Lisa Feldman Barrett: You aren't at the mercy of your emotions -- your brain creates them
Lisa Feldman Barrett: Bạn không chịu sự kiểm soát từ cảm xúc của bản thân - não của bạn tạo ra chúng
Lisa Feldman Barrett, PhD is a University Distinguished Professor of Psychology at Northeastern University, with positions in psychiatry and radiology at Massachusetts General Hospital and Harvard Medical School. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
from where several bombs exploded
cách nơi quả bom phát nổ một ngàn dặm
Dzhokhar Tsarnaev of Chechnya,
Dzhokhar Tsarnaev từ Chechnya,
and sentenced to death.
và bị xử tử hình.
đưa ra quyết định
and the death penalty,
và án tử hình,
on whether or not the defendant
dù cho có bị cáo hay không
there's no doubt about that.
không còn gì nghi ngờ nữa.
to all the people who suffered.
với tất cả những người đã trải qua.
tôi phải nói với bạn
and cannot detect remorse
và không thể nhận ra sự hối hận
are not what we think they are.
không phải là những gì chúng ta nghĩ.
expressed and recognized.
và được chấp nhận.
the nature of emotion
has important consequences for all of us.
vô cùng quan trọng với tất cả chúng ta.
for the past 25 years,
một cách khoa học được 25 năm,
by measuring electrical signals
khảo sát khuôn mặt với tín hiệu điện
to make facial expressions.
làm cho khuôn mặt có những biểu hiện.
the human body in emotion.
cảm xúc của cơ thể con người.
hundreds of physiology studies
hàng trăm nghiên cứu giải phẫu
brain imaging study on emotion
nghiên cứu hình ảnh não trên cảm xúc
in the past 20 years.
trong hơn 20 năm qua.
are overwhelmingly consistent.
hầu hết đều phù hợp
like your emotions are hardwired
cảm xúc của bạn là một phần cố định
is prewired with emotion circuits,
được định sẵn mạch cảm xúc
circuits, but you're not.
chứ bạn không làm nó
have emotion circuits in our brain.
phòng có cảm xúc có sẵn của bộ não mình.
contains emotion circuits.
hành tinh này có sẵn cảm xúc.
because ...
bởi vì...
constructs in the moment
vào thời điểm này
are working together,
hoạt động cùng nhau,
over those guesses
qua việc đoán
or, you know, kind of crazy,
hoặc, bạn biết, nó thật điên rồ.
if I hadn't seen the evidence for myself,
nếu tôi không thấy các chứng cứ cho mình
that I wouldn't believe it either.
rằng tôi không tin điều đó.
are not built into your brain at birth.
trong não của bạn vào lúc sinh ra.
hãy nhìn vào điều này.
is working like crazy.
làm việc như điên.
trying to make meaning out of this
cố để làm thay đổi ý nghĩa của điều này
other than black and white blobs.
khác những đốm màu đen và trắng.
through a lifetime of experience,
trải nghiệm từng lướt qua trong đời,
at the same time,
in my past experience?"
trải qua trong quá khứ?"
in the blink of an eye.
trong nháy mắt.
to find a good match
tạo chắp nối phù hợp
called "experiential blindness,"
gọi là "chứng mù kinh nghiệm",
of your blindness.
Are you ready to be cured?
Bạn sẵn sàng được chữa khỏi chưa?
through your past experience,
thông qua kinh nghiệm quá khứ của bạn,
from the photograph.
từ bức ảnh.
acquired moments ago
có trước đây
these blobs right now.
những vết đốm lúc này.
the image of a snake
hình ảnh của một con rắn
call "predictions."
gọi là "tiên đoán".
the way your brain works.
of every experience that you have.
của mỗi kinh nghiệm mà bạn có.
of every action that you take.
của mỗi hành động mà bạn thực hiện.
to understand the words that I'm speaking
bạn hiểu những từ mà tôi đang nói
Lisa Feldman Barrett: Mouth. Exactly.
Lisa Feldman Barrett:Miệng. Chính xác.
of the world in a quick and efficient way.
cách nhanh chóng và hiệu quả.
với thế giới.
are deeply rooted in predictions.
có nguồn gốc sâu sắc trong các tiên đoán.
we just look at someone's face,
chỉ nhìn vào mặt ai đó,
that's there in their facial expressions
có trong biểu cảm trên khuôn mặt của họ
words on a page.
các từ trên một trang.
your brain is predicting.
não của bạn đang tiên đoán.
based on similar situations
dựa trên các tình huống tương tự
making meaning of blobs,
tạo ra ý nghĩa cho vết đốm,
or the raise of an eyebrow.
hoặc nhướng lông mày.
who is a remorseless killer,
kẻ giết người vô ích,
cũng có nghĩa
accepting defeat,
chấp nhận thất bại mà không than phiền,
prescribes for someone
quy định cho ai đó
to detect in other people
phát hiện ở người khác
from what's inside your own head.
những gì bên trong đầu bạn.
which shall remain nameless ...
sẽ vẫn là vô danh ...
to build emotion-detection systems,
xây dựng hệ thống phát hiện tình cảm,
asking the wrong question,
đặt câu hỏi sai,
emotions in the face and the body,
cảm xúc trên mặt và cơ thể,
cơ thể của bạn.
have no intrinsic emotional meaning.
không mang ý nghĩa của cảm xúc nội tại.
has to connect them to the context,
phải kết nối chúng với ngữ cảnh,
that a smile might mean sadness
rằng một nụ cười có thể có là buồn
vẫn có thể có nghĩa là
the demise of your enemy.
cho thuê kẻ thù của bạn.
gone out on a limb,
đi ra ngoài trên một chi,
a little further and tell you
ra một chút nữa và nói với bạn
your own emotion
cảm xúc của riêng mình
making predictions, guesses,
làm cho những tiên đoán, dự đoán,
đang hoạt động cùng nhau.
prewired to make some feelings,
để tạo nên những cảm xúc,
from the physiology of your body.
sinh lý học của cơ thể bạn.
like calmness and agitation,
như bình tĩnh và kích động,
are not emotions.
không phải là cảm xúc.
every waking moment of your life.
bạn thức trong cuộc đời.
of what's going on inside your body,
đang xảy ra bên trong cơ thể bạn,
to know what to do next.
để biết phải làm gì tiếp theo.
give you that detail?
the sensations in your body
cảm giác trong cơ thể bạn
around you in the world
xung quanh bạn trên thế giới
to walk into a bakery,
đi bộ vào một tiệm bánh,
that you will encounter
rằng bạn sẽ gặp
chocolate chip cookies.
sô cô la chip.
chocolate cookies.
tươi nướng sô cô la.
our stomachs to churn a little bit,
co bóp một chút trong dạ dày,
have just come out of the oven,
vừa ra khỏi lò,
have constructed hunger,
tạo cảm giác đói,
to munch down those cookies
I'm totally serious.
Tôi hoàn toàn nghiêm túc.
different meaning.
ý nghĩa hoàn toàn khác.
a churning stomach
sự co bóp dạ dày
while you're waiting for test results,
trong khi bạn đang chờ kết quả kiểm tra,
sẽ được làm nên cấu trúc sự sợ hãi
hoặc thậm chí khóc.
same churning stomach,
cùng sự co bóp dạ dày,
to happen to you
xảy ra với bạn
of mythical emotion circuits
các mạch cảm xúc
some ancient part of your brain.
một phần từ xa xưa trong não.
just snap your fingers
chỉ cần ngón tay của bạn
that you would change your clothes,
bạn thay quần áo của bạn,
that your brain uses to make emotion,
não sử dụng để tạo cảm xúc,
your emotional life.
cuộc sống tình cảm của bạn.
thành phần này ngày hôm nay,
how to predict differently tomorrow,
để dự đoán cái khác nhau vào ngày mai,
being the architect of your experience.
là kiến trúc sư kinh nghiệm.
before a test, right?
trước bài kiểm tra đúng chứ?
crippling anxiety before a test.
căng thẳng lo lắng trước một bài kiểm tra.
trong quá khứ về kiểm tra,
a hammering heartbeat,
một nhịp tim đậpl liên hồi,
to actually take the test.
thực sự làm kiểm tra được.
but they actually might fail college.
bại nhưng có thể thất bại ở đại học.
is not necessarily anxiety.
không nhất thiết là sự lo lắng.
is preparing to do battle
đang chuẩn bị cho trận chiến
on a stage where you're being filmed.
trên sân khấu mà bạn đang được quay phim.
that when students learn
rằng khi học sinh học
of energized determination
quyết tâm mạnh mẽ
to predict differently in the future
dự đoán một cách khác trong tương lai
flying in formation.
to pass their courses,
để vượt qua các khóa học của họ,
on their future earning potential.
về thu nhập tiềm năng trong tương lai.
intelligence in action.
thông minh trong hành động.
this emotional intelligence yourself
trí tuệ về tình cảm này
lúc sáng.
this experience. I know I have.
kinh nghiệm này. Tôi biết tôi có.
into consciousness,
bắt đầu cuộc đua.
all the crap that you have to do at work
vô nghĩa bạn phải làm trong công việc
dig yourself out of ever,
tìm cách thoát ra được,
are you going to make for dinner?
bạn sẽ làm cho bữa ăn tối?
to find an explanation
để tìm một lời giải thích
that you experience as wretchedness,
mà bạn trải nghiệm như là không may,
vùa nãy.
what caused those sensations
giải thích thứ gây ra những cảm giác đó
that anything is wrong with your life.
có gì sai với cuộc sống của bạn.
intense distress,
căng thẳng dữ dội,
toàn vật lý chăng?
into just mere physical discomfort?
thành một sự khó chịu về thể chất không?
a couple of Jedi mind tricks
một vài thủ thuật của Jedi
đang bị trầm cảm
of serious condition.
tình trạng nghiêm trọng nào.
over your emotions than you might imagine,
bạn tưởng tượng,
on emotional suffering
đối với cuộc sống của bạn
your experiences differently.
kinh nghiệm khác nhau.
we can get really good at it,
chúng ta có thể thực sự tốt ở đó,
pretty automatic.
tự động.
a really empowering and inspiring message,
thực truyền năng lượng và cảm hứng,
by decades of research
từ hàng thập kỷ nghiên cứu
khi là một nhà khoa học.
that it does come with some fine print,
nó đi kèm với một số dấu vết tốt,
also means more responsibility.
cũng có nghĩa là có nhiều trách nhiệm hơn.
of mythical emotion circuits
các mạch cảm xúc hoang đường
inside your brain somewhere
bên trong bộ não của bạn ở đâu đó
for your emotions,
với cảm xúc của mình,
and the experiences that you make today
kinh nghiệm bạn thực hiện ngày hôm nay
predictions for tomorrow.
vào ngày mai.
về một cái gì đó
who can change it.
có thể thay đổi nó.
to resist the scientific evidence
chống lại các bằng chứng khoa học
không phải có sẵn bên trong
for our own emotions
với những cảm xúc của mình
is you don't have to choke on that idea.
là bạn không phải mắc kẹt vào ý tưởng đó.
a glass of water if you need to,
một ly nước nếu bạn cần,
to a healthier body,
để một cơ thể khỏe mạnh hơn,
và công bằng hơn,
and potent emotional life.
và tình cảm mạnh mẽ.
ABOUT THE SPEAKER
Lisa Feldman Barrett - Neuroscientist, psychologist, authorLisa Feldman Barrett, PhD is a University Distinguished Professor of Psychology at Northeastern University, with positions in psychiatry and radiology at Massachusetts General Hospital and Harvard Medical School.
Why you should listen
Twenty-five years ago, Lisa Feldman Barrett ran a series of psychology experiments whose conclusions seemed to defy common sense. It turned out common sense was wrong, and has been for 2,000 years. The result is a radical, new theory of how the brain creates emotions and a novel view of human nature.
Dr. Barrett is now a University Distinguished Professor of Psychology and Director of the Interdisciplinary Affective Science Laboratory (IASLab) at Northeastern University, with research appointments in the departments of psychiatry and radiology at Massachusetts General Hospital and Harvard Medical School. She has published more than 200 peer-reviewed research papers in top scientific journals on emotion, psychology, and neuroscience. She educates the public about science with her articles for the New York Times and other media outlets. Her research teams span the globe, studying people in the West, the East and remote parts of Africa.
Lisa Feldman Barrett | Speaker | TED.com