TEDxYouth@Sydney
Oscar Schwartz: Can a computer write poetry?
Oscar Schwartz: Máy tính có thể làm thơ?
Filmed:
Readability: 4.3
875,724 views
Giả sử bạn đọc một bài thơ và cảm thấy xúc động với nó, nhưng khi phát hiện ra tác giả là một chiếc máy tính, bạn có thấy trải nghiệm này thật khác thường không? Bạn nghĩ cái máy tính đó đã thể hiện được cái tôi và rất sáng tạo, hay bạn cảm thấy mình đã bị lừa? Trong bài nói này, tác giả Oscar Schwartz xem xét lý do tại sao chúng ta phản ứng mạnh với ý tưởng một máy tính làm thơ, và cái cách mà phản ứng mạnh mẽ đó giúp chúng ta hiểu hơn về ý nghĩa của việc là con người.
Bài kiểm tra về thơ số 1
Bài thơ số 1
Oscar Schwartz - Writer and poet
Oscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction. Full bio
Oscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:12
I have a question.
0
881
1230
Tôi có một thắc mắc.
00:15
Can a computer write poetry?
1
3422
1943
Liệu máy vi tính có thể làm thơ?
00:18
This is a provocative question.
2
6959
2077
Một câu hỏi đáng suy ngẫm.
00:21
You think about it for a minute,
3
9715
1718
Các bạn suy nghĩ một chút,
00:23
and you suddenly have a bunch
of other questions like:
of other questions like:
4
11457
2590
rồi đột nhiên có một chuỗi câu hỏi như:
00:26
What is a computer?
5
14769
1381
Máy vi tính là gì?
00:28
What is poetry?
6
16710
1575
Thơ là gì?
00:30
What is creativity?
7
18707
1689
Sự sáng tạo là gì?
00:33
But these are questions
8
21650
1172
Nhưng những câu hỏi này
00:34
that people spend their entire
lifetime trying to answer,
lifetime trying to answer,
9
22846
3070
con người dành cả cuộc đời
để tìm câu trả lời,
để tìm câu trả lời,
00:37
not in a single TED Talk.
10
25940
2224
chứ một bài thuyết trình TED
là chưa đủ đâu.
là chưa đủ đâu.
00:40
So we're going to have to try
a different approach.
a different approach.
11
28188
2445
Chúng ta sẻ phải thử
một cách tiếp cận khác.
một cách tiếp cận khác.
00:42
So up here, we have two poems.
12
30657
2143
Nhìn lên đây, chúng ta có 2 bài thơ.
00:45
One of them is written by a human,
13
33839
2276
Một bài do con người viết,
00:48
and the other one's written by a computer.
14
36139
2102
bài còn lại được viết bởi một máy vi tính.
Hãy cho tôi biết bài thơ nào của ai.
00:50
I'm going to ask you to tell me
which one's which.
which one's which.
15
38754
2410
1.Ruồi nhỏ
Trò chơi mùa hạ.
Trò chơi mùa hạ.
00:53
Have a go:
16
41858
1156
Tay nhẹ bẫng
Phủi đi
Phủi đi
00:55
Poem 1: Little Fly / Thy summer's play, /
My thoughtless hand / Has brush'd away.
My thoughtless hand / Has brush'd away.
17
43038
4056
Ta không là mi hay mi không là ta?
2.Ta cảm nhận
hoạt động trong đời bạn
hoạt động trong đời bạn
00:59
Am I not / A fly like thee? /
Or art not thou / A man like me?
Or art not thou / A man like me?
18
47118
3394
Sáng sớm
Dừng để thấy, Đức Cha, tôi ghét
Dừng để thấy, Đức Cha, tôi ghét
Không phải tất cả các đêm để
bắt đầu cách khác
bắt đầu cách khác
01:02
Poem 2: We can feel / Activist
through your life's / morning /
through your life's / morning /
19
50536
3299
Tôi sẽ trườn xoáy
Mò mẫm trong bao la
Mò mẫm trong bao la
Trí óc của chuột nếu như tôi
Biết được tôi mang một năm quan trọng
Biết được tôi mang một năm quan trọng
01:05
Pauses to see, pope I hate the / Non
all the night to start a / great otherwise (...)
all the night to start a / great otherwise (...)
20
53859
4247
hẳn vậy.
Hết giờ.
01:10
Alright, time's up.
21
58130
1359
01:11
Hands up if you think Poem 1
was written by a human.
was written by a human.
22
59513
4096
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ nhất
được viết bởi con người.
được viết bởi con người.
01:17
OK, most of you.
23
65547
1490
Ok, đa số.
01:19
Hands up if you think Poem 2
was written by a human.
was written by a human.
24
67061
3023
Giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài thơ thứ 2
được viết bởi con người.
được viết bởi con người.
01:23
Very brave of you,
25
71172
1190
Rất can đảm,
01:24
because the first one was written
by the human poet William Blake.
by the human poet William Blake.
26
72855
4285
Bởi bài thứ nhất được viết bởi thi sĩ
William Blake.
William Blake.
01:29
The second one was written by an algorithm
27
77784
2949
Bài thứ hai được viết bởi một thuật toán
01:32
that took all the language
from my Facebook feed on one day
from my Facebook feed on one day
28
80757
3692
bằng cách thu thập những từ ngữ
từ Facebook của tôi trong 1 ngày
từ Facebook của tôi trong 1 ngày
01:36
and then regenerated it algorithmically,
29
84473
2763
và sau đó kết hợp theo thuật toán,
01:39
according to methods that I'll describe
a little bit later on.
a little bit later on.
30
87260
3590
bằng phương thức mà tôi sẽ mô tả sau.
01:43
So let's try another test.
31
91218
2404
Thử một bài kiểm tra khác.
01:46
Again, you haven't got ages to read this,
32
94398
2093
Như trước,
bạn không đủ thời gian để đọc,
bạn không đủ thời gian để đọc,
01:48
so just trust your gut.
33
96515
1612
nên thử đoán xem.
01:50
Poem 1: A lion roars and a dog barks.
It is interesting / and fascinating
It is interesting / and fascinating
34
98151
4045
1. Sư tử gầm và chó sủa. Khá thú vị
và kỳ lạ rằng chim bay mà không
và kỳ lạ rằng chim bay mà không
gầm hay sủa. Chuyện thú rừng đầy mê hoặc
chỉ có trong mơ và tôi sẽ hát nếu như
chỉ có trong mơ và tôi sẽ hát nếu như
01:54
that a bird will fly and not / roar
or bark. Enthralling stories about animals
or bark. Enthralling stories about animals
35
102220
4303
tôi không kiệt sức và mỏi mệt.
01:58
are in my dreams and I will sing them all
if I / am not exhausted or weary.
if I / am not exhausted or weary.
36
106547
4060
2.O! Chuột túi, vòng bạc và nước ngọt sôcôla
Em rất đẹp! Ngọc trai
Em rất đẹp! Ngọc trai
kèn, táo tầu, aspirins! tất cả
những gì họ luộn nói về
những gì họ luộn nói về
02:02
Poem 2: Oh! kangaroos, sequins, chocolate
sodas! / You are really beautiful!
sodas! / You are really beautiful!
37
110631
3985
vẫn khiến một bài thơ đầy ngạc nhiên
Những thứ này xuất hiện hàng ngày
Những thứ này xuất hiện hàng ngày
02:06
Pearls, / harmonicas, jujubes, aspirins!
All / the stuff they've always talked about (...)
All / the stuff they've always talked about (...)
38
114640
4358
Kể cả ở bờ biển và trong quan tài. Chúng
mang ý nghĩa. Chúng mạnh như đá.
mang ý nghĩa. Chúng mạnh như đá.
02:11
Alright, time's up.
39
119022
1158
Hết giờ.
02:12
So if you think the first poem
was written by a human,
was written by a human,
40
120204
3137
Ai nghĩ bài thứ nhất
được viết bởi con người,
được viết bởi con người,
02:15
put your hand up.
41
123365
1215
giơ tay lên.
02:17
OK.
42
125687
1154
Được rồi,
02:18
And if you think the second poem
was written by a human,
was written by a human,
43
126865
2675
Còn ai nghĩ bài thứ hai
được viết bởi con người
được viết bởi con người
02:21
put your hand up.
44
129564
1155
giơ tay lên.
02:23
We have, more or less, a 50/50 split here.
45
131779
3810
Xấp xỉ 50/50.
02:28
It was much harder.
46
136157
1436
Có vẻ khó đoán hơn.
02:29
The answer is,
47
137617
1712
Câu trả lời là,
02:31
the first poem was generated
by an algorithm called Racter,
by an algorithm called Racter,
48
139353
3483
Bài thứ nhất được tạo bởi
một phần mềm gọi là Racter,
một phần mềm gọi là Racter,
02:34
that was created back in the 1970s,
49
142860
3002
được tạo ra vào những năm 1970,
02:37
and the second poem was written
by a guy called Frank O'Hara,
by a guy called Frank O'Hara,
50
145886
3189
còn bài thứ hai được viết bởi
nhà thơ Frank O'Hara,
nhà thơ Frank O'Hara,
02:41
who happens to be
one of my favorite human poets.
one of my favorite human poets.
51
149099
2668
một trong những thi sĩ tôi yêu thích.
02:44
(Laughter)
52
152631
3058
(Cười)
02:48
So what we've just done now
is a Turing test for poetry.
is a Turing test for poetry.
53
156046
3228
Chúng ta vừa làm
thử nghiệm Turing cho thơ ca.
thử nghiệm Turing cho thơ ca.
02:52
The Turing test was first proposed
by this guy, Alan Turing, in 1950,
by this guy, Alan Turing, in 1950,
54
160018
4547
Thử nghiệm Turing được tiến hành lần đầu
bởi Alan Turing năm 1950,
bởi Alan Turing năm 1950,
02:56
in order to answer the question,
55
164589
1564
để trả lời cho câu hỏi,
02:58
can computers think?
56
166177
1637
liệu máy vi tính có biết suy nghĩ?
03:00
Alan Turing believed that if
a computer was able
a computer was able
57
168245
2770
Alan Turing tin rằng máy vi tính có thể
trò chuyện thông qua
văn viết với con người,
văn viết với con người,
03:03
to have a to have a text-based
conversation with a human,
conversation with a human,
58
171039
3078
03:06
with such proficiency
such that the human couldn't tell
such that the human couldn't tell
59
174141
2770
với sự thành thạo mà khiến con người
không thể nhận biết
không thể nhận biết
03:08
whether they are talking
to a computer or a human,
to a computer or a human,
60
176935
2966
rằng họ đang nói chuyện với
máy tính hay con người,
máy tính hay con người,
03:11
then the computer can be said
to have intelligence.
to have intelligence.
61
179925
2856
khi ấy, máy vi tính
được cho là có trí tuệ.
được cho là có trí tuệ.
Năm 2013, bạn tôi Benjamin Laird và tôi,
03:15
So in 2013, my friend
Benjamin Laird and I,
Benjamin Laird and I,
62
183270
3295
03:18
we created a Turing test
for poetry online.
for poetry online.
63
186589
2988
chúng tôi tạo ra thí nghiệm Turning
trực tuyến.
trực tuyến.
03:21
It's called bot or not,
64
189601
1277
Nó có tên bot hay không,
03:22
and you can go and play it for yourselves.
65
190902
2044
bạn có thể tự tìm hiểu và trải nghiệm.
Về cơ bản nó là những gì chúng ta vừa làm.
03:24
But basically, it's the game
we just played.
we just played.
66
192970
2251
Bạn được cho xem 1 bài thơ,
03:27
You're presented with a poem,
67
195245
1528
bạn không biết máy tính
hay con người sáng tác
hay con người sáng tác
03:28
you don't know whether it was written
by a human or a computer
by a human or a computer
68
196797
3028
rồi bạn phải đoán.
03:31
and you have to guess.
69
199849
1166
Hàng ngàn người đã thử thí nghiệm online,
03:33
So thousands and thousands
of people have taken this test online,
of people have taken this test online,
70
201039
3191
03:36
so we have results.
71
204254
1449
và cho ra kết quả.
Vậy kết quả là gì?
03:37
And what are the results?
72
205727
1428
03:39
Well, Turing said that if a computer
could fool a human
could fool a human
73
207704
2879
Turing đã nói rằng nếu máy tính có thể
lừa một người rằng nó là con người
lừa một người rằng nó là con người
03:42
30 percent of the time
that it was a human,
that it was a human,
74
210607
3019
30% thời gian,
thì tức là nó đã vượt qua
bài kiểm tra Turing về trí tuệ
bài kiểm tra Turing về trí tuệ
03:45
then it passes the Turing test
for intelligence.
for intelligence.
75
213650
2397
03:48
We have poems on the bot or not database
76
216625
2438
Chúng tôi có các bài thơ trong
dữ liệu bot hay không
dữ liệu bot hay không
03:51
that have fooled 65 percent
of human readers into thinking
of human readers into thinking
77
219087
2979
khiến 65% người đọc nghĩ rằng
được viết bới một con người.
03:54
it was written by a human.
78
222090
1395
03:55
So, I think we have an answer
to our question.
to our question.
79
223959
2817
Vì vậy, tôi nghĩ ta có câu trả lời
cho câu hỏi của chúng ta.
cho câu hỏi của chúng ta.
03:59
According to the logic of the Turing test,
80
227546
2348
Theo nguyên lý thí nghiệm Turning,
một máy vi tính có thể viết thơ?
04:01
can a computer write poetry?
81
229918
1928
04:03
Well, yes, absolutely it can.
82
231870
2351
Vâng, chắc chắn nó có thể.
04:07
But if you're feeling
a little bit uncomfortable
a little bit uncomfortable
83
235782
2346
Nhưng nếu bạn có cảm giác không thoải mái
04:10
with this answer, that's OK.
84
238152
1927
với câu trả lời này, không sao cả.
Nếu bạn có phản ứng không tích cực
với điều này,
với điều này,
04:12
If you're having a bunch
of gut reactions to it,
of gut reactions to it,
85
240103
2316
04:14
that's also OK because
this isn't the end of the story.
this isn't the end of the story.
86
242443
3205
cũng không sao
vì đây chưa phải là kết thúc.
vì đây chưa phải là kết thúc.
Hãy trải nghiệm
bài kiểm tra thứ ba và cuối cùng này.
bài kiểm tra thứ ba và cuối cùng này.
04:18
Let's play our third and final test.
87
246594
2324
Lại nhé, bạn phải đọc
và nói cho tôi
và nói cho tôi
04:22
Again, you're going to have to read
88
250000
1750
cái nào là viết bởi con người,
04:23
and tell me which you think is human.
89
251774
1909
1. Những lá cờ đỏ là lý do
cho những lá cờ xinh đẹp.
cho những lá cờ xinh đẹp.
04:25
Poem 1: Reg flags the reason
for pretty flags. / And ribbons.
for pretty flags. / And ribbons.
90
253707
3718
Và những chiếc nơ.
Nơ của những lá cờ
Nơ của những lá cờ
04:29
Ribbons of flags / And wearing material /
Reasons for wearing material. (...)
Reasons for wearing material. (...)
91
257449
4321
Và mặc chât liệu /
Lý do để mặc chất liệu.
Lý do để mặc chất liệu.
Tặng niềm vui thích
Bạn có thể cho tôi vùng miền (...)
Bạn có thể cho tôi vùng miền (...)
2. Con hươu bị thương nhảy cao nhất,
Tôi đã nghe thấy hoa thủy tiên
Tôi đã nghe thấy hoa thủy tiên
04:33
Poem 2: A wounded deer leaps
highest, / I've heard the daffodil
highest, / I've heard the daffodil
92
261794
3918
Tôi đã nghe tiếng cờ hôm nay
Tôi đã nghe tiếng anh thợ săn nói;
Tôi đã nghe tiếng anh thợ săn nói;
04:37
I've heard the flag to-day /
I've heard the hunter tell; /
I've heard the hunter tell; /
93
265736
3446
Đây sự ngây ngất của cái chết,/
và rồi phanh gần như đã xong
và rồi phanh gần như đã xong
04:41
'Tis but the ecstasy of death, /
And then the brake is almost done (...)
And then the brake is almost done (...)
94
269206
3702
Và bình minh tới quá gần
Khiến ta chạm vào nỗi thất vọng (...)
Khiến ta chạm vào nỗi thất vọng (...)
04:44
OK, time is up.
95
272932
1599
OK, hết thời gian.
04:46
So hands up if you think Poem 1
was written by a human.
was written by a human.
96
274555
3837
Vậy, giơ tay lên nếu bạn nghĩ bài 1 được viết bởi con người.
04:51
Hands up if you think Poem 2
was written by a human.
was written by a human.
97
279973
3038
Giơ tay nếu bài 2 được viết bởi con người.
04:55
Whoa, that's a lot more people.
98
283035
2331
Whoa, có nhiều người hơn.
04:58
So you'd be surprised to find that Poem 1
99
286327
2968
Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng bài 1
05:01
was written by the very
human poet Gertrude Stein.
human poet Gertrude Stein.
100
289319
3993
được viết bởi thi sĩ Gertrude Stein.
05:06
And Poem 2 was generated
by an algorithm called RKCP.
by an algorithm called RKCP.
101
294100
5038
Và bài 2 được tạo với thuật toán
gọi là RKCP.
gọi là RKCP.
Bây giờ, trước khi tiếp tục,
hãy để tôi mô tả rất nhanh và đơn giản,
hãy để tôi mô tả rất nhanh và đơn giản,
05:11
Now before we go on, let me describe
very quickly and simply,
very quickly and simply,
102
299162
3319
05:14
how RKCP works.
103
302505
1781
cách RKCP hoạt động.
05:16
So RKCP is an algorithm
designed by Ray Kurzweil,
designed by Ray Kurzweil,
104
304873
3850
RKCP là một thuật toán
sáng tạo bởi Ray Kurzweil,
sáng tạo bởi Ray Kurzweil,
giám đốc kỹ thuật của Google
05:20
who's a director of engineering at Google
105
308747
2222
05:22
and a firm believer
in artificial intelligence.
in artificial intelligence.
106
310993
2360
và là một người tin tưởng
vào trí tuệ nhân tạo.
vào trí tuệ nhân tạo.
05:25
So, you give RKCP a source text,
107
313822
3991
Vậy, bạn cho RKCP một chuỗi ký tự,
05:29
it analyzes the source text in order
to find out how it uses language,
to find out how it uses language,
108
317837
4469
nó phân tích chuỗi ấy
để tìm ra cách sử dụng ngôn ngữ,
để tìm ra cách sử dụng ngôn ngữ,
và sau đó nó tái tạo lại ngôn ngữ
05:34
and then it regenerates language
109
322330
1948
05:36
that emulates that first text.
110
324302
2528
bắt chước chuỗi ký tự đầu.
05:38
So in the poem we just saw before,
111
326854
2113
Vì thế trong bài thơ
chúng ta vừa thấy
chúng ta vừa thấy
05:40
Poem 2, the one that you all
thought was human,
thought was human,
112
328991
2625
Bài thứ 2, bài mà mọi người nghĩ
là của con người,
là của con người,
05:43
it was fed a bunch of poems
113
331640
1550
Nó được tái tạo từ bài thơ
05:45
by a poet called Emily Dickinson
114
333214
2035
viết bởi Emily Dickinson,
05:47
it looked at the way she used language,
115
335273
2189
máy nhìn cách cô ấy sử dụng ngôn ngữ,
05:49
learned the model,
116
337486
1165
mô phỏng bài mẫu,
05:50
and then it regenerated a model
according to that same structure.
according to that same structure.
117
338675
4258
và sau đó tái tạo
một phiên bản theo cấu trúc tương tự.
một phiên bản theo cấu trúc tương tự.
05:56
But the important thing to know about RKCP
118
344732
2178
Nhưng điều quan trọng về RKCP
05:58
is that it doesn't know the meaning
of the words it's using.
of the words it's using.
119
346934
2838
là nó không biết
ý nghĩa của ngôn từ nó sử dụng.
ý nghĩa của ngôn từ nó sử dụng.
06:02
The language is just raw material,
120
350359
2276
Ngôn ngữ chỉ là nguyên liệu thô,
06:04
it could be Chinese,
it could be in Swedish,
it could be in Swedish,
121
352659
2160
nó có thể là tiếng Trung,
tiếng Thụy điển,
tiếng Thụy điển,
06:06
it could be the collected language
from your Facebook feed for one day.
from your Facebook feed for one day.
122
354843
4179
nó có thể là ngôn ngữ góp nhặt
từ Facebook của bạn trong 1 ngày.
từ Facebook của bạn trong 1 ngày.
06:11
It's just raw material.
123
359046
1652
Nó chỉ là nguyên liệu thô.
06:13
And nevertheless, it's able
to create a poem
to create a poem
124
361380
2697
Tuy nhiên, nó có thể tạo ra 1 bài thơ
06:16
that seems more human
than Gertrude Stein's poem,
than Gertrude Stein's poem,
125
364101
3327
nghe còn thật hơn cả
bài thơ của Gertrude Stein,
bài thơ của Gertrude Stein,
06:19
and Gertrude Stein is a human.
126
367452
2153
mặc dù Gertrude Stein là con người.
06:22
So what we've done here is,
more or less, a reverse Turing test.
more or less, a reverse Turing test.
127
370846
4072
Những gì ta đã làm, ít nhiều,
là bài kiểm tra Turing đảo ngược
là bài kiểm tra Turing đảo ngược
06:27
So Gertrude Stein, who's a human,
is able to write a poem
is able to write a poem
128
375940
5179
Gertrude Stein,
một người có thể sáng tác thơ
một người có thể sáng tác thơ
06:33
that fools a majority
of human judges into thinking
of human judges into thinking
129
381143
3738
khiến cho đại đa số người đọc
nghĩ là được viết
nghĩ là được viết
bởi máy tính.
06:36
that it was written by a computer.
130
384905
1826
06:39
Therefore, according to the logic
of the reverse Turing test,
of the reverse Turing test,
131
387176
4141
Vậy, theo nguyên lý đảo
của bài kiểm tra Turing,
của bài kiểm tra Turing,
06:43
Gertrude Stein is a computer.
132
391341
1916
Gertrude Stein là một máy tính.
06:45
(Laughter)
133
393281
1462
(Cười)
06:47
Feeling confused?
134
395358
1294
Cảm thấy bối rối ư?
06:49
I think that's fair enough.
135
397193
1515
Tôi nghĩ thế cũng đủ rồi.
06:51
So far we've had humans
that write like humans,
that write like humans,
136
399546
4116
Cho đến giờ chúng ta có
con người viết giống như người,
con người viết giống như người,
06:55
we have computers that write
like computers,
like computers,
137
403686
3111
chúng ta có máy tính
viết như máy tính,
viết như máy tính,
06:58
we have computers that write like humans,
138
406821
3055
chúng ta có máy tính
sáng tác như người,
sáng tác như người,
07:01
but we also have,
perhaps most confusingly,
perhaps most confusingly,
139
409900
3632
nhưng chúng ta cũng có,
có lẽ là gây hoang mang nhất,
có lẽ là gây hoang mang nhất,
07:05
humans that write like computers.
140
413556
2375
là con người viết như máy tính.
07:08
So what do we take from all of this?
141
416938
1766
Vậy chúng ta có gì
từ những điều này?
từ những điều này?
07:11
Do we take that William Blake
is somehow more of a human
is somehow more of a human
142
419611
3157
Chúng ta có thấy rằng William Blake
một cách nào đó con người hơn
một cách nào đó con người hơn
so với Gertrude Stein?
07:14
than Gertrude Stein?
143
422792
1249
07:16
Or that Gertrude Stein is more
of a computer than William Blake?
of a computer than William Blake?
144
424065
3046
Hay là Gertrude Stein thì giống máy tính
hơn William Blake?
hơn William Blake?
( cười )
07:19
(Laughter)
145
427135
1552
07:20
These are questions
I've been asking myself
I've been asking myself
146
428711
2323
Đây là những câu hỏi mà tôi tự hỏi
07:23
for around two years now,
147
431058
1465
khoảng 2 năm nay,
07:24
and I don't have any answers.
148
432547
2309
và tôi không có câu trả lời.
07:26
But what I do have are a bunch of insights
149
434880
2330
Nhưng những gì tôi có
là một số nhìn nhận
là một số nhìn nhận
07:29
about our relationship with technology.
150
437234
2534
về mối quan hệ của chúng ta với công nghệ.
07:32
So my first insight is that,
for some reason,
for some reason,
151
440999
3609
Vì vậy, kết luận nhận đầu tiên của tôi,
vì một vài lý do,
07:36
we associate poetry with being human.
152
444632
3111
chúng ta liên hệ thơ với loài người.
07:40
So that when we ask,
"Can a computer write poetry?"
"Can a computer write poetry?"
153
448197
3715
Đển khi chúng ta hỏi,
"Máy tính có thể sáng tác thơ không?"
"Máy tính có thể sáng tác thơ không?"
chúng ta đồng thời cũng hỏi,
07:43
we're also asking,
154
451936
1193
07:45
"What does it mean to be human
155
453153
1798
"Làm con người có nghĩa là gì
07:46
and how do we put boundaries
around this category?
around this category?
156
454975
3172
và làm thế nào chúng ta đặt ra giới hạn
xung quanh việc này?
xung quanh việc này?
Làm thế nào chúng ta nói ai hoặc cái gì
có thể là một phần của thể loại này?"
có thể là một phần của thể loại này?"
07:50
How do we say who or what
can be part of this category?"
can be part of this category?"
157
458171
3658
07:54
This is an essentially
philosophical question, I believe,
philosophical question, I believe,
158
462376
3351
Đây cơ bản là một câu hỏi triết học,
tôi tin là như thế,
tôi tin là như thế,
07:57
and it can't be answered
with a yes or no test,
with a yes or no test,
159
465751
2229
và nó không thể được trả lời
bằng bài kiểm tra có không,
bằng bài kiểm tra có không,
08:00
like the Turing test.
160
468004
1327
như bài kiểm tra Turing.
08:01
I also believe that Alan Turing
understood this,
understood this,
161
469805
3045
Tôi cũng tin Alan Turing hiểu điều này,
08:04
and that when he devised
his test back in 1950,
his test back in 1950,
162
472874
3305
và khi ông nghĩ
bài kiểm tra vào năm 1950,
bài kiểm tra vào năm 1950,
08:08
he was doing it
as a philosophical provocation.
as a philosophical provocation.
163
476203
2802
ông cũng xem như đó là
khiêu khích triết học.
khiêu khích triết học.
08:13
So my second insight is that,
when we take the Turing test for poetry,
when we take the Turing test for poetry,
164
481124
5541
Và kết luận thứ hai của tôi là
khi ta dùng bài kiểm tra Turing với thơ,
08:18
we're not really testing
the capacity of the computers
the capacity of the computers
165
486689
3460
chúng ta không thật sự kiểm tra khả năng
của những chiếc máy tính
của những chiếc máy tính
bởi vì thuật toán cấu tạo nên thơ,
08:22
because poetry-generating algorithms,
166
490173
2893
08:25
they're pretty simple and have existed,
more or less, since the 1950s.
more or less, since the 1950s.
167
493090
4563
chúng khá là đơn giản và đã tồn tại,
khoảng từ những năm 1950.
khoảng từ những năm 1950.
Những gì chúng ta đang làm
với bài kiểm tra Turing về thơ,
với bài kiểm tra Turing về thơ,
08:31
What we are doing with the Turing
test for poetry, rather,
test for poetry, rather,
168
499055
3118
là thu thập những ý kiến về
cái gì hình thành nên tính con người.
cái gì hình thành nên tính con người.
08:34
is collecting opinions about what
constitutes humanness.
constitutes humanness.
169
502197
4615
08:40
So, what I've figured out,
170
508313
2729
Vì thế, điều mà tôi đã tìm ra,
08:43
we've seen this when earlier today,
171
511066
2972
chúng ta đã nhìn thấy điều này
trước đó,
trước đó,
chúng ta thấy rằng William Blake
giống một con người hơn
giống một con người hơn
08:46
we say that William Blake
is more of a human
is more of a human
172
514062
2478
08:48
than Gertrude Stein.
173
516564
1565
so với Gertrude Stein.
08:50
Of course, this doesn't mean
that William Blake
that William Blake
174
518153
2462
Tất nhiên, điều này không có nghĩa là
William Blake thật sự giống con người hơn
08:52
was actually more human
175
520639
1828
08:54
or that Gertrude Stein
was more of a computer.
was more of a computer.
176
522491
2327
hay là Gertrude Stein
giống máy tính hơn.
giống máy tính hơn.
08:57
It simply means that the category
of the human is unstable.
of the human is unstable.
177
525533
4714
Chỉ đơn giản là
định nghĩa con người không ổn định.
định nghĩa con người không ổn định.
09:03
This has led me to understand
178
531450
2074
Điều này khiến tôi hiểu rằng
09:05
that the human is not a cold, hard fact.
179
533548
2763
con người không phải là
một khái niệm lạnh lùng, cứng nhắc.
một khái niệm lạnh lùng, cứng nhắc.
Thật ra, đó là thứ gì đó được xây dựng
với những quan điểm của chúng ta
với những quan điểm của chúng ta
09:08
Rather, it is something
that's constructed with our opinions
that's constructed with our opinions
180
536832
3132
09:11
and something that changes over time.
181
539988
2855
và là thứ thay đổi theo thời gian.
09:16
So my final insight is that
the computer, more or less,
the computer, more or less,
182
544671
4479
Và kết luận cuối cùng của tôi
là máy tính ít hay nhiều,
09:21
works like a mirror
that reflects any idea of a human
that reflects any idea of a human
183
549174
4006
hoạt động như một tấm gương
phản chiếu bất kỳ ý tưởng nào của con người
phản chiếu bất kỳ ý tưởng nào của con người
09:25
that we show it.
184
553204
1375
mà chúng ta cho nó.
09:26
We show it Emily Dickinson,
185
554958
1884
Chúng ta cho máy tính Emily Dickson,
09:28
it gives Emily Dickinson back to us.
186
556866
2321
nó phản chiếu Emily Dickson lại chúng ta.
09:31
We show it William Blake,
187
559768
1834
Chúng ta cho nó William Blake,
09:33
that's what it reflects back to us.
188
561626
2285
thì đó sẽ là điều phản chiếu lại chúng ta.
09:35
We show it Gertrude Stein,
189
563935
1839
Chúng ta cho nó Gertrude Stein,
09:37
what we get back is Gertrude Stein.
190
565798
2470
điều chúng ta nhận lại
chính là Gertrude Stein.
chính là Gertrude Stein.
09:41
More than any other bit of technology,
191
569083
2368
Hơn bất cứ công nghệ nào,
09:43
the computer is a mirror that reflects
any idea of the human we teach it.
any idea of the human we teach it.
192
571475
5165
máy tính chính là một tấm gương phản chiếu
bất ký ý tưởng nào mà con người dạy nó.
bất ký ý tưởng nào mà con người dạy nó.
09:50
So I'm sure a lot of you have been hearing
193
578061
2287
Tôi chắc chắn rằng rất nhiều người trong các bạn
đã nghe
đã nghe
09:52
a lot about artificial
intelligence recently.
intelligence recently.
194
580372
2862
rất nhiều về trí thông minh nhân tạo gần đây.
09:56
And much of the conversation is,
195
584694
2830
Và phần lớn cuộc nói chuyện là về
10:00
can we build it?
196
588292
1189
chúng ta có tạo ra được nó hay không?
10:02
Can we build an intelligent computer?
197
590383
3135
Chúng ta có thể tạo
một chiếc máy tính thông minh?
một chiếc máy tính thông minh?
10:05
Can we build a creative computer?
198
593542
2763
Chúng ta có thể tạo ra
một chiếc máy tính sáng tạo?
một chiếc máy tính sáng tạo?
10:08
What we seem to be asking over and over
199
596329
2113
Điều có vẻ được hỏi đi hỏi lại
10:10
is can we build a human-like computer?
200
598466
2724
là liệu ta có thể làm ra
chiếc máy tính-như-con người?
chiếc máy tính-như-con người?
10:13
But what we've seen just now
201
601961
1556
Nhưng những gì chúng ta đã thấy
cho đến bây giờ
cho đến bây giờ
10:15
is that the human
is not a scientific fact,
is not a scientific fact,
202
603541
3088
chính là con người không phải
là một thực tế khoa học,
là một thực tế khoa học,
10:18
that it's an ever-shifting,
concatenating idea
concatenating idea
203
606653
3530
đó là một ý tưởng tiếp nối,
luôn chuyển dịch
luôn chuyển dịch
10:22
and one that changes over time.
204
610207
2531
và là thứ thay đổi theo thời gian.
10:24
So that when we begin
to grapple with the ideas
to grapple with the ideas
205
612762
3152
Vì thế khi chúng ta bắt đầu
vật lộn với những ý tưởng
vật lộn với những ý tưởng
10:27
of artificial intelligence in the future,
206
615938
2386
về trí thông minh nhân tạo trong tương lai,
10:30
we shouldn't only be asking ourselves,
207
618348
1905
chúng ta không chỉ nên hỏi chính mình,
10:32
"Can we build it?"
208
620277
1368
"Ta có thể tạo ra nó không?"
10:33
But we should also be asking ourselves,
209
621669
1894
Mà chúng ta cũng nên tự hỏi
10:35
"What idea of the human
do we want to have reflected back to us?"
do we want to have reflected back to us?"
210
623587
3713
"Ý tưởng nào của con người mà chúng ta
muốn phản chiếu lại?"
muốn phản chiếu lại?"
10:39
This is an essentially philosophical idea,
211
627820
2693
Đây là một quan điểm triết học,
10:42
and it's one that can't be answered
with software alone,
with software alone,
212
630537
2997
và nó không thể được trả lời
chỉ bởi phần mềm,
chỉ bởi phần mềm,
10:45
but I think requires a moment
of species-wide, existential reflection.
of species-wide, existential reflection.
213
633558
4977
mà còn đòi hỏi một chút
suy ngẫm về nhân loại, về nhân sinh.
suy ngẫm về nhân loại, về nhân sinh.
10:51
Thank you.
214
639040
1153
Cảm ơn.
10:52
(Applause)
215
640217
2695
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Oscar Schwartz - Writer and poetOscar Schwartz's research and writing concerns the influence of digital technology on culture and human interaction.
Why you should listen
Oscar Schwartz is an Australian writer and poet undertaking a PhD that asks whether a computer can write poetry. His research led to the development of a Turing test for poetry, which is available on a website he cofounded called bot or not.
Oscar Schwartz | Speaker | TED.com