ABOUT THE SPEAKER
Jane Goodall - Primatologist; environmentalist
Jane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian.

Why you should listen

Jane Goodall hasn't exactly found the missing link, but she's come closer than just about anyone else on Earth. Her extensive research into the behavior of chimpanzees, which started in Africa in the 1960s and continues today, fundamentally altered scientific thinking about the relationship between humans and other mammals.

Goodall, who founded a research institute in her name in 1977, is an internationally recognized authority on the primate world. She's written books for adults and children, contributed to documentaries, and serves as a National Geographic explorer-in-residence, a United Nations peace messenger, and the president of Advocates for Animals. For her efforts to observe and preserve all species, Goodall has received honors and accolades from governments, nonprofits, universities, and professional organizations, including a medal from UNESCO and the French Legion of Honor in 2006.

More profile about the speaker
Jane Goodall | Speaker | TED.com
TEDGlobal 2007

Jane Goodall: How humans and animals can live together

Η Τζέιν Γκούνταλ βοηθάει την συνύπαρξη ανθρώπων και ζώων.

Filmed:
948,670 views

Η θρυλική ερευνήτρια χιμπατζήδων Τζέιν Γκούνταλ μιλάει για το πρόγραμμα TACARE καθώς και άλλα κοινοτικά προγράμματα, τα οποία βοηθούν τους ανθρώπους σε ραγδαία αναπτυσσόμενες πόλεις της Αφρικής να ζουν μαζί με τα υπό εξαφάνιση ζώα.
- Primatologist; environmentalist
Jane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian. Full bio

Double-click the English transcript below to play the video.

00:19
Good afternoonαπόγευμα, good eveningαπόγευμα, whateverοτιδήποτε.
0
1000
3000
Καλό σας απόγευμα ή και καλησπέρα, δεν έχει σημασία.
00:23
We can go, jamboJAMBO, gutenεξερευνητικό AbendABEND, bonsoirΚαλησπέρα,
1
5000
5000
Μπορούμε να το πούμε στα σουαχίλι, στα γερμανικά ή στα γαλλικά,
00:28
but we can alsoεπίσης oohooh, oohooh, oohooh, oohooh, oohooh, oohooh, oohooh, oohooh, oohooh.
2
10000
9000
αλλά μπορούμε επίσης να πούμε--ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh,
00:38
That is the call that chimpanzeesχιμπατζήδες make
3
20000
3000
Έτσι μιλούν οι χιμπατζήδες
00:41
before they go to sleepύπνος in the eveningαπόγευμα.
4
23000
2000
το βράδυ πριν πάνε για ύπνο.
00:43
You hearακούω it going from one sideπλευρά of the valleyκοιλάδα to the other,
5
25000
4000
Το ακούς παντού μέσα στις κοιλάδες,
00:47
from one groupομάδα of nestsφωλιές to the nextεπόμενος.
6
29000
3000
από τη μια ομάδα στην άλλη.
00:51
And I want to pickδιαλέγω up with my talk this eveningαπόγευμα
7
33000
3000
Θέλω να ξεκινήσω την ομιλία μου απόψε
00:54
from where ZerayZeray left off yesterdayεχθές.
8
36000
4000
από εκεί που τελείωσε ο Ζεράι εχθές.
00:59
He was talkingομιλία about this amazingφοβερο, three-year-oldηλικίας τριών ετών AustralopithecineΑυστραλοπιθηκίνες childπαιδί, SelamSelam.
9
41000
6000
Μιλούσε για ένα εκπληκτικό τρίχρονο αυστραλοπίθηκο, τον Σελάμ.
01:05
And we'veέχουμε alsoεπίσης been hearingακρόαση about the historyιστορία, the familyοικογένεια treeδέντρο, of mankindη ανθρωπότητα
10
47000
7000
Έχουμε ακούσει την ιστορία, το οικογενειακό δεντρο της ανθρωπότητας
01:12
throughδιά μέσου DNADNA geneticγενετική profilingτη δημιουργία προφίλ.
11
54000
3000
μέσω της γενετικής σκιαγράφησης του DNA.
01:15
And it was a paleontologistπαλαιοντολόγος, the lateαργά LouisLouis LeakeyLeakey,
12
57000
5000
Ένας παλαιοντολόγος, ο Λούις Λίκει
01:20
who actuallyπράγματι setσειρά me on the pathμονοπάτι for studyingμελετώντας chimpanzeesχιμπατζήδες.
13
62000
4000
με ώθησε στο να μελετήσω τους χιμπατζήδες.
01:24
And it was prettyαρκετά extraordinaryέκτακτος, way back then.
14
66000
3000
Ήταν αρκετά ασυνήθιστο για την εποχή.
01:27
It's kindείδος of commonplaceκοινός τόπος now,
15
69000
2000
Θεωρείται πιο κοινότυπο σήμερα,
01:29
but his argumentδιαφωνία was -- because he'dΕίχε been searchingερευνητικός
16
71000
3000
αλλά το ερώτημά του ήταν, μιας και ερευνούσε
01:32
for the fossilizedαπολιθωμένο remainsλείψανα of earlyνωρίς humansτου ανθρώπου in AfricaΑφρική.
17
74000
5000
για τα πρώτα απολιθώματα ανθρώπων στην Αφρική..
01:37
And you can tell an awfulαπαίσιος lot
18
79000
3000
και σίγουρα μπορούμε να πούμε πολλά,
01:40
about what those beingsόντα lookedκοίταξε like from the fossilsαπολιθώματα,
19
82000
3000
για το πως έμοιαζαν αυτά τα όντα ,ερευνώντας τα απολιθώματα,
01:43
from the shapeσχήμα of the muscleμυς attachmentsσυνημμένα,
20
85000
3000
από το σχήμα των μυικών τους συνδέσμων.
01:46
something about the way they livedέζησε
21
88000
2000
Αναφορικά με τη ζωή τους
01:48
from the variousδιάφορος artifactsχειροποίητα αντικείμενα foundβρέθηκαν with them.
22
90000
3000
από τα διάφορα αντικείμενα που βρέθηκαν μαζί τους.
01:51
But what about how they behavedσυμπεριφέρθηκε? That's what he wanted to know.
23
93000
4000
Αλλά πως συμπεριφέρονταν; Αυτό ήθελε να μάθει.
01:55
And of courseσειρά μαθημάτων, behaviorη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ doesn't fossilizefossilize.
24
97000
2000
Φυσικά η συμπεριφορά δεν βρίσκεται στα απολιθώματα.
01:57
He arguedυποστήριξε -- and it's now a fairlyαρκετά commonκοινός theoryθεωρία --
25
99000
3000
Υποστήριξε - και σήμερα είναι μια αποδεκτή θεωρία-
02:00
that if we foundβρέθηκαν behaviorη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ patternsσχέδια similarπαρόμοιος or the sameίδιο
26
102000
7000
πως αν ανακαλύψουμε στοιχεία συμπεριφοράς παρόμοια ή τα ίδια
02:07
in our closestπλησιέστερα livingζωή relativesσυγγενείς, the great apesπιθήκους, and humansτου ανθρώπου todayσήμερα,
27
109000
4000
στους στενούς μας συγγενείς,στους μεγάλους πιθήκους και στους ανθρώπους σήμερα,
02:11
then maybe those behaviorsσυμπεριφορές were presentπαρόν in the ape-likeAPE-όπως,
28
113000
4000
τότε ίσως εκείνες οι συμπεριφορές να υπήρχαν και στους πιθηκό-
02:15
human-likeανθρώπινο ancestorπρόγονος some sevenεπτά millionεκατομμύριο yearsχρόνια agoπριν.
29
117000
4000
ανθρωπό- προγόνους μας πριν από περίπου 7 εκ. χρόνια.
02:19
And thereforeεπομένως, perhapsίσως we had broughtέφερε those characteristicsΧαρακτηριστικά with us
30
121000
4000
Ως εκ τούτου , πιθανόν να κουβαλάμε εκείνα τα χαρακτηριστικά
02:23
from that ancientαρχαίος, ancientαρχαίος pastτο παρελθόν.
31
125000
2000
από το μακρινό παρελθόν.
02:25
Well, if you look in textbooksβιβλία todayσήμερα that dealσυμφωνία with humanο άνθρωπος evolutionεξέλιξη,
32
127000
6000
Εαν κοιτάξετε τα διδακτικά βιβλία που ασχολούνται με την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους,
02:31
you very oftenσυχνά find people speculatingεικασίες about how earlyνωρίς humansτου ανθρώπου
33
133000
4000
πολύ συχνά θα βρείτε ανθρώπους να εικάζουν για τo συμπεριφέρονταν
02:35
mayενδέχεται have behavedσυμπεριφέρθηκε, basedμε βάση on the behaviorη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ of chimpanzeesχιμπατζήδες.
34
137000
4000
οι πρώτοι άνθρωποι, βασιζόμενοι στη συμπεριφορά των χιμπατζήδων.
02:39
They are more like us than any other livingζωή creatureπλάσμα,
35
141000
4000
Έχουν περισσότερο από κάθε άλλο είδος κοινά στοιχεία με εμάς,
02:43
and we'veέχουμε heardακούσει about that duringστη διάρκεια this TEDTED ConferenceΣυνέδριο.
36
145000
3000
και ακούσαμε γι'αυτό στο σημερινό συνέδριο.
02:46
So it remainsλείψανα for me to commentσχόλιο on the waysτρόπους in whichοι οποίες chimpanzeesχιμπατζήδες
37
148000
5000
Οπότε απομένει να αναφερθώ στους τρόπους με τους οποίους οι χιμπατζήδες
02:51
are so like us, in certainβέβαιος aspectsπτυχές of theirδικα τους behaviorη ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ.
38
153000
5000
μας μοιάζουν σε συγκεκριμένες πλευρές της συμπεριφοράς τους.
02:57
EveryΚάθε chimpanzeeχιμπατζής has his or her ownτα δικά personalityπροσωπικότητα.
39
159000
3000
Κάθε χιμπατζής έχει τη δική του προσωπικότητα.
03:00
Of courseσειρά μαθημάτων, I gaveέδωσε them namesονόματα. They can liveζω to be 60 yearsχρόνια or more,
40
162000
4000
Εννοείται πως κάθε ένας έχει και το δικό του όνομα, και ζουν ως και 60 χρόνια ή και περισσότερο,
03:04
althoughαν και we think mostπλέον of them probablyπιθανώς don't make it to 60 in the wildάγριος.
41
166000
5000
παρόλο που θεωρούμε πως οι περισσότεροι δεν ζουν τόσο πολύ στην άγρια φύση.
03:09
MrΟ κ.. WurzelWurzel. The femaleθηλυκός has her first babyμωρό when she's 11 or 12.
42
171000
6000
Κύριε Βούρτσελ. Το θηλυκό τεκνοποιεί όταν είναι 11 ή 12.
03:15
ThereafterΕν συνεχεία, she has one babyμωρό only everyκάθε fiveπέντε or sixέξι yearsχρόνια,
43
177000
4000
Μετά από αυτό, κάθε πέντε ή έξι χρόνια,
03:19
a long periodπερίοδος of childhoodΠαιδική ηλικία dependencyεξάρτηση when the childπαιδί is nursingΝοσηλευτική,
44
181000
5000
μια μακρά περίοδος εξάρτησης για το μικρό,,
03:24
sleepingκοιμάμαι with the motherμητέρα at night, and ridingιππασία on her back.
45
186000
4000
καθώς κοιμάται με την μητέρα του το βράδυ και μεταφέρεται στην πλάτη της.
03:28
And we believe that this long periodπερίοδος of childhoodΠαιδική ηλικία
46
190000
3000
Πιστεύουμε ότι αυτή η μακρά περίοδος της παιδικής ηλικίας
03:31
is importantσπουδαίος for chimpanzeesχιμπατζήδες, just as it is for us, in relationσχέση to learningμάθηση.
47
193000
5000
είναι σημαντική για τους χιμπατζήδες, όσο είναι και για μας σε συσχετισμό με τη μάθηση.
03:36
As the brainεγκέφαλος becomesγίνεται ever more complexσυγκρότημα
48
198000
2000
Καθώς ο εγκέφαλος γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκος,
03:38
duringστη διάρκεια evolutionεξέλιξη in differentδιαφορετικός formsμορφές of animalsτων ζώων,
49
200000
4000
κατά την εξέλιξη σε διαφορετικά είδη ζώων,
03:42
so we find that learningμάθηση playsπαίζει an ever more importantσπουδαίος roleρόλος
50
204000
3000
ανακαλύπτουμε ότι η εκμάθηση έχει ουσιαστικό ρόλο
03:45
in an individual'sτου ατόμου life historyιστορία.
51
207000
3000
στην πορεία της ζωής κάθε ατόμου.
03:48
And youngνεαρός chimpanzeesχιμπατζήδες spendδαπανήσει a lot of time watchingβλέποντας what theirδικα τους eldersοι πρεσβύτεροι do.
52
210000
4000
Οι νεαροί χιμπατζήδες παρατηρούν αρκετά τι κάνουν οι μεγαλύτεροί τους.
03:52
We know now that they're capableικανός of imitatingμιμείται behaviorsσυμπεριφορές that they see.
53
214000
6000
Γνωρίζουμε πλέον ότι είναι ικανοί να μιμούνται συμπεριφορές που παρατηρούν.
03:58
And we believe that it's in this way
54
220000
3000
Πιστεύουμε ότι με αυτό τον τρόπο
04:01
that the differentδιαφορετικός tool-usingχρήση εργαλείου behaviorsσυμπεριφορές -- that have now been seenείδα
55
223000
3000
οι διάφορες συμπεριφορές χρήσης εργαλείων που έχουμε δει μέχρι τώρα
04:04
in all the differentδιαφορετικός chimpanzeeχιμπατζής populationsπληθυσμών studiedμελετημένος in AfricaΑφρική --
56
226000
4000
σε όλους τους χιμπατζήδες που έχουμε μελετήσει στην Αφρική,
04:08
how these are passedπέρασε from one generationγενιά to the nextεπόμενος,
57
230000
3000
έχουν μεταφερθεί από γενιά σε γενιά
04:11
throughδιά μέσου observationπαρατήρηση, imitationμίμηση and practiceπρακτική,
58
233000
3000
μέσω της παρατήρησης, του μιμιτισμού και της άσκησης
04:14
so that we can describeπεριγράφω these tool-usingχρήση εργαλείου behaviorsσυμπεριφορές as primitiveπρωτόγονος cultureΠολιτισμός.
59
236000
5000
ώστε να μπορούμε να περιγράψουμε αυτές τις συμπεριφορές χρήσης εργαλείων ως πρωτόγονο πολιτισμό.
04:19
ChimpanzeesΟι χιμπατζήδες don't have a spokenομιλούμενος languageΓλώσσα. We'veΈχουμε talkedμίλησε about that.
60
241000
4000
Οι χιμπατζήδες δεν έχουν μια ομιλούμενη γλώσσα, αναφερθήκαμε σε αυτό.
04:23
They do have a very richπλούσιος repertoireρεπερτόριο of posturesστάσεις and gesturesχειρονομίες,
61
245000
4000
Έχουν πάντως ένα πολύ πλούσιο δραματολόγιο στάσεων και χειρονομιών,
04:27
manyΠολλά of whichοι οποίες are similarπαρόμοιος, or even identicalπανομοιότυπο, to oursΔικός μας
62
249000
4000
πολλά από τα οποία είναι ίδια ή πανομοιότυπα με τα δικά μας
04:31
and formedσχηματίστηκε in the sameίδιο contextσυμφραζόμενα. GreetingΧαιρετισμός chimpanzeesχιμπατζήδες embracingαγκαλιάζοντας.
63
253000
4000
και δημιουργούνται στο ίδιο πλαίσιο.Οι χιμπατζήδες αγκαλιάζονται όταν χαιρετιούνται.
04:35
They alsoεπίσης kissφιλί, holdΚρατήστε handsτα χέρια, patελαφρό κτύπημα one anotherαλλο on the back.
64
257000
3000
Επίσης ανταλάσσουν φιλιά, κρατιούνται από το χέρι και κτυπούν ελαφρά ο ένας την πλάτη του άλλου.
04:38
And they swaggerκομπάζω and they throwβολή rocksβράχια.
65
260000
3000
Είναι αλαζονικοί και πετούν πέτρες.
04:42
In chimpanzeeχιμπατζής societyκοινωνία, we find manyΠολλά, manyΠολλά examplesπαραδείγματα of compassionσυμπόνια,
66
264000
6000
Στις κοινωνίες των χιμπατζήδων, υπάρχουν πολλά παραδείγματα συμπόνοιας,
04:48
precursorsπρόδρομοι to love and trueαληθής altruismαλτρουϊσμός.
67
270000
3000
προάγγελοι αγάπης και αληθινός αλτρουισμός.
04:51
UnfortunatelyΔυστυχώς, they, like us, have a darkσκοτάδι sideπλευρά to theirδικα τους natureφύση.
68
273000
4000
Δυστυχώς όπως κι εμείς, έχουν μια σκοτεινή πλευρά στη φύση τους.
04:55
They're capableικανός of extremeάκρο brutalityκτηνωδία, even a kindείδος of primitiveπρωτόγονος warπόλεμος.
69
277000
5000
Είναι ικανοί για ακραία βία, ακόμη και για πρωτόγονο πόλεμο.
05:00
And these really aggressiveεπιθετικός behaviorsσυμπεριφορές, for the mostπλέον partμέρος,
70
282000
3000
Αυτές οι πραγματικά επιθετικές συμπεριφορές, σε μεγάλο ποσοστό,
05:03
are directedκατευθύνθηκε againstκατά individualsτα άτομα of the neighboringγειτονικός socialκοινωνικός groupομάδα.
71
285000
4000
στρέφονται ενάντια σε άτομα από γειτονικές ομάδες.
05:07
They are very territoriallyεδαφικά aggressiveεπιθετικός.
72
289000
4000
Είναι πολύ επιθετικοί σχετικά με τη γη τους.
05:12
ChimpanzeesΟι χιμπατζήδες, I believe, more than any other livingζωή creatureπλάσμα,
73
294000
4000
Πιστεύω ότι οι χιμπατζήδες πιο πολύ από κάθε άλλο ζωντανό οργανισμό,
05:16
have helpedβοήθησα us to understandκαταλαβαίνουν that, after all, there is no sharpαιχμηρός lineγραμμή
74
298000
4000
μας έχουν βοηθήσει να κατανοήσουμε ότι δεν υπάρχει μεγάλη απόσταση
05:20
betweenμεταξύ humansτου ανθρώπου and the restυπόλοιπο of the animalζώο kingdomΒασίλειο.
75
302000
3000
μεταξύ των ανθρώπων και των υπολοίπων μελών του ζωϊκού βασιλείου.
05:23
It's a very blurryαμαυρός lineγραμμή, and it's gettingνα πάρει more blurryαμαυρός all the time
76
305000
4000
Πρόκειται για μια θολή γραμμή και γίνεται ολοένα και πιο θολή,
05:27
as we make even more observationsπαρατηρήσεις.
77
309000
3000
καθώς κάνουμε ακόμη περισσότερες παρατηρήσεις.
05:30
The studyμελέτη that I beganάρχισε in 1960 is still continuingσυνεχίζοντας to this day.
78
312000
5000
Η μελέτη που ξεκίνησα το 1960 συνεχίζεται και σήμερα.
05:35
And these chimpanzeesχιμπατζήδες, livingζωή theirδικα τους complexσυγκρότημα socialκοινωνικός livesζωή in the wildάγριος,
79
317000
5000
Οι χιμπατζήδες με τις περίπλοκες κοινωνικές συμπεριφορές τους,
05:40
have helpedβοήθησα -- more than anything elseαλλού --
80
322000
3000
μας έχουν βοηθήσει -- περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο --
05:43
to make us realizeσυνειδητοποιώ we are partμέρος of, and not separatedσε διασταση from,
81
325000
4000
να κατανοήσουμε ότι αποτελούμε μέρος ενός συνόλου
05:47
the amazingφοβερο animalsτων ζώων with whomποιόν we shareμερίδιο the planetπλανήτης.
82
329000
3000
του εκπληκτικού ζωϊκού βασιλείου με τα οποία μοιραζόμαστε τον πλανήτη.
05:50
So it's prettyαρκετά sadλυπημένος to find that chimpanzeesχιμπατζήδες,
83
332000
3000
Είναι πράγματι δυσάρεστο να ανακαλύπτουμε ότι οι χιμπατζήδες
05:53
like so manyΠολλά other creaturesπλάσματα around the worldκόσμος, are losingχάνοντας theirδικα τους habitatsοικοτόπων.
84
335000
4000
όπως και πολλά άλλα πλάσματα σε όλο τον κόσμο χάνουν το φυσικό τους περιβάλλον.
05:57
This is just one photographφωτογραφία from the airαέρας,
85
339000
3000
Αυτή είναι μια αεροφωτογραφία,
06:00
and it showsδείχνει you the forestedδάση highlandsορεινές περιοχές of GombeGombe.
86
342000
4000
στην οποία μπορείτε να δείτε τις δασικές ορεινές περιοχές της Γκόμπι.
06:04
And it was when I flewπέταξε over the wholeολόκληρος areaπεριοχή, about 16 yearsχρόνια agoπριν,
87
346000
6000
Πριν από 16 χρόνια, όταν είχα πετάξει πάνω από αυτήν την περιοχή
06:10
and realizedσυνειδητοποίησα that outsideεξω απο the parkπάρκο, this forestδάσος,
88
352000
3000
και συνειδητοποίησα ότι έξω από το πάρκο, αυτό το δάσος
06:13
whichοι οποίες in 1960 had stretchedτεντωμένο almostσχεδόν unbrokenαδιάσπαστη
89
355000
3000
το οποίο το 1960 είχε εξαπλωθεί σχεδόν ανέπαφο
06:16
alongκατά μήκος the easternανατολικός shoreΑκτή of LakeΛίμνη TanganyikaΤανγκανίκα,
90
358000
3000
κατά μήκος της ανατολικής όχθης της λίμνης Τανγκανίκα,
06:19
whichοι οποίες is where the tinyμικροσκοπικός, 30-square-mile-Πλατεία-μίλι GombeGombe NationalΕθνική ParkΠάρκο liesψέματα,
91
361000
5000
όπου βρίσκεται το μικροσκοπικό Εθνικό Πάρκο Γκόμπι έκτασης 30 τετραγωνικών μιλίων,
06:24
that a questionερώτηση cameήρθε to my mindμυαλό.
92
366000
3000
ένα ερώτημα πέρασε από το μυαλό μου-
06:27
"How can we even try to saveαποθηκεύσετε these famousπερίφημος chimpanzeesχιμπατζήδες,
93
369000
4000
"Πως είναι δυνατόν να προσπαθήσουμε να διασώσουμε αυτούς τους διάσημους χιμπατζήδες,
06:31
when the people livingζωή around the NationalΕθνική ParkΠάρκο are strugglingαγωνίζονται to surviveεπιζώ?"
94
373000
4000
όταν οι άνθρωποι που ζουν κοντά στο Εθνικό Πάρκο παλεύουν για την επιβίωση;'
06:35
More people are livingζωή there than the landγη could possiblyπιθανώς supportυποστήριξη.
95
377000
4000
Στο συγκεκριμμένο μέρος ζουν πολλοί περισσότεροι απ' όσους θα μπορούσε να συντηρήσει ο τόπος.
06:39
The numbersαριθμούς increasedαυξήθηκε by refugeesπρόσφυγες pouringχύνοντας in from BurundiΜπουρούντι
96
381000
4000
Ο πληθυσμός αυξήθηκε με την έλευση των προσφύγων από το Μπουρούντι
06:43
and over the lakeλίμνη from CongoΚονγκό.
97
385000
2000
και το Κογκό.
06:45
And very poorΦτωχός people -- they couldn'tδεν μπορούσε affordΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ δυνατοτητα to buyαγορά foodτροφή from elsewhereαλλού.
98
387000
7000
Οι φτωχοί άνθρωποι- δεν μπορούσαν να αγοράσουν τρόφιμα από πουθενά αλλού.
06:52
This led to a programπρόγραμμα, whichοι οποίες we call TACARETACARE.
99
394000
3000
Έτσι οδηγηθήκαμε σε αυτό το πρόγραμμα που ονομάζουμε Πρόληψη.
06:55
It's a very holisticολιστική way of improvingβελτίωση the livesζωή
100
397000
5000
Πρόκειται για έναν ολιστικό τρόπο βελτίωσης των ζωών
07:00
of the people livingζωή in the villagesχωριά around the parkπάρκο.
101
402000
3000
ανθρώπων που ζουν σε χωριά κοντά στο πάρκο.
07:03
It startedξεκίνησε smallμικρό with 12 villagesχωριά. It's now in 24.
102
405000
4000
Ξεκίνησε με 12 χωριά και τώρα έχει 24.
07:07
There isn't time to go into it, but it's includingσυμπεριλαμβανομένου things like treeδέντρο nurseriesφυτώρια,
103
409000
5000
Περιλαμβάνει θέματα όπως φυτώρια δέντρων,
07:12
methodsμεθόδων of farmingκαλλιέργεια mostπλέον suitableκατάλληλος to this now very degradedυποβαθμισμένη,
104
414000
4000
μεθόδους γεωργίας κατάλληλους για την υποβαθμισμένη
07:16
almostσχεδόν desert-likeσαν έρημος landγη up in these mountainsβουνά.
105
418000
3000
σχεδόν ερημωμένη γη στους ορεινούς όγκους.
07:19
WaysΤρόποι of controllingέλεγχος, preventingαποτρέποντας soilέδαφος erosionδιάβρωση.
106
421000
4000
Τρόποι να ελέγξουμε και να αποτρέψουμε την διάβρωση του εδάφους.
07:23
WaysΤρόποι of reclaimingεπανάκτηση overusedυπερκατανάλωση farmlandκαλλιεργήσιμο έδαφος,
107
425000
3000
Τρόποι να επανακτήσουμε υπερχρησιμοποιημένες γεωργικές εκτάσεις
07:26
so that withinστα πλαίσια two yearsχρόνια they can again be productiveπαραγωγικός.
108
428000
3000
έτσι ώστε να ξαναγίνουν παραγωγικές μέσα σε δύο χρόνια.
07:29
WorkingΕργασίας to help the villagersχωρικούς obtainαποκτώ freshφρέσκο waterνερό from wellsΠηγάδια.
109
431000
6000
Εργαζόμαστε για να βοηθήσουμε τους χωρικούς να έχουν φρέσκο νερό από πηγάδια.
07:35
PerhapsΊσως buildχτίζω some schoolroomsαιθουσών.
110
437000
3000
Πιθανόν και κατασκευή εκπαιδευτικών μονάδων.
07:38
MostΠερισσότερα importantσπουδαίος of all, I believe,
111
440000
3000
Πιο σημαντικό από όλα, πιστεύω ότι
07:41
is workingεργαζόμενος with smallμικρό groupsομάδες of womenγυναίκες,
112
443000
4000
είναι να συνεργαζόμαστε με μικρές ομάδες γυναικών,
07:45
providingχορήγηση them with opportunitiesευκαιρίες for micro-creditμικρο-πίστωσης loansδάνεια.
113
447000
4000
και να τους προσφέρουμε τη δυνατότητα για μικροπιστωτικά δάνεια.
07:49
And we'veέχουμε got, as is the caseπερίπτωση around the worldκόσμος,
114
451000
3000
Και όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο,
07:52
about 95 percentτοις εκατό of all loansδάνεια returnedΕπέστρεψαν.
115
454000
4000
περίπου το 95 τοις εκατό των δανείων εξοφλείται.
07:56
EmpoweringΕνδυνάμωση womenγυναίκες, workingεργαζόμενος with educationεκπαίδευση,
116
458000
5000
Στηρίζοντας τις γυναίκες μέσω της εκπαίδευσης,
08:01
providingχορήγηση scholarshipsΥποτροφίες for girlsκορίτσια so they can finishφινίρισμα secondaryδευτερεύων schoolσχολείο,
117
463000
6000
παρέχοντας υποτροφίες σε κορίτσια για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους,
08:07
in the clearΣαφή understandingκατανόηση that, all around the worldκόσμος,
118
469000
3000
με την ξεκάθαρη γνώση πως σε όλο τον κόσμο,
08:10
as women'sγυναικών educationεκπαίδευση improvesβελτιώνει, familyοικογένεια sizeμέγεθος dropsσταγόνες.
119
472000
5000
καθώς βελτιώνεται το επίπεδο εκπαίδευσης των γυναικών, μειώνεται το μέγεθος των οικογενειών.
08:15
We provideπρομηθεύω informationπληροφορίες about familyοικογένεια planningσχεδίαση and about HIVHIV/AIDSAIDS.
120
477000
5000
Παρέχουμε ενημέρωση για τον οικογενειακό προγραμματισμό και το HIV/AIDS.
08:20
And as a resultαποτέλεσμα of this programπρόγραμμα,
121
482000
4000
Ως αποτέλεσμα αυτού του προγράμματος,
08:24
something'sμερικά πράγματα happeningσυμβαίνει for conservationδιατήρηση.
122
486000
2000
γίνεται κάτι για τη συντήρηση.
08:26
What's happeningσυμβαίνει for conservationδιατήρηση is that the farmersαγρότες livingζωή in these 24 villagesχωριά,
123
488000
6000
Αυτό που παρατηρείται, είναι ότι οι κάτοικοι αυτών των 24 χωριών,
08:32
insteadαντι αυτου of looking on us as a bunchδέσμη of whiteάσπρο people
124
494000
3000
αντί να μας κοιτούν σαν μία ομάδα λευκών
08:35
comingερχομός to studyμελέτη a wholeολόκληρος bunchδέσμη of monkeysπιθήκους --
125
497000
3000
που έρχεται να μελετήσει ένα σωρό από μαϊμούδες --
08:38
and by the way, manyΠολλά of the staffπροσωπικό are now TanzanianΤης Τανζανίας --
126
500000
4000
πολλοί από το προσωπικό πλέον είναι από την Τανζανία,
08:42
but when we beganάρχισε the TACARETACARE programπρόγραμμα,
127
504000
3000
αλλά όταν ξεκινήσαμε το πρόγραμμα
08:45
it was a TanzanianΤης Τανζανίας teamομάδα going into the villagesχωριά.
128
507000
3000
η ομάδα από την Τανζανία πλησίαζε αυτά τα χωριά.
08:48
It was a TanzanianΤης Τανζανίας teamομάδα talkingομιλία to the villagersχωρικούς,
129
510000
3000
Μια ομάδα από την Τανζανία μιλούσε με τους χωρικούς,
08:51
askingζητώντας what they were interestedενδιαφερόμενος in.
130
513000
2000
ρωτώντας τους τι τους ενδιέφερε.
08:53
Were they interestedενδιαφερόμενος in conservationδιατήρηση? AbsolutelyΑπολύτως not.
131
515000
3000
Ενδιαφέρονταν για τη συντήρηση; Φυσικά κι όχι.
08:56
They were interestedενδιαφερόμενος in healthυγεία; they were interestedενδιαφερόμενος in educationεκπαίδευση.
132
518000
3000
Ενδιαφέρονταν για την υγεία και την εκπαίδευση.
08:59
And as time wentπήγε on, and as theirδικα τους situationκατάσταση beganάρχισε to improveβελτιώσει,
133
521000
7000
Καθώς ο καιρός περνούσε και η κατάστασή τους άρχισε να βελτιώνεται,
09:06
they beganάρχισε to understandκαταλαβαίνουν ever more about the need for conservationδιατήρηση.
134
528000
5000
κατάλαβαν ακόμα περισσότερο την ανάγκη για τη συντήρηση.
09:11
They beganάρχισε to understandκαταλαβαίνουν
135
533000
2000
Ξεκίνησαν να καταλαβαίνουν,
09:13
that as the upperανώτερος levelsεπίπεδα of the hillsλόφους were denudedαπογυμνωμένη of treesδέντρα,
136
535000
3000
ότι καθώς τα ψηλότερα σημεία των λόφων απογυμνώνονταν από τα δέντρα,
09:16
so you've got this terribleτρομερός soilέδαφος erosionδιάβρωση and mudslidesκατολισθήσεις.
137
538000
4000
επέρχεται μια τρομερή διάβρωση του εδάφους μαζί με κατολισθήσεις.
09:20
TodayΣήμερα, we are developingανάπτυξη what we call the GreaterΜεγαλύτερη GombeGombe EcosystemΟικοσύστημα.
138
542000
5000
Σήμερα, αναπτύσουμε αυτό που ονομάζουμε "Οικοσύστημα του Ευρύτερου Γκόμπι."
09:25
This is an areaπεριοχή way outsideεξω απο the NationalΕθνική ParkΠάρκο,
139
547000
3000
Πρόκειται για μια περιοχή εκτός του Εθνικού Πάρκου,
09:28
stretchingτέντωμα out into all these very degradedυποβαθμισμένη landsεδάφη.
140
550000
4000
που εκτείνεται σε διάφορες υποβαθμισμένες περιοχές.
09:32
And as these villagesχωριά have a better standardπρότυπο of life,
141
554000
4000
Καθώς αυτά χωριά αποκτούν μια καλύτερη ποιότητα ζωής,
09:36
they are actuallyπράγματι agreeingσυμφωνώ to put
142
558000
2000
στην ουσία συμφωνούν να παραμερήσουν
09:38
betweenμεταξύ 10 percentτοις εκατό and 20 percentτοις εκατό of theirδικα τους landγη in the highlandsορεινές περιοχές asideκατά μέρος,
143
560000
5000
το 10 με 20 τοις εκατό της γης τους στους ορεινούς όγκους,
09:43
so that onceμια φορά again, as the treesδέντρα growκαλλιεργώ back,
144
565000
4000
έτσι ώστε καθώς τα δέντρα αναπτύσσονται πάλι,
09:47
the chimpanzeesχιμπατζήδες will have leafyπολύφυλλος corridorsδιάδρομοι
145
569000
2000
να έχουν οι χιμπατζήδες φυλλώδεις διαδρόμους
09:49
throughδιά μέσου whichοι οποίες they can travelταξίδι to interactαλληλεπιδρώ --
146
571000
3000
μέσω των οποίων να μπορούν να ταξιδεύουν για να έρχονται σε επαφή,
09:52
as they mustπρέπει for geneticγενετική viabilityβιωσιμότητα --
147
574000
3000
καθώς οφείλουν για την γενετική βιωσιμότητά τους-
09:55
with other remnantυπόλοιπο groupsομάδες outsideεξω απο the NationalΕθνική ParkΠάρκο.
148
577000
3000
με τις υπόλοιπες ομάδες εκτός του Εθνικού Πάρκου.
09:58
So TACARETACARE is a successεπιτυχία.
149
580000
4000
Οπότε η πρόληψη έχει επιτευχθεί.
10:02
We're replicatingαναπαραγωγή it in other partsεξαρτήματα of AfricaΑφρική,
150
584000
3000
Αναπαράγουμε αυτό το μοντέλο και σε άλλα μέρη της Αφρικής,
10:05
around other wildernessερημιά areasπεριοχές
151
587000
2000
γύρω από άλλες περιοχές άγριας φύσης
10:07
whichοι οποίες are facedαντιμετωπίζουν with extremeάκρο populationπληθυσμός pressureπίεση.
152
589000
3000
που αντιμετωπίζουν μεγάλη πληθυσμιακή πίεση.
10:10
The problemsπροβλήματα in AfricaΑφρική, howeverωστόσο, as we'veέχουμε been discussingσυζητώντας
153
592000
5000
Τα προβλήματα στην Αφρική, όπως τα έχουμε αναπτύξει,
10:15
for the wholeολόκληρος of these first coupleζευγάρι of daysημέρες of TEDTED,
154
597000
4000
όλες αυτές τις πρώτες μέρες του TED,
10:19
are majorμείζων problemsπροβλήματα.
155
601000
3000
είναι μεγάλα προβλήματα.
10:22
There is a great dealσυμφωνία of povertyφτώχεια.
156
604000
2000
Υπάρχει πολύ μεγάλη φτώχεια.
10:24
And when you get largeμεγάλο numbersαριθμούς of people
157
606000
4000
Και όταν υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι
10:28
livingζωή in landγη that is not that fertileεύφορος,
158
610000
4000
που ζουν σε μια άγονη χώρα,
10:32
particularlyιδιαίτερα when you cutΤομή down treesδέντρα,
159
614000
2000
ιδίως όταν καταστρέφεις το φυσικό περιβάλλον,
10:34
and you leaveάδεια the soilέδαφος openΆνοιξε to the windάνεμος for erosionδιάβρωση,
160
616000
4000
και αφήνεις το έδαφος ακάλυπτο στον αέρα να διαβρώνεται,
10:39
as desperateαπελπισμένος populationsπληθυσμών cutΤομή down more and more treesδέντρα,
161
621000
3000
όσο ο απελπισμένος πληθυσμός καταστρέφει κι άλλα δέντρα,
10:42
so that they can try and growκαλλιεργώ foodτροφή for themselvesτους εαυτούς τους and theirδικα τους familiesοικογένειες,
162
624000
4000
έτσι ώστε να μπορέσει να επιβιώσει,
10:46
what's going to happenσυμβεί? Something'sΚάτι got to give.
163
628000
3000
τι πρόκειται να συμβει; Κάτι πρέπει να αλλάξει.
10:49
And the other problemsπροβλήματα -- in not only AfricaΑφρική,
164
631000
6000
Υπάρχουν κι άλλα προβλήματα - όχι μόνο στην Αφρική,
10:55
but the restυπόλοιπο of the developingανάπτυξη worldκόσμος and, indeedπράγματι, everywhereπαντού --
165
637000
4000
αλλά και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, ουσιαστικά παντού.
10:59
what are we doing to our planetπλανήτης?
166
641000
3000
Τι κάνουμε στον πλανήτη μας;
11:02
You know, the famousπερίφημος scientistεπιστήμονας, E. O. WilsonWilson
167
644000
3000
Γνωρίζετε, ο διάσημος επιστήμονας Ε.Ο. Γουίλσον,
11:05
said that if everyκάθε personπρόσωπο on this planetπλανήτης
168
647000
3000
είπε ότι αν καθένας πάνω σε αυτό τον πλανήτη
11:08
attainsεπιτυγχάνει the standardπρότυπο of livingζωή of the averageμέση τιμή EuropeanΕυρωπαϊκή or AmericanΑμερικανική,
169
650000
4000
ακολουθήσει τον τρόπο ζωής του μέσου Ευρωπαίου ή Αμερικανού,
11:12
we need threeτρία newνέος planetsπλανήτες.
170
654000
2000
θα χρειαστούμε τρεις νέους πλανήτες.
11:14
TodayΣήμερα, they are sayingρητό fourτέσσερα. But we don't have them. We'veΈχουμε got one.
171
656000
5000
Σήμερα μιλούν για τέσσερεις. Αλλά δεν υπάρχουν, έχουμε μόνο έναν.
11:20
And what's happenedσυνέβη? I mean, the questionερώτηση here is, here we are,
172
662000
6000
Τι έχει συμβεί; Εννοώ το ερώτημα παραμένει, βρισκόμαστε εδώ,
11:26
arguablyαναμφισβήτητα the mostπλέον intelligentέξυπνος beingνα εισαι that's ever walkedπερπάτησε planetπλανήτης EarthΓη,
173
668000
5000
αναμφισβήτητα το πιο έξυπνο ον που έχει βρεθεί ποτέ στη Γη,
11:31
with this extraordinaryέκτακτος brainεγκέφαλος,
174
673000
2000
με το εκπληκτικό του μυαλό,
11:33
capableικανός of the kindείδος of technologyτεχνολογία
175
675000
3000
ικανό για τέτοιου είδους τεχνολογία
11:36
that is so well illustratedεικονογραφημένα by these TEDTED ConferencesΣυνέδρια,
176
678000
4000
όπως αποτυπώνεται στα συνέδρια του TED.
11:40
and yetΑκόμη we're destroyingκαταστρέφοντας the only home we have.
177
682000
4000
Κι όμως καταστρέφουμε το μόνο σπίτι που έχουμε.
11:44
The indigenousεγχώριος people around the worldκόσμος,
178
686000
3000
Οι αυτόχθονες σε όλο τον κόσμο,
11:47
before they madeέκανε a majorμείζων decisionαπόφαση,
179
689000
2000
προτού πάρουν μια απόφαση,
11:49
used to sitκαθίζω around and askπαρακαλώ themselvesτους εαυτούς τους,
180
691000
3000
συνήθιζαν να συζητούν μεταξύ τους,
11:52
"How does this decisionαπόφαση affectεπηρεάζουν our people sevenεπτά generationsγενεών aheadεμπρός?"
181
694000
4000
"Πως αυτή η απόφαση μας θα επηρεάσει τις ζωές των ανθρώπων μετά από επτά γενιές;"
11:56
TodayΣήμερα, majorμείζων decisionsαποφάσεων -- and I'm not particularlyιδιαίτερα talkingομιλία about AfricaΑφρική here,
182
698000
5000
Σήμερα, σημαντικές αποφάσεις - και δεν αναφέρομαι μόνο στην Αφρική,
12:01
but the developedαναπτηγμένος worldκόσμος --
183
703000
2000
αλλά και στον αναπτυγμένο κόσμο -
12:03
majorμείζων decisionsαποφάσεων involvingμε τη συμμετοχή millionsεκατομμύρια of dollarsδολάρια,
184
705000
3000
σημαντικές αποφάσεις που συμπεριλαμβάνουν εκατομμύρια δολάρια,
12:06
and millionsεκατομμύρια of people, are oftenσυχνά basedμε βάση on,
185
708000
2000
και εκατομμύρια ανθρώπους, βασίζονται στο
12:08
"How will this affectεπηρεάζουν the nextεπόμενος shareholders'μετόχων meetingσυνάντηση?"
186
710000
3000
"Πως θα επηρεάσει το επόμενο συμβούλιο μετόχων;"
12:11
And these decisionsαποφάσεων affectεπηρεάζουν AfricaΑφρική.
187
713000
2000
Αυτές οι αποφάσεις επηρεάζουν την Αφρική.
12:13
As I beganάρχισε travelingταξίδια around AfricaΑφρική
188
715000
2000
Καθώς ξεκίνησα να ταξιδεύω στην Αφρική,
12:15
talkingομιλία about the problemsπροβλήματα facedαντιμετωπίζουν by chimpanzeesχιμπατζήδες and theirδικα τους vanishingνα εξαφανιστεί forestsδάση,
189
717000
5000
μιλώντας για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χιμπατζήδες και τα δάση που αφανίζονται,
12:20
I realizedσυνειδητοποίησα more and more how so manyΠολλά of Africa'sΤης Αφρικής problemsπροβλήματα
190
722000
3000
συνειδητοποίησα πιο πολύ πόσα από τα προβλήματα της Αφρικής
12:23
could be laidστρωτός at the doorθύρα of previousπροηγούμενος colonialαποικιακός exploitationεκμετάλλευση.
191
725000
5000
θα μπορούσαν να αποδωθούν στην παλιότερη αποικιακή εκμετάλλευση.
12:28
So I beganάρχισε travelingταξίδια outsideεξω απο AfricaΑφρική, talkingομιλία in EuropeΕυρώπη,
192
730000
3000
Έτσι ξεκίνησα να ταξιδεύω εκτός Αφρικής, στην Ευρώπη,
12:31
talkingομιλία in the UnitedΕνωμένοι StatesΚράτη μέλη, going to AsiaΑσία.
193
733000
3000
στην Αμερική και στην Ασία.
12:34
And everywhereπαντού there were these terribleτρομερός problemsπροβλήματα.
194
736000
3000
Παντού υπήρχαν αυτά τα τεράστια προβλήματα.
12:37
And you know the kindείδος I'm talkingομιλία about. I'm talkingομιλία about pollutionρύπανση.
195
739000
4000
Γνωρίζετε για ποιό θέμα μιλάω. Μιλάω για τη μόλυνση.
12:41
The airαέρας that we breatheαναπνέω that oftenσυχνά poisonsδηλητήρια us.
196
743000
3000
Ο αέρας που αναπνέουμε συχνά μας δηλητηριάζει.
12:44
The earthγη is poisoningδηλητηρίαση our foodsτρόφιμα.
197
746000
2000
Η γη δηλητηριάζει τα τρόφιμά μας.
12:46
The waterνερό -- waterνερό is perhapsίσως one of the mostπλέον crucialκρίσιμος issuesθέματα
198
748000
4000
Το νερό - το νερό είναι ίσως ένα από τα πιο καίρια ζητήματα
12:50
that we're going to faceπρόσωπο in this centuryαιώνας --
199
752000
3000
που θα αντιμετωπίσουμε αυτό τον αιώνα.
12:53
and everywhereπαντού waterνερό is beingνα εισαι pollutedρυπανθεί by agriculturalγεωργικός,
200
755000
3000
Παντού το νερό μολύνεται από τις αγροκαλλιέργειες,
12:56
industrialβιομηχανικός and householdνοικοκυριό chemicalsχημικές ουσίες
201
758000
3000
από τα βιομηχανικά και οικιακά χημικά
12:59
that still are beingνα εισαι sprayedψεκάζονται around the worldκόσμος,
202
761000
3000
που εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο,
13:02
seeminglyφαινομενικώς with the inabilityαδυναμία to profitκέρδος from pastτο παρελθόν experienceεμπειρία.
203
764000
5000
φαινομενικά μη έχοντας την ικανότητα να κερδίσουμε από τις εμπειρίες του παρελθόντος.
13:07
The mangrovesριζοφόρων are beingνα εισαι cutΤομή down;
204
769000
3000
Τα ριζοφόρα καταστρέφονται,
13:10
the effectsυπάρχοντα of things like the tsunamiτσουνάμι get worseχειρότερος.
205
772000
3000
οι επιπτώσεις από φαινόμενα όπως τα τσουνάμι γίνονται χειρότερες.
13:13
We'veΈχουμε talkedμίλησε about the soilέδαφος erosionδιάβρωση.
206
775000
2000
Έχουμε μιλήσει για τη διάβρωση του εδάφους.
13:15
We have the recklessαπερίσκεπτη burningκαύση of fossilαπολίθωμα fuelsκαύσιμα
207
777000
4000
Έχουμε και την απερίσκεπτη καύση των ορυκτών καυσίμων,
13:19
alongκατά μήκος with other greenhouseΘερμοκήπιο gassesαέρια, so calledπου ονομάζεται,
208
781000
3000
μαζί με άλλα αέρια του θερμοκηπίου, όπως λέγονται,
13:22
leadingκύριος to climateκλίμα changeαλλαγή.
209
784000
2000
να οδηγούν σε μια κλιματική αλλαγή.
13:24
FinallyΤέλος, all around the worldκόσμος, people have begunάρχισε to believe
210
786000
4000
Τελικά, παντού στον κόσμο οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να πιστεύουν,
13:28
that there is something going on very wrongλανθασμένος with our climateκλίμα.
211
790000
3000
πως κάτι δεν πηγαίνει καλά με το κλίμα μας.
13:31
All around the worldκόσμος climatesκλίματα are mixedμικτός up.
212
793000
3000
Παντού στον κόσμο το κλίμα έχει αλλάξει.
13:34
And it's the poorΦτωχός people who are affectedεπηρεάζονται worseχειρότερος.
213
796000
3000
Πιο πολύ επηρεάζονται οι φτωχοί άνθρωποι.
13:37
It's AfricaΑφρική that alreadyήδη is affectedεπηρεάζονται.
214
799000
3000
Η Αφρική ήδη έχει επηρεαστεί.
13:40
In manyΠολλά partsεξαρτήματα of sub-Saharanνοτίως της Σαχάρας AfricaΑφρική, the droughtsξηρασίες are so much worseχειρότερος.
215
802000
4000
Σε πολλά τμήματα της υποσαχάριας Αφρικής οι ξηρασίες είναι πολύ χειρότερες.
13:44
And when the rainβροχή does come, it so oftenσυχνά leadsοδηγεί to floodingπλημμύρα
216
806000
3000
Και οι βροχές όταν έρθουν, οδηγούν πολύ συχνά σε πλημμύρες
13:47
and addedπρόσθεσε distressδυσφορία, and the cycleκύκλος of povertyφτώχεια and hungerΠείνα and diseaseασθένεια.
217
809000
7000
και επιπλέον δυστυχία, και στον κύκλο της φτώχειας, της πείνας και της ασθένειας.
13:54
And the numbersαριθμούς of people livingζωή in an areaπεριοχή that the landγη cannotδεν μπορώ supportυποστήριξη,
218
816000
6000
Η γη δεν μπορεί να καλύψει της ανάγκες των ανθρώπων που ζουν εκεί,
14:00
who are too poorΦτωχός to buyαγορά foodτροφή,
219
822000
3000
οι οποίοι είναι πολύ φτωχοί για να αγοράσουν τρόφιμα,
14:03
who can't moveκίνηση away because the wholeολόκληρος landγη is degradedυποβαθμισμένη.
220
825000
3000
οι οποίοι δεν μπορούν να απομακρυνθούν μιας και όλη η χώρα είναι υποβαθμισμένη.
14:06
And so you get desertificationερημοποίηση -- creepingυφέρπουσα, creepingυφέρπουσα, creepingυφέρπουσα --
221
828000
6000
Έτσι επέρχεται η απερήμωση- υφέρπουσα, υφέρπουσα, υφέρπουσα-
14:12
as the last of the treesδέντρα are cutΤομή down.
222
834000
2000
καθώς και τα τελευταία δέντρα κόβονται.
14:14
And this kindείδος of thing is not just in AfricaΑφρική. It's all over the worldκόσμος.
223
836000
4000
Αυτό δεν ισχύει μόνο στην Αφρική αλλά και σε άλλα σημεία του πλανήτη.
14:20
So it wasn'tδεν ήταν surprisingεκπληκτικός to me
224
842000
4000
Οπότε δεν μου έκανε καμία εντύπωση,
14:24
that as I was travelingταξίδια around the worldκόσμος
225
846000
2000
καθώς ταξίδευα σε όλο τον κόσμο,
14:26
I metσυνάντησε so manyΠολλά youngνεαρός people who seemedφαινόταν to have lostχαμένος hopeελπίδα.
226
848000
4000
να συναντώ πολλούς νέους ανθρώπους που σταμάτησαν να ελπίζουν.
14:30
We seemφαίνομαι to have lostχαμένος wisdomσοφία, the wisdomσοφία of the indigenousεγχώριος people.
227
852000
5000
Φαίνεται πως έχουμε χάσει τη σοφία, τη σοφία των ιθαγενών ανθρώπων.
14:35
I askedερωτηθείς a questionερώτηση. "Why?"
228
857000
3000
Έχω ένα ερώτημα - "Γιατί;"
14:38
Well, do you think there could be some kindείδος of disconnectαποσύνδεση
229
860000
4000
Θεωρείτε ότι υπάρχει διαχωρισμός
14:42
betweenμεταξύ this extraordinarilyεξαιρετικά cleverέξυπνος brainεγκέφαλος,
230
864000
3000
μεταξύ αυτού του εκπληκτικού μυαλού
14:45
the kindείδος of brainεγκέφαλος that the TEDTED technologiesτεχνολογίες exemplifyεξηγούν,
231
867000
6000
που τονίζουν οι τεχνολογίες του TED,
14:51
and the humanο άνθρωπος heartκαρδιά? TalkingΜιλάμε about it in the non-scientificμη επιστημονική termόρος,
232
873000
4000
και της ανθρώπινης καρδιάς; Και δεν αναφερόμαστε στον επιστημονικό όρο.
14:55
in termsόροι of love and compassionσυμπόνια. Is there some disconnectαποσύνδεση?
233
877000
5000
Με την έννοια της αγάπης και της συμπόνοιας. Υπάρχει διαχωρισμός;
15:00
And these youngνεαρός people, when I talk to them,
234
882000
4000
Όταν συζητώ με αυτούς τους νέους ανθρώπους,
15:04
basicallyβασικα they were eitherείτε depressedμελαγχολικός or apatheticαπαθής,
235
886000
3000
δείχνουν να υποφέρουν από κατάθλιψη ή απάθεια,
15:07
or bitterπικρός and angryθυμωμένος. And they said more or lessπιο λιγο the sameίδιο thing,
236
889000
4000
είναι παγεροί ή οργισμένοι. Πάνω -κάτω λένε όλοι το ίδιο πράγμα,
15:11
"We feel this way because we feel you've compromisedσυμβιβασμός our futureμελλοντικός
237
893000
3000
"Νιώθουμε έτσι γιατί νιώθουμε πως έχετε υποθηκεύσει το μέλλον μας
15:14
and there's nothing we can do about it."
238
896000
3000
και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι'αυτό."
15:17
We have compromisedσυμβιβασμός theirδικα τους futureμελλοντικός.
239
899000
2000
Έχουμε υποθηκεύσει το μέλλον τους.
15:19
I've got threeτρία little grandchildrenεγγονια, and everyκάθε time I look at them
240
901000
3000
Έχω τρία εγγόνια και κάθε φορά που τα παρατηρώ,
15:22
and I think how we'veέχουμε harmedβλάψει this beautifulπανεμορφη planetπλανήτης sinceΑπό I was theirδικα τους ageηλικία,
241
904000
5000
σκεπτόμενη πόσο κακό έχουμε κάνει στον όμορφο πλανήτης μας, από τότε που εγώ ήμουν στην ηλικία τους,
15:27
I feel this desperationαπελπισία.
242
909000
2000
νιώθω αυτή την απόγνωση.
15:29
And that led to this programπρόγραμμα we call RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς,
243
911000
3000
Αυτό μας οδήγησε στο πρόγραμμα Ρίζες και Βλαστοί,
15:32
whichοι οποίες beganάρχισε right here in TanzaniaΤανζανία
244
914000
3000
το οποίο ξεκίνησε εδώ στην Τανζανία
15:35
and has now spreadδιάδοση to 97 countriesχώρες around the worldκόσμος.
245
917000
4000
και τώρα εφαρμόζεται σε 97 χώρες σε όλο τον κόσμο.
15:39
It's symbolicσυμβολική. RootsΡίζες make a firmεταιρεία foundationθεμέλιο.
246
921000
3000
Η ονομασία είναι συμβολική. Οι ρίζες δημιουργούν μια σταθερή βάση.
15:42
ShootsΒλαστούς seemφαίνομαι tinyμικροσκοπικός; to reachφθάνω the sunήλιος they can breakΔιακοπή throughδιά μέσου a brickτούβλο wallτείχος.
247
924000
4000
Οι βλαστοί φαίνονται πολύ μικροί αλλά για να φτάσουν στον ήλιο μπορούν να γκρεμίσουν και τοίχο,
15:46
See the brickτούβλο wallτείχος as all these problemsπροβλήματα we'veέχουμε inflictedπροκαλείται on the planetπλανήτης,
248
928000
4000
σκεφθείτε τον τοίχο σαν τα προβλήματα που έχουμε δημιουργήσει στον πλανήτη μας
15:50
environmentalπεριβάλλοντος and socialκοινωνικός. It's a messageμήνυμα of hopeελπίδα.
249
932000
3000
περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Είναι ένα μήνυμα ελπίδας.
15:53
HundredsΕκατοντάδες and thousandsχιλιάδες of youngνεαρός people around the worldκόσμος
250
935000
3000
Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι άνθρωποι στον κόσμο,
15:56
can breakΔιακοπή throughδιά μέσου and can make this a better worldκόσμος for all livingζωή things.
251
938000
5000
μπορούν να διαπεράσουν τον τοίχο και να δημιουργήσουν έναν καλύτερο κόσμο για όλους.
16:01
The mostπλέον importantσπουδαίος messageμήνυμα of RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς:
252
943000
3000
Το πιο σημαντικό μήνυμα μέσα από το πρόγραμμα Ρίζες και Βλαστοί
16:04
everyκάθε singleμονόκλινο one of us makesκάνει a differenceδιαφορά, everyκάθε singleμονόκλινο day.
253
946000
5000
είναι ότι ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει τη διαφορά, κάθε μέρα.
16:09
We have a choiceεπιλογή. EveryΚάθε one of us in this roomδωμάτιο,
254
951000
4000
Έχουμε την επιλογή, όλοι εδώ μέσα
16:13
we have a choiceεπιλογή as to what kindείδος of differenceδιαφορά we want to make.
255
955000
5000
έχουμε την επιλογή τι είδους διαφορά θέλουμε να κάνουμε.
16:18
The very poorΦτωχός have no choiceεπιλογή. It's up to us to changeαλλαγή things
256
960000
5000
Οι πολλοί φτωχοί δεν έχουν αυτή την επιλογή. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε τα πράγματα,
16:23
so that the poorΦτωχός have choiceεπιλογή as well.
257
965000
3000
έτσι ώστε να δωθεί αυτή η επιλογή και σε αυτούς.
16:26
The RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς groupsομάδες all chooseεπιλέγω threeτρία projectsέργα.
258
968000
4000
Οι ομάδες του προγράμματος Ρίζες και Βλαστοί επιλέγουν τρία σχέδια.
16:30
It dependsΕξαρτάται on how oldπαλαιός they are, and whichοι οποίες countryΧώρα,
259
972000
4000
Βασίζεται στην ηλικία τους και στη χώρα,
16:34
whetherκατά πόσο they're in a cityπόλη or ruralαγροτικός, as to what kindsείδη of projectsέργα.
260
976000
4000
τα σχέδια ποικίλουν αν πρόκειται για πόλεις ή αγροτικές περιοχές.
16:38
But basicallyβασικα, we have programsπρογράμματα now from preschoolΠροσχολική ηλικία right throughδιά μέσου universityπανεπιστήμιο,
261
980000
4000
Αλλά βασικά, έχουμε προγράμματα από το νηπιαγωγείο ως το πανεπιστήμιο,
16:42
with more and more adultsενήλικες startingεκκίνηση theirδικα τους ownτα δικά RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς groupsομάδες.
262
984000
6000
και ολοένα και πιο πολλοί ενήλικες ξεκινούν τις δικές τους ομάδες Ριζών και Βλαστών.
16:48
And everyκάθε groupομάδα choosesεπιλέγει, betweenμεταξύ them,
263
990000
3000
Κάθε ομάδα διαλέγει ανάμεσά τους,
16:51
threeτρία differentδιαφορετικός kindsείδη of projectέργο to make this a better worldκόσμος,
264
993000
3000
τρία διαφορετικά σχέδια για να καλυτερεύσει τον κόσμο
16:54
recognizingαναγνωρίζοντας that all these differentδιαφορετικός problemsπροβλήματα are interconnectedδιασυνδεδεμένα
265
996000
4000
αναγνωρίζοντας ότι όλα τα προβλήματα συνδέονται μεταξύ τους
16:58
and impingeπροσκρούει on eachκαθε other.
266
1000000
2000
και προσκρούουν το ένα στο άλλο.
17:00
So one of theirδικα τους projectsέργα will be to help theirδικα τους ownτα δικά humanο άνθρωπος communityκοινότητα.
267
1002000
3000
Έτσι υπάρχουν προγράμματα για παροχή βοήθειας σε τοπικό επίπεδο.
17:03
And then, if they're ableικανός, they mayενδέχεται raiseαύξηση moneyχρήματα to help communitiesκοινότητες
268
1005000
4000
Αν μπορέσουν, πιθανόν να συγκεντρώσουν χρήματα για να βοηθήσουν κι άλλες κοινότητες
17:07
in other partsεξαρτήματα of the worldκόσμος.
269
1009000
2000
σε άλλα μέρη του κόσμου.
17:09
One of theirδικα τους projectsέργα will be to help animalsτων ζώων -- not just wildlifeάγρια φύση,
270
1011000
4000
Ένα από τα σχέδια δράσης είναι και η παροχή βοήθειας στα ζώα - όχι μόνο στα άγρια
17:13
domesticοικιακός animalsτων ζώων as well.
271
1015000
2000
αλλά και στα οικόσιτα.
17:15
And one of theirδικα τους projectsέργα will be to help the environmentπεριβάλλον that we all shareμερίδιο.
272
1017000
4000
Υπάρχει ακόμη ένα σχέδιο δράσης για την προστασία του περιβάλλοντος που όλοι μοιραζόμαστε.
17:19
And wovenυφαντός throughoutκαθόλη τη διάρκεια all of this is a messageμήνυμα
273
1021000
4000
Και μπλεγμένο σε όλα αυτά είναι ένα μήνυμα
17:23
of learningμάθηση to liveζω in peaceειρήνη and harmonyαρμονία withinστα πλαίσια ourselvesεμείς οι ίδιοι,
274
1025000
5000
για να μάθουμε να ζούμε ειρηνικά και συναρμονικά με τον εαυτό μας,
17:28
in our familiesοικογένειες, in our communitiesκοινότητες, betweenμεταξύ nationsέθνη, betweenμεταξύ culturesπολιτισμών,
275
1030000
4000
στις οικογένειές μας, στις κοινότητές μας, μεταξύ των εθνών και των πολιτισμών,
17:32
betweenμεταξύ religionsθρησκείες and betweenμεταξύ us and the naturalφυσικός worldκόσμος.
276
1034000
4000
μεταξύ των θρησκειών και μεταξύ του φυσικού κόσμου και εμάς.
17:36
We need the naturalφυσικός worldκόσμος. We cannotδεν μπορώ go on destroyingκαταστρέφοντας it at the rateτιμή we are.
277
1038000
5000
Χρειαζόμαστε το φυσικό κόσμο. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να τον καταστρέφουμε στο βαθμό που το κάνουμε.
17:41
We not do have more than this one planetπλανήτης.
278
1043000
4000
Έχουμε μόνο αυτόν τον πλανήτη.
17:45
Just pickingσυλλογή one or two of the projectsέργα right here in AfricaΑφρική
279
1047000
4000
Μιλάμε για ένα ή δύο σχέδια δράσης εδώ στην Αφρική,
17:49
that the RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς groupsομάδες are doing,
280
1051000
3000
με τα οποία ασχολούνται οι Ρίζες και οι Βλαστοί,
17:52
one or two projectsέργα only -- in TanzaniaΤανζανία, in UgandaΟυγκάντα, KenyaΚένυα,
281
1054000
5000
ένα ή δύο σχέδια στην Τανζανία, την Ουγκάντα, την Κένυα,
17:57
SouthΝότια AfricaΑφρική, Congo-BrazzavilleΚονγκό-Μπραζαβίλ, SierraΣιέρα LeoneΛεόνε, CameroonΚαμερούν
282
1059000
5000
στη Νότια Αφρική, στο Κογκό, στην Μπραζαβίλ, στη Σιέρα Λεόνε, στο Καμερούν
18:02
and other groupsομάδες. And as I say, it's in 97 countriesχώρες around the worldκόσμος.
283
1064000
4000
και αλλού. Όπως προείπα, εφαρμόζεται σε 97 χώρες στον κόσμο.
18:06
Of courseσειρά μαθημάτων, they're plantingφύτευση treesδέντρα. They're growingκαλλιέργεια organicοργανικός vegetablesλαχανικά.
284
1068000
4000
Εννοείται οτι κάνουν δεντροφυτεύσεις και καλλιεργούν βιολογικά λαχανικά.
18:10
They're workingεργαζόμενος in the refugeeπρόσφυγας campsστρατόπεδα, with chickensκοτόπουλα
285
1072000
3000
Εργάζονται σε καταυλισμούς προσφύγων μαζί με κότες
18:13
and sellingπώληση the eggsτα αυγά for a little amountποσό of moneyχρήματα,
286
1075000
2000
και πωλούν τα αυγά για λίγα χρήματα
18:15
or just usingχρησιμοποιώντας them to feedταίζω theirδικα τους familiesοικογένειες,
287
1077000
3000
ή απλά τα κρατούν για να θρέψουν τις οικογένειές τους
18:18
and feelingσυναισθημα a senseέννοια of prideυπερηφάνεια and empowermentενδυνάμωση,
288
1080000
3000
και νιώθουν περήφανοι και δυνατοί,
18:21
because they're no longerμακρύτερα helplessαβοήθητοι and dependingσε συνάρτηση on othersοι υπολοιποι
289
1083000
2000
γιατί δεν είναι πλεον ανήμποροι και δεν βασίζονται σε τρίτους
18:23
with theirδικα τους vegetablesλαχανικά and theirδικα τους chickensκοτόπουλα.
290
1085000
3000
έχοντας τα λαχανικά τους και τις κότες τους.
18:26
It's beingνα εισαι used in UgandaΟυγκάντα
291
1088000
2000
Εφαρμόζεται στην Ουγκάντα,
18:28
to give some psychologicalψυχολογικός help to ex-childex-παιδιού soldiersστρατιώτες.
292
1090000
5000
για να παρέχουμε ψυχολογική υποστήριξη σε πρώην παιδιά-στρατιώτες.
18:33
Doing projectsέργα like this is bringingφέρνοντας them out of themselvesτους εαυτούς τους.
293
1095000
3000
Ακολουθώντας τέτοια προγράμματα, επικεντρώνονται ξανά στους εαυτούς τους.
18:36
OnceΜια φορά again, they're usefulχρήσιμος membersμελών of societyκοινωνία.
294
1098000
3000
Για μια ακόμη φορά αποτελούν ένα χρήσιμο κομμάτι της κοινωνίας.
18:39
We have this programπρόγραμμα in prisonsφυλακές as well.
295
1101000
2000
Έχουμε πρόγραμμα και για τις φυλακές.
18:42
So, there's no time for more RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς now.
296
1104000
3000
Οπότε δεν υπάρχει χρόνος για περισσότερες Ρίζες και Βλαστούς τώρα.
18:45
But -- oh, they're alsoεπίσης workingεργαζόμενος on HIVHIV/AIDSAIDS.
297
1107000
4000
Αλλά -- ασχολούνται επίσης με το HIV/AIDS.
18:49
That's a very importantσπουδαίος componentσυστατικό of RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς,
298
1111000
3000
Το οποίο είναι ένα βασικό κομμάτι του προγράμματος Ρίζες και Βλαστοί,
18:52
with olderΠαλαιότερα kidsπαιδιά talkingομιλία to youngerπιο ΝΕΟΣ onesαυτές.
299
1114000
2000
καθώς μεγαλύτερα παιδιά συζητούν με μικρότερα.
18:54
And unwantedανεπιθύμητες pregnanciesεγκυμοσύνες and things like that,
300
1116000
3000
Καθώς και για τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες
18:57
whichοι οποίες youngνεαρός people listen to better from other youthνεολαία, ratherμάλλον than adultsενήλικες.
301
1119000
5000
για τις οποίες οι νέοι άνθρωποι προτιμούν να ακούν από συνομήλικούς τους παρά από ενήλικες.
19:03
HopeΕλπίδα. That's the questionερώτηση I get askedερωτηθείς as I'm going around the worldκόσμος:
302
1125000
5000
Ελπίδα. Αυτό το ερώτημα τίθεται παντού.
19:08
"JaneJane, you've seenείδα so manyΠολλά terribleτρομερός things,
303
1130000
2000
"Τζέιν, έχεις δει τόσα πολλά φοβερά πράγματα,
19:10
you've seenείδα your chimpanzeesχιμπατζήδες decreaseμείωση in numberαριθμός
304
1132000
3000
έχεις δει να μειώνεται ο αριθμός των χιμπατζήδων,
19:13
from about one millionεκατομμύριο, at the turnστροφή of the centuryαιώνας,
305
1135000
2000
από ένα εκατομμύριο στις αρχές του αιώνα
19:15
to no more than 150,000 now, and the sameίδιο with so manyΠολλά other animalsτων ζώων.
306
1137000
5000
σε 150.000 τώρα. Το ίδιο ισχύει και για άλλα ζώα.
19:20
ForestsΔάση disappearingεξαφανίζονται, desertsδίκαιη τιμωρία where onceμια φορά there was forestδάσος.
307
1142000
4000
Τα δάση εξαφανίζονται και στη θέση τους εμφανίζονται έρημοι.
19:24
Do you really have hopeελπίδα?" Well, yes.
308
1146000
4000
Υπάρχει ελπίδα;" Τελικά, υπάρχει.
19:28
You can't come to a conferenceδιάσκεψη like TEDTED and not have hopeελπίδα, can you?
309
1150000
4000
Δεν μπορείς να βρίσκεσαι εδώ και να μην ελπίζεις, έτσι δεν είναι;
19:32
And of courseσειρά μαθημάτων, there's hopeελπίδα. One is this amazingφοβερο humanο άνθρωπος brainεγκέφαλος.
310
1154000
4000
Φυσικά και υπάρχει ελπίδα. Καταρχάς έχουμε αυτό το εκπληκτικό ανθρώπινο νου.
19:36
And I mean, think of the technologiesτεχνολογίες.
311
1158000
2000
Και εννοώ τις τεχνολογίες.
19:38
And I've just been so thrilledενθουσιασμένος, finallyτελικά, to come to people talkingομιλία about compostλίπασμα latrinesτουαλέτες.
312
1160000
7000
Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη που επιτέλους μπορώ να μιλάω για την ανακύκλωση του ακάθαρτου νερού.
19:45
It's one of my hobbyhorsesέμμονες ιδέες.
313
1167000
2000
Είναι ένα από τα παιχνίδια μου.
19:47
We just flushξεπλύνετε all this waterνερό down the lavatoryαποχωρητηρίου, it's terribleτρομερός.
314
1169000
4000
Απλά είναι τρομερό να σπαταλάμε τόσο νερό χρησιμοποιώντας το καζανάκι.
19:51
And then talkingομιλία about renewableανανεώσιμος energyενέργεια -- desperatelyαπεγνωσμένα importantσπουδαίος.
315
1173000
5000
Μιλάμε και για ανανεώσιμες πηγές ενέργειες που χρειαζόμαστε απελπισμένα.
19:56
Do we careΦροντίδα about the planetπλανήτης for our childrenπαιδιά?
316
1178000
3000
Μας ενδιαφέρει το μέλλον των παιδιών μας στον πλανήτη;
19:59
How manyΠολλά of us have childrenπαιδιά or grandchildrenεγγονια, niecesανιψιές, nephewsανίψια?
317
1181000
3000
Πόσοι έχουμε παιδιά, εγγόνια ή ανήψια;
20:02
Do we careΦροντίδα about theirδικα τους futureμελλοντικός?
318
1184000
3000
Μας ενδιαφέρει το μέλλον τους;
20:05
And if we careΦροντίδα about theirδικα τους futureμελλοντικός, we, as the eliteαφρόκρεμα around the worldκόσμος,
319
1187000
5000
Αν ενδιαφερόμαστε για το μέλλον τους, εμείς ως η τάξη των εκλεκτών του κόσμου,
20:10
we can do something about it. We can make choicesεπιλογές as to how we liveζω eachκαθε day.
320
1192000
4000
μπορούμε να κάνουμε κάτι γι'αυτό. Είναι θέμα επιλογών το πως ζούμε κάθε μέρα.
20:14
What we buyαγορά. What we wearφορούν.
321
1196000
2000
Τι αγοράζουμε, τι φοράμε.
20:16
And chooseεπιλέγω to make these choicesεπιλογές with the questionερώτηση,
322
1198000
5000
Προτού κάνουμε τις επιλογές μας, να αναρωτιόμαστε
20:21
how will this affectεπηρεάζουν the environmentπεριβάλλον around me?
323
1203000
3000
πως αυτές θα επηρεάσουν το περιβάλλον γύρω μας;
20:24
How will it affectεπηρεάζουν the life of my childπαιδί when he or she growsμεγαλώνει up?
324
1206000
5000
Πως θα επηρεάσει τη ζωή του παιδιού μου, όταν αυτό μεγαλώσει;
20:29
Or my grandchildεγγόνι, or whateverοτιδήποτε it is.
325
1211000
2000
Ή του εγγονιού μου ή των υπολοίπων.
20:31
So the humanο άνθρωπος brainεγκέφαλος, coupledσε συνδυασμό with the humanο άνθρωπος heartκαρδιά,
326
1213000
5000
Οπότε ο ανθρώπινος νους σε συνδιασμό με την καρδιά --
20:36
and we joinΣυμμετοχή handsτα χέρια around the worldκόσμος.
327
1218000
2000
και ενώνουμε τα χέρια σε όλο τον κόσμο.
20:38
And that's what TEDTED is helpingβοήθεια so well with, and GoogleGoogle who help us,
328
1220000
4000
Σε αυτό μας βοηθάει το TED μαζί με τη Google
20:42
and EsriΗ Esri are helpingβοήθεια us with mappingχαρτογράφηση in GombeGombe NationalΕθνική ParkΠάρκο.
329
1224000
5000
και την ESRI για τη χαρτογράφηση του Εθνικού Πάρκου της Γκόμπι.
20:47
All of these technologiesτεχνολογίες we can use.
330
1229000
2000
Χρησιμοποιούμε όλες αυτές τις τεχνολογίες.
20:49
Now let's linkΣύνδεσμος them, and it's beginningαρχή to happenσυμβεί, isn't it?
331
1231000
3000
Μόλις τις συνδέσουμε, κάτι ξεκινάει να γίνεται, έτσι δεν είναι;
20:52
You've heardακούσει about it this afternoonαπόγευμα. It's beginningαρχή to happenσυμβεί.
332
1234000
4000
Το ακούσατε απόψε.Ξεκινάει να συμβαίνει.
20:56
This changeαλλαγή, this changeαλλαγή. To see changeαλλαγή
333
1238000
2000
Αυτή η αλλαγή, αυτή η αλλαγή, να δούμε την αλλαγή
20:58
that we mustπρέπει have if we careΦροντίδα about the futureμελλοντικός.
334
1240000
3000
που χρειαζόμαστε αν ενδιαφερόμαστε για το μέλλον.
21:01
And the nextεπόμενος reasonλόγος for hopeελπίδα -- natureφύση is amazinglyκαταπληκτικά resilientανθεκτική.
335
1243000
4000
Ακόμη κάτι για να ελπίζουμε-- η φύση αντιστέκεται εκπληκτικά.
21:05
You can take an areaπεριοχή that's absolutelyαπολύτως destroyedκαταστράφηκε από,
336
1247000
3000
Ακόμη και σε μια κατεστραμμένη περιοχή,
21:08
with time and perhapsίσως some help it can regenerateαναγεννηθείς.
337
1250000
3000
μετά από καιρό και με λίγη βοήθεια, μπορεί να αναγεννηθεί.
21:11
And an exampleπαράδειγμα is the TACARETACARE programπρόγραμμα.
338
1253000
3000
Το πρόγραμμα Πρόληψη προσφέρει ένα τέτοιο παράδειγμα.
21:14
I told you, where a seeminglyφαινομενικώς deadνεκρός treeδέντρο stumpκούτσουρο --
339
1256000
3000
Σας είπα για φαινομενικά νεκρά κούτσουρα --
21:17
if you stop hackinghacking them for firewoodκαυσόξυλα,
340
1259000
2000
αν σταματήσουμε να τα χρησιμοποιούμε ως καυσόξυλα
21:19
whichοι οποίες you don't need to because you have woodξύλο lots,
341
1261000
2000
μιας και δεν τα χρειαζόμαστε
21:21
then in fiveπέντε yearsχρόνια you can have a 30-foot-πόδι treeδέντρο.
342
1263000
4000
έτσι μέσα σε πέντε χρόνια θα έχουμε ένα δέντρο 10 μέτρων.
21:25
And animalsτων ζώων, almostσχεδόν on the brinkχείλος of extinctionεξαφάνιση,
343
1267000
3000
Και τα ζώα σχεδόν στα πρόθυρα της εξαφάνισής τους
21:28
can be givenδεδομένος a secondδεύτερος chanceευκαιρία. That's my nextεπόμενος bookΒιβλίο.
344
1270000
3000
αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Αυτό είναι το επόμενο βιβλίομου.
21:31
It's inspiringεμπνέοντας. And it bringsφέρνει me to my last categoryκατηγορία of hopeελπίδα,
345
1273000
4000
Σε εμπνέει. Και αυτό με φέρνει στην άλλη μου ελπίδα--
21:35
and we'veέχουμε heardακούσει about this so much in the last two daysημέρες:
346
1277000
3000
και ακούσαμε πολλά για αυτό τις τελευταίες δύο μέρες:
21:38
this indomitableαδάμαστος humanο άνθρωπος spiritπνεύμα. This determinationπροσδιορισμός of people,
347
1280000
4000
το αδάμαστο ανθρώπινο πνεύμα.Αυτή η αποφασιστικότητα των ανθρώπων,
21:42
the resilienceελαστικότητα of the humanο άνθρωπος spiritπνεύμα,
348
1284000
2000
η αντοχή του ανθρώπινου πνεύματος.
21:44
So that people who you would think would be batteredκακοποιημένα by povertyφτώχεια,
349
1286000
4000
Έτσι αυτοί οι άνθρωποι που χτυπιούνται από την φτώχεια,
21:48
or diseaseασθένεια, or whateverοτιδήποτε, can pullΤραβήξτε themselvesτους εαυτούς τους up out of it,
350
1290000
5000
ή από την αρρώστια ή οτιδήποτε άλλο, μπορούν να ξεφύγουν από αυτό,
21:53
sometimesωρες ωρες with a helpingβοήθεια handχέρι, and take theirδικα τους partμέρος in societyκοινωνία,
351
1295000
6000
μερικές φορές με λίγη βοήθεια και να ξαναβρούν το ρόλο τους στην κοινωνία
21:59
and take theirδικα τους partμέρος in changingαλλάζοντας the worldκόσμος.
352
1301000
3000
και να αναλάβουν δράση στην αλλαγή του κόσμου.
22:02
And just to think of one or two people out of AfricaΑφρική who are just really inspiringεμπνέοντας.
353
1304000
4000
Μόνο να σκεφτούμε έναν ή δύο ανθρώπους από την Αφρική που μας εμπνέουν,
22:06
We could make a very long listλίστα,
354
1308000
3000
θα μπορούσαμε να είχαμε μια μεγάλη λίστα,
22:09
but obviouslyπροφανώς NelsonΝέλσον MandelaΜαντέλα, emergingαναδυόμενες from 17 yearsχρόνια
355
1311000
3000
αλλά προφανώς ο Νέλσον Μαντέλα βγαίνοντας από 17 χρόνια
22:12
of hardσκληρά physicalφυσικός laborεργασία, 23 yearsχρόνια of imprisonmentφυλάκιση,
356
1314000
3000
σκληρής σωματικής εργασίας, 23 χρόνια φυλάκισης,
22:15
with this amazingφοβερο abilityικανότητα to forgiveσυγχωρώ, so that he could leadΟΔΗΓΩ his nationέθνος
357
1317000
4000
με μια εκπληκτική ικανότητα να συγχωρεί έτσι ώστε να μπορέσει να καθοδηγήσει το λαό του
22:19
out the evilκακό regimeκαθεστώς of apartheidπολιτική φυλετικού διαχωρισμού withoutχωρίς a bloodbathαίμα.
358
1321000
4000
μακρυά από το κακό καθεστώς του απαρχάιντ χωρίς μακελειό.
22:23
KenKen Saro-WiwaΣάρο-Ουίουα, in NigeriaΝιγηρία, who tookπήρε on the giantγίγαντας oilλάδι companiesεταιρείες,
359
1325000
5000
Ο Κεν Σάρο Βίβα στη Νιγηρία, που αντιμετώπισε τις πετρελαϊκές εταιρείες.
22:28
and althoughαν και people around the worldκόσμος triedδοκιμασμένος theirδικα τους bestκαλύτερος, was executedεκτελέστηκαν.
360
1330000
5000
Παρόλο που πολλοί άνθρωποι προσπάθησαν αρκετά, εκτελέστηκε.
22:33
People like this are so inspirationalπηγή έμπνευσης.
361
1335000
4000
Άτομα όπως αυτά σε εμπνέουν.
22:37
People like this are the roleρόλος modelsμοντέλα we need for youngνεαρός AfricansΑφρικανοί.
362
1339000
4000
Άτομα σαν αυτά είναι τα πρότυπα που χρειαζόμαστε για τις νέες γενιές Αφρικανών.
22:41
And we need some environmentalπεριβάλλοντος roleρόλος modelsμοντέλα as well,
363
1343000
4000
Χρειαζόμαστε επίσης και περιβαλλοντικά πρότυπα,
22:45
and I've been hearingακρόαση some of them todayσήμερα.
364
1347000
2000
ακούσαμε κάποια από αυτά σήμερα.
22:47
So I'm really gratefulευγνώμων for this opportunityευκαιρία to shareμερίδιο this messageμήνυμα
365
1349000
5000
Οπότε είμαι ευγνώμων για αυτήν την ευκαιρία που έχω να μοιραστώ αυτό το μήνυμα
22:52
again, with everyoneΟλοι at TEDTED.
366
1354000
2000
ξανά με όλους όσοι ασχολούνται με το TED.
22:54
And I hopeελπίδα that some of us can get togetherμαζί and talk about some of these things,
367
1356000
5000
Ελπίζω κάποιοι από εμάς να μπορέσουμε να μιλήσουμε για αυτά τα πράγματα,
22:59
especiallyειδικά the RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς programπρόγραμμα.
368
1361000
2000
ιδίως για το πρόγραμμα Ρίζες και Βλαστοί.
23:01
And just a last wordλέξη on that --
369
1363000
2000
Και κάτι τελευταίο--
23:03
the youngνεαρός womanγυναίκα who'sποιος είναι runningτρέξιμο this entireολόκληρος conferenceδιάσκεψη centerκέντρο,
370
1365000
3000
αυτή η νέα γυναίκα που έχει αναλάβει όλο το συνέδριο,
23:06
I metσυνάντησε her todayσήμερα.
371
1368000
2000
την οποία συνάντησα σήμερα.
23:08
She cameήρθε up so excitedερεθισμένος, with her certificateπιστοποιητικό. She was [in] RootsΡίζες and ShootsΒλαστούς.
372
1370000
5000
Ήταν τόσο ενθουσιασμένη με το πιστοποιητικό της. Δούλεψε στο πρόγραμμα Ρίζες και Βλαστοί.
23:13
She was in the leadershipηγεσία in DarDar esES SalaamΣαλάμ.
373
1375000
2000
Ηγήθηκε στο Νταρ Ες Σαλάαμ.
23:15
She said it's helpedβοήθησα her to do what she's doing.
374
1377000
3000
Θεωρεί ότι τη βοήθησε να κάνει ό,τι έχει κάνει.
23:18
And it was very, very excitingσυναρπαστικός for me to meetσυναντώ her
375
1380000
3000
Και ενθουσιάστηκα που τη γνώρισα
23:21
and see just one exampleπαράδειγμα of how youngνεαρός people,
376
1383000
3000
και είδα μόνο ένα παράδειγμα για το πως οι νέοι άνθρωποι,
23:24
when they are empoweredεξουσιοδοτημένος, givenδεδομένος the opportunityευκαιρία to take actionδράση,
377
1386000
6000
όταν τους δίνεται η δύναμη και η ευκαιρία να αναλάβουν δράση,
23:30
to make the worldκόσμος a better placeθέση,
378
1392000
2000
για να καλυτερεύσουν τον κόσμο μας,
23:32
trulyστα αληθεια are our hopeελπίδα for tomorrowαύριο.
379
1394000
2000
πραγματικά είναι η ελπίδα μας για το αύριο.
23:34
Thank you.
380
1396000
2000
Σας ευχαριστώ.
23:37
(ApplauseΧειροκροτήματα)
381
1399000
3000
(Χειροκρότημα)
Translated by Mary Keramida
Reviewed by Leonidas Argyros

▲Back to top

ABOUT THE SPEAKER
Jane Goodall - Primatologist; environmentalist
Jane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian.

Why you should listen

Jane Goodall hasn't exactly found the missing link, but she's come closer than just about anyone else on Earth. Her extensive research into the behavior of chimpanzees, which started in Africa in the 1960s and continues today, fundamentally altered scientific thinking about the relationship between humans and other mammals.

Goodall, who founded a research institute in her name in 1977, is an internationally recognized authority on the primate world. She's written books for adults and children, contributed to documentaries, and serves as a National Geographic explorer-in-residence, a United Nations peace messenger, and the president of Advocates for Animals. For her efforts to observe and preserve all species, Goodall has received honors and accolades from governments, nonprofits, universities, and professional organizations, including a medal from UNESCO and the French Legion of Honor in 2006.

More profile about the speaker
Jane Goodall | Speaker | TED.com