TED2010
Philip K. Howard: Four ways to fix a broken legal system
Phillip Howard: Hiến 4 kế sách khôi phục hệ thống pháp luật đã sụp đổ
Filmed:
Readability: 4
713,820 views
Mảnh đất tự do màu mỡ đã trở thành khu mỏ luật pháp khắc nghiệt, Philip K. Howard nhận xét -- đặc biệt là đối với các giáo viên và bác sĩ, những đối tượng có công việc đã bị tê liệt do nỗi sợ hãi bị kiện. Câu trả lời là gì? Là 1 luật sư, Howard hiến 4 kế sách nhằm đơn giản hóa luật pháp Hoa Kỳ.
Philip K. Howard - Legal activist
Philip K. Howard is the founder of Common Good, a drive to overhaul the US legal system. His new book is 'The Rule of Nobody.' Full bio
Philip K. Howard is the founder of Common Good, a drive to overhaul the US legal system. His new book is 'The Rule of Nobody.' Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:15
I've always been interested in
0
0
3000
Tôi luôn quan tâm tới
00:18
the relationship of formal structures and human behavior.
1
3000
4000
mối quan hệ của các cấu trúc máy móc,hình thức và hành vi con người.
00:22
If you build a wide road out to the outskirts of town, people will move there.
2
7000
4000
Nếu bạn xây dựng 1 con đường rộng tới vùng ngoại ô, thì mọi người sẽ chuyển đến đó sinh sống ngay.
00:26
Well, law is also a powerful driver
3
11000
4000
Luật cũng là yếu tố điều khiển mạnh mẽ
00:30
of human behavior.
4
15000
2000
hành vi con người.
00:32
And what I'd like to discuss today
5
17000
2000
Và ngày hôm nay tôi muốn thảo luận về
00:34
is the need to overhaul and simplify the law
6
19000
3000
nhu cầu tu sửa và đơn giản hóa luật lệ
00:37
to release the energy and passion
7
22000
3000
nhằm giải phóng năng lượng và niềm đam mê
00:40
of Americans, so that we can begin
8
25000
2000
của người Mỹ, nhờ đó chúng ta có thể bắt đầu
00:42
to address the challenges of our society.
9
27000
3000
tập trung vào các thách thức trong xã hội chúng ta,
00:45
You might have noticed that law has grown
10
30000
3000
Bạn có lẽ đã nhận thấy rằng luật đã phát triển
00:48
progressively denser in your lives over the last decade or two.
11
33000
3000
mạnh mẽ và liên quan mật thiết tới đời sống của mình trong hơn 1 hoặc 2 thập kỷ trở lại đây.
00:51
If you run a business, it's hard to do much of anything
12
36000
4000
Nếu bạn mở 1 công việc kinh doanh thì sẽ rất khó làm được việc gì
00:55
without calling your general counsel.
13
40000
2000
khi thiếu sự giúp đỡ từ luật sư riêng.
00:57
Indeed, there is this phenomenon now
14
42000
2000
Thực vậy, hiện nay có tồn tại 1 hiện tượng
00:59
where the general counsels are becoming the CEOs.
15
44000
3000
các luật sư trở thành các giám đốc điều hành(CEO).
01:02
It's a little bit like the Invasion Of The Body Snatchers.
16
47000
3000
Nó giống bộ phim kinh dị Cuộc Xâm Lăng của Các Kẻ Trộm Xác.
01:05
You need a lawyer to run the company,
17
50000
2000
Bạn cần 1 luật sư để điều hành công ty
01:07
because there's so much law.
18
52000
2000
vì có đến là lắm các loại luật.
01:09
But it's not just business that's affected by this,
19
54000
3000
Không chỉ ngành kinh doanh bị ảnh hưởng.
01:12
it's actually pressed down into the daily activities
20
57000
2000
Mà nó còn gây áp lực cho sinh hoạt hằng ngày
01:14
of ordinary people.
21
59000
2000
của những người bình thường.
01:16
A couple of years ago I was hiking near Cody, Wyoming.
22
61000
4000
Cách đây 1 vài năm, tôi leo núi gần Cody, Wyoming.
01:20
It was in a grizzly bear preserve,
23
65000
2000
Nó nằm trong 1 khu bảo tồn gấu xám Bắc Mỹ
01:22
although no one told me that before we went.
24
67000
2000
tuy nhiên chẳng ai bảo tôi biết điều đó trước khi chúng tôi đi.
01:24
And our guide was a local science teacher.
25
69000
4000
Và hướng dẫn viên là 1 giáo viên khoa học địa phương.
01:28
She was wholly unconcerned about the bears,
26
73000
2000
Cô ấy chẳng ngại mấy con gấu
01:30
but she was terrified of lawyers.
27
75000
3000
nhưng lại sợ mấy tay luật sư.
01:33
The stories started pouring out.
28
78000
2000
Câu chuyện bắt đầu tuôn trào.
01:35
She'd just been involved in an episode where a parent
29
80000
2000
Cô ấy đã tham gia vào 1 vụ việc, 1 vị phụ huynh
01:37
had threatened to sue the school
30
82000
3000
đe dọa kiện nhà trường
01:40
because she lowered the grade of the student by 10 percent
31
85000
2000
vì cô ấy đã hạ 10% số điểm học sinh đó
01:42
when he turned the paper in late.
32
87000
2000
vì cậu ta nộp bài thi muộn.
01:44
The principal didn't want to stand up to the parent
33
89000
2000
Ông hiệu trưởng không muốn ủng hộ vị phụ huynh
01:46
because he didn't want to get dragged into some legal proceedings.
34
91000
3000
vì ông không muốn bị cuốn vào các vụ kiện tụng.
01:49
So, she had to go to meeting after meeting, same arguments made
35
94000
2000
Thế là cô ấy phải họp hết buổi này đến buổi khác, các lý lẽ giống nhau
01:51
over and over again.
36
96000
2000
luôn được lặp lại.
01:53
After 30 days of sleepless nights, she finally capitulated
37
98000
3000
Sau 30 đêm mất ngủ, cô ấy cuối cùng kết thúc vụ việc
01:56
and raised the grade.
38
101000
2000
bằng cách nâng điểm.
01:58
She said, "Life's too short, I just can't keep going with this."
39
103000
3000
Cô ấy nói, " Cuộc sống quá ngắn ngủi, tôi không thể kéo dài vụ việc này thêm nữa."
02:01
About the same time, she was going to take two students to a leadership conference
40
106000
3000
Cùng lúc đó, cô ấy định dẫn 2 học sinh tới dự 1 cuộc hội thảo kỹ năng lãnh đạo
02:04
in Laramie, which is a couple of hours away,
41
109000
3000
ở Laramie, cách trường vài giờ,
02:07
and she was going to drive them in her car,
42
112000
2000
và cô ấy định đưa chúng đi bằng xe của mình
02:09
but the school said, "No, you can't drive them in the car
43
114000
2000
nhưng nhà trường nói, " Không, cô không thể lái xe đưa các em đi được
02:11
for liability reasons.
44
116000
2000
vì các lý do trách nhiệm pháp lý.
02:13
You have to go in a school bus."
45
118000
2000
Cô phải đi bằng xe bus của trường."
02:15
So, they provided a bus that held 60 people
46
120000
3000
Thế là 1 chiếc xe bus 60 chỗ
02:18
and drove the three of them back and forth
47
123000
2000
chở 3 cô trò đi lại
02:20
several hours to Laramie.
48
125000
2000
vài giờ tới Laramie.
02:22
Her husband is also a science teacher,
49
127000
3000
Chồng cô ấy cũng là 1 giáo viên dạy môn khoa học,
02:25
and he takes his biology class on a hike
50
130000
3000
và anh ấy tổ chức 1 cuộc đi bộ cho lớp sinh học
02:28
in the nearby national park.
51
133000
3000
trong công viên quốc gia gần đó.
02:31
But he was told he couldn't go on the hike this year
52
136000
2000
Nhưng anh ấy không được phép làm điều đó trong năm nay
02:33
because one of the students in the class was disabled,
53
138000
3000
vì 1 trong số học sinh trong lớp bị tàn tật
02:36
so the other 25 students didn't get to go on the hike either.
54
141000
4000
nên 25 học sinh khác không được đi.
02:40
At the end of this day I could have filled a book
55
145000
3000
Vào cuối ngày hôm nay tôi có thể viết 1 cuốn sách
02:43
just with stories about law
56
148000
2000
về các câu chuyện về luật pháp
02:45
from this one teacher.
57
150000
2000
từ giáo viên này.
02:47
Now, we've been taught to believe that law
58
152000
2000
Nào, người ta dạy chúng ta phải tin luật pháp
02:49
is the foundation of freedom.
59
154000
3000
là nền tảng của tự do.
02:52
But somehow or another, in the last couple of decades,
60
157000
2000
Nhưng không hiểu sao trong 2 thập kỷ gần đây
02:54
the land of the free has become a legal minefield.
61
159000
4000
mảnh đất tự do đã trở thành khu mỏ luật lệ.
02:58
It's really changed our lives in ways
62
163000
3000
Nó thay đổi cuộc sống chúng ta
03:01
that are sort of imperceptible;
63
166000
2000
mà chúng ta không nhận thức được.
03:03
and yet, when you pull back, you see it all the time.
64
168000
2000
Và khi nhìn lại, bạn sẽ thấy nó.
03:05
It's changed the way we talk. I was talking to a
65
170000
2000
Nó thay đổi cách chúng ta trò chuyện. Khi nói chuyện với
03:07
pediatrician friend
66
172000
2000
anh bạn làm bác sĩ khoa nhi
03:09
in North Carolina. He said,
67
174000
2000
ở Bắc Carolina. Anh ấy nói,
03:11
"Well you know, I don't deal with patients the same way anymore.
68
176000
3000
" Cậu biết tớ không làm việc với các bệnh nhân như trước nữa,
03:14
You wouldn't want to say something off-the-cuff
69
179000
3000
Cậu không muốn nói điều gì đó thiếu suy nghĩ
03:17
that might be used against you."
70
182000
3000
để rồi sau đó có thể được dùng để chống lại cậu."
03:20
This is a doctor, whose life is caring for people.
71
185000
3000
Đây là 1 bác sĩ mà cả cuộc đời dành để chăm sóc mọi người.
03:23
My own law firm has a list of questions
72
188000
3000
Công ty luật của tôi có 1 danh sách các câu hỏi
03:26
that I'm not allowed to ask
73
191000
2000
mà tôi không được phép hỏi
03:28
when interviewing candidates,
74
193000
2000
khi phỏng cấn các ứng viên.
03:30
such as the sinister question,
75
195000
2000
Ví dụ như 1 câu hỏi rất nham hiểm
03:32
bulging with hidden motives and innuendo,
76
197000
4000
chứa đầy động cơ tiềm ẩn và lời ám chỉ,
03:36
"Where are you from?"
77
201000
2000
"Anh từ đâu đến?"
03:38
(Laughter)
78
203000
2000
(Tiếng cười)
03:40
Now for 20 years, tort reformers have been sounding the alarm
79
205000
4000
Trong 20 năm, những nhà cải cách sai lầm đã nghe thấy tiếng chuông báo động
03:44
that lawsuits are out of control.
80
209000
2000
về các vụ kiện tụng đã vượt ngoài tầm kiểm soát.
03:46
And we read every once in while
81
211000
2000
Và chúng tôi đã đọc nhiều lần
03:48
about these crazy lawsuits, like the guy
82
213000
2000
về các vụ kiện điên cuồng này, giống anh chàng
03:50
in the District of Columbia who sued his dry cleaners for 54 million dollars
83
215000
4000
ở Quận Columbia đã kiện những người giặt khô đồ của anh ta đòi 54 triệu $
03:54
because they lost his pair of pants.
84
219000
2000
vì họ đã làm mất cái quần của anh ta.
03:56
The case went on for two years; I think he's still appealing the case.
85
221000
3000
Vụ kiện kéo dài 2 năm. Tôi nghĩ anh ta vẫn đang theo kiện
03:59
But the reality is, these crazy cases
86
224000
3000
Nhưng thực tế là, các vụ kiện dở hơi kiểu này
04:02
are relatively rare. They don't usually win.
87
227000
3000
khá hiếm. Họ không luôn thắng kiện.
04:05
And the total of direct tort cost
88
230000
2000
Và tổng chi phí bồi thường sai lầm dân sự trực tiếp
04:07
in this country is about two percent,
89
232000
2000
ở nước ta là khoảng 2%,
04:09
which is twice as much as in other countries
90
234000
3000
gấp đôi so với ở các nước khác.
04:12
but, as taxes go, hardly crippling.
91
237000
4000
Nhưng, khi đánh thuế thì hầu như không tê liệt.
04:16
But the direct costs are really only the tip of the iceberg.
92
241000
4000
Chi phí trực tiếp chỉ là bề nổi.
04:20
What's happened here, again,
93
245000
2000
Điều đang diễn ra ở đây
04:22
almost without our knowing,
94
247000
2000
chúng ta hầu như không biết đến
04:24
is our culture has changed.
95
249000
3000
là nền văn hóa của chúng ta đã thay đổi.
04:27
People no longer feel free
96
252000
2000
Người dân không còn cảm thấy vô tư
04:29
to act on their best judgment.
97
254000
2000
khi hành động dựa trên suy xét, phán đoán của mình.
04:31
So, what do we do about it?
98
256000
2000
Vậy, chúng ta phải làm gì?
04:33
We certainly don't want to give up the rights,
99
258000
2000
Chúng ta chắc chắn không muốn từ bỏ các quyền tìm kiếm bồi thường thiệt hại tại tòa.
04:35
when people do something wrong, to seek redress in the courts.
100
260000
3000
khi ai đó làm sai điều gì.
04:38
We need regulation to make sure
101
263000
2000
Chúng ta cần pháp chế để đảm bảo
04:40
people don't pollute and such.
102
265000
2000
người dân không làm sai.
04:42
We lack even a vocabulary to deal with
103
267000
2000
Chúng ta thậm chí thiếu cả từ vựng để xử lý
04:44
this problem,
104
269000
2000
vấn đề này.
04:46
and that's because we have the wrong frame of reference.
105
271000
3000
Và vì chúng ta có khung thẩm quyền sai phạm.
04:49
We've been trained to think that the way to look at every dispute,
106
274000
3000
Chúng ta phải luyện tập cách nghĩ khi nhìn vào mỗi cuộc tranh cãi
04:52
every issue, is a matter of kind of individual rights.
107
277000
3000
mỗi vấn đề, là vấn đề của các quyền cá nhân.
04:55
And so we peer through a legal microscope, and look at everything.
108
280000
3000
Và nhìn mọi thứ qua lăng kính pháp luật.
04:58
Is it possible that there are extenuating circumstances
109
283000
4000
Liệu rằng có lý khi các trường hợp giảm nhẹ
05:02
that explain why Johnny
110
287000
2000
giải thích việc Jonny ở Cody, bang Wyoming
05:04
turned his paper in late in Cody, Wyoming?
111
289000
4000
nộp bài thi muộn?
05:08
Is it possible that the doctor
112
293000
2000
Liệu rằng có lý khi bác sĩ
05:10
might have done something differently when the sick person gets sicker?
113
295000
3000
lẽ ra đã làm được 1 điều khác khi bệnh nhân ốm hơn?
05:13
And of course the hindsight bias is perfect.
114
298000
3000
Và dĩ nhiên khuynh hướng nhận thức muộn là hoàn hảo.
05:16
There's always a different scenario that you can sketch out
115
301000
3000
Luôn có 1 kịch bản khác mà bạn có thể vẽ ra khả năng
05:19
where it's possible that something could have been done differently.
116
304000
2000
giải quyết vấn đề khác đi.
05:21
And yet, we've been trained to squint into this legal microscope,
117
306000
5000
Tuy nhiên, chúng ta phải luyện tập để cố ghé mắt nhìn vào lăng kinh hiển vi luật pháp này,
05:26
hoping that we can judge any dispute
118
311000
3000
hy vọng chúng ta có thể suy xét mọi cuộc tranh luận
05:29
against the standard of a perfect society,
119
314000
3000
đi ngược với tiêu chuẩn 1 xã hội hoàn hảo,
05:32
where everyone will agree what's fair,
120
317000
2000
nơi ai cũng sẽ tán thành điều công bằng
05:34
and where accidents will be extinct,
121
319000
3000
và các tai nạn sẽ tuyệt chủng,
05:37
risk will be no more.
122
322000
3000
rủi ro, nguy hiểm sẽ không còn.
05:40
Of course, this is Utopia;
123
325000
2000
Dĩ nhiên, đây là xã hội trong mơ,
05:42
it's a formula for paralysis, not freedom.
124
327000
3000
đó là công thức cho sự tê liệt, không phải tự do.
05:45
It's not the basis of the rule of law,
125
330000
2000
Đó không phải nền tảng của quy tắc pháp luật,
05:47
it's not the basis of a free society.
126
332000
3000
và 1 xã hội tự do.
05:50
So, now I have the first of four propositions
127
335000
3000
Bây giờ tôi sẽ đưa ra đề xuất đầu tiên.
05:53
I'm going to leave with you about how you simplify the law:
128
338000
3000
Tôi sẽ để các bạn đơn giản hóa pháp luật.
05:56
You've got to judge law mainly
129
341000
2000
Các bạn phải đánh giá pháp luật chủ yếu
05:58
by its effect on the broader society,
130
343000
3000
dựa trên ảnh hưởng của nó tới xã hội rộng lớn
06:01
not individual disputes.
131
346000
2000
chứ không phải các cuộc tranh luận cá nhân.
06:03
Absolutely vital.
132
348000
2000
Cực kỳ quan trọng.
06:05
So, let's pull back from the anecdotes for a second
133
350000
2000
Hãy dừng câu chuyện tôi đang kể trong 1 giây
06:07
and look at our society from high above.
134
352000
2000
và từ trên cao nhìn xuống xã hội chúng ta.
06:09
Is it working?
135
354000
2000
Nó có hiệu quả?
06:11
What does the macro-data show us?
136
356000
2000
Các dữ liệu vĩ mô sẽ cho ta thấy điều gì?
06:13
Well, the healthcare system has been transformed:
137
358000
3000
Hệ thống chăm sóc sức khỏe đã được chuyển đổi.
06:16
a culture pervaded with defensiveness,
138
361000
3000
Một nền văn hóa tràn ngập sự phòng ngự.
06:19
universal distrust of the system of justice,
139
364000
3000
Hệ thống công lý toàn cầu đều không đáng tin cậy.
06:22
universal practice of defensive medicine.
140
367000
3000
Cả thế giới dùng thuốc phòng bệnh.
06:25
It's very hard to measure
141
370000
2000
Thật khó để đo được
06:27
because there are mixed motives.
142
372000
2000
vì các động lực luôn lẫn lộn.
06:29
Doctors can make more on ordering tests sometimes,
143
374000
3000
Các bác sĩ có thể làm được nhiều hơn trên các xét nghiệm theo thứ tự.
06:32
and also they no longer even know what's right or wrong.
144
377000
3000
Và họ cũng thậm chí không còn biết cái gì đúng, sai nữa.
06:35
But reliable estimates
145
380000
2000
Nhưng các ước tính đáng tin
06:37
range between 60 billion and
146
382000
2000
dao động từ 60 tỉ
06:39
200 billion dollars per year.
147
384000
4000
và 200 tỉ$ mỗi năm.
06:43
That's enough to provide care to all the people
148
388000
3000
Số tiền đó đủ để cung cấp dịch vụ chăm sóc cho tất cả người dân
06:46
in America who don't have it.
149
391000
2000
Mỹ chưa có.
06:48
The trial lawyers say, "Well, this legal fear
150
393000
2000
Các luật sư ở tòa án nói, " Nỗi sợ hãi pháp luật này
06:50
makes doctors practice better medicine."
151
395000
2000
khiến các bác sĩ hành nghề tốt hơn."
06:52
Well that's been studied too, by the Institute of Medicine
152
397000
2000
Điều đó đã được nghiên cứu bởi Viện Y Học
06:54
and others. Turns out that's not the case.
153
399000
3000
và các viện khác. Hóa ra là không phải vậy.
06:57
The fear has chilled professional interaction
154
402000
3000
Nỗi sợ hãi làm nguội lạnh tương tác nghề nghiệp
07:00
so thousands of tragic errors occur
155
405000
3000
gây ra hàng nghìn lỗi sai thảm kịch
07:03
because doctors are afraid
156
408000
3000
vì bác sĩ sợ
07:06
to speak up: "Are you sure that's the right dosage?"
157
411000
3000
nói lên câu, " Anh có chắc đó là liều thuốc đúng?"
07:09
Because they're not sure,
158
414000
2000
Vì họ không chắc,
07:11
and they don't want to take legal responsibility.
159
416000
3000
và không muốn chịu trách nhiệm pháp lý.
07:14
Let's go to schools.
160
419000
2000
Hãy tới các trường học.
07:16
As we saw with the teacher in Cody, Wyoming,
161
421000
3000
Như trường hợp giáo viên ở Cody, Wyoming,
07:19
she seems to be affected by the law.
162
424000
2000
cô ấy có vẻ chịu ảnh hưởng bởi luật pháp.
07:21
Well it turns out the schools are literally drowning in law.
163
426000
4000
Hóa ra các trường học đang chết chìm trong luật.
07:25
You could have a separate section of a law library
164
430000
3000
Các bạn có thể có 1 khu riêng trong thư viện luật
07:28
around each of the following legal concepts:
165
433000
3000
cho mỗi khái niệm pháp luật sau.
07:31
due process, special education,
166
436000
2000
Quá trình hợp lý, nền giáo dục đặc biệt,
07:33
no child left behind,
167
438000
3000
không đứa trẻ nào bị rớt lại sau,
07:36
zero tolerance, work rules ...
168
441000
2000
mức chịu đựng bằng 0, các luật lệ phải hiệu quả.
07:38
it goes on. We did a study
169
443000
2000
Nó tiếp tục. Chúng tôi đã làm 1 cuộc nghiên cứu
07:40
of all the rules that affect one school
170
445000
3000
mọi luật lệ ảnh hưởng tới 1 ngôi trường
07:43
in New York. The Board of Ed. had no idea.
171
448000
3000
ở New York. Ban giám hiệu không biết gì hết.
07:46
Tens of thousands of discreet rules,
172
451000
2000
Hàng chục nghìn quy tắc bất thành văn,
07:48
60 steps to suspend a student from school:
173
453000
4000
60 bước để đình chỉ 1 học sinh.
07:52
It's a formula for paralysis.
174
457000
2000
Đó là 1 công thức cho sự tê liệt.
07:54
What's the effect of that? One is a decline in order.
175
459000
3000
Ảnh hưởng của nó là gì? Một là sự giảm theo thứ tự.
07:57
Again, studies have shown
176
462000
2000
Các nghiên cứu lại cho thấy
07:59
it's directly attributable
177
464000
2000
nó trực tiếp gắn với
08:01
to the rise of due process.
178
466000
2000
sự gia tăng của quá trình hợp lý.
08:03
Public agenda did a survey for us a couple of years ago
179
468000
3000
Cơ quan công cộng đã thực hiện 1 cuộc điều tra cho chúng ta cách đây 1 vài năm
08:06
where they found that 43 percent of the high school teachers in America
180
471000
3000
họ thấy rằng 43% giáo viên trung học ở Mỹ
08:09
say that they spend at least half of their time
181
474000
3000
nói rằng họ dành ít nhất 1 nửa thời gian của mình
08:12
maintaining order in the classroom.
182
477000
3000
để giữ trật tự trong lớp học.
08:15
That means those students are getting half the learning
183
480000
3000
Đồng nghĩa với việc các học sinh đó đang học được 1 nửa
08:18
they're supposed to, because if one child is disrupting the class
184
483000
3000
lượng kiến thức theo tiêu chuẩn, vì nếu 1 học sinh quấy rối trong lớp
08:21
no one can learn.
185
486000
2000
thì những học sinh còn lại không thể học được.
08:23
And what happens when the teacher tries to assert order?
186
488000
4000
Và chuyện gì xảy ra khi giáo viên cố gắng xác lập trật tự?
08:27
They're threatened with a legal claim.
187
492000
2000
Họ bị đe dọa bởi khiếu nại pháp luật.
08:29
We also surveyed that. Seventy-eight percent of the middle and high school teachers
188
494000
3000
Chúng tôi cũng điều tra rằng 78% giáo viên THCS và THPT
08:32
in America have been threatened by their students
189
497000
3000
ở Mỹ đã bị học sinh đe dọa
08:35
with violating their rights, with lawsuits
190
500000
2000
vì xâm phạm quyền lợi của chúng, các học sinh đó
08:37
by their students. They are threatening, their students.
191
502000
3000
đe dọa sẽ kiện giáo viên vì họ đã đe dọa học sinh.
08:40
It's not that they usually sue,
192
505000
2000
Không phải chúng luôn kiện.
08:42
it's not that they would win, but it's an
193
507000
3000
Và sẽ thắng kiện, nhưng nó ám chỉ
08:45
indication of the corrosion of authority.
194
510000
3000
sự thái hóa quyền lực.
08:48
And how has this system of law worked for government?
195
513000
4000
Và hệ thống luật pháp này đã làm được gì cho chính phủ?
08:52
It doesn't seem to be working very well does it?
196
517000
2000
Nó có vẻ hiệu không hiệu quả cho lắm nhỉ?
08:54
Neither in Sacramento nor in Washington.
197
519000
3000
Kể cả ở Washington hay Sacramento.
08:57
The other day at the State of the Union speech,
198
522000
2000
Gần đây trong bài phát biểu Liên Bang,
08:59
President Obama said,
199
524000
2000
tổng thống Obama nói,
09:01
and I think we could all agree with this goal,
200
526000
2000
và tôi nghĩ chúng ta có thể tán thành mục tiêu này,
09:03
"From the first railroads to the interstate highway system,
201
528000
3000
" Từ đường sắt đầu tiên đến hệ thống đường cao tốc liên bang,
09:06
our nation has always been the first to compete.
202
531000
3000
nước ta luôn đi đầu cuộc cạnh tranh.
09:09
There is no reason Europe or China should have the fastest trains."
203
534000
5000
Không có lý do gì mà châu Âu hay Trung Quốc lại có những con tàu nhanh nhất cả."
09:14
Well, actually there is a reason:
204
539000
2000
Thực ra có 1 lý do,
09:16
Environmental review has evolved into a process
205
541000
3000
nhận xét môi trường đã tiến triển thành 1 quá trình
09:19
of no pebble left unturned
206
544000
2000
kiểm tra kỹ càng từng ngóc ngách
09:21
for any major project taking the better part of a decade,
207
546000
4000
mọi dự án chính quan trọng trong thập kỷ
09:25
then followed by years of litigation
208
550000
2000
kéo theo sau là nhiều năm trời tố tụng
09:27
by anybody who doesn't like the project.
209
552000
3000
do những người không thích cái dự án đó.
09:30
Then, just staying above the Earth for one more second,
210
555000
3000
Từ trên cao nhìn xuống trái đất trong 1 giây
09:33
people are acting like idiots,
211
558000
3000
sẽ thấy mọi người hành động như lũ ngu đần,
09:36
(Laughter)
212
561000
1000
(Tiếng cười)
09:37
all across the country.
213
562000
2000
khắp đất nước.
09:39
(Applause)
214
564000
2000
(Vỗ tay)
09:41
Idiots. A couple of years ago,
215
566000
2000
Ngu ngốc. Cách đây 1 vài năm,
09:43
Broward County, Florida, banned running at recess.
216
568000
4000
hạt Broward, bang Florida đã cấm chạy nhảy trong giờ ra chơi.
09:47
(Laughter)
217
572000
1000
(Tiếng cười)
09:48
That means all the boys are going to be ADD.
218
573000
3000
Nghĩa là tất cả các cậu bé sẽ là ADD.
09:51
I mean it's just absolutely
219
576000
2000
Tôi muốn nói đó đúng là
09:53
a formula for failure.
220
578000
2000
1 công thức cho sự thất bại.
09:55
My favorite, though, are all the warning labels.
221
580000
2000
Mặc dù công thức thất bại yêu thích của tôi là các nhãn mác cảnh báo.
09:57
"Caution: Contents are hot,"
222
582000
2000
Cẩn thận, bên trong nước nóng,
09:59
on billions of coffee cups.
223
584000
2000
trên hàng tỷ cốc cà phê.
10:01
Archeologists will dig us up in a thousand years
224
586000
3000
Các nhà khảo cổ sẽ khai quật chúng ta lên trong 1000 năm nữa
10:04
and they won't know about defensive medicine and stuff,
225
589000
3000
và họ sẽ không biết về thuốc phòng bệnh
10:07
but they'll see all these labels, "Contents are extremely hot."
226
592000
3000
nhưng họ sẽ thấy các nhãn mác đó, dung dịch cực kỳ nóng.
10:10
They'll think it was some kind of aphrodisiac.
227
595000
2000
Họ sẽ nghĩ đó là 1 loại thuốc kích dục.
10:12
That's the only explanation. Because why
228
597000
3000
Đó là lời giải thích duy nhất. Vì tại sao
10:15
would you have to tell people that something was actually hot?
229
600000
3000
bạn phải bảo người ta là cái đó thực sự nóng?
10:18
My favorite warning was one on a five-inch fishing lure.
230
603000
3000
Cảnh báo yêu thích của tôi là mồi câu cá dài 5 inch.
10:21
I grew up in the South and whiled away the summers fishing.
231
606000
3000
Tôi lớn lên ở phía Nam và hay đi câu cá mùa hè.
10:24
Five-inch fishing lure, it's a big fishing lure,
232
609000
2000
Mồi câu 5 inch là loại mồi lớn
10:26
with a three pronged hook in the back,
233
611000
2000
với lưỡi câu 3 chạc
10:28
and outside it said, "Harmful if swallowed."
234
613000
3000
và bên ngoài ghi, " Nguy hiểm nếu nuốt phải."
10:31
(Laughter)
235
616000
7000
(Tiếng cười)
10:38
So, none of these people
236
623000
2000
Chẳng người nào
10:40
are doing what they think is right.
237
625000
2000
đang làm điều họ cho là đúng.
10:42
And why not? They don't trust the law. Why don't they trust the law?
238
627000
2000
Tại sao vậy? Vì họ không tin luật pháp. Tại sao họ lại không tin?
10:44
Because it gives us the worst of both worlds:
239
629000
2000
Vì luật pháp cho chúng ta điều tồi tệ nhất của cả 2 thế giới.
10:46
It's random -- anybody can sue for almost anything
240
631000
3000
Nó thật tùy tiện. Ai cũng có thể kiện vì bất cứ điều gì
10:49
and take it to a jury, not even an effort at consistency --
241
634000
3000
và mang nó tới quan tòa. Thậm chí không 1 nỗ lực nhất quán nào.
10:52
and it's also too detailed.
242
637000
2000
Và nó cũng quá chi tiết.
10:54
In the areas that are regulated, there are so many rules
243
639000
3000
Trong các lĩnh vực có áp đặt luật lệ, thì có quá nhiều luật
10:57
no human could possibly know it.
244
642000
2000
đến nỗi chả ai có thể biết hết.
10:59
Well how do you fix it? We could spend 10,000 lifetimes
245
644000
2000
Làm thế nào để sửa? Chúng ta có thể dành 10,000 lần tuổi thọ
11:01
trying to prune this legal jungle.
246
646000
2000
cố gắng cắt tỉa rừng rậm luật pháp này.
11:03
But the challenge here is not one of just
247
648000
3000
Nhưng thách thức ở đây không chỉ là 1 lần
11:06
amending the law,
248
651000
2000
tu chính luật pháp.
11:08
because the hurdle for success is trust.
249
653000
4000
Vì trở ngại cho thành công là sự tin cậy.
11:12
People -- for law to be the platform for freedom,
250
657000
4000
Để luật pháp trở thành nền tảng của sự tự do
11:16
people have to trust it.
251
661000
3000
người dân phải tin tưởng nó.
11:19
So, that's my second proposition:
252
664000
2000
Đó là đề xuất thứ 2 của tôi.
11:21
Trust is an essential condition
253
666000
3000
Sự tin cậy là 1 điều kiện thiết yếu
11:24
to a free society.
254
669000
2000
đối với 1 xã hôi tự do.
11:26
Life is complicated enough without legal fear.
255
671000
3000
Thiếu nỗi sợ pháp luật, cuộc sống sẽ rất phức tạp.
11:29
But law is different than other kinds of uncertainties,
256
674000
2000
Nhưng luật pháp khác với các loại thiếu chắc chắn khác.
11:31
because it carries with it the power of state.
257
676000
3000
Vì nó chứa đựng quyền lực của nhà nước.
11:34
And so the state can come in.
258
679000
2000
Và chính quyền có thể đi vào đời sống nhân dân.
11:36
It actually changes the way people think.
259
681000
3000
Luật pháp thay đổi cách nghĩ của mọi người.
11:39
It's like having a little lawyer on your shoulders
260
684000
3000
Như là có 1 luật sư nhỏ bé trên vai
11:42
all day long, whispering in your ear,
261
687000
2000
cả ngày, thì thầm vào tai bạn,
11:44
"Could that go wrong? Might that go wrong?"
262
689000
2000
" Việc này có thể trở thành sai lầm không? Liệu có ổn không?"
11:46
It drives people from the smart part of the brain --
263
691000
4000
Nó điều khiển con người từ phần não nhỏ
11:50
that dark, deep well of the subconscious,
264
695000
3000
là 1 cái giếng sâu hút, đen tối của tiềm thức,
11:53
where instincts and experience,
265
698000
2000
là nơi cư trú của bản năng và kinh nghiệm
11:55
and all the other factors of creativity
266
700000
3000
và mọi yếu tố sáng tạo khác
11:58
and good judgment are --
267
703000
2000
và khả năng phán đoán đúng.
12:00
it drives us to the thin veneer of conscious logic.
268
705000
3000
Nó đưa chúng ta tới vỏ bọc của logic ý thức.
12:03
Pretty soon the doctor's saying, "Well, I doubt
269
708000
2000
Bác sĩ lo sợ khá sớm, " Tôi nghi ngờ
12:05
if that headache could be a tumor, but who would protect me
270
710000
2000
liệu bệnh đau đầu có thể là do 1 khối u, nhưng ai sẽ bảo vệ tôi
12:07
if it were? So maybe I'll just order the MRI."
271
712000
3000
nếu đúng như thế, thế nên tôi có lẽ sẽ chỉ cho chụp cộng hưởng từ (MRI, khác với chụp CT)."
12:10
Then you've wasted 200 billion dollars in unnecessary tests.
272
715000
4000
Sau đó bạn đã lãng phí 200 tỉ $ vào các xét nghiệm không cần thiết.
12:14
If you make people self-conscious
273
719000
3000
Nếu bạn khiến mọi người tự ý thức
12:17
about their judgments, studies show
274
722000
2000
về các phán xét của mình, theo các nghiên cứu cho thấy
12:19
you will make them make worse judgments.
275
724000
3000
bạn sẽ khiến họ đưa ra các phán xét tồi tệ hơn.
12:22
If you tell the pianist to think about how she's hitting the notes
276
727000
4000
Néue bạn bảo nhạc công piano nghĩ về cách cô ấy đánh phím đàn
12:26
when she's playing the piece, she can't play the piece.
277
731000
4000
khi đang chơi 1 bản nhạc, cô ấy sẽ không thể chơi bản nhạc đó.
12:30
Self-consciousness is the enemy of accomplishment.
278
735000
3000
Tự ý thức là kẻ thù của sự hoàn hảo.
12:33
Edison stated it best. He said,
279
738000
2000
Edison đã chỉ ra rất rõ. Ông nói,
12:35
"Hell, we ain't got no rules around here,
280
740000
2000
" Quái, đừng có mà đưa luật ra đây,
12:37
we're trying to accomplish something."
281
742000
2000
chúng tôi đang cố hoàn thiện 1 thứ đây."
12:39
(Laughter)
282
744000
2000
(Tiếng cười)
12:41
So, how do you restore trust?
283
746000
1000
Vậy, làm sao để phục hồi sự tin cậy?
12:42
Tweaking the law's clearly not good enough,
284
747000
2000
Tu chỉnh luật rõ ràng là không đủ.
12:44
and tort reform, which is a great idea,
285
749000
3000
Và cải cách sai phạm dân sự, 1 ý tưởng hay
12:47
lowers your cost if you're a businessperson,
286
752000
2000
làm giảm bớt chi phí nếu bạn là doanh nhân
12:49
but it's like a Band-Aid on this gaping wound of distrust.
287
754000
3000
nhưng nó giống 1 miếng băng dán lên vết thương mở miệng của sự thiếu tin cậy.
12:52
States with extensive tort reform
288
757000
2000
Các bang có cải cách sai phạm dân sự mở rộng
12:54
still suffer all these pathologies.
289
759000
2000
vẫn phải chịu mọi sự bệnh tật.
12:56
So, what's needed is not just to limit claims,
290
761000
3000
Nên điều cần thiết không chỉ là giới hạn các quyền khiếu nại,
12:59
but actually create a dry ground of freedom.
291
764000
3000
mà phải thực sự xây dựng được 1 nền tảng chắc chắn cho sự tự do.
13:02
It turns out that freedom actually has a formal structure.
292
767000
4000
Hóa ra sự tự do có 1 cấu trúc khá máy móc, câu nệ.
13:06
And it is this:
293
771000
2000
Và đó là:
13:08
Law sets boundaries,
294
773000
2000
luật pháp thiết lập các ranh giới
13:10
and on one side of those boundaries are all the things
295
775000
2000
và ở 1 bên ranh giới là những thứ
13:12
you can't do or must do --
296
777000
2000
bạn không thể làm hoặc phải làm.
13:14
you can't steal, you've got to pay your taxes --
297
779000
1000
Không được ăn trộm. Phải trả thuế.
13:15
but those same boundaries are supposed to define
298
780000
3000
Nhưng các ranh giới giống nhau đó phải xác lập
13:18
and protect a dry ground of freedom.
299
783000
4000
và bảo vệ 1 nền tảng vững chắc của sự tự do.
13:22
Isaiah Berlin put it this way:
300
787000
2000
Isaiah Berlin đã nói,
13:24
"Law sets frontiers, not artificially drawn,
301
789000
3000
" Luật pháp thiết lập các giới tuyến, con người không được dịch chuyển
13:27
within which men shall be inviolable."
302
792000
4000
để trở nên bất khả xâm phạm."
13:31
We've forgotten that second part.
303
796000
2000
Chúng ta đã quên mất phần thứ 2.
13:33
Those dikes have burst. People wade through law
304
798000
3000
Các con đê đó đã vỡ. Mọi người lội qua pháp luật
13:36
all day long.
305
801000
2000
suốt ngày.
13:38
So, what's needed now
306
803000
2000
Vậy điều cần thiết bây giờ là
13:40
is to rebuild these boundaries.
307
805000
3000
tái xây dựng các ranh giới đó.
13:43
And it's especially important to rebuild them
308
808000
2000
Và đặc biệt quan trọng là phải tái xây dựng các hạn chế ranh giới
13:45
for lawsuits.
309
810000
2000
cho các vụ kiện tụng.
13:47
Because what people can sue for establishes the boundaries
310
812000
3000
Vì người dân có thể kiện vì những thứ giúp thiết lập nên các ranh giới
13:50
for everybody else's freedom.
311
815000
2000
cho sự tự do của những người khác.
13:52
If someone brings a lawsuit over, "A kid fell off the seesaw,"
312
817000
3000
Nếu ai đó kiện vì 1 đứa trẻ ngã khỏi ván bập bênh
13:55
it doesn't matter what happens in the lawsuit,
313
820000
2000
thì bất kể điều gì diễn ra trong vụ kiện
13:57
all the seesaws will disappear.
314
822000
2000
mọi ván bập bênh khác sẽ phải biến mất.
13:59
Because no one will want to take the risk of a lawsuit.
315
824000
2000
Vì không ai muốn dây dưa với nguy cơ vướng vào 1 vụ kiện.
14:01
And that's what's happened. There are no seesaws, jungle gyms,
316
826000
2000
Và đó là điều xảy ra. Không ván bập bênh, cầu trượt
14:03
merry-go-rounds, climbing ropes,
317
828000
2000
ngựa gỗ, leo thừng,
14:05
nothing that would interest a kid over the age of four,
318
830000
3000
trẻ em khoảng hơn 4 tuổi sẽ chẳng hứng thú với trò gì
14:08
because there's no risk associated with it.
319
833000
2000
vì chúng không thấy có tí mạo hiểm gì trong đó.
14:10
So, how do we rebuild it?
320
835000
2000
Vậy, làm sao chúng ta tái xây dựng được ranh giới đó?
14:12
Life is too complex for...
321
837000
2000
Cuộc sống quá phức tạp cho ...
14:14
(Applause)
322
839000
5000
(Vỗ tay)
14:19
Life is too complex for a software program.
323
844000
2000
Cuộc sống quá phức tạp đối với 1 chương trình phần mềm.
14:21
All these choices involve value judgments
324
846000
2000
Mọi lựa chọn liên quan đến việc phán xét giá trị,
14:23
and social norms, not objective facts.
325
848000
3000
và các quy tắc xã hội, chứ không phải các sự việc khách quan.
14:26
And so here is the fourth proposition.
326
851000
3000
Và đây là đề xuất thứ 4.
14:29
This is what we have, the philosophy we have to change to.
327
854000
2000
Đây là những gì chúng ta có, chúng ta phải thay đổi theo triết lý đó.
14:31
And there are two essential elements of it:
328
856000
3000
Và có 2 yếu tố thiết yếu của nó.
14:34
We have to simplify the law.
329
859000
3000
Chúng ta phải đơn giản hóa pháp luật.
14:37
We have to migrate from all this complexity
330
862000
3000
Phải di cư khỏi mọi sự rắc rối phức tạp này
14:40
towards general principles and goals.
331
865000
2000
để hướng tới các mục tiêu và nguyên tắc khái quát.
14:42
The constitution is only 16 pages long.
332
867000
3000
Hiến pháp chỉ dài 16 trang.
14:45
Worked pretty well for 200 years.
333
870000
2000
Hoạt động khá hiệu quả trong 200 năm qua.
14:47
Law has to be simple enough
334
872000
2000
Luật phap phải đơn giản đủ để
14:49
so that people can internalize it
335
874000
3000
mọi người có thể tiếp nhận
14:52
in their daily choices.
336
877000
2000
trong các lựa chọn hàng ngày.
14:54
If they can't internalize it, they won't trust it.
337
879000
4000
nếu họ không thể tiếp thu nó, họ sẽ không tin nó.
14:58
And how do you make it simple?
338
883000
2000
Và làm sao để đơn giản hóa nó?
15:00
Because life is complex,
339
885000
2000
Vì cuộc sống là phức tạp.
15:02
and here is the hardest and biggest change:
340
887000
3000
Và đây là thay đổi khó khăn nhất cũng là thay đổi to lớn nhất.
15:05
We have to restore the authority
341
890000
2000
Chúng ta phải phục hồi thẩm quyền
15:07
to judges and officials
342
892000
2000
của các thẩm phán và quan chức
15:09
to interpret and apply the law.
343
894000
2000
để họ diễn giải và áp dụng luật pháp.
15:11
(Applause)
344
896000
3000
(Vỗ tay)
15:14
We have to rehumanize the law.
345
899000
3000
Chúng ta phải nhân đạo hóa luật pháp.
15:17
To make law simple so that you feel free,
346
902000
3000
Đơn giản hóa luật pháp để mọi người cảm thấy tự do
15:20
the people in charge have to be free
347
905000
2000
những người chịu trách nhiệm phải được tự do
15:22
to use their judgment to interpret and apply the law
348
907000
3000
sử dụng sự suy xét của mình để diễn giải và áp dụng luật pháp
15:25
in accord with reasonable social norms.
349
910000
2000
cùng với các quy tắc xã hội phù hợp.
15:27
As you're going down, and walking down the sidewalk during the day,
350
912000
4000
Khi bạn đang đi trên vỉa hè vàoban ngày
15:31
you have to think that if there is a dispute,
351
916000
3000
bạn phải nghĩ rằng nếu có 1 cuộc tranh luận,
15:34
there's somebody in society who sees it as their job
352
919000
4000
liệu có ai đó trong xã hội coi công việc của họ
15:38
to affirmatively protect you
353
923000
2000
là bảo vệ bạn không,
15:40
if you're acting reasonably.
354
925000
2000
nếu mà bạn đang làm đúng.
15:42
That person doesn't exist today.
355
927000
3000
Người đó ngày nay không tồn tại
15:45
This is the hardest hurdle.
356
930000
3000
Đây là rào cản khó khăn nhất.
15:48
It's actually not very hard. Ninety-eight percent of cases, this is a piece of cake.
357
933000
3000
Không thực sự khó đến vậy đâu. 98% các vụ việc đều dễ như ăn kẹo.
15:51
Maybe you've got a claim in small claims court
358
936000
2000
Có lẽ bạn đòi ai đó bồi thường 100$ tại toà án khiếu kiện địa phương
15:53
for your lost pair of pants for $100,
359
938000
2000
vì bị mất cái quần
15:55
but not in a court of general jurisdiction for millions of dollars.
360
940000
3000
nhưng không phải tại 1 phiên tòa xét xử vì và đòi bồi thường hàng triệu đô la.
15:58
Case dismissed without prejudice or refiling in small claims court.
361
943000
3000
Vụ thưa kiện bị bãi bỏ mà không gây thiệt hại hay tái gửi hồ sơ tại tòa án địa phương.
16:01
Takes five minutes. That's it,
362
946000
2000
Chỉ cần 5 phút. Thế thôi.
16:03
it's not that hard.
363
948000
2000
Nó không khó đến thế.
16:05
But it's a hard hurdle because we got into this legal quicksand
364
950000
4000
Nhưng đó là 1 rào cản khỏ khăn vì chúng ta đã rơi vào bãi cát lún pháp luật
16:09
because we woke up in the 1960s
365
954000
2000
vì chúng ta thức tỉnh vào những năm 60
16:11
to all these really bad values: racism,
366
956000
2000
với các giá trị xấu xa, phân biệt chủng tộc
16:13
gender discrimination, pollution --
367
958000
2000
giới tính, ô nhiễm.
16:15
they were bad values. And we wanted to create a legal system
368
960000
3000
Đó là các giá trị tồi. Và chúng ta muốn hình thành 1 hệ thống luật
16:18
where no one could have bad values anymore.
369
963000
4000
để trừ bỏ các giá trị xấu xa đó.
16:22
The problem is, we created a system
370
967000
2000
Vấn đề là chúng ta đã tạo ra 1 hệ thống
16:24
where we eliminated the right to have good values.
371
969000
2000
mà chúng ta đã loại bỏ quyền có các giá trị tốt.
16:26
It doesn't mean that people in authority
372
971000
4000
Điều đó không có nghĩa mọi người có thẩm quyền
16:30
can do whatever they want.
373
975000
2000
làm bất cứ điều gì họ muốn.
16:32
They're still bounded by legal goals and principles:
374
977000
3000
Họ vẫn bị hạn chế bởi các mục tiêu và nguyên tắc pháp luật.
16:35
The teacher is accountable to the principal,
375
980000
3000
Giáo viên phải chịu trách nhiệm trước nguyên tắc.
16:38
the judge is accountable to an appellate court,
376
983000
2000
Quan tòa phải chịu trách nhiệm trước 1 tòa thượng thẩm.
16:40
the president is accountable to voters.
377
985000
3000
Tổng thống phải chịu trách nhiệm trước cử tri.
16:43
But the accountability's up the line
378
988000
2000
Nhưng các trách nhiệm đó
16:45
judging the decision against the effect on everybody,
379
990000
3000
đánh giá quyết định chống lại ảnh hưởng lên người dân
16:48
not just on the disgruntled person.
380
993000
3000
không chỉ với những người không bằng lòng.
16:51
You can't run a society by the lowest common denominator.
381
996000
4000
Bạn không thể điều hành 1 xã hội với mẫu số chung nhỏ nhất.
16:55
(Applause)
382
1000000
7000
(Vỗ tay)
17:02
So, what's needed is a basic shift in philosophy.
383
1007000
2000
Vậy,điều cần thiét là 1 sự thay đổi căn bản trong triết lý.
17:04
We can pull the plug on a lot of this stuff if we shift our philosophy.
384
1009000
3000
Chúng ta có thể giả quyết vấn đề này nếu thay đổi triết lý của chúng ta.
17:07
We've been taught that authority is the enemy of freedom.
385
1012000
3000
Chúng ta đã được dạy rằng thẩm quyền là kẻ thù của tự do.
17:10
It's not true. Authority, in fact,
386
1015000
2000
Điều đó không đúng. Thẩm quyền, thực ra
17:12
is essential to freedom.
387
1017000
2000
là tối quan trọng cho sự tự do.
17:14
Law is a human institution;
388
1019000
2000
Luật pháp là thể chế loài người.
17:16
responsibility is a human institution.
389
1021000
2000
Trách nhiệm là thể chế loài người.
17:18
If teachers don't have authority to run the classroom,
390
1023000
2000
Nếu giáo viên không có quyền quản lý lớp học,
17:20
to maintain order, everybody's learning suffers.
391
1025000
3000
giữ trật tự, thì học sinh sẽ phải chịu hậu quả.
17:23
If the judge doesn't have the authority to toss out unreasonable claims,
392
1028000
3000
Nếu quan tòa không có thẩm quyền đá phăng các vụ kiện đòi bồi thường vô lý
17:26
then all of us go through the day looking over our shoulders.
393
1031000
2000
thì chúng ta sẽ phải cẩn trọng dè dặt cả đời.
17:28
If the environmental agency can't decide
394
1033000
2000
Nếu công ty môi trường không thể quyết định
17:30
that the power lines are good for the environment,
395
1035000
3000
dây điện tốt cho môi trường
17:33
then there's no way to bring the power from the wind farms
396
1038000
2000
thì sẽ không có cách gì để tải điện từ các trang trại phong năng
17:35
to the city.
397
1040000
2000
đến thành phố.
17:37
A free society requires red lights and green lights,
398
1042000
3000
Một xã hội tự do đòi hỏi đèn đỏ và đèn xanh,
17:40
otherwise it soon descends into gridlock.
399
1045000
3000
nếu không nó sẽ sớm thành nơi chuyên ách tắc giao thông.
17:43
That's what's happened to America. Look around.
400
1048000
3000
Đó là điều đã xảy ra với nước Mỹ. Hãy nhìn xung quanh.
17:46
What the world needs now
401
1051000
2000
Thế giới cần bây giờ
17:48
is to restore the authority to make common choices.
402
1053000
3000
là tái thiết thẩm quyền để đưa ra các lựa chọn chung.
17:51
It's the only way to get our freedom back,
403
1056000
4000
Đó là cách duy nhất lấy lại sự tự do của chúng ta.
17:55
and it's the only way to release the energy and passion
404
1060000
3000
Và đó là cách duy nhất giải phóng năng lượng và niềm đa mê
17:58
needed so that we can meet the challenges
405
1063000
2000
cần thiết để chúng ta có thể đáp ứng các thách thức
18:00
of our time. Thank you.
406
1065000
2000
của thời đại. Xin cảm ơn.
18:02
(Applause)
407
1067000
14000
(Vỗ tay)
ABOUT THE SPEAKER
Philip K. Howard - Legal activistPhilip K. Howard is the founder of Common Good, a drive to overhaul the US legal system. His new book is 'The Rule of Nobody.'
Why you should listen
We love to laugh at America’s warning-label culture (the bag of airline peanuts that says Caution: Contains Nuts). But more troubling are the everyday acts of silence and loss promoted by the fear of being sued. Your doctor might not speak to you frankly; your kids’ principal might not feel he has the right to remove bad teachers.
Attorney Philip K. Howard founded the nonpartisan group Common Good to combat this culture and reform several key areas of our legal system. Among Common Good’s suggestions: specialized health care courts, which would give lower but smarter awards, and a project with the NYC Board of Ed and the Teachers Union to overhaul the disciplinary system in New York public schools. His new book is The Rule of Nobody: Saving America from Dead Laws and Broken Government.
Philip K. Howard | Speaker | TED.com