Tanya Menon: The secret to great opportunities? The person you haven't met yet
تانيا مېنون: پۇرسەتكە ئېرىشىشنىڭ مەخپىيىتى؟ سىز تېخى كۆرۈشۈپ باقمىغان ئادەمدە.
Tanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
my students years later.
ئوقۇغۇچىلىرىمنى ئۇچرىتىپ قالىمەن.
a funny thing happens.
يۈز بىرىدۇ.
قالماي،
in the classroom they were sitting.
ئولتۇرغانلىقىنىمۇ ئېنىق ئەسلىيەلەيمەن.
they were sitting with as well.
ئولتۇرغانلىقىنىمۇ ئەسلىيەلەيمەن.
any special superpowers of memory.
تۇتۇش قابىلىيىتىمنىڭ بولغانلىقىدىن ئەمەس
favorite people in their favorite seats.
ياقتۇرىدىغان ئادەملىرى بىلەن ئولتۇرىشىدۇ.
they stay with them for the whole year.
پۈتۈن بىر يىل بىللە ئولتۇرىدۇ.
for my students is they're at risk
ئېلىپ كەلگەن خەتىرى بولسا:
with just a few people
كىشىلەر بىلەن ئوقۇش پۇتتۈرۈش
for an international, diverse network.
تورىغا ئېرىشىش پۇرسىتىنى ئىسراپ قىلماقچى.
so that they can get great networks.
دەل ئىلغار مۇناسىۋەت تورىغا ئېرىشىش ئۈچۈن.
in our lives, in our school, in work,
مەكتەپتە ياكى خىزمەتتە تار دائىرە ئىچىدە،
دەيمەن.
brought a friend along for this talk?
دوستۇڭلارنى بىللە ئېلىپ كەلدىڭلار؟
at your friend a little bit.
ئوخشىشىپمۇ قالامدىكەن؟
there's nothing wrong with this.
ئەمەلىيەتتە بۇنىڭ ھېچقانداق خاتاسى يوق.
around people who are similar.
بىللە بولساق راھەت ھېس قىلىمىز.
we're on a precipice, right?
پەيدا بولىدىغۇ-ھە؟
when we need new ideas,
يېڭى ئىدىيەگە مۇھتاج بولغاندا
when we need new resources --
يېڭى مەنبەگە ئېھتىياجىمىز چۈشكەندە،
for living in a clique.
ياشىغاننىڭ بەدىلىنى تۆلەيمىز.
had a famous paper
داڭلىق ئىلمىي ماقالە
is he asked people
خىزمىتىڭىزگە قانداق ئېرىشكەن؟
most people don't get their jobs
كۆپ قىسىم كىشىلەر
their mother, their significant other.
ياكى ئايالى ئارقىلىق ئەمەس
people who they just met.
يېراق تونۇشلىرى ئارقىلىق ئېرىشكەن.
the problem is with your strong ties,
مەسىلە نېمە ئويلاپ بېقىڭ
significant other, for example.
people you just met today --
to a whole new social world.
مۇناسىۋەتكە ئېرىشىشىڭىزنىڭ بېلىتى.
ticket to travel our social worlds,
كېزىدىغان مۇشۇنداق قالتىس بېلەت تۇرۇپمۇ،
پەقەتلا ئايرىلالمايمىز.
بولسا:
human beings so close to home,
باغلايدىغان ئادەتلەر قايسىلار،
a little bit more intentional
a more imperfect social search engine.
ماتورى ئىشلىتىش.
قانداق قىلىپ
and filtering your friends.
تۈرگە ئايرىشقا قارىتىلغان.
بار
I want to get a great opportunity."
قالتىس پۇرسەتكە ئېرىشسەم دەيمەن."
"ھىم، بۇ ھەقىقەتەن مۇشكۈل،
are so fundamentally predictable."
ئاساسىي جەھەتتىن
كۈندىلىك ئادىتىڭىزنى سىزىپ چىقساق،
is that you start at home,
the same staircase or elevator,
لىفت بىلەن ئۈستىگە چىقىسىز،
the same bathroom --
كىرىدىغىنىڭز ئوخشاشلا،
كىرىسىز،
بېرىپ،
ئوخشايدۇ.
you're seeing exactly the same people.
سىز ئوخشاش ئادەملەر بىلەن كۆرۈشىسىز.
slightly more inefficient.
تۆۋەنلىتىدۇ.
network of people.
we are actually filtering.
قانداق تۈرگە ئايرىش. ھەمدە قانداق قىلىپ
we are looking at them, we meet them,
ئۇلارغا قاراپ كۆرۈشىمىز،
"You're relevant."
"سىز قىممەتلىك"
We can't even help it.
ئۆزلىكىمىزدىن قىلىمىز.
to do instead is to fight your filters.
قىلساڭلاركەن دەپ ئىلھام بىرىمەن.
around this room,
the least interesting person that you see,
قارىغان ئادەمنى تېپىپ چىقىڭلار،
over the next coffee break.
ئالاقە قىلىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن
even further than that.
قىلسىكەن دەيمەن.
the most irritating person you see as well
قىلىدۇ دەپ قارىغان ئادەملەرنىمۇ تېپىش،
is you are forcing yourself
نەرسىنى
you don't want to connect with,
ئالاقە قىلىسىلەر،
ئۈچۈن.
تىگىشلىك ئىش بولسا،
ئۇلار بىلەن
but you know what I do?
قانداق قىلىمەن؟
in their favorite seats.
ئولتۇرغۇزمايمەن.
ئۇلارنى
ئۇچىراشتۇرىمەن.
bumps in the network
to connect with each other.
of an intervention at Harvard University.
ئارىلىشىشنى تەتقىق قىلقان.
the rooming groups,
قارىسىڭىز، يېڭى ئوقۇغۇچىلار
people are not choosing those roommates.
باشقىلار ئۇلارنى ياتاقداشلىققا تاللىمايدۇ.
all different ethnicities.
مىللەتلەردىن تەشكىل تاپقان.
with those roommates,
بۇ ياتاقداشلىرىدىن بىئارام بولىدۇ،
ئۆتكەندىن كىيىن،
that initial discomfort.
يېڭەلەيدۇ.
commonalities with people.
ئالاقە قىلىشنى ئۆگىنىدۇ.
"take someone out to coffee."
"مەلۇم بىرىنى قەھۋەگە تەكلىپ قىلىڭ." ئەمەس
تىلغا ئالغاندا،
is you can't choose;
تۈپەيلىدىن ئالاھىدە بولۇپ قالىدۇ.
you're going to meet in that place.
كۆرۈشىدىغانلىقىڭىزنى پەرەز قىلالمايسىز.
the paradox is, interestingly enough,
ئىش بولسا،
on every single floor.
ئۆيى بار ئىدى.
who would bump into each other
ئۇچرىشىپ قالىدىغان كىشىلەر
into each other anyway.
there was only one mail room,
پەقەت بىرلا خەت-چەك ئۆيى بار
from all over that building
خىزمەتچىلەر
in that social hub.
ئىدى.
ئۆزگىرىش بولدى،
تاسادىپىيلىق شەكىللەندى.
from your social habits?
قايسى ئىشلارنى قىلىۋاتىسىلەر؟
of unpredictable diversity?
ئۇرۇننى قايەردىن تاپىسىلەر؟
some wonderful examples.
قالتىس مىساللارنى دەپ بەردى.
pickup basketball games,
ۋاسكېتبول ئوينىغاندا، ياكى
is when they go to a dog park.
ئۇلارنىڭ ئىت باغچىسىغا بېرىشى.
than online dating when they're there.
مۇھەببەتلىشىشتىنمۇ كۆڭۈللۈك دېدى.
I want you to think about
مەسىلە بولسا،
كېرەك.
a little more inefficient,
قىلىشىمىز كېرەك. شۇنداق قىلىش ئارقىلىق
a more imprecise social search engine.
ئىزدەش ماتورى ھاسىل قىلىمىز.
يولىڭىزنى
to widen your travels,
كۆپ.
a second-class ticket
كېزىش ئۈچۈن
when we reach out to people.
غەيرەتلىك بۇلالمايمىز.
a very eventful year.
شۇنداق كۆڭۈللۈك بىر يىلىم بولغان.
غەلبىلىك ھالدا
overseas and accept it,
قوبۇل قىلىندىم، بالام تۇغۇلۇشقا
خىزمەتتىن قۇرۇق قالدىم.
what ended up happening was,
فاكۇلتېتتىكى
new identity as a mother.
سالاھىيەتكە ئېرىشتىم.
of advice from people.
پەند-نەسىھەتلەرگىمۇ نائىل بولدۇم.
more than any other advice was,
بىزار قىلغىنى،
قىلىشىڭ كېرەك"
is breaking down,
شۇ پەيىتتە، كىشىلەر بىلەن
is to try and reach out
دۇنيارىمنى شەكىللەندۈرۈش
on a much larger scale.
تېخىمۇ چوڭقۇر تەتقىق قىلدۇق.
and low socioeconomic status people,
ۋە تۆۋەن تەبىقىدىكىلەرنى
in a baseline condition,
كۈزەتتۇق،
our lower socioeconomic status people,
جەھەتتىن تۆۋەن تەبىقىدىكىلەر
were actually reaching out to more people.
ئالاقە قىلغان ئىدى.
in how they were networking.
قالمىغان.
to think about maybe losing a job.
ئايرىلىپ قالساڭلارچۇ
completely differed.
ئۆزگەردى.
people reached inwards.
people thought of more people,
كۆپ كىشىلەرنى ئويلىدى،
to bounce back from that setback.
قايتىش ھالىتىگە ئۆتتى.
مۇلاھىزە قىلىپ باقايلى.
spontaneously unfriended
ئالاقە چەمبىرىكىڭلاردىن
your dad and your dog.
سىرتىدا.
ئىھتىياجلىق ۋاقىتتا
we need our networks the most.
We're doing it to ourselves.
دەپ پەرەز قىلىڭ. ئازابلىنىۋاتقان
when we are being bullied,
ئۇچرىغاندا، ئاجىز ۋە
ئالاقە تورىمىزنى
isolating ourselves,
ئايرىۋېلىپ
don't see our resources.
قاراڭغۇ نۇقتا ھاسىل قىلىۋالىمىز.
we don't see our opportunities.
پۇرسىتىمىزنى كۆرەلمەيمىز.
at your list of Facebook friends
تىزىملىكىنى ئاختۇرۇپ چىقىش،
of people who are there
ئېسىڭىزگە ئالىسز، ھەمدە ئۇلاردىن باشقا
automatically come to mind.
تېپىۋالىسىز.
one of the things we did was,
بىر تەجرىبە شۇكى،
research on self-affirmation:
تەتقىقاتىنى مۇلاھىزە قىلدۇق،
ئارتۇقچىلىقتىن
and I were able to do is,
بۇنى قىلالىدۇق،
who had affirmed themselves first
مۇئەييەنلەشتۈرگەن كىشىلەر
be threatening to them.
باقساڭلار،
you asked somebody for a favor.
ياردەم سورىغان خېتىڭلارغا قارىساڭلار.
at the language that you used.
بېقىڭلار.
represents a metaphor.
ئوخشىتىشقا ۋەكىللىك قىلىدۇ.
ھېسابات
in a transactional way,
شەكلىدە ئويلىغىنىمىزدا،
to us as human beings.
تۈپتىن بىزنى بىئارام قىلىدۇ.
and reaching out to people
بىلەن ئالاقە قىلىشنى تېخىمۇ ئىنسانىي
بىر تەكلىپ:
"you're welcome" in other languages.
سۆزلىرىنى باشقا تىللاردا قانداق دەيدۇ،
translation of these words.
قاراپ باقايلى.
that helps us impose upon other people
كىشىلەرنى ئىشقا سېلىشىمىزغا
Italian, French,
ئپادىلىسەك،
or transactional about those words.
ياكى ھېسابات خاراكتېرى مەۋجۇد ئەمەس.
Robert Cialdini says
سىيالدىنى دەيدۇكى،
the transaction a little bit more.
بەكرەك تەكىتلىشىمىز كېرەك.
سىزنىڭمۇ
do the same for me.'"
دەيدۇ.
to not think in transactional ways,
شەكلىدە ئويلىماسىق, ئۇنى چىقىرىپ تاشلاش،
to make it a little bit more invisible.
پايدىلىق بولىشى مۇمكىن.
"You're welcome," means,
need to go through those formalities."
ئۇنچىۋالا تۈزۈت قىلىشنىڭ ھاجىتى يوق»
is "Come back to me."
"يېنىمغا قايتىپ كېلىڭ" دېگەنلىك.
eliminate the transaction
تاشلاپ، ئەكسىچە
ئويلاپ بېقىڭ.
or "That's what friends are for."
«دوست دىگەن مۇشۇنداق بولىدۇ» دەڭ.
you think about this ticket that you have
كېزىدىغان بېلىتىڭلار توغرىسىدا
"Life is a journey." Right?
«ھايات بىر سەپەر»
بەزىلەر بىز بىلەن
some leave at different stops,
ئوخشىمىغان بېكەتتە ئايرىلىپ،
it's a beautiful one.
a different metaphor.
مۇلاھىزە قىلىپ باقساڭلار،
being a passenger on that train,
دەپ
through the social universe.
شەكىللەندۈرىۋاتىسىلەر.
ABOUT THE SPEAKER
Tanya Menon - Organizational psychologistTanya Menon speaks, writes and consults on collaboration. Her research focuses on how people think about their relationships and the habits that allow them to build positive connections with other people.
Why you should listen
Tanya Menon is fascinated that in a time when we can instantaneously connect with nearly the whole world, we often instead filter our relationships even more narrowly. As such, we often get stuck in dead ends, missing out on new people, ideas and opportunities. Menon and her collaborators have studied the often mundane feelings and innocuous daily habits that cause people to remain in their social comfort zone and produce this polarization. And they have also explored ways that we can be more intentional about navigating the social world.
Menon is Associate Professor at the Ohio State University’s Fisher College of Business. Her research has been cited in the Wall Street Journal, Boston Globe, Chicago Tribune and The Financial Times. She is Associate Editor at Management Science journal, an award-winning teacher, and she has done keynotes, consulting and training for organizations all over the world. Her book with Dr. Leigh Thompson, Stop Spending, Start Managing: Strategies to Transform Wasteful Habits (2016, Harvard Business Review Press) explores various social traps people face in business, and how to overcome them.
Menon earned a bachelor's degree in sociology from Harvard University in 1995 and her Ph.D. from the Stanford Graduate School of Business. Her goal as a researcher, educator, consultant and parent is to create new ways for people to connect with each other so that they can live richer and more creative lives. She hopes that her work will help people intentionally create new habits to live a wider life and also share them widely.
Tanya Menon | Speaker | TED.com