--
11:36
the agreeable taker,
also known as the faker.
also known as the faker.
291
684632
2682
uyumlu alan taraf; aynı zamanda
sahtekar olarak bilinir.
sahtekar olarak bilinir.
11:40
This is the person
who's nice to your face,
who's nice to your face,
292
688444
2065
Bu kişi yüzünüze gülen
11:42
and then will stab you right in the back.
293
690533
1980
ve sonra sırtınızdan bıçaklayandır.
11:44
(Laughter)
294
692537
1332
(Gülüşmeler)
11:46
And my favorite way to catch
these people in the interview process
these people in the interview process
295
694537
3234
Bu insanları mülakat sürecinde
tespit etmekte en sevdiğim yöntem
tespit etmekte en sevdiğim yöntem
11:49
is to ask the question,
296
697795
1272
"Kariyerini, esasında
11:51
"Can you give me the names of four people
297
699091
1962
sizin ilerlettiğiniz dört kişinin adını
11:53
whose careers you have
fundamentally improved?"
fundamentally improved?"
298
701077
2369
verebilir misiniz?" sorusunu yöneltmektir.
11:56
The takers will give you four names,
299
704424
1893
Alan taraflar dört kişinin adını verir
11:58
and they will all be more
influential than them,
influential than them,
300
706341
2697
ve bu kişiler daha etkileyici olurlar,
12:01
because takers are great at kissing up
and then kicking down.
and then kicking down.
301
709062
3202
çünkü alan kişiler pohpohlamak ve
sonra ezmekte harikadır.
sonra ezmekte harikadır.
12:04
Givers are more likely to name people
who are below them in a hierarchy,
who are below them in a hierarchy,
302
712957
3400
Veren kişilerse kademe olarak
kendinden aşağıda olan,
kendinden aşağıda olan,
12:08
who don't have as much power,
303
716381
1546
çok güçlü olmayan,
12:09
who can do them no good.
304
717951
1372
onlara yararı olmayanların adını verirler.
12:11
And let's face it, you all know
you can learn a lot about character
you can learn a lot about character
305
719723
3174
Şimdi yüzleşelim, hepiniz bilirsiniz,
birinin bir garsona veya
birinin bir garsona veya
12:14
by watching how someone
treats their restaurant server
treats their restaurant server
306
722921
2555
şoförüne davranış şeklini izleyerek
12:17
or their Uber driver.
307
725500
1163
karakterine dair çok şey öğrenirsiniz.
12:19
So if we do all this well,
308
727319
1266
O halde bunları yaparsak,
12:20
if we can weed takers
out of organizations,
out of organizations,
309
728609
2084
alan tarafları kurumlardan temizlersek,
12:22
if we can make it safe to ask for help,
310
730717
1912
yardım istemeyi güvenli hale getirirsek,
12:24
if we can protect givers from burnout
311
732653
2014
veren tarafları tükenmekten kurtarır,
12:26
and make it OK for them to be ambitious
in pursuing their own goals
in pursuing their own goals
312
734691
3227
diğer insanlara
yardım etmeleri kadar
yardım etmeleri kadar
12:29
as well as trying to help other people,
313
737942
2156
ideallerini kovalamalarını
mümkün kılarsak,
mümkün kılarsak,
12:32
we can actually change the way
that people define success.
that people define success.
314
740122
2907
insanların başarıyı tanımlama
şeklini gerçekten değiştirebiliriz.
şeklini gerçekten değiştirebiliriz.
12:35
Instead of saying it's all about
winning a competition,
winning a competition,
315
743053
3352
Bunun bir yarışı kazanmak
olduğunu söylemek yerine,
olduğunu söylemek yerine,
12:38
people will realize success
is really more about contribution.
is really more about contribution.
316
746429
3540
insanlar, başarının katkıda bulunmak
olduğunu anlayacaktır.
olduğunu anlayacaktır.
Başarının en anlamlı yolunun
başkalarının başarmasına da
başkalarının başarmasına da
12:42
I believe that the most
meaningful way to succeed
meaningful way to succeed
317
750761
2361
12:45
is to help other people succeed.
318
753146
1870
yardım etmek olduğuna inanıyorum.
12:47
And if we can spread that belief,
319
755040
1671
Eğer bu bilinci yayarsak
12:48
we can actually turn paranoia upside down.
320
756735
2651
paranoyayı alt üst edebiliriz.
12:51
There's a name for that.
321
759410
1163
Bunun bir adı var.
12:52
It's called "pronoia."
322
760597
1436
"Pronoya" deniyor.
12:55
Pronoia is the delusional belief
323
763025
1697
Pronoya, diğer insanların
12:56
that other people
are plotting your well-being.
are plotting your well-being.
324
764746
2600
iyiliğiniz için komplo kurduğuna
dair kuruntu inanıştır.
dair kuruntu inanıştır.
12:59
(Laughter)
325
767370
1523
(Gülüşmeler)
13:02
That they're going around behind your back
326
770908
2553
Hatta arkanızda gezecek
13:05
and saying exceptionally
glowing things about you.
glowing things about you.
327
773485
2916
ve hakkınızda fevkalade övgü dolu
şeyler söyleyeceklerdir.
şeyler söyleyeceklerdir.
13:09
The great thing about a culture of givers
is that's not a delusion --
is that's not a delusion --
328
777647
3809
Veren taraf kültürleri
konusunda güzel olansa
konusunda güzel olansa
13:13
it's reality.
329
781480
1234
kuruntu değil gerçek olmasıdır.
13:15
I want to live in a world
where givers succeed,
where givers succeed,
330
783697
2576
Veren tarafların başardığı bir dünyada
yaşamak istiyorum,
yaşamak istiyorum,
13:18
and I hope you will help me
create that world.
create that world.
331
786297
2322
umarım bu dünyayı oluşturmama
yardım edersiniz.
yardım edersiniz.
13:20
Thank you.
332
788643
1221
Teşekkür ederim.
13:21
(Applause)
333
789888
5286
(Alkışlar)
ABOUT THE SPEAKER
Adam Grant - Organizational psychologistAfter years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.
Why you should listen
In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.
Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.
Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.
Adam Grant | Speaker | TED.com