TED@London
Faith Jegede Cole: What I've learned from my autistic brothers
Faith Jegede: Điều tôi học được từ những đứa em mắc chứng tự kỉ của mình
Filmed:
Readability: 3.7
1,325,374 views
Faith Jegede kể câu chuyện vừa cảm động vừa hài hước - về thời gian lớn lên cùng với hai người em trai đều mắc chứng tự kỉ -- và đều là người phi thường. Trong buổi nói chuyện tại chuyên mục TED Tìm Kiếm Tài Năng này, chị nhắc nhở chúng ta nên theo đuổi một cuộc đời vượt ngoài sự tầm thường.
Faith Jegede Cole - Writer
Writer Faith Jegede Cole draws on her experiences growing up with two autistic brothers in order to spread awareness and understanding about this increasingly common diagnosis. Full bio
Writer Faith Jegede Cole draws on her experiences growing up with two autistic brothers in order to spread awareness and understanding about this increasingly common diagnosis. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:16
Today I have just one request.
0
988
2995
Hôm nay tôi chỉ có một yêu cầu mà thôi.
00:19
Please don't tell me I'm normal.
1
3983
3390
Xin đừng nói với tôi rằng tôi bình thường.
00:23
Now I'd like to introduce you to my brothers.
2
7373
4376
Bây giờ tôi muốn giới thiệu các bạn với những người em trai của tôi
00:27
Remi is 22,
3
11749
2266
Remi 22 tuổi,
00:29
tall and very handsome.
4
14015
2964
cao ráo và rất đẹp trai,
00:32
He's speechless, but he communicates joy
5
16979
3928
Em không nói được, nhưng em truyền đạt niềm vui
00:36
in a way that some of the best orators cannot.
6
20907
4283
theo cách mà ngay cả một số nhà hùng biện giỏi nhất
cũng không thể làm được.
cũng không thể làm được.
00:41
Remi knows what love is.
7
25190
2643
Remi biết tình yêu là gì.
00:43
He shares it unconditionally and he shares it regardless.
8
27833
4382
Em chia sẻ nó một cách vô điều kiện dù bất kể ra sao chăng nữa.
00:48
He's not greedy. He doesn't see skin color.
9
32215
3520
Em ấy không tham lam. Em không phân biệt màu da.
00:51
He doesn't care about religious differences, and get this:
10
35735
3321
Em không quan tâm về sự khác biệt tôn giáo,
và hãy hiểu rằng:
và hãy hiểu rằng:
00:54
He has never told a lie.
11
39056
3255
Em ấy chưa từng nói dối.
00:58
When he sings songs from our childhood,
12
42311
2481
Khi em hát những bài hát từ thời thơ ấu của chúng tôi,
01:00
attempting words that not even I could remember,
13
44792
2863
cố gắng nhớ những từ mà đến tôi cũng không thể,
01:03
he reminds me of one thing:
14
47655
2224
em ấy gợi nhớ cho tôi một điều rằng:
01:05
how little we know about the mind, and how wonderful
15
49879
2553
chúng ta biết ít về bộ não đến như thế nào, và
01:08
the unknown must be.
16
52432
3575
cái ta chưa biết phải tuyệt vời đến thế nào.
01:11
Samuel is 16. He's tall. He's very handsome.
17
56007
5737
Samuel 16 tuổi. Em cao ráo. Em cũng rất đẹp trai.
01:17
He has the most impeccable memory.
18
61744
3784
Em có một trí nhớ cực hoàn hảo.
01:21
He has a selective one, though.
19
65528
2548
Nhưng cũng là có chọn lọc.
01:23
He doesn't remember if he stole my chocolate bar,
20
68076
3768
Em không nhớ liệu em có xoáy thanh kẹo sô-cô-la của tôi không,
01:27
but he remembers the year of release for every song on my iPod,
21
71844
3290
nhưng em lại nhớ năm phát hành của từng bài hát trên iPod của tôi,
01:31
conversations we had when he was four,
22
75134
2399
các cuộc nói chuyện giữa chúng tôi từ em mới bốn tuổi,
01:33
weeing on my arm on the first ever episode of Teletubbies,
23
77533
3471
tè lên tay của tôi vào ngày Teletubbies lên sóng tập đầu tiên,
01:36
and Lady Gaga's birthday.
24
81004
3408
và sinh nhật của Lady Gaga.
01:40
Don't they sound incredible?
25
84412
2737
Những chuyện này nghe thật tuyệt vời phải không?
01:43
But most people don't agree.
26
87149
3024
Nhưng hầu hết mọi người không đồng ý.
01:46
And in fact, because their minds don't fit
27
90173
2736
Và thực tế là vì tâm trí của các em tôi không phù hợp với
01:48
into society's version of normal,
28
92909
2736
phiên bản xã hội bình thường,
01:51
they're often bypassed and misunderstood.
29
95645
2938
các em thường bị cho qua và hiểu lầm.
01:54
But what lifted my heart and strengthened my soul
30
98583
3766
Nhưng điều khiến trái tim tôi nhẹ nhõm hơn và tâm hồn tôi mạnh mẽ hơn
01:58
was that even though this was the case,
31
102349
2320
là rằng, mặc dù điều này là đúng,
02:00
although they were not seen as ordinary,
32
104669
2914
dù các em không được coi là bình thường,
02:03
this could only mean one thing:
33
107583
2512
điều này chỉ có thể có nghĩa rằng:
02:05
that they were extraordinary --
34
110095
3375
các em thật phi thường --
02:09
autistic and extraordinary.
35
113470
4223
người tự kỉ và người phi thường.
02:13
Now, for you who may be less familiar with the term "autism,"
36
117693
4451
Với các bạn không quen lắm với cụm từ 'tự kỉ',
02:18
it's a complex brain disorder that affects social communication,
37
122144
3902
nó là một rối loạn tổ hợp não bộ mà ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội,
02:21
learning and sometimes physical skills.
38
126046
3688
học tập và đôi khi những kỷ năng về thể chất.
02:25
It manifests in each individual differently,
39
129734
2815
Triệu chứng bệnh ở mỗi cá nhân một khác,
02:28
hence why Remi is so different from Sam.
40
132549
2681
đó là lý do tại sao Remi là rất khác Sam.
02:31
And across the world, every 20 minutes, one new person
41
135230
2634
Và trên toàn thế giới, cứ 20 phút lại có thêm một người
02:33
is diagnosed with autism, and although it's one of
42
137864
2870
được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ, và mặc dù nó là một trong những
02:36
the fastest-growing developmental disorders in the world,
43
140734
3143
chứng rối loạn phát triển với tốc độ nhanh nhất trên thế giới,
02:39
there is no known cause or cure.
44
143877
3176
ta không rõ nguyên nhân hoặc cách chữa trị.
02:42
And I cannot remember the first moment I encountered autism,
45
147053
3265
Và tôi không thể nhớ thời điểm đầu tiên tôi tiếp cận với chứng tự kỷ,
02:46
but I cannot recall a day without it.
46
150318
3079
nhưng tôi không thể nhớ một ngày mà không có nó.
02:49
I was just three years old when my brother came along,
47
153397
2385
Tôi mới ba tuổi khi em tôi ra đời
02:51
and I was so excited that
48
155782
2264
và tôi đã vô cùng phấn khích rằng
02:53
I had a new being in my life.
49
158046
3103
có thêm một người mới trong đời.
02:57
And after a few months went by,
50
161149
2729
Và sau một vài tháng,
02:59
I realized that he was different.
51
163878
2385
tôi nhận ra rằng em khác biệt.
03:02
He screamed a lot.
52
166263
2206
Em la hét nhiều.
03:04
He didn't want to play like the other babies did,
53
168469
3087
Em không muốn chơi đùa như các em bé khác,
03:07
and in fact, he didn't seem
54
171556
1946
và trong thực tế, em có vẻ
03:09
very interested in me whatsoever.
55
173502
2885
chẳng thích thú gì đến tôi hay điều gì khác hết.
03:12
Remi lived and reigned in his own world, with his own rules,
56
176387
3980
Remi sống và ngự trị trong thế giới của riêng mình, với quy tắc riêng của mình,
03:16
and he found pleasure in the smallest things,
57
180367
2206
và em thấy niềm vui trong những điều nhỏ nhặt nhất,
03:18
like lining up cars around the room
58
182573
2523
như là xếp ô tô quanh phòng
03:20
and staring at the washing machine
59
185096
1677
và nhìn chằm chằm vào cái máy giặt
03:22
and eating anything that came in between.
60
186773
3382
và ăn bất cứ thứ gì trong tầm tay.
03:26
And as he grew older, he grew more different,
61
190155
3745
Khi lớn lên, em trở nên càng khác biệt,
03:29
and the differences became more obvious.
62
193900
2683
và sự khác biệt trở nên rõ ràng hơn.
03:32
Yet beyond the tantrums and the frustration
63
196583
3452
Nhưng ngoài cơn phẫn nộ và bực dọc
03:35
and the never-ending hyperactivity
64
200035
2769
và việc hiếu động thái quá không ngơi nghỉ
03:38
was something really unique:
65
202804
2592
là một điều gì đó thực sự độc đáo:
03:41
a pure and innocent nature, a boy who saw the world
66
205396
3968
một bản năng thuần khiết và ngây thơ, một cậu bé nhìn cuộc đời
03:45
without prejudice, a human who had never lied.
67
209364
5631
không chút định kiến, một con người không bao giờ nói dối.
03:50
Extraordinary.
68
214995
3081
Phi thường.
03:53
Now, I cannot deny that there have been
69
218076
1787
Chà, tôi không thể phủ nhận rằng đã có
03:55
some challenging moments in my family,
70
219863
2732
một vài khoảnh khắc khó khăn trong gia đình tôi,
03:58
moments where I've wished that they were just like me.
71
222595
3113
những khoảnh khắc tôi ước ao các em cũng giống như mình.
04:01
But I cast my mind back to the things that they've taught me
72
225708
2784
Nhưng tôi đưa kí ức mình quay trở lại những điều các em đã dạy tôi
04:04
about individuality and communication and love,
73
228492
3840
về tính cách, lối giao tiếp và tình yêu
04:08
and I realize that these are things that
74
232332
3337
và tôi nhận ra rằng đây là những điều mà
04:11
I wouldn't want to change with normality.
75
235669
4398
tôi sẽ chẳng đánh đổi để lấy sự bình thường.
04:15
Normality overlooks the beauty that differences give us,
76
240067
5153
Sự bình thường bỏ lỡ vẻ đẹp mà sự khác biệt ban cho chúng ta
04:21
and the fact that we are different doesn't mean that one of us is wrong.
77
245220
3329
và việc chúng ta khác nhau không có nghĩa là một trong ta có điều gì không ổn
04:24
It just means that there's a different kind of right.
78
248549
3838
Nó chỉ có nghĩa là có một loại 'đúng' khác mà thôi.
04:28
And if I could communicate just one thing to Remi
79
252387
3817
Và nếu tôi chỉ có thể truyền đạt một điều cho Remi
04:32
and to Sam
80
256204
2326
và cho Sam
04:34
and to you,
81
258530
1727
và cho các bạn,
04:36
it would be that you don't have to be normal.
82
260257
3796
điều đó là bạn không bắt buộc phải bình thường.
04:39
You can be extraordinary.
83
264053
3983
Bạn có thể phi thường.
04:43
Because autistic or not,
84
268036
2081
Vì có mắc chứng tự kỷ hay không,
04:46
the differences that we have --
85
270117
2210
sự khác biệt giữa chúng ta --
04:48
We've got a gift! Everyone's got a gift inside of us,
86
272327
4368
Chúng ta có một món quà! Ai cũng mang trong mình một món quà,
04:52
and in all honesty, the pursuit of normality
87
276695
3464
và thật lòng mà nói, theo đuổi cái bình thường
04:56
is the ultimate sacrifice of potential.
88
280159
2997
chính là hi sinh tiềm năng lớn nhất.
04:59
The chance for greatness, for progress and for change
89
283156
4340
Cơ hội cho sự vĩ đại, tiến bộ và cho sự thay đổi
05:03
dies the moment we try to be like someone else.
90
287496
3879
bị dập tắt khi ta cố gắng trở nên giống như một người khác.
05:07
Please -- don't tell me I'm normal.
91
291375
3232
Xin -- đừng nói rằng tôi bình thường.
05:10
Thank you. (Applause)
92
294607
2473
Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)
05:12
(Applause)
93
297080
2713
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Faith Jegede Cole - WriterWriter Faith Jegede Cole draws on her experiences growing up with two autistic brothers in order to spread awareness and understanding about this increasingly common diagnosis.
Why you should listen
Faith Jegede Cole is a British writer, speaker and researcher. She is passionate about the power of storytelling and its ability to shift mindsets. Her TED Talk titled "What I’ve learned from my autistic brothers" has been viewed over a million times and has warmed the hearts of families impacted by autism.
Faith is currently pursuing her PhD in Communication at American University. She has spent the last three years studying identity, reputation and privacy in the world of online communication. Her research specifically explores the tensions between online visibility and online vulnerability that are experienced when seeking to create positive changes in society.
Prior to her PhD, Faith worked within the radio broadcasting industry for seven years. Before moving to America she hosted and produced her own lifestyle show on a national UK station.
Faith is a proud Londoner, but now lives in Washington DC, with her husband Nathaniel Cole and happily calls it home.
Faith Jegede Cole | Speaker | TED.com