ABOUT THE SPEAKER
Allan Adams - Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory.

Why you should listen

Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. His research in theoretical physics focuses on string theory both as a model of quantum gravity and as a strong-coupling description of non-gravitational systems.

Like water, string theory enjoys many distinct phases in which the low-energy phenomena take qualitatively different forms. In its most familiar phases, string theory reduces to a perturbative theory of quantum gravity. These phases are useful for studying, for example, the resolution of singularities in classical gravity, or the set of possibilities for the geometry and fields of spacetime. Along these lines, Adams is particularly interested in microscopic quantization of flux vacua, and in the search for constraints on low-energy physics derived from consistency of the stringy UV completion.

In other phases, when the gravitational interactions become strong and a smooth spacetime geometry ceases to be a good approximation, a more convenient description of string theory may be given in terms of a weakly-coupled non-gravitational quantum field theory. Remarkably, these two descriptions—with and without gravity—appear to be completely equivalent, with one remaining weakly-coupled when its dual is strongly interacting. This equivalence, known as gauge-gravity duality, allows us to study strongly-coupled string and quantum field theories by studying perturbative features of their weakly-coupled duals. Gauge-gravity duals have already led to interesting predictions for the quark-gluon plasma studied at RHIC. A major focus of Adams's present research is to use such dualities to find weakly-coupled descriptions of strongly-interacting condensed matter systems which can be realized in the lab.
More profile about the speaker
Allan Adams | Speaker | TED.com
TED2016

Allan Adams: What the discovery of gravitational waves means

Άλαν Άνταμς: Τι σημαίνει η ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων

Filmed:
2,709,056 views

Πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρόνια πριν, δύο μαύρες τρύπες ενεπλάκησαν σε περιδίνηση και συγκρούστηκαν, μην μπορώντας να αποφύγουν τη σύγκρουση. «Όλη αυτή η ενέργεια διοχετεύτηκε στην υφή του ίδιου του χωροχρόνου,» λέει ο θεωρητικός φυσικός Άλαν Άνταμς, «κάνοντας το σύμπαν να εκραγεί σε θολά κύματα βαρύτητας». Πριν από περίπου 25 χρόνια, μια ομάδα επιστημόνων έφτιαξε έναν τεράστιο ανιχνευτή λέιζερ με την ονομασία LIGO για να ψάξει για τέτοιου είδους κύματα, για τα οποία υπήρχαν εικασίες αλλά δεν είχαν βρεθεί. Στην ομιλία του ο Άνταμς μας αναλύει τι έγινε όταν, τον Σεπτέμβριο του 2015, ο ανιχνευτής LIGO ανίχνευσε μια απειροελάχιστα μικρή ανωμαλία που οδήγησε σε μια από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις στην ιστορία της φυσικής.
- Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:12
1.3 billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν,
0
873
3207
Πριν 1,3 δισεκατομμύριο χρόνια,
σε έναν πολύ μακρινό γαλαξία
00:16
in a distantμακρινός, distantμακρινός galaxyγαλαξίας,
1
4104
3070
δύο μαύρες τρύπες
ενεπλάκησαν σε περιδίνηση,
00:19
two blackμαύρος holesτρύπες lockedκλειδωμένο into a spiralσπειροειδής,
2
7198
3354
πλησιάζοντας αναπόφευκτα η μία την άλλη,
00:22
fallingπτώση inexorablyαδυσώπητα towardsπρος eachκαθε other
3
10576
2079
και συγκρούστηκαν,
00:25
and collidedσυγκρούστηκε,
4
13234
1374
μετατρέποντας σε καθαρή ενέργεια υλικό
αντίστοιχο με αυτό τριών ήλιων
00:26
convertingμετατροπή threeτρία Suns'Ήλιους worthαξία of stuffυλικό
5
14632
2943
00:29
into pureκαθαρός energyενέργεια in a tenthδέκατος of a secondδεύτερος.
6
17599
2829
μέσα σε ένα δέκατο του δευτερολέπτου.
00:33
For that briefσύντομος momentστιγμή in time,
7
21769
2032
Εκείνο το ελάχιστο χρονικό διάστημα
00:36
the glowλάμψη was brighterφωτεινότερο than all the starsαστέρια
8
24538
3412
η λάμψη ήταν μεγαλύτερη από όλα τα άστρα
σε όλους τους γαλαξίες
00:39
in all the galaxiesτους γαλαξίες
9
27974
1661
σε ολόκληρο το γνωστό Σύμπαν.
00:41
in all of the knownγνωστός UniverseΣύμπαν.
10
29659
2024
00:44
It was a very
11
32426
1388
Ήταν μια πολύ
00:46
bigμεγάλο
12
34226
1151
μεγάλη
00:47
bangπάταγος.
13
35401
1150
έκρηξη.
00:50
But they didn't releaseελευθέρωση
theirδικα τους energyενέργεια in lightφως.
14
38297
2814
Αλλά δεν απελευθέρωσε την ενέργεια σε φως.
Γιατί βεβαίως, είναι μαύρες τρύπες.
00:53
I mean, you know, they're blackμαύρος holesτρύπες.
15
41135
2356
00:57
All that energyενέργεια was pumpedαντλείται
into the fabricύφασμα of spaceχώρος and time itselfεαυτό,
16
45229
4841
Όλη η ενέργεια συμπιέστηκε
στην υφή του ίδιου του χωροχρόνου,
κάνοντας το Σύμπαν
να εκραγεί σε βαρυτικά κύματα.
01:02
makingκατασκευή the UniverseΣύμπαν explodeεκραγεί
in gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά.
17
50094
3613
Να σας εξηγήσω λίγο τα χρονικά μεγέθη
που εμπλέκονται εδώ.
01:05
Let me give you a senseέννοια
of the timescaleχρονοδιάγραμμα at work here.
18
53731
3094
01:09
1.3 billionδισεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν,
19
57317
2611
Πριν από 1,3 δισεκατομμύριο χρόνια,
στην Γη είχε μόλις εξελιχθεί
η πολυκυτταρική ζωή.
01:11
EarthΓη had just managedδιαχειρίζεται to evolveαναπτύσσω
multicellularπολυκύτταρος life.
20
59952
3115
01:16
SinceΑπό το then, EarthΓη has madeέκανε and evolvedεξελίχθηκε
21
64250
3652
Έκτοτε στη Γη εμφανίστηκαν και εξελίχθηκαν
κοράλλια, ψάρια, φυτά,
01:19
coralsκοράλλια, fishψάρι, plantsφυτά, dinosaursδεινόσαυροι, people
and even -- God saveαποθηκεύσετε us -- the InternetΣτο διαδίκτυο.
22
67926
5391
δεινόσαυροι, άνθρωποι, ακόμη και
-δόξα τω Θεώ- το Διαδίκτυο.
01:26
And about 25 yearsχρόνια agoπριν,
23
74063
2515
Και πριν από περίπου 25 χρόνια,
μια ιδιαίτερα τολμηρή ομάδα ανθρώπων
01:28
a particularlyιδιαίτερα audaciousτολμηρή setσειρά of people --
24
76602
2018
-ο Ράι Βάις του ΜΙΤ, οι Κιπ Θορν
και Ρόναλντ Ντρέβερ του Caltech-
01:30
RaiRAI WeissWeiss at MITMIT, KipΚιπ ThorneThorne
and RonaldRonald DreverDrever at CaltechCaltech --
25
78644
5379
αποφάσισαν ότι θα είχε ενδιαφέρον
01:36
decidedαποφασισμένος that it would be really neatκαθαρός
26
84047
1794
να φτιάξουν έναν τεράστιο ανιχνευτή λέιζερ
01:37
to buildχτίζω a giantγίγαντας laserλέιζερ detectorανιχνευτής
27
85865
2713
με τον οποίον να ψάξουν
για βαρυτικά κύματα
01:40
with whichοι οποίες to searchΨάξιμο
for the gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά
28
88602
2382
01:43
from things like collidingσυγκρούονται blackμαύρος holesτρύπες.
29
91008
2252
από πράγματα
όπως συγκρούσεις μαύρων τρυπών.
01:46
Now, mostπλέον people thought they were nutsΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ.
30
94308
2106
Οι περισσότεροι τους θεώρησαν τρελούς.
01:49
But enoughαρκετά people realizedσυνειδητοποίησα
that they were brilliantλαμπρός nutsΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ
31
97287
3914
Αλλά αρκετοί άνθρωποι τους θεώρησαν
ιδιοφυείς τρελούς και αποφάσισαν
01:53
that the US NationalΕθνική ScienceΕπιστήμη FoundationΊδρυμα
decidedαποφασισμένος to fundκεφάλαιο theirδικα τους crazyτρελός ideaιδέα.
32
101225
5039
να χρηματοδοτήσει την ιδέα τους
το Αμερικανικό Ίδρυμα Εθνικής Επιστήμης.
Έτσι, μετά από δεκαετίες εξέλιξης,
01:58
So after decadesδεκαετίες of developmentανάπτυξη,
33
106288
3345
κατασκευών και φαντασίας,
02:01
constructionκατασκευή and imaginationφαντασία
34
109657
2479
και μια τρομερή ποσότητα σκληρής δουλειάς,
02:04
and a breathtakingεκπληκτική amountποσό of hardσκληρά work,
35
112160
3984
έφτιαξαν τον ανιχνευτή
που φέρει την ονομασία LIGO:
02:08
they builtχτισμένο theirδικα τους detectorανιχνευτής, calledπου ονομάζεται LIGOΛΙΓΟ:
36
116168
3151
το Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων
με Συμβολόμετρο Λέιζερ.
02:11
The LaserΛέιζερ InterferometerΣυμβολόμετρο
Gravitational-WaveΒαρυτικών κυμάτων ObservatoryΠαρατηρητήριο.
37
119343
3697
02:16
For the last severalαρκετά yearsχρόνια,
38
124651
1310
Όλα τα προηγούμενα χρόνια
ο ανιχνευτής βελτιωνόταν τρομερά
στο θέμα της ακρίβειας,
02:17
LIGO'sΤου λιγο been undergoingπου υποβάλλονται σε
a hugeτεράστιος expansionεπέκταση in its accuracyακρίβεια,
39
125985
3599
μια φοβερή βελτίωση
στην ανιχνευτική του ικανότητα.
02:21
a tremendousκαταπληκτικός improvementβελτίωση
in its detectionανίχνευση abilityικανότητα.
40
129608
2992
Γι' αυτό πλέον λέγεται Προηγμένος LIGO.
02:24
It's now calledπου ονομάζεται AdvancedΓια προχωρημένους LIGOΛΙΓΟ as a resultαποτέλεσμα.
41
132624
2346
02:28
In earlyνωρίς SeptemberΣεπτέμβριος of 2015,
42
136116
2246
Στις αρχές του Σεπτέμβη του 2015,
02:31
LIGOΛΙΓΟ turnedγύρισε on for a finalτελικός testδοκιμή runτρέξιμο
43
139005
2856
ο ανιχνευτής μπήκε σε μια τελική
δοκιμή λειτουργίας,
ενώ ρύθμιζαν κάποιες μικρές εκκρεμότητες.
02:33
while they sortedταξινομημένο out
a fewλίγοι lingeringπαρατεταμένη detailsΛεπτομέριες.
44
141885
2854
02:37
And on SeptemberΣεπτέμβριος 14 of 2015,
45
145978
4278
Και στις 14 Σεπτεμβρίου του 2015,
λίγες μόνο μέρες αφού ο ανιχνευτής
είχε μπει σε λειτουργία,
02:42
just daysημέρες after the detectorανιχνευτής
had goneχαμένος liveζω,
46
150280
3491
02:46
the gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά
from those collidingσυγκρούονται blackμαύρος holesτρύπες
47
154842
3787
τα βαρυτικά κύματα από τις μαύρες τρύπες
που συγκρούστηκαν
πέρασαν από τη Γη.
02:50
passedπέρασε throughδιά μέσου the EarthΓη.
48
158653
1475
02:52
And they passedπέρασε throughδιά μέσου you and me.
49
160977
2039
Και πέρασαν μέσα από εσάς και από εμένα.
02:55
And they passedπέρασε throughδιά μέσου the detectorανιχνευτής.
50
163590
2021
Πέρασαν και από τον ανιχνευτή.
(Ηχητικό) Σκοτ Χιούζ:
Δύο στιγμές στη ζωή μου
02:59
(AudioΉχου) ScottΣκοτ HughesΧιουζ:
There's two momentsστιγμές in my life
51
167143
2501
είναι συναισθηματικά πιο έντονες
από αυτήν.
03:01
more emotionallyσυναισθηματικά intenseέντονος than that.
52
169668
1691
03:03
One is the birthγέννηση of my daughterκόρη.
53
171383
1539
Η μία είναι η γέννηση της κόρης μου.
03:04
The other is when I had to say goodbyeΑντίο
to my fatherπατέρας when he was terminallyτριμηνιαίως illΕγώ θα.
54
172946
4087
Η άλλη είναι όταν αποχαιρέτησα
τον πατέρα μου λόγω ανίατης ασθένειας.
03:10
You know, it was the payoffεξόφληση
of my careerκαριέρα, basicallyβασικα.
55
178051
3171
Βασικά ήταν η εκπλήρωση της καριέρας μου.
03:14
Everything I'd been workingεργαζόμενος on --
it's no longerμακρύτερα scienceεπιστήμη fictionμυθιστόρημα! (LaughsΓέλια)
56
182491
5655
Όλη μου η ως τότε δουλειά έπαψε
να είναι επιστημονική φαντασία! (Γέλια)
03:21
AllanAllan AdamsAdams: So that's my very good friendφίλος
and collaboratorσυνεργάτης, ScottΣκοτ HughesΧιουζ,
57
189416
4170
Άλαν Άνταμς: Είναι ο πολύ καλός μου φίλος
και συνεργάτης,
ο Σκοτ Χιούζ,
θεωρητικός φυσικός του ΜΙΤ,
03:25
a theoreticalθεωρητικός physicistφυσικός at MITMIT,
58
193610
2191
που μελετούσε τα βαρυτικά κύματα
από τις μαύρες τρύπες
03:27
who has been studyingμελετώντας
gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά from blackμαύρος holesτρύπες
59
195825
2785
και τα σήματα που μπορεί να έστελναν
σε παρατηρητήρια όπως το LIGO,
03:30
and the signalsσήματα that they could impartμεταδώσει
on observatoriesΠαρατηρητήρια like LIGOΛΙΓΟ,
60
198634
3529
για τα τελευταία 23 χρόνια.
03:34
for the pastτο παρελθόν 23 yearsχρόνια.
61
202187
2015
03:36
So let me take a momentστιγμή to tell you
what I mean by a gravitationalβαρυτική waveκύμα.
62
204892
3756
Για λίγο θα σας εξηγήσω
τι είναι το βαρυτικό κύμα.
03:41
A gravitationalβαρυτική waveκύμα is a rippleκυματισμός
63
209489
3068
Το βαρυτικό κύμα είναι ένας κυματισμός
στο σχήμα του χωροχρόνου.
03:44
in the shapeσχήμα of spaceχώρος and time.
64
212581
2429
03:47
As the waveκύμα passesπερνάει by,
65
215468
2011
Καθώς το κύμα διέρχεται,
εκτείνει το διάστημα
και τα πάντα μέσα σε αυτό
03:49
it stretchesεκτείνεται spaceχώρος and everything in it
66
217503
2379
03:51
in one directionκατεύθυνση,
67
219906
1159
προς μία κατεύθυνση,
03:53
and compressesσυμπιέζει it in the other.
68
221089
1991
και τα συμπιέζει προς την άλλη.
03:55
This has led to countlessαμέτρητος instructorsεκπαιδευτές
of generalγενικός relativityσχετικότητα
69
223893
3049
Αυτό υποχρέωσε πολλούς δασκάλους
της γενικής σχετικότητας
να κάνουν έναν αρκετά ανόητο χορό
για να το εξηγήσουν στην τάξη.
03:58
doing a really sillyανόητος danceχορός to demonstrateαποδείξει
in theirδικα τους classesμαθήματα on generalγενικός relativityσχετικότητα.
70
226966
3932
04:02
"It stretchesεκτείνεται and expandsεπεκτείνεται,
it stretchesεκτείνεται and expandsεπεκτείνεται."
71
230922
2757
«Τεντώνει και επεκτείνεται,
τεντώνει και επεκτείνεται».
04:08
So the troubleταλαιπωρία with gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά
72
236080
2176
Το πρόβλημα λοιπόν με τα βαρυτικά κύματα
είναι ότι είναι πολύ ασθενή,
εξωφρενικά ασθενή.
04:10
is that they're very weakαδύναμος;
they're preposterouslyκατά εντελώς παράλογο τρόπο weakαδύναμος.
73
238280
2618
04:13
For exampleπαράδειγμα, the wavesκυματιστά that hitΚτύπημα us
on SeptemberΣεπτέμβριος 14 --
74
241302
3398
Για παράδειγμα, τα κύματα
που μας χτύπησαν στις 14 Σεπτεμβρίου
-και ναι, όλοι σας τεντωθήκατε
και συμπιεστήκατε
04:16
and yes, everyκάθε singleμονόκλινο one of you
stretchedτεντωμένο and compressedσυμπιεσμένο
75
244724
4694
υπό την επίδραση εκείνου του κύματος-
04:21
underκάτω από the actionδράση of that waveκύμα --
76
249442
1570
04:23
when the wavesκυματιστά hitΚτύπημα, they stretchedτεντωμένο
the averageμέση τιμή personπρόσωπο
77
251734
2905
όταν τα κύματα χτύπησαν,
τέντωσαν τον μέσο άνθρωπο
κατά ένα μέρος σε δέκα εις την εικοστή.
04:26
by one partμέρος in 10 to the 21.
78
254663
3111
Είναι ένα δεκαδικό, 20 μηδενικά,
04:29
That's a decimalδεκαδικός placeθέση, 20 zeroesμηδενικά,
79
257798
2872
04:32
and a one.
80
260694
1166
και ένας άσσος.
04:35
That's why everyoneΟλοι thought
the LIGOΛΙΓΟ people were nutsΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ.
81
263519
3465
Γι΄αυτό όλοι πίστευαν
ότι οι τύποι του LIGO ήταν τρελοί.
04:39
Even with a laserλέιζερ detectorανιχνευτής fiveπέντε kilometersχιλιόμετρα
long -- and that's alreadyήδη crazyτρελός --
82
267523
5882
Ακόμη και με έναν ανιχνευτή λέιζερ
μήκους 5 χιλιομέτρων -που είναι ήδη τρελό-
θα χρειαζόταν να μετρήσουν
το μήκος εκείνων των ανιχνευτών
04:45
they would have to measureμετρήσει
the lengthμήκος of those detectorsανιχνευτές
83
273429
2878
04:49
to lessπιο λιγο than one thousandthχιλιοστό
of the radiusακτίνα of the nucleusπυρήνας
84
277078
3981
σε λιγότερο από ένα χιλιοστό
της ακτίνας του πυρήνα
ενός ατόμου.
04:53
of an atomάτομο.
85
281083
1158
Και αυτό είναι εξωφρενικό.
04:54
And that's preposterousπαράλογο.
86
282265
1840
04:56
So towardsπρος the endτέλος
of his classicκλασσικός textκείμενο on gravityβαρύτητα,
87
284480
3144
Έτσι, προς το τέλος του κλασικού του
άρθρου περί βαρύτητας,
05:00
LIGOΛΙΓΟ co-founderσυν-ιδρυτής KipΚιπ ThorneThorne
88
288497
2773
ο συνιδρυτής του LIGO, Κιπ Θορν,
05:04
describedπεριγράφεται the huntκυνήγι
for gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά as followsακολουθεί:
89
292508
2987
περιέγραψε το κυνήγι
για τα βαρυτικά κύματα ως εξής:
Είπε: «Οι τεχνικές δυσκολίες
που πρέπει να ξεπεραστούν
05:07
He said, "The technicalτεχνικός difficultiesδυσκολίες
to be surmountedξεπεράστηκαν
90
295519
3151
στην κατασκευή τέτοιων ανιχνευτών
05:10
in constructingκατασκευή suchτέτοιος detectorsανιχνευτές
91
298694
2313
είναι τεράστιες.
05:13
are enormousτεράστιος.
92
301031
1265
05:15
But physicistsφυσικοί are ingeniousευφυής,
93
303574
2072
Αλλά οι φυσικοί είναι εφευρετικοί,
05:18
and with the supportυποστήριξη
of a broadευρύς layλαϊκός publicδημόσιο,
94
306408
3000
και με τη στήριξη του ευρύτερου κοινού,
05:21
all obstaclesεμπόδια will surelyασφαλώς be overcomeκαταβάλλω."
95
309972
2975
όλα τα εμπόδια σίγουρα θα ξεπεραστούν».
05:26
ThorneThorne publishedδημοσίευσε that in 1973,
96
314138
3520
Ο Θορν το δημοσίευσε το 1973,
42 ολόκληρα χρόνια πριν το επιτύχει.
05:29
42 yearsχρόνια before he succeededπέτυχε.
97
317682
3324
Για να επιστρέψουμε στο LIGO,
05:35
Now, comingερχομός back to LIGOΛΙΓΟ,
98
323149
1259
05:36
ScottΣκοτ likesαρέσει to say that LIGOΛΙΓΟ
actsπράξεις like an earαυτί
99
324432
3214
ο Σκοτ μας λέει ότι αυτό λειτουργεί
περισσότερο σαν αυτί
παρά σαν μάτι.
05:39
more than it does like an eyeμάτι.
100
327670
1578
05:41
I want to explainεξηγώ what that meansπου σημαίνει.
101
329629
2210
Θα σας εξηγήσω τι σημαίνει αυτό.
05:43
VisibleΟρατή lightφως has a wavelengthμήκος κύματος, a sizeμέγεθος,
102
331863
2322
Το ορατό φως έχει ένα μήκος κύματος,
ένα μέγεθος,
που είναι πολύ μικρότερο
από τα πράγματα γύρω σας,
05:46
that's much smallerμικρότερος
than the things around you,
103
334209
2573
τα χαρακτηριστικά προσώπου
των ανθρώπων,
05:48
the featuresχαρακτηριστικά on people'sτων ανθρώπων facesπρόσωπα,
104
336806
1499
05:50
the sizeμέγεθος of your cellκύτταρο phoneτηλέφωνο.
105
338329
2753
το μέγεθος του κινητού σας τηλεφώνου.
05:53
And that's really usefulχρήσιμος,
106
341582
1207
Και είναι όντως χρήσιμο
επειδή επιτρέπει να φτιάξετε μια εικόνα
ή χάρτη των πραγμάτων γύρω σας,
05:54
because it letsεπιτρέπει you make an imageεικόνα
or a mapχάρτης of the things around you,
107
342813
3207
05:58
by looking at the lightφως
comingερχομός from differentδιαφορετικός spotsκηλίδες
108
346044
2388
βλέποντας το φως που έρχεται
από διάφορα σημεία
06:00
in the sceneσκηνή about you.
109
348456
1151
της σκηνής γύρω σας.
06:01
SoundΉχος is differentδιαφορετικός.
110
349631
1943
Ο ήχος είναι διαφορετικός.
06:04
AudibleΑκουστικό soundήχος has a wavelengthμήκος κύματος
that can be up to 50 feetπόδια long.
111
352111
3450
Το μήκος κύματος του ακουστού ήχου
μπορεί να φτάνει τα 17 μέτρα μήκους.
Και το κάνει πολύ δύσκολο
06:07
And that makesκάνει it really difficultδύσκολος --
112
355585
1777
06:09
in factγεγονός, in practicalπρακτικός purposesσκοποί,
impossibleαδύνατο -- to make an imageεικόνα
113
357386
3040
-και πρακτικά αδύνατο-
να φτιάξεις μια εικόνα για κάτι
06:12
of something you really careΦροντίδα about.
114
360450
1818
για το οποίο πραγματικά ενδιαφέρεστε.
06:14
Your child'sτου παιδιού faceπρόσωπο.
115
362292
1340
Το πρόσωπο του παιδιού σας.
06:16
InsteadΑντίθετα, we use soundήχος
to listen for featuresχαρακτηριστικά like pitchπίσσα
116
364777
4130
Αντ' αυτού, χρησιμοποιούμε τον ήχο
για να ακούσουμε χαρακτηριστικά
όπως ο τόνος, το ύψος και η ένταση,
06:20
and toneτόνος and rhythmρυθμός and volumeΕνταση ΗΧΟΥ
117
368931
3118
06:24
to inferσυμπεράνουμε a storyιστορία behindπίσω the soundsήχους.
118
372073
3373
ώστε να συνάγουμε μια ιστορία
πίσω από τους ήχους.
06:28
That's AliceΑλίκη talkingομιλία.
119
376065
1854
Εδώ μιλάει η Άλις.
06:29
That's BobBob interruptingδιακόπτοντας.
120
377943
1533
Εδώ τη διακόπτει ο Μπομπ.
06:31
SillyΑνόητο BobBob.
121
379500
1250
Ο χαζούλης ο Μπομπ.
06:33
So, the sameίδιο is trueαληθής
of gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά.
122
381809
3045
Το ίδιο λοιπόν ισχύει
και με τα βαρυτικά κύματα.
06:37
We can't use them to make simpleαπλός imagesεικόνες
of things out in the UniverseΣύμπαν.
123
385688
5064
Δεν βοηθούν για να φτιάξουμε απλές εικόνες
πραγμάτων του Σύμπαντος.
Αλλά ακούγοντας τις διακυμάνσεις
06:42
But by listeningακούγοντας to changesαλλαγές
124
390776
1676
06:44
in the amplitudeΠλάτος and frequencyσυχνότητα
of those wavesκυματιστά,
125
392476
3443
στο εύρος και τη συχνότητα
αυτών των κυμάτων,
μπορούμε να ακούσουμε την ιστορία
που μας λένε αυτά τα κύματα.
06:47
we can hearακούω the storyιστορία
that those wavesκυματιστά are tellingαποτελεσματικός.
126
395943
3059
06:52
And at leastελάχιστα for LIGOΛΙΓΟ,
127
400224
1541
Και τουλάχιστον για το LIGO,
οι συχνότητες που μπορεί να ακούσει
βρίσκονται εντός του ακουστού φάσματος.
06:53
the frequenciesσυχνότητες that it can hearακούω
are in the audioήχου bandζώνη.
128
401789
4198
Έτσι αν μετατρέψουμε τα ηχητικά σχέδια
σε κύματα πίεσης και αέρα, σε ήχο,
06:58
So if we convertμετατρέπω the waveκύμα patternsσχέδια
into pressureπίεση wavesκυματιστά and airαέρας, into soundήχος,
129
406011
4552
07:03
we can literallyΚυριολεκτικά hearακούω
the UniverseΣύμπαν speakingΟμιλία to us.
130
411121
2778
μπορούμε κυριολεκτικά να ακούσουμε
το Σύμπαν να μας μιλάει.
07:07
For exampleπαράδειγμα, listeningακούγοντας to gravityβαρύτητα,
just in this way,
131
415089
4131
Για παράδειγμα, ακούγοντας τη βαρύτητα,
με αυτό τον τρόπο ακριβώς,
μας λένε πολλά για τη σύγκρουση
των δύο μαύρων τρυπών,
07:11
can tell us a lot about the collisionσύγκρουση
of two blackμαύρος holesτρύπες,
132
419244
2690
κάτι για το οποίο ο συνάδελφός μου ο Σκοτ
πέρασε πολύ χρόνο μελετώντας.
07:13
something my colleagueσυνάδελφος ScottΣκοτ has spentξόδεψε
an awfulαπαίσιος lot of time thinkingσκέψη about.
133
421958
3794
(Ηχητικό) ΣΧ: Εάν οι δύο μαύρες τρύπες
δεν περιστρέφονται,
07:17
(AudioΉχου) SHSH: If the two blackμαύρος holesτρύπες
are non-spinningμη-νηματοποίηση,
134
425776
2471
07:20
you get a very simpleαπλός chirpτιτίβισμα: whoopκραυγή!
135
428271
1745
ακούτε ένα πολύ απλό «γουπ»!
07:22
If the two bodiesσώματα are spinningκλώση
very rapidlyταχέως, I have that sameίδιο chirpτιτίβισμα,
136
430469
3653
Αν τα δύο σώματα περιστρέφονται
με ταχύτητα, έχουμε τον ίδιο ήχο,
αλλά με μια τροποποίηση από πάνω,
07:26
but with a modulationδιαμόρφωση on topμπλουζα of it,
137
434146
1722
07:27
so it kindείδος of goesπηγαίνει: whirσβούρισμα, whirσβούρισμα, whirσβούρισμα!
138
435892
2365
έτσι κάνει κάπως έτσι:
«γουίρ, γουίρ, γουίρ»!
07:30
It's sortείδος of the vocabularyλεξιλόγιο of spinγνέθω
imprintedαποτυπώνεται on this waveformκυματομορφή.
139
438281
4551
Είναι σαν ένα είδος λεξιλογίου περιστροφής
ενσωματωμένου μέσα στην κυματομορφή.
07:35
AAAA: So on SeptemberΣεπτέμβριος 14, 2015,
140
443213
3287
ΑΑ: Έτσι στις 14 Σεπτεμβρίου 2015,
μια ημερομηνία που σίγουρα
θα μου μείνει αξέχαστη,
07:38
a dateημερομηνία that's definitelyοπωσδηποτε
going to liveζω in my memoryμνήμη,
141
446524
2926
το LIGO άκουσε αυτό:
07:41
LIGOΛΙΓΟ heardακούσει this:
142
449474
2245
[Περιστροφικός ήχος]
07:43
[WhirringΣτρηφογύρισμα soundήχος]
143
451743
1530
07:46
So if you know how to listen,
that is the soundήχος of --
144
454416
4880
Αν ξέρετε λοιπόν να ακούτε,
αυτός είναι ο ήχος -
(Ηχητικό) ΣΧ: ...από δύο μαύρες τρύπες,
καθεμιά απ' αυτές με μάζα 30 ηλίων,
07:51
(AudioΉχου) SHSH: ... two blackμαύρος holesτρύπες,
eachκαθε of about 30 solarηλιακός massesμάζες,
145
459320
3214
07:54
that were whirlingWhirling around at a rateτιμή
146
462558
1692
που περιστρέφονται με μια ταχύτητα
07:56
comparableσυγκρίσιμος to what goesπηγαίνει on
in your blenderμπλέντερ.
147
464274
2541
παρόμοια με αυτή μέσα στο μπλέντερ.
ΑΑ: Αξίζει να σταματήσουμε εδώ
να σκεφτούμε τι σημαίνει αυτό.
07:59
AAAA: It's worthαξία pausingπαύση here
to think about what that meansπου σημαίνει.
148
467331
2802
08:02
Two blackμαύρος holesτρύπες, the densestπυκνότερο thing
in the UniverseΣύμπαν,
149
470157
3285
Δύο μαύρες τρύπες,
τα πιο συμπαγή πράγματα στο σύμπαν,
η μια με τη μάζα 29 ήλιων
08:05
one with a massμάζα of 29 SunsΉλιοι
150
473466
2180
και η άλλη με τη μάζα 36 ήλιων,
08:07
and one with a massμάζα of 36 SunsΉλιοι,
151
475670
2787
να περιστρέφονται μεταξύ τους
με 100 στροφές το δευτερόλεπτο
08:10
whirlingWhirling around eachκαθε other
100 timesφορές perανά secondδεύτερος
152
478481
2673
08:13
before they collideσυγκρούονται.
153
481178
1158
πριν τελικά συγκρουστούν.
08:14
Just imagineφαντάζομαι the powerεξουσία of that.
154
482360
1713
Φανταστείτε πόση δύναμη εμπεριέχεται.
08:16
It's fantasticφανταστικός.
155
484819
1238
Είναι φανταστικό.
08:19
And we know it because we heardακούσει it.
156
487167
2755
Και το ξέρουμε γιατί το ακούσαμε.
08:23
That's the lastingδιαρκείας importanceσημασια of LIGOΛΙΓΟ.
157
491827
2380
Αυτή είναι η διαρκής αξία του LIGO.
08:27
It's an entirelyεξ ολοκλήρου newνέος way
to observeπαρατηρούν the UniverseΣύμπαν
158
495049
3709
Είναι ένας τελείως διαφορετικός τρόπος
να δούμε το Σύμπαν
όπως ποτέ πριν δεν το κάναμε.
08:30
that we'veέχουμε never had before.
159
498782
1857
Είναι ένας τρόπος που μας επιτρέπει
να ακούσουμε το Σύμπαν
08:32
It's a way that letsεπιτρέπει us hearακούω the UniverseΣύμπαν
160
500663
3064
και να ακούσουμε το αόρατο.
08:35
and hearακούω the invisibleαόρατος.
161
503751
1610
08:39
And there's a lot out there
that we can't see --
162
507496
2298
Και είναι πολλά εκεί έξω
που δεν μπορούμε να δούμε -
πρακτικά ή θεωρητικά.
08:42
in practiceπρακτική or even in principleαρχή.
163
510556
1628
Οι σουπερνόβα για παράδειγμα:
08:44
So supernovaσουπερνόβα, for exampleπαράδειγμα:
164
512208
2009
Ήθελα πολύ να ξέρω γιατί πολύ ογκώδεις
αστέρες εκρήγνυνται ως σούπερνόβα.
08:46
I would love to know why very massiveογκώδης
starsαστέρια explodeεκραγεί in supernovaeοι σουπερνόβα.
165
514241
4444
Είναι πολύ χρήσιμο.
08:50
They're very usefulχρήσιμος;
166
518709
1151
08:51
we'veέχουμε learnedέμαθα a lot
about the UniverseΣύμπαν from them.
167
519884
2344
Μάθαμε πολλά για το Σύμπαν από αυτά.
Το πρόβλημα είναι ότι όλη η ενδιαφέρουσα
φυσική συμβαίνει στον πυρήνα,
08:54
The problemπρόβλημα is, all the interestingενδιαφέρων
physicsη φυσικη happensσυμβαίνει in the coreπυρήνας,
168
522252
3007
08:57
and the coreπυρήνας is hiddenκεκρυμμένος behindπίσω
thousandsχιλιάδες of kilometersχιλιόμετρα
169
525283
2505
και αυτός κρύβεται
πίσω από χιλιάδες χιλιόμετρα
08:59
of ironσίδερο and carbonάνθρακας and siliconπυρίτιο.
170
527812
2075
από σίδηρο, άνθρακα και σιλικόνη.
Ποτέ δεν θα δούμε εκεί μέσα,
είναι αδιαπέραστο από το φως.
09:01
We'llΕμείς θα never see throughδιά μέσου it,
it's opaqueαδιαφανής to lightφως.
171
529911
2305
09:04
GravitationalΒαρύτητας wavesκυματιστά go throughδιά μέσου ironσίδερο
as if it were glassποτήρι --
172
532240
3916
Τα βαρυτικά κύματα διαπερνούν τον σίδηρο
σαν να είναι γυαλί -
εντελώς διαφανής.
09:08
totallyεντελώς transparentδιαφανής.
173
536180
1455
09:10
The BigΜεγάλο BangΜπανγκ: I would love
to be ableικανός to exploreεξερευνώ
174
538512
2397
Η Μεγάλη Έκρηξη: Θα ήθελα πολύ
να μπορώ να εξερευνήσω
09:12
the first fewλίγοι momentsστιγμές of the UniverseΣύμπαν,
175
540933
2839
τις πρώτες στιγμές του Σύμπαντος,
αλλά ποτέ δεν θα τις δούμε,
09:15
but we'llΚαλά never see them,
176
543796
1648
επειδή η ίδια η Μεγάλη Έκρηξη καλύπτεται
από τη δική της φθίνουσα φωτεινότητα.
09:17
because the BigΜεγάλο BangΜπανγκ itselfεαυτό
is obscuredκρυμμένη by its ownτα δικά afterglowμεταλαμπή.
177
545468
4306
09:22
With gravitationalβαρυτική wavesκυματιστά,
178
550703
1619
Με τα βαρυτικά κύματα
09:24
we should be ableικανός to see
all the way back to the beginningαρχή.
179
552917
2913
θα μπορούμε να δούμε έως πίσω την αρχή.
09:28
PerhapsΊσως mostπλέον importantlyείναι σημαντικό,
180
556425
1794
Ίσως πιο σημαντικό,
είμαι σίγουρος
ότι υπάρχουν πράγματα εκεί έξω
09:30
I'm positiveθετικός that there
are things out there
181
558243
2438
που δεν έχουμε δει
09:33
that we'veέχουμε never seenείδα
182
561300
1591
και που ίσως δεν μπορέσουμε να δούμε ποτέ
09:34
that we mayενδέχεται never be ableικανός to see
183
562915
1753
09:36
and that we haven'tδεν έχουν even imaginedφανταστείτε --
184
564692
1841
και που δεν έχουμε ακόμη φανταστεί -
09:39
things that we'llΚαλά only
discoverανακαλύπτω by listeningακούγοντας.
185
567969
2389
πράγματα που θα ανακαλύψουμε
μόνο με την ακοή.
09:43
And in factγεγονός, even
in that very first eventΕκδήλωση,
186
571255
2660
Στην πραγματικότητα,
κατά το πρώτο γεγονός,
το LIGO ανακάλυψε πράγματα
που δεν περιμέναμε.
09:45
LIGOΛΙΓΟ foundβρέθηκαν things that we didn't expectαναμένω.
187
573939
3046
09:49
Here'sΕδώ είναι my colleagueσυνάδελφος and one of the keyκλειδί
membersμελών of the LIGOΛΙΓΟ collaborationσυνεργασία,
188
577564
3491
Εδώ ο συνάδελφός μου και βασικό στέλεχος
της ομάδας του LIGO,
ο Ματ Έβανς, συνάδελφός μου στο ΜΙΤ,
να λέει ακριβώς αυτό:
09:53
MattΜατ EvansEvans, my colleagueσυνάδελφος at MITMIT,
addressingαντιμετώπιση exactlyακριβώς that:
189
581079
3638
(Ηχητικό) Ματ Έβανς: Τα είδη των αστέρων
που φτιάχνουν τις μαύρες τρύπες
09:56
(AudioΉχου) MattΜατ EvansEvans: The kindsείδη of starsαστέρια
whichοι οποίες produceπαράγω the blackμαύρος holesτρύπες
190
584741
3210
09:59
that we observedπαρατηρηθεί here
191
587975
1262
που παρατηρούμε εδώ
10:01
are the dinosaursδεινόσαυροι of the UniverseΣύμπαν.
192
589261
1778
είναι οι δεινόσαυροι του σύμπαντος.
10:03
They're these massiveογκώδης things
that are oldπαλαιός, from prehistoricπροϊστορική timesφορές,
193
591063
3675
Είναι αυτά τα ογκώδη παλαιά πράγματα
από τους προϊστορικούς χρόνους
και οι μαύρες τρύπες
είναι κάτι σαν οστά δεινοσαύρων
10:06
and the blackμαύρος holesτρύπες are kindείδος of like
the dinosaurδεινόσαυρος bonesοστά
194
594762
2646
πάνω στα οποία ασκούμε την αρχαιολογία.
10:09
with whichοι οποίες we do this archeologyΑρχαιολογία.
195
597432
1618
10:11
So it letsεπιτρέπει us really get
a wholeολόκληρος nothernother angleγωνία
196
599074
2548
Έτσι μας επιτρέπουν
μια εντελώς διαφορετική άποψη
για το τι υπάρχει εκεί έξω στο σύμπαν
10:13
on what's out there in the UniverseΣύμπαν
197
601646
1881
και πώς δημιουργήθηκαν τα αστέρια,
και στο τέλος φυσικά
10:15
and how the starsαστέρια cameήρθε to be,
and in the endτέλος, of courseσειρά μαθημάτων,
198
603551
2763
10:18
how we cameήρθε to be out of this wholeολόκληρος messΑνω ΚΑΤΩ.
199
606338
2699
πώς καταλήξαμε να βγούμε από αυτό το χάλι.
10:22
AAAA: Our challengeπρόκληση now
200
610304
1652
ΑΑ: Η πρόκλησή μας τώρα
είναι να είμαστε
όσο πιο τολμηροί μπορούμε.
10:23
is to be as audaciousτολμηρή as possibleδυνατόν.
201
611980
3094
Εξαιτίας του LIGO, ξέρουμε να φτιάχνουμε
εξαιρετικούς ανιχνευτές
10:27
ThanksΕυχαριστώ to LIGOΛΙΓΟ, we know how
to buildχτίζω exquisiteεξαίσια detectorsανιχνευτές
202
615840
2902
που μπορούν να ακούνε το σύμπαν,
10:30
that can listen to the UniverseΣύμπαν,
203
618766
1569
10:32
to the rustleθρόισμα and the chirpτιτίβισμα of the cosmosσύμπαν.
204
620359
3071
το θρόισμα και το τιτίβισμα του σύμπαντος.
10:35
Our jobδουλειά is to dreamόνειρο up and buildχτίζω
newνέος observatoriesΠαρατηρητήρια --
205
623890
3188
Δουλειά μας είναι να φανταστούμε
και να φτιάξουμε νέα παρατηρητήρια
-μια τελείως νέα γενιά παρατηρητηρίων-
10:39
a wholeολόκληρος newνέος generationγενιά of observatoriesΠαρατηρητήρια --
206
627102
2031
στο έδαφος και στο διάστημα.
10:41
on the groundέδαφος, in spaceχώρος.
207
629157
1999
10:43
I mean, what could be more gloriousένδοξη
than listeningακούγοντας to the BigΜεγάλο BangΜπανγκ itselfεαυτό?
208
631559
4826
Εννοώ, τι πιο εντυπωσιακό
από τον ήχο της ίδιας της Μεγάλης Έκρηξης;
Η δουλειά μας πλέον είναι
να κάνουμε μεγάλα όνειρα.
10:48
Our jobδουλειά now is to dreamόνειρο bigμεγάλο.
209
636973
1738
Ονειρευτείτε μαζί μας.
10:51
DreamΌνειρο with us.
210
639552
1231
10:52
Thank you.
211
640807
1159
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)
10:53
(ApplauseΧειροκροτήματα)
212
641990
3523
Translated by Lucas Kaimaras

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Allan Adams - Theoretical physicist
Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory.

Why you should listen

Allan Adams is a theoretical physicist working at the intersection of fluid dynamics, quantum field theory and string theory. His research in theoretical physics focuses on string theory both as a model of quantum gravity and as a strong-coupling description of non-gravitational systems.

Like water, string theory enjoys many distinct phases in which the low-energy phenomena take qualitatively different forms. In its most familiar phases, string theory reduces to a perturbative theory of quantum gravity. These phases are useful for studying, for example, the resolution of singularities in classical gravity, or the set of possibilities for the geometry and fields of spacetime. Along these lines, Adams is particularly interested in microscopic quantization of flux vacua, and in the search for constraints on low-energy physics derived from consistency of the stringy UV completion.

In other phases, when the gravitational interactions become strong and a smooth spacetime geometry ceases to be a good approximation, a more convenient description of string theory may be given in terms of a weakly-coupled non-gravitational quantum field theory. Remarkably, these two descriptions—with and without gravity—appear to be completely equivalent, with one remaining weakly-coupled when its dual is strongly interacting. This equivalence, known as gauge-gravity duality, allows us to study strongly-coupled string and quantum field theories by studying perturbative features of their weakly-coupled duals. Gauge-gravity duals have already led to interesting predictions for the quark-gluon plasma studied at RHIC. A major focus of Adams's present research is to use such dualities to find weakly-coupled descriptions of strongly-interacting condensed matter systems which can be realized in the lab.
More profile about the speaker
Allan Adams | Speaker | TED.com