TEDGlobal 2007
Jane Goodall: How humans and animals can live together
جین گودال کمک می‌کند تا جانوران و انسان در کنار هم زندگی کنند
Filmed:
Readability: 4
948,670 views
پژوهشگر اسطوره‌ای شامپانزه‌ها، جین گودال، درباره‌ی تاکِیر و پروژه‌های مشترکش سخنرانی می‌کند، پروژه‌هایی که به مردم کمک می‌کند تا بتوانند در شهرهای آفریقا که به طور دیوانه‌آسایی در حال رشد هستند، در کنار حیوانات در معرض تهدید زندگی کنند.
Jane Goodall - Primatologist; environmentalist
Jane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian. Full bio
Jane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian. Full bio
Double-click the English transcript below to play the video.
00:19
Good afternoon, good evening, whatever.
0
1000
3000
عصربخیر، شب‌بخیر، هرچی.
00:23
We can go, jambo, guten Abend, bonsoir,
1
5000
5000
می‌تونیم اینطور هم بگیم، جامبو، گوتِن آبِند، بون سوار،
00:28
but we can also ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh, ooh.
2
10000
9000
اما می‌تونیم اینطور هم بگیم: عو، عو، عو، عو، عو، عو.
00:38
That is the call that chimpanzees make
3
20000
3000
این آوای شامپانزه‌هاست
00:41
before they go to sleep in the evening.
4
23000
2000
پیش از اینکه در غروب به خواب برن.
00:43
You hear it going from one side of the valley to the other,
5
25000
4000
می‌تونید این آوا را بشنوید که از یک سوی دره به سوی دیگر جریان دارد،
00:47
from one group of nests to the next.
6
29000
3000
از آشیانه هایی به آشیانه ای دیگر.
00:51
And I want to pick up with my talk this evening
7
33000
3000
و من می‌خوام سخنرانی امشبم را درست از جایی پی بگیرم
00:54
from where Zeray left off yesterday.
8
36000
4000
که زِرای (زِرِسِنای اَلِمسگد) دیروز آن را به پایان رساند.
00:59
He was talking about this amazing, three-year-old Australopithecine child, Selam.
9
41000
6000
او درباره‌ی این کودکِ انسانگونهی سه ساله حرف می‌زد، سِلام.
01:05
And we've also been hearing about the history, the family tree, of mankind
10
47000
7000
ما درباره‌ی تاریخ و نیانامه - شجره‌نامه - بشر از طریق راه نمای ژنتیکی هم شنیدیم.
01:12
through DNA genetic profiling.
11
54000
3000
ما درباره‌ی تاریخ و نیانامه - شجره‌نامه - بشر از طریق نمای ژنتیکی هم شنیدیم.
01:15
And it was a paleontologist, the late Louis Leakey,
12
57000
5000
و این دیرین‌شناس، لوییس لیکیِ فقید بود،
01:20
who actually set me on the path for studying chimpanzees.
13
62000
4000
که در اصل مرا در مسیر بررسی شامپانزه‌ها انداخت.
01:24
And it was pretty extraordinary, way back then.
14
66000
3000
و وقتی این راه را مرور می‌کنم، بسیار خارق‌العاده بود.
01:27
It's kind of commonplace now,
15
69000
2000
الان دیگر خیلی نخ‌نما شده،
01:29
but his argument was -- because he'd been searching
16
71000
3000
اما نظریه‌ی او - چون او در جستجوی باقیمانده‌های فسیلی انسان‌های اولیه در آفریقا بود.
01:32
for the fossilized remains of early humans in Africa.
17
74000
5000
اما نظریه‌ی او - چون او در جستجوی باقیمانده‌های فسیلی انسان‌های اولیه در آفریقا بود.
01:37
And you can tell an awful lot
18
79000
3000
و از این فسیل‌ها میشه به چیزهای بهت‌آورزیادی درباره اینکه اون آدما چه شکلی بودن پی برد٬
01:40
about what those beings looked like from the fossils,
19
82000
3000
و از این فسیل‌ها میشه به چیزهای بهت‌آورزیادی درباره اینکه اون آدما چه شکلی بودن پی برد٬
01:43
from the shape of the muscle attachments,
20
85000
3000
از روی شکل اتصال ماهیچه‌ها،
01:46
something about the way they lived
21
88000
2000
چیزی درباره‌ی روشی که زندگی می‌کردند را میشه دریافت،
01:48
from the various artifacts found with them.
22
90000
3000
و از روی ابزارهای گوناگونی که به همراه آنها پیدا میشه هم همینطور.
01:51
But what about how they behaved? That's what he wanted to know.
23
93000
4000
اما درباره‌ی شیوه‌ی رفتارشان چی؟ این چیزی بود که او می‌خواست بداند.
01:55
And of course, behavior doesn't fossilize.
24
97000
2000
و البته، رفتار فسیل نمی‌شه.
01:57
He argued -- and it's now a fairly common theory --
25
99000
3000
فرضیه‌ی او این بود - و حالا این یک نظریه‌ی نسبتا رایج‌ست-
02:00
that if we found behavior patterns similar or the same
26
102000
7000
که اگر ما الگوهای رفتاری مشابه یا یکسانی را
02:07
in our closest living relatives, the great apes, and humans today,
27
109000
4000
در فامیل‌های نزدیک‌مان بیابیم، گوریل‌ها، و انسان‌های امروزی،
02:11
then maybe those behaviors were present in the ape-like,
28
113000
4000
در این‌صورت شاید این رفتارها در نیاکان میمون‌گونه -
02:15
human-like ancestor some seven million years ago.
29
117000
4000
انسانگونهی ما در هفت میلیون سال پیش هم وجود داشته.
02:19
And therefore, perhaps we had brought those characteristics with us
30
121000
4000
و بنابراین، شاید ما این ویژگی‌ها را با خودمان از نیاکانِ نیاکان‌مان به همراه آورده باشیم.
02:23
from that ancient, ancient past.
31
125000
2000
و بنابراین، شاید ما این ویژگی‌ها را با خودمان از نیاکانِ نیاکان‌مان به همراه آورده باشیم.
02:25
Well, if you look in textbooks today that deal with human evolution,
32
127000
6000
خب، اگر شما به کتاب‌های درسی امروزه که با فرگشت (نظریه تکاملی) سر و کار دارند نگاهی بندازید،
02:31
you very often find people speculating about how early humans
33
133000
4000
اغلب کسانی را پیدا می‌کنید که، با استناد به رفتار شامپانزه ها، دراین‌باره گمانه‌زنی می‌کنند که انسان‌های اولیه چگونه رفتار می‌کرده‌اند.
02:35
may have behaved, based on the behavior of chimpanzees.
34
137000
4000
اغلب کسانی را پیدا می‌کنید که، با استناد به رفتار شامپانزه ها، دراین‌باره گمانه‌زنی می‌کنند که انسان‌های اولیه چگونه رفتار می‌کرده‌اند.
02:39
They are more like us than any other living creature,
35
141000
4000
آنها بیش از هر موجود زنده‌ی دیگری به انسان شبیه هستند،
02:43
and we've heard about that during this TED Conference.
36
145000
3000
و ما دراین‌باره در طی کنفرانس TED زیاد شنیده‌ایم.
02:46
So it remains for me to comment on the ways in which chimpanzees
37
148000
5000
بنابراین چیزی که برای من باقی مانده که درباره‌اش حرف بزنم راه‌های مشابهت شامپانزه‌ها
02:51
are so like us, in certain aspects of their behavior.
38
153000
5000
از جنبه‌های خاصی از رفتار، به ماست.
02:57
Every chimpanzee has his or her own personality.
39
159000
3000
هر شامپانزه شخصیت ویژه‌ی خودش را دارد.
03:00
Of course, I gave them names. They can live to be 60 years or more,
40
162000
4000
البته، من هر کدام را به نامی صدا می‌کنم. آنها تا ۶۰ سال یا بیشتر زندگی می‌کنند،
03:04
although we think most of them probably don't make it to 60 in the wild.
41
166000
5000
اگرچه ما فکر می‌کنیم که بیشتر آنها نمی‌تونند تا ۶۰ سال در حیات وحش دوام بیارند.
03:09
Mr. Wurzel. The female has her first baby when she's 11 or 12.
42
171000
6000
آقای وورزِل. ماده‌ها بچه‌های اول‌شان را وقتی ۱۱ یا ۱۲ ساله هستند به دنیا میارن.
03:15
Thereafter, she has one baby only every five or six years,
43
177000
4000
از آن پس، تنها هر پنج یا شش سال یک‌بار بچه‌دار می‌شن،
03:19
a long period of childhood dependency when the child is nursing,
44
181000
5000
یک دوره‌ی طولانی از وابستگی دوران کودکی وقتی از کودک پرستاری میشه،
03:24
sleeping with the mother at night, and riding on her back.
45
186000
4000
شب‌ها با مادر می‌خوابد، و روزها بر پشتش سوار میشه.
03:28
And we believe that this long period of childhood
46
190000
3000
و ما باور داریم که این دوره‌ی طولانی کودکی
03:31
is important for chimpanzees, just as it is for us, in relation to learning.
47
193000
5000
برای شامپانزه‌ها اهمیت دارد، درست همانقدر که برای ما، در ارتباط با آموزش، اهمیت دارد.
03:36
As the brain becomes ever more complex
48
198000
2000
همچنان که مغز همواره در طی فرگشت (تکامل) در گونه‌های متفاوتی از جانداران پیچیده‌تر میشه،
03:38
during evolution in different forms of animals,
49
200000
4000
همچنان که مغز همواره در طی فرگشت (تکامل) در گونه‌های متفاوتی از جانداران پیچیده‌تر میشه،
03:42
so we find that learning plays an ever more important role
50
204000
3000
ما به این نتیجه می‌رسیم که در تاریخچه‌ی زندگی هر کس، آموزش از همیشه نقش مهم‌تری را بازی می‌کند.
03:45
in an individual's life history.
51
207000
3000
ما به این نتیجه می‌رسیم که در تاریخچه‌ی زندگی هر کس، آموزش از همیشه نقش مهم‌تری را بازی می‌کند.
03:48
And young chimpanzees spend a lot of time watching what their elders do.
52
210000
4000
و شامپانزه‌های جوان زمان بسیاری را صرف تماشای اعمال بزرگ‌ترها شون می‌کنند.
03:52
We know now that they're capable of imitating behaviors that they see.
53
214000
6000
ما می‌دانیم که آنها می‌تونن آنچه را که می‌بینند تقلید کنند.
03:58
And we believe that it's in this way
54
220000
3000
و معتقدیم که به این شیوه‌ست
04:01
that the different tool-using behaviors -- that have now been seen
55
223000
3000
که رفتارهای گوناگونِ ابزار محور - که در حال حاضر
04:04
in all the different chimpanzee populations studied in Africa --
56
226000
4000
در همه‌ی جمعیت‌های شامپانزه‌ی مورد مطالعه در آفریقا مشاهده میشه -
04:08
how these are passed from one generation to the next,
57
230000
3000
چطور اینها از یک نسل به نسل دیگر منتقل میشه،
04:11
through observation, imitation and practice,
58
233000
3000
از راه مشاهده، تقلید، و تمرین،
04:14
so that we can describe these tool-using behaviors as primitive culture.
59
236000
5000
بنابراین می‌تونیم این رفتارهای ابزار محور را به عنوان یک فرهنگ بدوی توضیح بدیم.
04:19
Chimpanzees don't have a spoken language. We've talked about that.
60
241000
4000
شامپانزه‌ها زبان گفتاری ندارند. ما دراین‌باره حرف زدیم.
04:23
They do have a very rich repertoire of postures and gestures,
61
245000
4000
اما گنجینه‌ی بسیار ارزشمندی از ایماها و اشاره‌ها در اختیار دارند،
04:27
many of which are similar, or even identical, to ours
62
249000
4000
که بسیاری از آنها مشابه، و یا حتی کاملا همانند ما هستند
04:31
and formed in the same context. Greeting chimpanzees embracing.
63
253000
4000
و در همان بستر شکل گرفته‌اند. به هنگام خوشامدگویی یکدیگر را در آغوش می‌گیرند.
04:35
They also kiss, hold hands, pat one another on the back.
64
257000
3000
آنها می‌بوسند، دست‌های هم را می‌گیرند، به پشت هم می‌زنند.
04:38
And they swagger and they throw rocks.
65
260000
3000
و با فیس و افاده راه می‌رن و سنگ‌پرانی می‌کنند.
04:42
In chimpanzee society, we find many, many examples of compassion,
66
264000
6000
در اجتماع شامپانزه‌ها، ما نمونه‌های بسیار بسیار زیادی از همدلی،
04:48
precursors to love and true altruism.
67
270000
3000
نشانه‌هایی از عشق و نوعدوستی حقیقی می‌بینیم.
04:51
Unfortunately, they, like us, have a dark side to their nature.
68
273000
4000
متاسفانه، آنها، مانند ما، سوی تاریکی هم در سرشت خودشان دارند.
04:55
They're capable of extreme brutality, even a kind of primitive war.
69
277000
5000
آنها می‌تونند به شدت خشونت به خرج بدن، حتی گونه‌ای از جنگ به راه بندازند.
05:00
And these really aggressive behaviors, for the most part,
70
282000
3000
و این رفتارهای واقعا تهاجمی، در بیشتر موارد،
05:03
are directed against individuals of the neighboring social group.
71
285000
4000
در برابرِ افرادی از دسته‌ی اجتماعی مجاور به راه می‌افتد.
05:07
They are very territorially aggressive.
72
289000
4000
آنها در حیطه‌ی قلمروشان بسیار تهاجمی هستند.
05:12
Chimpanzees, I believe, more than any other living creature,
73
294000
4000
من باور دارم، که شامپانزه‌ها، بیش از هر جاندار دیگری،
05:16
have helped us to understand that, after all, there is no sharp line
74
298000
4000
به ما یاری رسانده اند که دریابیم، با این همه، مرز مشخصی
05:20
between humans and the rest of the animal kingdom.
75
302000
3000
میان بشر و دیگران در قلمرو جانوری وجود ندارد.
05:23
It's a very blurry line, and it's getting more blurry all the time
76
305000
4000
این یک مرز بسیار مبهم‌ست، همچنان که ما مشاهدات بیشتری انجام می‌دیم، مبهم‌تر هم میشه.
05:27
as we make even more observations.
77
309000
3000
این یک مرز بسیار مبهم‌ست، همچنان که ما مشاهدات بیشتری انجام می‌دیم، مبهم‌تر هم میشه.
05:30
The study that I began in 1960 is still continuing to this day.
78
312000
5000
مطالعاتی که من در سال ۱۹۶۰ آغاز کردم تا امروز ادامه دارد.
05:35
And these chimpanzees, living their complex social lives in the wild,
79
317000
5000
و این شامپانزه‌ها، که زندگی پیچیده‌ی اجتماعی خودشان را در حیات وحش می‌گذرانند،
05:40
have helped -- more than anything else --
80
322000
3000
- بیش از هر چیز دیگری - کمک کرده‌اند
05:43
to make us realize we are part of, and not separated from,
81
325000
4000
که ما دریابیم که تکه‌ای از آنها هستیم، نه جدا از آنها،
05:47
the amazing animals with whom we share the planet.
82
329000
3000
تکه‌ای از جانداران جالب که با آنها این سیاره را سهیم می‌شیم.
05:50
So it's pretty sad to find that chimpanzees,
83
332000
3000
خب، این بسیار اندوه بارست که ببینیم شامپانزه‌ها،
05:53
like so many other creatures around the world, are losing their habitats.
84
335000
4000
مانند بسیاری دیگر از جانداران سراسر جهان، زیستگاه‌های خودشان را از دست می‌دن.
05:57
This is just one photograph from the air,
85
339000
3000
این تنها یک عکس هوایی‌ست،
06:00
and it shows you the forested highlands of Gombe.
86
342000
4000
و به شما نواحی کوهستانی جنگلی گامبی پایتخت نیجریه را نشان میده.
06:04
And it was when I flew over the whole area, about 16 years ago,
87
346000
6000
و این مربوط به زمانی‌ست که من برفراز این ناحیه پرواز می‌کردم، تقریبا ۱۶ سال پیش،
06:10
and realized that outside the park, this forest,
88
352000
3000
و دریافتم که بیرون پارک، این جنگل،
06:13
which in 1960 had stretched almost unbroken
89
355000
3000
که در سال ۱۹۶۰ تقریبا بدون هیچ دست‌درازی
06:16
along the eastern shore of Lake Tanganyika,
90
358000
3000
در امتداد ساحل شرقی دریاچه‌ی تانگانیکا کشیده شده بود،
06:19
which is where the tiny, 30-square-mile Gombe National Park lies,
91
361000
5000
یعنی جایی که، پارک ملی کوچک گامبی، در ناحیه‌ای ۸٫۰۰۰ هکتاری قرار گرفته،
06:24
that a question came to my mind.
92
366000
3000
و یک پرسش به ذهن من خطور کرد.
06:27
"How can we even try to save these famous chimpanzees,
93
369000
4000
«چطور می‌تونیم حتی تنها تلاش کنیم که این شامپانزه‌های مشهور را نجات بدیم،
06:31
when the people living around the National Park are struggling to survive?"
94
373000
4000
وقتی مردمی که دور تا دور پارک ملی زندگی می‌کنند برای بقا تقلا می‌کنند؟»
06:35
More people are living there than the land could possibly support.
95
377000
4000
مردمی که در آنجا زندگی می‌کنند بیش از آن هستند که این سرزمین بتونه از عهده‌اش بر بیاد.
06:39
The numbers increased by refugees pouring in from Burundi
96
381000
4000
این تعداد با پناهندگانی که از بوروندی و یا از فراز دریاچه از کنگو به اینجا سرازیر شدند بیشتر شده.
06:43
and over the lake from Congo.
97
385000
2000
این تعداد با پناهندگانی که از بوروندی و یا از فراز دریاچه از کنگو به اینجا سرازیر شدند بیشتر شده.
06:45
And very poor people -- they couldn't afford to buy food from elsewhere.
98
387000
7000
و مردمی بسیار تهی‌دست - آنها نمی‌تونند از پَس هزینه‌های تامین خوراک‌شان بربیان.
06:52
This led to a program, which we call TACARE.
99
394000
3000
این به برنامه‌ای منجر شد، که ما نامش را گذاشتیم تاکِیر.
06:55
It's a very holistic way of improving the lives
100
397000
5000
یک برنامه‌ی کاملا همه‌جانبه برای بهبود زندگیِ
07:00
of the people living in the villages around the park.
101
402000
3000
مردمی که در دهکده‌های پیرامون پارک زندگی می‌کنند.
07:03
It started small with 12 villages. It's now in 24.
102
405000
4000
این برنامه به طور محدود با ۱۲ دهکده آغاز شد. حالا در ۲۴ دهکده اجرا میشه.
07:07
There isn't time to go into it, but it's including things like tree nurseries,
103
409000
5000
زمان کافی ندارم که به جزئیات بپردازم، اما شامل چیزهایی میشه مانند پرورش درخت،
07:12
methods of farming most suitable to this now very degraded,
104
414000
4000
روش‌های کشاورزی که بیش از همه برای این کوهستان که حالا
07:16
almost desert-like land up in these mountains.
105
418000
3000
بسیار فرسایش یافته، و تقریبا بیابان شده مناسب است.
07:19
Ways of controlling, preventing soil erosion.
106
421000
4000
روش‌های کنترل، و جلوگیری از فرسایش خاک.
07:23
Ways of reclaiming overused farmland,
107
425000
3000
روش‌هایی برای احیای کشتزارهای بیش از حد استفاده شده،
07:26
so that within two years they can again be productive.
108
428000
3000
تا در عرض دو سال دوباره بتونن بارور بشن.
07:29
Working to help the villagers obtain fresh water from wells.
109
431000
6000
تلاش برای کمک به روستایی‌ها تا آب تازه را از چاه‌ها به دست بیارن.
07:35
Perhaps build some schoolrooms.
110
437000
3000
و احتمالا ساختن کلاس‌های درس.
07:38
Most important of all, I believe,
111
440000
3000
مهم‌تر از همه، به باور من،
07:41
is working with small groups of women,
112
443000
4000
کار کردن با گروه کوچکی از زنان است،
07:45
providing them with opportunities for micro-credit loans.
113
447000
4000
و در اختیار گذاشتن فرصت‌هایی با وام‌های کم‌بهره.
07:49
And we've got, as is the case around the world,
114
451000
3000
و ما، همچنان‌که در سراسر دنیا هم همینطوره،
07:52
about 95 percent of all loans returned.
115
454000
4000
حدود ۹۵ درصد این وام‌ها را بازپس گرفتیم.
07:56
Empowering women, working with education,
116
458000
5000
توانمندسازی زنان، سر و کار داشتن با آموزش،
08:01
providing scholarships for girls so they can finish secondary school,
117
463000
6000
تامین کمک‌هزینه‌ی تحصیلی برای دختران تا آنها بتونن دوره‌ی دبیرستان را به پایان برسانند،
08:07
in the clear understanding that, all around the world,
118
469000
3000
با داشتن فهم درست از اینکه، در سراسر جهان،
08:10
as women's education improves, family size drops.
119
472000
5000
با بهبود تحصیلات دختران، خانواده‌ها کوچک می‌شن.
08:15
We provide information about family planning and about HIV/AIDS.
120
477000
5000
ما اطلاعاتی در زمینه‌ی تنظیم خانواده و اچ آی وی/ایدز را در اختیار آنها می‌گذاریم.
08:20
And as a result of this program,
121
482000
4000
و در نتیجه‌ی این برنامه،
08:24
something's happening for conservation.
122
486000
2000
چیزی برای آغاز یک گفتگو در حال شکل‌گیری است.
08:26
What's happening for conservation is that the farmers living in these 24 villages,
123
488000
6000
چیزی که برای گفتگو رخ میده این‌ست که کشاورزانی که در این ۲۴ دهکده زندگی می‌کنند،
08:32
instead of looking on us as a bunch of white people
124
494000
3000
به جای اینکه به ما به عنوان یک مشت سفیدپوست نگاه کنند
08:35
coming to study a whole bunch of monkeys --
125
497000
3000
که آمده‌اند که یک دسته میمون را مطالعه کنند -
08:38
and by the way, many of the staff are now Tanzanian --
126
500000
4000
و به هر حال، بسیاری از کارکنان ما در حال حاضر تانزانیایی هستند -
08:42
but when we began the TACARE program,
127
504000
3000
اما هنگامی‌که ما برنامه‌ی تاکِیر را راه انداختیم،
08:45
it was a Tanzanian team going into the villages.
128
507000
3000
این یک گروه تانزانیایی بود که به دهکده‌ها می‌رفت،
08:48
It was a Tanzanian team talking to the villagers,
129
510000
3000
این یک دسته‌ی تانزانیایی بود که با روستایی‌های حرف می‌زد،
08:51
asking what they were interested in.
130
513000
2000
و از آنها می‌پرسید که به چی علاقه دارند.
08:53
Were they interested in conservation? Absolutely not.
131
515000
3000
آیا علاقمندند که گفتگو کنند؟ مطلقا نه.
08:56
They were interested in health; they were interested in education.
132
518000
3000
آنها خواهان سلامت بودند؛ آنها خواهان تحصیلات بودند.
08:59
And as time went on, and as their situation began to improve,
133
521000
7000
و همچنان که زمان پیش می‌رفت، و وضعیت آنها شروع به بهبودیافتن کرد،
09:06
they began to understand ever more about the need for conservation.
134
528000
5000
آنها شروع کردند به فهم نیاز برای گفتگو.
09:11
They began to understand
135
533000
2000
آنها شروع کردند به فهمیدن اینکه
09:13
that as the upper levels of the hills were denuded of trees,
136
535000
3000
همچنان که ارتفاعات بالاترِ تپه‌ها از درختان عاری میشه،
09:16
so you've got this terrible soil erosion and mudslides.
137
538000
4000
آنها بیشتر دچار فرسایش شدید خاک و بهمنِ گل می‌شن.
09:20
Today, we are developing what we call the Greater Gombe Ecosystem.
138
542000
5000
امروز، ما داریم چیزی را بنا می‌نهیم به نام زیست‌بومِ برتر گامبی.
09:25
This is an area way outside the National Park,
139
547000
3000
این ناحیه‌ای است بسیار دورتر از پارک ملی،
09:28
stretching out into all these very degraded lands.
140
550000
4000
که به درون این زمین‌های بسیار فرسایش‌یافته کشیده شده.
09:32
And as these villages have a better standard of life,
141
554000
4000
و هنگامی‌که این دهکده‌ها از استانداردهای بهتری برای زیستن برخوردار بشن،
09:36
they are actually agreeing to put
142
558000
2000
آنها در حقیقت توافق می‌کنند
09:38
between 10 percent and 20 percent of their land in the highlands aside,
143
560000
5000
که ۱۰ تا ۲۰ درصد زمین‌هاشان را در دامنه‌ها کنار بگذارند،
09:43
so that once again, as the trees grow back,
144
565000
4000
تا به این ترتیب یک بار دیگر، درخت‌ها رشد کنند،
09:47
the chimpanzees will have leafy corridors
145
569000
2000
و شامپانزه‌ها دالان‌های پربرگی داشته باشند
09:49
through which they can travel to interact --
146
571000
3000
تا از طریق آن بتونند سفر کنند و متقابلا -
09:52
as they must for genetic viability --
147
574000
3000
که برای زیست‌پذیری ژنتیکی‌شان ضروری‌ست -
09:55
with other remnant groups outside the National Park.
148
577000
3000
با دیگر بازماندگان گروه‌شان در بیرون از پارک ملی کنش و واکنش داشته باشند.
09:58
So TACARE is a success.
149
580000
4000
بنابراین تاکِیر موفقیت‌آمیز بوده.
10:02
We're replicating it in other parts of Africa,
150
584000
3000
ما داریم آن را در دیگر بخش‌های آفریقا پیاده می‌کنیم،
10:05
around other wilderness areas
151
587000
2000
در پیرامون سرزمین‌های بِکری
10:07
which are faced with extreme population pressure.
152
589000
3000
که با فشار جمعیتی زیادی روبرو هستند.
10:10
The problems in Africa, however, as we've been discussing
153
592000
5000
به هر روی، مشکلات در آفریقا، همانطور که در
10:15
for the whole of these first couple of days of TED,
154
597000
4000
تمامیِ این دو روز ابتدایی TED درباره‌شان بحث کردیم،
10:19
are major problems.
155
601000
3000
مشکلات عمده‌ای هستند.
10:22
There is a great deal of poverty.
156
604000
2000
فقر غوغا می‌کند.
10:24
And when you get large numbers of people
157
606000
4000
و وقتی این‌همه آدم را در یک سرزمین نه چندان بارور گرد هم بیاری،
10:28
living in land that is not that fertile,
158
610000
4000
و وقتی این‌همه آدم را در یک سرزمین نه چندان بارور گرد هم بیاری،
10:32
particularly when you cut down trees,
159
614000
2000
به ویژه هنگامی که درختان را هم قطع کنی،
10:34
and you leave the soil open to the wind for erosion,
160
616000
4000
و خاک را در برابر فرسایش ناشی از باد بی دفاع بگذاری،
10:39
as desperate populations cut down more and more trees,
161
621000
3000
و همزمان جمعیت از سر ناچاری درختان بیشتر و بیشتری قطع کنند،
10:42
so that they can try and grow food for themselves and their families,
162
624000
4000
تا بتونن غذای بیشتر و بیشتری را برای خودشان و خانواده‌شان کشت بدن،
10:46
what's going to happen? Something's got to give.
163
628000
3000
چه چیزی قراره رخ بده؟ چیزی باید هزینه‌ی این را بپردازد.
10:49
And the other problems -- in not only Africa,
164
631000
6000
و مشکلات دیگر - نه تنها در آفریقا،
10:55
but the rest of the developing world and, indeed, everywhere --
165
637000
4000
بلکه در دیگر مناطق کشورهای در حال توسعه، در حقیقت همه‌جا -
10:59
what are we doing to our planet?
166
641000
3000
ما داریم چی به سر سیاره‌مان میاریم؟
11:02
You know, the famous scientist, E. O. Wilson
167
644000
3000
می‌دانید، دانشمند مشهور، ادوارد ویلسون
11:05
said that if every person on this planet
168
647000
3000
گفته که اگر هر کس در این سیاره
11:08
attains the standard of living of the average European or American,
169
650000
4000
به استاندارد زندگی متوسط یک آمریکایی یا اروپایی دست پیدا کند
11:12
we need three new planets.
170
654000
2000
ما به سه سیاره‌ی جدید نیاز خواهیم داشت.
11:14
Today, they are saying four. But we don't have them. We've got one.
171
656000
5000
امروز، می‌گن چهارتا هم کم‌ست. اما ما در اختیارش نداریم. تنها یک زمین داریم.
11:20
And what's happened? I mean, the question here is, here we are,
172
662000
6000
و چه چیزی رخ داده؟ یعنی، مسئله اینجا این‌ست که، این ما هستیم،
11:26
arguably the most intelligent being that's ever walked planet Earth,
173
668000
5000
احتمالا باهوش‌ترین موجودی که تاکنون پا به کره‌ی خاکی گذاشته،
11:31
with this extraordinary brain,
174
673000
2000
با این مغز شگفت‌آور،
11:33
capable of the kind of technology
175
675000
3000
که توانایی پدید آوردن فن‌آوری را دارد
11:36
that is so well illustrated by these TED Conferences,
176
678000
4000
که به خوبی در این گردهمایی‌های TED به تصویر کشیده میشه،
11:40
and yet we're destroying the only home we have.
177
682000
4000
و هنوز ما داریم تنها ماوایی را که داریم ویران می‌کنیم.
11:44
The indigenous people around the world,
178
686000
3000
در سراسر جهان مردم بومی،
11:47
before they made a major decision,
179
689000
2000
پیش از اینکه تصمیم‌های اساسی‌شان را بگیرند،
11:49
used to sit around and ask themselves,
180
691000
3000
عادت داشتند دور هم بنشینند و از خودشان بپرسند،
11:52
"How does this decision affect our people seven generations ahead?"
181
694000
4000
«این تصمیم چه تاثیری بر هفت نسل آینده می‌گذارد؟»
11:56
Today, major decisions -- and I'm not particularly talking about Africa here,
182
698000
5000
امروز، تصمیم‌های اساسی - و روی سخن من در اینجا تنها با آفریقا نیست،
12:01
but the developed world --
183
703000
2000
بلکه جهان توسعه یافته را خطاب قرار میده -
12:03
major decisions involving millions of dollars,
184
705000
3000
تصمیم‌های بزرگی که میلیون‌ها دلار را به گردش درمیاره،
12:06
and millions of people, are often based on,
185
708000
2000
و میلیون‌ها انسان را تحت تاثیر قرار میده، اغلب بر این پایه شکل می‌گیرند که:
12:08
"How will this affect the next shareholders' meeting?"
186
710000
3000
«این تصمیم چه تاثیری بر جلسه‌ی بعدی سهامدارها می‌گذارد؟»
12:11
And these decisions affect Africa.
187
713000
2000
و این تصمیم‌ها آفریقا را متاثر می‌کند.
12:13
As I began traveling around Africa
188
715000
2000
هنگامی که من شروع به سفر در گوشه و کنار آفریقا کردم،
12:15
talking about the problems faced by chimpanzees and their vanishing forests,
189
717000
5000
و درباره‌ی مشکلاتی که شامپانزه‌ها و جنگل‌های درحال نابودی‌شان باهاش دست به گریبان‌اند حرف زدم،
12:20
I realized more and more how so many of Africa's problems
190
722000
3000
بیشتر و بیشتر دریافتم که چطور بسیاری از مشکلات آفریقا
12:23
could be laid at the door of previous colonial exploitation.
191
725000
5000
می‌تونه به گردن دوره‌های پیشین بهره‌کشی استعماری انداخته بشه.
12:28
So I began traveling outside Africa, talking in Europe,
192
730000
3000
بنابراین من سفر به بیرون از آفریقا را آغاز کردم، در اروپا مذاکره کردم،
12:31
talking in the United States, going to Asia.
193
733000
3000
در ایالات متحده، به آسیا رفتم.
12:34
And everywhere there were these terrible problems.
194
736000
3000
و همه‌جا این مشکلات وحشتناک وجود داشت.
12:37
And you know the kind I'm talking about. I'm talking about pollution.
195
739000
4000
و شما جنس مشکلاتی را که دارم ازش حرف می‌زنم می‌شناسید. من از آلودگی حرف می‌زنم.
12:41
The air that we breathe that often poisons us.
196
743000
3000
هوایی که استنشاق می‌کنیم اغلب ما را مسموم می‌کند.
12:44
The earth is poisoning our foods.
197
746000
2000
زمین غذاهامان را زهرآگین می‌کند.
12:46
The water -- water is perhaps one of the most crucial issues
198
748000
4000
آب - آب شاید یکی از سرنوشت‌سازترین بحران‌هایی باشد
12:50
that we're going to face in this century --
199
752000
3000
که ما در این سده با آن دست و پنجه نرم خواهیم کرد -
12:53
and everywhere water is being polluted by agricultural,
200
755000
3000
و در همه‌جا آب با مواد شیمیایی کشاورزی، صنعتی و خانگی آلوده میشه
12:56
industrial and household chemicals
201
758000
3000
و در همه‌جا آب با مواد شیمیایی کشاورزی، صنعتی و خانگی آلوده میشه
12:59
that still are being sprayed around the world,
202
761000
3000
و این مواد همچنان دارد در سراسر جهان پخش میشه،
13:02
seemingly with the inability to profit from past experience.
203
764000
5000
و به نظر میاد که ما نمی‌تونیم از تجربه‌های گذشته درس بگیریم.
13:07
The mangroves are being cut down;
204
769000
3000
شاه‌پسندها هر روز قطع می‌شن؛
13:10
the effects of things like the tsunami get worse.
205
772000
3000
و تاثیرات این کارها، مانند سونامی، هر روز دارد بدتر میشه.
13:13
We've talked about the soil erosion.
206
775000
2000
ما درباره‌ی فرسایش خاک حرف زدیم.
13:15
We have the reckless burning of fossil fuels
207
777000
4000
ما سوخت‌های فسیلی را به همراه دیگر گازهای گلخانه‌ای بدون ملاحظه مصرف می‌کنیم،
13:19
along with other greenhouse gasses, so called,
208
781000
3000
ما سوخت‌های فسیلی را به همراه دیگر گازهای گلخانه‌ای بدون ملاحظه مصرف می‌کنیم،
13:22
leading to climate change.
209
784000
2000
و این منجر به تغییرات آب و هوایی شده.
13:24
Finally, all around the world, people have begun to believe
210
786000
4000
سرانجام، در سراسر جهان، مردم شروع کرده اند به باور اینکه
13:28
that there is something going on very wrong with our climate.
211
790000
3000
واقعا یک جای کار آب و هوا دارد می‌لنگد.
13:31
All around the world climates are mixed up.
212
793000
3000
در سراسر جهان آب و هوا قاطی کرده.
13:34
And it's the poor people who are affected worse.
213
796000
3000
و این مردم تهی‌دست هستند که بیش از همه در معرض آسیب هستند.
13:37
It's Africa that already is affected.
214
799000
3000
این آفریقاست که همین حالا هم تاثیر گرفته.
13:40
In many parts of sub-Saharan Africa, the droughts are so much worse.
215
802000
4000
در بسیاری از مناطق حاشیه‌ی صحرای بزرگ آفریقا، خشکسالی‌ها خیلی بدتر شده‌اند.
13:44
And when the rain does come, it so often leads to flooding
216
806000
3000
و هنگامی که باران می‌بارد، بیشتر مواقع منجر به سیل میشه
13:47
and added distress, and the cycle of poverty and hunger and disease.
217
809000
7000
و رنج و آزار دیگری اضافه می‌کند، و چرخه‌‌ی فقر و گرسنگی و بیماری را تقویت می‌کند.
13:54
And the numbers of people living in an area that the land cannot support,
218
816000
6000
و شمار مردم ساکن در یک ناحیه که آن سرزمین نمی‌تونه نیازهاشان را تامین کند،
14:00
who are too poor to buy food,
219
822000
3000
که فقیرتر از آن هستند که خوراک خریداری کنند،
14:03
who can't move away because the whole land is degraded.
220
825000
3000
که نمی‌تونند کوچ کنند چرا که سراسر سرزمین دچار فرسایش شده،
14:06
And so you get desertification -- creeping, creeping, creeping --
221
828000
6000
و بنابراین شما بیابان زایی را به چشم می بینید - خزنده، خزنده، خزنده پیش میاد -
14:12
as the last of the trees are cut down.
222
834000
2000
همچنان که واپسین درختان هم به خاک می‌افتند.
14:14
And this kind of thing is not just in Africa. It's all over the world.
223
836000
4000
و این چیزها تنها در آفریقا به چشم نمیاد. در سراسر جهان در حال رخ دادن‌ست.
14:20
So it wasn't surprising to me
224
842000
4000
در نتیجه این موضوع خیلی من را غافلگیر نکرد
14:24
that as I was traveling around the world
225
846000
2000
که وقتی به گوشه و کنار جهان سفر می‌کردم
14:26
I met so many young people who seemed to have lost hope.
226
848000
4000
بسیاری از جوان‌ها را دیدم که امیدشان را از دست داده بودند.
14:30
We seem to have lost wisdom, the wisdom of the indigenous people.
227
852000
5000
به نظر میاد که ما خردمان را از دست داده ایم، خرد مردم بومی را.
14:35
I asked a question. "Why?"
228
857000
3000
من یک سوال پرسیدم. «چرا؟»
14:38
Well, do you think there could be some kind of disconnect
229
860000
4000
خب، فکر می:کنید ممکن‌ست جوری از قطع ارتباط
14:42
between this extraordinarily clever brain,
230
864000
3000
میان این مغز شگفت انگیز و باهوش،
14:45
the kind of brain that the TED technologies exemplify,
231
867000
6000
این مغزی که فن‌آوری‌های ارایه شده در TED نمایانگر آن بودند،
14:51
and the human heart? Talking about it in the non-scientific term,
232
873000
4000
و قلب انسان به وجود آمده باشد؟ اگر از این، در مفهوم غیر علمی سخن بگیم،
14:55
in terms of love and compassion. Is there some disconnect?
233
877000
5000
به مفهوم عشق و همدلی ازش حرف بزنیم، آیا چیزی از جنس قطع ارتباط رخ داده؟
15:00
And these young people, when I talk to them,
234
882000
4000
و این جوان‌ها، هنگامی‌که باهاشون حرف می‌زنم،
15:04
basically they were either depressed or apathetic,
235
886000
3000
اساسا یا افسرده بودند یا دلمرده و مایوس،
15:07
or bitter and angry. And they said more or less the same thing,
236
889000
4000
یا تلخ و خشمگین. و آنها کم‌وبیش حرف یکسانی می‌زدند،
15:11
"We feel this way because we feel you've compromised our future
237
893000
3000
«ما همچین احساسی داریم چون حس می:کنیم شما بر سرِ آینده‌ی ما مصالحه کرده اید
15:14
and there's nothing we can do about it."
238
896000
3000
و هیچ کاری نیست که ما بتونیم دراین‌باره انجام بدیم.»
15:17
We have compromised their future.
239
899000
2000
ما سرِ آینده‌ی آنها سازش کرده ایم.
15:19
I've got three little grandchildren, and every time I look at them
240
901000
3000
من سه نوه‌ی کوچک دارم، و هربار که بهشان نگاه می‌کنم
15:22
and I think how we've harmed this beautiful planet since I was their age,
241
904000
5000
و می‌اندیشم که ما چطور از زمانی که من هم‌سن و سال آنها بودم، این سیاره‌ی زیبا را ویران کرده ایم،
15:27
I feel this desperation.
242
909000
2000
واقعا افسرده می‌شم.
15:29
And that led to this program we call Roots and Shoots,
243
911000
3000
و این‌همه به برنامه‌ای منجر شد که ما بهش می‌گیم ریشه و رویش،
15:32
which began right here in Tanzania
244
914000
3000
که درست از همینجا تانزانیا آغاز شد
15:35
and has now spread to 97 countries around the world.
245
917000
4000
و حالا در ۹۷ کشور در سراسر جهان گسترش یافته.
15:39
It's symbolic. Roots make a firm foundation.
246
921000
3000
این نمادین به نظر میاد. ریشه‌‌ها یک بنیاد مستحکم را می‌سازند.
15:42
Shoots seem tiny; to reach the sun they can break through a brick wall.
247
924000
4000
رویش به نظر ظریف میاد؛ برای رسیدن به آفتاب جوانه‌ها می‌تونن دیوار آجری را بشکافند.
15:46
See the brick wall as all these problems we've inflicted on the planet,
248
928000
4000
دیوار آجری به مثابه همه‌ی این بلاهایی که ما به سر سیاره‌مان آورده ایم،
15:50
environmental and social. It's a message of hope.
249
932000
3000
از نظرگاه محیط زیستی و اجتماعی. این به مثابه پیام امید است.
15:53
Hundreds and thousands of young people around the world
250
935000
3000
صدها و هزارها جوان در سراسر جهان
15:56
can break through and can make this a better world for all living things.
251
938000
5000
می‌تونن دیوار را بشکافند و این جهان را به جای بهتری برای موجودات زنده تبدیل کنند.
16:01
The most important message of Roots and Shoots:
252
943000
3000
مهم‌ترین پیام ریشه و رویش:
16:04
every single one of us makes a difference, every single day.
253
946000
5000
تک تک ماها، در تک تک روزها، می‌تونیم تغییر ایجاد کنیم،
16:09
We have a choice. Every one of us in this room,
254
951000
4000
ما یک گزینه داریم. هریک ما در این تالار،
16:13
we have a choice as to what kind of difference we want to make.
255
955000
5000
می‌تونیم برگزینیم که چه‌جور تغییری می‌خوایم پدید بیاریم.
16:18
The very poor have no choice. It's up to us to change things
256
960000
5000
مردم بسیار تهی‌دست هیچ گزینه‌ای ندارند. به ما بستگی دارد که چیزها را تغییر بدیم
16:23
so that the poor have choice as well.
257
965000
3000
تا تهی‌دستان هم حق انتخاب پیدا کنند.
16:26
The Roots and Shoots groups all choose three projects.
258
968000
4000
همه‌ی گروه‌های ریشه و رویش سه پروژه را برمی‌گزینند.
16:30
It depends on how old they are, and which country,
259
972000
4000
به این بستگی دارد که چند ساله باشند، و در کدام کشور هستند،
16:34
whether they're in a city or rural, as to what kinds of projects.
260
976000
4000
آیا در شهر هستند یا روستا، و به این‌ترتیب پروژه‌ها را برمی‌گزینند.
16:38
But basically, we have programs now from preschool right through university,
261
980000
4000
اما در اصل، ما حالا برنامه‌هایی داریم که درست از پیش‌دبستانی شروع میشه و تا دانشگاه ادامه پیدا می:کند،
16:42
with more and more adults starting their own Roots and Shoots groups.
262
984000
6000
و بزرگسالان بیشتر و بیشتری گروه‌های ریشه و رویش خودشان را پایه می‌گذارند.
16:48
And every group chooses, between them,
263
990000
3000
و هر دسته، از میانِ این پروژه‌ها که سه نوع گوناگون هستند، پروژه‌ای را با هدف بهبود و تعالی این جهان انتخاب می‌کند
16:51
three different kinds of project to make this a better world,
264
993000
3000
و هر دسته، از میانِ این پروژه‌ها که سه نوع گوناگون هستند، پروژه‌ای را با هدف بهبود و تعالی این جهان انتخاب می‌کند
16:54
recognizing that all these different problems are interconnected
265
996000
4000
البته باید تشخیص داد که همه‌ی این مشکلات به هم‌پیوسته هستند
16:58
and impinge on each other.
266
1000000
2000
و با هم هم‌پوشانی دارند.
17:00
So one of their projects will be to help their own human community.
267
1002000
3000
خب یکی از پروژه‌ها این خواهد بود که به اجتماع انسانی خودشان کمک کنند.
17:03
And then, if they're able, they may raise money to help communities
268
1005000
4000
و بعد، اگر توانایی‌اش را داشتند، می‌تونن برای کمک به اجتماعات در بخش‌هایی از جهان پول فراهم کنند.
17:07
in other parts of the world.
269
1009000
2000
و بعد، اگر توانایی‌اش را داشتند، می‌تونن برای کمک به اجتماعات در بخش‌هایی از جهان پول فراهم کنند.
17:09
One of their projects will be to help animals -- not just wildlife,
270
1011000
4000
یکی از پروژه‌های آنها کمک به جانوران خواهد بود - نه تنها جانوران وحشی،
17:13
domestic animals as well.
271
1015000
2000
بلکه حتی حیوانات اهلی.
17:15
And one of their projects will be to help the environment that we all share.
272
1017000
4000
و یکی از پروژه‌ها این خواهد بود که به محیط زیستی که باهم سهیم هستیم یاری برسانند.
17:19
And woven throughout all of this is a message
273
1021000
4000
و در تار و پود همه‌ی اینها این پیام نهفته‌است
17:23
of learning to live in peace and harmony within ourselves,
274
1025000
5000
که بیاموزیم که در آرامش و سازگاری درونی زندگی کنیم،
17:28
in our families, in our communities, between nations, between cultures,
275
1030000
4000
در کنار خانواده‌هامان، در اجتماعات‌مان، میان ملت‌ها، میان فرهنگ‌ها،
17:32
between religions and between us and the natural world.
276
1034000
4000
میان مذاهب و در میان ما و جهان طبیعی.
17:36
We need the natural world. We cannot go on destroying it at the rate we are.
277
1038000
5000
ما به طبیعت نیاز داریم. ما نمی‌تونیم ویران کردن آن را با سرعتی که پیش گرفتیم ادامه بدیم.
17:41
We not do have more than this one planet.
278
1043000
4000
ما بیش از این یک سیاره را نداریم.
17:45
Just picking one or two of the projects right here in Africa
279
1047000
4000
تنها با پیش‌بردن همین یکی دو پروژه درست همینجا در آفریقا
17:49
that the Roots and Shoots groups are doing,
280
1051000
3000
که گروه‌های ریشه و رویش دارند انجامش می‌دن،
17:52
one or two projects only -- in Tanzania, in Uganda, Kenya,
281
1054000
5000
تنها یکی دو پروژه - در تانزانیا، اوگاندا، کنیا،
17:57
South Africa, Congo-Brazzaville, Sierra Leone, Cameroon
282
1059000
5000
آفریقای جنوبی، کنگو-برازاویل، سیرالئون، کامرون
18:02
and other groups. And as I say, it's in 97 countries around the world.
283
1064000
4000
و دیگر جاها. و همانطور که گفتم ۹۷ کشور در سراسر جهان به ما پیوسته‌اند.
18:06
Of course, they're planting trees. They're growing organic vegetables.
284
1068000
4000
البته، آنها درخت می‌کارند. آنها سبزیجات ارگانیک پرورش می‌دن.
18:10
They're working in the refugee camps, with chickens
285
1072000
3000
آنها در اردوگاه‌های پناهندگان کار می:کنند، جوجه پرورش می‌دن
18:13
and selling the eggs for a little amount of money,
286
1075000
2000
و تخم‌مرغ‌هاشان را برای کمی پول می‌فروشند،
18:15
or just using them to feed their families,
287
1077000
3000
یا تنها از آنها برای سیر کردن شکم خانواده‌شان استفاده می‌کنند،
18:18
and feeling a sense of pride and empowerment,
288
1080000
3000
و به خودشان افتخار می:کنند و حس توانمندی بهشان دست میده،
18:21
because they're no longer helpless and depending on others
289
1083000
2000
چون دیگر با سبزیجات و جوجه‌هاشان، بینوا و وابسته به دیگران نیستند.
18:23
with their vegetables and their chickens.
290
1085000
3000
چون دیگر با سبزیجات و جوجه‌هاشان، بینوا و وابسته به دیگران نیستند.
18:26
It's being used in Uganda
291
1088000
2000
در اوگاندا اینطور پیش می‌ره
18:28
to give some psychological help to ex-child soldiers.
292
1090000
5000
که به سرباز-کودک‌های سابق کمک روانشناسی داده میشه.
18:33
Doing projects like this is bringing them out of themselves.
293
1095000
3000
انجام پروژه‌هایی مانند این آنها را از خودشان بیرون میاره.
18:36
Once again, they're useful members of society.
294
1098000
3000
یک‌بار دیگر، آنها اعضای سودمند جامعه هستند.
18:39
We have this program in prisons as well.
295
1101000
2000
ما این برنامه را در زندان‌ها هم اجرا می‌کنیم.
18:42
So, there's no time for more Roots and Shoots now.
296
1104000
3000
خب، دیگر وقتی نداریم که از ریشه و رویش حرف بزنیم.
18:45
But -- oh, they're also working on HIV/AIDS.
297
1107000
4000
اما - آه، یک چیز دیگر، آنها روی اچ آی وی/ایدز هم کار می‌کنند.
18:49
That's a very important component of Roots and Shoots,
298
1111000
3000
این جزيی بسیار مهم در ریشه و رویش است،
18:52
with older kids talking to younger ones.
299
1114000
2000
و روش کار این‌ست که بچه‌های بزرگتر با کوچک‌ترها صحبت می‌کنند.
18:54
And unwanted pregnancies and things like that,
300
1116000
3000
درباره‌ی بارداری‌های ناخواسته و چیزهایی مانند این،
18:57
which young people listen to better from other youth, rather than adults.
301
1119000
5000
که جوان‌ها آنها را بهتر از زبان جوانان دیگر می‌پذیرند، تا بزرگسال‌ها.
19:03
Hope. That's the question I get asked as I'm going around the world:
302
1125000
5000
امید. این پرسشی‌است که هنگامی‌که به گوشه و کنار جهان می‌رم از من پرسیده میشه:
19:08
"Jane, you've seen so many terrible things,
303
1130000
2000
«جین، تو چیزهای وحشتناک زیادی دیدی،
19:10
you've seen your chimpanzees decrease in number
304
1132000
3000
تو دیدی که شامپانزه‌هات هر روز کم و کمتر می‌شدند
19:13
from about one million, at the turn of the century,
305
1135000
2000
از تقریبا یک میلیون، در آغاز این سده،
19:15
to no more than 150,000 now, and the same with so many other animals.
306
1137000
5000
به کمتر از ۱۵۰٫۰۰۰ تا در حال حاضر رسیدند، و همچین چیزی برای بسیاری از جانوران در جریان است.
19:20
Forests disappearing, deserts where once there was forest.
307
1142000
4000
جنگل‌ها ناپدید می‌شن، جایی که روزی جنگل بوده الان بیابان است.
19:24
Do you really have hope?" Well, yes.
308
1146000
4000
آیا تو واقعا امید داری؟» خب، آره.
19:28
You can't come to a conference like TED and not have hope, can you?
309
1150000
4000
نمی‌شه به یک گردهمایی مانند TED آمد و امید نداشت، میشه؟
19:32
And of course, there's hope. One is this amazing human brain.
310
1154000
4000
و البته، امیدی هم هست. یکی این مغز بی‌نظیر آدمی‌ست.
19:36
And I mean, think of the technologies.
311
1158000
2000
و منظورم اینه که، به فن‌آوری‌های موجود فکر کنید.
19:38
And I've just been so thrilled, finally, to come to people talking about compost latrines.
312
1160000
7000
وقتی سرانجام، آدم‌هایی را دیدم که از کود آبریزگاه‌های عمومی حرف می‌زدند، واقعا خیلی ذوق زده شدم.
19:45
It's one of my hobbyhorses.
313
1167000
2000
این یکی از سرگرمی‌های منه.
19:47
We just flush all this water down the lavatory, it's terrible.
314
1169000
4000
ما همه‌ی این آب را به یک‌باره دور می‌ریزیم، و این وحشتناک‌ست.
19:51
And then talking about renewable energy -- desperately important.
315
1173000
5000
و بعد سخنرانی‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر - حقیقتا مهم‌ست.
19:56
Do we care about the planet for our children?
316
1178000
3000
آیا ما به خاطر بچه‌هامان به سیاره‌مان اهمیت می‌دیم؟
19:59
How many of us have children or grandchildren, nieces, nephews?
317
1181000
3000
چندتا از ما بچه یا نوه، خواهرزاده و برادرزاده داریم؟
20:02
Do we care about their future?
318
1184000
3000
آیا به آینده‌ی آنها اهمیت می‌دیم؟
20:05
And if we care about their future, we, as the elite around the world,
319
1187000
5000
و اگر آینده‌شان برای ما مهم‌ست، ما، به عنوان نخبه‌های جهان،
20:10
we can do something about it. We can make choices as to how we live each day.
320
1192000
4000
ما می‌تونیم کاری صورت بدیم. ما می‌تونیم هر روز انتخاب کنیم که آن را چطور بگذرانیم.
20:14
What we buy. What we wear.
321
1196000
2000
چیزی که می‌خریم. چیزی که می‌پوشیم.
20:16
And choose to make these choices with the question,
322
1198000
5000
و انتخاب کنیم که این گزینه‌ها را با یک پرسش همراه کنیم،
20:21
how will this affect the environment around me?
323
1203000
3000
این انتخاب چه تاثیری بر محیط زیست پیرامون من می‌گذارد؟
20:24
How will it affect the life of my child when he or she grows up?
324
1206000
5000
تاثیرش بر زندگی فرزند من هنگامی‌که بزرگ بشه چیست؟
20:29
Or my grandchild, or whatever it is.
325
1211000
2000
یا نوه‌ی من، یا هر کودکی در پیرامون من.
20:31
So the human brain, coupled with the human heart,
326
1213000
5000
بنابراین مغز بشر، در پیوند با قلب آدمی،
20:36
and we join hands around the world.
327
1218000
2000
و ما در سراسر جهان دست به دست هم می‌دیم.
20:38
And that's what TED is helping so well with, and Google who help us,
328
1220000
4000
و این راهی‌ست که TED به خوبی به ما در آن یاری می‌رساند، و گوگل که به ما کمک می‌کند،
20:42
and Esri are helping us with mapping in Gombe National Park.
329
1224000
5000
و اِسری که ما به یاری آن داریم پارک ملی گامبی را نقشه‌برداری می‌کنیم.
20:47
All of these technologies we can use.
330
1229000
2000
از همه‌ی این فن‌آوری‌‌ها می‌تونیم استفاده کنیم.
20:49
Now let's link them, and it's beginning to happen, isn't it?
331
1231000
3000
حالا بیایید اینها را به هم پیوند بدیم، و این دارد اتفاق می‌افتد، متوجه هستید؟
20:52
You've heard about it this afternoon. It's beginning to happen.
332
1234000
4000
شما امروز عصر دربارش چیزهایی شنیدید. این در شُرُف وقوع‌ست.
20:56
This change, this change. To see change
333
1238000
2000
این تغییر، این تغییر. برای دیدن تغییری
20:58
that we must have if we care about the future.
334
1240000
3000
که اگر به آینده‌مان اهمیت می‌دیم باید در خودمان ایجاد کنیم.
21:01
And the next reason for hope -- nature is amazingly resilient.
335
1243000
4000
و دلیل بعدی برای امید داشتن - طبیعت به طور شگفت‌آوری انعطاف پذیر‌ست.
21:05
You can take an area that's absolutely destroyed,
336
1247000
3000
می‌تونید یک سرزمین کاملا نابود شده را بردارید،
21:08
with time and perhaps some help it can regenerate.
337
1250000
3000
و با زمان و شاید کمی کمک، می‌تونه از نو زنده بشه.
21:11
And an example is the TACARE program.
338
1253000
3000
و یک مثال برای این برنامه‌ی تاکِیر است.
21:14
I told you, where a seemingly dead tree stump --
339
1256000
3000
بهتان گفتم، جایی که یک تنه‌ی درخت مرده -
21:17
if you stop hacking them for firewood,
340
1259000
2000
اگر تیشه زدن به آنها را برای تهیه‌ی هیزم متوقف کنید،
21:19
which you don't need to because you have wood lots,
341
1261000
2000
چونکه بهش نیازی هم ندارید، زیرا هیمه‌زارها وجود دارند،
21:21
then in five years you can have a 30-foot tree.
342
1263000
4000
در عرض پنج سال شما یک درخت ۹ متری خواهید داشت.
21:25
And animals, almost on the brink of extinction,
343
1267000
3000
و جانوران، که تقریبا در آستانه‌ی انقراض هستند،
21:28
can be given a second chance. That's my next book.
344
1270000
3000
می‌تونن یک فرصت دوباره داشته باشند. این موضوع کتاب بعدی من‌ست.
21:31
It's inspiring. And it brings me to my last category of hope,
345
1273000
4000
این بسیار الهام‌بخش‌ست. و این مرا به آخرین دسته‌ی امیدهام می‌بره،
21:35
and we've heard about this so much in the last two days:
346
1277000
3000
و ما در این دو روز اخیر دربارش زیاد شنیدیم:
21:38
this indomitable human spirit. This determination of people,
347
1280000
4000
روح رام نشدنی آدمی. این عزم راسخ مردم،
21:42
the resilience of the human spirit,
348
1284000
2000
شکیبایی روح بشری،
21:44
So that people who you would think would be battered by poverty,
349
1286000
4000
تا جایی که کسانی که گمان می‌کنید از فقر یا بیماری یا هرچیزی، آسیب دیدند، می‌تونن خودشان را از آن رها کنند،
21:48
or disease, or whatever, can pull themselves up out of it,
350
1290000
5000
تا جایی که کسانی که گمان می‌کنید از فقر یا بیماری یا هرچیزی، آسیب دیدند، می‌تونن خودشان را از آن رها کنند،
21:53
sometimes with a helping hand, and take their part in society,
351
1295000
6000
گاهی با دستی که به سوی آنها دراز شده، و نقش خودشان را در جامعه ایفا کنند،
21:59
and take their part in changing the world.
352
1301000
3000
و نقشی در تغییر جهان به عهده بگیرند.
22:02
And just to think of one or two people out of Africa who are just really inspiring.
353
1304000
4000
و تنها به یک یا دو نفر بیرون از آفریقا فکر کنید که واقعا امیدبخش هستند.
22:06
We could make a very long list,
354
1308000
3000
ما می‌تونیم فهرست بلندبالایی را نام ببریم،
22:09
but obviously Nelson Mandela, emerging from 17 years
355
1311000
3000
اما نلسون ماندلا، آشکارا، که از ۱۷ سال
22:12
of hard physical labor, 23 years of imprisonment,
356
1314000
3000
کار فیزیکی دشوار، ۲۳ سال حبس،
22:15
with this amazing ability to forgive, so that he could lead his nation
357
1317000
4000
با این توانایی شگرف از بخشش، جان سالم به در برده، تا جایی که می‌تونه ملتش را
22:19
out the evil regime of apartheid without a bloodbath.
358
1321000
4000
تا رهایی از دولت شیطانی آپارتاید بدون خونریزی رهبری کند.
22:23
Ken Saro-Wiwa, in Nigeria, who took on the giant oil companies,
359
1325000
5000
کِن سارو ویوا، در نیجریه، که با کمپانی‌های نفتی غول‌پیکر در افتاد،
22:28
and although people around the world tried their best, was executed.
360
1330000
5000
و با وجود اینکه مردم بسیاری در سراسر جهان هرکاری از دستشان برمی‌آمد کردند، کشته شد.
22:33
People like this are so inspirational.
361
1335000
4000
مردمی مانند او بسیار الهام‌بخش هستند.
22:37
People like this are the role models we need for young Africans.
362
1339000
4000
چنین آدم‌هایی باید نقش الگوهایی را ایفا کنند که جوانان آفریقایی به آنها نیاز دارند.
22:41
And we need some environmental role models as well,
363
1343000
4000
و ما به الگوهای محیط زیستی هم نیاز داریم،
22:45
and I've been hearing some of them today.
364
1347000
2000
و من امروز به سخنان برخی از آنها گوش دادم.
22:47
So I'm really grateful for this opportunity to share this message
365
1349000
5000
بنابراین من بسیار برای فرصتی که برای شریک شدن دوباره‌ی این پیام، با همه‌ی شما در TED به من داده شد، سپاسگزارم.
22:52
again, with everyone at TED.
366
1354000
2000
بنابراین من بسیار برای فرصتی که برای شریک شدن دوباره‌ی این پیام، با همه‌ی شما در TED به من داده شد، سپاسگزارم.
22:54
And I hope that some of us can get together and talk about some of these things,
367
1356000
5000
و امیدوارم بعضی‌هامان بتونیم دور هم جمع بشیم و درباره‌ی این چیزها حرف بزنیم،
22:59
especially the Roots and Shoots program.
368
1361000
2000
به‌ویژه برنامه‌ی ریشه و رویش.
23:01
And just a last word on that --
369
1363000
2000
و کلام آخر در این‌باره -
23:03
the young woman who's running this entire conference center,
370
1365000
3000
بانوی جوانی که این کنفرانس را به طور کامل اداره می‌کند،
23:06
I met her today.
371
1368000
2000
و من امروز باهاش دیدار کردم.
23:08
She came up so excited, with her certificate. She was [in] Roots and Shoots.
372
1370000
5000
بسیار هیجان‌زده، به همراه گواهی‌اش، نزد من آمد. او عضو گروه ریشه و رویش‌ست.
23:13
She was in the leadership in Dar es Salaam.
373
1375000
2000
او در شورای رهبری در دارالسلام کار می‌کند.
23:15
She said it's helped her to do what she's doing.
374
1377000
3000
او گفت که این بهش برای انجام کارهاش کمک کرده.
23:18
And it was very, very exciting for me to meet her
375
1380000
3000
و برای من بسیار بسیار هیجان‌انگیز بود که باهاش دیدار کنم
23:21
and see just one example of how young people,
376
1383000
3000
و تنها یک نمونه از این را ببینم که چطور جوان‌ها،
23:24
when they are empowered, given the opportunity to take action,
377
1386000
6000
هنگامی که بهشان اختیارات داده بشه، فرصت داده بشه که بتونن اقدامی جدی کنند،
23:30
to make the world a better place,
378
1392000
2000
که جهان را جای بهتری کنند،
23:32
truly are our hope for tomorrow.
379
1394000
2000
به راستی امید ما برای فردا هستند.
23:34
Thank you.
380
1396000
2000
سپاسگزارم.
23:37
(Applause)
381
1399000
3000
(تشویق)
ABOUT THE SPEAKER
Jane Goodall - Primatologist; environmentalistJane Goodall, dubbed by her biographer "the woman who redefined man," has changed our perceptions of primates, people, and the connection between the two. Over the past 45 years, Goodall herself has also evolved -- from steadfast scientist to passionate conservationist and humanitarian.
Why you should listen
Jane Goodall hasn't exactly found the missing link, but she's come closer than just about anyone else on Earth. Her extensive research into the behavior of chimpanzees, which started in Africa in the 1960s and continues today, fundamentally altered scientific thinking about the relationship between humans and other mammals.
Goodall, who founded a research institute in her name in 1977, is an internationally recognized authority on the primate world. She's written books for adults and children, contributed to documentaries, and serves as a National Geographic explorer-in-residence, a United Nations peace messenger, and the president of Advocates for Animals. For her efforts to observe and preserve all species, Goodall has received honors and accolades from governments, nonprofits, universities, and professional organizations, including a medal from UNESCO and the French Legion of Honor in 2006.
Jane Goodall | Speaker | TED.com