ABOUT THE SPEAKER

Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.

Why you should listen

In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.

Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.

Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.

More profile about the speaker
Adam Grant | Speaker | TED.com

TED@IBM

Adam Grant: Are you a giver or a taker?

Адам Грант: Берушісіз бе, алушысыз ба?

Filmed: 2016-11-15

7,250,021 views

Әрбір жұмыс орнында үш түрлі адам бар: беруші, алушы және айырбастаушы. Ұжым психологиясының маманы Адам Грант осы үш типке тоқталып, жомарттық мәдениетін дамыту тәсілін ұсынады.

Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12

I want you to look
around the room for a minute

0

837

2267

Бірер минут айналаңызға көз салыңыз

00:15

and try to find the most
paranoid person here --

1

3128

2719

осы бөлмедегі ең күйгелек адамды табыңыз.

00:17

(Laughter)

2

5871

1064

(Күлкі)

00:18

And then I want you to point
at that person for me.

3

6959

2452

Сосын маған сол адамды көрсетіңіз.

00:21

(Laughter)

4

9435

1035

(Күлкі)

00:22

OK, don't actually do it.

5

10494

1359

Жарайды. Қалжың ғой.

00:23

(Laughter)

6

11877

1119

(Күлкі)

00:25

But, as an organizational psychologist,

7

13020

1869

Ұжым психологы ретінде

00:26

I spend a lot of time in workplaces,

8

14913

1882

көп уақытымды жұмыс орнында өткіземін.

00:28

and I find paranoia everywhere.

9

16819

2160

Күйгелек адамды барлық жерде
кездестіремін.

00:31

Paranoia is caused by people
that I call "takers."

10

19532

2409

Бұл әдетте "алушы" адамдарда
жиі кездеседі.

Алушылар қарым-қатынаста
өз пайдасын ойлайды.

00:33

Takers are self-serving
in their interactions.

11

21965

2183

Оларға сен қалай көмектесетінің
маңызды.

00:36

It's all about what can you do for me.

12

24172

2261

00:38

The opposite is a giver.

13

26832

1401

Алушылар керісінше

00:40

It's somebody who approaches
most interactions by asking,

14

28257

2760

өзгелерге көмектесу ниетімен

00:43

"What can I do for you?"

15

31041

1600

қарым-қатынас түзеді.

00:45

I wanted to give you a chance
to think about your own style.

16

33165

2871

Сіз осының қайсысына
жататыныңызды ойлап көріңіз.

00:48

We all have moments of giving and taking.

17

36060

1953

Бәріміз кейде алушы,
ал кейде берушіміз.

00:50

Your style is how you treat
most of the people most of the time,

18

38037

3016

Қай топқа жататыныңыз
көпшілікпен

қатынасыңызға
байланысты.

00:53

your default.

19

41077

1158

Дәл қазір шағын тест жасап,

00:54

I have a short test you can take

20

42259

1542

өзіңіздің алушы немесе беруші

00:55

to figure out if you're more
of a giver or a taker,

21

43825

2499

екеніңізді анықтап көріңіз.

00:58

and you can take it right now.

22

46348

1478

[Нарциссизмді анықтайтын тест]

00:59

[The Narcissist Test]

23

47850

1439

01:01

[Step 1: Take a moment
to think about yourself.]

24

49313

2312

[1-қадам: Өзіңіз туралы ойлаңыз]

01:03

(Laughter)

25

51649

1103

(Күлкі)

01:04

[Step 2: If you made it to Step 2,
you are not a narcissist.]

26

52776

2858

[2-қадам: Екінші қадамға жетсеңіз,
сізде нарциссизм жоқ]

(Күлкі)

01:07

(Laughter)

27

55658

1559

01:10

This is the only thing I will say today
that has no data behind it,

28

58082

3833

Бұл бәлкім, бүгінгі жалғыз жалаң тұжырым болар

01:13

but I am convinced the longer it takes
for you to laugh at this cartoon,

29

61939

3432

бірақ неғұрлым суретке күлмей көбірек үңілсеңіз

01:17

the more worried we should be
that you're a taker.

30

65395

2427

алушы болу мүмкіндігіңіз жоғарылай түседі.

(Күлкі)

01:19

(Laughter)

31

67846

1065

01:20

Of course, not all takers are narcissists.

32

68935

2032

Әрине, алушылардың бәрі өзімшіл емес.

01:22

Some are just givers who got burned
one too many times.

33

70991

2888

Кейбірі – беруден әбден мезі болған.

01:25

Then there's another kind of taker
that we won't be addressing today,

34

73903

3324

Алушылардың тағы бір түрі бар.
Олар туралы айтпаймыз.

01:29

and that's called a psychopath.

35

77251

1853

Олар – психопаттар.

01:31

(Laughter)

36

79128

1151

(Күлкі)

01:32

I was curious, though, about how
common these extremes are,

37

80303

2872

Мұндай қарама-қайшылықтың қаншалықты
жиі кездесетінін білу үшін

01:35

and so I surveyed over 30,000
people across industries

38

83199

2809

әртүрлі салада істейтін

01:38

around the world's cultures.

39

86032

1612

30 мың адаммен сөйлестім.

01:39

And I found that most people
are right in the middle

40

87668

2478

Сөйтсек, адамдардың көбінде

01:42

between giving and taking.

41

90170

1466

алушы да, беруші де сипат бар.

01:43

They choose this third style
called "matching."

42

91660

2345

Олар "айырбастушы" дейтін
әдісті таңдаған.

01:46

If you're a matcher, you try to keep
an even balance of give and take:

43

94029

3345

Айырбастаушы болсаңыз,
алу мен беруді тең ұстауға тырысасыз:

01:49

quid pro quo -- I'll do something
for you if you do something for me.

44

97398

3318

quid pro quo – мен саған, сен маған.

01:52

And that seems like a safe way
to live your life.

45

100740

2381

Осылай өмір сүрген
тиімді тәрізді.

Бірақ бұл жақсы ма?

01:55

But is it the most effective
and productive way to live your life?

46

103145

3184

01:58

The answer to that question
is a very definitive ...

47

106353

2464

Бұл сұрақтың нақты жауабы бар:

02:00

maybe.

48

108841

1158

бәлкім.

02:02

(Laughter)

49

110023

1226

(Күлкі)

02:03

I studied dozens of organizations,

50

111273

2179

Ондаған ұйымның,

02:05

thousands of people.

51

113476

1175

мыңдаған адамның,

02:06

I had engineers measuring
their productivity.

52

114675

3552

инженерлердің жұмыс өнімділігін зерттедім,

02:10

(Laughter)

53

118251

2355

(Күлкі)

02:12

I looked at medical students' grades --

54

120630

2969

дәрігер-студенттердің оқу үлгерімін,

02:15

even salespeople's revenue.

55

123623

1975

тіпті сатушылардың табысын да есептедім.

02:17

(Laughter)

56

125622

1446

(Күлкі)

02:19

And, unexpectedly,

57

127092

1652

Нәтижесінде

02:20

the worst performers in each
of these jobs were the givers.

58

128768

3669

әрбір топтағы ең нашар көрсеткіш
берушілерде болып шықты.

02:24

The engineers who got the least work done

59

132749

2044

Алудан гөрі көбірек берген инженерлердің

02:26

were the ones who did more favors
than they got back.

60

134817

2506

жұмысы өнімсіздеу болып шықты.

02:29

They were so busy doing
other people's jobs,

61

137347

2136

Өзгелерге көмектесеміз деп жүріп

02:31

they literally ran out of time and energy
to get their own work completed.

62

139507

3550

өз ісін аяқтауға уақыты мен күші жетпейді.

02:35

In medical school, the lowest grades
belong to the students

63

143081

2805

Мединституттағы үлгерімі ең төмендер

02:37

who agree most strongly
with statements like,

64

145910

2107

"Өзгелерге көмектескенді ұнатамын"

02:40

"I love helping others,"

65

148041

2208

дейтіндер болып шықты.

02:43

which suggests the doctor
you ought to trust

66

151068

2224

Яғни бұл ешкімге көмектесуге ұмтылмайтын

02:45

is the one who came to med school
with no desire to help anybody.

67

153316

3079

дәрігерді іздеу керек дегенді меңзейді.

02:48

(Laughter)

68

156419

1027

(Күлкі)

02:49

And then in sales, too,
the lowest revenue accrued

69

157470

2358

Сатушыларда да тура солай.

02:51

in the most generous salespeople.

70

159852

1695

Ең ақкөңілдері аз айлық табады.

02:53

I actually reached out
to one of those salespeople

71

161571

2430

Беруші тобына жататын

02:56

who had a very high giver score.

72

164025

1607

сатушылардың бірімен сөйлестім.

02:57

And I asked him, "Why do
you suck at your job --"

73

165656

2558

"Неге жолың болмай жүр?"
деп сұрадым.

03:00

I didn't ask it that way, but --

74

168238

1541

Әрине сәл жұмсартып сұрадым.

03:01

(Laughter)

75

169803

1044

(Күлкі)

03:02

"What's the cost of generosity in sales?"

76

170871

2352

"Жомарттығыңның құны қанша?"

03:05

And he said, "Well, I just care
so deeply about my customers

77

173247

3266

"Маған клиенттерімнің көңілі маңызды

03:08

that I would never sell them
one of our crappy products."

78

176537

2762

сондықтан оларға ешқашан
нашар өнімді сатпаймын" деді.

03:11

(Laughter)

79

179323

1401

(Күлкі)

03:12

So just out of curiosity,

80

180748

1228

Қызық үшін көрейік.

03:14

how many of you self-identify more
as givers than takers or matchers?

81

182000

3284

Өзін айырбастаушы не берушіден гөрі
алушы деп санайтын адам бар ма?

03:17

Raise your hands.

82

185308

1150

Қолыңызды көтерсеңіз.

03:18

OK, it would have been more
before we talked about these data.

83

186962

2949

Дерегімді хабарламай тұрып
сұрасам, қол саны көп болар еді.

03:22

But actually, it turns out
there's a twist here,

84

190525

3627

Бұл жерде де ойланатын жайт бар.

03:26

because givers are often
sacrificing themselves,

85

194176

3296

Берушілер өздерін "құрбан етсе де"

03:29

but they make their organizations better.

86

197496

2179

өз компаниясының жұмысын жақсартады.

03:32

We have a huge body of evidence --

87

200345

2767

Бұған көп дәлеліміз бар.

03:35

many, many studies looking
at the frequency of giving behavior

88

203136

3733

Берушілердің мінезіне арналған
зерттеулердің көбінде

03:38

that exists in a team
or an organization --

89

206893

2137

мекеме немесе ұжымдағы

03:41

and the more often people are helping
and sharing their knowledge

90

209054

3086

адамдар өзара бір-біріне көмектессе,

03:44

and providing mentoring,

91

212164

1153

білгенімен бөліссе,

03:45

the better organizations do
on every metric we can measure:

92

213341

2777

компания жұмысы жақсы жүреді.

Табыс та жақсарып, клиенттер де
қанағаттанады.

03:48

higher profits, customer satisfaction,
employee retention --

93

216142

2831

03:50

even lower operating expenses.

94

218997

1845

Кадр тұрақтылығы сақталып,
шығын азаяды

03:53

So givers spend a lot of time
trying to help other people

95

221407

2868

Берушілер көп уақытын
өзгеге көмектесіп,

топты шығаруға талпынады.

03:56

and improve the team,

96

224299

1207

03:57

and then, unfortunately,
they suffer along the way.

97

225530

2476

Бірақ түбінде өздері
ұтылады.

Берушілер ұтатындай

04:00

I want to talk about what it takes

98

228030

1668

04:01

to build cultures where givers
actually get to succeed.

99

229722

3321

ортаны қалай қалыптастыру керектігін
айтқым келеді.

04:05

So I wondered, then, if givers
are the worst performers,

100

233564

3020

Егер берушілер
нашар орындаушы болса,

04:08

who are the best performers?

101

236608

1828

үздігі кім?

Жақсы хабардан бастайын: алушылар емес.

04:11

Let me start with the good news:
it's not the takers.

102

239438

2650

04:14

Takers tend to rise quickly
but also fall quickly in most jobs.

103

242112

3655

Барлық салада алушылар жылдам
табысқа жетіп, одан жылдам айырылады

Себебі айырбастаушыларға жолығады.

04:17

And they fall at the hands of matchers.

104

245791

2097

04:19

If you're a matcher, you believe
in "An eye for an eye" -- a just world.

105

247912

3420

Айырбастаушылар үшін "әлемде
өзара көмек ережесі" бар.

Алушыны кездестірсеңіз

04:23

And so when you meet a taker,

106

251356

1420

04:24

you feel like it's your mission in life

107

252800

1869

одан бірнәрсе қарпып қалуды

04:26

to just punish the hell
out of that person.

108

254693

2042

парыз санайсыз.

(Күлкі)

04:28

(Laughter)

109

256759

1014

04:29

And that way justice gets served.

110

257797

1625

Әділеттілік осылай орнайды.

04:32

Well, most people are matchers.

111

260108

1970

Адамдардың көпшілігі
айырбастаушы.

04:34

And that means if you're a taker,

112

262102

1584

Егер сіз алушы болсаңыз,

бұл сіздің басыңыздан өтеді.

04:35

it tends to catch up with you eventually;

113

263710

1980

04:37

what goes around will come around.

114

265714

1638

Мың асқанға – бір тосқан.

Қисынға салсақ,

04:39

And so the logical conclusion is:

115

267376

1606

04:41

it must be the matchers
who are the best performers.

116

269006

2865

ең үздіктер айырбастаушылар болуы керек.

Бірақ олай емес.

04:43

But they're not.

117

271895

1518

04:45

In every job, in every organization
I've ever studied,

118

273437

2850

Мен зерттеген әрбір компания,
фирма, салада

04:48

the best results belong
to the givers again.

119

276311

2162

ең үздік нәтиже - берушілерге тиесілі.

04:51

Take a look at some data I gathered
from hundreds of salespeople,

120

279651

3158

Жүздеген сатушының жұмыс өнімділігі туралы

деректеріме назар аударыңыз.

04:54

tracking their revenue.

121

282833

1153

04:56

What you can see is that the givers
go to both extremes.

122

284010

2655

Берушілер екі жақта да бағанның шетінде.

Ең аз, ең көп табыс табатындардың

04:58

They make up the majority of people
who bring in the lowest revenue,

123

286689

3218

басым бөлігі солар.

05:01

but also the highest revenue.

124

289931

1466

Инженерлердің еңбек өнімділігі,
студенттердің үлгерімінде де

05:03

The same patterns were true
for engineers' productivity

125

291421

2604

осыны байқауға болады.

05:06

and medical students' grades.

126

294049

1391

Сәттілік өлшемінің басында да, соңында да

05:07

Givers are overrepresented
at the bottom and at the top

127

295464

2607

берушілер тұр.

05:10

of every success metric that I can track.

128

298095

2082

05:12

Which raises the question:

129

300201

1302

Осыдан мынадай сауал туындайды:

05:13

How do we create a world
where more of these givers get to excel?

130

301527

3409

Берушілердің көпшілігі
үздіктерге айналу үшін не істеу керек?

05:16

I want to talk about how to do that,
not just in businesses,

131

304960

2823

Мәселе тек бизнес қана емес,

үкіметтік емес ұйымдар, мектептер,

05:19

but also in nonprofits, schools --

132

307807

1831

тіпті үкіметке де қатысты.

05:21

even governments.

133

309662

1293

05:22

Are you ready?

134

310979

1206

Дайынсыз ба?

05:24

(Cheers)

135

312209

1186

(Қолдаушылар дауысы)

Бұны бәрібір де айтқалы тұрғанмын,
қолдауларыңызға рақмет.

05:25

I was going to do it anyway,
but I appreciate the enthusiasm.

136

313419

2992

(Күлкі)

05:28

(Laughter)

137

316435

1023

05:29

The first thing that's really critical

138

317482

1844

Ең басты түсінетін нәрсе

берушілер ең маңызды
адамдар.

05:31

is to recognize that givers
are your most valuable people,

139

319350

2747

Бірақ олар ұқыпты болмаса,
өздерін құртады.

05:34

but if they're not careful, they burn out.

140

322121

2434

Іштей берушілерді
қорғап жүру керексіз.

05:36

So you have to protect
the givers in your midst.

141

324579

2490

05:39

And I learned a great lesson about this
from Fortune's best networker.

142

327093

4140

Fortune зерттеуі маған бұдан
қызықты нәрсені көрсетті.

05:44

It's the guy, not the cat.

143

332993

1350

Мысық емес, еркекке қараңыз.

05:46

(Laughter)

144

334367

1160

(Күлкі)

Есімі - Адам Рифкин.

05:47

His name is Adam Rifkin.

145

335551

1756

Өте сәтті кәсіпкер.

05:49

He's a very successful serial entrepreneur

146

337331

2212

05:51

who spends a huge amount
of his time helping other people.

147

339567

2794

Көп уақытын басқаларға
көмектесуге жұмсайды.

05:54

And his secret weapon
is the five-minute favor.

148

342385

2336

Басты қаруы –
бес минуттық жәрдем.

05:57

Adam said, "You don't have to be
Mother Teresa or Gandhi

149

345261

2659

"Беруші болу үшін
Тереза ана немесе Ганди

болудың қажеті жоқ" дейді

05:59

to be a giver.

150

347944

1183

Өзгелердің өміріне
үлкен әсер ететін

06:01

You just have to find small ways
to add large value

151

349151

2503

06:03

to other people's lives."

152

351678

1357

кішкентай іс
жасау керек.

Бұл бар болғаны екі
адамды таныстыру болу мүмкін

06:05

That could be as simple
as making an introduction

153

353059

2343

06:07

between two people who could
benefit from knowing each other.

154

355426

2931

бір-бірімен сәйкес келетін.

Бұл жай ғана кеңес беру,
біліміңмен бөлісу болуы мүмкін.

06:10

It could be sharing your knowledge
or giving a little bit of feedback.

155

358381

3337

Немесе жай ғана

06:13

Or It might be even something
as basic as saying,

156

361742

2312

"Білесің бе,

06:16

"You know,

157

364078

1229

06:17

I'm going to try and figure out

158

365331

1500

еңбегі ескерілмей қалған адамға

уақыт бөлу болуы мүмкін".

06:18

if I can recognize somebody
whose work has gone unnoticed."

159

366855

3029

06:22

And those five-minute favors
are really critical

160

370462

2294

Сол бес минуттың өзі
берушілерге жақсы көмек.

06:24

to helping givers set boundaries
and protect themselves.

161

372780

2722

Олар өз күшін бағамдап,
өздерін қорғайды.

06:27

The second thing that matters

162

375962

1445

Екінші маңызды жайт

06:29

if you want to build a culture
where givers succeed,

163

377431

2468

берушілер мәдениетін
қалыптастырамын десең

06:31

is you actually need a culture
where help-seeking is the norm;

164

379923

2925

көмек сұрау қалыпты
болатындай орта жасау керек.

адамдар қысылмай көмек сұрайтын.

06:34

where people ask a lot.

165

382872

1180

06:36

This may hit a little too close
to home for some of you.

166

384536

2669

Кейбіріңіз өзіңізді
танып отырған боларсыз.

06:39

[So in all your relationships,
you always have to be the giver?]

167

387229

3039

[Сонымен барлық жерде беруші болуың керек пе?]

(Күлкі)

06:42

(Laughter)

168

390292

1024

Жолы болғыш берушілер

06:43

What you see with successful givers

169

391340

1731

қабылдауда тұрған
ештеңе жоқ деп біледі.

06:45

is they recognize that it's OK
to be a receiver, too.

170

393095

3120

06:48

If you run an organization,
we can actually make this easier.

171

396754

2863

Егер ұйымды басқарып отырсаңыз
бұны қалыптастыру оңай.

Қысылмай көмек сұрайтындай
жағдай жасай аламыз.

06:51

We can make it easier
for people to ask for help.

172

399641

2297

Әріптестеріммен бірге
емханаларды зерттедік

06:53

A couple colleagues and I
studied hospitals.

173

401962

2072

Кейбір қабатта медбикелер
көп көмек көрсетсе,

06:56

We found that on certain floors,
nurses did a lot of help-seeking,

174

404058

3202

06:59

and on other floors,
they did very little of it.

175

407284

2251

кейбірінде адамдар азырақ көмек сұраған.

07:01

The factor that stood out on the floors
where help-seeking was common,

176

409559

3346

Сөйтсек көмек көбірек көрсетілетін,

07:04

where it was the norm,

177

412929

1151

жәрдем сұрау қалыпқа айналған
қабатта

07:06

was there was just one nurse
whose sole job it was

178

414104

2375

бір медбике тікелей
сонымен айналысқан.

07:08

to help other nurses on the unit.

179

416503

2031

07:10

When that role was available,

180

418558

1381

Мұндай жағдайда

медбикелер: "Көмек сұрағанның

07:11

nurses said, "It's not embarrassing,
it's not vulnerable to ask for help --

181

419963

3657

айыбы жоқ. Осылай болу керек те" деді.

07:15

it's actually encouraged."

182

423644

1380

Көмек көрсетуге ұмтылу берушілердің

07:18

Help-seeking isn't important
just for protecting the success

183

426263

2826

сәттілігі мен жағдайын
жақсарту үшін

07:21

and the well-being of givers.

184

429113

1399

ғана маңызды емес.

Бұл сондай ақ ұйымда берушілер
санын көбейту үшін керек,

07:22

It's also critical to getting
more people to act like givers,

185

430536

2932

Себебі дерекке сәйкес,

07:25

because the data say

186

433492

1189

07:26

that somewhere between 75 and 90 percent
of all giving in organizations

187

434705

3400

ұйымдағы берушілердің
75 - 90 пайызы

өтініштен бастайды.

07:30

starts with a request.

188

438129

1278

07:31

But a lot of people don't ask.

189

439996

1448

Бірақ көп адам сұрамайды.

07:33

They don't want to look incompetent,

190

441468

1748

Олар ыңғайсыз жағдайда қалғысы келмейді

Олар қайда әрекет ету керектігін білмейді,
біреуді әурелегісі келмейді.

07:35

they don't know where to turn,
they don't want to burden others.

191

443240

3027

07:38

Yet if nobody ever asks for help,

192

446291

1709

Ешкім көмек сұрамаса,

07:40

you have a lot of frustrated givers
in your organization

193

448024

2675

уайымға түсетін көптеген
берушілеріңіз болуы мүмкін.

07:42

who would love to step up and contribute,

194

450723

1983

Қадам жасап, үлес қосуға әне-міне дайын

07:44

if they only knew
who could benefit and how.

195

452730

2166

тек көмектесу жолын білсе, болды.

07:47

But I think the most important thing,

196

455413

1798

Бірақ ең маңыздысы,

07:49

if you want to build a culture
of successful givers,

197

457235

2476

берушілер мәдениетін
жасаймын десең,

ұжымға кімді қабылдағаныңа мән бер.

07:51

is to be thoughtful about who
you let onto your team.

198

459735

2802

Еңбек өнімділігі тасыған ұйым
керек десең,

07:54

I figured, you want a culture
of productive generosity,

199

462561

3016

07:57

you should hire a bunch of givers.

200

465601

1972

бір топ берушілерді жина.

07:59

But I was surprised to discover, actually,
that that was not right --

201

467597

3670

Бір қызығы, бұным
толықтай бұрыс болып шықты.

08:03

that the negative impact
of a taker on a culture

202

471715

2475

Алушының бір теріс ықпалы сол,

08:06

is usually double to triple
the positive impact of a giver.

203

474214

2869

ол әдетте, берушінің жасағандарын
еселеп азайтады екен.

08:09

Think about it this way:

204

477530

1150

Мысалы былай,

08:10

one bad apple can spoil a barrel,

205

478704

1664

бір құмалақ бір қарын
майды шірітеді.

08:12

but one good egg
just does not make a dozen.

206

480392

2826

Бірақ бір жақсы жұмыртқа
он еселенбейді.

08:15

I don't know what that means --

207

483942

1552

Мұның не білдіретінін білмеймін.

08:17

(Laughter)

208

485518

1119

(Күлкі)

08:18

But I hope you do.

209

486661

1373

Түсіндіңіз деп ойлаймын.

08:20

No -- let even one taker into a team,

210

488058

3322

Бір алушыны жұмысқа алып көріңіз.

Сонда берушілер
көмектескенді қояды.

08:23

and you will see that the givers
will stop helping.

211

491404

2854

08:26

They'll say, "I'm surrounded
by a bunch of snakes and sharks.

212

494648

2930

"Айналам жатыпішерлерге толы

08:29

Why should I contribute?"

213

497602

1366

несіне көмектесемін?" дейді.

08:30

Whereas if you let one giver into a team,

214

498992

1976

Алайда бір берушіні топқа алсаңыз,

08:32

you don't get an explosion of generosity.

215

500992

2122

әрине, жомарттықтан басыңыз айналмайды.

08:35

More often, people are like,

216

503138

1421

Бірақ адамдар былай деуі мүмкін:

"Тамаша! Бәріміздің жұмысымызды
атқаратын түрі бар"

08:36

"Great! That person can do all our work."

217

504583

2138

08:39

So, effective hiring and screening
and team building

218

507077

2746

Адамдарды саналы таңдап,
топты жасақтау деген

08:41

is not about bringing in the givers;

219

509847

2136

берушілерді жұмысқа
алу емес,

08:44

it's about weeding out the takers.

220

512007

2214

алушылардан арылуды
білдірсе керек.

08:47

If you can do that well,

221

515036

1151

Осыны жақсы істесеңіз,

08:48

you'll be left with givers and matchers.

222

516211

1942

беруші мен айырбастаушылар қалады.

Берушілер – жомарт жандар,

08:50

The givers will be generous

223

518177

1365

себебі салдары туралы уайымдамайды.

08:51

because they don't have to worry
about the consequences.

224

519566

2634

Айырбастаушылар жағдайға
бейімделгіш келеді.

08:54

And the beauty of the matchers
is that they follow the norm.

225

522224

3113

Сонымен алушыны қалай
анықтайсыз?

08:57

So how do you catch a taker
before it's too late?

226

525361

2768

Негізінде оларды анықтау қиын.

09:00

We're actually pretty bad
at figuring out who's a taker,

227

528745

2887

09:03

especially on first impressions.

228

531656

1826

Әсіресе, алғашқы сәтте.

09:05

There's a personality trait
that throws us off.

229

533506

2308

Адамдарды жаңылыстыратын
мінез бар.

Көнбістік деген.

09:07

It's called agreeableness,

230

535838

1305

09:09

one the major dimensions
of personality across cultures.

231

537167

2621

Барлық мәдениетте кеңінен
кездеседі.

Көнбіс адамдар ақкөңіл, сыпайы
болып келеді.

09:11

Agreeable people are warm and friendly,
they're nice, they're polite.

232

539812

3485

09:15

You find a lot of them in Canada --

233

543321

1791

Оларды Канадада көп кездестіресің.

09:17

(Laughter)

234

545136

1603

(күлкі)

09:18

Where there was actually
a national contest

235

546763

3497

Бұл елде ұлттық байқау болып,

09:22

to come up with a new Canadian slogan
and fill in the blank,

236

550284

3030

жаңа канадалықтың ұранын табу үшін
сөйлемді аяқтау керек еді.

"Канадалық тәрізді..."

09:25

"As Canadian as ..."

237

553338

1575

09:26

I thought the winning entry
was going to be,

238

554937

2084

Жеңімпаздың ұраны мынадай
болар деп ойладым.

09:29

"As Canadian as maple syrup,"
or, "... ice hockey."

239

557045

2471

"Алма тосабындай канадалық"
немесе "..хоккей тәрізді"

Бірақ канадалықтар
басқасына дауыс беріпті.

09:31

But no, Canadians voted
for their new national slogan to be --

240

559540

2985

Қалжыңсыз.

09:34

I kid you not --

241

562549

1161

"Қандай жағдай болса да
канадалық болуға тырыс"

09:35

"As Canadian as possible
under the circumstances."

242

563734

2431

09:38

(Laughter)

243

566189

3213

(Күлкі)

09:42

Now for those of you
who are highly agreeable,

244

570020

2371

Егер сіз мұнымен келіссеңіз

немесе сізде канадалық сипат болса

09:44

or maybe slightly Canadian,

245

572415

1393

онда мұны бірден ұғасыз.

09:45

you get this right away.

246

573832

1373

09:47

How could I ever say I'm any one thing

247

575229

1817

Мен мынадаймын деп қалай айтам,

09:49

when I'm constantly adapting
to try to please other people?

248

577070

2826

үнемі адамдардың көңілінен
шыққым кеп жүрсе?

09:52

Disagreeable people do less of it.

249

580400

1823

Көнбейтіндер бұған бармас.

Олар сыншыл, скепттик, тосқауылды ұнатады.

09:54

They're more critical,
skeptical, challenging,

250

582247

2937

09:57

and far more likely than their peers
to go to law school.

251

585208

3054

Басқаларға қарағанда
заңгерлікке көбірек түседі.

10:00

(Laughter)

252

588286

1143

(Күлкі)

10:01

That's not a joke,
that's actually an empirical fact.

253

589453

2655

Шын айтамын. Дәлелденген.

10:04

(Laughter)

254

592132

1059

(Күлкі)

Көнбіс адамдар – беруші,

10:05

So I always assumed
that agreeable people were givers

255

593215

2549

10:07

and disagreeable people were takers.

256

595788

1947

ал көнбейтіндер – алушы
деп ойлайтынмын.

10:09

But then I gathered the data,

257

597759

1430

Бірақ деректер жинақтап,

10:11

and I was stunned to find
no correlation between those traits,

258

599213

3113

бұның арасында байланыс
жоқ екенін көрдім.

10:14

because it turns out
that agreeableness-disagreeableness

259

602350

2659

Себебі, бұлар сырттай араласқанда

көрінетін қасиеттер:

10:17

is your outer veneer:

260

605033

1163

Сенімен араласу қаншалықты ыңғайлы?

10:18

How pleasant is it to interact with you?

261

606220

1941

Ал алу мен беру ішкі қасиеттер:

10:20

Whereas giving and taking
are more of your inner motives:

262

608185

2692

Нені қатты бағалайсың?
Өзгелерге қатысты көзқарасың?

10:22

What are your values?
What are your intentions toward others?

263

610901

2892

Егер адамдарды білгіңіз келсе,

10:25

If you really want to judge
people accurately,

264

613817

2192

осындағы кеңесшілерді күтіп,

10:28

you have to get to the moment every
consultant in the room is waiting for,

265

616033

3517

2x2 кестесін сызып беріңізші.

10:31

and draw a two-by-two.

266

619574

1165

10:32

(Laughter)

267

620763

2098

(Күлкі)

10:37

The agreeable givers are easy to spot:

268

625648

2007

Ақкөңіл берушілерді анықтау оңай.

10:39

they say yes to everything.

269

627679

2634

Олар үнемі "иә" дейді.

10:43

The disagreeable takers
are also recognized quickly,

270

631740

2873

Көнбейтіндерді де ажырату оңай,

оларды сәл басқаша атауың мүмкін

10:46

although you might call them
by a slightly different name.

271

634637

3907

10:50

(Laughter)

272

638568

1864

(Күлкі)

10:53

We forget about the other
two combinations.

273

641828

2072

Енді екі жайтты қарастыру қалды.

Ұжымда көнбейтін
берушілер кездеседі.

10:55

There are disagreeable givers
in our organizations.

274

643924

3335

10:59

There are people who are gruff
and tough on the surface

275

647283

2641

Болмысынан қатал,
түрі сұсты,

бірақ іштей өзгелерді ойлап тұрады.

11:01

but underneath have
others' best interests at heart.

276

649948

2538

Инженерлерше айтқанда:

11:05

Or as an engineer put it,

277

653089

1363

11:06

"Oh, disagreeable givers --

278

654476

1606

Көнбейтін берушілер –

11:08

like somebody with a bad user interface
but a great operating system."

279

656106

3876

бұл интерфейсі нашар, бірақ
операциялық жүйесі мықтылар.

11:12

(Laughter)

280

660006

1286

(Күлкі)

Түсінуге көмектессе болды.

11:13

If that helps you.

281

661316

1371

11:14

(Laughter)

282

662711

1150

(Күлкі)

11:16

Disagreeable givers are the most
undervalued people in our organizations,

283

664424

3503

Көнбейтін берушілер әдетте
ұжым арасында дұрыс бағаланбайды,

11:19

because they're the ones
who give the critical feedback

284

667951

2592

себебі олар сыни пікір білдіріп,

ешкімге жақпағанымен,
керек нәрсені айтады.

11:22

that no one wants to hear
but everyone needs to hear.

285

670567

2606

11:25

We need to do a much better job
valuing these people

286

673197

2488

Бұл адамдарды қадірлеу үшін
көп жұмыс істеу керек.

Оларды танымай жатып

11:27

as opposed to writing them off early,

287

675709

1788

11:29

and saying, "Eh, kind of prickly,

288

677521

1744

оларға "Өзімшіл алушы"

11:31

must be a selfish taker."

289

679289

1497

деп айдар тақпау керек.

11:33

The other combination we forget about
is the deadly one --

290

681849

2759

Біз ұмытқан келесі тип –

11:36

the agreeable taker,
also known as the faker.

291

684632

2682

көнбіс алушылар.

11:40

This is the person
who's nice to your face,

292

688444

2065

Бұлар бір қарағанда сыпайы

болғанымен, тақырға отырғызып кетеді.

11:42

and then will stab you right in the back.

293

690533

1980

11:44

(Laughter)

294

692537

1332

(Күлкі)

Бұларды интервью барысында
анықтау үшін

11:46

And my favorite way to catch
these people in the interview process

295

694537

3234

11:49

is to ask the question,

296

697795

1272

мынадай сұрақ қоямын:

11:51

"Can you give me the names of four people

297

699091

1962

"Мансап жолын өсіруге үлес қосқан

11:53

whose careers you have
fundamentally improved?"

298

701077

2369

төрт адамның атын атаңызшы?"

Алушылар әдетте төрт адамды айтады

11:56

The takers will give you four names,

299

704424

1893

әрі олардың бәрі өзінен лауазымы
жоғары болып шығады.

11:58

and they will all be more
influential than them,

300

706341

2697

12:01

because takers are great at kissing up
and then kicking down.

301

709062

3202

Себебі алушылар жағымпаздануға жақсы.

Берушілер болса, өзінен дәрежесі
төмендерді айтады,

12:04

Givers are more likely to name people
who are below them in a hierarchy,

302

712957

3400

қолында билігі аздарды,

12:08

who don't have as much power,

303

716381

1546

олардан пайда көрмесе де.

12:09

who can do them no good.

304

717951

1372

12:11

And let's face it, you all know
you can learn a lot about character

305

719723

3174

Барлығымыз да адамның
мінезін тани аламыз.

Мейрамханадағы даяшыға
қарым-қатынасынан

12:14

by watching how someone
treats their restaurant server

306

722921

2555

не Uber жүргізушісінен.

12:17

or their Uber driver.

307

725500

1163

12:19

So if we do all this well,

308

727319

1266

Егер осыны дұрыс істесек,

12:20

if we can weed takers
out of organizations,

309

728609

2084

алушыларды ұжымнан
алыстатсақ,

адамдардың өзара көмек
сұрауын оңайлатсақ,

12:22

if we can make it safe to ask for help,

310

730717

1912

12:24

if we can protect givers from burnout

311

732653

2014

берушілерді артық
істен құтқарсақ,

12:26

and make it OK for them to be ambitious
in pursuing their own goals

312

734691

3227

сөйтіп, өз мақсаттарына жетуіне,

басқаларға көмектесем деген
ниетін ынталандырсақ,

12:29

as well as trying to help other people,

313

737942

2156

адамдардың сәттілік
деген ұғымдары өзгерер еді.

12:32

we can actually change the way
that people define success.

314

740122

2907

12:35

Instead of saying it's all about
winning a competition,

315

743053

3352

Ең бастысы сәттілікті бәсекелесті
басып озу дегеннен гөрі

12:38

people will realize success
is really more about contribution.

316

746429

3540

үлкен іске үлес қосу
деп түсінер еді.

12:42

I believe that the most
meaningful way to succeed

317

750761

2361

Менің ойымша, сәттілік –

12:45

is to help other people succeed.

318

753146

1870

өзгелердің сәтті болуына
көмектесу.

12:47

And if we can spread that belief,

319

755040

1671

Егер осы сенімді тарата алсақ,

12:48

we can actually turn paranoia upside down.

320

756735

2651

күйгелектікті де оң нәрсеге айналдыра аламыз.

Оның ғылыми аты да бар.

12:51

There's a name for that.

321

759410

1163

12:52

It's called "pronoia."

322

760597

1436

"Пронойя" деп аталады.

12:55

Pronoia is the delusional belief

323

763025

1697

"Пронойя" дегеніміз адамдар үнемі

12:56

that other people
are plotting your well-being.

324

764746

2600

сізге жақсылық ойлайды деп ойлау

(Күлкі)

12:59

(Laughter)

325

767370

1523

13:02

That they're going around behind your back

326

770908

2553

Олар сіздің айналаңызда жүріп

сіз туралы тек жақсы нәрсе
айтатын тәрізді.

13:05

and saying exceptionally
glowing things about you.

327

773485

2916

13:09

The great thing about a culture of givers
is that's not a delusion --

328

777647

3809

Бір жақсысы берушілер мәдениеті –

13:13

it's reality.

329

781480

1234

бұл шындық.

13:15

I want to live in a world
where givers succeed,

330

783697

2576

Берушілердің жолы болатын әлемде
өмір сүргім келеді.

Сіздер бұған
көмектесесіздер деп үміттенемін

13:18

and I hope you will help me
create that world.

331

786297

2322

Рақмет.

13:20

Thank you.

332

788643

1221

13:21

(Applause)

333

789888

5286

(Қол шапалақтау)

Translated by Askhat Yerkimbay
Reviewed by Maqpal Kozhakanova

ABOUT THE SPEAKER

Adam Grant - Organizational psychologist
After years of studying the dynamics of success and productivity in the workplace, Adam Grant discovered a powerful and often overlooked motivator: helping others.

Why you should listen

In his groundbreaking book Give and Take, top-rated Wharton professor Adam Grant upended decades of conventional motivational thinking with the thesis that giving unselfishly to colleagues or clients can lead to one’s own long-term success. Grant’s research has led hundreds of advice seekers (and HR departments) to his doorstep, and it’s changing the way leaders view their workforces.

Grant's book Originals: How Non-Conformists Move the World examines how unconventional thinkers overturn the status quo and champion game-changing ideas.

Grant is the host of the TED original podcast WorkLife, taking us inside unconventional workplaces to explore the ideas we can all use to make work more meaningful and creative.

More profile about the speaker
Adam Grant | Speaker | TED.com

THE ORIGINAL VIDEO ON TED.COM

Адам Грант: Берушісіз бе, алушысыз ба? | TED Talk | TED.com